නිෂ්පාදක මිල දර්ශකය (Producer Price Index) අනුව පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී ලංකාවේ උද්ධමනය 52.4% දක්වා ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. මෙය කොළඹ පාරිභෝගික මිල දර්ශකය මගින් පෙන්වූ 39.1% උද්ධමන මට්ටම ඉක්මවා යන උද්ධමනයක්.
පාරිභෝගික මිල දර්ශක ගැනත් ස්ටීව් හැන්කිගේ උද්ධමන දර්ශකය ගැනත් අපි පසු ගිය ලිපි කිහිපයකම කතා කළා. ස්ටීව් හැන්කිගේ උද්ධමන දර්ශකය උද්ධමනය මනින සම්මත දර්ශකයක් නෙමෙයි. කලින්ද කියා ඇති පරිදි, උද්ධමනය මනින ප්‍රචලිතම සම්මත දර්ශකය පාරිභෝගික මිල දර්ශකයයි. එහෙත් උද්ධමනය මනින වෙනත් සම්මත දර්ශකද කිහිපයක්ම තිබෙනවා.
පාරිභෝගික මිල දර්ශකයකින් කරන්නේ පාරිභෝගිකයන් විසින් මිල දී ගන්නා අවස්ථාවේදී භාණ්ඩ හා සේවා වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු මිල වෙනස්වීම නිරීක්ෂණය කිරීමයි. මෙයින් වෙනස්ව, නිෂ්පාදක මිල දර්ශකයකින් විකුණන අවස්ථාවේදී නිෂ්පාදකයින්ට ලැබෙන මිල වෙනස්වීම නිරීක්ෂණය කෙරෙනවා.
අවසාන වශයෙන් මේ ඕනෑම සම්මත උද්ධමන දර්ශකයකින් මෙන්ම හැන්කිගේ උද්ධමන දර්ශකය වැනි එකකිනුත් උත්සාහ කරන්නේ රටේ මුදල් ඒකකය බාල්දු වී ඇති ආකාරය නිරීක්ෂණය කිරීමටයි. මෙය රෝගියෙකුගේ උණ බැලීමේදී නළලෙන්, කිහිල්ලෙන් හෝ දිව යටින් මිනුම් ගන්නවා වගේ වැඩක්. කොහෙන් බැලුවත් බලන්නේ ඇඟේ තියෙන එකම උණ වුනත්, බලන තැන අනුව මේ මිනුම් වෙනස් වෙනවා.
පාරිභෝගික මිල දර්ශකය හා නිෂ්පාදක මිල දර්ශකය අතර තිබෙන ප්‍රධානම වෙනස්කමක් වන්නේ පාරිභෝගික මිල දර්ශකයක ආනයන භාණ්ඩද තිබුනත්, නිෂ්පාදක මිල දර්ශකයකට රටේ හදන භාණ්ඩ හා සේවා පමණක් අයත් වීමයි. මේ අනුව, නිෂ්පාදක මිල දර්ශකය පාරිභෝගික මිල දර්ශකයට වඩා වැඩි වේගයකින් ඉහළ යාමෙන් අදහස් වන්නේ කුමක්ද?
මෙයින් අදහස් වන පළමු කරුණ මේ වන විට දේශීය නිෂ්පාදකයින්ට උද්ධමනයේ අවාසිය ඉක්මවා යන හොඳ මිලක් ලැබෙන බවයි. දෙවන කරුණ, ඩොලර් එක කොපමණ ඉහළ ගොස් තිබුණත්, දේශීය නිෂ්පාදන වල මිල ඉහළ යාමට සාපේක්ෂව ආනයන වල මිල තවමත් වැඩි වී නැති බවයි.
නිෂ්පාදක මිල දර්ශකයේ කොටස් දෙස බැලූ විට කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදකයින්ට ලැබෙන මිල 35.4%කිනුත්, කාර්මික නිෂ්පාදන සඳහා ලැබෙන මිල 58.9%කිනුත් ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. මේ අනුව, ඉහත තර්ක අදාළ වන්නේ කාර්මික නිෂ්පාදන වලටයි. එහෙත්, කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන මිල අඩුවෙන් ඉහළ යාමට හේතුව තේ, රබර් වැනි බහුවාර්ෂික බෝග නිෂ්පාදන වල මිල අඩුවෙන් ඉහළ යාමයි. වී, එළවලු වැනි බහුවාර්ෂික නොවන බෝග වල නිෂ්පාදන මිල 63.8%කින් ඉහළ ගොස් තිබෙන අතර සත්ත්ව නිෂ්පාදන වල මිලද 53.5%කින් ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.
