අත බලා කොරෝනා හඳුනාගනු ලැබේ!

කෝවිඩ්-19 තර්ජනය හමුවේ බටහිර දැනුමේ සීමාවන් වඩා හොඳින් කැපී පෙනෙනවා. පහළ ස්ථර වල සිටි මෙම දැනුම විශ්වාසය මත ප්‍රයෝජනයට ගත් අයට එය බටහිර විද්‍යාව අසරණ වීමක් සේ පෙනෙනවා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, මේ සීමාවන් කිසිවෙකු නොදැන සිටි දේවල් නෙමෙයි. බටහිර විද්‍යාවක යම් පුහුණුවක් ඇති අයෙකු කටයුතු කරන්නේ මේ සීමාවන් පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් ඇතුවයි.

බටහිර විද්‍යා දැනුම කෙසේ වුවත්, කෝවිඩ්-19 සමඟ විකල්ප දැනුම් පිළිබඳ කතිකාවනම් පැහැදිලි ලෙසම දුර්වල වෙමින් තිබෙනවා. ලංකාව ගත්තත් කෝවිඩ්-19 තර්ජනය එතරම් ලොකුවට නොදැනෙන විට විකල්ප විසඳුම් ගැන කතා කළ බොහෝ දෙනෙක් තර්ජනය සැබෑවක් වෙද්දී පසු බසිමින් සිටින බව පේනවා. විකල්ප දැනුම් යටපත් වෙන්නේ බටහිර දැනුම් ආධිපත්‍යය නිසානම්, බටහිර දැනුමේ සීමාවන් පැහැදිලිව පෙනෙන මේ වෙලාව වෙනත් විකල්ප දැනුම් වල සාර්ථකත්වය පෙන්වන්න හොඳ අවස්ථාවක්.

ලංකාව හා අදාළව ගත්තොත් මේ වෙලාවේ තිබෙන ප්‍රමුඛතම අවශ්‍යතාවය වන්නේ කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් හඳුනා ගැනීමයි. එහිදී බුද්ධි අංශ ඇතුළු ඇතැම් කණ්ඩායම් විසින් පුද්ගල සම්බන්ධතා හා හැසිරීම් පිළිබඳව සොයා බලමින් කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති පිරිස් තෝරා ගැනෙනවා. විවිධ ක්‍රම වලින් වැඩි අවදානමක් තිබෙන අයව හඳුනා ගැනීම ලෝකයේ හැම රටක්ම වාගේ මේ වෙලාවේ කරන දෙයක්. එය විකල්ප ක්‍රමවේදයක් නෙමෙයි. ඒ ආකාරයෙන් හෝ වෙනත් ආකාරයකින් වැඩි අවදානමක් ඇති අයෙකු සේ හඳුනා ගැනෙන අයෙකු කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයෙකු බව නිශ්චිතව තීරණය කෙරෙන්නේ පීසීආර් පරීක්ෂාවන් එකක් හෝ වැඩි ගණනක් කිරීමෙන්. මෙය ලෝකයේ හැම රටක් විසින්ම මේ වෙලාවේ අනුගමනය කරන ක්‍රමවේදයයි.

දෙවියෙකුගෙන් හෝ අමනුෂ්‍යයෙකුගෙන් ලබා ගන්නා දැනුමකින්, කේන්ද්‍ර පරීක්ෂා කිරීමෙන්, හස්ත රේඛා පරීක්ෂාවකින් හෝ නාඩි පරීක්ෂාව වැනි වෙනත් ක්‍රමයකින් දැනට හඳුනාගෙන නැති කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයන් හඳුනා ගැනීමේ හැකියාවක් කාට හෝ තියෙනවද? මෙය සියයට සියයක් නිවැරදිව කරන්න අවශ්‍ය නැහැ. කිසියම් හෝ සාර්ථකත්වයක් පෙන්වීම ප්‍රමාණවත්.

