අපේ අලුත් ජීවිතය

බ්ලොග් එක පැත්තේ ආවේ සති දෙකකටත් පස්සේ. මම හිතන්නේ තිබෙන කාර්ය බහුල තත්ත්වය නොවැම්බර් මැද වන තුරු අවසන් වන එකක් නැහැ. ඒ නිසා, එතෙක් කල් බ්ලොග් එක පණ පිටින් තියා ගන්න ඉඳහිට මේ වගේ යමක් ලියනවා හැර වැඩි දෙයක් කරන්න ලැබෙන එකක් නැහැ. 

පසුගිය වසර පහක පමණ කාලය තුළ වසරකට ලියා තිබෙන සාමාන්‍ය ලිපි ප්‍රමාණය මේ වසරේ දැනටමත් ලියා අවසන් නිසා ඉතිරි මාස කිහිපයේ වැඩිපුර නොලිවුවා කියා අඩුවක් දැනෙන එකක් නැහැ. කියවන්න අවශ්‍ය අයට කියවන්න ලිපි විශාල ප්‍රමාණයක් බ්ලොග් එකේ තිබෙනවා වගේම තවමත් සැලකිය යුතු පිරිසක් දිනපතාම පරණ ලිපි කියවනවා.

සැප්තැම්බර් මාසය කාර්ය බහුල වෙන එක අසාමාන්‍ය දෙයක් නෙමෙයි. පසුගිය සැප්තැම්බර් මාසයේදීත් මෙහි පළ කර තිබෙන්නේ ලිපි තුනක් පමණයි. පෞද්ගලිකව ගත්තහම සැප්තැම්බර් මාසය බොහෝ දේ සැලසුම් කර ගත යුතු අවුරුද්දක ආරම්භය වැනි කාලයක්. මේ අවුරුද්දේ සුවිශේෂී ස්වභාවය නිසා තවත් අමාරුයි.

මේ වෙද්දී ඇමරිකාවේ කෝවිඩ් "දෙවන රැල්ල" මන්දගාමී වෙමින් යන නමුත් තවමත් දවසකට රෝගීන් හතළිස් දහසක් පමණ අලුතෙන් හඳුනා ගැනෙනවා. මරණ දහසකට කිට්ටුව සිදු වෙනවා. මා සහ පවුලේ අනෙකුත් සාමාජිකයින් පසුගිය මාර්තු මාසයේ සිට තවමත් ඉන්නේ නිවස ඇතුළේ. මෙය ස්වේච්ඡාවෙන් සිරගත වීමක්. අපේ රැකියා වල ස්වභාවය නිසා අපට මේ අවස්ථාව හිමි වී තිබෙනවා.

පසුගිය මාසයේ ග්‍රීෂ්ම නිවාඩුවෙන් පසුව නැවතත් පාසැල් වාරය ආරම්භ වුනා. පාසැල් වල වගේම සරසවි වලත් බොහෝ විට සිදු වන්නේ තමන්ගේ රුචිකත්වය පරිදි පන්ති කාමරයට පැමිණ හෝ ගෙදර සිට ඉගෙන ගැනීමට සිසුන්ට අවස්ථාව සලසා දීමයි. අපේ පාසැල් දිස්ත්‍රික්කයේ සිසුන් 22,000ක් වෙනුවෙන් ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන්ගේ තේරීම් අනුව සිසුන් 7,000ක් මෙම පාසැල් වාරය අවසන් වන තුරු නිවෙස් වල සිට අධ්‍යයන කටයුතු කරන්නට කැමැත්ත පළ කර තිබෙනවා.

ඉතිරි සිසුන් 15,000 පන්ති කාමරයේ සිට ඉගෙන ගන්නවාට ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන් කැමතියි. දරුවන් ගෙවල් වල තබා ගැනීම නිසා ඇති වන අමතර ප්‍රශ්නත් මෙයට හේතුවක්. අප නිවසේ සිට රැකියාව කරන නිසා දරුවන්ද නිවසේ සිටීම අපට ප්‍රශ්නයක් නොවූවත්, රැකියා සඳහා නිවෙසින් බැහැර යා යුතු දෙමවුපියන්ට එය ප්‍රශ්නයක්. තමන්ගේ දරුවන්ගේ අධ්‍යයන කටයුතු නිසි සේ සිදුවන බවට වග බලා ගැනීමේ හැකියාවක් ඔවුන්ට නැහැ. ඒ වගේම, කොහොමටත් ගෙදරින් එළියට යන නිසා දරුවන් බැහැර ගියා කියා ඔවුන්ගේ අවදානම අමුතුවෙන් වැඩි වෙන්න දෙයකුත් නැහැ. 

පාසැල් සිසුන්ගේ (දෙමවුපියන්ගේ) වගේම සරසවි සිසුන්ගේ රුචිකත්වයන් දෙස බැලූ විට පැහැදිලිව පෙනෙන එක් දෙයක් වන්නේ පළමු පරම්පරාවේ සංක්‍රමණික පවුල් වල, විශේෂයෙන්ම ආසියානු සම්භවයක් ඇති පවුල් වල, ජනප්‍රිය තේරීම නිවසේ සිට අධ්‍යාපනය ලැබීම බවයි. මෙයට හේතු ගණනාවක් තිබෙනවා. 

පළමු පරම්පරාවේ සංක්‍රමණික පවුලකට ඇමරිකාව ඇතුළේ ඥාති සම්බන්ධතා ජාලයක් නැහැ. එසේ තිබියදී, පවුලේ අයෙකුට කෝවිඩ් ආසාදනය වී ඉතිරි අයටද බෝ වුනොත් බලන්න කෙනෙක් නැති කමින් අසරණ වෙනවා. ඥාති සම්බන්ධතා ජාලයක් තිබෙන කෙනෙකුට මේ වගේ අවස්ථාවක උදවු ලබා ගත හැකි සුරක්ෂිතතා දැලක් තිබෙනවා. ඒ නිසා, සංක්‍රමණිකයන්ට බය වෙන්න හේතු වැඩියි. 

