වෙබ් ලිපිනය:

Showing posts with label සමාජ චර්යා. Show all posts
Showing posts with label සමාජ චර්යා. Show all posts

Tuesday, March 30, 2021

උඩ කරනම් ගහන රාළහාමිත් වින්දිතයෙක්!


රථවාහන පොලීසියේ රාළහාමිගේ උඩ කරනම් වීඩියෝව ගොඩක් අය දකින්න ඇති. රාළහාමිගේ වැඩ තහනම් වෙලා වගේ කතාවකුත් දැක්කා. පහර කෑ පුද්ගලයා ජෝජ් ෆ්ලොයිඩ් තරම් අවාසනාවන්ත වුනේ නැහැ. හැබැයි ජෝජ් ෆ්ලොයිඩ්ගේ ගෙල හිර කරපු පොලිස් නිලධාරියා විසින් කළේ පොලිස් අත්පොතේ තිබුණු, තමන්ගේ පොලිස් පුහුණුවේ කොටසක් වූ දෙයක්. හෙළ බොජුන් ඉස්සරහ රාළහාමි ගහන උඩ කරනම්නම් පොලිස් පොතේ තියෙනවා වෙන්න බැහැ. රාළහාමි ක්‍රියාවෙන් වගේම කතාවෙනුත් හරිම සංවරයි! පහර කෑ මනුස්සයා අපේ රජය තියෙද්දීත් වරදක් කළ නිසා රාළහාමිට කේන්ති ගියාද දන්නේ නැහැ. කරපු වැරැද්ද මොකක් වුනත් රාළහාමිගේ හෙළ බොජුන් සත්කාරයනම් මාරයි!

ලංකාවේ පොලිස් නිලධාරීන්ට උඩ කරනම් බිම කරනම් ගහන එකේ ඉඳලා පන්දාහේ කොළ ගිලින එක දක්වා ගොඩක් රාජකාරී කරන්න තිබෙනවා. ඔය අතරේ සමහර වෙලාවට පොලිස් රාජකාරිත් කරනවා. නිවාඩු වෙලාවට බෙලි කපලා බෑග් වල පැක් කරන එක වගේ වැඩත් කරනවා.

ලංකාවේ පොලිස් සේවය මධ්‍යගත එකක්. ඒ නිසා පස්සර බස් අනතුර සිදු වූ තැන වගේ තැන් වල සේවයේ යොදවන්න පොලිස් නිලධාරීන් නැතත් ප්‍රභූ ආරක්ෂාවට ඕනෑ තරම් පොලිස් නිලධාරීන් ඉන්නවා. පොලිස් සේවයේ නිරත නිලධාරීන්ගෙන් කොපමණ ප්‍රතිශතයක් ප්‍රභූ ආරක්ෂක සේවයේ යෙදී සිටිනවාද කියන එක හොඳ ප්‍රශ්නයක්.

පොලිස් සේවය විමධ්‍යගත වී තිබුණානම් බොහෝ විට පස්සර ප්‍රශ්නය වගේ ප්‍රශ්න වලට විසඳුම් ලැබෙනවා. මම කියන්නේ පළාත් සභා වලට පොලිස් බලතල දීම වැනි ජාතිවාදී අරමුණකින් කරන විමධ්‍යගත කිරීමක් ගැන නෙමෙයි. මහජන ආරක්ෂාව සැපයීම වගේ දේවල් ප්‍රාදේශීය සභා මට්ටමටම යනවානම් වඩාත් හොඳයි. දැන්නම් ප්‍රාදේශීය සභා පළාත් සභා ආදී සියල්ලම දේශපාලනඥයින් පුහුණු කරන ඇකඩමි විතරයිනේ.

පොලීසිය පහළම මට්ටමකින් පාලනය වන ඒකකයක් වූ විට අදාළ ප්‍රදේශයේ ජනතාවට අවශ්‍ය සේවය ලබා දෙන්න පොලීසියට සිදු වෙනවා. මධ්‍යගත පොලීසියකට සේවය කරන නිලධාරීන්ට වෙන්නේ ලොක්කෝ කියන විදිහට උඩ කරනම් බිම කරනම් ගහන්නයි. සමහර වෙලාවට නැන්ද මාමලා බලන්න තෑගි බෝග අරගෙන යන්නත් වෙනවා.

පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පඩි ගත්තත් ගොඩක් පොලිස් රාළහාමිලාට සේවය කරන්න වෙන්නේ දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව වෙනුවෙන්. විශේෂයෙන්ම රථවාහන පොලීසියේ නිලධාරීන්ට. මේ අය තමන්ට දෙන ටාගට් කවර් කළ යුතුයි. මාසේ අන්තිමට ටාගට් කවර් කරලා නැත්නම් උඩ කරනම් රාළහාමිගේ ලොක්කා උඩ කරණම් රාළහාමිට කතා කරන්නෙත් ඔය වීඩියෝ එකේ ඇහෙන වචන වලින්ම තමයි.

ලංකාවේ රථවාහන පොලිස් නිලධාරීන් සාමාන්‍යයෙන් ඉන්නේ නොපෙනෙන තැනක හැංගිලා. එහෙම කරන්නේ වරදක් කරන්න පොළඹවා දඩ කොළයක් දෙන්නයි. අරමුණ දඩය මිසක් වරද සිදු වීම වැළැක්වීම නෙමෙයි. ඇමරිකාවේනම් ඔය වැඩේ වෙන්නේ අනෙක් පැත්තට. පොලිස් නිලධාරියෙක් බොහෝ විට පෙනෙන්නම ඉන්නවා. නිලධාරියාව දැක්කට පස්සේ ගොඩක් අය ක්ෂණිකව වේගය අඩු කරනවා. ඉලක්කය වන්නේ අනතුරු වැළැක්වීම මිසක් දඩ ගහන එක නෙමෙයි. දඩ ගහන්නේ අනතුරු අඩු කරගන්න.

ලංකාවේ රථවාහන පොලිස් නිලධාරීන්ට ටාගට් දෙන්නේ භාණ්ඩාගාරයට අරමුදල් එකතු කරලා දෙන්න මිසක් අනතුරු අඩු කරන්න නෙමෙයි. දඩ කොළ ලියලා ටාගට් කවර් කරන්නනම් වැරදි අඩු කරලා හරියන්නේ නැහැ. වැරදි දිගටම සිදු වෙන්න ඕනෑ. සුරාබදු නිලධාරීන් වගේ අය ගත්තත් ඔහොමයි. හොර මත්පැන් මත්ද්‍රව්‍ය නැති වුනොත් ටාගට් කවර් කරන්න වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා ඒ වැඩ කරන අයත් එක්ක සහජීවනයක් පවත්වා ගන්න වෙනවා. නැත්නම් කොහොමද මාසෙ අන්තිමට ටාගට් කවර් කරන්නේ?

රථවාහන පොලිස් නිලධාරීන් රියැදුරන්ට වේගයෙන් යන්න ඉඩ සලසමින් හැංගිලා ඉඳිද්දී ලයිට් ගහලා වාහන වල වේගය පාලනය කරන්නේ පාරේ අනෙක් පැත්තෙන් එන වාහන වල රියැදුරන්. අනෙක් පැත්තෙන් වෙන්නේ අඳුරන වාහනයක් වෙන්න අවශ්‍ය නැහැ. මේවා ලංකාවේ වාහන එළැවීමේ ආචාර ධර්ම. ඇමරිකාවේනම් රියැදුරෙක් පාරේ පිස්සු කෙළින කොට අනෙක් රියැදුරන් විසින් කරන්නේ පොලීසියට දැනුම් දෙන එකයි. 

ලංකාවේ හා ඇමරිකාවේ සාමූහිකත්වයේ වෙනස ඕකයි. ලංකාවේ සාමූහිකත්වය ක්‍රියාත්මක වන්නේ වරදකරුවන්ව ආරක්ෂා කරන්න. ඇමරිකාවේ සාමූහිකත්වය ක්‍රියාත්මක වන්නේ වරදකරුවන්ගෙන් සමාජය ආරක්ෂා කරන්න. 

එක පැත්තකින් මේ වෙනසට හේතු වී තිබෙන්නේ ලංකාවේ නීතිය හා සාමාන්‍ය මිනිස්සු අතර තිබෙන දුරස්ථ භාවයයි. නීතිය උන්ගේ. පොලීසියත් උන්ගේ. පොලීසිය ප්‍රාදේශීය පොලීසියක් වුනානම් එය අපේ පොලීසියක් මිසක් උන්ගේ පොලීසියක් වෙන්නේ නැහැ. නීතිය මිනිස්සුන්ගේ තේරීමක් වුනානම් එය අපේ නීතියක් මිසක් උන්ගේ නීතියක් වෙන්නේ නැහැ. වැරැද්ද එංගලන්තයට පටවන්න පුළුවන් වුනත් අවුරුදු හැත්තෑ තුනකට පස්සේත් එංගලන්තයටම බැණ බැණ ඉන්න එකේනම් අවුලක් තියෙනවා.

උඩ කරනම් රාළහාමි විශාල පීඩනයකින් ඉන්න බව පැහැදිලියි. මාසේ අන්තිම වෙද්දී රථවාහන පොලීසියේ නිලධාරීන්ගේ ආතතිය වැඩි වෙන එක අසාමාන්‍ය දෙයක් නෙමෙයි. ආණ්ඩුව පිස්සුවෙන් වගේ සල්ලි හොයන මේ දවස් වල පොලිස් නිලධාරීන්ගේ ටාගට් සමහර විට වැඩි කරලා ඇති. ඔය මහ පාර මැද්දේ හෙළ බොජුන් සත්කාර භුක්ති විඳින මනුස්සයා වගේම උඩ කරනම් ගහන රථවාහන පොලීසියේ රාළහාමිත් වින්දිතයෙක්!

Sunday, March 21, 2021

මහපාරේ ධුරාවලිය


අවම වශයෙන් දහ හතර දෙනෙකුට මරු කැඳවා තිබෙන පස්සර බස් අනතුරේ වීඩියෝ දර්ශන මේ වෙද්දී බොහෝ දෙනෙක් විසින් දැක ඇතැයි සිතනවා. පළමුව, මිය ගිය හා තුවාල ලැබූ අයගේ පවුල් වල අයට අපගේ කණගාටුව. දෙවනුව, සිද්ධියෙන් පසු රෝගීන්ගේ ජීවිත බේරා ගැනීමට කටයුතු කළ ගම් වැසියන්ට හා රාජකාරියට වඩා වැඩි දෙයක් කළ වෛද්‍යවරුන් ඇතුළු රෝහල් සේවකයින්ට අපගේ උපහාරය.

පස්සර අනතුරෙන් මිය ගිය අයගේ ජීවිත වෙනුවෙන් වග කිව යුත්තේ කවුද? අදාළ බස් රථයේ රියැදුරා, ටිපර් රථයේ රියැදුරා හා මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ සේවකයින්ගේ සිට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හා ජේආර් ජයවර්ධන දක්වා විශාල පරාසයක පුද්ගලයින්ට විවිධ අය විසින් මේ අනතුරේ වගකීම පවරා තිබුණා. මේ හැම දෙනෙකුගේම තර්ක වලට කිසියම් පදනමක් තිබෙනවා. 

වීඩියෝව නොබැලූ අයෙකු ඇත්නම්, අනතුර සිදුවන්නේ වංගු සහිත කඳුකර මාර්ගයක. පාරට වැටුණු ගල් කුට්ටියක් නිසා පාරේ පැත්තක් අවහිර වෙලා. පාරේ අවහිර වූ පැත්තෙන් පැමිණෙන ටිපර් රථය අවහිරය පසු කර ඉදිරියට යාම සඳහා වාහනය පාරේ අනෙක් පසට ගන්නවා. ඒ පැත්තෙන් එන පෞද්ගලික බස් රථයට ටිපර් රථය මුහුණට මුහුණ හමු වුනත් බස් රථයේ රියැදුරා බසයේ වේගය අඩු නොකර පාරේ බෑවුම අද්දරින් බසය ධාවනය කරන්න උත්සාහ කරද්දී බසය ප්‍රපාතයට පෙරළෙනවා.

වීඩියෝවේ පැහැදිලිව නොපෙනුණත් ඇතැම් තැන් වල ලියැවී ඇති පරිදි ටිපරය වැලි අදින එකක්. වාහනය ධාවනය කරන ආකාරයෙන් පෙනෙන්නේ ටිපර් රථයේ රියැදුරාට මාර්ගයේ තිබෙන අවහිරය ගැන පූර්ව දැනුමක් ඇති බවයි. ඔහු වැඩිපුර නොහිතාම ටිපර් රථය පාරේ අනෙක් පැත්තට ගන්නවා. පාර වංගු සහිත එකක් වුවත්, එසේ ටිපර් රථය පාරේ අනෙක් පැත්තට ගනිද්දී ඉදිරියෙන් එන බස් රථය පැහැදිලිව පෙනෙනවා. මේ වගේ අවස්ථාවකට මා මුහුණ දුන්නානම් මම කරන්නේ බස් රථයට බාධකය පසු කර ඉදිරියට යන්නට හැර වාහනයේ වේගය අඩු කිරීම හෝ අවශ්‍යනම් වාහනය නවත්වා ගැනීමයි. 

බස් රථයේ රියැදුරාට පාරේ බාධකය ගැන පූර්ව දැනුමක් තිබුණාද යන්න පැහැදිලි නැහැ. එවැනි දැනුමක් තිබුණත් නැතත් තිරිංග තද කර බස් රථය නවත්වා ගත හැකි තරමේ දුරකදී ඔහුට පාරේ බාධකය වගේම ඉදිරියෙන් එන ටිපර් රථයද දර්ශනය වෙනවා. එහෙත් ඔහු අඩු වශයෙන් තිරිංග තද කරන බවක් හෝ පෙනෙන්නට නැහැ. ඔහු උත්සාහ කරන්නේ බෑවුම අයිනෙන් වාහනය ඉදිරියට ධාවනය කරන්නයි. අඟලක දෙකක වාසිය ගෙන වාහනයක් රිංගවීම ලංකාවේ බස් රථ රියැදුරන් හා තවත් රියැදුරන් විසින් කරන ඉතාම සාමාන්‍ය දෙයක්. 

මේ විදිහට අඟලේ වාසිය ගෙන ධාවනය කරන වාහන අනතුරකට ලක් වෙන්න ඔන්න මෙන්න තත්ත්වයටම ගියත් බොහෝ විට අනතුරකට ලක් වෙන්නේ නැහැ. හරියට ලංකාවේ ආර්ථිකය තවමත් කඩා වැටී නැතුවා වගේ. හැබැයි ඔය අඟලේ වාසියේ අවදානම ගැනීම හැමදාම හරියන්නේ නැහැ. කොයි වෙලාවක හෝ වරදිනවා. දැන් වෙලා තියෙන්නේ ඒකයි.

ලංකාවේ මිනිස්සුන්ගේ වගේම වාහන වලද ධුරාවලියක් තිබෙනවා. වාහනයක් එළවන රියැදුරෙක් මේ ධුරාවලියේ තමන්ගේ තැන නිවැරදිව හඳුනාගත යුතුයි. නැත්නම් ලංකාවේ වාහන එළවන්න බැහැ. මම මේ කියන්නේ මැති ඇමතිවරුන්ගේ වාහන ගැන නෙමෙයි. ඒ වාහන වලට කොහොමටත් ධුරාවලියේ ඉහළම තැන ලැබෙනවා. එහෙත් මේ වාහන හැම වෙලාවේම පාරේදී හමු නොවන නිසා විශාල ප්‍රශ්නයක් ඇති වන්නේ නැහැ.

එකම ආකාරය නොවුනත් වාහන ධුරාවලිය බොහෝ දුරට සකස් වන්නේ රියැදුරෙකුට කොයි තරම් අවදානමක් ගන්න පුළුවන්ද කියන එකට සාපේක්ෂව. පෞද්ගලික බස් රථයක් හෝ ලොරියක් ධාවනය කරන රියැදුරෙක් බොහෝ විට කරන්නේ අනුන්ගේ වාහනයක් එළවන එකයි. අනතුරක් වුනොත් පාඩුව වාහනයේ අයිතිකාරයාටයි. මෙයට සාපේක්ෂව තමන්ගේම වාහනයක් එලවන කෙනෙක් වාහනයට සීරීමක් හෝ වෙනවාට කැමති නැහැ. අනෙක් අතට බස් එකක් හෝ ලොරියක් වගේ ලොකු වාහනයක් පොඩි වාහනයක හැපුනොත් වැඩි හානිය වෙන්නේ පොඩි වාහනයටයි. මේ හේතු නිසා ගොඩක් වෙලාවට පොඩි වාහන ලොකු වාහන වලට පාර ඉඩ දීලා පැත්තකට වෙනවා. පෞද්ගලික බස්, ලොරි ආදී ලොකු වාහන ධාවනය කරන රියැදුරන් මෙහි වාසිය ගන්නවා.

සමහර වෙලාවට පෞද්ගලික බස් ධාවනය කරන්නේම පාරේ ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තෙන්. එවිට හෙමින් යන වාහන කිහිපයක්ම එක වර පහු කරන්න පුළුවන්. ඔය වෙලාවට ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තෙන් එන පොඩි වාහනයක් පාරෙන් එළියට බැහැලා බස් එකට මැදින් රිංගන්න ඉඩ දිය යුතුයි. බස් රථ රියැදුරා විසින් කරන්නේ පොඩි වාහනය අන්තිම මොහොතේ හෝ ඉවත් කර ගැනීමට පොළඹවමින් වේගය අඩු නොකර කෙළින්ම මූණට එන එකයි. පොඩි වාහනයේ රියැදුරාට අන්තිම මොහොතේ හරි වාහනය කාණුවට දමා ගන්න වෙනවා. වාහන ධුරාවලියේ තමන්ගේ තැන පිළිගන්නා රියැදුරෙක්නම් කලින්ම වාහනේ කාණුවට දානවා.

මෙතැන අනතුරට හේතු වී තිබෙන්නේ ටිපර් රථ රියැදුරා වගේම බස් රථ රියැදුරාත් වාහන ධුරාවලියේ තමන් ඉන්නේ අනෙකාට පහළින් නොවන බව සිතීමයි. දෙන්නාම හැම වෙලේම පාරේ ඉන්න, බොහෝ විට අනුන්ගේ වාහන එළවන අය. වාහන දෙකෙන් එකක්වත් කිරි ටොයියෝ නෙමෙයි. ටිපර් රථයේ රියැදුරා බලාපොරොත්තු වෙන්නේ බස් එක වේගය අඩු කර ගනු ඇතැයි කියලා. බස් රථයේ රියැදුරා හදන්නේ ටිපර් රථයේ රියැදුරාට වාහන ධුරාවලියේ තමන්ගේ තැන පෙන්වන්න. ඔහු වේගය අඩු කරන්නේ නැහැ. මේ වැඩේ කරන්නේ අන්තිම මොහොත වන තුරු ටිපර් රථය මුහුණටම ආවොත් බෑවුම අයිනෙන් බස් එක ධාවනය කළ හැකි බවට වන විශ්වාසයෙන්. අන්තිමට කරන්නෙත් ඒකයි. මේ අවස්ථාවේදී වැඩේ ඛේදවාචකයකින් අවසන් වුනත් මෙය හැම දවසකම බොහෝ පෞද්ගලික රියැදුරන් විසින් නොයෙක් වර කරන දෙයක්.

ඇමරිකාවේ පාරකට මේ වගේ ගලක් හෝ පස් කන්දක් වැටුනානම් එය මුලින්ම දකින කෙනා හදිසි ඇමතුම් අංකයකට ඒ ගැන දැනුම් දෙනවා. ඉතා ඉක්මණින්ම පොලිස් නිලධාරීන් එහි පැමිණ බාධකය දෙපස සිට වාහන ධාවනය පාලනය කරන්න පටන් ගන්නවා. වරකට වාහන ධාවනය කරන්න ලැබෙන්නේ එක පැත්තකට පමණයි. ඒ අතර අදාළ අංශ වලින් පැමිණ බාධකය ඉවත් කරනවා. පොලීස් නිලධාරීන් ඉවත් වන්නේ බාධකය ඉවත් කිරීමෙන් පසුවයි. මේ වගේ දෙයක් කරන්න බැරි තරමට ලංකාවේ පොලීසියට හා මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියට සම්පත් හිඟයක් තිබෙනවා කියා මම හිතන්නේ නැහැ. බොහෝ විට තිබෙන්නේ ප්‍රමුඛතාවය දීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්. 

බාධකය ඉවත්ව තිබුණානම් හෝ පොලිස් නිලධාරියෙකු අදාළ ස්ථානයේ සේවයේ නිරතව  සිටියානම් මේ වෙලාවේ මේ අනතුර සිදුවන එකක් නැහැ. එහෙත්, ඔය බාධකය නොතිබී ටිපර් රථය ත්‍රිරෝද රථයක් ඉස්සර කරන්න යාමක් වැනි අවස්ථාවකදී වුවත් ඔය වගේ අනතුරක් සිදු විය හැකිව තිබුණා.

පෞද්ගලික බස් රථ රියැදුරන් මේ ආකාරයේ අවදානම් ගනිමින් වේගයෙන් බස් රථ ධාවනය කරන්නේ එසේ කිරීම බස් රථයේ ගමන් කරන මගීන් වැඩි දෙනෙකුගේ කැමැත්තද වන නිසයි. ඔය වගේ වෙලාවක මගියෙක් කතා කරන්න ගියොත් අනෙක් පැත්තට කතා කරන්න මගීන් හතර පස් දෙනෙක්ම ඉදිරිපත් වෙනවා. මේ දවස් වල සිදුවන ලංකාවේ සංවර්ධන කතිකාව තුළ ඇහෙන එක ප්‍රශ්නයක් වන්නේ අධිවේගී මාර්ග අවශ්‍ය කාටද කියන එකයි. ලංකාවේ ගොඩක් අයට පුළුවන් තරම් හයියෙන් යන්න අවශ්‍යයි. විශේෂයෙන්ම දුරගමන් බස් රථ වල යන මගීන්ට. ඒකටත් හේතු තියෙනවා.

Tuesday, April 9, 2019

වේවැල් කෝටු සංස්කෘතිය


ගුරුවරුන් විසින් පාසැල් සිසුන්ට ශාරීරික දඬුවම් දීම හා රජයේ සරසවි වල නවක වදය කාලයෙන් කාලයට උඩට මතුවන මාතෘකා දෙකක්. පාසැල් ගුරුවරියකට උසාවියකින් දඬුවම් නියම කිරීමත් එක්ක පළමු කරුණත්, සරසවි සිසුවෙකු සිය දිවි නසා ගැනීම සමඟ දෙවන කරුණත් මැතකදී නැවතත් උඩට ආවා.

මම දකින විදිහටනම් මේ දෙකම එකිනෙකට සම්බන්ධ කරුණු දෙකක්. ඒ විතරක් නෙමෙයි, මේ කරුණු දෙකටම සම්බන්ධ තවත් තුන්වන කරුණුත් තියෙනවා. ලී ක්වාන් යූ පන්නයේ නායකයෙක් ඇවිත් රට හදයි කියා බලාපොරොත්තු වීම එවැන්නක්. නමුත්, මේ කරුණු වලදී දෙවිදිහකට ප්‍රතිචාර දක්වන අය අඩු නැහැ.

ලංකාවේ සරසවියකට නොගිය අය අතර නවක වදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අය නැති තරම්. එහෙත්, රජයේ සරසවියකට ගිය ඇතැම් අය නවක වදය වෙනුවෙන් සෘජුව හෝ වක්‍රව පෙනී සිටිනවා. නමුත්, එවැනි අය හැමෝම නෙමෙයි.

නවක වදයට එරෙහිව කතා කරන ගොඩක් අය පාසැල් සිසුන්ට ශාරීරික දඬුවම් පැමිණවීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවා. ඒ වගේම එවැනි ගොඩක් අය ලී ක්වාන් යූ පන්නයේ නායකයෙක් පත් කර ගැනීම වෙනුවෙනුත් පෙනී සිටිනවා. මෙතැනදී මා අවධානය යොමු කරවන්නේ කිසියම් නිශ්චිත පුද්ගලයෙක් දෙස නොවන බවත්, මේ වර්ගයේ කවුරු හෝ නායකයෙක්ට රටේ තිබෙන ඉල්ලුම ගැන පමණක් බවත් පැහැදිලිව කිව යුතුයි. විවිධ පුද්ගල චරිත ගැන අදහස් පළ වෙන්නේ ඒ ඉල්ලුම නිසයි.

රජයේ සරසවි වලට ගිය අය අතරින් ඇතැම් අය නවක වදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවා. තවත් අය නවක වදයට විරුද්ධ නොවී නිහඬව සිටිනවා. මෙයට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ රජයේ සරසවි වලට ගිය ගොඩක් අය එක්කෝ සෘජුව හෝ වක්‍රව නවක වදයට සම්බන්ධව සිටි අය වීම. එසේ නැත්නම් අඩු වශයෙන් එයට විරුද්ධ නොවූ අය වීම. නමුත්, රජයේ සරසවියකට නොගිය අයෙකුට එවැනි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ඔවුන් මේ ප්‍රශ්නය දිහා බලන්නේ බාහිර පුද්ගලයින් ලෙසින් නිසා මෙහි තිබෙන අවුල පැහැදිලිව පෙනෙනවා.