මේ වන විට ලංකාවේ සිදු කර තිබෙන කෝවිඩ්-19 පරීක්ෂා 7,393කින් ආසාදිතයින් 321 දෙනෙකු හඳුනාගෙන තිබෙනවා. ඒ අනුව, ලංකාවේදී පීසීආර් පරීක්ෂණයකට ලක් වූ අයගෙන් 4.34%ක් කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින්. කිසියම් හෝ විකල්ප දැනුමකින් කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් 10%ක් සිටිය හැකි කණ්ඩායමක් තෝරා ගත හැකිනම් එය දැනට අනුගමනය කරන ක්‍රමවේදයට වඩා හොඳ විකල්පයක් ලෙස සලකන්න පුළුවන්. 100%ක් නිවැරදිව ආසාදිතයන් හඳුනාගත යුතු නැහැ. දැනට පවතින තත්ත්වයන් යටතේනම් 90%ක්ම වැරදුනා වුනත් කමක් නැහැ.

මා මේ 10% ගැන කියන්නේ දැනට ලංකාවේ පවතින තත්ත්වයට සාපේක්ෂවයි. නිවු යෝර්ක් වගේ තැනක අහඹු නියැදියක් ගත්තත් මේ 10% සීමාව ඉක්මවන්න පුළුවන් නිසා එය පවතින තත්ත්වය අනුව වෙනස් විය යුතු ඉලක්කයක්. ශ්‍රීමත් බණ්ඩාරනායක මාවත වගේ කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් විශාල පිරිසක් එක වර හමු විය හැකි තවත් තැන් ලංකාවේ තියෙනවද? කිසියම් දෙවියෙකු හෝ වෙනත් අමනුෂ්‍යයෙකු සමඟ සන්නිවේදනය කර එවැනි තැන් ගැන දැන ගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙන කවුරු හෝ කෙනෙක් ඉන්නවද?

මේ වැඩේට පුහුණුවක් අවශ්‍ය වෙන්න පුළුවන්. අදාළ විකල්ප දැනුම් පද්ධතියේ කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් හඳුනාගත හැකි නිශ්චිත දැනුමක් නොතිබුණා වෙන්න පුළුවන්. එවැනි නිශ්චිත හැකියාවක් බටහිර දැනුම් පද්ධතිය තුළත් තිබුණේ නැහැ. එහෙත් බටහිර ක්‍රමවේදය යොදාගෙන කෝවිඩ්-19 රෝගීන් හඳුනාගත හැකි ක්‍රමයක් ඉතා ඉක්මණින් සකස් කර ගත හැකි වුනා. ඒ වැඩේ වෙනත් විකල්ප ක්‍රමවේදයකින් වඩා කාර්යක්ෂමව කරන්න පුලුවන්ද? එසේ නොහැකිනම් කිසියම් හෝ සාර්ථකත්වයක් සහිතව කරන්න පුලුවන්ද? අත බලා හෝ කේන්ද්‍ර සටහන පරීක්ෂා කර කෝවිඩ්-19 හැදෙන්න ඉඩ තිබෙන හා නොතිබෙන අය යම් නිරවද්‍යතාවයක් සහිතව වෙන් කළ හැකිද? මෙහිදීත් 100%ක් සාර්ථක වීම කිසිසේත්ම අවශ්‍ය නැහැ.

කවුරුවත් මෙවැන්නක් නොකළා කියා විකල්ප ක්‍රමවේදයක කිසිදු  ප්‍රයෝජනයක් නැති බව තහවුරු වෙන්නේ නැහැ. එහෙත්,  කිසිවෙකු ඉදිරියට නොපැමිණියහොත් අවම වශයෙන් මේ වගේ වෙලාවක ප්‍රයෝජනයට ගත හැකි කිසිදු විකල්ප දැනුමක් කිසිවකු ළඟ නැති බව තහවුරු වෙනවා.

මේ වෙලාවේ සියලුම විකල්ප දැනුම් පද්ධතිත්, බටහිර දැනුම විවේචනය කරන අයත් බැණ බැණ හෝ බටහිර දැනුම පසුපසම නොන්ඩි ගසමින් හෝ බඩ ගාගෙන යන්න සිදු වී ඇති තරම් අසරණ වෙලාද?