අම්බිකාගේ විලාපය

ජේආර් උන්නැහේ රේගන් මහත්තයව බැහැදකින්න යද්දී තුටු පඬුරක් විදිහට මාස දහ අටක අලි පැටික්කියක් කිහිල්ලේ ගහගෙන ගිය කතාවත්, ඇමරිකාවට ගිහිං වැඩි දොහක් යන්න කලින් මේ අලි පැටික්කිගේ ජීවිතේ ඉතාම අවාසනාවන්ත විදිහට කෙළවර වුනු ආකාරයත් කලින් ලිපියේ ලිවුවනේ.

මේ කටයුත්තෙදී ජේආර් කළේ වැරැද්දක්ද? නැත්නම් මෝඩකමක්ද? අලි පැටික්කිව බාර ගැනීම ඇමරිකාව කරපු වැරැද්දක්ද? එහෙම නැත්නම් ඇමරිකාවට සිදු වෙච්ච අත්වැරදීමක්ද?

මේ වගේ ප්‍රශ්න මතු වෙන එක අමුත්තක් නොවුනත් මේ දේවල් ගැන එක පාරටම අවසන් නිගමන වලට බහින එක ඒ තරම්ම හොඳ දෙයක් නෙමෙයි.

අලි පැටික්කිව රේගන්ට පිරිනමන්නේ ජේආර් විසින් වුවත් මේ වගේ දෙයක් සිදුවෙන්නේ ජේආර්ගේ හෝ රේගන්ගේ තනි තීරණේට නෙමෙයි. ඔය වගේ තීරණයක් ගන්න නිලධාරීන් විශාල පිරිසක් මැදිහත් වෙනවා.

ජයතු කියන්නේ ලංකාවේ සිට අඩු වයසකදී උතුරු ඇමරිකාවට පටවපු පළමුවෙනි අලි පැටික්කි නෙමෙයි. සමඟි පෙරමුණු ආණ්ඩු කාලේ ඔයාකාරයට ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට හා කැනඩාවට අලි පැටවු හා පැටික්කියෝ හතර පස් දෙනෙක්ම පටවලා තියෙනවා. ඒ අයට වුනේ මොකද කියන එක අපි වෙනම ලිපියකින් කතා කරමු.

ජයතු අලි පැටවාව ජනාධිපති ජේආර් විසින් ජනාධිපති රේගන්ට නිල වශයෙන් භාර දීම සිදු වුනේ 1984 ජුනි 18 වෙනිදා 11.30ට පමණ ධවල මන්දිරයේ දකුණු තණ තිල්ලේදීයි[1]. ඇය ඇමරිකාවට පැමිණ තිබෙන්නේ ඊට සතියකට පෙර 1984 ජුනි 11 දිනයි. ඇමරිකාවට පැමිණ දින 78කට පසුව, එනම් 1984 අගෝස්තු 29දා හවස 4.45ට පමණ වොෂින්ටන් ඩීසීහි ස්මිත්සෝනියන් ජාතික කෞතුකාගාරයේදී ඈ අවාසනාවන්ත ලෙස මිය යනවා.

ජයතු අලි පැටික්කිය ස්මිත්සෝනියන් ජාතික කෞතුකාගාරට පැමිණෙන විට එහි තවත් ආසියානු අලි දෙන්නෙක් සිටියා. දෙන්නාම කෙණෙරන්. (මේ කෙණෙර කියන වචනය පහේ ශිෂ්‍යත්වයට උගන්වන ගුරුවරුන් විසින් මෑතකාලීනව නැවත අරුත් ගන්වනු ලැබූ වචනයක් වෙන්න පුළුවන්). පළමුවැන්නිය 1961 අප්‍රේල් 14 වෙනිදා ඉන්දියානු දරුවන්ගෙන් ඇමරිකානු දරුවන්ට තෑග්ගක් සේ ලැබුණු අම්බිකා. දෙවැන්නිය ජයතු වගේම අඩු වයසෙන් 1976 දෙසැම්බර් 30දා ලංකාවේ සිට එහි පැමිණි ශාන්ති.

අම්බිකා ඉන්දියාවේ සිට ඇමරිකාවට එන කොට අවුරුදු දහතුනක අලි නෑම්බියක්. නමුත්, ශාන්තිව ඇමරිකාවට එවන විට ඇයට අවුරුද්දක්වත් නැහැ. ජයතු තරම් අවාසනාවන්ත නොවුනත් ඇතැම් විට ශාන්ති කුඩා කාලයේදීත් කිරි පොවන්න අමාරු වෙන්න ඇති. එහෙම නැත්නම් කිරි බොන අලි පැටියෙක්ව භාර ගන්න ඇමරිකාව පසුව අදිමදි කරන්න හේතුවක් නෑනේ. එහෙම නැත්නම් ශාන්ති ආ කාලයේම උතුරු ඇමරිකාවේ වෙනත් සත්ත්ව උද්‍යාන දෙකකට එවනු ලැබූ අනෙක් කිරි බොන අලි පැටවුන් හතර දෙනාගෙන් එකෙකු හෝ කිහිප දෙනෙකු මේ ප්‍රශ්නයට මුහුණ දුන්නා වෙන්නත් පුළුවන්.