ගුරුවරුන් විසින් දරුවන්ට දඬුවම් දීම කියන කරුණේදී රටේ ගොඩක් අයට මේ විදිහට ප්‍රශ්නය දිහා බාහිර පුද්ගලයින් සේ බලන්න බැහැ. එයට හේතුව ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් ගුරුවරුන් ලෙසම නොවූවත්, අඩු වශයෙන් දෙමවුපියන් හෝ වැඩිහිටියන් ලෙස දරුවන්ට ශාරීරික දඬුවම් පමුණුවා ඇති අය වීමයි. මෙතැනදී මේ විදිහට දරුවන්ට වද හිංසා කරන්නේ ඔවුන්ගේ අනාගත යහපත වෙනුවෙන්ය කියන හිතුවිල්ල හෝ ප්‍රකාශය අස්සේ රිංගලා කෙනෙක්ට තමන්ගේම හිත රවට්ටගන්න පුළුවන්. "අපි අද මෙතැන ඉන්නේ අපේ ගුරුවරු අපිට ගහල හදපු නිසා" කියා කියන එකත් ඔය බොරුවේම කොටසක්.

ටික කලක සිට ලංකාවේ නීතිමය වරදක් වුවත් ගුරුවරුන්ට දරුවන්ට ශාරීරික දඬුවම් පමුණුවා සමාජ විරෝධීන් ලෙස නොව සමාජ ශෝධකයින් සේ පෙනී සිටින්න හැකි වී තිබෙන්නේ ගෙවල් වලදී දෙමවුපියන් හා අනෙකුත් වැඩිහිටියන් විසින්ද දරුවන්ට එවැනිම ශාරීරික දඬුවම් පැමිණවීමයි. තමන්ගේ දරුවා හදාගන්න කියා ගෙදරදී දරුවාට ශාරීරික දඬුවම් දෙන දෙමවුපියෙකුට පාසැලේදී ගුරුවරයෙකු විසින් ඒ දේම කළාම එයට විරුද්ධ වෙන්න අමාරුයි. ඒ වගේම, "දැනුම් තේරුම් තිබෙන" පාසැල් ගුරුවරුන් විසින් සිසුන්ට ශාරීරික දඬුවම් දෙන විට ගෙවල්වල වැඩිහිටියන්ටත් ඒ දේම කරන්න උත්තේජනයක් ලැබෙනවා.

සරසවි වල නවක වදය දිගින් දිගටම පවතින්න හේතු වෙන්නෙත් "අපි අද මෙතැන ඉන්නේ අපේ ගුරුවරු අපිට ගහල හදපු නිසා" කියා හිතන මානසිකත්වයමයි. නවක වදය හේතුවෙන් තමන්ට යමක් ලැබුණු බව බොහෝ සරසවි සිසුන් හිතනවා. ඒ හැඟීම ගොඩක් දෙනෙක්ට තියෙන තාක් කල් නවක වදය නැති කරන්න අමාරුයි. සරසවි නවක වදයේ වගේම ඒකාධිපති පාලකයින් අපේක්ෂා කරන මානසිකත්වයේත් මුල තිබෙන්නේ කුඩා කාලයේදී වැඩිහිටියන් හා ගුරුවරුන් විසින් දරුවන්ට ශාරීරික දඬුවම් පමුණුවා තමන්ට අවශ්‍ය ආකාරයට දරුවන් විනයගරුක කිරීමේ පුරුද්දයි.

මෙය කියවන අපේ පරම්පරාවේ ගොඩක් අය ඕනෑ තරම් පාසැලේදී ගුරුවරුන්ගෙන් ගුටි කා ඇති. පුළුවන්නම් එවැනි අවස්ථා දහයක් මතක් කරගන්න. මේ විදිහට ගුරුවරුන්ගෙන් වැඩිපුරම ගුටිකන්න වී තිබෙන්නේ මොන වගේ දේවල් වලටද? ගොඩක් වෙලාවට විනය සේ හැඳින්වෙන කරුණු හා අදාළවයි. කොණ්ඩය කපා නොතිබීම, අදාළ කාලයේ මෝස්තරය අනුව කලිසම කොට වීම හෝ දිග වීම, කමිසයේ උඩ බොත්තම පියවා නොතිබීම, ප්‍රමාද වී පැමිණීම, ගැහැණු ළමයින් හා අදාළව නියපොතු පාට කර තිබීම, ගවුම කොට වැඩි වීම...සරසවි නවක වදයේත් ඔය මූලික ලක්ෂණ ටික ඒ විදිහටම තියෙනවා.

විනය වැදගත් නොවන බව මා කියන්නේ නැහැ. නමුත්, එසේ විනය වැදගත් වන තැනකදී එය එසේ වැදගත් වන්නේ ඇයි කියන එක තවත් අයෙකුට පැහැදිලි කරන්න අමාරු නැහැ. බොහෝ විට ශාරීරික දඬුවම් අවශ්‍ය වෙන්නේ එවැනි විශේෂ වැදගත්කමක් නැති දෙයක් විනය කියන ලේබලය යටතේ බලාත්මක කරන විටයි. දඬුවම් ලබන අයෙක් විනයගත වෙන්නේ දඬුවමෙන් බේරෙන්න මිසක් එසේ විනයගත වීමේ වැදගත්කමක් දකින නිසා නෙමෙයි. මූලික අරමුණ දඬුවමෙන් ගැලවීම නිසා එතැන් සිටම කල්පනා කරන්නේ දඬුවමෙන් ගැලවී කලින් කළ දේ දිගටම කරන්නේ කොහොමද කියන එක ගැනයි.

දරුවන්ට ශාරීරික දඬුවම් පැමිණවීමෙන් සිදු වන්නේ කුඩා කාලයේ සිටම නිර්මාණශීලිත්වය මොට කරනු ලැබූ අණ පිළිපදින්නන් පරම්පරාවක් බිහි වීමයි. ඔවුන්ට හිතන්න අවශ්‍ය නැහැ. ඒ නිසා, තමන් වෙනුවෙන් හිතන හා තීරණ ගන්නා කවුරු හෝ ඉන්නවාට ඔවුන් කැමතියි. ඒකාධිපතියන්ට ඉල්ලුමක් එන්නේ එවැනි අයගෙනුයි.

(Image: http://conceptnewscentral.com/index.php/2016/01/18/kill-fail-lick-crime-duterte-tells-gensan-folks/)

Thursday, February 21, 2019

ඔබේ සුසුමේ සුව දැණුනේ...


පරිණාමයේ එක අවදියකදී මිනිස් ගැහැණියකගේ කුසේ දරුවෙකු පිලිසිඳ ගත හැකි හා නොහැකි අවස්ථා පිළිබඳව ඈ දෙස පිටින් බලා නිගමනය කිරීමේ හැකියාව නැතිව ගොස් තිබීම ගැනත්, ඒ හේතුව මිනිස් ගැහැණියක් හා මිනිස් පිරිමියෙක් දිගුකාලීනව එකතු කර තබන්නට හේතු වී තිබීම ගැනත් පෙර ලිපියක කතා කළා. මේ පුරුද්ද නිසා මිනිස් දරුවෙකුට වෙනත් සතුන්ට සාපේක්ෂව වැඩි කලක් දෙමවුපියන්ගේ රැකවරණය ලැබීමත්, උඩ පරම්පරාවකින් පහළ පරම්පරාවට ජාන වලට අමතරව "දැනුම" කියා දෙයක් සම්ප්‍රේෂණය වීමත් සිදුවෙන්න පටන් ගත්තා.

ඒ විදිහට පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය වන දැනුම් සම්භාරය ක්‍රමයෙන් විශාල වෙද්දී, මිනිස් දරුවෙකුට පිරිපුන් මිනිසෙකු වෙන එක වඩා වැඩි කාලයක් ගත වන කටයුත්තක් බවට පත් වුනා. මිනිස් දරුවන්ට දෙමවුපියන්ගේ රැකවරණය වැඩි වැඩියෙන් අවශ්‍ය වුණා. දරුවෙකුට මේ රැකවරණය වැඩිපුරම ලැබුණේ මවගෙනුයි. දරුවෙකුගේ මව කවුද කියන එක සැක සහිත දෙයක් නොවන නිසා එය එසේ වීම පුදුමයක් නෙමෙයි.

වැඩි වැඩියෙන් දරුවන් වදන හා හදන මිනිස් ගැහැණියකට තමන්ගේ හා දරුවන්ගේ පෝෂණය සඳහා අවශ්‍ය සම්පත් සොයා යන්න ප්‍රමාණවත් කාලයක් ඉතිරි වෙන්නේ නැහැ. ඒ ප්‍රශ්නයට විසඳුම වන්නේ අවශ්‍ය සම්පත් වැඩියෙන් සම්පාදනය කළ හැකි මිනිස් පිරිමියෙක්ව තෝරා ගැනීමයි. ඒ නිසා වැඩි සම්පත් ප්‍රමාණයක් සැපයිය හැකි මිනිස් පිරිමින්ට මිනිස් ගැහැණුන්ගේ ඉල්ලුම වැඩි වුනා. මුල් කාලයේදී එවැනි පිරිමින් වුනේ වඩා ශක්ති සම්පන්න හා ශරීර ප්‍රමාණයෙන් සාපේක්ෂව විශාල පිරිමින්. එවැනි පිරිමියෙකුට ගැහැණුන් සොයා ගැනීම අපහසු වුනේ නැහැ.

මිනිස් ගණනයක වැඩි ගැහැණුන් පිරිසකගේ ආකර්ශනය ලැබුවේ ගහණයේ සිටි හැඩිදැඩි පිරිමින්. ඔවුන් ගහණයේ වඩා ආකර්ශනීය මිනිස් ගැහැණු ටික මුලින්ම තෝරා ගත්තා. ඉන්පසුව ඉතිරි වූ ගැහැණුන්ට ආකර්ශනය කර ගත හැකිව තිබුණේ සම්පත් සැපයීමක් ලොකුවටම කළ නොහැකි වූ සෝමාරි පිරිමින්.

කෙසේ වුවත්, එවැනි ගැහැණුන්ට දෙවන විකල්පයකුත් තිබුණා. ඒ හැඩිදැඩි පිරිමියෙක්ගේ දෙවන බිරිඳ වීම. එහිදී සම්පත් බෙදී යාමක් සිදුවුණත් ඇතැම් විට හැඩිදැඩි පිරිමියෙකුගේ සම්පත් වලින් අඩක් සෝමාරි පිරිමියෙකු විසින් සපයන මුළු සම්පත් ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි වූ නිසා මේ පුරුද්දේ පරිණාමික වාසියක් තිබුණා.

ඉහත හේතුව නිසා, මිනිස් ඉතිහාසයේ බොහෝ කාලයක් පුරාවටම ගණනයේ ශක්තිමත්ම මිනිසුන්ට සහකාරියන් එක් අයෙකුට වඩා සිටිද්දී, දුර්වලම මිනිස් පිරිමින්ට සහකාරියක නොලැබී යාම නිසා ඔවුන්ගේ ජාන ඉදිරි පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය වුනේ නැහැ.

මිනිස් පිරිමියෙක් ශරීර ප්‍රමාණය අනුව මිනිස් ගැහැණියකට වඩා 15%කින් පමණ විශාලයි. එයින් පෙනෙන්නේ කාලයක් තිස්සේ දිගින් දිගටම ශරීර ප්‍රමාණයෙන් විශාල පිරිමින්ට තමන්ගේ ජාන ඉදිරි පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය කරන්න වැඩි ඉඩක් ලැබී තිබෙන බවයි.

කාලයත් එක්ක මිනිසුන් වැඩි වැඩියෙන් දැනුමෙන් සන්නද්ධ වෙද්දී ශ්‍රමයේ ඵලදායීතාවය ඉහළ ගිහින් මිනිසුන්ගේ අතිරික්ත ශ්‍රමය ප්‍රාග්ධනය බවට පරිවර්තනය වෙද්දී, ජාන හා දැනුමට අමතරව ප්‍රාග්ධනයත් පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට සම්ප්‍රේශනය වෙන්න පටන් ගත්තා. පසුකාලීනව ගැහැණියකට වැඩියෙන් සම්පත් සැපයිය හැකි පිරිමියෙක් වුනේ වැඩි ප්‍රාග්ධනයකට හිමිකම් කී පිරිමියෙක්. ඒ එක්කම හැඩි දැඩි පිරිමින් සතු වූ ගැහැණුන්ගේ කැමැත්ත ප්‍රාග්ධනය හිමි පිරිමි වෙත විතැන් වෙන්න පටන් ගත්තා. කෙසේ වුවත්, මෙවැනි වෙනසක් එක වර වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, හැඩි දැඩි පිරිමින්ට මිනිස් ගැහැණුන්ගේ වන ආකර්ශනය තවමත් මුළුමනින්ම ක්ෂය වී නැහැ.

ශරීර ප්‍රමාණය, ප්‍රාග්ධනය හෝ බලය තිබෙන පිරිමින් විසින් සහකාරියන් එක් අයෙකුට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අයිති කර ගැනීමත් ඒ දේවල් නොතිබුණු පිරිමින්ට සහකාරියක නොලැබී යාමත් බොහෝ සමාජ වල කාලයක් තිස්සේ සිදු වූ දෙයක්. මේ පුරුද්ද ක්ෂය වී ගිහින් එක් ගැහැණියක හා එක් පිරිමියෙකු අතර විවාහය සම්මතය බවට පත් වීම සිදු වුනේ බටහිර සංස්කෘතිය පැතිරීමට සමාන්තරවයි. මැද පෙරදිග කලාපයේ මුස්ලිම් රටවල හා බොහෝ අප්‍රිකානු රටවල අදටත් එක් පිරිමියෙක් හා ගැහැණු කිහිප දෙනෙක් අතර සිදුවන බහු විවාහ සාමාන්‍ය දෙයක්.

අද අප බටහිර සංස්කෘතිය සේ හඳුනා ගන්නා සංස්කෘතියේ මූලිකාංග බොහොමයක්ම පැරණි ග්‍රීසිය ආශ්‍රිතව බිහිවූ දේවල්. හෙලනික සංස්කෘතිය ලෝකයේ ප්‍රධාන සංස්කෘතිය බවට පත් වීම පිටුපස මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් කර තිබෙන කාර්ය භාරය ඉතා විශාලයි.

අධිරාජ්‍යයන් බිහි කර ව්‍යාප්ත කළ වෙනත් බොහෝ පුද්ගලයින් වගේම මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් වීරත්වයට පත් වන්නේත් "මහා" වෙන්නේත් යුද්ධයෙහි දැක්වූ සාමාර්ථය මතයි. පැරණි ග්‍රීසියේ සිට උතුරු අප්‍රිකාව, මැද පෙරදිග හා බටහිර ඉන්දියාව දක්වා විශාල ප්‍රදේශයක් ආවරණය වන අධිරාජ්‍යයක් මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් ගොඩ නගනවා. ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ අකල් මරණයෙන් පසුව ඔහු විසින් ගොඩ නැගූ අධිරාජ්‍යය කෑලි වලට කැඩී ගියත් හෙලනික සංස්කෘතියේ බලපෑම ඒ ප්‍රදේශ වල තව දුරටත් ඉතිරි වෙනවා.

යුරෝපීයයන්ට යටත් වෙන්න කලින් ලංකාවේ බහුභාර්යා විවාහ වගේම බහුපුරුෂ විවාහත් අසම්මත දේවල් සේ සැලකී නැහැ. ලෝකයේ වෙනත් බොහෝ රටවල වගේම ලංකාවේත් ඒකවිවාහ ප්‍රචලිත වන්නේ ක්‍රිස්තියානි බලපෑම් එක්කයි. එහෙත්, ඒකවිවාහ කියන්නේ මුල සිටම ක්‍රිස්තියානියේ වූ අංගයක් නෙවෙයි. මෙය ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියේ කොටසක් බවට පත් වෙන්නේ ක්‍රිස්තියානිය මැද පෙරදිග කලාපයේ සිට යුරෝපයට පැතිරෙද්දීයි. ඒකවිවාහ කියන්නේ ක්‍රිස්තියානිය පැතිරෙන්න පෙර හෙලනික සංස්කෘතිය තුළ ප්‍රචලිත වූ සමාජ සම්මතයක්.

කිසියම් සංස්කෘතියක් තිබෙන ප්‍රදේශයක් වෙනස් සංස්කෘතියක් තිබෙන කණ්ඩායමකගේ පාලනයට නතු වූ පමණින් දෙවන කණ්ඩායමේ සංස්කෘතිය මුල් සංස්කෘතිය වෙනුවට ආදේශ වන්නේ නැහැ. මේ වගේ අවස්ථාවක සැපයුම් සාධක වලට අමතරව ඉල්ලුම් සාධකත් බලපාන බව අමතක නොකළ යුතුයි. බොහෝ විට එවැනි ආදේශනයක් සිදුවන්නේ ආගන්තුක සංස්කෘතිකාංගයකට කිසියම් පරිණාමික වාසියක් ඇති විටයි.

ඒකවිවාහ කියන්නේ හෙලනික සංස්කෘතිය තුළ ඇති වූ විකෘතියක්. පරිණාමික අර්ථයෙන් විකෘතියක් කියන්නේ නරක දෙයක් කියන එක නෙමෙයි. සාමාන්‍ය සම්මතයට වඩා වෙනස් දෙයක් කියන එකයි. එය හොඳ හෝ නරක වෙනසක් වෙන්න පුළුවන්. මේ හොඳ හෝ නරක තීරණය කරන්නේ කාලය විසින්.

බොහෝ විකෘතීන් පරිණාමික වාසියක් නැති විකෘති. මේ කරුණ ජානමය විකෘති වලට වගේම සමාජයීය විකෘති වලටත් අදාලයි. එවැනි විකෘති වලට පැවැත්මක් නැහැ. එහෙත් ඇතැම් විකෘති පවතින තත්ත්වයට සාපේක්ෂව වඩා වාසිදායකයි.

මේ වාසිදායකකම තීරණය වන්නේත් බාහිර සාධක මතයි. උදාහරණයක් ලෙස උෂ්ණත්වය අඩුවෙන් දැනීමේ ජානමය විකෘතියක් ගැන හිතමු. කාන්තාර දේශගුණයකදී මෙය වාසියක් වුවත් ධ්‍රැවාසන්න ප්‍රදේශයකදීනම් අවාසිදායක කරුණක්. සංස්කෘතික හෝ සමාජයීය විකෘති වලටත් මේ කරුණ අදාළයි.

සමාජ සම්මතය ඒක විවාහ වූ සමාජයක් ස්වභාවිකත්වයෙන් දුරස්ථ වුවත් වඩා "සාධාරණ" සමාජයක්. එවැනි සමාජයක සමාජ ස්ථරයේ පහළින්ම ඉන්න පිරිමියෙක්ට වුවත් සහකාරියක සොයා ගැනීමට සැලකිය යුතු ඉඩකඩක් තිබෙනවා. සමාජයක බහුභාර්යා සේවනය වැඩි වැඩියෙන් ප්‍රචලිත වෙද්දී පහළ තට්ටුවේ පිරිමින්ට ගැහැණු හොයා ගැනීම වඩ වඩා අසීරු වෙනවා.

කලින් කී පරිදි ප්‍රාග්ධනය හා බලය වැඩිපුර තිබෙන පිරිමියෙකුට වැඩි සහකාරියන් පිරිසක් සමඟ පවුල් කන්න පුළුවන්. එවැනි අය වැඩි වන තරමට පහළ තට්ටුවට ඉතිරි වන ගැහැණු ප්‍රමාණය අඩු වෙනවා. සමාජයක් ලෙස වඩා සෞභාග්‍යමත් වෙද්දී ස්වභාවිකවම සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතාවයනුත් වැඩි වෙනවා. ඉහළ තට්ටුව සතු ප්‍රාග්ධනය හා බලය වැඩි වෙද්දී ඔවුන් විසින් ගැහැණුන්ගෙන් වැඩි කොටසක්ද අයිති කර ගන්නවා. පහල තට්ටුවේ පිරිමින්ට තනිකඩයින් වෙන්න වෙනවා.

පිරිමියෙකුට ගැහැණියක් හොයා ගැනීම අමාරු වන විට ඔවුන් එය වඩා පහසුවෙන් කළ හැකි ප්‍රදේශයකට සංක්‍රමණය වෙන්න පෙළඹෙනවා. ඒ කියන්නේ ආදායම් විෂමතා වැඩි තැනක ජීවත් වන අඩු ආදායම්ලාභී පිරිමි ගැහැණුන් සොයා ආදායම් විෂමතා අඩු ප්‍රදේශ වලට සංක්‍රමණය වෙනවා. එසේ වෙද්දී, එවැනි සමාජයකට යුද්ධයකට අවශ්‍ය සොල්දාදුවන් සොයා ගැනීම වඩ වඩා අසීරු වෙනවා. පිරිමි වැඩි සමාජයකට යුධමය වාසියක් ලැබෙනවා.

දැන් මේ සිදුවීම් වල චක්‍රීය බලපෑම පැහැදිලි විය යුතුයි. යුදමය ශක්තිය වැඩි රටක් වඩා පොහොසත් වෙද්දී ඒ රටේ ආදායම් විෂමතාවය වැඩි වෙනවා. ගැහැණු බෙදී යාමේ විෂමතාවයත් වැඩි වෙනවා. එවිට ඒ රටේ පිරිමි රටින් පිටතට සංක්‍රමනය වෙනවා. එසේ යන්නේ ආදායම් විෂමතා අඩු සාපේක්ෂව දුප්පත් රටකටයි. එවිට ඒ දුප්පත් රටේ පිරිමි ප්‍රමාණය වැඩි වී යුදමය ශක්තිය වැඩි වෙනවා. ඒ රට පෝසත් වෙනවා. නැවත ඒ රටටත් පළමු රටට සිදු වූ දෙයම වෙනවා. මේ ක්‍රියාවලිය අධිරාජ්‍යය බිහිවීමේ ක්‍රියාවලියට යම් පමණකින් තිරිංග හෙළනවා.

හෙලනික සංස්කෘතිය ඇතුලෙ සිදු වූ ඒකවිවාහ සම්මතය නම් වූ "විකෘතිය" නිසා ඉහත චක්‍රය කැඩුණා. රටේ ප්‍රාග්ධන සංචිත වර්ධනය වීම හා ආදායම් විෂමතා ඉහළ යාම සිදු වෙද්දී ඒ හේතුව නිසාම සමාජයේ පහළ ස්ථර වලට වූ පිළිගැනීම නැති වී ගියේ නැහැ. දුප්පත් මිනිහෙක්ට වුනත් ගැහැණියක් හොයා ගන්න පුළුවන් වුනා. ඔහුටත් පොහොසතෙක්ට වගේම මිනිහෙක් ලෙස සමාජයේ පිළිගැනීමක් ලැබුණා. ආර්ථික සෞභාග්‍යයට හා සමාජ සාධාරණත්වයට එක්ව පවතින්න පුළුවන් වුනා. මෙය ඒ කාලයේ වෙනත් බොහෝ සමාජ වලට සාපේක්ෂව වෙනස් තත්ත්වයක්.

ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් තමන්ගේ අධිරාජ්‍යය ව්‍යාප්ත කරද්දී අලුතෙන් අල්ලා ගත් ප්‍රදේශ වල ජීවත් වූ මිනිස්සු හෙලනික සංස්කෘතියේ වූ සමාජ සාධාරණත්වයට ආකර්ශනය වුනා. ඒ සමාජ සාධාරණත්වය ගැහැණුන්, ළමුන් හෝ වහලුන් දක්වා ව්‍යාප්ත නොවූ සීමිත එකක් වුවත් අඩු ආදායම්ලාභී වැඩිහිටි පිරිමියෙකුට සමාජයේ කිසියම් පිළිගැනීමක් ලැබීම ඒ කාලයේ හැටියට ලොකු වෙනසක්. ඒ නිසා සහ තවත් හේතු නිසා, ඇලෙක්සැන්ඩර් අකාලයේ මිය ගියත් හෙලනික සංස්කෘතිය අකාලයේ මැරුණේ නැහැ.

(Image: https://gkdata.gr/marriage-in-ancient-greece/)

Saturday, February 16, 2019

මරණය නියතද?


මේ දවස් වල බ්ලොග් ලිපියක් ලියනවා කියන එක ගොඩක් වියදම් අධික වැඩක්. ඒ වෙනුවෙන් කාලය යොදවන්න වෙන්නේ ඊට වඩා වැදගත් වැඩ ගණනාවකින් මොකක් හෝ එකක් පැත්තකින් තියලයි. එහෙම වුනත් ඉතිං හදාගත්ත දරුවා නිකම්ම මැරෙන්න අරින්නත් බෑනේ. බ්ලොග් එක අමාරුවෙන් හරි පණ පිටින් තියා ගන්න අතරින් පතර හෝ මොනවා හරි ලියන්නේ නැතුව කොහොමද? අර කියන්නේ අවම බලය යොදවනවා කියලා. අඩු ගානේ ඒ වගේ වැඩක්වත් කරන්න එපායැ.