ඉන්දියාව, චීනය වැනි ආසියානු රට වලින් ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය වී සිටින බොහෝ දෙනෙක් තමන්ගේ අධ්‍යාපන සුදුසුකම් මත ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය වී සිටින වෘත්තීය රැකියා කරන අයයි. ඒ අයට බොහෝ විට නිවසේ සිට තමන්ගේ රැකියාව කිරීමේ අවස්ථාව තිබෙනවා. ඒ නිසා, දරුවන්ද නිවසේ තබා ගැනීමට තිබෙන නැඹුරුව වැඩියි.

අනෙක් අතට මෙවැනි සංක්‍රමණික පවුල් වල දෙමවුපියන් බොහෝ විට ඉලක්ක කරන්නේ තමන්ගේ දරුවන්ටත් උසස් අධ්‍යාපනයක් ලබා දී හොඳ රැකියාවක් ලබා ගැනීමේ ඉඩකඩ වැඩි කරන්නයි. ඒ වගේම ඇමරිකාවේ ඉපදුනු සංක්‍රමණික පවුල් වල දරුවන් අතර පවා ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන්ගෙන් උරුම වූ විභාග ඉලක්ක කළ අධ්‍යාපනය කෙරෙහි යම් නැඹුරුවක් තිබෙනවා. ඉලක්කය විභාගය හෝ ලකුණු වූ විට ඉගෙන ගන්නේ කොහොමද කියන එක එතරම් වැදගත් නැහැ.

හැම විටම නොවූවත්, පරම්පරා ගණනක් ඇමරිකාවේ ජීවත් වන සුදු හෝ කළු ඇමරිකානු පවුල් වල සිසුන්ගේ හා ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන්ගේ ඉලක්කය අධ්‍යාපනය මිස විභාග හෝ ලකුණුම නෙමෙයි. ඔවුන් බලාපොරොත්තු වන අධ්‍යාපනය පූර්ණ එකක් වන්නේ සිසුන්ට පංති කාමරය තුළ අනෙක් සිසුන් සමඟ ගැටෙන්නට අවස්ථාව ලැබේනම් පමණයි. 

ඇමරිකාව හැම තැනම තත්ත්වය මා දන්නේ නැතත්, අපේ ප්‍රදේශයේ පාසැල් හා සරසවි විවෘත කර තිබෙන්නේ කෝවිඩ් ව්‍යාප්තිය පාලනය කිරීම සඳහා දැඩි ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කරමිනුයි. සිසුන් හැම විටම මුහුණු ආවරණ නිසි පරිදි පැළඳ සිටිය යුතු අතර අඩි හයක පරතරය පවත්වා ගත යුතුයි. මේ කොන්දේසි යටතේ පන්ති කාමරයක ඉඩ තිබෙන්නේ සීමිත සිසුන් පිරිසකට පමණයි. ඒ නිසා, පාසැල් යාමට කැමති සිසුන් සියලු දෙනාටම ඒ අවස්ථාව ලබා දීමේ හැකියාවක් නැහැ.

අපේ පාසැල් දිස්ත්‍රික්කයේ පංති කාමරයේ සිට ඉගෙන ගැනීමට කැමති සිසුන්ට සතියේ දින පහෙන් දෙකක් එසේ පාසැල් යාමට අවස්ථාව ලැබෙනවා. ඉතිරි දින වල නිවසේ සිට ඉගැන්වීම් කටයුතු වලට සම්බන්ධ විය යුතුයි. වාසගමේ මුල් අකුරු අනුව ගෙදර සිටින දවස් හා පාසැල් යන දවස් තීරණය වෙනවා. 

ගෙදර හතර දෙනෙක් තැන් තැන් වලට වී සාමාන්‍යයෙන් නිවසෙන් පිටත පන්ති කාමරයක හෝ රැකියා ස්ථානයක කරන කටයුතු කිරීමත් පහසු වැඩක් නෙමෙයි. සමහර වෙලාවට එක ගාලගෝට්ටියක්! සංගීතය, සරඹ වගේ විෂයයනුත් තියෙනවනේ!!

(Image: https://www.reddit.com/r/funny/comments/fxgm1p/my_roommates_zoom_meeting_attire/)

වරක් හැදුනත් ගැලවුමක් නැද්ද?

කෝවිඩ්-19 වරක් ආසාදනය වූ අයට නැවතත් එම වෛරසය ආසාදනය වී ඇති බවට වූ වාර්තා වරින් වර පළ වුණත් මේ වාර්තාවන්හි විශ්වාසනීයත්වය පිළිබඳව ප්‍රශ්න තිබුණා. රෝගය සුව වීමෙන් පසුවත් වෛරසයේ ශේෂ වූ කොටස් (හෝ අදාළ ක්‍රියාවලිය තුළ හැදෙන ද්‍රව්‍ය) කාලයක් සිරුරේ රැඳී තිබෙන නිසා මෙසේ දෙවන වරට ආසාදනය වී ඇති සේ හඳුනා ගැනෙන්නේ සැබෑවටම දෙවන වරට සිදු වූ ආසාදනයක් නොවීමට ලොකු ඉඩක් තිබීම ඊට හේතුවයි. 

