නටත් අයෙක් සුරා මතින්!

වත්පොතේ පළ කිරීමකට දමා තිබුණු ප්‍රතිචාරයක රසික විසින් ඉකොනොමැට්ටා ටැග් කර තිබුණා. මේ පළ කිරීම සිංහල ව්‍යාකරණ ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳවයි. ව්‍යාකරණ ප්‍රශ්නයක් කියා කිවුවත් පොදුවේ සිංහල භාෂාවේ ආකෘතිය හා භාවිතය ගැනත්, ලංකාවේ අධ්‍යාපනය ගැනත් අවධානය යොමු කරමින් සිදු වූ කතාබහක් කියා කියන්න පුළුවන්.

ඉකොනොමැට්ටා සාමාන්‍යයෙන් දන්නේම නැති දේවල් ගැන වැඩිපුර කතා කරන්නේ නැහැ. පාඨකයින් විවිධ ප්‍රශ්න අහද්දී ඒ බව කෙළින්ම කියපු අවස්ථා ඕනෑ තරම් තියෙනවා. ඉකොනොමැට්ටා මොනවත්ම නොදන්නා විෂයයන් ඕනෑ තරම් තිබෙනවා.

මෙහි ලිපි ලෙස පළ කරන බොහොමයක්ම මොනවා හෝ දන්න දෙයක් තිබෙන මාතෘකා. බොහෝ විට ලිපියක තිබෙන්නේ මාතෘකාව යටතේ ලිවිය හැකි දේවල් වලින් සුළු කොටසක් පමණයි. ලැබෙන ප්‍රතිචාර අනුව අවශ්‍ය පරිදි තවත් දේවල් ලියනවා. සමහර අය මෙය දකින්නේ ඉකොනොමැට්ටාගේ මතය කෙසේ හෝ තහවුරු කිරීමක් ලෙසයි. 

"කෙසේ හෝ" කතාව කොහොම වුනත්, තහවුරු කරන්න බැරි දේවල් මේ වගේ විවෘත බ්ලොග් එකක නිතිපතා පළ කරන එක නිවැරදි දෙයක් කියා මම හිතන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, බොහෝ දේවල් දෙවරක් හිතා නොලියා ඉන්න අවස්ථා තිබෙනවා. සමහර විට ලියා පළ නොකරන වෙලාවල් තිබෙනවා. එහෙත් ලිපියක් ලියා පළ කළොත්, එසේ ලියන දේ වෙනුවෙන් ඉකොනොමැට්ටා පෙනී සිටිනවා.   

ඉකොනොමැට්ටාට සිංහල ව්‍යාකරණ පිළිබඳ ලොකු දැනුමක් නැහැ. ඉකොනොමැට්ටා සිංහල භාෂාව ඉගෙන ගෙන තිබෙන්නේ ලංකාවේ සිංහලෙන් ඉගෙන ගන්න ඕනෑම කෙනෙක් අවම වශයෙන් සිංහල භාෂාව ඉගෙන ගන්නා තරමට පමණයි. ඒ කියන්නේ සාමාන්‍ය පෙළ මට්ටම දක්වා පමණයි.

රසික පෙර කී වත්පොත් පළ කිරීමට ඉකොනොමැට්ටාව ටැග් කර තිබුණෙත්, මේ ලිපිය ලියන්නේත් ඉකොනොමැට්ටාට සිංහල ව්‍යාකරණ පිළිබඳ සැලකිය යුතු දැනුමක් තිබෙන නිසා නෙමෙයි. ඉතා පැහැදිලිවම එය එසේ නොවෙයි. මෙහි රසික විසින් දැක තිබෙන සම්බන්ධය එම පළ කිරීමේ සාකච්ඡාවට බඳුන් වන කතානායකයා ආර්ථිකය හා අදාළව කටයුතු කරන ආයතනයක සේවය කරන ඉංජිනේරු උපාධිධාරියෙකු වීමයි. සේවය කරන්නේ ඉංජිනේරුවෙකු ලෙසමද නැද්ද කියන එක පැහැදිලිව සඳහන්ව නැහැ.

ප්‍රස්තුත පළ කිරීමේ අදාළ කොටස පහත තිබෙනවා.

"පසුගිය ලක්ෂපතියේ කුතුහලය දනවන දෙයක් සිදුවිය. ඒ උපාධිධාරී ඉංජිනේරුවකු වන,   මහ බැංකුවේ විධායක නිලධාරියෙකු මුල් ප්‍රශ්න කිහිපයේදීම සරල සිංහල ව්‍යාකරණ ප්‍රශ්නයකට උත්තර දීමට නොහැකි වී තරඟයෙන් ඉවත් වන්නට සිදු වීමයි. ඔහු අවුරුදු 12ක් පමණ පාසලේ සිංහලෙන් ඉගෙනගෙන මෙවැනි සරල සිංහල ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දෙන්නට බැරි වීම ඇත්තෙන් ම පුදුම සහගතය. 

ඇතැමුන් කෑගසද්දී කෙනෙක් නිශ්ශබ්දව ........... වැනි වාක්‍යයක්, ඔහුට සම්පූර්ණ කරන්නට නොහැකි විය, ඒ සියයට පනහේ උපකාරක අවස්ථාවකුත් ලබාගෙනය. ප්‍රශ්න විචාරක ඔහු මේ වැරැද්දට නොයවා සිටින්නට හැකි පමණ වෙහෙසක් දරනවාද දුටුවෙමි. ඔහු සිතුවේ මෙය ඒක වචන ලෙසින් අවසන් විය යුතු බවය.

තමන්ගේ භාෂාවේ සරල වාක්‍ය ක් ලියාගන්නට මෙතරම් ඉගෙන ගත් කෙනෙකුට බැරි වෙන්නෙ ඇයි, ඒ ඔහුගේ වැරැද්දක් නිසා පමණක්ම විය නොහැක. එක්කෝ අපේ අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ යම් වැරැද්දක් තිබිය යුතුය, එසේ නැත්නම් අපේ භාෂාව බොහෝ පැටලුම් සහගත විය යුතුය."

පළමුව කිව යුත්තේ මේ ප්‍රශ්නය ඒ තරම්ම සරල ප්‍රශ්නයක් නොවන බවයි. ප්‍රශ්නය ඒ තරම්ම සරලනම් එය මෙවැනි වැඩ සටහනක ප්‍රශ්නයක් වීමේ ඉඩක් නැහැ. මෙවැනි ප්‍රශ්නයක් ප්‍රශ්න මාලාවට ඇතුළත් වන්නේම එයට වැරදි පිළිතුරක් ලැබෙන්නට සැලකිය යුතු ඉඩක් තිබෙන නිසා.

ඇත්තටම කියනවානම් සිංහල භාෂාවේ නිත්‍ය බහුවචන කියා දෙයක් ඇති බව මට කලකට පසු මතක් වුනේත් මේ වත්පොත් පළ කිරීම දැකීමෙන් පසුවයි. යම් හෙයකින් මේ තරඟයට සූදානමක් නැතිව මා ඉදිරිපත් වී මගෙන් මේ ප්‍රශ්නය අසනු ලැබුවේනම් මා විසින් එක වරම පිළිතුර ලෙස ඒක වචන ආඛ්‍යාතයක් නොසපයන්නේ, මේ ප්‍රශ්නය මෙවැනි තරඟයක ප්‍රශ්නයක් වන්නේ ඇයි කියා හිතීම ඔස්සේ මිස නිත්‍ය බහුවචන ගැන සිහිපත් වීම නිසා නොවිය හැකියි. 

සිංහල ව්‍යාකරණ ඉගැන්වීමේදී අයෙක්, කෙනෙක්, සමහරෙක්, කවරෙක්, ඇතැමෙක් ආදිය නිත්‍ය බහුවචන ලෙස හැඳින්වෙන වෙනම කැටගරියකට දමන්නේම මේ වචන හා අදාළ ව්‍යාකරණ රීතිය ව්‍යතිරේඛයක් වන නිසයි. එම ව්‍යතිරේඛය නොදන්නා හෝ මතකයේ නැති අයෙකු සාමාන්‍ය රීතිය අනුව යමින් මේ වචන ඒක වචන සේ සැලකීම ඉතාම තර්කානුකූල දෙයක් මිසක් බරපතල ගණයේ වැරැද්දක් කියා කියන්න බැහැ.

දෙවනුව කිව යුත්තේ සාමාන්‍ය පෙළ මට්ටමට පෙර උගත්, ඉන් පසු භාවිතයට නොගත්, විෂයයක හැම කරුණක්ම දිගටම මතකයේ තිබීම පුද්ගලයෙකුගෙන් අපේක්ෂා කළ යුතු දෙයක් නොවන බවයි. පෞද්ගලිකව මා ඉතා කුඩා කළ සිටම ගණිතය විෂයයට මෙන්ම සිංහල විෂයයටද විශාල කැමැත්තක් දැක්වූ සහ විභාග ආදියේදී ඉහළ ලකුණු ගත් අයෙක්. පසුව ඉංජිනේරු උපාධිය හැදෑරීමේ අවස්ථාව ලබන අය අතර මුල් කාලයේදී සිංහල විෂය හොඳින් හැදෑරූ සහ එම විෂයයට දක්ෂතා දැක්වූ අය සිටියත් එය හැම විටම එසේම වන්නේ නැහැ. ඇතැම් අය ගණිත විෂයයට බොහෝ දක්ෂ වුවත් සිංහල වැනි විෂයයකට එවැනි දක්ෂතාවයක් හෝ කැමැත්තක් නොදක්වන අයයි. විෂය නිර්දේශයේ හැම දෙයක්ම නොහදාරන අයෙකුට සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයේදී කිසියම් විෂයයකට සම්මානයක් නොව විශිෂ්ඨ සාමාර්ථයක් වුවද ලබා ගන්නට බැරි කමක් නැහැ. ඒ වගේම, සාමාන්‍ය පෙළින් පසුව ගණිතය නොහැදෑරූ, වෙනත් විෂයයක් හදාරා විධායක රැකියාවක් කරන කෙනෙකුගෙන් "සරල" ගණිත ප්‍රශ්නයක් ඇසුවොත් වැරැද්දක් කරන්න මීට වඩා ඉඩක් තිබෙන බව වත්පොතේ සංසරණය වන ඇතැම් "ගණිත ගැටළු" සහ ඒවා බෙදා ගන්නා අයගේ අධ්‍යාපන සුදුසුකම් පරික්ෂා කළහොත් පැහැදිලි වෙයි. 