ඉංග්‍රීසින් ලංකාවට එන කාලේ ලංකාවේ සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ ආර්ථික සෞභාග්‍යය ගැන ෆර්ගසන්ගේ ලියවිල්ලක තිබුණු දෙයක් අනුව ඒ කාලයේ ලංකාවේ මිනිස්සුන්ගේ ආහාර පරිභෝජනය ප්‍රමාණවත් වෙලා තියෙන්නේ යාන්තමින් සිරුර හා ආත්මය එකට තියා ගන්න පමණයි. ඒ කියන්නේ ඒ කාලේ ලංකාවේ මිනිස්සු කරලා තියෙන්නේ ශරීර කූඩුව එක්තැන්ව තියා ගන්න අවශ්‍ය අවම බලය එයට සපයන එක විතරයි. හැබැයි ඒ ගැන ඔවුන් කණස්සල්ලෙන් සිට නැහැ.

ෆර්ගසන්ගේ ඔය ප්‍රකාශයෙන් පේනවා ඔහු ජීවිතය කියා විශ්වාස කළේ මොකක්ද කියන එක. මිනිහෙක්ගේ ආත්මය ශරීර කූඩුව ඇතුළේ හිර කරගෙන හිටිය හැකි තාක් කල් මිනිහෙක් ජීවත් වෙනවා. ආත්මය ශරීරයෙන් පිට වී ගියාට පස්සේ මිනිහා මැරෙනවා. හැබැයි ඒ විදිහට විනාශ වෙන්නේ භෞතික ශරීරය විතරයි. ශරීරයෙන් පිටව ගිය ආත්මය වෙන තැනක ස්ථිරව තියෙනවා.

ආත්මවාදය ගොඩක් පැරණි අදහසක්. අදටත් ලෝකයේ ප්‍රධාන ආගම් ගණනාවක්ම අදහන මිනිස්සු ස්ථිර ආත්මයක පැවැත්ම විශ්වාස කරනවා. ඒ අනුව මරණය කියා කියන්නේ ඔය ස්ථිර ආත්මය සිරුරෙන් ඉවත්ම යාමයි. ඔය කියන විදිහේ ආත්මයක් කියා එකක් නැති බවත් සිරුර කියන්නේ එය හැදී තිබෙන භෞතික කොටස් පමණක්ය කියන එකත් විශ්වාස කරන අනාත්මවාදීනුත් සෑහෙන කාලෙක සිටම ඉඳලා තියෙනවා. දැනුත් ඉන්නවා.

බෞද්ධ අදහස ආත්මවාදය හා අනාත්මවාදය යන දෙකම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම බව අවිවාදිත කරුණක්. ඔය දෙකම ප්‍රතික්ෂේප කළාම තත්ත්වය ඔය දෙකෙන් එකක් තරම්වත් සරල නැහැ. ඒ නිසා, මට තේරෙන හැටියටනම්, මේ ගැන බෞද්ධ අදහස කියා විවිධ අය ඉදිරිපත් කරන්නේ එකම අදහස නෙමෙයි. තමතමන් තේරුම් ගන්න දෙය.

හරි. ඔය ඔක්කොම පැත්තකින් තියමු. අපි එක්ක ජීවත් වූ ගොඩක් අය මිය ගිහින් තිබෙනවා. ඒ විදිහට මැරුණු අය නැවත අප අතර ජීවත්ව නොසිටින බව පැහැදිලියි. ඒ කියන්නේ මරණය කියා ආපසු හැරවිය නොහැකි සේ පෙනෙන කිසියම් සංසිද්ධියක් තිබෙනවා. ජීවත් වන සියල්ලන්ටම ඒ සංසිද්ධියට කවදා හෝ මුහුණ දෙන්න සිදුවන බව අපට පේනවා. ඒ නිසා මරණය නියතයි කියා අප කියනවා. ඔය නියත මරණය ගැන ජීවත් වන අප නිතර අහනවා.

ඇත්තටම මරණය කියා නියත දෙයක් තියෙනවද? එහෙමනම් ඒ මොකක්ද?

මම අහල තියෙන එක ජනකතාවක වඩුවෙක් ඔහුගේ තරුණ බිරිඳට ගොඩක් ආදරෙන් ඉන්නවා. එක දවසක් දර කඩන්න කැලේට යන මේ කාන්තාව නයෙක් විසින් දෂ්ඨ කරනු ලැබ මිය යනවා. ගෙදර තිබුණු අලුත ඉරපු රුක්අත්තන ලෑලි වලින් පෙට්ටියක් හදන වඩුවා තමන්ගේ මිය ගිය තරුණ බිරිඳව වල දමන්නේ ඇගේ කණකර බඩුත් එක්කයි.

පෙට්ටි වල මිනී තැන්පත් කර වල දැමීම ලංකාවේ පෙර සිටම තිබුණු පුරුද්දක් නොවන නිසා මේ කතාව ගොඩක් පරණ එකක් වෙන්න බැහැ. ඒ වගේම, මෑතක් වන තුරුම ලංකාවේ ගොඩක් ගැමියන් සතුවූ වටිනා වස්තු වුණේ ඔය කණකර බඩු ටිකයි. දරුවෙක් අසනීප වුණහම කණකර බඩු උගස් කරන එක එක යුගයක සිංහල චිත්‍රපට හා නවකතා බොහොමයක දකින්න පුළුවන් දෙයක්නේ.

ලංකාවේ පැරණි ගැමියන්ගේ තිබුණු අදහස වුනේ කෙනෙක් මැරුණට පස්සේ මැරුණු කෙනාගේ පාරිභෝගික භාණ්ඩ ප්‍රයෝජනයට ගන්න එක ටිකක් හරි මදි වගේ කියන එකයි. ඒ නිසා, ගොඩක් අය මැරුණු කෙනාගේ පැදුරු කොට්ට ඇඳ ඇතිරිලි ආදිය පන්සලකට දෙනවා. මැරුණු කෙනා ගැන නිතර මතක් වෙන එක වළක්වාගන්න කරපු දෙයක් වෙන්නත් පුළුවන්.

පාංශුකූල සිවුරක් කියන එකෙන් අදහස් වන්නේත් මිනියක් ඔතා සොහොනට විසිකළ රෙද්ද ඇතුළු පොළොවට දිරා යන්න නියමිත අපවිත්‍ර රෙදි වර්ග 23කින් එකක හෝ කිහිපයක කොටස් අරගෙන පිරිසිදුකර කෑලි මූට්ටු කර හදාගන්න සිවුරක් කියන එකනේ. දැන්නම් පාංශුකූල සිවුරු අඳින හාමුදුරුවරු නැහැ. පාංශුකූල දෙනවා කියලා කරන්නේ මතක වස්ත්‍ර පූජා කරන එකනේ.

කොහොම වුනත් රන් රිදී ඇල්ලීමෙන් වැළකී ඉන්න සපථ කර සිටින හාමුදුරු කෙනෙකුට මැරුණු කෙනාගේ කණකර බඩු දෙන්න බැහැනේ. ඒක කවුරුත් දන්නවා. ඒ නිසා, කතාවේ වඩුවා මිනියේ කණකර බඩු ගලවනවා කවුරු හරි දැක්කොත් කියයි "අරෙහෙ ගෑණි මැරිලා. ඒ අස්සේ මූට ගෑණිගේ රත්තරං බඩු වලට තණ්හාසේ!" කියල. ලංකාවේ ගොඩක් මිනිස්සු කැමති තමන් රත්තරන් වගේ වස්තු සම්පත් වලට ලොකු ආසාවක් නැති බව අනික් අයට පෙන්නන්නයි. විශේෂයෙන්ම ගෙදර මරණයක් වෙලා තියෙන වෙලාවක.

ඔහොම කිවුවට මිනියේ රත්තරන් බඩු එක්කම වලලලා දමන එක මොන අපරාදයක්ද? කොහොම හරි අන්තිම මොහොතේ මිනිය වහන්න කලින් අනිත් අයට නොපෙනෙන්න ඔය ටික ගලව ගන්න විදිහකුත් තියෙන්න ඕනැනේ. අර මිනිය තනි කරනවා කියන පුරුද්ද ඇති වෙලා තියෙන්නේ ඔය හේතුව නිසා කියනවනේ. ඕක ප්‍රසිද්ධ රහසක් නිසා අන්තිම මොහොතේ මිනියේ කණකර පාළු වෙලා කියලා දැකපු අය වුනත් ඒක ප්‍රශ්නයක් කරගෙන නැහැ.

කොහොම වුනත්, කතාවේ වඩුවානම් එහෙම කරලා නැහැ. ඔහු ඇත්තටම හිතලා තියෙන්නේ තමන්ගේ ආදරණීය බිරිඳ අහිමි වෙලා තියෙද්දී ඇගේ කණකර බඩු මොකටද කියලයි. එහෙම හිතලා රත්තරන් බඩුත් එක්කම පෙට්ටිය වල දැමූ බව ගමේ හැමෝම වගේ දැකල තියෙනවා.

රත්තරන් බඩු නිකම්ම පොළොවට පස් වෙන්න අරින්න පුළුවන්ද? බෑනේ. ඕක දැකපු ගොඩක් අය වල හාරලා රත්තරන් බඩු ගන්න එක ගැන හීන මවද්දී එයින් කීප දෙනෙක් එකතු වෙලා එදා රෑම වැඩේට බහිනවා. මේ කට්ටිය වල හාරලා පෙට්ටියේ පියන අරිනවා.

මළ කෙළියයි. මෙන්න වඩුවාගේ බිරිඳ නැගිටිනවා. කට්ටිය පණ එපා කියලා දුවනවා. වඩුවාගේ බිරිඳ ආපහු ගෙදර එනවා. ඈ ඇත්තටම මැරිලා ඉඳලා නැහැ. නයි විෂ නිසා සිහි මූර්ජා වෙලයි ඉඳල තියෙන්නේ. කතාවේ කියන හැටියට රුක්අත්තන ලීයට නයි විෂ උරාගැනීමේ හැකියාවක් තියෙනවලු. වත්තේ රුක්අත්තන පැලයක් හිටෙවුවහම නයි එන්නේ නෑ කියල කතාවකුත් මම අහල තියෙනවා. කොහොම වුනත්, හොඳ වෙලාවටයි වඩුවා ඇගේ කණකර ගලවා නොගත්තේ. නැත්නම් ඉතිං නැවත සිහිය ආවත් ඇයට නැවත ගෙදර එන්න ලැබෙන්නේ නැහැ. ඈ හිටියේ  සිහි මූර්ජා වී බව වෙනත් කවුරුවත් දන්නෙත් නැහැ. අර දාර්ශනික ප්‍රශ්නයක් තියෙනවනේ මහ කැලේ මැද්දේ ලොකු ගහක් මුලින් ඉදිරී බිම වැටුණා. නමුත්, ඒ බව කවුරුත් දන්නේ නැහැ. එහෙමනං සද්දයක් ඇහුණද කියලා.

කොයි දේ වෙන්නෙත් හොඳට කියනවනේ. ඒ කියමනට අදාළ කතාවනම් දන්නවා ඇතිනේ. ඒ මේක නෙමෙයි. කොහොම හරි අන්තිමට අර රත්තරන් හොයපු අයට පිං සිද්ධ වෙන්න වඩුවාගේ බිරිඳ නැවත ගෙදර ආවා. ඈ වඩුවා එක්ක තවත් චිරාත් කාලයක් යහතින් ජීවත් වී, දරු මුණුපුරන් රොත්තක්ම හදා ඇත්තටම මිය ගියේ ගොඩක් පස්සේ දවසකයි.

(Image: http://www.info.shalanka.com/famous-people-in-sri-lanka/actorsactresses-people-in-sri-lanka/vijaya-kumaranatunga/)

Saturday, February 9, 2019

සමරිසිතාවය විකෘතියක්ද?


දවස් කිහිපයකට කලින් අපේ පාඨකයෙක් අහල තිබුණා "ලිංගික දිශානතිය/ ආකර්ෂණය වර්ගයාගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් ඇතිවෙන දෙයක් නිසා, සමරිසිතාවය විකෘතියක් නෙමේද?" කියලා. මේ ගැන කතා කරනවානම් මානව ජීව විද්‍යාව, මානව පරිණාමය, සමාජ පරිණාමය ආදිය ආවරණය වන තවත් කරුණු රැසක් ගැනම කතා කරලා ඉන්න වෙනවා. බාගෙට කතා කළාම ඉස්මතු වන්නේ වැරදි අදහස්. තනි ලිපියකින් අවශ්‍ය හැම දෙයක්ම කතා කරන්න බැහැ. පුළුවන් තරම් කෙටියෙන් අවශ්‍ය වැදගත්ම දේවල් ටික කතා කරන්න බලමු.

මේ ප්‍රශ්නය ඇතුළේ තවත් ප්‍රශ්න තිබෙනවා. අඩු වශයෙන් මූලික ප්‍රශ්න දෙකක්. ප්‍රශ්නය අහල තියෙන්නෙම "ලිංගික දිශානතිය/ ආකර්ෂණය වර්ගයාගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් ඇතිවෙන දෙයක්" කියන පූර්ව උපකල්පනය ඇතුළේ ඉඳලයි. එය හැම විටම එහෙමද? එතකොට "විකෘතියක්" කියන්නේ මොකක්ද?

පරිණාමවාදී දෘෂ්ඨියකින් බලා ඉහත කී පූර්ව උපකල්පනය නිවැරදියි කියා කියන්න පුළුවන්. නමුත්, වර්ගයාගේ පැවැත්ම කියන්නේ වැඩි වැඩියෙන් දරුවන් බිහි කරන එකද?

බොහෝ සතුන් සම්බන්ධව එය එහෙම වෙන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ වර්ගයා බෝ කිරීම වෙනුවෙන් කරන්න තියෙන්නේ වැඩි වැඩියෙන් ජනිතයන් බිහි කරන එක. කොටසක් මැරෙනවා. ඒ දුර්වල අය. වඩා ශක්තිමත් කොටස ඉතුරු වෙනවා. ඔවුන් පරම්පරාව ඉදිරියට ගෙනියනවා. හදන දරුවන්ගෙන් සෑහෙන කොටසක් දරුවෝ නොහදා පොඩි කාලෙම මැරුණත් වැඩියෙන් දරුවෝ හදපු තරමට වැඩියෙන් දරුවෝ ඉතුරු වෙනවා. වැඩියෙන් දරුවෝ නොහැදුවොත් පරම්පරාව වඳ වෙලා යනවා.

මිනිස්සු සම්බන්ධව මේක වෙන්නේ මේ විදිහටම නෙමෙයි. එයට ජීව විද්‍යාත්මක හා පරිණාමික හේතු තිබෙනවා.

මිනිස් කාන්තාවකගේ කුසේ ඕනෑම වෙලාවක දරුවෙක් පිළිසඳ ගන්නේ නැහැ. එය සිදු විය හැක්කේ ඇගේ ඩිම්බකෝෂයකින්  ඩිම්බයක් නිකුත් වීමෙන් පසු පළමු පැය 24 ඇතුළත පමණයි. මේ කාලය පැය 12ක් තරම් අඩු වෙන්නත් පුළුවන්. ඩිම්බයක් නිකුත් වෙන්නේ දවස් 28කට පමණ වරක් පමණයි. ඇතැම් කාන්තාවන් හා අදාළව මේ කාල පරතරය ඊටත් වඩා වැඩියි.

පිළිසඳ ගැනීමක් වෙන්නනම්, මේ පැය 24 ඇතුළත ඩිම්බය එක්ක ශුක්‍රාණුවක් එකතු විය යුතුයි. ඒ සඳහා එක්කෝ ඒ කාලය තුළ පිරිමියෙක් ඇගේ සිරුර තුළට ශුක්‍රාණු මුදා හැරිය යුතුයි. එසේ නැත්නම්, කලින් ඈ වෙත මුදා හැරිය ශුක්‍රාණු ඒ වන විට ඇගේ ප්‍රජනන පද්ධතිය තුළ නිරුපද්‍රිතව තිබිය යුතුයි. ශුක්‍රාණු වලට සාමාන්‍යයෙන් ගැහැණියකගේ ප්‍රජනන පද්ධතිය තුළ නිරුපද්‍රිතව ජීවත් විය හැක්කේ දින 5-6ක් පමණයි. ඒ නිසා, ලිංගික ආකර්ශනය ඇති වන්නේ වර්ගයාගේ පැවැත්ම පිණිස දරුවන් බිහි කිරීම සඳහාමනම්, ගැහැණු හා පිරිමි ලිංගිකව ආකර්ශනය විය යුත්තේ ගැහැණියකගේ සිරුරෙන් ඩිම්බයක් නිකුත් වෙන්න ආසන්න දින 5-6 ඇතුළත පමණයි.

ගැහැණු හා පිරිමි අතර ලිංගික ආකර්ෂණය ඔය කියන දින 5-6ට සීමා නොවන බව අපි දන්නවා. "අවසර කල් රහස් තැන" ලිංගික ආකර්ශනයක් ඇති වෙන්නේ ගැහැණිය ඉන්නේ මාසික චක්‍රයේ පිළිසිඳ ගැනීමක් සිදුවිය හැකි අවස්ථාවකනම් පමණක් නෙමෙයි. ඒ ඇයි?

පළමුව මිනිස් ගැහැණියක් දෙස බලා ඇය සිටින්නේ දරුවෙකු හැදිය හැකි අවස්ථාවකද නැද්ද කියා පහසුවෙන් දැන ගැනීමේ හැකියාවක් මිනිස් පිරිමින්ට නැහැ. එය මිනිස් පිරිමින්ට සංවේදී වෙනවානම් ඒ ඉතාම යාන්තමිනුයි. ඒ තියා, තමන්ගේ ගර්භාෂයෙන් ඩිම්බයක් නිකුත් වෙන වෙලාව අඩු ගානේ මිනිස් ගැහැණියක්වත් හරියටම දන්නේ නැහැ.

බොහෝ ක්ෂීරපායී සතුන් හා අදාළව මේ තත්ත්වය වෙනස්. ඇතැම් වර්ග වල ගැහැණු සතුන්ගේ සිරුරෙන් ඩිම්බයක් නිකුත් වෙන්න ආසන්න වෙන විට ඇගේ යෝනි පෙදෙසේ හෝ ආසන්න පෙදෙසක පැහැය වෙනස් වෙනවා. එසේ නැත්නම් ඒ පෙදෙස ඉදිමී විශාල වෙනවා. එසේත් නැත්නම් ඒ දවස් වලට ඇගේ සිරුරෙන් කිසියම් රසායනිකයක් නිකුත් වෙනවා. පිරිමි සතුන්ට මේ වෙනස්කම් පැහැදිලිව පෙනෙනවා. නැත්නම් දැනෙනවා. ගැහැණු හා පිරිමි සත්තු අතර ලිංගික ආකර්ශනයක් ඇති වන්නේ එයින් පසුවයි. ඒ නිසා, අනෙක් හැම ක්ෂීරපායී සතාම නොවුනත් බොහෝ සත්තු ලිංගිකව ආකර්ශනය වන්නේ වර්ගයාගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් අළුත් ජනිතයින් බිහි කළ හැකි කාල සීමාව ඇතුළත පමණයි. හැමදාම නැහැ. හැමතැනම නැහැ.

පරිණාමයේ යම් අවදියකදී මිනිස්සුන්ගේ ඉහත කී සංවේදීතාවය මුළුමනින්ම වගේ නැති වී ගිහින්. ගැහැණියකගේ සිරුර තුළ ඩිම්බයක් නිකුත් වන අවස්ථාව ඈ දෙස පිටින් බලා හඳුනා ගන්න බැහැ. එය ඇයටවත් දැනෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා මිනිස් ගැහැනියක් ඇගේ මාසික චක්‍රය පුරාම ලිංගිකව සක්‍රීයයි. වෙනත් ඇතැම් සතුන්ට මෙන් ගැහැණියකට ඇගේ මාසික චක්‍රයේ එක් කාලයකදී පිරිමින් ගැන උනන්දුව මුළුමනින්ම නැති වෙන්නේ නැහැ. කොහෙත්ම දරුවකු පිළිසිද නොගන්නා දවස්වලත් ඇයට පිරිමින්ව ආකර්ශනය කරගත හැකියි. මෙහි ප්‍රතිඵලය කුමක්ද?

ගැහැණියකගේ සිරුරේ දරුවෙකු පිළිසිඳ ගන්නා දවස් කිහිපය තුළ පමණක් ඇයව පිරිමියෙකුට ආකර්ශනය වුනානම් බොහෝ විට සිදු වන්නේ ඒ දවස් පහ හය ඇතුළත පමණක් පිරිමියෙකු ඈ ලඟින්ම සිට ඉතිරි දවස් වල වෙනත් සහකාරියන් පස්සේ වැටෙන එකයි. නමුත්, ගැහැණු සිරුරක දරුවෙකු හැදෙන දවස් දැන ගැනීමේ හැකියාව නැති වීම නිසා මිනිස් පිරිමි එක් ගැහැනියක් සමඟ දිගටම ඉන්නවා. මේ සංවේදීතාව නැති වී ඇති වෙනත් ඇතැම් සතුන් අතරත් මේ පුරුද්ද දැකිය හැකියි.

පරිනාමයේදී සිදුවූ මේ වෙනස්කම හේතුවෙන් මිනිස් පිරිමියෙක් එක් මිනිස් ගැහැණියක් සමඟ වැඩි කාලයක් ගත කිරීම නිසා මිනිස් දරුවෙකුට සාමාන්‍යයෙන් නිශ්චිතව හඳුනාගත හැකි ජීව විද්‍යාත්මක පියෙක් ඉන්නවා. ඒ ගැන පියාට සැක සංකා අඩුයි. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් විදිහට මිනිස් දරුවෙකුට ඔහුගේ හෝ ඇගේ දෙමවුපියන්ගෙන් වැඩි කාලයක් පුරා විශාල රැකවරණයක් ලැබෙනවා. මැරෙන එකා මැරී ඉතුරු වෙන එකා ඉතුරුවෙන්න කියා දරුවන් තොගයක් හැදීම වගේම එසේ නොකර හදන දරුවන් ටික දෙනා ලොකු මහත් වන තුරු හොඳින් බලාගැනීමත් වර්ගයාගේ පැවැත්ම තහවුරු කළ හැකි ක්‍රමයක්. සමාජයක් සංකීර්ණ වන තරමට දෙවන ක්‍රමය වඩා සාර්ථකයි.

දැන් මෙතැනදීත් වර්ගයාගේ පැවැත්මට හේතු වෙන්නේ ලිංගික ආකර්ශනයම තමයි. නමුත්, වෙනස් ආකාරයකට. ලිංගික ආකර්ශනය නිසා පඩිපෙළ වගේ ළමයි නොහැදුනත් හැදෙන ළමයි ටික දෙනාට හොඳ රැකවරණයක් හා පුහුණුවක් ලැබෙන නිසා වර්ගයාගේ පැවැත්ම තහවුරු වෙනවා. වෙනත් ආකාරයකින් කිවුවොත් මිනිසුන් හා අදාළව ලිංගික ආකර්ෂණයේ කාර්ය භාරය වැඩි වැඩියෙන් දරුවන් වැදීමේ සිට සමාජ සම්බන්ධතා වඩා හොඳින් පවත්වා ගැනීම දක්වා වෙනස් වෙලා.

දැන් අපි වර්ගයා බෝ කිරීම පැත්තකින්ම තියලා සමාජ සම්බන්ධතා වඩා හොඳින් පවත්වා ගැනීම කියන කරුණට ආවොත් සමරිසිතාවය හරහා වුවත් ඔය වැඩේම වෙනවා. වඩා සමාජශීලී වෙනත් ක්ෂීරපායී සතුන් අතරත් මේ පුරුද්ද දකින්න පුළුවන්.

කොහොම වුනත් ජාන දිගින් දිගටම ව්‍යාප්ත වෙන්න විදිහක් නැතුව මේ වගේ පුරුද්දක් දිගටම පවතින්නේ කොහොමද කියන පරිණාමික ගැටළුව මෙතැනදී මතු වෙනවා. ඒ ගැටළුවට පිළිතුර පැහැදිළි කරන ප්‍රවාදත් කිහිපයක්ම තිබෙනවා.

එක මතයක් වන්නේ සමරිසි දරුවන් බිහි කරන කාන්තාවන් අනෙක් කාන්තාවන්ට වඩා දරුවන් බිහි කරනවා කියන එකයි. දත්ත ඇසුරෙන් මේ ප්‍රවාදයට සාක්ෂි සපයා තිබෙනවා. මේ ප්‍රවාදය අනුව සමරිසියන් දරුවන් බිහි නොකළත්, සමරිසියන් නොවන පවුලේ සහෝදර සහෝදරියන් හරහා සමරිසි ජානය ව්‍යාප්ත වෙනවා.

දෙවන ප්‍රවාදයක් අනුව සමරිසියන් බිහි කරන කාන්තාවන් ගැහැණු දරුවන් බිහි කරන්න වැඩි ඉඩක් තිබෙනවා. ඒ වගේම, සමරිසි ජානය ව්‍යාප්ත වෙන්නේ මවගෙන්. ඒ නිසා, ජානය දිගටම පවතිනවා.