කෝවිඩ්-19 වරක් ආසාදනය වූ අයෙකුට නැවතත් එම වෛරසය ආසාදනය වී ඇති බව මේ වන විට හොංකොං සරසවියේ පර්යේෂක කණ්ඩායමක් විසින් පළමු වරට තහවුරු කර තිබෙනවා. දෙවන වරට වෛරසය ආසාදනය වී තිබෙන්නේ පළමු වරට ආසාදනය වී දින 142කට පසුවයි. 

මෙසේ දෙවන වරටද වෛරසය ආසාදනය වී තිබෙන්නේ අවුරුදු 33ක හොංකොං වැසියෙකුටයි. ඔහු පළමු ආසාදනය සිදු වන විට මනා සෞඛ්‍ය තත්ත්වයකින් සිටි අයෙක්. පළමු වරට ඔහුට කෝවිඩ්-19 ආසාදනය වී ඇති බව තහවුරු වී තිබෙන්නේ පසුගිය මාර්තු 23 වනදා. මාර්තු 26 වනදා ඔහු රෝහල්ගත වී තිබෙන අතර පරීක්ෂණ දෙකකින්ම කෝවිඩ්-19 සුව වී ඇති බව තහවුරු කර ගැනීමෙන් පසුව අප්‍රේල් 14 වනදා ඔහු රෝහලෙන් පිටව ගොස් තිබෙනවා.

මේ පුද්ගලයාට දෙවන වරටද කෝවිඩ්-19 ආසාදනය වී ඇති බව හඳුනා ගැනෙන්නේ අගෝස්තු 15 වනදා හොංකොං ගුවන් තොටුපොළේදීයි. ඒ ස්පාඤ්ඤ සංචාරයකින් පසුව එක්සත් රාජධානිය හරහා නැවත සියරට පැමිණෙන අවස්ථාවේදී. මේ අනුව, ඔහුව රෝහල් ගත කර ඇතත් පළමු වර මෙන් ඔහුට කැස්ස, උණ, හිසරදය හා උගුර ආසාදනය ආදී රෝග ලක්ෂණ පහළ වී නැහැ. 

දෙවන ආසාදනය පළමු ආසාදනයට සම්බන්ධ නැති අලුත් ආසාදනයක් බව තහවුරු කර ගැනීම පහසු වී තිබෙන්නේ ඔහු දෙවන වර ආසාදනයට ගොදුරු වී තිබෙන්නේ විදේශ සංචාරයක යෙදෙද්දී වීම නිසයි. ජෙනෝම විශ්ලේෂණය මගින් තහවුරු කරගෙන තිබෙන පරිදි, දෙවන ආසාදනයට හේතු වී තිබෙන වෛරසය ස්පාඤ්ඤයේ පැතිරෙන, හොංකොංහි මුලින් පැතිරුණු වෛරස ප්‍රභේදයෙන් වෙනස් එකක්.

ඉහත පර්යේෂණ ප්‍රතිඵලය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් අනතුරුව බෙල්ජියම හා නෙදර්ලන්තය වැනි වෙනත් රට වලින්ද මෙවැනි දෙවන ආසාදනයන් පිළිබඳව තොරතුරු හෙළිදරවු වෙමින් පවතිනවා.

මේ වන විට ලොව පුරා හඳුනාගෙන තිබෙන කෝවිඩ්-19 ආසාදිතයින් ප්‍රමාණය මිලියන 24කට වඩා වැඩියි. ඒ අනුව, එක පැත්තකින් බැලූ විට මෙසේ දෙවන වරට ආසාදනය වූ පුද්ගලයින් කිහිප දෙනෙකු හමු වී ඇතත් එය ඉතා දුලබ සිදු වීමක්. එමෙන්ම, මෙසේ දෙවන වරට ආසාදනය වූ පුද්ගලයින් විසින් මුල් වර මෙන් රෝග ලක්ෂණ පෙන්වා නොතිබීමද සැනසිල්ලට කරුණක්. ඩෙංගු වැනි ඇතැම් රෝග දෙවන වරට ආසාදනය වූ විට තත්ත්වය පළමු ආසාදනයට සාපේක්ෂව වඩා දරුණු වන නමුත් මෙහිදී පෙනෙන්නට තිබෙන්නේ එහි අනෙක් පැත්තයි.

අනෙක් පැත්තෙන් බැලූ විට, ගුවන් තොටුපොළ හරහා හොංකොං වෙත පැමිණෙන පුද්ගලයින් පරීක්ෂාවට ලක් නොකරන්නට මේ පුද්ගලයාව ආසාදිතයෙකු සේ හඳුනා ගැනෙන්නේ නැහැ. එමෙන්ම, පළමු වර මෙන් කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් පහළව නොතිබූ නිසාත්, වරක් ආසාදනය වී සුව වී සිටි නිසාත් අඩු වශයෙන් ඔහු හෝ තමන් ආසාදිතයෙකු බව සැක කරන්නේ නැහැ. එසේ වුවත් ඔහු රෝග වාහකයෙක්. ගුවන් තොටුපොළේදී පරීක්ෂා කර හඳුනා නොගැනෙන්නට එවැන්නෙකු විසින් තවත් බොහෝ පිරිසකට රෝගය බෝ කළ හැකිව තිබුණා.  

දොළොස්වෙනි මරණය

කිහිප දෙනෙක්ම ප්‍රතිචාර ලෙස විවිධ ප්‍රශ්න අසා තිබෙනවා. ඇතැම් අය ප්‍රශ්න අසා විද්‍යුත් ලිපි එවා තිබෙනවා. ඊට අමතරවත් කතා කළානම් හොඳ මාතෘකා ගණනාවක් තිබෙනවා. නමුත්, මේ දවස් වල බ්ලොග් එක වෙනුවෙන් වැය කිරීම සඳහා කාලයක් හොයා ගන්නම බැරි තරම්. විවේකයක් ලැබෙන විට මේ දේවල් ගැන අපි කතා කරමු.