සිංහල භාෂාව කියන්නේ තවත් එක් විෂයයක් නොවන බවත් සිංහලයෙකුගේ මවු භාෂාව බවත් මෙහිදී කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන්. ඉංග්‍රීසි වැනි වෙනත් භාෂාවක් මවු භාෂාව වූ අයෙකු හා අදාළව මේ කතාවේ ඇත්තක් තිබුණත් මවු බස සිංහල වූ අයෙකු සම්බන්ධව මේ කතාව එලෙසම යෙදිය නොහැකියි. 

ඉංග්‍රීසි භාෂාව මවු බස වූ අයෙකු පාසලේදී ඉගෙන ගන්නේ තමන් කොහොමටත් කතා කරන භාෂාවේ තිබෙන, එදිනෙදා භාවිතා වන වන ව්‍යාකරණ ගැනයි. එහෙත්, මවුබස සිංහල වූ අයෙක් පාසලේදි සිංහල භාෂාවේ ව්‍යාකරණ ලෙස ඉගෙන ගන්නේ වෙනස්ම භාෂාවක්. ඒ භාෂාව ඉංග්‍රීසි හෝ දෙමළ වගේම අලුත් භාෂාවක්. භාෂාව ඉගෙන ගැනීම කියන්නේ තමන් කතා කරන භාෂාවේ රීති හඳුනා ගැනීමෙන් ඔබ්බට ගිය කලින් නොදැන සිටි දේවල් අලුතින් ඉගෙන ගැනීමක්. අනාගතයේ කරන රැකියාවක් සඳහා මේ ව්‍යාකරණ අවශ්‍ය නොවන පසුබිමකදී සිසුවෙක් විසින් කරන්නේ විභාග ඉලක්ක කර, විභාග සඳහා අවශ්‍ය කොටස් හැදෑරීමට පමණක් ප්‍රමුඛතාවය දෙන එකයි. ලක්ෂපති තරඟයකට යන වෙලාවක හැර මේ වැඩෙන් කාටවත් පසුව පාඩුවක් වෙන්නේ නැහැ. මෙය සිංහල භාෂාව හා අදාළ සුවිශේෂී තත්ත්වයක්.

ලංකාවේ සිට ආර්ථික විද්‍යාව හදාරන සිසුවෙකුටත් මෙවැනිම ප්‍රශ්නයකට මුහුණ දෙන්න වෙනවා. ඇමරිකාවේ සිසුවෙක් ආර්ථික විද්‍යාව හදාරද්දී කරන්නේ තමන් ජීවත් වන සමාජය ක්‍රියාත්මක වන මූලධර්ම තේරුම් ගැනීම. එහෙත්, සමාජවාදී රටක ජිවත් වන ලංකාවේ සිසුන්ට ආර්ථික විද්‍යාවේ න්‍යාය හා තමන් ජීවත් වන සමාජය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය අතර සම්බන්ධය පැහැදිලිව පෙනෙන්නේ නැහැ. ඔවුන්ට පෙනෙන්නේ බල්ලෝ මරා හෝ සල්ලි හොයන අයයි. ලංකාවේ මිනිස්සු බල්ලෝ මරා හෝ සල්ලි හොයන්න පෙළඹී තියෙන්නේ ලංකාවේ සමාජවාදය නිසාම බව තේරුම් ගන්නනම් වඩා ධනවාදී රටකට ගිහින් සංසන්දනයක් කර බලන්නම වෙනවා. ලංකාවේ සිටින තුරු මෙය තේරුම් ගන්න අමාරුයි.

උසස් පෙළ ගණිත අංශය තෝරා ගන්නා අයෙකුට උසස් පෙළ පන්ති වලදී සිංහල ව්‍යාකරණ අවශ්‍ය වෙන්නේ නැතුවා වගේම විෂය හැදෑරීමේදී ලිඛිත සිංහල අවශ්‍ය වන්නේ ඉතා අඩුවෙන්. ඉන් පසුව ඉංජිනේරු උපාධිය හදාරන්න වෙන්නේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන්. රැකියාව තුළ කටයුතු කරන්න සිදු වෙන්නේත් ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන්. සරසවියේදී හා රැකියාව තුළ සාමාන්‍ය කතාබහ කෙරෙන්නේ සිංහලෙන් වුවත්, ලේඛණය කිරීම් සිදු වන්නේ ඉංග්‍රීසියෙන්. කාලයක් මේ විදිහට ඉංග්‍රීසියෙන් ලියද්දී යම් තරමකින් ඉංග්‍රීසියෙන් හිතන්නත් පුරුදු වීමක් වෙනවා.

ඉහත සිංහල නිත්‍ය බහුවචන සමඟ ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ “someone”, "somebody", “everyone”, “everybody”, "no one", "nobody" යන යෙදුම් සැසඳිය හැකියි. සිංහල භාෂාවෙන් මුළුමනින්ම වෙනස්ව ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ මේ සියලුම යෙදුම් සියල්ල "නිත්‍ය ඒකවචන". පාසැලේ සාමාන්‍ය පෙළ මට්ටමින් පසුව සිංහල ඉගෙන නොගන්නා ඉංජිනේරු උපාධිධාරියෙකුට ඉන් පසු සිංහල ව්‍යාකරණ ගැඹුරට දැන සිටීමේ අවශ්‍යතාවයක් මතු නොවන තරම්. සිංහලෙන් ලියන්න අවශ්‍ය වන්නේ වුවත් ඉතා අඩුවෙන්. බොහෝ විට කටයුතු සිදු වන්නේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන්. 

කෙනෙකුගේ මවුබස ලේසියකට අමතක විය නොහැකි වුවත්, සිංහල ව්‍යාකරණ ලෙස පාසලේ ඉගෙන ගන්නේ සිංහලයකු කතා කරන භාෂාවේ ව්‍යාකරණ නෙමෙයි. ඒ නිසා, එම ව්‍යාකරණ දිගටම මතක තියෙන්නේ දිගින් දිගටම ලිඛිත සිංහල භාෂාවෙන් ලියන අයෙකුට පමණයි. එවැනි අවශ්‍යතාවයක් තිබෙන රැකියා කරන අය ලංකාවේ ඉන්නේ ඉතා අඩුවෙන්. එයින් වෙනස්ව, ප්‍රස්තුත උපාධිධාරියා සේවය කරන ආයතනය වැනි ආයතනයක සේවය කරද්දී දිගින් දිගටම ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් ලියන්න සිදු වෙනවා. භාෂාවක් දිගින් දිගටම භාවිතා කරද්දී හිතන ආකාරයටත් යම් බලපෑමක් වෙනවා. "කෙනෙක්" සිංහලෙන් නිත්‍ය බහු වචනයක් වුවත්, ඉංග්‍රීසියෙන් "someone” ඒක වචනයක්.

මේ බලපෑම පෞද්ගලිකව මටත් තිබෙනවා. "කෙනෙක්" යන්න ඇසෙද්දී මට තනි පුද්ගලයෙක් මිසක් පිරිසක් මනසේ චිත්‍රනය වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, කෙනෙක් සමඟ ගැලපෙන සේ සිතෙන්නේ ඒක වචන ආඛ්‍යාතයක්. "කෙනෙක්" යන්න ඇසෙද්දී මෙය කියවන කී දෙනෙකුට පිරිසක් සිහියට එනවාද?

අයෙක්, කෙනෙක්, සමහරෙක්, කවරෙක්, ඇතැමෙක් ආදී සිංහල භාෂාවේ නිත්‍ය බහුවචන සමඟ කියැවෙන තවත් වචනයක් වන්නේ "සියල්ලෝ" යන්නයි. මේ වචනය ඇසෙන විටනම් මට අනිවාර්යයෙන්ම මතක් වෙන්නේ පිරිසක්. ඒ නිසා, "සියල්ලෝ සතුටින් විසිර ගියහ" කියන එකේ කිසිම අවුලක් දැනෙන්නේ නැහැ. මේ වචනයට ගැලපෙන ඉංග්‍රීසි වචන ලෙස “everyone” හෝ  “everybody” සැලකිය හැකියි. “everyone” යන්න මතක් වෙද්දී කවදාවත් මගේ සිහියට තනි පුද්ගලයෙක් එන්නේ නැහැ. මේ වචනයෙන් මගේ මනසේ චිත්‍රනය වන්නේ පිරිසක්. ඒ අනුව,  “everyone” හෝ  “everybody” යන උක්තයකට වඩා ගැලපෙන්නේ බහුවචන ආඛ්‍යාතයක් වුවත් ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ ව්‍යාකරණය අනුව මෙහිදී යෙදිය යුත්තේ ඒක වචන ආඛ්‍යාතයක්.

ඉංග්‍රීසි භාෂාවේදී “everyone” ඒක වචනයක් සේ සැලකෙන්නේ ඇයි? මෙම වචනයේ නිරුක්තිය තුළ “someone”, "somebody", “everybody”, "no one", "nobody" ආදී මෙම කුලකයේ අනෙකුත් වචන වල මෙන්ම "one" යන්න හෝ "body" යන්න දැකිය හැකියි. මෙහිදී අප අදහස් කරන්නේ එක් අයෙක් හෝ එක් ශරීරයක්. “everyone” හෝ “everybody” යන යෙදුම් වලින් අදහස් වන්නේ පිරිසක් අතර සිටින එක් එක් තනි පුද්ගලයා- every one නැත්නම් every body. “someone” හෝ "somebody" කියද්දී එම පිරිස අතර සිටින ඕනෑම තනි පුද්ගලයෙක්. ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ යෙදුම තුළ පිරිසක් පෙනෙන්නට හිටියත් ඔබ එම පිරිස දකින්නේ එකිනෙකාගෙන් වෙනස් ඒකීය පුද්ගලයින් විදිහටයි.