ඉතිහාසය පුරා අද මෙන් සමරිසියන්ට සමරිසි ජීවිත ගෙවන්න ඉඩ නොලැබීමත්, ඔවුන්ට සමාජ බලපෑම නිසා දරුවන් හදන්න වීමත් නිසා මෙම ජානමය පුරුද්ද නැති නොවී පවතින බව තෙවන ප්‍රවාදයකින් කියවෙනවා. සමකාමී ගැහැණුන් හා අදාළව බොහෝ විට දැනටත් පවතින තත්ත්වය මෙයයි. මේ ප්‍රවාදය පමණක් සැලකුවොත් මේ පුරුද්ද පරම්පරා ගණනාවකට පසුව නැති වී යා යුතුයි.

තව හතරවන "යහපත් මාමා" ප්‍රවාදයකුත් තිබෙනවා. මේ අනුව, සමරිසියන්ට තමන්ගේම දරුවන් නැතත් ඔවුන් තම සොයුරු සොයුරියන්ගේ දරුවන් ආරක්ෂාකාරීව හා නිසි පෝෂණය ලබා ලොකු මහත් වී දරුවන් ලබන්න උපකාර කරන නිසා එම ඥාති දරුවන් විසින් දරුවන් හදන්න තිබෙන ඉඩකඩ ඉහළ යාමෙන් ජානය ව්‍යාප්ත වෙනවා.

බොහෝ සත්ත්ව ගහණ වල ගැහැණු සතුන්ගේ වැඩි ආකර්ෂණය ලබන්නේ වැඩිපුර පිරිමි ගති තිබෙන සටන්කාමී පිරිමි සතුන් වුවත්, දරුවන් ලොකු මහත් කර ගැනීමට අනෙක් සතුන්ට වඩා විශාල ආයෝජනයක් කළ යුතු මිනිස් ගැහැණුන් පිරිමින්ගෙන් යම් තරමකට ගැහැණු ගතිත් හොයනවා කියන එක මත පදනම් වූ පස්වන ප්‍රවාදයකුත් තිබෙනවා. මේ අනුව, ගැහැණුන්ගේ වැඩි ඉල්ලුම තිබෙන්නේ ගොඩක්ම පිරිමි ගති නැති, යම් තරමකට ගැහැණු ගතිත් තිබෙන පිරිමින්ටයි. එවැනි පිරිමින් දරුවන් වඩා හොඳින් රැක බලා ගන්න නිසා ඔවුන් ලොකු මහත් වී දරුවන් හදන්න තිබෙන ඉඩකඩ වැඩියි. එවැනි දරුවන්ගේ ජාන වල ගැහැණු ගතිය තවත් පොඩ්ඩක් වැඩි වූ විට ඔවුන් සමරිසියන් වෙනවා කියන එකයි පස්වන ප්‍රවාදය. සමරිසියා ගැහැණු ලක්ෂණ සහිත පිරිමියෙක් හෝ පිරිමි ලක්ෂණ සහිත ගැහැණියක් විය හැකියි.

මේ එක් ප්‍රවාදයක්වත් හරියටම පිළිගැනී නැහැ. කොහොම වුනත් මිනිස්සු අතර කාලයක් තිස්සේම සමරිසි චර්යාව පැවතී තිබෙන බවත්, ඇතැම් සතුන් අතර පවා මෙම චර්යාව තිබෙන බවත්, සමරිසි චර්යාවට ජානමය සම්බන්ධයක් තිබෙන බවත් පැහැදිලියි. අවසන් කරුණට සාක්ෂියක් ලෙස සමජාතීය නිවුන්නු දෙන්නෙක්ගෙන් එක් අයෙක් සමරිසියෙක්නම් අනෙක් කෙනාත් එසේ වෙන්න වැඩි ඉඩක් ඇති බවත්, විෂමජාතීය නිවුන්නු අතර එවැන්නක් නොපෙනෙන බවත් පෙන්වා දී තිබෙනවා.

ඒ ළඟ කරුණ විකෘතියක් කියන්නේ මොකක්ද කියන එකයි. විකෘතියක් ගැන කතා කළ හැක්කේ ප්‍රකෘතියකට සාපේක්ෂයි. හැම දෙනාටම හැම කලටම එකඟ විය හැකි එවැනි ප්‍රකෘති ස්වභාවයක් කියා එකක් තිබෙනවද?

දැන් මෙහි ප්‍රකෘතිය වන්නේ පරිපූර්ණ මිනිසෙක්. විකෘති, ශාරීරික හා මානසික රෝග ආදිය අර්ථදැක්වෙන්නේ මේ ප්‍රකෘතියට සාපේක්ෂවයි. කාලය, සංස්කෘතිය, දැනුම ආදිය එක්ක ප්‍රකෘතිය වෙනස් වෙනවා. පෙති ගෝමර, මල් ගෝමර ආදිය කාලයකදී ගැහැණියකගේ රූ සපුව විස්තර කරන ලකුණු. තවත් කාලයකදී මේවා චර්ම රෝග වෙනවා. නල දත් පිහිටීම ඇතැම් සමාජ වල ඇතැම් කාල වල සැලකෙන්නේ වාසනාවන්තකමේ ලකුණක් විදිහටයි. ලංකාවේ ජනප්‍රිය නිලියන් ගණනාවකට නල දත් පිහිටා තිබෙනවා. නමුත්, සමකාලීන ඇමරිකානුවන් මෙය සලකන්නේ අනිවාර්යයෙන්ම නිවැරදි කළ යුතු විකෘතියක් ලෙසයි. ස්වෙච්ඡතා රෝගයේ අර්ථදැක්වීම වෙනස් කිරීමෙන් පසුව එක් වරම ස්වෙච්ඡතා රෝගීන් ප්‍රමාණය විශාල ලෙස ඉහළ ගියා. සමරිසි සේවනය විකෘතියක්ද නැද්ද කියන එකත් අවසාන වශයෙන් සමාජය විසින් තීරණය කරන දෙයක්.

මේ කරුණ ගැන ලියන්න කියා ඉල්ලපු ඇනෝ සමරිසි සේවනය කෞමාර කාමයෙන් හා සත්ත්ව කාමයෙන් වෙනස් වන්නේ කොහොමද කියන ප්‍රශ්නය අහල තියෙනවා. වෙනත් බොහෝ සම්මත වගේම පසු කී කරුණු දෙක මානසික රෝග බවත්, සමරිසි සේවනය ප්‍රකෘතියේ කොටසක් බවත් තීරණය කරන්නේ සමාජය විසිනුයි. මේ සම්මතයේ පදනම වෙන්නේ සමරිසි සේවනය වැඩිහිටියන් දෙදෙනෙකු අතර කැමැත්තන් සිදුවන ගනුදෙනුවක් කියන එකයි.

සත්වකාමී පුද්ගලයෙකු ගනුදෙනුවකට කැමති වුවත් මිනිසෙකුට හෝ ගැහැණියකට මේ ගණුදෙනුවට සතෙකුගේ තිබෙන  කැමැත්ත දැනගන්න විදිහක් නැහැ. ඒ නිසා, ඒ විදිහට කැමැත්ත දෙන්න නොහැකි අල්ලපු ගෙදර සුරතලේට හදන පොමරේනියන් බල්ලා තමන්ගේ ඒකපාර්ශ්වික කැමැත්ත මත පමණක් පදනම්ව තමන්ගේ අවශ්‍යතාවය පිණිස ප්‍රයෝජනයට ගන්නා මිනිසෙකුට අවසානයේදී විකෘතියක් ඇති මිනිසෙක් සේ ලේබල් වෙන්න වගේම පොලීසි යන්නත් සිදු වෙනවා. මෙතැනදී බල්ලාගේ අයිතිවාසිකම් ගැන සමාජය සංවේදීයි. බල්ලා මිය ගියත් බල්ලාගේ අයිතිකරුවන් බල්ලා බේරාගන්න අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර කරනවා. තමන්ගේ සතුට වෙනුවෙන් බල්ලාව යොදාගෙන ඔහුව මරණයට පත් කරන අයෙක් මානසික රෝගියෙක් හෝ අපරාධකරුවෙක් විය හැකි වුවත්, කුකුළෙක් හෝ සේනා දළඹුවෙක් මරා දැමීම විකෘතියක් සේ සැලකෙන්නේ නැහැ.

කෞමාර කාමයේදී ඇතැම් විට බාලවයස්කරුවෙකුගේ කැමැත්ත තිබෙන්න හෝ විරෝධයක් නැති වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, මෙවැනි අත්දැකීමක් ලබන දරුවෙකුට බොහෝ විට එහි හානිකර බලපෑම් ජීවිත කාලය පුරාම අත් විඳින්න වෙන්න පුළුවන්. බාල වයස්කරුවෙකුගේ කැමැත්ත පූර්ණ කැමැත්තක් සේ සැලකෙන්නේ නැහැ. නමුත්, මෙතැනදීත් බාලවයස්කරුවෙකු කියන එක සමාජ සම්මතයක්. ඇමරිකාවේදී වෙළඳසැලකින් මත්පැන් මිල දී ගත හැක්කේ වයස අවුරුදු 21 සම්පූර්ණ වූ අයෙකුට පමණයි. නමුත්, කැනඩාවේදීනම් ප්‍රාන්තය අනුව මේ වයස් සීමාව අවුරුදු 18ක් හෝ 19ක් පමණයි.

පසුගිය දිනක වාර්තා වී ඇති පුවතක් අනුව දෙමවුපියන් විසින් ඔවුන්ගේ පහළොස් හැවිදිරි දියණියට පුවත්පතක මංගල දැන්වීම් හරහා සහකාරයෙක් තෝරා ගෙන විවාහය තීන්දු කිරීමෙන් පසුව, ඔහුගේ සොහොයුරියකගේ නිවසේ පදිංචියට ගොස් තිබෙනවා. එහිදී මේ යෝජිත යුවල අතර සම්බන්ධය කෙළවර වී තිබෙන්නේ අදාළ තරුණයා ස්ත්‍රී දූෂණ චුදිතයෙක් වීමෙන්. ඔහුගේ ආගමික පසුබිම වෙනත් එකක් වුනානම් ඔහුට මේ චෝදනාව එල්ල විය නොහැකිව තිබුණා. වැරදි, විකෘති ආදිය තීරණය කරන්නේ සමාජය විසිනුයි.

සමකාමය ජානමය හේතු මත ඇති වන්නක් වෙන්න පුළුවන්. එය එසේ නොවුනත්, එය දැනුම් තේරුම් තිබෙන වැඩිහිටියන් දෙදෙනෙකු අතර සිදුවන ගනුදෙනුවක්. එයින් දෙදෙනාම සතුටු වෙනවානම් එහි ඇති වැරැද්දක් මම දකින්නේ නැහැ. මුලින්ම කී පරිදි, වැඩිහිටි ගැහැණු හා පිරිමි අතර සම්බන්ධතා ඇති වන්නේත් දරුවන් හැදීමේ හෝ වර්ගයා බෝ කිරීමේ අරමුණින්ම නෙමෙයි. ඒ නිසා, ඒ හේතුව මත පළමුවැන්න විකෘතියක් කියා කියන්න බැහැ.

ඇතැම් විට මේ වගේ ගනුදෙනුවකදී ලිංගික ආකර්ශනය තිබෙන්නේ එක් පාර්ශ්වයකට පමණක් වෙන්න පුළුවන්. අනෙක් පාර්ශ්වයට තිබෙන්නේ කිසියම් මූල්‍යමය හෝ වෙනත් වාසියක් ලබා ගැනීමේ අරමුණ වෙන්න පුළුවන්. එය එහෙම වුනත්, එහි ඇති වැරැද්දක් නැහැ. අවසාන වශයෙන් ගනුදෙනුව සිදුවෙන්නේ දෙපාර්ශ්වයේම කැමැත්තෙන්. ගැහැණු හා පිරිමි අතරත් එවැනි ගනුදෙනු සිදු වෙන්න පුළුවන්.

මෙතැනදී කතා කළ යුතු තවත් කරුණක් වන්නේ වර්ගයා බෝ කිරීම කියන්නේ කුමක්ද කියන එකයි. බොහෝ සතුන් හා අදාළව වර්ගයා බෝ කිරීම කියා කියන්නේ තමන්ගේ ජාන ව්‍යාප්ත කිරීමයි. ඒ මගින් තමන් නැතත් තමන් වැනි වූ අයගේ පැවැත්ම තහවුරු කෙරෙනවා. කෙසේ වුවත්, මිනිසුන් හා අදාළව ගත් විට තමන් වගේ අය පවතින බව තහවුරු වෙන්නේ තමන්ගේ ජාන ව්‍යාප්ත කිරීම මගින්ම නෙමෙයි.

මිනිසෙක් මිනිසෙක් වන්නේ ඔහු හෝ ඇය ජීව විද්‍යාත්මකව හැදී තිබෙන ආකාරය පමණක් අනුව නෙමෙයි. මිනිසෙකු සතු දැනුම, මිනිසෙකුගේ සංස්කෘතිය ආදියත් මිනිසෙකුව මිනිසෙකු බවට පත් කරනවා. ඇතැම් විට මිනිසෙකුගේ "වර්ගය" තීරණය කරන ප්‍රධාන සාධක මේ දෙවැනියට සඳහන් දේවල් වෙන්න පුළුවන්. එහෙම හිතන කෙනෙක් වැඩි වැඩියෙන් දරුවන් හදන එක පැත්තකට දමලා වෙනත් ආකාරයකින් තමන්ගේ වර්ගයා බෝ කරන්න පටන් ගන්න පුළුවන්. ඒ ක්‍රියා මාර්ගයේදී තමන්ගේ ජීවවිද්‍යාත්මක දරුවන් විසින් දරුවන් හදා තමන්ගේ ජාන ඉදිරියට ගෙන යන එක වලක්වන්න පුළුවන්. එසේ කළ ඇතැම් අය තමන්ගේ "වර්ගයා" වසර දහස් ගණනක් නොනැසී පවත්වා ගන්න සමත් වී තිබෙනවා.


Saturday, January 26, 2019

සාධාරණ සමාජය



පවුල් සැලසුම කියන සංකල්පය අලුත් එකක් නෙමෙයි. සියවස් ගණනක් තිස්සේ ලෝකයේ බොහෝ සංස්කෘතීන් වල ජීවත් වූ මිනිස්සු පවුල් සැලසුම් ක්‍රම අනුගමනය කරලා තියෙනවා. වෙනස තියෙන්නේ කරපු ක්‍රමයේ.

ඉතිහාසයේ වැඩි කාලයක් පුරා පවුල් සැලසුම් කිරීම කියන එකෙන් අදහස් වුනේ අනවශ්‍ය දරුවන් උපන් අළුතම මරාදැමීම හෝ මැරෙන්නට හැරීමයි. ඊට අමතරව, දරුවන් අවශ්‍ය අයෙක් සිටීනම් දරුවා හදා ගන්න දීමත් සිදුවෙලා තියෙනවා.

ග්‍රීක හා රෝම සංස්කෘතීන් පැතිර තිබුණු ප්‍රදේශ වල උපන් අළුත දරුවන් මරා දැමීම ඉතා සාමාන්‍ය දෙයක් ලෙස මෙන්ම පිළිගත් සමාජ සම්මතයක්ව පැවතී තිබෙනවා. මෙය වරදක් ලෙස සලකා නැත්තේ උපන් අළුත දරුවෙකු මිනිසෙකුව නැතැයි යන පදනමින්. තර්කානුකූලව බැලූ විට මෙය අද බොහෝ සමාජ වල ගබ්සාව සමාජ සම්මතයක් වීමෙන් වෙනස් වන්නේ නැහැ.

ඔක්සිරින්කස් ප්‍රදේශයේ සිට ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවට රැකියාව පිණිස පැමිණ සිටි හිලරියන් විසින් ගමට යන කණ්ඩායමක කෙනෙකු අතේ ඔහුගේ ගැබ්බර බිරිඳට ලිපියක් යවනවා.  ක්‍රිස්තු පූර්ව 1 වසරේ ජූනි 17දා (සීසර්ගේ 29 වෙනි අවුරුද්දේ පවුනි මාසයේ 23 වෙනිදා) පැපිරස් පතක ලියන මේ ලිපියේ ඔහු බිරිඳට මෙහෙම කියනවා.

"අනෙක් අය ගමට එද්දී මම ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවේ නතරව සිටීම ගැන කණගාටු වෙන්න එපා. පොඩි පුතාව ආදරයෙන් බලාගන්න. පඩි ලැබුණු ගමන් සල්ලි එවන්නම්. මා එන්න කලින් දෙයියන්ගේ පිහිටෙන් කරදරයක් නැතුව දරුවා ලැබුනොත්, පුතෙක්නම් තියාගන්න. දුවෙක්නම් ගිහින් දාන්න."

දැන් මේ විදිහට දුවෙක්නම් ගිහින් දාන්න කියන එකෙන් කියන්නේ අලුත උපන් අනවශ්‍ය දරුවන් ගෙනිහින් දමන තැනකට ගිහින් දාන්න කියලයි. එවිට දරුවන් අවශ්‍ය අයෙක්ට කැමතිනම් දරුවා එතැනින් අරගෙන ගිහින් හදාගන්න පුළුවන්. නමුත් බොහෝ විට වෙන්නේ දරුවා මරණයට පත් වෙන එකයි. ආබාධිත දරුවන් මරා දැමිය යුතු බව කලක් රෝම නීතියේ කොටසක්ව තිබී තිබෙනවා. මේ වගේ පුරුදු පාලනය වී තිබෙන්නේ ක්‍රිස්තියානි ආගම පැතිරීමෙන් පසුවයි. මේ ආකාරයටම මැදපෙරදිග බිළිඳුන් මරා දැමීම පාලනය වී තිබෙන්නේ ඉස්ලාම් ආගම පැතිරීමෙන් පසුවයි. චීනයේ, ජපානයේ හා ඉන්දියාවේ අනවශ්‍ය බිළිඳු දරුවන් මරා දැමීම දහනවවන සියවස දක්වාම ප්‍රචලිතව තිබී තිබෙනවා. ජපානයේ මෙය හැඳින්වී තිබෙන්නේ කප්පාදු කර දැමීම යන අදහස ඇති මබිකි (まびき) යන නමින්.

පසුගිය සටහනේ පලකළ රොබට් නොක්ස්ගේ සටහන අනුව දිය බඳුනක හිස ගිල්වීමෙන්, පණ තිබියදීම වලලා දැමීමෙන් හා මිය යන තුරු කෑම බීම නොදී සිටීමෙන් ලංකාවේ අනවශ්‍ය දරුවන් මරා දමා තිබෙනවා. තමන්ගේම කුලයේ අයෙක් ඉදිරිපත් වූ අවස්ථාවලදී දරුවාව හදාගන්න දී තිබෙනවා. රොබට් නොක්ස් කියන්නේ මේ පුරුද්ද නැවැත්වීමට එවකට කිසිදු නීතියක් නොවූ බවයි. එහෙත්, පසුකාලීනව එවැනි නීතියක් පනවා තිබෙනවා.

1825 අගෝස්තු 25දා ගාලු කොටුවෙන් ලංකාවට ගොඩ බැස ලංකාව පුරා සංචාරය කරන රෙජිනෝල්ඩ් හෙබර් බිෂොප් වරයා විසින් ඒ වන විටත් ලංකාවේ බිළින්දන් ඝාතනය වෙමින් තිබීම ගැන 1825 සැප්තැම්බර් 16 දින සටහන් කරන්නේ මෙහෙමයි (පිටුව 252).

"උපන් අළුත බිළිඳියන් මරා දැමීමේ බිහිසුණු පුරුද්ද දිවයිනේ ඇතැම් දිස්ත්‍රික්ක වල තවමත් තිබේ. පසුගිය 1821 සංගණනයට අනුව රටේ පිරිමින් ගණන ගැහැණුන් ගණනට වඩා 20,000කින් වැඩිය. එක් දිස්ත්‍රික්කයක පිරිමින් 100කට ගැහැණුන් සිටින්නේ 55ක් පමණි. ගැහැණු පිරිමි අනුපාතය සමානව තිබෙන්නේ තනිකරම මුසල්මානුවන් පමණක් ජීවත් වන ප්‍රදේශ වල පමණි. මේ අස්වාභාවික හැසිරීමට හේතුව එක් ගැහැණියක පිරිමින් දෙදෙනෙකු හෝ වැඩි දෙනෙකු සමඟ පවුල් කෑමේ අමුතු සිරිත හේතුවෙන් ගැහැණු දරුවන් විවාහ කර දීම අපහසු වී තිබීම හා ගැහැණියක අවිවාහකව ජීවත්වීම ලැජ්ජාවට කරුණක් සේ සැලකීමයි. ගැහැණු උපතක් සිදු වූ වහාම නැකත්කරු විමසනු ලැබ ඈ නරක ග්‍රහ පිහිටීම් සහිතව උපත ලබා ඇත්නම් වන මෘගයෙකුට ගොදුරු වී හෝ කූඹි කා මිය යන්නට ඉඩ හරිමින් කැලෑවක අතහැර ඒම සිදු වේ. කෙසේ වුවද, මෙය සිදුවන්නේ මවුවරුන්ගේ කැමැත්තෙන් නොවන බව අසන්නට ලැබීම සතුටට කරුණකි."

Friday, October 5, 2018

බොරු නොකියන මිනිස්සු


ඊයේ මා සහභාගී වූ රැස්වීමකදී එක් අයෙක් යම් කරුණක් ගැන සඳහන් කරමින් කිවුවේ එය ට්‍රම්ප් බොරුවකටත් වඩා ලොකු බොරුවක් බවයි. බොරු කියන එක හොඳ දෙයක් කියා සැලකෙන්නේ නැති වුනත් බොරු කියන්නන් නැති තැනක් නැහැ.

බොරු කීම කියන කරුණ දිහා සදාචාරාත්මක හෝ ආගමික පදනමකින් බලන්නේ නැති වුනත් මම සාමාන්‍යයෙන් බොරු කියන්නේ නැහැ. ඒ බොරුවක් කියන එක ස්වභාවිකවම මට අමාරු දෙයක් නිසා.

මටනම් බොරුවක් කියන්න හිතන එකත් ආතතියක් ඇති කරන දෙයක්. ඒ වුනත්, කටේ තොලේ නොගැවී බොරු කියන අය ඕනෑ තරම් ඉන්නවා. සමහර අයටනම් ස්වභාවිකවම ඇත්ත කියන එක ගොඩක් අමාරු වැඩක්ද කියලා හිතෙන තරම්.

බොරු කියන්න අකැමැති වුනත් ඇත්ත කියන්න අමාරු අවස්ථා ඕනෑ තරම් එනවා. ඒ වෙලාවට බොරුවක් නොකියා ඇත්තත් නොකියා බේරෙන්න කුමක් හෝ උපක්‍රමයක් යොදන්න වෙනවා. මේ ප්‍රශ්නයට මුහුණ දෙන විවිධ අය භාවිතා කරන උපක්‍රම සමහර විට සමාන ඇති.

"මං බොරු කියන්නේ නෑ. ඒත් ඕනේ තරම් අවස්ථා උදාවෙනවා සත්‍යය හෙළි කරන්නත් බැරි. ඒ වෙලාවට තමා මං උපක්‍රමශීලි වෙන්නේ. මෙන්න ගුරුමුෂ්ටි නැතිවම මගේ ප්‍රයෝග. රිසි නම් අත්හදා බලන්න. කිසිදු ගෙවීමක් කළ යුතු නොවේ!

ඇත්ත බොරුවක් විදියට කීම: හිතමුකෝ කවුරු හරි මගෙන් අහනවා 'තමුසේ මාව අමාරුවේ දැම්මා නේද අරයාට මේක කියලා?'. ඒකට ඍජු උත්තරේ 'ඔව්' කියන එක එයාට කියන්න මට ඕනේ නැති නම් මං මෙහෙම කියාවි. "ආනේ, ඔයා කොහොමද ඕක ඔච්චර හොඳට දැනගත්තේ?" - "බලාගෙන ගියාම ඔයාට හොඳට පේන කියන්නත් පුළුවන්නේ. නරකයිද ඒක පටන් ගත්තොත්!" - "ඔයා එහෙම හිතනවා නම් මං මොකටද ආයේ නැහැයි කියන්නේ." - "ෂාහ්! මෙයා දැන් ෂර්ලොක් හෝම්ස්ටත් වැඩිය හපනෙක් වෙලානේ,රහස් හෙවිල්ලෙදී." වගේ ප්‍රකාශවලින් එකක්.

මඟ හැර යාම: "මහත්තයෝ, තරහ නැතිව ගෙනෙනවාද ලොකු කොළයක්, මං සේරම සහසුද්දෙන්ම ලියලා දෙන්න?"

අභියෝග කිරීම: "එක්කන් එන්නකෝ ඔය කතාව ඔයාට කිව්ව මනුස්සයාව. මං එයාගෙ ඉස්සරහම ඔයාට කියන්නම්." - " ඔයා මගේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ මානව නිදහසත් උල්ලංඝනය කරන්නයි සුදෝ හදන්නේ!"  

ඔයාලා ඔතැනදී ඉතාම ප්‍රවේසම් විය යුතුයි වචන තෝරා ගැනීමේදීත්. ප්‍රතිවාදියාව ප්‍රකෝප නොවෙන විදියේ වදන්, ඔහුට ගරු කරන විදියටයි මං නම් කියන්නේ. ඔය මොනවා කිව්වත් ඉඟි-බිඟිවලින්, උච්චාරණයෙන් පොලිෂ් කරලා ගන්නත් ඕනේ. එව්වා වරදින්නෙ නැහැ, මට නම්."