ලංකාවේ දොළොස්වන කෝවිඩ් මරණය වාර්තා වී තිබෙනවා. ඇය පිළිකා රෝගියෙකුව සිට ඇති බවද වාර්තා වෙනවා. මේ ආකාරයෙන් වෙනත් රෝග වලින් පීඩා විඳිමින් සිටින අයෙකු කෝවිඩ් ආසාදනය වීමෙන් මිය ගිය පසුව එම මරණය ඇත්තටම කෝවිඩ් මරණයක්ද කියන එක කතාබහට ලක් වෙනවා.

මෙය සරල ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. හේතු ගණනාවක සම්ප්‍රයුක්ත ප්‍රතිඵලය නිසා ඇති වන සංසිද්ධියක් තනි හේතුවකට ඌණනය කරන්න ගියාම ඇති වන සංකල්පීය ප්‍රශ්නයක්. මිනිහෙක් මැරුණේ ඇයි කියන එකට හැම වෙලාවකම නිශ්චිත තනි හේතුවක් දෙන්න පුලුවන්ද? බීමතින් රිය පදවා සිදුවන අනතුරකින් කෙනෙක් මිය ගියාම එය රිය අනතුරක් නිසා සිදු වූ මරණයක්ද නැත්නම් මත්පැන් නිසා සිදු වූ මරණයක්ද? එය මත්පැන් නිසා සිදු වූ මරණයක් කියා කිව හැකිනම්, එම අනතුරෙන්ම මිය ගිය මත්පැන් පානය නොකරන අයෙකුගේ මරණයට හේතුව කුමක්ද?

කිසියම් සංසිද්ධිකයට හේතුකාරක වූ තනි කරුණක් ගැන විද්‍යාත්මක පදනමකින් කතා කරද්දී බොහෝ විට එය කරන්නේ කවර හෝ ප්‍රතිපරිසිද්ධික තත්ත්වයකට සාපේක්ෂවයි. උදාහරණයක් ලෙස කෝවිඩ් ආසාදනය වීමෙන් පසුව මිය ගිය පිළිකා රෝගියෙකු කෝවිඩ් ආසාදනය නොවූවද අදාළ කාලය තුළ පිළිකා රෝගයෙන් මිය යා හැකිව තිබුණේනම් එය කෝවිඩ් හේතුවෙන් සිදු වූ මරණයක් ලෙස හඳුන්වනවාට වඩා පිළිකා මරණයක් සේ හැඳින්වීම නිවැරදියි. ඒ වගේම, පිළිකාව නොතිබුණත් කෝවිඩ් නිසා මිය යා හැකිව තිබුණේනම් එය කෝවිඩ් මරණයක් කියා කියන්න පුළුවන්.

මේ වගේ සංකල්පීය රාමුවක් යොදා ගත්තත් ප්‍රශ්නය එයින්ම විසඳෙන්නේ නැහැ. පිළිකා රෝගියෙකු කෝවිඩ් ආසාදනය වී සිටි තත්ත්වය යටතේ මිය ගිය බව අපට නිරීක්ෂණය කළ හැකි වුවත්, කෝවිඩ් ආසාදනය වී නොසිටි තත්ත්වයක් යටතේ ඇය මිය යා හැකිව තිබුණාද නැත්නම් තව දුරටත් ජීවත්ව සිටිය හැකිව තිබුණාද යන්න අපට නිශ්චිතව දැන ගත හැකි ක්‍රමයක් නැහැ. එය ප්‍රායෝගික ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. සංකල්පීය ලෙසම කළ නොහැකි දෙයක්.

මේ ආකාරයෙන්ම කෝවිඩ් ආසාදනය වී සිටි පිළිකා රෝගියෙකු පිළිකාවක් වැළඳී නොසිටි තත්ත්වයක් යටතේ මිය යා හැකිව තිබුණාද නැත්නම් තව දුරටත් ජීවත්ව සිටිය හැකිව තිබුණාද යන්නත් අපට නිශ්චිතව දැන ගත හැකි ක්‍රමයක් නැහැ. මෙවැනි ප්‍රතිපරිසිද්ධික තත්ත්වයන් පිළිබඳව සරල උපකල්පන කිරීම නිවැරදි නැහැ. ප්‍රතිපරිසිද්ධික තත්ත්වයන් පිළිබඳව නිගමන වලට පැමිණිය යුත්තේ පිළිගත හැකි ආකෘතිමය හා විශ්ලේෂණ රාමුවක් තුළ පමණයි. එසේ කළ පමණින්ද එවැන්නක් සර්ව සම්පූර්ණ වන්නේ නැහැ.

කිසිසේත්ම කළ හැකි නොවූවත් යම් ආකාරයකින් ඉහත කී ප්‍රතිපරිසිද්ධික තත්ත්වයන් දෙක අපට නිරීක්ෂණය කිරීමට හැකි වුනා කියා අපි හිතමු. එවිට අප දකින්නේ මෙවැනි දෙයක් වෙන්න පුළුවන්.

- කෝවිඩ් ආසාදනය වුවත් පිළිකා රෝගියෙකු නොවූවානම් ඇය මිය යන්නේ නැහැ.

- පිළිකා රෝගියෙකු වුවත් කෝවිඩ් ආසාදනය නොවූවානම් ඇය මිය යන්නේ නැහැ.