සිංහලෙන් අයෙක්, කෙනෙක්, සමහරෙක්, කවරෙක්, ඇතැමෙක් ආදී ලෙස ගනිද්දී සිදුවන්නේත් මෙවැනිම දෙයක් වුවත් එය සිදු වන්නේ වෙනස්, ප්‍රතිවිරුද්ධ ආකාරයකටයි. "අයෙක්" කියද්දී අවධානය යොමු වන්නේ තනි පුද්ගලයෙකු දෙස නෙමෙයි. එම පුද්ගලයාගෙන් නියෝජනය වන කණ්ඩායම දෙසයි. අයෙක්, කෙනෙක්, සමහරෙක්, කවරෙක්, ඇතැමෙක් ආදී මොන විදිහකින් බැලුවත් සියල්ලෝ කියද්දී වගේම ඔබ දකින්නේ පිරිසක්. ඔබට තනි පුද්ග්ගලයෙක් පෙනෙන්න හිටියත් ඔබ දකින්නේ එම පුද්ගලයා නෙමෙයි. එම පුද්ගලයාගෙන් නියෝජනය වන කණ්ඩායමක්. සිංහල සමාජයේදී ඉතා පහසුවෙන් තනි පුද්ගලයෙක් "බයියෙක්" "ටොයියෙක්" "දේශප්‍රේමියෙක්" "දේශද්‍රෝහියෙක්" වෙන්නේ මේ දැක්ම නිසා වෙන්න පුළුවන්. 

භාෂාවක් හැදෙන්නේ කිසියම් සංස්කෘතියක් තුළයි. සංස්කෘතිය වෙනස් වෙද්දී භාෂාවත් වෙනස් වෙනවා. ඒ වගේම එහි අනෙක් පැත්තත් වෙනවා. මිනිස්සු හිතන පතන විදිහ කතා කරන භාෂාව අනුව වෙනස් වෙනවා. භාෂාව වෙනස් වෙද්දී මිනිස්සු හිතන පතන විදිහ වෙනස් වෙනවා. සංස්කෘතිය වෙනස් වෙනවා. මෙහි තියෙන්නේ චක්‍රීය සම්බන්ධයක්.

අද මෙය කියවන මවුබස සිංහල වූ කී දෙනෙකුට අයෙක්, කෙනෙක්, සමහරෙක්, කවරෙක්, ඇතැමෙක් වැනි වචනයක් ඇහෙද්දී තනි පුද්ගලයෙක් මතක් වෙනවද? කී දෙනෙකුට තනි පුද්ගලයෙකුගෙන් නියෝජනය වන කණ්ඩායමක් මතක් වෙනවද?

(Image: http://disssinhala.blogspot.com/)

දෙවියෝ මොන වගේද?

මම කවදාවත් කොරෝනා වෛරස් එකක් දැකලා නැහැ. ඒ නිසා, මට කොරෝනා වෛරස් එකක් චිත්ත රූපයක් විදිහට හිතේ මවා ගන්න අමාරුයි. ඒ වුනත්, විවිධ මාධ්‍ය වල දැකිය හැකි ආකාරයේ කොරෝනා වෛරස් එකක රූපයක් හෝ කෘතීම ලෙස වර්ණ ගැන්වූ ඡායාරූපයක් චිත්ත රූපයක් විදිහට හිතේ මවාගන්න එකනම් අමාරු වැඩක් නෙමෙයි. 

මම තවමත් හදිසියේ හෝ ගෙයින් එළියට යනවානම් යන්නේ මුව වැසුම් දමාගෙන. ගෙදර ඇවිත් මුව වැසුම ඉවත් කරන්නේ ගොඩක් පරිස්සමින්. අත් වල හා වෙනත් තැන් වල රැඳී තිබිය හැකි කොරෝනා වෛරස් විනාශ කරන්න මම විෂබීජ නාශක භාවිතා කරනවා. සබන් ගා අත් සෝදනවා. මේ එකක්වත් කරන්නේ කොරෝනා වෛරස් පෙනිලා නෙමෙයි. කොරෝනා වෛරස් වල චිත්තරූප හිතේ මවාගෙනත් නෙමෙයි. එහෙත්, කොරෝනා වෛරස් තිබිය හැකි බව හිතා ගෙන. විය හැකියාවක් ලෙස ඒ වගේ දෙයක් ගැන හිතන්න අමාරු නැහැ.

කොරෝනා වෛරස් එකක් කවදාවත් දැකලා නැති වීම මට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. කොරෝනා වෛරස් ඇස් දෙකෙන් දකින්න අවශ්‍යනම් ඉලෙක්ට්‍රොනික අන්වීක්ෂයක් උපකාරයෙන් එය කළ හැකි බවට මට විශ්වාසයක් තිබෙනවා. ඒ සඳහා පුහුණුවක් අවශ්‍යනම් ඒ පුහුණුව ලබා ගැනීම අසීරු නොවනු ඇති බවටද මට විශ්වාසයක් තිබෙනවා. කොරෝනා වෛරස් ගැන මම දන්නේ වෙනත් අය කියා හෝ ලියා ඇති දේවල් පමණක් වුනත් ඒ දේවල් ගැන මට විශාල සැකයක් නැහැ. යම් කරුණු පිළිබඳව සැක තිබුණත් සමස්තයක් ලෙස විශාල විශ්වාසයක් තිබෙනවා.

මිනිස් ඇස් වලට නොපෙනෙන දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ වගේ සංකල්පික ජීවීන් මම කවදාවත් දැකලා නැහැ. වෙනත් අයුරකින් එවැන්නන් සිටින බවක් දැනිලත් නැහැ. එහෙම සංකල්පික ජීවීන් පිළිබද විවිධ කතානම් කුඩා කාලයේ ඉඳලම අහල තියෙනවා. හැබැයි මේ කතා මට කියලා තිබෙන වැඩි දෙනෙක් ඒ කතා වෙනත් අයගෙන් අහපු අයයි. ඊට වඩා වැඩි දුරකට ගිය අය වරින් වර හමු වී තිබුණත් එවැන්නන් කියන දේ ඇත්ත බවට කවදාවත් විශ්වාසයක් ඇති වී නැහැ. සහතික කර කියන්න බැරි වුනත්. බොරු බව හිතන්න උදවු වෙන කරුණුනම් එවැනි හැම විටකම වගේ හමු වී තිබෙනවා. 

දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ වගේ සංකල්ප වල තිබෙන සංකල්පික ලක්ෂණ අනුවම මම මහන්සි වුනා කියා දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ දැක ගන්න හෝ වෙනත් අයුරකින් හඳුනාගෙන සම්බන්ධ වෙන්න පුළුවන් පැහැදිලි ක්‍රමයක් නැහැ. ඒ නිසා කිසියම් අහම්බයක් වුනොත් මිසක් අනාගතයේදී වුවත් වියුක්ත අදහසක් ලෙස මිසක් ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් මට දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ හඳුනා ගන්න පුළුවන් වෙයි කියා හිතීමේ හැකියාවක් නැහැ. මේ කියන ආකාරයේ දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ මිනිස්සු හදාගත් වියුක්ත සංකල්ප ලෙස මිස ඊට වඩා අමුතු දේවල් ලෙස මට හිතාගන්න අමාරුයි. ඒ නිසා, මේ කියන ජීවීන් ඇත්තටම ඉන්නවාද නැද්ද කියන එකේ මට කිසිම වෙනසක් නැහැ.

මා හැදී වැදුණු බෞද්ධ ආගමික පසුබිම නිසා ඔය ආකාරයේ ජීවීන් ගැන මට කුඩා කළ සිට අහන්න ලැබී තිබෙන කතා ගොඩක් ත්‍රිපිටකයේ විවිධ සූත්‍ර දේශනා වල තිබෙන කතා වලට බොහෝ දුරට සමානයි. මේ සූත්‍ර දේශනා වල විවිධ දෙවිවරු, දේවතාවියෝ, යක්ෂයෝ, ප්‍රේතයෝ, කුම්භාණ්ඩයෝ ඉන්නවා, එම තොරතුරු ඇසුරෙන් මට දෙවි කෙනෙක් කියන සංකල්පය හිතෙන් මවාගන්න පුළුවන්. හැබැයි චිත්ත රූපයක් විදිහට නෙමෙයි. අවශ්‍යනම් දෙවි කෙනෙකුගේ පිළිමයක් හෝ චිත්‍රයක් හිතෙන් මවාගන්න පුළුවන්.

සූත්‍ර දේශනා වල හමු වන දෙවිවරු මොන වගේ පිරිසක්ද?

මේ ප්‍රශ්නයට ගොඩක් විස්තරාත්මක පිළිතුරක් ලියන්න පුළුවන්. දෙවියෝ, භූතයෝ, යක්ෂයෝ, පෙරේතයෝ වගේ සංකල්පික ජීවීන් ගැන ත්‍රිපිටකයේ හා අටුවා වල සෑහෙන විස්තර ප්‍රමාණයක් තිබෙනවා. මේවා ගැන එකිනෙක අරගෙන කතා කරන එක ලොකු කාලයක් ගත වන වැඩක්. කොහොම වුනත්, තොරතුරු විදිහට ගත්තොත් බොහෝ තැන් වල තිබෙන්නේ එකම වගේ තොරතුරු. 