උඩින් තිබෙන කොටස ලිවුවේ මම නෙමෙයි. නිදිගේ පංච තන්තරේ ලියන නිමල් දිසානායක. අපූරු ලේඛණ ශෛලියක් හා ලියන්න ඕනෑ තරම් අත්දැකීම් තිබෙන බව පෙනෙන බ්ලොග්කරුවෙක්. පහුගිය මාස හයට ලිපි 79ක් ලියල තියෙනවා.

ඉකොනොමැට්ටා ලියන්න පටන් ගත්තේ අවුරුදු තුනහමාරකට කලින්. ඒ කාලයේ බ්ලොග් ලියමින් සිටි ඇතැම් අය දැන් පෙනෙන්න නැහැ. තවත් ඇතැම් අය ලිපියක් පළ කරන්නේ අවාරෙට පොල් වැටෙනවා වගේ. ඒ වුනත්, ඒ අඩුව පිරිමැහෙන්න අලුත් බ්ලොග් ආරම්භ වීම සතුටට කරුණක්.

අහස් ගව්වෙන් එහා ලෝකය මාස තුන හතරකට කලින් පටන් අරන් තිබෙන තවත් බ්ලොග් එකක්. ලියන්නේ අනුරුද්ධ වැලිගමගේ. කැනඩාවේ ජීවත් වන ලාංකිකයෙක්. ඔහු ලියන දේවල් කියවන්න වගේම කැනඩාවේ සිට විකාශනය වන සවණ ගුවන් විදුලියට සවන් දෙන්නත් ඔහුගේ බ්ලොග් අඩවියෙන් ඉඩ සලසනවා.

නිමල් දිසානායක වගේ අයට බොරු කියන්න අමාරුයි කිවුවත් ඇත්ත මොකක්ද බොරුව මොකක්ද කියන එක පැහැදිලි නැති වෙලාවට අපි කියන්නේ ඇත්තක්ද බොරුවක්ද කියන එක අපිටවත් හරියටම නිර්ණය කරන්න අමාරුයි. ඒ වගේ වෙලාවට බොරු නොකියා ඉන්න උපක්‍රමයක් තියෙනවද?

අහස් ගව්වෙන් එහා ලෝකය හරහා සවන් දිය හැකි සවණ ගුවන් විදුලියේ ප්‍රචාරය වී තිබෙන කිසි දිනෙක බොරු නොකී මිනිහා කතාවට සවන් දුන්නොත් එහෙම උපක්‍රමයක් ගැනත් දැන ගන්න පුළුවන්.

සවණ ගුවන් විදුලියට මේ කතාව අරගෙන තිබෙන්නේ තවත් බ්ලොග් අඩවියකින්. එයනම් අලුත් එකක් නෙමෙයි. නිලූක කදුරුගමුව ලියන පරිවර්තන බ්ලොග් එක. අප්‍රිකානු ජනකතාවක් කියා කියන මේ කතාව අවුරුදු කිහිපයකට පෙර එහි පළ වී තිබෙන කතාවක්.

අපි ඉතිං බොරු කියන්නේ නෑනේ. ජීවිතේටම කියල තියෙන එකම බොරුව තමයි ඔය අන්තිමටම කිවුවේ!

(Image: https://www.parhlo.com/i-am-a-muslim-and-i-support-donald-trump-because/)

Saturday, September 15, 2018

බුක් චැලේන්ජ්


මේ දවස් වල ෆේස්බුක් එකේ බුක් චැලේන්ජ් කියල එකක් තියෙනවනේ. අද මගේ දිගුකාලීන මිතුරියක් මේ වැඩේට මාවත් නම් කරලා තිබුණා. බැලූ බැල්මටම බොහොම අහිංසක කටයුත්තක් වගේ පෙනුණත් මේ කටයුත්ත ඇතුළේ නොදැනීම වාගේ සිදුවන්නේ ලංකාවේ විශාල පිරිසක් අපහසුතාවයට පත් කරන පිරමිඩ් ආකෘතියේ වැඩක්. එයින් කිසිවකු මුදල් උපයනවාද නැද්ද යන්න වැදගත් කරුණක් නෙමෙයි. මගේ මිතුරියට මා කාරුණිකව දැනුම් දුන්නේ මේ කටයුත්තට දායක වෙන්න මා සූදානම් නැති බවයි.

මොකක්ද මේ බුක් චැලේන්ජ් එක? මේකෙදී කරන්න තියෙන්නේ තමන් කියවා තිබෙන පොතක කවරය දිනපතා දින හතක් එක දිගට වත්පොතේ පළකරන අතරම තවත් කාව හරි අයෙක්ව දිනපතාම මේ වැඩේට එකතු කර ගන්න එකයි. මේ විදිහට එකතු කරගන්න සියලුම අයත් මේ වැඩේ කළොත් මොන වගේ තත්ත්වයක් ඇති වෙයිද?

වැඩේ පටන් ගන්නා පළමු දවසේ අලුතෙන් එක් කෙනෙක් එකතු වෙනවා. දෙවන දවසේ දෙන්නයි. ඇයි අලුත් අයව නම් කරන්න දෙන්නෙක්ම ඉන්නවනේ. තුන්වන දවසේ මේ හතර දෙනා තවත් හතර දෙනෙක්ව නම් කරනවා. එතකොට අටයි. ඔයාකාරයට ගිහින් සතියක් ඉවර වෙන දවසේ 128 දෙනෙක් වැඩේට එකතු වෙලා.

අටවෙනි දවස වෙද්දී වැඩේ පටන්ගත් කෙනා මේ කටයුත්තෙන් ඉවත් වෙලා. ඒ නිසා, අලුත් අය නම් කරන්න ඉන්නේ 128 - 1 = 127 දෙනෙක් පමණයි. ඒ වගේම, නවවන දවස වෙද්දී දෙන්නෙක් ඉවත් වෙලා. මේ විදිහට දවස් හතකින් පසුව ඉවත් වීමත් සලකා පළමු සතියෙන් පසුව දිනපතා වැඩේට මේ විදිහට දායක වී සිටින ප්‍රමාණය අපට මේ විදිහට ලියන්න පුළුවන්.

N  = 2^T - 2^(T-7)

මෙහි T කියන්නේ ආරම්භයේ සිට ගත වී තිබෙන දින ගණන. සති තුනක් යද්දී ගණන මිලියන 2 පැනලා. ලංකාවේ ෆේස්බුක් ගිණුම් තියෙන්නේ මිලියන 1.2ක් පමණයි. මාසයක් (දවස් 31ක්) යද්දී ගාණ ලෝකයේම තිබෙන ෆේස්බුක් ගිණුම් ගණන වන බිලියන 2.3ට කිට්ටු කරලා. කොහොමද සෙල්ලම?

මේ වැඩේට සම්බන්ධ වන සෑම දෙනෙක්ම පොත් කවර හතක රූප උඩුගත කළ යුතුයි. ඔය වැඩේට සෑහෙන ඩේටා ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යයි. ඉන් පසුව, ඒ අයගේ යාලු මිත්‍රයින් ෆේස් බුක් යද්දී ඔය රූප ලෝඩ් වෙන්න ඕනෑ. ලංකාවේ කෙනෙක්ට ඉන්ටනෙට් ඩේටා කියන්නේ බොහොම වටින, දුර්ලභ හා මිල අධික දෙයක්. ඔය වගේ රැළි හැදුණා කියා ලංකාවේ අන්තර්ජාල සේවා සපයන සමාගම් සතු ධාරිතාව ඉහළ යන්නේ නැහැ. තියෙන ධාරිතාව බෙදී යාම විතරයි වෙන්නේ.

දැන් ඔය වගේ රැල්ලක් දිගටම ගියොත් අන්තිම ප්‍රතිඵලය වන්නේ මොකක්ද? හදිසියකට අධ්‍යයන කටයුත්තකට අන්තර්ජාලයට යන පාසැල් සිසුවෙක්ට එහෙමත් නැත්නම් වෛද්‍යවරයෙක්ව චැනල් කරන්න උත්සාහ කරන කෙනෙක්ට ඒ වැඩේ කර ගැනීම වඩා වඩා අපහසු වීම පමණයි.

පොත් ගැන කතා කිරීම සුන්දර හා ප්‍රයෝජනවත් වැඩක්. අවුල තියෙන්නේ පොත් ගැන කතා කිරීමේ නෙමෙයි. මෙය සිදුවන පිරමිඩ් ආකෘතියේ.

Friday, August 10, 2018

අපිට ලැබෙන නම්බු නාම

මේ බ්ලොග් එක කියවන ඇතැම් පාඨකයෝ අපට වරින් වර විවිධ නම්බු නාම දීල තියෙනවා. පහළින් තියෙන්නේ දවස් තුන හතරකට කලින් ලැබුණු ඒ වගේ නම්බු නාම දෙකක්. ඇතැම් විට නම්බු නාම දෙකම දීලා තියෙන්නේ එකම පාඨකයා වෙන්න පුළුවන්.

"ඉකොනොමැට්ටා වගේ උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයින්"

"ඉකොනොමැට්ටා වැනි බටහිර දැනුම් වහල් අනුකාරකයන්"

සමහර විට මේ වගේ නම්බු නාම දෙන අය ඔය වගේ ප්‍රතිචාරයක් දැම්මහම අපිට කේන්ති යනවා කියල හිතලා, කේන්ති ගිය ඉකොනොමැට්ටෙක්ව හිතින් මවා ගෙන සතුටු වෙනවා ඇති. ඒ විදිහට හෝ කවුරු හරි සතුටක් ලබනවානම් ඒකෙත් ඒ හැටි වැරැද්දක් නැහැ. ඔයිට වඩා හොඳ නම්බු නාමත් මේ බ්ලොග් එක නිසා අපිට ඇතැම් අයගෙන් ලැබිල තියෙනවනේ. මම හිතන හැටියට මේ වගේ ප්‍රතිචාර දමන එකේ ඊට වඩා වෙනස් දේශපාලනික අරමුණුත් තිබෙනවා.

දැන් ඔය පළමුවෙනි ලේබල් එක ගහන්නේ ඉකොනොමැට්ටා උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයෙක් කියල කිවුවහම නෑ එහෙම නෙමෙයි ඉකොනොමැට්ටා මධ්‍යස්ථයි කියල පෙන්වීම සඳහා මෙහි එජාපය විවේචනය කරලා පෝස්ට් දෙක තුනක්වත් දමයි කියන බලාපොරොත්තුවෙන් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි ඉතිං ඉකොනොමැට්ටාට එහෙම තමන් ඉන්න තැන කාටවත් පෙන්වන්න දඟලන්න අවශ්‍ය නැහැ.

ඉකොනොමැට්ටා ලියන දේවල් ආශ්‍රයෙන් කැමති කෙනෙක් කැමති නිගමනයකට එන එකේ ලොකු  ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ලිවීමේ අඩුපාඩුවක් නිසා ලියන දෙයකින් වැරදි අදහසක් සන්නිවේදනය වුනොත් විතරක් පොඩි ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. ඉඳහිට මෙහි එන කෙනෙකුට මිස නිතර මෙහි එන කෙනෙකුට එවැනි ප්‍රශ්න ඇති වෙන්නත් ඉඩකඩ අඩුයි.

කොහොමටත් ඔය මධ්‍යස්ථ කතාව ඒ තරම් තේරුමක් නැති එකක්. කෙනෙක් මධ්‍යස්ථද නැද්ද කියන එක එය නිර්ණය කරන පුද්ගලයාගේ අදහස් මත තීරණය වන දෙයක්. ඒ නිසා, කෙනෙක් මධ්‍යස්ථ සේ දකින කෙනෙක්ව තවත් කෙනෙක් අන්තවාදියෙක් සේ දකින්න පුළුවන්.

වෙනත් අයෙක් ගහන ලේබල් එකක් නිසා හිත් රිදීමක් ඇති වෙන්නේ ඒ වගේ ලේබල් එකකින් තමන් තමන්ටම ගහගෙන ඉන්න ලේබල් එකක් වැහිල යන විටයි. උදාහරණයක් විදිහට තමන් මාර බුද්ධිමතෙක් හෝ උගතෙක් කියා හිතාගෙන හෝ පෙන්නගෙන ඉන්න කෙනෙක්ට වෙන කෙනෙක් මෝඩයෙක් කියලා ලේබල් එකක් ගැහුවම රිදෙන්න පුළුවන්. තමන් "පිරිසිදු" සිංහලයක් කියලා හිතාගෙන හෝ පෙන්නගෙන ඉන්න කෙනෙක්ට පරම්පරාවේ කලවමක් ගැන කියන කොට රිදෙන්න පුළුවන්. මටනම් ඔය කොයි ලේබල් එකෙත් ඒ තරම් වෙනසක් නැහැ.

ඒ තරම් කියලා කිවුවේ ඔය ලේබල් ප්‍රශ්නයක් වෙන වෙලාවල් නැත්තෙම නැති නිසා. අසූ අට අසූ නවය කාලය පහු කරපු අය දන්නවා ඒ කාලයේ කාට හරි දේශද්‍රෝහී ලේබලය හෝ ඒ වගේම අනික් පැත්තෙන් හේතුවක් නැතුව ජේවීපී ලේබල් එක වැදුනානම් විය හැකිව තිබුණේ කුමක්ද කියන එක. "කොටි", "සිංහල කොටි" වගේ ලේබලුත් ඔය වගේ.

එහෙම බැලුවහම  "උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයෙක්" කියන එක ගණන් ගන්න තරම් වැදගත්කමක් තියෙන ලේබල් එකක් නෙමෙයි. අපි පේරාදෙණියේ හිටපු කාලයේදීනම් කවුරු හෝ සිසුවෙක්ට ඔය ලේබල් එක වැදෙන එකේ ලොකු ප්‍රශ්නයක් තිබුණා. එයින් හැඟවුනේ අනෙක් "පොදු" සිසුන් හැම වෙලාවෙම පරිස්සම් විය යුතු, ආණ්ඩුවේ ඔත්තුකාරයෙක් වගේ දෙයක්. ඒ විතරක් නෙමෙයි "චින්තන කාරයෙක්", "විකොසේ එකෙක්" වගේ ලේබල් වලින් වුනත් කියවුණේ "අපෙන් එකෙක් නොව මේ මිනිසා" වගේ අදහසක්.

කලින් කී උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයෙක් කියන නම්බු නාමය දුන්න කෙනා ඒ ලියා තිබෙන දේ ලිවුවේ අවංකවම කියා අපි මොහොතකට හිතුවොත් ඔහු හෝ ඇය එවැනි අයෙක්ව හඳුනාගන්න නිර්ණායකය කුමක්ද කියන ප්‍රශ්නය මතු වෙනවා. ඉකොනොමැට්ටා හා අදාළවනම්, එය මේ බ්ලොග් එකේ ලියන දේවල් මත සිදු කෙරෙන්නක් විය යුතුයි.

ඔය ලේබල් එකෙන් ගැලවෙන්න කරන උත්සාහයක් ලෙස කියන දෙයක් නොවුණත්, ඉකොනොමැට්ටා ලංකාවේ සිටියදී කිසිම දවසක කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයක ක්‍රියාකාරිකයෙකුව සිට නැහැ. අවම වශයෙන් ශිෂ්‍ය දේශපාලනය ඇතුළේදී පවා. මැතිවරණ බොහොමයකදීම අඩු වශයෙන් ඡන්දයවත් දමා නැහැ. එජාපයටනම් කවදාවත්ම ඡන්දයක් පාවිච්චි කර නැහැ. කොහොම වුනත්, මේ මොන දේවල් කිවුවත් ඉකොනොමැට්ටා "උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයෙක්" නොවේ කියන එක තහවුරු වෙන්නේ නැහැ.

ඉකොනොමැට්ටා ලංකාවේ කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයක ක්‍රියාකාරිකයෙකුව සිට නැහැ කියන එකෙන් අදහස් වෙන්නේ උනුත් එකයි මුනුත් එකයි අරුනුත් එකයි වගේ පතෝල ප්‍රතිපත්තියක හිටියා හෝ ඉන්නවා කියන එක නෙමෙයි. ලංකාව (වගේම ලංකාවෙන් බාහිර ලෝකයත්) දැන් තිබෙනවාට වඩා හොඳ තැනක් වෙනවට ඉකොනොමැට්ටා කැමතියි. ඒ නිසා, ලංකාව දැන් ඉන්න තැනින් ඉහළට උස්සන්න හෝ පහළට වැටෙන එක නවත්වන්න වැඩිපුරම දායක වෙන ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කරන දේශපාලන පක්ෂයක් ලංකාවේ බලයේ ඉන්නවානම් ඉකොනොමැට්ටා කැමතියි.

දැන් මෙහෙම කිවුවහම මතුවෙන මූලිකම ප්‍රශ්නය තමයි ඔය ඉහළ හෝ පහළ හෝ කියන්නේ මොකක්ද කියන එක.

මාක්ස්වාදීන් කියා තමන්ව හඳුන්වා ගන්නා අයගේ කටවල් වලින් නිතර එළියත පනින වචන දෙකක් තමයි ප්‍රගතිශීලීන් හා ප්‍රතිගාමීන් කියන වචන දෙක. මේ අදහස අනුව, ප්‍රගතියේ දිශාවට යන අය ප්‍රගතිශීලීන්. එයින් විරුද්ධ දිශාවට යන අය ප්‍රතිගාමීන්. ටික කලකට පෙර මම ලියූ ලිපියක මාතෘකාවට යොදාගත්තේ ඉදිරිගාමීන් සහ පසුගාමීන් කියන වචන. කියැවෙන අදහසේ එහෙමට වෙනසක් නැහැ. මාක්ස්වාදීන් වැඩිපුර පාවිච්චි කළත් ඔය වචන ඒ අයටම සින්නක්කරේට ලියල දෙන්න බැහැ.

දැන් මේ වචන වලින් අදහස් වෙන්නේ ප්‍රගතියේ දිශාවක් හා ඊට විරුද්ධ දිශාවක් තිබෙන බවයි. මාක්ස්වාදීන්ට අනුව මේක සමාජය පරිණාමය වන ආකාරය ගැන මාක්ස් උගන්වා තිබෙන ප්‍රවාදයේ විස්තර කෙරෙන දිශාවයි. වෙනත් කෙනෙක්ට ඒක භාවනා කරලා සිත යම් කිසි තත්ත්වයකට පත් කර ගැනීම වගේ වෙනස්ම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. රේඛීය සිතීමක් කියා මේ ප්‍රගතිය කරා යෑම කියන අදහස අවඥාවෙන් බැහැර කරන ඇතැම් අය පවා පවතින තත්ත්වය වෙනස් විය යුතු ආකාරය ගැන යෝජනා කරන එකෙන් පේන්නේ ඒ අයට සාපේක්ෂව පවා ප්‍රගතියේ දිශාවක් තිබෙන බවයි.

ප්‍රගතියේ දිශාව කියන අදහස බැහැර කළොත් එතැනින් එහාට හිතාමතා කරන්න දෙයක් නැති තරම්. කොහොම වුනත්, මේ ප්‍රගතිය කියන එක පුද්ගලයාට සාපේක්ෂයි.

කලින් ලිපියකත් ලියා තිබෙන පරිදි, කිසියම් නිශ්චිත මොහොතක අප ගමන් කරමින් සිටින්නේ ප්‍රගතියේ දිශාවටද කියන එක අපිට ස්ථිරවම කියන්න අමාරුයි. එහෙත්, අද අප සිටින තැනට පැමිණි ගමන් මාර්ගය දෙස ආපසු හැරී බැලූ විට ඒ පාර දිගේ ඉදිරියට ගිය කාල පරාස, නැවතී සිටි තැන් වගේම, ආපසු ගිය කාල පරාසත් යම් නිරවද්‍යතාවයකින් යුතුව හඳුනා ගන්න පුළුවන්. ඒ හඳුනා ගැනීමම වුනත් සාපේක්ෂයි. ඇතැම් විට දැන් ආපස්සට යාමක් වගේ පෙනෙන දෙයක් ඉදිරියට යන ගමනේදී කළ යුතුම දෙයක්ව පැවතුනා වෙන්න වුවත් බැරි නැහැ.

සමාජ සත්ත්වයින් ලෙස හෝමෝ සේපියන්ස්ලා ඔවුන්ගේ ඉතිහාසය තුළ විශාල දියුණුවක් ලබා ඇති බව, එනම් ඉදිරියට ගමන් කර ඇති බව මා විශ්වාස කරන දෙයක්. ඒ විශ්වාසය මගේ පෞද්ගලික අත්දැකීම්, මා ඉගෙනගෙන තිබෙන දේවල් ආදිය මත පදනම් වන්නක්.

අප ඉතිහාසය කියා හිතන දෙය, එතකොට පරිණාමවාදය වගේ ප්‍රවාද පැත්තකින් තියමු. පළමුව, මට මතක තිබෙන මගේ ජීවිත කාලය තුළ සමස්තයක් ලෙස ලංකාව ජීවත් වීම සඳහා වඩා සුදුසු තැනක් වුණා කියා මම හිතනවා. දෙවනුව, සමස්තයක් ලෙස ගත්තහම ඇමරිකාව වැනි බටහිර රටක් ලංකාවට වඩා ජීවත් වීමට සුදුසු තැනක් කියා මම හිතනවා. ඒ වගේම, දශක ගණනාවකට පෙර තිබුණු ඇමරිකාවට වඩා අද තිබෙන ඇමරිකාව ජීවත් වීමට සුදුසු තැනක් කියලත් මම හිතනවා.

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය, භෞතික ජීවන තත්ත්ව දර්ශකය වගේ කිසියම් රටක කිසියම් අවස්ථාවක පවතින තත්ත්වය එම රටේ වෙනත් අවස්ථාවක පැවති තත්ත්වය හෝ එම අවස්ථාවේදී වෙනත් රටක පවතින තත්ත්වය සමඟ සැසඳිය හැකි සම්මත නිර්ණායක තිබෙනවා. මේ නිර්ණායක වල අඩුපාඩුත් තිබෙනවා.

පෙර කී නිර්ණායක වලින් ඊටත් පෙර කී මා හිතන ආකාරය තහවුරු කරනවා. නමුත්, පළමු කී මම හිතන ආකාරයට පාදක වෙන්නේ මූලික වශයෙන්ම මගේ පෞද්ගලික අත්දැකීම් මිසක් දෙවනුව කී නිර්ණායක නෙමෙයි. මගේ පෞද්ගලික අත්දැකීම් සමඟ ගැලපෙන නිසා පෙර කී නිර්ණායක රටවල් දෙකක් හෝ අවස්ථා දෙකක් සැසඳීම සඳහා හොඳ නිර්ණායක කියා මම හිතනවා. නමුත්, පරිපූර්ණ, අංග සම්පූර්ණ නිර්ණායක කියා හිතන්නේ නැහැ. පෞද්ගලික අත්දැකීම් හරහා දැනෙන දෙයට යම් තෝරගත් නිර්ණායක හා අදාල සංඛ්‍යාලේඛණ පිරික්සා ලබාගන්නා දැනුම සමකරන්න බැහැ.

කොහොම වුනත්, මගේ අත්දැකීම් තිබෙන තැන් වලදී ඒ අත්දැකීම් එක්ක මේ වගේ නිර්ණායක පෑහෙන එක පදනම් කර ගනිමින් මම මට එවැනි අත්දැකීම් නැති තැන් ගැන සැසඳීමක් කරන්න මේ වගේ නිර්ණායක භාවිතා කරනවා. උදාහරණයක් ලෙස උගන්ඩාවට වඩා නවසීලන්තය ජීවත් වෙන්න සුදුසු රටක් කියා මම හිතන්නේ මගේ පෞද්ගලික අත්දැකීම් මත පදනම්ව නෙමෙයි. මේ විදිහට එක තැනක් හා අදාළ අත්දැකීමක් වෙනත් තැන් වලට සාධාරනීකරණය කරද්දී වැරදෙන තැන් තියෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම එහෙම කරන එකට දාර්ශනික පදනමක් තිබෙන්න හෝ නොතිබෙන්න පුළුවන්. එය මම එතරම් වැදගත් දෙයක් සේ සලකන්නේ නැහැ.

ඉකොනොමැට්ටාට ලැබිල තිබෙන දෙවන නම්බු නාමය "බටහිර දැනුම් වහල් අනුකාරකයන්" කියන එකයි. "උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයින්" කියද්දී මෙන්ම ඇතැම් අය විසින් අපහාසාත්මක අර්ථයකින් යොදාගන්නා මේ ලේබල් එක නලින් ද සිල්වාගේ නිර්මාණයක්. නමුත්, මේ වෙලාවේ මේ ලේබල් එක ඉකොනොමැට්ටාට ගහල තියෙන නිර්නාමික පුද්ගලයා හෙවත් බ්ලොග් භාෂාවෙන් ඇනෝ (හිතන විදිහට) නලින් ද සිල්වා නෙමෙයි. ඇනෝ කරල තියෙන්නේ නලින් ද සිල්වා විසින් වෙනත් අයෙකු අරභයා ලියූ දෙයකට ඉකොනොමැට්ටාගේ ලිපිය සම්බන්ධ කර සුළුවෙන් වෙනස් කර මෙහි දැමීමයි.