දැන් අප‍ට මේ ප්‍රතිපරිසිද්ධික තත්ත්වයන් නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් පසුවත් මරණයට තනි හේතුවක් හොයා ගන්න බැහැ. මරණය සිදු වී තිබෙන්නේ පිළිකාවේ හා කෝවිඩ් ආසාදනයේ සම්ප්‍රයුක්ත ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි. සැබෑ ලෝකයේ මරණයක් කියා කියන්නේ මෙවැනි සාධක විශාල ප්‍රමාණයක සම්ප්‍රයුක්ත ප්‍රතිඵලයක්. ඒ නිසා, කිසියම් මරණයකට හේතුව කියා කියන්නේ අවසාන වශයෙන් ජීවත් වන අයගේ එකඟතාවයක් හෝ සම්මතයක් පමණයි. එවැනි එකඟතා රටින් රටට, ප්‍රදේශයෙන් ප්‍රදේශයට වගේම, කාලයෙන් කාලයටත් වෙනස් වෙන්න පුළුවන්.

කෝවිඩ් ආසාදනය වූ අයෙකු මිය ගිය විට එය බොහෝ විට වාර්තා කෙරෙන්නේ කෝවිඩ් හේතුවෙන් සිදු වූ මරණයක් ලෙසයි. ඇතැම් අවස්ථා වලදී මෙවැනි වර්ග කිරීම් ප්‍රශ්න කිරීමට ලක් වෙනවා. මේ මරණ සියල්ල කෝවිඩ් මරණ නොවන බව කෙනෙකුට තර්ක කළ හැකියි. හැබැයි ඒ වගේම මෙහි අනෙක් පැත්තක්ද තිබෙනවා. කෝවිඩ් වසංගතයේ අතුරු පලයක් ලෙස කෝවිඩ් ආසාදනය නොවී වෙනත් හේතුවකින් මියයන අයගේ මරණ උදාහරණයි. රෝහල් පහසුකම් කෝවිඩ් රෝගීන් වෙනුවෙන් වෙන් කිරීම නිසා අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර නොලැබීමෙන් සිදු වන කෝවිඩ් ආසාදිතයින් නොවන අයගේ මරණ වල සිට රට වසා දැමීම නිසා රැකියාව අහිමි වී සිය දිවි නසා ගන්නා අයෙකුගේ මරණයක් දක්වා විවිධ කාණ්ඩ වල මරණ මේ ගොඩට දමන්න පුළුවන්.

කෝවිඩ් හේතුවෙන් ඉහළ ගිය මරණ ප්‍රමාණය ඇස්තමේන්තු කළ හැකි එක් ආකාරයක් වන්නේ පසුගිය කාලයේ කිසියම් රටක සිදු වූ මරණ ප්‍රමාණය වෙනත් "සාමාන්‍ය" වසරක සිදුවන මරණ ප්‍රමාණය සමඟ සංසන්දනය කිරීමයි. ලංකාව වැනි කෝවිඩ් විශාල ලෙස ව්‍යාප්ත නොවූ රටක් හා අදාළව මෙවැනි ඇස්තමේන්තුවක් නිවැරදිව කළ නොහැකි වුවත්, ඇමරිකාව වැනි රටක් හා අදාළව ඇස්තමේන්තු වරද අවම මට්ටමක තබා ගනිමින් එවැනි ගණනය කිරීමක් කළ හැකියි.

යේල් සරසවියේ ඩැනියෙල් වේන්බර්ගර් ඇතුළු පර්යේෂක කණ්ඩායමක් විසින් 2020 මාර්තු 1 සිට මැයි අවසානය දක්වා වූ තෙමසක කාලය සඳහා එවැනි ඇස්තමේන්තුවක් කර තිබෙනවා. ඔවුන් පෙන්වා දී ඇති පරිදි එම කාලය තුළ ඇමරිකාවේ සිදුව ඇති මරණ ප්‍රමාණය වෙනත් වසරක එම කාලය තුළ ඇමරිකාවේ සිදුවන මරණ ප්‍රමාණයට වඩා 122,000 කින් වැඩියි. එහෙත්, එම කාලය තුළ වාර්තා වී තිබෙන කෝවිඩ් මරණ ප්‍රමාණය 95,235ක් පමණයි. ඒ අනුව, ඇමරිකාවේ සැබෑ කෝවිඩ් මරණ ප්‍රමාණය වාර්තා වී ඇති ප්‍රමාණයට වඩා 28%කින් වැඩිද?

මේ වන විට ඇමරිකාවේ කෝවිඩ් මරණ ප්‍රමාණය 180,182ක්. ඇමරිකාව වගේම ලෝකයේ වෙනත් බොහෝ රටවල් හා අදාළව බැලුවත් තවමත් කෝවිඩ් ව්‍යාප්තිය පාලනය වී ඇති බවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. කෝවිඩ් සමඟ ගණුදෙනු කිරීමට සමාජය පුරුදු වීමකුයි සිදු වී තිබෙන්නේ.

කළුවරේ ජරමරේ...

නලින් ද සිල්වාගේ කාලය ලිපිය අද පටන් අරගෙන තිබුණේ මේ විදිහටයි. 

"ඊයේ ලිපිය වෙනදා තරම් පිරිසක් කියවා නැහැ. එහි මාතෘකාව බොහෝ දෙනාට එතරම් ආකර්ෂණීය වී නැහැ. මා හිතුවාට එහි සාහිත්‍ය රසයක් නොතිබෙන්න ඇති. ඔවුන් හරිනි වැදගත් නැහැ කියලත් හිතන්න ඇති."