රාත්‍රී කාලයේ අවට ආලෝකමත් කරගෙන එන දෙවි කෙනෙක් බුදු හාමුදුරුවන්ගෙන් ප්‍රශ්නයක් අහලා යන එක වගේ විස්තර විවිධ තැන් වල තිබුනත් ඒ එන දෙවියා හෝ දෙවියා පැමිණි තැන ගැන වැඩි විස්තරයක් නැහැ. දැන් මාධ්‍ය වල අපරාධයක් වාර්තා කරන කොට අපරාධකරුගේ බිරිඳගේ අනියම් පෙම්වතාගේ මවගේ ජාතිය වගේ දේවල් විස්තර කරන වෙලාවල් තිබුණත් විය යුතු පරිදිම සූත්‍ර දේශනා වල දෙවියන් අහපු ප්‍රශ්නය හා ප්‍රශ්නයට ලබා දුන් පිළිතුරු ගැන මිසක් දෙවියන්ගේ ජාතකේ ගැන විස්තර කරලා නැහැ. ඒ වගේ වැඩි විස්තරයක් තියෙන්නේ ප්‍රස්තුතයට අදාළ වන තැන් වල පමණයි. කියන්න හදන මූලික කරුණ ගැන හදාරනවා වෙනුවට ත්‍රිපිටකය හරහා දෙවියන් ගැන තොරතුරු හොයන්න මහන්සි වෙන කෙනෙකුට ප්‍රයෝජනවත් වන්නේ මේ වගේ තැන් වල තිබෙන තොරතුරු.

ත්‍රිපිටකය හරහා දෙවියන් ගැන තොරතුරු හොයන කෙනෙකුට විමානවත්ථුපාලියේ එන සෙරිස්සක විමාන කථාව හොඳ මූලාශ්‍රයක්. මෙහි විස්තර වෙන්නේ මිනිස් කණ්ඩායමකට දෙවිවරුන් පිරිසක් හමු වන අවස්ථාවක්. මේ හමුවීම හා අදාළව හොඳ විස්තරයක් සෙරිස්සක විමාන කථාවේ තිබෙනවා. ඒ කතාව ඇසුරෙන් අපට දෙවිවරු කියන්නේ මොන වගේ පිරිසක්ද කියා තේරුම් ගන්න පුළුවන්. මේ විමසීම කරද්දී දෙවියන් කියා පිරිසක් ඇත්තමට ඉන්නවද නැද්ද කියන එක ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැහැ. විමසීම හරහා එවැනි පිරිසක් සිටින බව හෝ නොසිටින බව තහවුරු වෙන්නේ නැහැ. නමුත්, ඇත්තටම සිටින හෝ නොසිටින දෙවිවරු ගැන ථෙරවාද බෞද්ධ දැනුම මොන වගේ එකක්ද කියා අපට මේ හරහා විමසා අවබෝධ කර ගත හැකියි.

දැන් මේ කතාව අනුව අංග හා මගධ දේශ වල වැසියන් වූ පිරිසක් ගැල් සාත්තුවකින් පාඨලීපුත්‍ර නගරයේ සිට සින්ධු හා සෞවීර රාජධානි බලා වෙළඳාම පිණිස ගමන් අරඹනවා. සැතපුම් එක් දහස් පන්සීයක පමණ දුරක්. මෝටර් රථයකින් එක දිගට ගමන් කළොත් අද වුවත් මේ ගමනට පැය තිස් තුනක් පමණ යනවා. ගැල් සාත්තුවේ මැදි වියේ අය වගේම දරුවන් හා මහල්ලනුත් ඉන්නවා. එය ඒ දවස් වල සාමාන්‍ය තත්ත්වය වෙන්න ඇති. බෞද්ධ භික්ෂූන් පවා ගැල් සාත්තු එක්ක ගමන් කළ අවස්ථා තිබෙනවානේ. දැන් කෝච්චියක ගමනක් යනවා වගේ.

ගැල් සාත්තුව බඩු පිරවූ ගැල් දහසක එකක්. විශාල පිරිසක් මේ වගේ දිගු ගමනක් යද්දී සහායක සේවා සපයන අයත් ගෙනියන්න වෙනවනේ. සම්භව නම් වූ කරණවෑමියාද මේ අයුරින් මේ ගැල් සාත්තුවේ යන්නන්ගේ කොණ්ඩා රැවුළු කපමින් ගැල් සාත්තුව සමඟ ගමන් කරනවා. 

ගැල් සාත්තුව කාන්තාර ප්‍රදේශයකට ලඟා වෙනවා. විස්තරයේ හැටියට මේ කියන්නේ සින්ධු සෞවීර දේශ වලට කිට්ටු වෙද්දී හමු වන දැන් තාර් කාන්තාර ප්‍රදේශය ලෙස හඳුන්වන පැත්ත කියා හිතන්න පුළුවන්. මේ ප්‍රදේශයේ උෂ්ණය ඉතා අධික නිසා ගැල් සාත්තුව දිවා කාලයේ එක තැනක නැවතී විවේක ගනිමින් රාත්‍රී කාලය තුළ ගමනේ යෙදෙනවා. මෙසේ ගමන් කරද්දී මග වැරදී අතරමං වෙනවා. දේව විමානයක් හමු වෙන්නේ ඔය විදිහට අතරමං වෙලා සිටින අවස්ථාවක.

මේ දේව විමානය තිබෙන්නේ මහරි කැලෑවක් මැද. ඇතැම් තැන් වල සඳහන්ව තිබෙන විදිහට මහරි කියන්නේ මාර වර්ගයේ ගසක්. කකුසඳ බුදුන් බුදු වී තිබෙන්නේත් මහරි ගසකට පිට දීලා. මාරද කියා මම හරියටම දන්නේ නැති නිසා අපි මහරි කියලම කියමු. පාලි භාෂාවෙන් සේරිස්සක කියන්නේ මහරි කියන අර්ථයෙන්. මහරි ගස් මැද පිහිටි මේ දෙවු විමන හඳුන්වා තිබෙන්නේ සේරිස්සක විමානය ලෙසින්. එහි වසන දේව පුත්‍රයා සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා ලෙස හැඳින්වෙනවා. මේ සේරිස්සක දේව පුත්‍රයාගේ අතීත කතා හා සේරිස්සක දේව විමානයේ අතීත කතා ගොඩක් තියෙනවා. ඒවායේ වැඩි විස්තර අපි පැත්තකින් තියමු. 

සේරිස්සක විමානයට සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා ඇවිත් වැඩි කලක් නැහැ. මිනිස් වර්ෂ වලින් සීයක් පමණ. මේ දේව පුත්‍රයා බුද්ධ කාලයේ ප්‍රාදේශීය රජෙක් ලෙස ජීවත්ව සිට ඇති අයෙක්. සේරිස්සක විමානයේ කලින් සිටි දේව පුත්‍රයා චුත වෙලා මිනිස් ලොවට ගියාට පස්සේ තමයි මේ දෙවුවිමන ඔහුට හිමි වී තියෙන්නේ. මුලින්ම ඇවිත් තිබෙන්නේ හිස් විමානයකට. පස්සේ තවත් පිරිස් එහි ඇවිත් තිබෙනවා. තවත් පිරිස් කිවුවට මිනිස් ලෝකයේ රජෙක්ව සිටිද්දී හිටපු පිරිවර. දැන් ඒ අය මේ දේව පුත්‍රයාගේ පිරිවර ලෙස ඉන්නවා.

සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා නිකම් ඉන්න දේවතාවෙක් නෙමෙයි. ඔහු වෙසමුණි දෙවියන් වෙනුවෙන් දේවකාරියක් කරනවා. ඒ මේ කාන්තර ප්‍රදේශයේ යද්දී ජලය නැති කමෙන් හා උෂ්ණයෙන් පීඩාවට පත් වන අයට පිහිට වන එක සහ මේ ප්‍රදේශයේ සැරිසරන අමනුෂ්‍යයින්ගෙන් ආරක්ෂාව සැපයීම. විමානයේ ඉන්න අනෙක් පරිවාර දෙවිවරුන්ට ඉතිං කොහොමටත් එක එක වැඩ තියෙනවනේ. 

වෙසමුණිගේ අණ පරිදි පීඩාවට පත් වන අයට උදවු කරනවා කිවුවට සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා කාන්තාරයේ ගමන් කරද්දී අමාරුවේ වැටෙන හැමෝටම උදවු කරන්නේ නැහැ. මේ ගැල් කණ්ඩායමට උදවු කරන්නේ ඒ සමඟ ගමන් කළ, තෙරුවන් සරණ ගිය උපාසකයෙකු වූ, සම්භව නම් වූ කරණවෑමියා නිසා. ඔහු නොහිටින්න මේ දෙව්-මිනිස් හමුව සිදු වන්නේ නැහැ. 

වෙසමුණි දෙවි කියන්නේ හතර වරම් දෙවි වරුන්ගෙන් එක් අයෙක්. පහළම දේව ලෝකය වන චතුර් මහා රාජිකය පාලනය කරන්නේ මේ හතර වරම් දෙවිවරු. සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා වගේ පොළොව ආශ්‍රිතව ඉන්න භූමාටු දෙවිවරු චතුර් මහා රාජිකයේ ඉපදුනු අය. දැන් ඔය තාර් කාන්තාර ප්‍රදේශයේ මහරි ගස් ගොඩක් මැද්දේ තමයි චතුර් මහා රාජිකයේ කොටසක් වන සේරිස්සක විමානය තියෙන්නේ.

දිව්‍ය පුත්‍රයා රස්සාව කරමින් වුවත් දෙවු සැප වළඳමින් ඔය මහරි කැලෑවට වෙලා හිටියට ගැල් කණ්ඩායම රස්සාව කරමින් ලෝකේ හතර වටේ කරක් ගහනවනේ. ඉතිං සේරිස්සක දේව පුත්‍රයා මේ ගැල්කරුවන්ගෙන් රටේ ලෝකේ විස්තර අහනවා.