නලින් ද සිල්වාට බටහිර විද්‍යාව ගැනත් බටහිර දැනුම් ආධිපත්‍යය ගැනත් විවේචනයක් තිබෙනවා. ඔහු එය කරන්නේ කිසියම් පදනමක පිහිටලා. වැදගත්ම කරුණ වන්නේ ඔහු බටහිර විද්‍යාව විවේචනය කරන්නේ බටහිර විද්‍යාව හා එහි විධි ක්‍රම හැදෑරීමෙන් පසුව වීමයි. නමුත්, ඔහුව අනුකරණය කරන ඇතැම් අය, විශේෂයෙන්ම සමාජ ජාලා වල වාද විවාද වලට පැටලෙන අය, බටහිර විද්‍යාව හෝ නලින් ද සිල්වා කියන දේවල් යන දෙකෙන් එකක්වත් හරියට ග්‍රහණය කරගෙන නැති බවයි ඔවුන් දමන ප්‍රතිචාර වලින් පෙනෙන්නේ.

මේ කියන්නේ හැමෝම ගැන නෙමෙයි. නලින් ද සිල්වාගේ අදහස් පිළිගන්න ඇතැම් අය බටහිර විද්‍යාවත් ඉහළටම හැදෑරූ අය. එවැනි අයට නලින් ද සිල්වාව අනුකරණය නොකර ඔහුගේ අදහස් තමන්ට ග්‍රහණය වන ආකාරයෙන් නැවත කියන්න පුළුවන්. උදාහරණයක් විදිහට ජානක වංශපුර වගේ අය.

පේරාදෙණියේ නවක වදයට ලක් වූ කෙනෙක් නවක වදය විවේචනය කරන කොට එහි යම් වෙනසක් තිබෙනවා. ඒ වගේම බටහිර විද්‍යාවේ විධික්‍රම ඉගෙනගත් කෙනෙක් ඒවා විවේචනය කරන කොට එය පැහැදිලිව පෙනෙනවා. එහෙම නැති, මං මුලා වී පාර සොයාගෙන යන අයගේ වෙනසත් ඒ විදිහටම පෙනෙනවා.

නලින් ද සිල්වාව උපුටා දක්වමින් මෙහි නිර්ණාමික ප්‍රතිචාර දමන අය ඔහුව අනුකරණය කරන්න උත්සාහ කරන අය වෙන්න ඉඩ තිබෙනවා වගේම ඔහුව බයිට් එකට ගන්න උත්සාහ කරන ඔහු කියන දේවල් වලින් රිදෙන අය වෙන්නත් පුළුවන්. කොපි පේස්ට් ඇනෝ ප්‍රතිචාරයකින් මේ ප්‍රතිවිරුද්ධ කණ්ඩායම් දෙකේ සාමාජිකයින් වෙන් කර හඳුනාගන්න අසීරුයි. ඒ නිසා, මේ ප්‍රතිචාර වලට පිළිතුරු දෙන්න යාමෙන් සිදු වෙන්නේ එය දැමූ තැනැත්තාගේ උපක්‍රමයට අහුවීමක් වෙන්න පුළුවන්. එහෙම තියෙද්දී, සෝමක්කා එක්ක ඔට්ටු දාන්න ගිය ඇම්ඩ වැටුණු අමාරුවේ වැටෙන්නෙ මොකටද?

අනුකරණය කියන එක කවුරුත් කරන දෙයක්. අපි කුඩා කාලයේදී මුලින්ම අපේ දෙමවුපියන්ව අනුකරණය කරනවා. මගේ දරුවෙක් දැන් ටික දවසක සිට උදේ නැගිට්ට ගමන්ම නානවා. එහෙම කරන්න කියා ඔහුට කවුරුත් කියා නැහැ. ඔහු එසේ කරන්නේ ඔහුගේ පියා වන මාව අනුකරණය කරමිනුයි. අප කන කෑම, අඳින ඇඳුම් වගේ බොහෝ දේවල් අනුකරණ තමයි. එවැනි අනුකරණ නොකරන කෙනෙක් නැහැ.

මම හිතන විදිහට බටහිර රටවල් ලංකාවට වඩා ජීවත්වීම සඳහා සුදුසු තැන් බව මම කළින්ම කිවුවා. මේ කරුණේදී මා සමඟ එකඟ නොවන අය එක්ක වාද කරන්න මට අවශ්‍ය නැහැ. මෙය මා හිතන විදිහයි. වෙනත් අයෙකු වෙනස් ලෙසකින් හිතීම සම්පූර්ණයෙන්ම ස්වභාවිකයි.

බටහිර රටවල් ලංකාවට වඩා ජීවත්වීම සඳහා සුදුසු තැන් කියා මම කියන්නේ යටිතල පහසුකම් වැනි භෞතික සම්පත් ඇතුළු ආර්ථික කරුණු මත පමණක් පදනම්ව නෙමෙයි. සමස්තයක් ලෙස සමාජය දෙස බලමිනුයි. ඒක පුද්ගල ආදායම අනුව බැලුවොත් ඇමරිකාවටත් වඩා ටිකක් ඉහළින් ඉන්න, ලංකාවේ ඇතැම් අයගේ පරමාදර්ශී රටක් වන සිංගප්පූරුව වැනි රටක් ඇමරිකාව තරම් ජීවත් වීමට සුදුසු රටක් කියා මම හිතන්නේ නැහැ. ඒක පුද්ගල ආදායම අතින් ඉහළ මැදපෙරදිග රටවල් ගැන වුවත් මගේ අදහස එවැන්නක්. කොහොම වුවත්, ආර්ථික වශයෙන් වඩා දියුණු රටක් ජීවත් වීම සඳහා වඩා සුදුසු රටක් වෙන්න වැඩි ඉඩකඩක් තිබෙනවා.

ඒ වගේම ඇමරිකාව පරමාදර්ශී රටක් කියලත් මම හිතන්නේ නැහැ. ඇමරිකන් ජීවිතයේ මම අගය කරන අංග වගේම වෙනස් විය යුතුයි කියා හිතන දේවලුත් තිබෙනවා. ඒ වගේම ලංකාවේත් මම අගය කරන අංග වගේම වෙනස් විය යුතුයි කියා හිතන දේවල් තිබෙනවා. ඇමරිකාවට සාපේක්ෂව ලංකාවේ වෙනස් විය යුතු දේවල් වැඩියි.

මොන අතින් හෝ තමන්ට වඩා සාර්ථක පුද්ගලයෙක් දිහා බලාගෙන හැදෙන එකේ මම වරදක් දකින්නේ නැහැ. ඒ වගේම, රටක් වඩා සාර්ථක වෙනත් රටක් දිහා බලාගෙන හැදෙන එකේත් වරදක් නැහැ. ඇමරිකාව වගේ ලංකාවට වඩා ඉදිරියෙන් ඉන්න රටක් දිහා බැලුවහම ඒ වගේ රටක් අද ඉන්න තැනට එන්න උපකාරී වුනු දේවල් කරන්න වගේම බාධාකාරී වූ දේ නොකර ඉන්නත් පුළුවන්. එහෙම දෙයක් යෝජනා කළ විට "බටහිර දැනුම් වහල් අනුකාරකයන්" වෙනවානම් එය අපහාසාත්මක ප්‍රකාශයක් ලෙස මම සලකන්නේ නැහැ.

ලංකාවේ අනෙක් දේශපාලන පක්ෂ වලට සාපේක්ෂව, මේ අවස්ථාව වන විට, ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති අතින් බැලුවොත් සමස්තයක් ලෙස වඩාත්ම ඉදිරිගාමී පක්ෂය එක්සත් ජාතික පක්ෂයයි. ඉතිහාසය දිහා බැලුවත් බොහෝ විට අනෙක් ප්‍රධාන පක්ෂය වන ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය කරලා තිබෙන්නේ කිසියම් කාල පමාවකින් පසුව එජාපය සිටි තැනටම එන එකයි. ජවිපෙ පවා අන්තිමට කැරකිලා එන්නේ ඒ පාරටමයි.

අනික් අතට, බොහෝ විට සිදු විය හැකි පරිදි, ජනප්‍රියත්වය සෑහෙන තරමට පිරිහිලා තිබෙන මේ ආණ්ඩුව පැරදිලා රාජපක්ෂලාගේ ආණ්ඩුවක් ආවත් ආර්ථිකයේ තිබෙන මූලික ආකෘතිය ලොකුවට වෙනස් කෙරෙන්න විදිහක් නැහැ. කිසිසේත්ම හොරකම් අනුමත කරන්නේ නැති වුනත් හොරකම්, දූෂණ වැළැක්වූ පමණින් ලංකාව සුරපුරක් කළ හැකියි කියා මා නොසිතන නිසා වැඩිපුර හොරකම් කරන්නේ කවුද කියන ප්‍රශ්නය ගැන මම එතරම් වද වෙන්නේ නැහැ. හොරකම් සිදු නොවනවානම් හොඳයි තමයි. නමුත්, හොරකම් මැද්දේ වුවත් මොනවා හෝ නිෂ්පාදනය වෙලා ආර්ථිකය ඉදිරියට තල්ලු කෙරෙන ක්‍රමයක් හොරකම් නැති වුනත් හොරකම් කරන්න දෙයක්වත් නිෂ්පාදනය නොවන ක්‍රමයකට වඩා හොඳයි.

මම මේ ආණ්ඩුවේ ඇතැම් කටයුතු විවේචනය කරල තිබෙන්නේ හදාගන්නවානම් වැරදි හදාගෙන ඉදිරියට යන්න උදවු වෙන්න මිසක් ආණ්ඩුව ගෙදර යවන්න හෝ ආණ්ඩුව එක්ක වෛරයකින් නෙමෙයි. එහෙම කරලා තිබෙන්නේ රටක් වශයෙන් ලංකාව ඉදිරියට අඩියක් හෝ තියනවට තියෙන කැමැත්ත නිසා මිසක් ආණ්ඩුවට තිබෙන පක්ෂපාතිත්වය නිසාත් නෙමෙයි. මේ ආණ්ඩුව වෙනස් වෙලා වෙනත් ආණ්ඩුවක් ආවත් මම කරන්නේ ඔය ටිකමයි. සෘජු හෝ වක්‍ර සම්බන්ධයක් තිබෙනවාද කියා හරියටම නොදන්නා නමුත්, ඉකොනොමැට්ටාගේ වියුණු හරහා පසුගිය කාලය මුළුල්ලේ වරින් වර කර තිබෙන යෝජනා වලින් ඇතැම් ඒවා ඒ යෝජනා කර සිදු කර ටික කලකට පසුව ක්‍රියාත්මක වී තිබෙනු දැකීම සතුටට කරුණක්.

එජාපයේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති අනෙක් විකල්ප වලට සාපේක්ෂව ඉදිරිගාමී බව කීමෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ අඩු වශයෙන් ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හා අදාළව හෝ එජාපය කරන හැම දෙයක්ම නිවැරදි බව නෙමෙයි. එජාපයේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති වල හා ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීමේ තිබෙන අඩුපාඩු සියල්ලම වගේ අනෙක් දේශපාලන පක්ෂ වලටත් පොදු බවයි. එජාප ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සියල්ලම අනුමත නොකළත්, ලංකාවේ ආර්ථිකය නිවැරදි මාර්ගයට ගන්න කළ යුතු දේ ලෙස මම හිතන දේවල් සමඟ මේ වෙලාවේ වඩාත්ම සමපාත වන්නේ එජාපයේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති.

ආණ්ඩුව විසින් ආර්ථිකය හැසිරවීමේදී කිසියම් කරුණක් හා අදාළව කරන්නේ ආර්ථිකය හසුරුවන එක ඉකොනොමැට්ටා බාර ගත්තත් කරන්න පුළුවන් හොඳම දේ නම්, යෝජනා කරන්න වෙන ප්‍රායෝගික විකල්පයක් ඉකොනොමැට්ටාට පේන්නෙත් නැත්නම්, ආණ්ඩුව කරන දෙයක වැරැද්දක් අඩුපාඩුවක් පෙනුණත් එය විවේචනය කිරීම සාධාරණයි කියා මම හිතන්නේ නැහැ. අප විශ්වාස කරන නිවැරදි ක්‍රියාමාර්ගයක් කවර හෝ ආණ්ඩුවක් විසින් ගන්න විට ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනු මිස බොරුවට එය විවේචනය  කිරීමේ කුහක ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරන්න අපට හැකියාවක් නැහැ. එහෙම නොකරන්නෝ "උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයින්" කියා කවුරු හෝ හිතනවානම් එය ඒ අයගේ ප්‍රශ්නයක් මිසක් මගේ ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි.

ඔය "බටහිර දැනුම් වහල් අනුකාරකයන්" එහෙම නැත්නම් "උග්‍ර එජාප ක්‍රියාකාරිකයින්" වගේ ලේබල් වලින් මට රිදෙන්නේ නැතුවා වගේම ඔය ලේබල් නිසා මම ආඩම්බර වෙන්නේත් නැහැ. ඕවා නිකම්ම නිකම් ලේබල් පමණක් බව දන්න නිසා මම ඕවා දිහා බොහොම උපේක්ෂාවෙනුයි බලන්නේ.

හැබැයි සතුටු වෙන්නේ නෑ කියන්නමත් බැහැ. මෙහි ඇවිත්, ඉකොනොමැට්ටා ලියන "ආර්තික විජ්ජා රස කතා" හෝ වෙන මොනවා හෝ වැල්වටාරමක් කවුරු හෝ කියවන්නේ එයින් මොනවා හෝ සතුටක් ලැබෙන නිසයි. ඒ ගැන ඉකොනොමැට්ටාට නිහතමානී සතුටක් තිබෙනවා. වෙන තැනකින් කොපි කරගෙන ඇවිත් හෝ මෙහි කමෙන්ට් එකක් දමන අය කරන්නේ මේ ලිවිල්ල දිගටම ඇදගෙන යාම දිරිමත් කරන එකයි. ඒ නිසා ඒ ගැන වුවත් තිබෙන්නේ සතුටක්. ඒ නිසා, මෙහි ලියන දේ හෝ ඒ මත පදනම්ව ඉකොනොමැට්ටාව විවේචනය කරන අයට මම අවංකවම කියන්නේ ඔබ ඔබටම අවංකනම් ඔබ කරන දේ දිගටම කරන්න කියලයි. ඔබ හිතන ආකාරය දැන ගැනීම මට ඇත්තටම සතුටක්!

පහුගිය අවුරුදු තුනකුත් මාස තුනකට කිට්ටු කාලයක් පුරා ලිපි හාරසිය ගණනක් ලියමින් පැමිණි ගමනට දිරි දුන් අය අතර අපව අගය කරමින් ප්‍රතිචාර දැක්වූ අය, විවේචන කළ අය වගේම දෝෂාරෝපණ කළ අයත් එක සේ ඇතුළත්. ඒ වගේම කිසිවක් නොකියා නිහඬව ලියන දේ කියවන විශාල පිරිසත් එයට ඇතුළත්. හැම ප්‍රතිචාරයකටම පිළිතුරු නොසපයන්නේ ඇතැම් ප්‍රතිචාර වල ස්වභාවය අනුව අමුතුවෙන් කියන්න තරම් යමක් නැති නිසා. ඇතැම් විට කාලයත් හරස් නොවෙනවා නොවෙයි.

අපේ පාඨකයින්ව අපි හැම වෙලාවේම අගය කළත් ඒ ගැන ඉඳහිට හෝ නොකීවොත් අප ඔබව කොයි තරම් අගය කරනවාද කියන එක දැනෙන එකක් නැහැ. ඒ නිසා, නැවත වරක් අවධාරණයෙන් යුතුව මතක් කරන්නේ මෙහි පැමිණ අප ලියන දේ කියවන හා කවර හෝ ආකාරයේ ප්‍රතිචාරයක් දැමීමට තමන්ගේ වටිනා කාලය යොදවන ඔබ සැමව අප ඉතාමත්ම අගය කරන බවයි.




Friday, August 3, 2018

ඉතිරි දතුත් ගලවා නිදහස් වීම


පසුගිය ලිපියෙන් අපි කතා කළේ ඥාන දත් ගැලවීම ගැනයි. ඇමරිකාව හා අදාළව ගත්තොත් මෙතැනදී වෙන්නේ දන්ත වෛද්‍යවරු කියනවා. අපි ගලවනවා.

වෙනත් ඕනෑම පුද්ගලයෙක් වගේම දන්ත වෛද්‍යවරයෙකුත් පුද්ගලයින් වශයෙන් හා පොදු වශයෙන් තමන්ගේ පහසුව හා වාසිය ගැන හිතන එක වලක්වන්න බැහැ. ඒ නිසා, ඔවුන්ගේ පාරිභෝගිකයින් වන අපේ වාසිය හා පහසුවට අඩුවක් වෙනවානම් ඒ ගැන සැලකිලිමත් වෙන එක අපේ වැඩක්.

සමහර අවස්ථා වලදී දන්ත වෛද්‍යවරයෙකු වැනි කිසියම් ක්ෂේත්‍රයක විශේෂඥයෙක් අපට යෝජනා කරන දෙයක් අපට හොඳම දෙයද කියන සැකය අපට ඇති වෙනවා. අපේ වාහනය අලුත්වැඩියා කරන පුද්ගලයා එහෙමත් නැත්නම් අපේ මූල්‍ය උපදේශකයා වගේ කෙනෙක් ගත්තත් මෙවැනි අවස්ථා මතු වෙනවා.

මේ වගේ අවස්ථා වලදී විශේෂඥයෙක් ඔහුගේ පාරිභෝගිකයාට වඩා දැනුමෙන් සන්නද්ධව සිටීම නිසා ඇති වන තොරතුරු අසමමිතිය පාරිභෝගිකයාගේ අවාසියට හිටිනවා. විශේෂඥයෙකුට එයින් අයුතු ප්‍රයෝජනයක් ගන්න පුළුවන්.

ඇමරිකාවේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර හා අදාළව ඉහත තත්ත්වය යම් තරමකින් පාලනය වෙන්නේ රක්ෂණ සමාගම් නිසයි. වෛද්‍ය රක්ෂණයක් ඇති අයෙකුගේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වියදමෙන් වැඩි කොටසක බරපැන දරන්නේ රක්ෂණ සමාගම් විසිනුයි. මේ වියදම් වක්‍ර ලෙස දෙවනුව පාරිභෝගිකයින් වෙතම පැවරෙන එක වෙනම කරුණක්.

දන්ත වෛද්‍යවරයෙක් විසින් කාගේ හෝ දතක් ගැලවීම හෝ පිරවීම වැනි ප්‍රතිකාරයක් නිර්දේශ කළාම එය කළ යුතු දෙයක්ද කියා රක්ෂණ සමාගම විසින් හොයා බලනවා. එසේ නොවේනම් ඔවුන් අදාළ වියදම ප්‍රතිපූරණය කරන්නේ නැහැ. මේ නිසා, මුදල් ගැරීම සඳහා වෛද්‍යවරුන් විසින් අනවශ්‍ය ප්‍රතිකාර කරන එක පාලනය වීමක් සිදු වෙනවා. රක්ෂණ සමාගම් සතුව රෝගීන්ගේ වෛද්‍ය ඉතිහාසය ගැන වාර්තා තිබෙන නිසා දන්ත වෛද්‍යවරයෙකුට එකම දත දෙපාරක් ගලවන්න අමාරුයි.

කොහොම වුණත්, රක්ෂණ සමාගමක් විසින් කිසියම් ප්‍රතිකාරයක් අවශ්‍ය එකක්ද අනවශ්‍ය එකක්ද කියා තීරණය කරන්නේත් වෛද්‍යවරුන් බහුතරයක් කරන දෙයට සාපේක්ෂවයි. සම්මතයෙන් බැහැර වන වෛද්‍යවරුන්ව රක්ෂණ සමාගම් විසින් හඳුනා ගන්නා නමුත් ඔවුන් සම්මත වෙනස් කරන්න යන්නේ අඩුවෙන්.

වෙනත් විශේෂ වෛද්‍යමය හේතුවක් නැතත් ඥාන දත් ගලවා දමන එක ඇමරිකාවේ දන්ත වෛද්‍යවරුන්ගෙන් වැඩි දෙනෙකු අතර තිබෙන පොදු සම්මුතියක්. ඒ නිසා, දන්ත වෛද්‍යවරයෙකු ඥාන දතක් ගලවන විට එය ඥාන දතක් බව පමණක් රක්ෂණ සමාගමට වාර්තා කිරීම ප්‍රමාණවත්. නමුත්, අනෙක් දත් ගලවන එක ඒ තරම්ම පහසු නැහැ. ඒ සඳහා හේතුවක් ඉදිරිපත් කළ යුතුයි.

මෑතකදී මගේ දන්ත වෛද්‍යවරිය විසින් ගලවන්න නිර්දේශ කළ එක් දතක් ඥාන දතක් නෙමෙයි. ඇය මේ දත ගලවා ගන්නා මෙන් නිර්දේශ කර දැන් අවුරුදු දෙකකටත් වැඩියි. නමුත්, දතේ මට පෙනෙන හෝ දැනෙන කිසිදු ප්‍රශ්නයක් තිබුණේ නැහැ.

ඇගේ නිගමනයට පාදක වෙන්නේ දත් මුලේ එක්ස්-කිරණ ඡායාරූපයි. ඇගේ නිගමනය අනුව, දත් මුල් වල ආසාදනයක් තිබෙනවා. එය ගලවා නොදමා ගොඩ දැමීමේ හැකියාවක් නැහැ. කැක්කුමක් හෝ සංවේදීතාවයේ ප්‍රශ්නයක් මට නැතත් ඇය කියන්නේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් ඇති වීම කාලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් බවයි.

දැන් මේ සිදු විය හැකි ප්‍රශ්නය පොඩි දත් කැක්කුමක සිට අපි පණු ගෙඩි කියා කියන විදුරු මස ඇතුළේ ආසාදනයක් දක්වා කවර එකක් හෝ විය හැකියි. නමුත් තවමනම් එවැන්නක් වී නැහැ. එවැන්නක් සිදු වෙන්න ඉඩ තිබෙන නිසා මූද හත් ගවුවක් තියෙද්දී අමුඩ ගැසිය යුතුද? එහෙම නැත්නම් ප්‍රශ්නය අත ළඟට එනකම් බලාගෙන ඉන්නවද?

දත නොගැලවුවොත් ප්‍රශ්නයක් එන්න ඉඩ තිබෙනවා. එවිට අවසාන වශයෙන් කරන්න වෙන්නේ දත ගලවා දමන එකයි. දැන් කරන්න යන්නේත්  ඒකමයි.

දත නොගලවා හිටියොත් ප්‍රශ්නයක් එන තුරු හෝ දත තියෙනවා. ප්‍රශ්න එන්න ඉඩ තිබෙන බව සිතා දත් සියල්ල දැන්ම ගලවා දැමුවොත් අනාගතයේදී ඔය ප්‍රශ්න එන්නෙම නැහැ. නමුත්, එහෙම කියල අද ඉඳලම දත් නැතුව ජීවත් වෙන්න ඕනෑද?

ඔහොම හිතලා කාලයක් වැඩේ ඇද්දත් දන්ත වෛද්‍යවරියගෙන් බේරීමක් නැහැ.

දන්ත වෛද්‍යවරිය විසින් එක්ස්-කිරණ ඡායාරූප පෙන්වා ප්‍රශ්නය විස්තර කළත් මට එහි එවැනි ප්‍රශ්නයක් පෙනෙන්නේ නැහැ. එකම රූපය දෙස බැලුවත් අප හැමෝටම එකම දේ පෙනෙන්නේ නැහැ. ඇයට පෙනෙන දෙයට ඇගේ ඇස් වල පෙනීමට අමතරව ඇය ලබා ඇති පුහුණුවත් බලපානවා. ඒ පුහුණුව නැති මට ඇයට පෙනෙන දේ පෙනෙන්නේ නැහැ.

දන්ත වෛද්‍යවරිය කියන විදිහට විදුරු මසට යටින් ආසාදනය වී තිබෙන දත නොගලවමින් කල් අරින තරමට යාබද දතක් ආසාදනය වෙන්න තිබෙන අවදානම ඉහළ යනවා.

ඇය එසේ කියන විට මට ඇයව විශ්වාස කරන්න සිදු වෙනවා. ඒ ඇය අදාළ විෂය පිළිබඳව ලබා ඇති පුහුණුව හා ඇගේ සේවා පළපුරුද්ද ගැන සලකමින්. මගේ ඉන්ද්‍රියකට ප්‍රත්‍යක්ෂ්‍ය නොවුණත්, දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යා උපාධියක් ලබා ඇති, කාලයක් දන්ත වෛද්‍ය වරයෙකු ලෙස කටයුතු කර පළපුරුද්දක් ලබා තිබෙන කෙනෙක් කියන දෙයක් නිවැරදි වෙන්න ඉඩක් තිබේය යන මේ දෙවන කරුණත් විශ්වාසයක්.