මේ පාඨයෙන් ව්‍යංගයෙන් අදහස් වෙන්නේ තමන්ගේ ලිපිය වෙනදා තරම් පිරිසක් කියෙවුවානම් නලින් ද සිල්වා සතුටු වන බවයි. නලින් ද සිල්වා වැනි අයෙක් වගේම මා වැනි වෙනත් කෙනෙක් යමක් ලියා පොදු අවකාශයක පළ කරන්නේ කිසියම් පිරිසක් එය කියවනු ඇතැයි යන බලාපොරොත්තුවෙන්. එය අවිඥානික බලාපොරොත්තුවක් වෙන්න පුළුවන්.

මේ වගේ බලාපොරොත්තුවක් ඇති වන්නේ අහඹු පසුබිමක නෙමෙයි. බොහෝ විට මෙවැනි අපේක්ෂාවක පදනම වන්නේ වෙනත් "සාමාන්‍ය දිනක" ලිපිය කියවන පිරිසයි. එය එක්තරා ආකාරයක ඇබ්බැහියක්. 

අද මා මේ ලිපිය මේ ආකාරයෙන්ම ලිවීම වගේම ලිපියේ මාතෘකාවද අහම්බයක්. ඒ අහම්බයට එක් හේතුවක් වුනේ නලින් ද සිල්වාගේ ලිපියේ ඉහත කොටසයි. එහෙත්, එය පමණක්ම නොවෙයි. තවත් අහම්බයන් ගණනාවකම සම්ප්‍රයුක්ත ප්‍රතිඵලය මේ ලිපිය මේ ආකාරයෙන් ලොවට බිහිවීමට හේතුවක්. ඒ අතරින් වඩාත්ම බලපෑමක් කළ අහම්බය ඊයේ ලංකාව පුරා විදුලිය ඇණ හිටීමයි. ඔය වගේ හදිසි විදුලිය බිඳ වැටීමක් නිසා අහම්බයන් ගණනාවක් ලොවට බිහි වෙන්න පුළුවන්. 

මේ අර්ථයෙන් ගත් විට අද මා පළ කරන මේ ලිපිය අහම්බයක්ම නෙමෙයි. එය මේ ආකාරයෙන් බිහිවීම සඳහා හේතු වූ නිශ්චිත සාධක ගණනාවක් තිබෙනවා. 

ගැඹුරෙන් හිතා බැලුවොත් අද ලිපියේ තේමාව හා කරුණු තෝරා ගැනීම සඳහා හේතු වූ නිශ්චිත සාධක මොනවාද කියා ලැයිස්තුගත කරන්න පුළුවන්. බැලූ බැල්මටම පෙනෙන පරිදි ඒවා අහඹු සිද්ධි. එහෙත්, ඒ එක් එක් සිද්ධිය ගත්තත් ඒවා ඒ විදිහට සිදු වීමට හේතු වූ වෙනත් සිද්ධි හොයාගෙන ලැයිස්තුගත කරන්න පුළුවන් වෙයි.

මේ අර්ථයෙන් ගත්තහම අප මේ ලෝකයට උපදින්නේත් අහම්බෙන් නෙමෙයි. මැරෙන්නෙත් අහම්බෙන් නෙමෙයි. මේ දේවල් සිදු වෙන්න ලෝකය යම් ආකාරයකට සකස් වී තිබිය යුතුයි. අහඹු ලෙස පෙනෙන දේ සිදු වන්නේ අහඹු පසුබිමක නෙමෙයි. සිදු වීමටකට එය සිදුවන පසුබිම බලපානවා. 

මේ ලිපිය කියවන පාඨකයින් ගණන අහඹු ගණනක් විය හැකි වුවත් ඒ අහඹු ගණන සාමාන්‍යයෙන් මේ බ්ලොග් එක කියවන සාමාන්‍ය පාඨකයින් ප්‍රමාණය මත තීරණය වන්නක්. අනෙක් අතට මෙවැනි පසුබිම් සකස් වන්නේ හුදෙකලා සිදුවීම් වලින් ස්වායත්තව නෙමෙයි. අද මා ලියන මේ ලිපියේ තිබෙන කරුණු අනුව මේ ලිපිය කියවන පාඨකයින් ප්‍රමාණය වගේම මේ බ්ලොග් එක කියවන සාමාන්‍ය පාඨකයින් ප්‍රමාණයද තීරණය වෙනවා.

නලින් ද සිල්වා ලිපි ලියා පළ කරන්නේ ඔහුගේ සතුට වෙනුවෙන් වුවත් එම ලිපි කියවන අය එසේ කරන්නේ ලිපි කියවීමෙන් ඔවුන් සතුටු වන නිසයි. ඒ නිසා, වැඩි දෙනෙක් තමන්ගේ ලිපි කියවීම තුළින් සතුටක් ලබන්නනම් පාඨකයින් සතුටු කිරීම ගැනත් නලින් ද සිල්වාට හිතන්න වෙනවා. හිතාමතා කරන දෙයක් නොවිය හැකි වුවත්, නලින් ද සිල්වා විසින් අවිඥානිකව හෝ මෙය කරනවා. තමන්ගේ පාඨකයින් වෙනදා තරම් සතුටු නොවුනේ ඇයි කියන එක විශ්ලේෂණය කරන්න ඔහු පෙළැඹී තිබෙන්නේ ඒ නිසයි. 