"දැන් ඕගොල්ලෝ සල්ලි හොයන්න මූදෙන් එතෙර, එතකොට මේ වගේ කාන්තාර ප්‍රදේශ වල, කණු සිටුවා වේවැල් බැඳ හදා ඇති පාලම් උඩින්, පර්වත සහිත මාර්ග වල, ගංගා වල වගේ හැම තැනකම යනවනේ. ඉතිං ඔය එක එක රට රාජ්ජ වල යද්දී දැකල තියෙන විශේෂ දේවල් මොනවද?"

දේව පුත්‍රයා ඔය ප්‍රශ්නය ඇහුවේ බොරුවට නෙමෙයිනම් ඒ කියන්නේ මේ දේව පුත්‍රයා තමන්ගේ වාස භවනයෙන් පිට රටේ ලෝකේ සිද්ධ වන දේවල් දැන ගන්නේ මිනිස්සු ඒ දේවල් දැන ගන්න විදිහටමයි.

"අපි ඔය ගිය කිසිම තැනක ඔබ මේ විඳින සැප සම්පත් තරම් සැප සම්පත් විඳින කෙනෙක්නම් දැකල නැහැ!"

ගැල් කාරයෝ ඔහොම කියන්නේ ඇත්තටමද නැත්නම් දේව පුත්‍රයාව මුරුංගා ඇත්තේ තියන්නද කියලා අපි දන්නේ නැහැ.

දැන් මේ කියන සැප සම්පත් මොනවාද? ඒවා වැඩි හරියක්ම දේව විමානය හා සම්බන්ධ දේවල්.

පලිඟු, කණක වෛරෝඩි, දියමන්ති, රතු මැණික් ආදියෙන් හැදූ රැස් විහිදෙන රියන් සියයක් පමණ උස කුළුණු මත මේ ප්‍රාසාදය හදා තිබෙනවා. සුදු නෙළුම්, රතු නෙලුම් ආදී බොහෝ මල් වලින් ගැවසුණු නිර්මල සිහිල් ජලයෙන් පිරුණාවූ පොකුණු ආකාශයෙහි (නිවසේ උඩු මහලේ?) ගලා බසිනවා. නිතර නොයෙක් ඵල පල්ලවයෙන් සැදුම්ලත් දිව්‍යවෘක්ෂ වලින් හාත්පස සුවඳ හමනවා. සත්රුවනින් නිමියාවූ දහසක් පමණ බිත්ති කණු තරප්පු ආදියෙන් හෙබියාවූ ස්වර්ණමය වේදිකාවෙන් යුක්තවූ මත්තෙහි රන්පටින් වසනලද්දාවූ දඹ රනින් මනා කොට ඔප නගනලද මේ විමානය දවසක් තිස්සේ බැළුවත් හිතේ හැටියට බලා නිම කරන්න බැහැ.

මේ රන්මාලිගාව ඇතුළෙහි කඩා කෑයුතු බුදිය යුතු නොයෙක් දිව්‍ය භෝජන සාදා තිබෙනවා. දක්ෂ වූ ගාන්ධර්වයන් විසින් වයන මිහිඟුබෙර පනාබෙර ආදී පංච තූර්ය නාද හැම විටම ඇසෙනවා. නොයෙක් දිව්‍යපුත්‍රයන් විසින් ස්තුති ගී කියමින් නමස්කාර කරනවා.

වෙසමුණි රජු ඔහුගේ නොයෙක් මලින් සැදුනාවූ නලිනී නම් පොකුණෙහි ක්‍රීඩා කරන අයුරින්ම සේරිස්සක දේව පුත්‍රයාටත් නොයෙක් දෙවඟනන් පිරිවරා මේ දෙව් විමනෙහි ක්‍රීඩා කරමින් හිතා ගත නොහැකි තරම් සතුටු වෙමින් දෙව් සැප විඳින්න පුළුවන්.

හිතා ගන්න බැරි තරම් කිවුවත් මේ දෙවු සැප අතර මිනිස්සුන්ට හිතා ගන්න බැරි දෙවු සැප නැහැ. බොහොමයක් දෙවු සැප මිනිස්සුන්ට පහසුවෙන් හිතා ගන්න පුළුවන්, එහෙත් බොහෝ මිනිසුන්ට ළඟා කර ගන්න අසීරු සැප. 

හිතේ හැටියට කෑම බීම. සංගීතය. සේවකයෝ. කාන්තාවෝ. රන් රිදී මැණික් වගේ නෛසර්ගික ප්‍රයෝජනයක් ලොකුවට නැති දුර්ලභ නිසාම වටිනාකමක් ලැබී තිබෙන දේවල්. ලොකු ගෙයක්. වැඩි මහන්සියක් නැතුව කළ හැකි රස්සාවක්. බුදුන්ගේ කාලයේ ජීවත් වූ මිනිහෙකුට හිතා ගන්න පුළුවන් වූ ලොකුම සැප. තමන්ට අවශ්‍ය පමණ සමාජයෙන් අරගෙන තමන්ට හැකි පමණ සමාජයට දීලා සතුටෙන් කාලය ගෙවන එකයි කරන්න තියෙන්නේ. 

අනෙක් ගොඩක් කතාත් ආකෘතිය අනුව මේ කතාවට වඩා ගොඩක් වෙනස් නැහැ, දෙව්ලොව ඉපදෙන ගොඩක් අය ඉපදෙන්නේ විමානයක් ආශ්‍රිතව. විමානයක් කියන්නේ ලොකු ගෙයක්. මාලිගාවක්. අලුත්ම එකක් හෝ කලින් වෙනත් දෙවියෙක් ඉඳලා හිස් වූ එකක්. රන් රිදී මුතු මැණික් හිතේ හැටියට. වෙනත් බොහෝ දේවලුත් හිතන කොටම පහළ වෙනවා. හැබැයි පංති රහිත සමාජයක්නම් නැහැ. පරිවාර දෙවියෝ ප්‍රධාන දෙවියාව සතුටු කරන්න ඕනෑ. කාන්තාවෝනම් ඉපදෙන්නේම දෙවි කෙනෙකුගේ දෙවඟනක් විදිහට. 

දෙව්ලොව ඉපදෙන කාටත් ලැබෙන එක දෙයක් තිබෙනවා. ඒ ආලෝකය විහිදෙන, දිලිසෙන සමක්. ඒකෙත් අඩුවැඩිකම් තිබෙනවා. හැබැයි පොදුවේ හැම දෙවි කෙනෙකුටම වගේ මේ ආලෝකමත් පැහැය තිබෙනවා. 

දෙවිවරු කියා පිරිසක් ඇත්තටම හිටියත් නැතත් වියුක්ත ලෙස දෙවිවරු ගැන හිතන්න පුළුවන් වීමෙන් මිනිස්සුන්ට සිදු වූ යහපතක් තිබෙනවා. මේ බොහෝ දෙවු සැප මිනිස් ලෝකයේදීම ලැබිය හැකි ආකාර මිනිස්සු හොයා ගෙන තිබෙනවා. තව දුරටත් හොයා ගනිමින් සිටිනවා. දෙවු සැප වැනි සැප ලබන මිනිස්සු ඉන්නේ සීමිත ප්‍රමාණයක් වුවත් ඒ ප්‍රමාණය ටිකෙන් ටික වැඩි වෙනවා. 

මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රශ්න

මිනිස්සුන්ට විවිධ අවශ්‍යතා තිබෙනවා. මිනිස්සු මේ අවශ්‍යතා සපුරා ගන්න නිරන්තර අරගලයක යෙදී ඉන්නවා. තමන්ගේ අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීම අසීරු වීම මිනිස්සුන්ට තිබෙන ලොකු ප්‍රශ්නයක්. ඇත්තටම කියනවානම් ප්‍රශ්නයක් නොකියා ප්‍රශ්නය කියා කියන්න වුනත් පුළුවන්. මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රශ්නය!

මිනිස්සුන්ට අවශ්‍යතා ඇති වන්නේ ඇයි? ජීවත් වෙන්න කියලා කවුරු හරි කියන්න පුළුවන්. වැරදි පිළිතුරක් නෙමෙයි. මිනිස්සුන්ගේ අවශ්‍යතා හැම එකකම වගේ අවසාන අරමුණ පැවැත්ම තහවුරු කර ගැනීම. මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රශ්න කියා කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු කර ගැනීම පිළිබඳ ප්‍රශ්න.

මිනිස්සුන්ගේ අවශ්‍යතා හා මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රශ්න අහම්බ නෙමෙයි. මිනිස්සු ඉපදෙන්නේම මේ ප්‍රශ්න අරගෙන. ප්‍රශ්න තිබෙන්නේ අපේ ජාන වල. මිනිස්සුන්ට වියුක්තව හිතන්න පුළුවන්කමක් නොතිබුණානම් ජාන වලින් අරන් එන ප්‍රශ්න වලට පරිණාමය විසින්ම විසඳුම් ලබා දෙන තුරු අවුලක් නැතුව මිනිස්සු මේ ප්‍රශ්න එක්ක ජීවත් වෙන්න ඉඩ තිබුණා. ප්‍රශ්නයක් ගැන නොහිතන තාක් එය ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැහැ.

ජීවත් වීම කියන එකට ජීවත් නොවීමද ඇතුළත්. ජීවත් වීම නිසා ඇති වන ප්‍රශ්න වලට තිබෙන එක් විසඳුමක් වන්නේ ජීවත් නොවීමයි. ප්‍රශ්න වැඩි පැවැත්මක් පවතින්න තිබෙන ඉඩ අවම කරමින් ප්‍රශ්න අඩු පැවැත්මක් පවතින්න තිබෙන ඉඩ වැඩි කිරීම හරහා ප්‍රශ්න විසඳීම පරිණාමයේ ක්‍රමයයි.