වෛද්‍යවරයා පිළිබඳව විශ්වාසයක් ඇති වෙන්න මේ මූලික විශ්වාසය අත්‍යාවශ්‍ය වුවත්, එහි විලෝමය සිදු විය යුතු නැහැ. වෛද්‍යවරයාගේ නිගමන වැරදි වුවත්, ඔහු පුහුණුවක් ලබා තිබෙන ක්‍රමවේදය නිවැරදි වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා, වෛද්‍යවරයා පිළිබඳව විශ්වාසයක් නැති කෙනෙකුට වෛද්‍යවරයා මාරු කරන්න පුළුවන්. නමුත්, මේ දන්ත වෛද්‍යවරුන් සියළු දෙනා විසින්ම අනුගමනය කරන ක්‍රමවේදය පිළිබඳව සැකයක් තිබෙන කෙනෙක්ට වෛද්‍යවරයා මාරු කිරීම විසඳුමක් වෙන්නේ නැහැ.

මේ වැඩේ ආකෘතිමය ලෙස ගත්තොත් දෙවියන් ගැන විශ්වාසය තබන එකට වඩා ගොඩක් වෙනස් නැහැ. දෙවියන් ගැන ලොකු විශ්වාසයක් තියෙන කෙනෙක් වරක් දෙවරක් අවශ්‍ය දේ සිදු නොවුණා කියා තමන්ගේ විශ්වාසය වෙනස් කර ගන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට කරන්නේ කපුවාව මාරු කරලා බලන එකයි. නමුත්, දිගින් දිගටම කපුවන් අසාර්ථක වෙද්දීත් දෙවියන් ගැන තිබෙන විශ්වාසය බිඳ වැටෙන්නේ නැත්නම් එය වෙනත් දෙයක්.

රටක් ගමන් කරන දිශාවටත් ඒ රටේ මිනිස්සුන්ගේ විශ්වාස බලපානවා. කිසියම් රටක ජීවත් වන එක් අයෙක්ට ඒ රටේ බහුතරයක් අයගේ විශ්වාස සමඟ පෑහෙන්න අමාරු වුවත්, අඩු වශයෙන් තාවකාලිකව හෝ ඒ බහුතරය සමඟ යම්තාක් දුරකට අනුගත වෙන්න වෙනවා. බොහෝ දෙනෙක්ට එහෙම කරන්න වෙන්නේ වෙනත් විකල්පයක් නැති කමට වුවත්, අර බහුතරය කාලයත් එක්ක තමන්ගේ විශ්වාස වෙනස් කරගනු ඇති බවට තිබෙන අපේක්ෂාවත් එතැන තියෙනවා.

නොගැලපීම තියෙන්නේ කපුවා සම්බන්ධව හිතන දේවල් වලනම් කාලයත් එක්ක නොගැලපීම සමනය වෙන්න ඉඩක් තිබුණත්, එය ඊට වඩා මූලික මට්ටමේ වෙනසක්නම් තත්ත්වය ටිකක් දරුණුයි. බොහෝ දෙනෙක්ගේ මූලික මට්ටමේ විශ්වාස සමානනම් ඒ මත පාදක වූ දෙවන මට්ටමේ විශ්වාස කොයිතරම් වෙනස් සේ පෙනුණත් ඒවා හා අදාළව එකඟතාවයකට එන එක ඒ තරම් අමාරු නැහැ. එහෙම බැරි වුනත් අඩු වශයෙන් බහුතරය සමඟ එකඟ නොවී ජීවත් වීමේ ලොකු ආතතියක් දැනෙන්නේ නැහැ.

වෛද්‍යවරයා කියන නිසා ඥාන දත් ගලවන්න හිත හදාගන්න පුළුවන් වුවත් දත් ඇන්දම ගලවන්න කිවුවොත්නම් ප්‍රශ්නයක් වෙනවා. දන්ත වෛද්‍යවරු හැමෝම එහෙම කියනවනම්, අහළ පහළ අය හැමෝමත් ඒ අදහස අනුමත කරනවනම්, ඒක ඊට වඩා ගොඩක් බරපතල ප්‍රශ්නයක්!

(Image: https://www.soulseeds.com/expectation-post/2012/07/seed-of-perspective-4/)

Saturday, July 21, 2018

හොරකමට හිත හදා ගන්නේ කොහොමද?

වෙනත් අයෙකුට අයත් භාණ්ඩයක් හෝ වත්කමක් එහි අයිතිකරුගේ කැමැත්තකින් හෝ අනුදැනුමකින් තොරව තමන් සන්තක කර ගැනීම අපි හොරකමක් ලෙස හඳුන්වමු. එසේ කරන්නෝ හොරු ලෙස හැඳින්වෙති. හොරකම ශිෂ්ඨ සමාජයක අනුමත කෙරෙන ක්‍රියාවක් නොවූවත් හොරකම් සිදු නොවන, හොරු නැති සමාජ ලෝකයේ කොහේවත් නැත.

හොරු නැති තැන් නැතත් හොරු අඩු හා හොරු වැඩි තැන් තිබේ. හොරු අඩු වන තරමට සමාජයක ජීවත් වන පුද්ගලයෙකුගේ පෞද්ගලික දේපොළ වඩා සුරක්ෂිතය.

හොරකමක් කරන අයෙකු බොහෝ විට තමන් හොරකමක් කරන බව දනී. ඒ නිසා, එවැන්නෙකුට හොරකමක් කිරීමේදී වරදකාරී හැඟීමක් ඇති වේ. මේ වරදකාරී හැඟීම නිසා එවැන්නෙකු යටිහිතෙන් හෝ පීඩා විඳී. එය හොරෙකු විසින් ලබන ලාභය වෙනුවෙන් ගෙවන මිලෙන් කොටසකි.

හොරකමක් කිරීම නිසා සිදුවන වරදකාරී හැඟීමෙන් මිදීම සඳහා බොහෝ හොරු තමන්ගේම හිත රවටා ගත හැකි උපක්‍රම සොයති. ස්වයං සේවා වෙළඳසැල් වලින් භාණ්ඩ සොරාගන්නා පුද්ගලයින් විසින් මෙසේ තමන්ගේ හිත රවටා ගන්නා ආකාර ගැන ඕස්ට්‍රේලියානු පුවත් අඩවියක පළ කර තිබුණු විස්තරයක් වෙත අපේ පාඨක හිතවතෙකු විසින් යොමු අපව යොමු කර තිබුණේය.

මේ විස්තරයෙහි ස්වයං සේවා වෙළඳසැල් හරහා භාණ්ඩ හොරකම් කරන හොරුන් වර්ග පහක් හඳුනාගෙන තිබේ. මෙසේ හඳුනාගෙන ඇති, පහත විස්තර කෙරෙන,  වර්ග පහක හොරුන් අපට හොරකම් සිදුවන වෙනත් තැන් වලද දැකිය හැකිය.

1. අහඹු වැරදීමක් සිදු වීමෙන් පසු ඒ "වැරදීම" දිගටම කිරීම:

මෙහිදී මුලින්ම වෙන්නේ අත්වැරදීමකින් කිසියම් භාණ්ඩයක් ස්කෑන් කරන්නට අමතක වීමයි. එය අහු නොවන, ඉතා පහසු හොරකමක් බව අවබෝධ වූ පසුව මෙය හිතාමතාම දිගටම කරයි. වෙනත් උදාහරණයක් ගත්තොත්, මුලින්ම අමතක වීමකින් කාර්යාලයේ පෑන සාක්කුවේ දමාගෙන එයි. එයින් පසුව පැහැදිලි වන්නේ මෙවැනි "පොඩි හොරකමක්" ඉතා පහසුවෙන් කළ හැකි බවයි. ඉන් පසුව, පෑනකට වඩා වටිනා දේවල්ද සාක්කුවේ රිංගා ගෙදර පැමිණේ.

"මම පැනක් වැරදිලා සාක්කුවේ දාගෙන ආවා. කිසි කෙනෙක්ට අහුවුනේ නැහැ. පෑනක් නෙමෙයි අලියෙක් දාගෙන ආවත් ඔච්චර තමයි! මේ සිකියුරිටිලගෙන්නම් සත පහකට වැඩක් නෑ. උස විතරයි!"

මේ ආකාරයේ හොරකම් කරන අය තමන්ගේම හිත රවටා ගන්නේ වරද තිබෙන්නේ හොරකම් වලක්වන්නට ප්‍රමාණවත් තරමේ වැඩ පිළිවෙලක් නැතිකමේ බවත්, එවැනි තැනකින් තමන් හොරකම් නොකළත් වෙනත් ඕනෑම කෙනෙක් හොරකම් කරනු ඇති බවත් සිතමිනුයි.

2. එක් භාණ්ඩයක් වෙනුවට වෙනත් එකක් ආදේශ කිරීම:

පුවත්පත් වාර්තාවේ උදාහරණය අනුව මෙවැන්නන් කරන්නේ අලිගැටපේර මිල දී ගැන කැරට් වෙනුවෙන් මිල ගෙවීමයි. මෙසේ අක්කාව පෙන්වා නංගිව රැගෙන යන්නේ නංගිගේ මිල අක්කාගේ මිලට වඩා වැඩි නිසයි.

"හරි. ඉතිං මම සල්ලි ගෙවන්නේ නැතුව නෙමෙයිනේ අලිගැටපේර අරං ආවේ. එතකොට කොහොමද හොරකමක් වෙන්නේ?"

මේ ජාතියේ හොරුන් තමන්වම රවටා ගන්නේ ඔය විදිහටය.
 
කොහොම වුනත් මේ වර්ගයේ හොරකම් කරන්නේ පාරිභෝගිකයින් පමණක් නොවේ. ඇතැම් සමාගම්ද කරන්නේ මේ වර්ගයේ හොරකම්ය. පසුගිය ලිපියකට අපේ පාඨකයින් කිහිප දෙනෙකු දමා තිබුණු ප්‍රතිචාර අනුව පැහැදිලි වන පරිදි අන්තර්ජාල සබඳතා ලබා දෙන ඇතැම් සමාගම් ගාස්තු අය කිරීමේදී පොරොන්දු වන දේවල් පසුව ඇත්තටම නොදීමත් මේ කාණ්ඩයටම දැමිය හැකි හොරකමකි. වෙනත් උදාහරණ ලෙස තමන්ගේ ආදායම සඟවා රජයෙන් සහනාධාර ලබා ගැනීම හා අඩුවෙන් බදු ගෙවීමද පෙන්වන්නට පුළුවන.

"හරි. ඉතිං මම බදු ගෙවුවනේ. නොගෙවා හිටිය නෙමෙයිනේ!"

මාස කිහිපයකට පෙර වික්ටර් අයිවන් විසින් ලියා තිබුණේ රාවයේ සේවය කළ ඇතැම් මාධ්‍යවේදීන් බස් වල ගොස් ත්‍රිරෝද රථ ගාස්තු වෙනුවෙන් වියදම් ප්‍රතිපූරණය කරගත් බවයි. මේ ආකාරයේ ක්‍රියාවන්ද මේ ගොඩට දැමිය හැකි වුවත් මෙවැනි හොරකම් වල ආකෘතිමය වෙනසක් තිබේ.

3. හොරකම වෙනත් අසාධාරණයකට වන්දියක් සේ සැලකීම:

සුපිරි වෙළඳසැල් හා අදාළව ගත් විට ඇතැම් පාරිභෝගිකයින් සිතන්නේ භාණ්ඩ විකිණීම සඳහා සේවකයෙකු නොයොදා ඒ කටයුත්තත් තමන්ටම කරන්නට ඉඩ හැරීමෙන් සමාගම වැඩි ලාභයක් උපයන නිසා එහි හිලවුවට සමාගමට පොඩි අලාභයක් කිරීමේ වැරැද්දක් නැති බවයි. ඇතැම් අය රජයට ගෙවිය යුතු බදු පැහැර හැරීම යුක්තියුක්ත කරන්නේත් මේ ආකාරයෙනි.

"බදු ගෙව්වත් කමක් නෑ ඔය සල්ලි වලින් ආපහු අපිට වැඩක් කරනවනම්. දැන් මුං ඔය සල්ලි අපෙන් අරන් තව කාර් ටිකක් ගෙන්වයි!"

මේ වර්ගයේ හොරකමක් දේශපාලන ක්‍රියාකාරකමක් නොවේදැයි තීරණය කිරීම ඉතා අපහසුය.

4. කුපිත වීම හෝ අපේක්ෂාභංගත්වය නිසා කරන හොරකම්:

කිසියම් භාණ්ඩයක බාර් කෝඩ් එක ස්කෑන් කරන්නට කිහිප වරක්ම උත්සාහ කර එය කළ නොහැකි වීම නිසා මුදල් නොගෙවාම භාණ්ඩය රැගෙන යාම උදාහරණයක් සේ දැක්විය හැකියි.

"බදු ගෙවන එකේනම් ප්‍රශ්නයක් නැහැ. මොකද අපේ ආදායමේ හැටියට බදු කියල මහ ලොකු මුදලක් ගෙවන්න වෙන්නෙ නැහැනේ. ඒ වුනාට ඕක ගෙවන්න කොච්චර වදයක් වෙන්න ඕනැද? අනිත් එක ඉතිං ඔය ෆයිල් එකක් ඇරගත්තා කියන්නේ ඊට පස්සේ ඕකේ කෙළවරක් නැහැ!"

මේ වෙනත් උදාහරණයක්.

5. සතුට පතා කරන හොරකම්:

සිසුන් කිහිප දෙනෙක් සමඟ කඩේකට ගොස් මොනවා හෝ දෙයක් කා ප්ලේන්ටියක් බීමෙන් පසු මුදල් නොගෙවා පැන යාම වගේම අනුන්ගේ වතු වලින් කුරුම්බා කැඩීම ගැටවර වියේදී මමත් කර ඇති දේවල්. ඒ වයසේදී මෙවැනි දේ කළේ හොරකමක් කිරීමේ අරමුණින්ම හෝ කන්න දෙයක් නැති නිසා නෙමෙයි. එහි තිබුණු ආතල් එකටයි.

අප ගැටවර වියේදී වරක් හෝ දෙතුන් වරක් මෙසේ කළ අයුරින් වැඩිහිටියන් වූ පසුවත් ඇතැම් හොරකම් කර එසේ කළ බව වෙනත් අයට කීමෙන් සතුටක් ලබන අය සිටී.

"පවුමක් වෙනුවට ලංකාවෙ රුපියල් පහක් වෙන්ඩින් මැෂින් එකට දැම්මම වැඩේ ශේප්!"

මේ වගේ දෙයක් කරන කෙනෙක් එසේ කරන්නේ එහි තිබෙන සුළු වාසිය වෙනුවෙන්ම නෙමෙයි.

හොරකම් කරන්නට පෙළඹීමේ මානසික ව්‍යාධිය නිසා හොරකම් කරන අය ඉහත ලැයිස්තුවට ඇතුළත් නැහැ. ඔවුන්ට බොහෝ විට හොරකම් කිරීමට ඇති නැමියාව පාලනය කර ගැනීමේ හැකියාවක් නැහැ.

ඇතැම් අය විසින් ඇතැම් හොරකම් සුළු හොරකම් සේ නම් කරනවා. මෙහි ඇති ප්‍රශ්නය සුළු හොරකම් හා ලොකු හොරකම් වෙන්කළ හැකි නිශ්චිත බෙදුම් ඉරක් නොමැති වීමයි.

මොන විදිහට හිත රවට්ටගන්න හැදුවත් හොරකමක් කියන්නේ හොරකමක්. හොරකමක අලාභය අනිවාර්යයෙන්ම වක්‍ර ලෙස හෝ වෙනත් අයෙකු විසින් දැරිය යුතුයි. ඒ වුනත්, ඇතැම් අවස්ථා වලදී කිසියම් ක්‍රියාවක් හොරකමක්ද කියා නිර්ණය කිරීම තරමක් අසීරු කාර්යයක්.

(Image: https://www.thecollegefix.com/post/23884/)

Wednesday, July 11, 2018

සිවුරු හොරු, සුදු රෙදි හොරු හා තැපැල් හොරු


"ඔබ දන්නවා ද, මා 1995 ලංකාවෙන් ආ පසු මා මගේ අම්මාට යැවූ එකදු ලිපියක්වත් ඇයට ලැබුණේ නැති බව?

ඒ එක් ලිපියක යාවත්කාලීන කිරීමට කියා යැවූ මගේ ඔටෝමොබයිල් ආයතනයේ රියදුරු බලපත්‍රයත් තිබුණා!

එරෝග්‍රෑම් නම් අතරමග දී නැති නොවී නිවසට ලැබී තිබුණා!

තුන්වෙනි ලිපිය ද නොලැබුණු පසු මා සාමාන්‍ය තැපෑලේ ලිපි යැවීම නතර කළා. ලියකියවිලි සහිත ලිපි ලියාපදිංචි කර යැව්වා. පසුව අම්මාගේ නිවසට දුරකථනයක් ලැබීම නිසා ලිපි ලිවීම අනවශ්‍ය වී ගියා!"

ඉහතින් තිබෙන්නේ මෙහි පළ වූ පෙර ලිපියකට රසික සූරියආරච්චි විසින් දමා ඇති ප්‍රතිචාරයකි. මෙය විදෙස් රටක සිට ලංකාවට ලිපි එවා ඇති හෝ එවැනි ලිපි ලැබූ බොහෝ දෙනෙකුගේ පෞද්ගලික අත්දැකීමක් බව මගේ අදහසයි.

දශක කිහිපයකට පෙර මට ලැබුණු විදෙස් ලිපි කිහිපයක්මද මේ අයුරින් අතුරුදහන් වුණේය. වරක් එසේ අතුරුදහන් වූයේ එවකට විදෙස්ගතව සිටි මගේ අනාගත බිරිඳ විසින් එවූ ඡායාරූප ගණනක් සහිත ලිපියකි. මේ ඡායාරූප අතර ඒ අවස්ථාවේදී මට අවශ්‍යව තිබූ ඡායාරූප කිහිපයක්ද විය. ලිපිය බරට තිබුණු නිසා එහි වටිනා යමක් තිබිණැයි කිසියම් තැපැල් සේවකයෙකු විසින් උපකල්පනය කරන්නට ඇත.

දැන් කොහේ හෝ නීතිඥයෙකු ලෙස කටයුතු කරන්නේයැයි මා සිතන මගේ නීති විද්‍යාල බැචෙක් ඔහුගේ සිසු අවදියේදී තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුවේ විදේශ පාර්සල් අංශයේ සේවය කළේය. ඔහු හරහා එහි කටයුතු සිදුවන ආකාරය හොඳින් දැන සිටි නිසා ඉහත අවස්ථාවේදී නැවතත් එවැනි දේ තැපෑලෙන් නොඑවන සේ මගේ අනාගත බිරිඳගෙන් ඉල්ලා සිටිනු හැර වෙනත් යමක් මම නොකළෙමි.

ඉන් පසුව, මට ලොකු බලපෑමක් සිදු කළ තවත් මෙවැනිම අවස්ථාවක් වූයේ මගේ TOEFL විභාග ප්‍රතිඵලය තැපෑලේදී අතුරුදහන් වීමයි. ඉල්ලීමක් කිරීමෙන් පසුව දෙවන වරට මේ ප්‍රතිඵලය ලියාපදිංචි තැපෑලෙන් එවා තිබුණත් කිසියම් හෝ හේතුවක් නිසා එය අතට ලැබෙන්නට සති පහක් හෝ හයක් ගත වී තිබුණේය. ඒ වන විට කලින් නගින්නට හිතා සිටි කෝච්චි ගණනාවක්ම පිටත් වී හමාරය.

ලිපි තුළ බහා එවන වටිනා දේවල් හොරකම් කිරීමේ අරමුණින්ද, ඊර්ෂ්‍යාව හේතුවෙන් දන්නා කියන කෙනෙකුගේ රැකියා අවස්ථාවක් හෝ වෙනත් වාසියක් අහිමි කිරීමේ අරමුණින්ද තැපැල් සේවකයින් විසින් ලිපි අතුරුදහන් කිරීම ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකුට නුපුරුදු අත්දැකීමක් විය නොහැකිය. පහත විස්තර කරන මගේ මෑතකාලීන අත්දැකීමකින් පැහැදිලි වූ පරිදි තැපැල් සේවකයින්ගේ හොරකම් ලංකාවේ තවමත් දුලබ නැත.

මා පෙර මෙහි ලියූ පරිදි, පසුගිය මාසයේ මුල මගේ පියා වෙනුවෙන් දුන් තෙමසේ දානය පැවැත්වුනේය. මේ කටයුත්තට දින කිහිපයකට පෙර ගෙදර සියල්ලන්ම හදිසියේම කලබල වූයේ විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් එවූ රතු බිලක් දැකීමෙනි. එහි පෙන්වන ආකාරයට පියාගේ මරණයෙන් පසුව ලැබුණු බිල්පත් තුනක්ම පියැවී නැත. ඒ හේතුව මත බණ හා දානය පැවැත්වෙන අවුඅස්සේ හදිසියේම ලයිට් කැපුවොත් වෙන්නේ මහා ජංජාලයකි!

මගේ පියා ජීවත්ව සිටියදී, ඔහු මිය යාමට පෙර මාසය දක්වාම, ගෙදර සියලු බිල්පත් නිසි වෙලාවට ගෙවා දැමූ අතර ඒවා පිළිවෙලකට ගොනු කරමින් වාර්තා තබා ගත්තේය. පියාගේ මරණයෙන් පසුව එක් එක් මාසයේ මේ කටයුත්ත කර තිබුණේ එක් අයෙක් විසින් නොවේ. ඒ නිසා, සිදුවී ඇති දෙය තෝරා බේරා ගන්නට පසුගිය මාස තුනෙහි බිල්පත් පිරික්සීමටත්, එක් එක් මාසයේ විදුලි බිල ගෙවීමේ වගකීම භාර ගෙන තිබුණු පවුලේ සාමාජිකයින් විමසන්නටත් සිදුවිය.

කියන විදිහට කවුරු හෝ විසින් සියලුම බිල්පත් ගෙවා තිබේ. ගෙවූ බිල්පත් වල රිසිට්පත්ද තිබේ.

පෙර මාස වල බිල්පත් පිරික්සීමේදී පෙනී ගියේ තැපැල් කන්තෝරුවට මුදල් ගෙවීමෙන් පසුව එය විදුලි බිල්පතේ යාවත්කාලීන වන්නට මාසයක් හෝ දෙකක් ගත වන බවයි. පියා ජීවත්ව සිටියදී සිදුකළ ගෙවීම් දෙකක්ම ඔහුගේ මරණයෙන් පසු ලැබුණු මේ බිල්පත් වල යාවත්කාලීන වී තිබුණේය. අලුත් බිලක් ලැබෙන හැම විටම වාගේ පැරණි ගෙවීමක්ද යාවත්කාලීන වී තිබුණු නිසා, හැම විටම වාගේ බිල්පත් වල මාසයක හෝ දෙකක හිඟයක් පෙන්නුවත් කවදාවත් රතු බිලක් ලැබෙන තැනට වැඩේ දිග්ගැස්සී නැත.

මෙවර අවසන් ගෙවීම් තුනක්ම යාවත්කාලීන වී නැත. ඊට අමතරව තවත් දෙයක් සිදු වී තිබේ. පියාගේ අවමංගල්‍ය උත්සවය පැවැත්වුණු මාසයේ විදුලි බිල සාමාන්‍ය බිල මෙන් තෙගුණයකට කිට්ටුය. ඒ නිසා, එයින් ඇති වූ සෘණ ශේෂය නිෂ්ක්‍රීය කරන්නට වෙනදා මෙන් පැරණි ගෙවීම් එකක් නොව තුනක්ම අවශ්‍ය වී ඇත. ඒ නිසා, විදුලි බිලෙන් පෙන්වන පරිදි, තෙමසකට වැඩි කාලයක් පුරා දිවෙන හිඟයක් ඇත. මේ "ලොකු බිල" යාවත්කාලීන වූවානම් අවුලක් නැත.

ප්‍රශ්නයට මුල පියාගේ අවමංගල උත්සවය පැවැත්වුණු මාසය වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතුව තිබුණු ලොකු බිල බව පැහැදිලිය. එය යාවත්කාලීන වීම සඳහා ප්‍රමාණවත් කාලයක් මේ වන විට ගත වී ඇත. (අනෙක් මාස වල බිල් වලට සාපේක්ෂව ලොකු බිලක් කියා කිවුවත් මෙය මහා ලොකු මුදලක් නොවේ.)

කාගේත්, විශේෂයෙන්ම පෙර කී ලොකු බිල ගෙවීමේ වගකීම දරා තිබුණු මගේ බාල සොයුරාගේ, අවධානය එම බිල වෙත යොමු විය. ඔහු විසින් නිරීක්ෂණය කර පෙන්වා දුන්නේ ලදුපතෙහි ගිණුම් අංකය ලියා ඇති තැපැල් ස්ථානාධිපතිවරියගේ "0" හා "6" ඉලක්කම් වල වෙනසක් දැකීම අමාරු නිසා ගෙවූ මුදල වෙනත් ගිණුමකට බැර වී තිබෙන්නට හැකි බවයි.

මේ අනුව, තැපැල් ස්ථානාධිපතිවරියව විමසන ලදුව ඇය විසින් සහතික කර කියා තිබෙන්නේ අදාළ දිනයේදීම ගෙවූ මුදල විදුලිබල මණ්ඩලයට යවා ඇති බව හා ගිණුම් අංකය වරද්දා නැති බවත්ය. ඇයට අනුව ප්‍රශ්නය විදුලිබල මණ්ඩලයේය. විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් ගෙවූ මුදල් යාවත්කාලීන කළ විට ප්‍රශ්නය විසඳෙනු ඇත.