අපට අපේ එදිනෙදා ජීවිතය ඇතුළේ වැඩියෙන් සතුටු වෙන්න අවශ්‍යනම්, අසතුටෙන් දුරු වෙන්න අවශ්‍යනම් නිරන්තරයෙන්ම මෙවැනි විශ්ලේෂණ කරන්න වෙනවා. ඒ සඳහා, ආර්ථික විද්‍යාව හෝ වෙනත් විද්‍යාවක් හදාරා තිබීම අත්‍යාවශ්‍ය කරුණක් නෙමෙයි. අප එදිනෙදා කරන කියන දේවල් ඇතුළේ කොහොමටත් මේ වගේ විශ්ලේෂණය කිරීම් තිබෙනවා. බොහෝ විට ඒ බව අපිවත් දන්නේ නැහැ. ආර්ථික විද්‍යාවෙන් කරන්නේ මිනිසුන්ගේ බාහිර හැසිරීම් අනුසාරයෙන් ඒ හැසිරීම් වලට පාදක වන ක්‍රියාවලිය ආකෘතිගත කිරීමයි. 

ඊයේ නලින් ද සිල්වාගේ ලිපිය කියවූ පිරිස අඩු වීමට ඔහු විසින් හඳුනාගෙන තිබෙන සාධක හේතු වූවා වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, බොහෝ විට කියවූ පිරිස අඩු වෙන්න ප්‍රධාන හේතුව වෙන්න ඇත්තේ ඊයේ ලංකාව පුරා සිදු වූ විදුලිය බිඳ වැටීමයි. එය අහම්බයක්. එහෙත් මෙවැනි අහම්බයන් සිදුවන පසුබිම අහම්බයක් නෙමෙයි. 

වසර කිහිපයකට කලින් මේ ආකාරයේ විදුලි බල පද්ධති බිඳවැටීමක් සිදු වූ අවස්ථාවක ලියූ ලිපියක් පහත තිබෙනවා.

නැති පැය හා නැති වූ පැය

ඔබෙ සැප මගෙ සතුටයි...

මිනිස්සු ජීවත් වෙනවා කියලා කරන්නේ නිරන්තරයෙන් සතුට සොයා යාම හා අසතුට කෙරෙන් බැහැර වීම කියා මම කිවුවොත් එයට කවුරුවත්ම වාගේ විරුද්ධ වෙන එකක් නැහැ කියා මම හිතනවා. සතුට හෝ අසතුට කියන්නේ මොකක්ද කියන එක හා අදාළවනම් එක් එක් පුද්ගලයාට වෙන වෙන අර්ථකතන ඇති. ඒක ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි.

අපි සරලව හිතමු සතුට කියන්නේ කලින් ලිපියේ කතා කළ සංකේතාත්මක චරිතය වූ නිමල්ගේ සතුට මෙන් කෑම, බීම හා කාන්තා ඇසුර කියලා. කාන්තා ඇසුර කියන එක දේශපාලනිකව නිවැරදි නැහැ කියලා කාට හරි හිතෙනවානම් පුරුෂ ඇසුර කියා දමා ගත්තත් ප්‍රශ්නයක් නැහැ.

කවුරු හෝ අහඹු පුද්ගලයෙක් ගත්තොත් ඔහුගේ හෝ ඇයගේ සතුට තිබෙන්නේ සංගීතය, ජොයින්ට් එකක් ගැසීම, දේපොළ එක් රැස් කර ගැනීම, ආගමික කටයුතු වල යෙදීම, රට ජාතිය රැක ගැනීම ගැන හිතීම, කාට හරි ගේමක් දීම, බ්ලොග් ලිපියක් ලියා පළ කිරීම වගේ ඕනෑම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. තවත් කෙනෙකුගේ අසතුට තියෙන්නේත් ඔය දේවල් වලින් එකක හෝ කිහිපයකම වෙන්නත් පුළුවන්. අපේ කතාවට මේ කරුණ ගොඩක් අදාළ නැහැ. 

අපේ පහසුවට අපි සතුට කියන්නේ කෑම, බීම හා කාන්තා ඇසුර කියලා සලකමු. සත්තු පවා කරන මේ දේවල් වෙනුවට උඩ ලැයිස්තුවේ තිබෙන ආකාරයේ වෙන ඕනෑම දෙයක් ආදේශ කරගත්තා කියලා කියන්න යන කතාව වෙනස් වෙන්නේ නැහැ. තේරුම් ගන්න අපහසු වෙනවා පමණයි.

කෙනෙකුට කෑමෙන් සතුටු වීම සඳහා මූලික කොන්දේසියක් විදිහට අවශ්‍ය පමණ කෑම තියෙන්න ඕනෑ. සතුට තිබෙන්නේ තමන් තුළ වුවත් සතුට ලබන්න අවශ්‍ය කෑම තිබෙන්නේ තමන්ගෙන් පිටත. ඒ නිසා, කෑම හරහා ලබා ගන්නා සතුට තමන්ගෙන් බාහිර ලෝකයෙන් ස්වායත්ත නැහැ. මෙහිදී බාහිර ලෝකය කියන එකෙන් අදහස් වෙන්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම තමන්ගේ මනාපය පරිදි පාලනය නොවන කියන අදහසින්. තමන්ගේ සතුට සඳහා අවශ්‍ය සාධක සියල්ලම තමන්ටම පාලනය කළ හැකිනම් සතුට සොයා යාම කිසිවෙකුටත් ගැටළුවක් බවට පත් වන්නේ නැහැ.

කෑමෙන් සතුටු වීම සඳහා මුලින්ම කෑම සොයා ගත යුතුයි. ඒ සඳහා මොනවා හෝ දෙයක් කළ යුතුයි. ඒ කරන දෙයෙහි සතුට නොතිබෙන්න පුළුවන්. අපි ඉතාම සරලව හිතමු කුරුම්බා ගෙඩියක් ගෙඩියක් කඩා ගැනීමට උස පොල් ගහකට නගින එක වගේ දෙයක්. බොහෝ විට මේ විදිහට කෙනෙක් පොල් ගහකට නගින්නේ පොල් ගස් නැගීමේ සතුට වෙනුවෙන් නෙමෙයි. එහි බොහෝ විට තිබෙන්නේ අසතුටක්. නමුත්, කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමේ සතුට විඳීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහට පොල් ගස් නැගීමේ අසතුට විඳින්න වෙනවා. 