ජීවත් නොවීම කියන්නේ මැරෙන එක නෙමෙයි. ඉපදුනු මිනිස්සුන්ට ප්‍රශ්න එක්ක ජීවත් වෙන්න වෙනවා. සමහර මිනිස්සුන්ට වෙනත් මිනිස්සුන්ට සාපේක්ෂව වැඩිපුර ප්‍රශ්න එක්ක ජීවත් වෙන්න වෙනවා. පරිණාමය විසින් කරන්නේ වෙනත් මිනිස්සුන්ට සාපේක්ෂව වැඩිපුර ප්‍රශ්න එක්ක ජීවත් වෙන්න ඉඩ තිබෙන මිනිස්සු ඉපදෙන එක වලක්වන එක. කිසියම් ප්‍රශ්නයක් එක්ක ඉපදෙන මිනිස්සු ඉපදෙන එක නැවතුනාම අදාළ ප්‍රශ්නයත් නැතුව යනවා. මිනිස්සුන්ට වගේම සත්තුන්ට හා ගහකොළ වලටත් මේ කතාව අදාළයි.

මිනිස්සුන්ට වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් නිසා අවශ්‍යතා වගේම ප්‍රශ්නත් ඇති වී තිබෙනවා. මිනිස්සුන්ට ආහාර නොමැතිකම ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ බඩගිනි එන නිසාම නෙමෙයි. ආහාර අඩුවක් නැති, බඩගිණි නැති, නොපවතින තත්ත්වයක් ගැන වියුක්තව හිතලා පවතින තත්ත්වය එක්ක සංසන්දනයක් කරන්න පුළුවන් නිසා. ලෙඩ රෝග ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නිරෝගී ජීවිතයක් ගැන හිතලා පවතින තත්ත්වය එක්ක සංසන්දනයක් කරන්න පුළුවන් නිසා. මරණය ප්‍රශ්නයක් වෙනවානම් වෙන්නේ අමරණීයත්වයක් ගැන වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් කෙනෙක්ට. 

කෑම කියා කියන්නේ මිනිසුන්ගේ මූලික අවශ්‍යතාවයක්. මිනිස්සු වැඩි පුර කැමති රස කෑමක් කන්නයි. මේ රස කෑම බොහොමයක් එක්කෝ සීනි, එහෙමත් නැත්නම් තෙල් අධික ආහාර. පොදුවේ ගත්තහම කැලරි අධික ආහාර. මෙය අහම්බයක් නෙමෙයි. අවුරුදු ගණනක් තිස්සේ කැලරි අධික ආහාර වැඩිපුර ගන්න තිබෙන කැමැත්ත මිනිස්සුන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු කරලා තිබෙනවා.

මිනිස්සුන්ට තිබෙන ලොකුම ප්‍රශ්නයක් වන්නේ වයසට යන එක. තරුණ වයසේ දිගටම ඉන්න බොහෝ මිනිස්සු කැමතියි. හැබැයි වයසට යන්න කැමති පිරිසකුත් ඉන්නවා. ඒ වයසෙන් අඩු ළමයි. යම් වයසක් දක්වා ළමයින්ට අවශ්‍ය ඉක්මණින් ලොකු වෙන්න. වයසින් වැඩෙන්න. හැබැයි ඉන් පසුව අවශ්‍ය වන්නේ වයසින් නොවැඩී තරුණ වයසේ දිගටම ඉන්න. මේ තරුණ වයස කියන්නේ මොකක්ද? වර්ගයා බෝ කළ හැකි වයස. මේ වයසේ දිගටම ඉන්න තිබෙන කැමැත්ත හෝ අවශ්‍යතාවය පැවැත්ම තහවුරු කිරීමට සෘජුවම අදාළ පරිණාමික කරුණක්. 

මිනිස්සුන්ගේ තවත් ප්‍රශ්න විශාල ප්‍රමානයක් ලිංගික අවශ්‍යතා වලට සම්බන්ධයි. මේ ප්‍රශ්න අපි ඉපදෙන කොටම අරගෙන එන ප්‍රශ්න. අපට උරුම වී තිබෙන්නේ වැඩි වැඩියෙන් ජනිතයින් බෝ කළ අයගේ ජාන මිසක් ඔය වැඩේට කම්මැලි වූ අයගේ ජාන නෙමෙයි.

ඇඳුම් පැළඳුම් කියන්නේත් මිනිස්සුන්ගේ අවශ්‍යතාවයක්. මිනිස්සු ඇඳුම් අඳින්නේ ඇයි? ශීතලෙන් ආරක්ෂා වෙන්න වගේ කතා කියන්න පුළුවන්. සමහර විට ඇඳුම් අඳින්නේ ශීතලෙන් ආරක්ෂා වෙන්න විය හැකියි. නමුත්, අපි ගොඩක් වෙලාවට ඇඳුම් අඳින්නේ ශීතලෙන් ආරක්ෂා වෙන්නද? 

අපට ඇඳුම් පැළඳුම් අවශ්‍ය වන්නේත් ප්‍රධාන වශයෙන්ම විරුද්ධ ලිංගිකයින් ආකර්ශනය කර ගන්නයි. මිනිස්සුන්ට ඇඳුම් කියා දෙයක් ගැන වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් නොවුනානම් ජාන විකෘතියක් වෙලා පාට පාට හම් තියෙන මිනිස්සු හැදෙන තුරු, එහෙම නැත්නම් පාට පාට පිහාටු හරි ලොම් හරි හැදෙන තුරු මිනිස්සුන්ට වසර ලක්ෂ ගණනක් බලා ඉන්න වෙනවා. ඇඳුම් හොයා ගැනීම හරහා මිනිස්සු මේ වැඩේ ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ කරගෙන තිබෙනවා.

මිනිස්සුන්ට ගෙවල් මොකටද? පරිමාණය අපට පරිසරයට උචිත විදිහට හැඩ ගැහෙන්න උදවු කරනවා. ගෙවල් හදා ගැනීම කියා කියන්නේ පරිසරයට උචිත විදිහට හැඩ ගැහෙනවා වෙනුවට උචිත විදිහට පරිසරය වෙනස් කර ගැනීමේ මූලික පියවරක්. අන්තිමට වෙන්නේ පරිසරයට අවශ්‍ය විදිහට අපි වෙනස් වෙන්නේ නැතිවම, පරිසරයට උචිත විදිහේ පැවැත්මක් හදා ගැනීම. 

මිනිස්සුන්ගේ මුල් වාසස්ථාන වුනේ ගල් ගුහා වගේ ස්වභාවික තැන්. මෙහිදී සිදු වුනේ පරිසරයට උචිත ලෙස වෙනස් වීම වෙනුවට වඩා උචිත තැනක වැඩි වෙලාවක් ජීවත් වීමේ විකල්පය තෝරා ගැනීම. පසුව මෙය වඩා උචිත තැන් නිර්මාණය කරගෙන ජීවත් වීම දක්වා වැඩි දියුණු වුනා. මිනිස්සුන්ට ලොකු ගෙවල් අවශ්‍ය ඇයි? ලොකු ගෙයක් කියා කියන්නේ ජීවත් වීම සඳහා වඩා උචිත වඩා විශාල අවකාශයක්. ජීවත් වීමට වඩා උචිත හදාගත් ගෙයක වැඩි කාලයක් ගෙවනවා කියන්නේ පරිසරයට උචිත ලෙස වෙනස් වීමට විකල්පයක්. මේ වැඩෙන් අවසාන වශයෙන් වෙන්නේත් පැවැත්ම තහවුරු වීම.

මිනිස්සුන්ට වාහන මොකටද? ජීවත් වෙන්න වඩා උචිත තැනක් හොයා ගත්තා හෝ හදා ගත්තා කියලා හැම වෙලාවේම එතැනම ඉන්න බැහැ. ජීවත් වීමට උචිත විදිහට මුළු පෘතුවියම වෙනස් කර ගන්න එකත් කරන්න අමාරුයි. ජීවත් වෙන්න අඩුවෙන් සුදුසු තැනක ඉඳලා ජීවත් වෙන්න වඩා සුදුසු තැනකට හැකි ඉක්මණින් පැමිණීමේ හැකියාව හරහා වැඩි වෙලාවක් වඩා සුදුසු තැනක ඉන්න ඉඩ සලසනවා. ඒ නිසා, ප්‍රවාහන පහසුකම් වැඩි දියුණු වන තරමට පැවැත්ම වඩා තහවුරු වෙනවා.

කෑම බීම, ඇඳුම් පැළඳුම් වගේම ලොකු ගෙයක්, ලොකු වාහනයක් මිනිස්සුන්ට අවශ්‍ය වෙන්නේත් මේ දේවල් වලින් පැවැත්ම තහවුරු කරන නිසා. මිනිස්සුන්ගේ අවශ්‍යතා හැම එකකින්ම වගේ කරන්නේ ඔය වැඩේ. ගෙදරට රෙදි සෝදන යන්ත්‍රයක් අවශ්‍ය වෙන්නේ අපිරිසිදු ඇඳුම් ඇඳීම පැවැත්මට හානිකර නිසා. ශීතකරණයක් අවශ්‍යවෙන්නේ නරක් වූ ආහාර පැවැත්මට හානිකර නිසා.

මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු කරන දේවල් ගැන වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් වූ තරමට ඒ දේවල් කර ගන්න අමාරුයි. මිනිස්සුන්ගේ ගොඩක් ප්‍රශ්න වලට මුල මේකයි. අලුත් වාහනයක් ගන්න අවශ්‍ය වුනාට සල්ලි නැහැ. වයසට නොහිහින් ඉන්න කැමති වුනාට වයසට යනවා. මේ හැම දෙයක්ම ප්‍රශ්නයක් වන්නේ පවතින තත්ත්වය හා නොපවතින වියුක්ත තත්ත්වයක් අතර පරතරයක් තිබීම මත.