කොහොම වුණත්, දානය කට ළඟ තියෙද්දී විදුලිය විසන්ධි කරනු ලැබීමේ සුළු හෝ අවදානමක් ගන්නට මගේ සොයුරිය කැමති වුණේ නැත. ඒ නිසා, මුදල් ලැබී ඇති බව විදුලිබල මණ්ඩලයෙන් තහවුරු කරගන්නට තීරණය කෙරිණි. සොහොයුරෙකු විසින් ඒ කාර්යය භාර ගත්තේය.

"අන්තිම මාස දෙකේ සල්ලි ගිහින් තියෙනවා. ඒත් අර ලොකු බිල ගිහිං නෑ. වැරදිලා වෙන එකවුන්ට් එකකට ගිහිල්ලත් නෑ..."

"ඒ කියන්නේ තැපැල් කන්තෝරුවේ ප්‍රශ්නයක්. සල්ලි ගෙවපු රිසිට් එක පෙන්නුවෙ නැද්ද?"

"ඒගොල්ලො කියන්නෙ රිසිට් මොනව තිබුණත් මණ්ඩලේට සල්ලි ලැබුනෙ නැත්නම් ඒගොල්ලන්ට කරන්න දෙයක් නෑ කියල!"

මේ අනුව, ප්‍රශ්නය විසඳාගත යුතුව තිබෙන්නේ තැපැල් ස්ථානාධිපතිවරිය සමඟ බව පැහැදිලිය. එක්කෝ ඇය විසින් වංචාවක් කර තිබේ. එසේ නැත්නම් මුදල් සම්ප්‍රේෂණය කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී කිසියම් තාක්ෂණික වරදක් සිදුව තිබේ.

මුලින් කිසිසේත්ම පිළිනොගත්තත්, ඉහළට පැමිණිලි කරන බව දැඩි සේ කියා සිටීමෙන් පසුව තමන් විසින් විදුලිබල මණ්ඩලයට අදාළ මුදල නොයැවූ බව පිළිගත් ඇය එම මුදල් වහාම විදුලිබල මණ්ඩලයට යැවීමට කටයුතු කළාය. ගෙවීම විදුලිබල මණ්ඩලයට ලැබුණු බවද තහවුරු කර ගත හැකි විය.  අප මුහුණ දී සිටි අවදානම දුරු විය.

ගමේ දන්නා හඳුනන පවුලක දැරිවියක වන මේ තැපැල් ස්ථානාධිපතිවරිය වංචාවක් කර තිබුණු බව ඉතා පැහැදිලිය. ඒ වංචාව කල් පසු වී වුවත් අතේ මාට්ටු වීමට නියමිතව තිබුණු බවද පැහැදිලිය. ඇතැම් විට පුරුද්දක් ලෙස ලැබෙන බිල්පත් වල ශේෂය පියවා දමනු මිස පසුගිය ගෙවීම් නිවැරදිව යාවත්කාලීන වූයේදැයි නොබලන අයගේ මුදල් ඇය විසින් මේ අයුරින් වංචා කරනවා වන්නටද පුළුවන. විදුලි බිල්පත් නිසි කලට පිළිවෙලට යාවත්කාලීන නොවන නිසා ගෙවූ මුදල් ගිණුමට බැර වූයේදැයි පිරික්සීමද සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට පහසුවෙන් කළ හැකි කටයුත්තක් නොවේ. ඒ නිසා, මේ වර්ගයේ හොරකම් අහුවෙන්නේද තැපෑලෙනි. තැපෑලෙන් අහුවන ආකාරයේ හොරකම් කරන තැපැල් හොරුන් සිටින්නේ තැපැල් කන්තෝරු වල පමණක්මද නොවේ.

මගේ අදහස වූයේ හොරකම ලොකු වුවත් පොඩි වුවත් මෙය හොරකමක් බැවින් අප විසින් මේ ගැන අදාළ තැනකට පැමිණිලි කළ යුතු බවයි. එහෙත්, ඒ වන විට අපේ ප්‍රශ්නය විසඳී තිබුණු නිසා පවුලේ අනෙක් කිසිවෙකුට ඒ සඳහා උවමනාවක් නොතිබුණා පමණක් නොව මේ වගේ "පොඩි දෙයකට" අහිංසක දැරිවියකගේ රස්සාව අවදානමේ හෙලීම මහා අපරාධයක් බව ඔවුන් වැඩි දෙනෙකුගේ අදහස විය. ඒ නිසා, මට මගේ යෝජනාව අකුලා ගන්නට සිදු විය.

හොරකම් ගැන ලංකාවේ ගොඩක් දෙනෙකුගේ ආකල්පය අපේ ගෙදර අයගේ ආකල්පයට සමානය. කවුරුත් හොරකම් ගැන විවේචනය කරති. හොරුන්ට දඬුවම් දිය යුතු බව කියති. එහෙත්, ඒ වෙනුවෙන් මුල පුරන්නට හෝ පෞද්ගලිකව උදවු කරන්නට කවුරුවත් කැමති නැත.

හොරකමේ පාඩුව තමන්ටම වූ විට බොහෝ දෙනෙක් පරල වේ. එහෙත්, එය තමන්ටම නොවූ විට හෝ හොරකම නිසා තමන්ට සිදුවන පාඩුව පැහැදිලි ලෙස දෘශ්‍යමාන නොවන විට බොහෝ දෙනෙක් කරන්නේ හොරකම ගැන කතා කරන අතරම හොරාට අනුකම්පා කිරීමයි. මෙහිදී සුලබව යොදාගන්නා තර්කයක් වන්නේ මේ හොරකමට වඩා ලොකු වෙනත් හොරකම් රටේ ඕනෑතරම් සිදුවන බවයි. හොරා කිසියම් හෝ සම්බන්ධයක් ඇති කෙනෙක්නම් හොරා වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අයගේ අඩුවක් නැත. මේ මනෝභාවය ලොකු කුඩා භේදයක් නැතිව සුදු රෙදි හොරුන්ට, සිවුරු හොරුන්ට වගේම තැපැල් හොරුන්ටද වාසියකි.

Saturday, June 23, 2018

රිස්ස යන්නට තුන් බෑ හකුරු...


ලාංකිකයින්, විශේෂයින්ම ගැමි සිංහලයින්, ආගන්තුක සත්කාරයට ප්‍රියය. ඔවුහු වෙනත් අයෙකුට උදවු කරන්නට ඉදිරිපත් වෙන්නෝ එවැනි ඉල්ලීමක් ලැබීමෙන් පසුවම නොවෙති. ස්වේච්ඡාවෙනි. ඇතැම් විට බලෙන්ම වාගේය.

ආගන්තුක සත්කාරය හුරු සංස්කෘතියක හැදුණු අයෙකුට පාරිභෝගික සත්කාරය පහසුය. පාරිභෝගික සත්කාරයෙහි දක්ෂ අයෙකුට නිදහස් වෙළඳපොළක සාර්ථක වීම පහසුය. එහෙත්, පාරිභෝගික සත්කාරයෙහි දක්ෂ වූ පමණින් කිසියම් අයෙකුට නිදහස් වෙළඳපොළක සාර්ථක විය නොහැකිය. ඒ සඳහා, මේ ගුණාංගය ලාබ වලට හැරවීමේ හැකියාවක්ද තිබිය යුතුය. අතින් කයිට් කරගෙන පාරිභෝගික සත්කාර කර නිදහස් වෙළඳපොළක් තුළ සාර්ථක විය නොහැකිය.

සිංහල සංස්කෘතිය තුළ පාරිභෝගික සත්කාරය පුහුණු කෙරෙන නමුත් පාරිභෝගික සත්කාරය ලාබ වලට හරවන්නට පුහුණු කෙරෙන්නේ නැත. කියවන්නන් හැමෝම වාගේ අසා ඇතැයි සිතන තුම්පනේ ඇත්තන්ගේ තුන් බෑ හකුරු කතාවෙන් කියැවෙන්නේද එයයි. සම්මත ආර්ථික විද්‍යා අර්ථයෙන් ගත්තොත් මෙය තාර්කික හැසිරීමක් නොවේ.

ලංකාවේ ජීවත් වෙද්දී සාමාන්‍ය දේවල් වීම නිසා විශේෂ අවධානයට ලක් නොවන්නට ඇතැයි සිතිය හැකි ඇතැම් චර්යාවන් ඇමරිකාවේ කලක් ජීවත් වී නැවත ලංකාවට පැමිණි පසු මනස ඉදිරියේ මතු වී පෙනේ. ලාබයක් උපයද්දී බොහෝ සිංහලයින්ට ඇති වන වරදකාරී හැඟීමද එවැනි චර්යාවකි. මෙහි තවත් විශේෂත්වයක් වන්නේ විදේශිකයෙකුට, විශේෂයෙන්ම සුදු හම ඇති විදේශිකයෙකුට, භාණ්ඩයක් විකුණා කවර ලාභයක් ලැබුවද සිංහලයින්ට මේ වරදකාරී හැඟීම නොදැනීමයි.

මට සහ මගේ පවුලේ අයට කන්න බොන්න නැතත් අන්තර්ජාල පහසුකම් නොමැතිව දවසක්වත් ගත කළ නොහැකි තරමට අප මේ වන විට අන්තර්ජාලයට ඇබ්බැහි වී අවසානය. ලංකාවේ ගත කරද්දී අප මුහුණ දෙන එක් ප්‍රධාන ප්‍රශ්නයක් වන්නේ අන්තර්ජාලය සමඟ රැඳී සිටීම ඇමරිකාවේදී තරම් පහසු නොවීමයි. ඇමරිකාවේදීනම් බොහෝ ව්‍යාපාරික හා පොදු ස්ථාන වලදී නොමිලේ වයිෆයි පහසුකම් ලබාගත හැකිය. එමෙන්ම, ලංකාවේ මේ අංශයේ සේවය කරන මගේ ඇතැම් මිතුරන් සිතන තරම් ලංකාවේ අන්තර්ජාල පහසුකම් ලබාගැනීම ලාබදායකද නැත.

මිල සාධකය තවදුරටත් ප්‍රශ්නයක් වුවත්, මගේ මිතුරෙකුගේ දැනුවත් කිරීම අනුව පෙර ගෙවුම් සම්බන්ධතාවක් සහිත ජංගම දුරකථනයක් වයිෆයි රවුටරයක් සේ සකස් කර ගැනීමෙන් මෙවර අපට එක වර උපකරණ හතර පහකින් අන්තර්ජාලයට පිවිසීම සඳහා වූ තාක්ෂණික බාධාවන්ට මුහුණ නොදී සිටිය හැකි විය. ගොඩ බැසීමෙන් අනතුරුව ගුවන් තොටුපලෙන්ම "ටුවරිස්ට් සිම්පැක්" හා අවශ්‍යනම් ජංගම දුරකථනයක් (කුලී පදනමට) ලබා ගත හැකි බව මගේ මිතුරා විසින් යෝජනා කර තිබුණු අතර ලංකාවට පැමිණෙන්නට පෙරම මගේ සොහොයුරිය විසින් දැනුම් දුන්නේ මගේ පියා ජීවත්ව සිටියදී භාවිතා කළ සිම්පත් දෙකක් සහිත ස්මාර්ට් ජංගම දුරකථනය මේ වෙනුවෙන් යොදාගත හැකි බවයි.

පසුව ඇත්තටම සිදු වී තිබුණු පරිදි මගේ පියා විසින් තෙමසකට පෙර භාවිතා කළ ජංගම දුරකථන සම්බන්ධතා මේ වන විට අක්‍රිය වී තිබිය හැකිව තිබුණු අතර එසේ වීනම්, දුරකථනය තිබුණත්, මට මේ පහසුකම ලබා ගන්නට වන්නේ අලුතින් සිම්පතක් මිල දී ගැනීමෙන් පසුවය. ගුවන් තොටුපොළේදීම සිම්පතක් ලබාගත්තේනම් මේ අවදානම මඟ හැරෙන අතරම ඒ මොහොතේ සිටම "ශිෂ්ඨාචාරය තුළ රැඳී සිටීමේ" අවස්ථාවද හිමි වේ.

ලංකාවේ සිටි කාලයේදී පෙරගෙවුම් අන්තර්ජාල සම්බන්ධතා වෙනුවෙන් වැය කෙරෙන්නට නියමිත තිබුණු (මේ වන විට වැය කර ඇති) මුදල සැලකූ විට රුපියල් දහසක පමණ මුදලක් ගෙවා "ටුවරිස්ට් සිම්පැක්" එකක් මිල දී ගැනීම කිසිසේත්ම නරක තේරීමක් සේ පෙනුණේ නැත. ඒ නිසා, පැමිණීමේ පර්යන්තයේ දිගු කොරිඩෝව පසු කර ආගමන විගමන අංශය කිට්ටුවට පැමිණි වහාම අදාළ කවුන්ටරය වෙත ගොස් "ටුවරිස්ට් සිම්පැක්" එකක් ඉල්ලා සිටියෙමි.

පෞද්ගලික සමාගමක් වෙනුවෙන් සේවය කරන වෙළඳ සේවිකාවට තවත් ගණුදෙනුවක් කර ගැනීමට කිසිදු උනන්දුවක් නැත.

"සර්, මේක මේ ටුවරිස්ට්ලට විකුණන්න තියෙන්නේ! සර්ට මේක ගන්න එක පාඩුයි. දාහක් විතර වෙනවා. එළියට ගියාම ඕනැ තැනකින් අයිඩී එක පෙන්නලා රුපියල් සීයකට සිම් එකක් ගත්තහැකි..."

ඈ කීවේ මා නොදැන සිටි දෙයක් නොවේ. මා මේ වන විට ලංකාවේ ජීවත් නොවන අයෙකු බවත්, සංචාරකයෙකු ලෙස ලංකාවට පැමිණෙන්නෙකු බවත් ඇයට පැහැදිලි කිරීමෙන් පසුවද ඇගේ ආකල්පය වෙනස් වුණේ නැත. තමන් දෛනිකව නියැලෙන ගනුදෙනු වලින් තමන්ට වැටුප් ගෙවන සමාගම අධික ලාභයක් උපයන බවත්, ඒ අයුරින් සුද්දන්ගෙන් සල්ලි කඩා ගැනීමේ වරදක් නැතත්, ලෝකයේ කොහේ හෝ ජීවත් වන සිංහලයෙක්ගෙන් එසේ සල්ලි කඩා ගැනීම නුසුදුසු දෙයක් බවත් ඇය සිතුවා විය හැකිය.

ඉන් පසු, මට අවශ්‍ය වුනේ ඩොලර් රුපියල් කර ගැනීමටය. කොටුවට ගොස් මාරු කළ විට ගුවන් තොටුපොළේදී ලැබෙනවාට වඩා රුපියල් දෙක තුනක්වත් වැඩියෙන් ලැබෙන බව මා දැන නොසිටි දෙයක් නොවූවත් මෙවර මා පැමිණියේ පියාගේ තෙමස් දානය වෙනුවෙන් ඊට දින කිහිපයකට පෙර බැවින් ඊට පෙර කොටුවට යන්නට මගේ කාල සටහනේ ඉඩක් තිබුණේ නැත. ඒ නිසා, ගුවන් තොටුපොළෙහි පිහිටි රාජ්‍ය බැංකුවක කවුන්ටරයෙන් අවශ්‍ය පමණ රුපියල් ලබා ගැනීම සඳහා මා ඒ වෙත ගියෙමි. මා රුපියල් කිරීමට අදහස් කළ ඩොලර් ප්‍රමාණය සාමාන්‍යයෙන් එහි පැමිණෙන ගනුදෙනු කරුවෙකු අත ඇති මුදලට සාපේක්ෂව වැඩි මුදලක් වූවා විය හැකිය.

මගේ අදහස වූයේ ගුවන් තොටුපොළේ පිහිටි කොයි බැංකුවෙන් මාරු කළත් ලැබෙන්නේ එකම මුදල බවත් එය කොටුවේදී මෙන් හෙට්ටු කර ඉහළ දමා ගැනීමේ හැකියාවක් නොමැති බවත්ය. ඒ නිසා, අවශ්‍ය ඩොලර් ප්‍රමාණය දී කෙළින්ම රුපියල් ඉල්ලා සිටියෙමි. මේ වන විට මහ බැංකු දත්ත අනුව ඩොලරයක විකිණුම් මිල රුපියල් 160 මට්ටමට පැමිණ නොතිබුණු අතර අදාළ රාජ්‍ය බැංකුවෙහි ඩොලරයක ගැනුම් මිල මහ බැංකුවේ දත්ත සමඟ ආසන්න වශයෙන් සැසඳුණේය.

මෙවරද කවුන්ටරයේ සිටි සේවකයාට ගණුදෙනුව කරන්නට වැඩි උනන්දුවක් නොතිබුණේය.

"සර්, සල්ලිනම් මාරු කරල දෙන්න පුළුවන්. හැබැයි රිසිට් එකක් දෙන්න විදිහක් නැහැ, සිස්ටම් එකේ අවුලක්!"

ඇතැම් විට ඔහු කීවේ ඇත්ත විය හැකිය. එසේ නැත්නම් අදාළ ගනුදෙනුව ලේඛණගත නොකර කීයක් හෝ වැඩියෙන් නැවත විකුණා ලාබයක් ලබන්නට දැමූ වංගුවක් විය හැකිය. මගේ හිත කීවේ දෙවැන්න වන්නට වැඩි ඉඩක් ඇති බවයි.

"ඇත්තද? එහෙනම් වෙන තැනකින් මාරු කර ගන්නම්!"

වැඩේ වැරදුණු බව බැංකු සේවකයාට තේරුණේය.

"සර් ඔච්චර ගානක් අඩුවට මාරු කරන්නේ අපරාදේ. මේ දවස් වල එළියේ රේට් එක හොඳටම නැගල තියෙන්නේ..."

"මම දන්නවා. ඒත් මට කොටුවට යන්න වෙලාවක් නැති නිසයි එයාපෝර්ට් එකෙන්ම ටිකක් මාරු කරන්නේ..."

"සර්, එහෙමනම් එළියේ තියෙන අපේ කවුන්ටරේට යන්න. මම කෝල් එකක් දාල කියන්නම් හොඳ රේට් එකක් දෙන්න කියල...මේ දවස් වල එළියේ රේට් එක හොඳටම නැගල තියෙන්නේ..."

බැංකු සේවකයාගේ කතාවෙන් පැහැදිලි වූ පරිදි රාජ්‍ය බැංකුවකින් වුවත් හෙට්ටු කර වැඩි මිලක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව ඇති බව පෙනේ. ඒ අනුව, ඔහු විසින් යොමු කළ කවුන්ටරයට නොගොස් වෙනත් බැංකුවක කවුන්ටරයකට ගොස් එහි ප්‍රදර්ශනය කර තිබුණු මිලට වඩා රුපියල් දෙකක් වැඩි අනුපාතයකට අවශ්‍ය ඩොලර් ප්‍රමාණය රුපියල් කළෙමි. පසුව ඉතිරි ඩොලර් ප්‍රමාණය මාරු කරගන්නට කොටුවට යාමෙන් පසු තේරුම් ගිය පරිදි මහ බැංකුව පෙන්වන නිල විකුණුම් මිලටත් වඩා රුපියල් දෙක තුනක්ම වැඩියෙන් (නිල ගැනුම් මිලට වඩා රුපියල් හයක් පමණ වැඩියෙන්) කොටුවේදී ඩොලර් මාරු කළ හැකි තරමේ ඩොලර් ඉල්ලුමක් රට තුළ තිබුණේය.

ඒ වන විට ඩොලරයක සාමාන්‍ය විකුණුම් මිල රුපියල් 159කුත් ශත ගණනක් වුවත් කොටුවේදී මගේ ඩොලර් රුපියල් 162 බැගින් මාරු කළ හැකි විය. මෙසේ ඩොලර් මිල දී ගන්නා අතරමැදියන් අඩු වශයෙන් රුපියල් 162.50 බැගින්වත් මේ ඩොලර් විකුණනවා විය යුතුය. එසේනම්, නිල සංඛ්‍යාලේඛණ වල නොපෙනෙන, විශාල ඩොලර් ඉල්ලුමක් හා අනුරූපී සැපයුම් හිඟයක් රට තුළ තිබේ.

ගුවන් තොටුපොළේදී මුලින්ම හමු වූ බැංකු සේවකයා තමන්ගේ සේවා ආයතනයේ ලාබ ඉහළ දැමීමට මුල් තැන දුන්නේනම් මා පසුව ලැබූ වැඩි රුපියල් ප්‍රමාණය අදාළ බැංකුවේ ලාබ වලට එකතු විය හැකිව තිබුණේය. ඔහු එසේ නොකළේ මට ලාබයක් සැලසීමේ අරමුණින්ද නැත්නම් තමන්ට ලාබයක් ලබන්නට ගොස් වැරදීම නිසාද යන්න එතරම්ම පැහැදිලි නැත.

ලංකාවට පැමිණෙන බොහෝ අවස්ථා වලදී වයින් හා වෙනත් මත්පැන් බෝතල් කිහිපයක් රැගෙන එන නමුත් මෙවර එය කළේ නැත. ඒ නිසා, මිතුරන් පිරිසක් විසින් සැලසුම් කළ සාදයකට සහභාගී වීම සඳහා යන්නට පෙර සුපිරි වෙළඳ සැලකින් විදේශීය මත්පැන් බෝතලයක් මිල දී ගන්නට අදහස් කළෙමි. ඇමරිකාවේදී ගෙවන ඩොලර් මිල මෙන් තෙගුණයකටත් වඩා වැඩි රුපියල් මිලක් ගෙවිය යුතු වුවත් අවශ්‍ය භාණ්ඩය මිල දී ගැනීම ඊට වඩා වැදගත් බව සිතුණේය.

"සර්, ඔය ගාණටම මේක ගන්න පුළුවන්! ඕකට වඩා මේක ටිකක් ෂුවර්!"

"ඒ කියන්නේ මේක කලවන්ද?"

"ඒ වගෙ තමයි!"

වැඩි මිලක් ගෙවා වුවත් අවශ්‍ය භාණ්ඩය මිස වෙනත් භාණ්ඩයක් මිල දී ගන්නට මට අවශ්‍ය නැත. වෙළඳ සේවකයාටම අනුව අවශ්‍ය භාණ්ඩය සේ වෙස් ගන්වා මෙහි විකුණන්නේ අවශ්‍ය භාණ්ඩය නොවේ. ඒ නිසා, අවසානයේදී කිසිදු ගණුදෙනුවක් සිදුවුණේ නැත.

සුපිරි වෙළඳසැලෙහි සේවකයාට තමන්ගේ සමාගමේ ලාබ ඉහළ දැමීමේ අරමුණට වඩා දුඹුරු හම ඇති, සිංහල කතා කරන පාරිභෝගිකයෙකු රැවැට්ටීම නිසා ඇති වන වරදකාරී හැඟීමෙන් මිදීම වැදගත් වූවා වන්නට ඇත. පාරිභෝගිකයා සුද්දෙක් වුණානම් ඔහු වෙනස් අයුරකින් හැසිරෙන්නට ඉඩ තිබුණා විය හැකිය.

සීගිරියේ විදේශික රථගාල කිට්ටුව සිසිල් බීම විකිණූ අයෙකු ප්‍රදර්ශනය කළේද මෙවැනිම චර්යාවකි. රුපියල් හැටකට මිල කර තිබුණු සිසිල් බීම බෝතලයක් විදේශිකයින් හට රුපියල් දෙසීය බැගින් විකුණමින් සිටි ඔහු එය නියම මිලට හෝ ඔහුගේ සාමාන්‍ය විකිණුම් මිලට මට විකුණන්නට මනාප වූයේ නැත.

"සර්, මෙතන ටිකක් ගාන වැඩියි. ෆොරීනර්ස්ලට විකුණන්නේ...පහළින් අඩුවට ගන්න පුළුවන්!"

විදේශිකයින් වුවත් ඉන්දියානුවන් ගැන බොහෝ ලාංකික වෙළෙන්දන්ට තිබෙන්නේ වෙනස්ම ආකල්පයකි. ඉහත කී ෆොරීනර්ස්ලාට ඉන්දියානුවන් අයත් නැත. ලිපිය දිග්ගැසෙන නිසා ඒ ගැන කතා නොකර මෙය අවසන් කරමි.

(කාලවේලා සීමාවන් හා අන්තර්ජාල භාවිතයේ සීමාවන් නිසා ප්‍රතිචාර වලට පිළිතුරු සැපයීම පමා කරන්නට වීම ගැන කමා කෙරෙත්වා!)

(Image: http://exploresrilanka.lk/2013/10/sweet-by-nature/)

වෙබ් ලිපිනය:

දවස් පහේ නිවාඩුව

මේ සති අන්තයේ ලංකාවේ බැංකු දවස් පහකට වහනවා කියන එක දැන් අලුත් ප්‍රවෘත්තියක් නෙමෙයි. ඒ දවස් පහේ විය හැකි දේවල් ගැන කතා කරන එක පැත්තකින් තියලා...