අම්බිකාගේ තරුණ කාලයේදී මිනිස් රැකවරණය යටතේ සිටින කෙණෙරන් ගැබ්බර වීම සාමාන්‍ය දෙයක් වී තිබුණේ නැහැ. ඇගේ දරුමල්ලන් කිසිවකු ගැන වාර්තා දකින්නට නැත්තේ ඒ නිසා විය යුතුයි. නමුත්, ශාන්තිටනම් පසුව අලි පැටවුන් දෙන්නෙක්ම ලැබෙනවා.

කොහොම වුණත්, ජයතු ඇමරිකාවට රැගෙන එන කාලය වෙන කොටත් ශාන්ති අවුරුදු අටක අලි පැටික්කියක් මිස අලි නෑම්බියක් නෙමෙයි. හැබැයි ඉන්දියාවෙන් ආ අම්බිකාටනම් ඒ වන විට වයස අවුරුදු තිස් හයක් වෙලා. නිදැල්ලේ හිටියනම් බොහෝ විට අලි පැටවු කීප දෙනෙකුගේ අම්ම කෙනෙක්.

කතාවක් තියෙනවනේ ඇතින්නකට පැටියෙක් ලැබුනහම රැහේ අනෙක් ඇතින්නන්ටත් කිරි උනනවා කියල. ඉන්දියාවෙන් ආපු අම්බිකා ජයතුගේ රැහේම නොවුණත් මේ හුරතල් අලි පැටියා කිරි නැතුව කෑගහන කොට අම්බිකා වගේ දරුවෝ නොලබපු කෙණෙරකට වුනත් කිරි එරෙන්න බැරිද? ජයතු පැටියා කෑ ගහනකොට අම්බිකාට මොන වගේ දේවල් හිතෙන්න ඇද්ද?

අලි ඇත්තුන්ට හිතන්න පුළුවන්ද කියලා කාට හරි අහන්න පුළුවන්. හිතන්න පුළුවන් වුනත් ඒ හිතන දේවල් මට දැනගන්න විදිහක් නැහැ. අලියෙක් තියා මේක කියවන ඔබ හිතන දේවල්වත් මට දැනගන්න බැහැ. නමුත්, අම්බිකා හිතන දේවල් මේ වගේ වෙන්න පුළුවන් කියා මට පරිකල්පනය කරන්න පුළුවන්. අම්බිකා හිතන දේවල් කියා මම පරිකල්පනය කරන දේවල් මට ලියන්නත් පුළුවන්.

අම්බිකා හිතුවේ මේ වගේ වෙන්න බැරිද?


අම්බිකාගේ විලාපය 

මේ ඈත දීපංකර රටේ 
උඹට මට නුපුරුදු වනේ 
උඹට මවු වෙන්නට ඉඩක් නෑ 
බරට කිරි පිරිලා තනේ 

එකෙක් ගැබ්බර වූ තැනේ 
අපි හැවොම කිරි මවුවරු වුනේ 
උඹේ ඇඬුමට කිරි ඉනූවත් 
කෙල්ලෙ මමනම් පිට රැහේ 

උඹේ හුරතල් දුටු තැනේ 
රජ මැතිවරුන් හැම තුටු වුනේ 
ඒත් කෙල්ලේ ඒකමයි අද 
උඹට මේ හැටි කොඩිවිනේ 

පාට සළුපිළි අබරණින් නෙක  
අලංකාරෙට සරසලා 
රජෙක් රජෙකුට පඬුරු විලසට
උඹව ගෙනැවිත් පුද කළා 

මේ හීත හිම වැටෙනා රටේ අද
උඹව කරලා හුදෙකලා 
උඹේ රජු සහ රජ බිසෝ දැන් 
මූදු හතකින් ගොඩ වෙලා 

හාමතේ උඹ හාමතේ උඹ
අඬනවා කිරි ඉල්ලලා 
උඹ වගෙම උඹ වගෙම කෙල්ලේ
මමත් අද අසරණ වෙලා

අලි පැටවු විතරක් නෙමෙයි කෙලි පැටවුන්වත් ඔයාකාරයට ප්‍රාදේශීය රජවරුන් විසින් මහ රජවරුන්ට ගෙනත් භාර දුන් කතා අහල ඇතිනේ. ඒ නිසා අවශ්‍යනම් අම්බිකාගේ විලාපය ගැන වඩා පුළුල් විදිහට වුනත් හිතන්න බැරි කමක් නැහැ.

(Image: https://news.softpedia.com/news/Picture-of-the-Day-Baby-Elephant-Face-Plants-in-Mud-398366.shtml)

1. Ronald Reagan: "Remarks on Accepting a Gift From the People of Sri Lanka ," June 18, 1984. Online by Gerhard Peters and John T. Woolley, The American Presidency Project. http://www.presidency.ucsb.edu/ws/?pid=40056.