මිනිස්සුන්ගේ ප්‍රශ්න කියන ඒවා මිනිස්සු විසින්ම හදා ගන්න ප්‍රශ්න. ගෙදර ශීතකරණයක් නැති එක ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ ශීතකරණයක් ගෙදර තිබෙන වියුක්ත තත්ත්වයක් හිතෙන් මවාගෙන සංසන්දනයක් කිරීම එක්ක. ඉන් පසුව, මේ වියුක්ත තත්ත්වය පවතින තත්ත්වයක් බවට පත් කර ගැනීමේ සිහිනයක්, ඉලක්කයක් හා උත්සාහයක් ඇති වෙනවා. හැම වෙලාවකම ඉලක්කයට යන්න බැරි වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, මිනිස් සංහතිය දියුණු වෙන්නේ මේ වගේ සිහින හඹා යාමේ ප්‍රතිඵලයක් විදිහටයි. 

නොපවතින තත්ත්වයක් ගැන සිහින මැවීමේ කිසිම වැරැද්දක් නැහැ. සමහර නොපවතින තත්ත්වයන් නොපැවතිය හැකි තත්ත්වයන් වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, හිතෙන් මවා ගත හැකි හැම නොපවතින තත්ත්වයක්ම නොපැවතිය හැකි තත්ත්වයන් නෙමෙයි. ඉතිහාසය පුරාම මිනිස්සු නොපවතින තත්ත්වයන් පවතින තත්ත්වයන් බවට පත් කරගෙන තිබෙනවා. හැම විටම වගේ මෙහි මුල් අදියර මිනිසෙකුගේ වියුක්ත සිතීම හරහා බිහි වන සිහිනයක්.

පැවැත්ම වෙනස් කර ගැනීම

හැම ජීවයක්ම පැවැත්ම සඳහා නිරන්තර සටනක් කරනවා. එහිදී සමහර වෙලාවට වෙනත් වර්ග වල ජීවීන් එක්ක ගැටුමක් තිබෙනවා. තවත් සමහර වෙලාවට සහජීවනයක් තිබෙනවා. ඒ වගේම සමහර වෙලාවට තමන්ගේ වර්ගයා එක්කම ගැටුමක් හෝ සහජීවනයක් තිබෙනවා. මේ සටන හෝ සහජීවනය හිතාමතා කරන කටයුත්තක් වෙන්න අවශ්‍ය නැහැ. හිතුවත්, නැතත් පරිණාමයේ නීති අනුව එය කොහොමටත් සිදු වෙනවා. අවසාන වශයෙන් සිදුවෙන්නේ පැවැත්ම සඳහා වඩාත්ම හිතකර දෙයයි. පැවැත්මට බාධා කරන ලක්ෂණයක් හෝ චර්යාවක් දිගුකාලීනව පවතින්නේ නැහැ.

ජීව විද්‍යාත්මක නීති මත පමණක් පරිණාමය වූ කාලයේදී මිනිසාගේ පූර්වජයන්ට අනෙක් බොහෝ ජීවයන්ට වගේම තමන්ගේ පැවැත්මට හිතකර ජාන විකෘතියක් සිදු වන තුරු දිගු කාලයක් බලා ඉන්න සිදු වුනා. මිනිස්සුන්ට වියුක්ත ලෙස හිතන්න පුළුවන්කම ලැබීමෙන් පසුව මේ තත්ත්වය වෙනස් වුනා. ඉන් පසුව ගත වුනු කාලයේදී තමන්ගෙන් බාහිර ලෝකයට වඩාත්ම උචිත ලෙස හැඩ ගැහෙමින් පැවැත්ම සහතික කර ගන්න මිනිසාට තවදුරටත් අහඹු ජාන විකෘතියක් වන තුරු බලා ඉන්න අවශ්‍ය වුනේ නැහැ. උපතෙන් ලැබෙන ජාන කට්ටල ඒ විදිහටම තියාගෙන මිනිස්සු සංස්කෘතික ලෙස පරිණාමය වෙන්න පටන් ගත්තා. එහෙම පරිණාමය වෙලා අනෙක් ජීව විශේෂ පහු කරගෙන ගිහින් සමූහයක් විදිහට පෘථිවියේ ආධිපත්‍යය ලබා ගත්තා.

වියුක්තව හිතන්න බැරි ජීවයකට කළ හැක්කේ තමන්ට "උපතින්" ලැබී තිබෙන ජාන කට්ටල වල තිබෙන ඇල්ගෝරිදම් වලට අනුව බාහිර පරිසරයට ප්‍රතිචාර දක්වන එක පමණයි. ඇල්ගෝරිදම් සුසර වෙන්නේ කාලයත් සමඟ අහම්බෙන් සිදුවන විකෘති හා ස්වභාවික වරණය එක්කයි. වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් ජීවයකට මේ ඇල්ගෝරිදම් වල වහලුන්ව නොසිට ඇල්ගෝරිදම් වෙනස් කර ගන්න පුළුවන්. හැබැයි යම් සීමාවක් ඇතුළේ පමණයි. 

වියුක්තව හිතන්න පුළුවන් අයෙකුට පවතින තත්ත්වයට අමතරව නොපවතින තත්ත්වයන්ද පරිකල්පනය කළ හැකියි. එහෙත්, මෙය කළ හැක්කේ එක්තරා සීමාවක් තුළ පමණයි. නොපවතින තත්ත්වයන් ගැන පරිකල්පනය කළ හැක්කේ නිරීක්ෂණය කළ හැකි තත්ත්වයන්ගේ මිශ්‍රණයක් හෝ දිගුවක් විදිහටයි.

වසර දසදහස් ගණනක් තිස්සේ මිනිස්සු තමන්ගේ හැඟීම් වලට අනුවම කටයුතු නොකර වෙනස් ආකාර වලින් කටයුතු කරමින් විවිධ පරීක්ෂණ සිදු කර තිබෙනවා. මේ ඇතැම් පරීක්ෂණ සාර්ථක වී තිබෙනවා. සාර්ථක වීම කියන එකෙන් අදහස් කරන්නේ මිනිස් වර්ගයාගේ පැවැත්ම වඩා හොඳින් තහවුරු කිරීම යන්නයි. සංස්කෘතිය කියන්නේ එසේ සාර්ථක වූ පරීක්ෂණ. 

මේ පරීක්ෂණ දිගින් දිගටම සිදු වෙනවා. එහිදී අකාර්යක්ෂම චර්යාවන් වෙනුවට වඩා කාර්යක්ෂම චර්යාවන් ආදේශ වෙනවා. ඒ නිසා, මිනිස් සංස්කෘතිය එක තැන තියෙන්නේ නැහැ. වෙනස් වෙනවා.

සමහර චර්යාවන් හරහා මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ අනාගතය වෙනස් කර ගන්න පුළුවන්. එසේ වුවත්, අනාගතය වෙනස් කර ගැනීමේ අරමුණ පෙරදැරි කරගත් ඇතැම් චර්යාවන් නිසා අවසාන වශයෙන් මිනිස් පැවැත්මට බාධා ඇති වී මිනිස්සු කබලෙන් ලිපට වැටෙනවා. මෙසේ වීමේ අවදානම නොගෙන මිනිස් සංහතියට ඉදිරියට යන්න බැහැ. අවදානම් ගන්න වෙනවා. හැබැයි එකම වැරැද්ද නැවත නැවත කළොත්නම් ගොඩයාමක් නැහැ.

අපි කරන සමහර දේවල් වල හොඳ ප්‍රතිඵල තිබෙන බවත් තවත් සමහර දේවල් වල නරක ප්‍රතිඵල තිබෙන බවත් ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් දැන ගැනීම අමාරු නැහැ. ගින්දර ඇල්ලුවොත් අත පිච්චෙනවා. ගින්දරට අල්ලා මස් පිච්චුවොත් මස් මෙලෙක් වී රසවත් වෙනවා.

ගින්දරට අත පිච්චෙන බව අවබෝධ කරගන්න ගින්දර අල්ලලා බලන්න අවශ්‍ය නැහැ. ගින්දර ඇල්ලීමෙන් පසුව සිදු විය හැකි නොපවතින තත්ත්වය ගැන මිනිස්සුන්ට වියුක්තව හිතන්න පුළුවන්. මස් පිච්චුවහම ඇති විය හැකි නොපවතින තත්ත්වය ගැනත් මිනිස්සුන්ට වියුක්තව හිතන්න පුළුවන්. අවශ්‍යනම් මේ දෙක පිළිබඳවම පරීක්ෂා කර බලා අවබෝධ කරගන්නත් පුළුවන්.

මිනිස්සු හිතාමතා කරන සමහර දේවල් වලින් ඔවුන්ගේ අනාගත ජීවිතය වඩා සැපවත් කරගන්න පුළුවන් බව පැහැදිලිව පෙනෙන නමුත් අවශ්‍ය තරමට සැපවත් කරගන්න බැහැ. හැබැයි මේ විදිහට අනාගත ජීවිතය යම් තරමකින් සැපවත් කරගන්න පුළුවන් වීම ගැන දිගින් දිගටම හිතුවොත් තමන්ට අවශ්‍ය තරමටම අනාගතය සැපවත් කර ගැනීමේ හැකියාව ගැන මිනිස්සුන්ට වියුක්තව හිතන්න පුළුවන්. 

කාලයක් තිස්සේම මිනිස්සු මේ ගැන හිතා තිබෙනවා. පරීක්ෂාවට ලක් කළ නොහැකි, නිරීක්ෂණය කළ නොහැකි වියුක්ත තත්ත්වයන් තුළ මිනිස්සුන්ගේ බොහෝ ප්‍රශ්න වලට විසඳුම් තිබෙන ලෝකයක් මවා ගන්න මිනිස්සුන්ට පුළුවන්. ඉන් පසුව, ඒ තත්ත්වය කරා ළඟා වෙන්න කළ යුතු දේවල් ගැනත් මිනිස්සුන්ට හිතන්න පුළුවන්. දිව්‍ය ලෝකය, පාරාදීසිය, කොමියුනිස්ට් සමාජය වගේ දේවල් ඔය විදිහේ වියුක්ත සංකල්ප.

මේ ආකාරයේ මනෝරාජික තත්ත්වයන් පිළිබඳව පරිකල්පනය කරන එක කිසිසේත්ම නරක දෙයක් නෙමෙයි. ඉතාම සාධනීය දෙයක්. ඉන්ද්‍රියයන්ගේ සීමා පැත්තකින් තිබ්බත්, අපට නිරීක්ෂණය කළ හැක්කේ යම් නිශ්චිත කාල-අවකාශයක් පමණයි. එයින් අදහස් වන්නේ වෙනත් ආකාරයන්හි පැවැත්මවල් තිබිය නොහැකි බව නෙමෙයි. තව මාසයකින් කෝවිඩ් පාලනය වෙලා තියෙයිද? දැනටත් වඩා නරක විදිහට ව්‍යාප්ත වී තියෙයිද? මට හරියටම දැන ගන්න විදිහක් නැහැ. හැබැයි ඔය මොකක් හරි තත්ත්වයක් තියෙයි. හරි හෝ වැරදි හෝ මට ඒ තත්ත්වය පරිකල්පනය කරන්න පුළුවන්. මම එවරස්ට් තරණය කරලා නැහැ. නමුත්, එවරස්ට් මුදුන මොන වගේද කියලා මට පරිකල්පනය කරන්න පුළුවන්.

ජාන විකෘතියක් වැනි අහම්බයක් සිදු වන තුරු බලා නොසිට, පවතින තත්ත්වය වඩා යහපත් ලෙස වෙනස් කර ගන්න අවශ්‍යනම් කවර හෝ වඩා යහපත් තත්ත්වයක් ගැන පරිකල්පනය කළ හැකි වීම අනිවාර්ය කොන්දේසියක්. කළ යුතු හෝ නොකළ යුතු දේවල් ගැන පරිකල්පනය කළ හැක්කේ එයින් පසුවයි. ඒ විකල්ප තත්ත්වය සැබවින්ම පැවතිය හැකි තත්ත්වයක් වෙන්න හෝ නොවෙන්න පුළුවන්. 

හැබැයි මොනවා හෝ දෙයක් කරන්න පුළුවන් වෙන්නේ අවදානමක් ගනිමින් මේ විකල්ප තත්ත්වය පැවතිය හැකි තත්ත්වයක් ලෙස සැලකුවොත් පමණයි. සමාජවාදය හරහා ගිහින් කොමියුනිස්ට් ක්‍රමයක් හදාගැනීම කියන අදහසට තේරුමක් එන්නේ විය හැකියාවක් ලෙස කොමියුනිස්ට් ක්‍රමයක් පැවතීම පිළිගැනීමෙන් පසුවයි. දෙව්ලොව යන්න පිං කරන එකට තේරුමක් එන්නේ විය හැකියාවක් ලෙස දෙව්ලොව කියා එකක් පැවතීම පිළිගැනීමෙන් පසුවයි. මේ වගේ සංකල්ප විශ්වාස විදිහට ඉතිරි වී තිබෙන්නේ ඒවායින් මිනිසාගේ පැවැත්ම තහවුරු කිරීම සඳහා කිසියම් සාධනීය කාර්යයක් සිදු වී තිබෙන නිසයි. එවැන්නක් තව දුරටත් සිදු නොවන තත්ත්වයක් යටතේ මේ සංකල්ප වලටත් පැවැත්මක් නැතුව යයි.

කිසියම් මොහොතක අපේ පැවැත්ම තියෙන්නේ නිශ්චිත ස්ථානයක. අපට මේ ස්ථානය වෙනස් කර ගැනීමේ සීමිත හැකියාවක් තිබෙනවා. එසේ වෙනස් කර ගැනීමෙන් පවතින තත්ත්වය වඩා යහපත් සේ වෙනස් කර ගැනීමේ හැකියාවද තිබෙනවා. ඒ වගේම එහෙම කරන්න ගිහින් තත්ත්වය වඩා නරක වෙන අවස්ථාද තිබෙනවා. 

අවුරුදු විසිපහකට කලින් මහ බැංකු බෝම්බය පුපුරද්දී එහි සිටි අනූ ගණනක් මිය ගියා. තවත් පිරිසක් ආබාධිතයින් වුනා. සුනාමිය වෙලාවේ මුහුද අයිනේ සිටි දහස් ගණන් පිරිස් මිය ගියා. මහ බැංකුවේ රැකියා කළ ගොඩක් අය ඒ රැකියාව තෝරා ගන්න ඇත්තේ තමන්ගේ ජීවිත වඩා සැපවත් කර ගන්න. සුනාමිය දවසේ මුහුද අයිනේ සංචාරක හෝටලයක නැවතී සිටි බොහෝ අය එසේ යන්න ඇත්තේ වැඩි සතුටක් ලබන්න. 

දඩයමේ යන ආදිවාසියෙකුට කොටියෙක් මුහුණට මුහුණ හමු වුනොත් බොහෝ විට කොටියාගේ ගොදුරක් වෙන්න සිදු වෙනවා. කොටි ඉන්න පැති මග හැරීමෙන් මේ අවදානම අඩු කරගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම මුවෝ, ගෝන්නු නැති පැත්තක දඩයමේ ගියොත් ගෙදර එන්න වෙන්නේ හිස් අතින්. සත්තු වැඩි පැත්තක දඩයමේ ගියොත් ඉක්මණින් දඩයමක් කර ගන්න පුළුවන්. පහළ ආදායම් මට්ටමක ඉන්න රටක ඉඳලා සංවර්ධිත රටකට සංක්‍රමණය වන ගොඩක් අයට තමන්ගේ ජීවිත වඩා සැපවත් කර ගන්න පුළුවන්. 

සරලව කිවුවොත් හොඳ තැන් හා නරක තැන් කියා පැහැදිලිව හඳුනා ගත හැකි තැන් තිබෙනවා. හොඳ තැන් අතර වඩා හොඳ තැන් තිබෙනවා. එවැනි තැන් සොයා යාමෙන් ජීවිතය වඩා සැපවත් කර ගන්න පුළුවන්. මෙය ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් දැන ගත හැකි දෙයක්. එහෙමනම්, මේ විදිහට තැන් මාරු කරමින් දැන් මුහුණ දෙන ප්‍රශ්න සියල්ලම හෝ වැඩි ප්‍රමාණයක් විසඳා ගැනීමේ හැකියාවක් නැද්ද? 

මේ විදිහට හිතන කෙනෙකුට මෙහි තර්කානුකූල අවසානය විදිහට දිව්‍යලෝකයක් වගේ තැනක් හමු වෙනවා. එහි එක්කෝ මරණය කියා දෙයක් නැහැ. එහෙම නැත්නම් මරණය දක්වා ගත කළ හැකි ජීවිතය ඉතා දිගුයි. වයසට යාමක් කියා දෙයක්ද  නැහැ. හැමදාම තරුණයි. එක්කෝ වැඩ කරන්න අවශ්‍ය නැහැ. නැත්නම් වැඩ ඉතාම අඩුයි. සම්පත් වල සීමාවක් නැහැ. කැමති තරම් පරිභෝජනය කළ හැකියි. ඔය වගේ මනෝරාජික තත්ත්වයක් පරිකල්පනය කළාට පස්සේ දෙවනුව ඒ වගේ තැනකට යන විදිහ ගැන හිතන්න පහසුයි. දිගින් දිගටම ලෝකයේ තත්ත්වය වඩා යහපත් වෙනවා කියා හිතන කෙනෙකුට එම තර්කයේම දිගුවක් විදිහට පවතින ලෝකය අනාගතයේ කිසියම් දවසක මේ මනෝරාජික තත්ත්වය දක්වා පරිණාමය වෙයි කියා පරිකල්පනය කරන්නත් පුළුවන්.

හැබැයි මේ විදිහට වඩා හොඳ තැන් හොයන්න ගිහින් වැඩේ වැරදිලා ඇනගන්න වෙන එකත් ප්‍රත්‍යක්ෂ දැනුමක්. හැම වෙලාවෙම හැමෝටම එහෙම නොවුනත් එක දිගටම වැරදීම් වෙලා තත්ත්වය ගොඩක් නරක තැනකට වැටෙන්න පුළුවන්. එහෙම වැටෙන්න පුළුවන් නරකම තැන කුමක්ද? මේකත් පරිකල්පනය කළ හැකි දෙයක්. අපායවල් වගේ තැන් ඔය වගේ තැන්. 

අනෙක් අතට අද මේ තිබෙන අවුල් සහගත ලෝකය මේ වගේ කාලයක් තිස්සේ සිදු වුනු වැරදීම් වල ප්‍රතිඵලයක් වෙන්න බැරිද? එහෙමනම් කාලයකට ඉස්සර හැම දේම ඉතා හොඳින් තිබුණා වෙන්න බැරිද? මේකත් පරිකල්පනය කළ හැකි දෙයක්. බ්‍රහ්මජාල සූත්‍රයේ, උප්පත්ති කතාවේ එහෙම තියෙන්නේ ඔය වගේ වඩා යහපත්ව තිබුණු ලෝකයක් ගැන විස්තරයක්. ආදි කොමියුනිස්ට් සමාජය කියා කියන්නේත් ඔය ආකෘතියේම කතාවක්.

මිනිස්සුන්ට පැවැත්මේ ආරම්භය හා අවසානය, පැවැත්ම තුළ සතුට සොයා යාමේ අවසාන ඉලක්කය, පැවැත්මක් පැවතිය හැකි නරකම ආකාරය ආදී දේවල් ගැන විවිධ ආකාර වලින් පරිකල්පනය කළ හැකියි. එහෙත්, එයින් අදහස් වන්නේ පරිකල්පනය කළ හැකි හැම දෙයක්ම නිවැරදි බව නෙමෙයි.