වෙන ඕනෑම සංකීර්ණ ක්‍රියාවක් ගත්තත් බොහෝ විට මේ මූලික ලක්ෂණය පැහැදිලිව පෙනෙන්න තිබෙනවා. අපට කැමති තරමටම සතුට ලබන්න හෝ අසතුට මුළුමනින්ම බැහැර කරන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. ජීවත් වනවා කියා අප විසින් කරන්නේ හැකිතාක් දුරට අසතුට බැහැර කරමින් වැඩි සතුටක් ලබා ගැනීම සඳහා අරගලයක නිරත වෙන එකයි.

ධනවාදියෙකු විසින් පිළිගන්නා සහ ඇස් ඇර අවට බලන කෙනෙකුට පැහැදිලිව පෙනෙන මූලික කරුණක් වන්නේ මේ සතුට හා අසතුට පුද්ගලයාට සාපේක්ෂ බවයි. මා සතුටු වන දෙයකින් ඔබ අසතුටු වන්න පුළුවන්. මා අසතුටු වන දෙයකින් ඔබ සතුටු වන්න පුළුවන්. අපි මෙය රුචිකත්වයන්ගේ විෂමතාවය ලෙස හඳුන්වමු. 

පුද්ගල අන්තර් සම්බන්ධතා වලදී මේ රුචිකත්වයන්ගේ විෂමතාවය විසින් විශාල කාර්ය භාරයක් ඉටු කරනවා. කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමෙන් මම සතුටු වෙනවා. නමුත්, පොල් ගස් නැගීමෙන් මා සතුටු වන්නේ නැහැ. මා තනි පුද්ගලයෙක්නම් මා පොල් ගහට නැග කුරුම්බා ගෙඩියක් කඩා ගෙන කනවාද?

මෙය තීරණය වෙන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමෙන් මට ලැබෙන සතුට කුරුම්බා ගහට නගින්නට සිදු වීමේ අසතුටට වඩා අඩුද වැඩිද කියන කාරණය මතයි. එය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වෙනවා වගේම එකම පුද්ගලයෙක් හා අදාළව වුවත් අවස්ථාව අනුව වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. 

බාහිර පුද්ගලයෙක්ට තබා අදාළ පුද්ගලයාටම වුවත් කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමෙන් ලබන සතුට හා කුරුම්බා ගහට නගින්නට සිදු වීමේ අසතුට හරියටම මනින්න බැහැ. එසේ මැනිය හැකි මීටරයක් නැහැ. නමුත්, කිසියම් පුද්ගලයෙකුගේ හැසිරීම නිරීක්ෂණය කර මේ සතුට හා අසතුට පිළිබඳව ඇතැම් දේවල් නිශ්චිත ලෙසම කියන්න පුළුවන්. 

පොල් ගහක් සමඟ තනි වී සිටින පුද්ගලයෙක් ගහට නැග කුරුම්බා ගෙඩියක් කඩා ගන්නා බව පෙනේනම් එයින් අදහස් වෙන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමේ සතුට ගහට නැගීමේ අසතුටට වඩා වැඩි බවයි. එසේ කරන බවක් නොපෙනේනම් එයින් අදහස් වන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමේ සතුට ගහට නැගීමේ අසතුටට වඩා අඩු බවයි.

අදාළ පුද්ගලයා පොල් ගහට නොනැග්ගේ පොල් ගස් නගින්න දන්නේ නැති නිසා විය හැකි බව කාට හරි කියන්න පුළුවන්. වෙන්න පුළුවන්. එහෙමනම්, පොල් ගස් නැගීමේ අසතුටට හේතුව පොල් ගස් නගින්න නොදැනීමයි. ඒ හේතුව මත කතාව වෙනස් වෙන්නේ නැහැ.

දැන් අපි පාළු දූපතක් ගැන හිතමු. මෙහි ඉබේ වැවුණු පොල් ගස් ඕනෑ තරම් තිබෙනවා. ඒ පොල් ගස් වල තිබෙන කුරුම්බා සීමාකාරී සාධකයක් නෙමෙයි. එහෙත්, ගස් වල තිබෙන කුරුම්බා ගස් වලම තිබියදී ආහාරයට ගන්න බැහැ. ඒ නිසා, ගස් වල කුරුම්බා තිබුණු පමණින් කිසිවෙකුට සතුටක් ලබන්න බැහැ. ඒ සඳහා ගහකට නැග කුරුම්බා කඩා ගත යුතුයි. ගහකට නැග කඩා ගන්නා කුරුම්බා වල "සතුට" තිබෙනවා. එහෙත්, ඒ සතුට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය කෙනෙකුට ගහට නැගීමේ අසතුට විඳින්න වෙනවා.

මේ විදිහට ගහට නැගීමේ අසතුට විඳ කවුරු හෝ විසින් පොල් ගහට නැග කුරුම්බා කඩා ගැනීමෙන් පසුව ඒ කුරුම්බා වල සදාචාරාත්මක අයිතිය තියෙන්නේ කාටද? ඒ අයිතිය තිබෙන්නේ ගහට නැගපු පුද්ගලයාටයි. මොකද ඔහු ගහට නැග්ගේ නැත්නම් කුරුම්බා තවමත් ගහේ. කුරුම්බා බී සතුට ලබා ගැනීමේ විකල්පය බිහි වී තිබෙන්නේම ඔහු ගහට නැගපු නිසයි. 

ඔහු මේ කුරුම්බා වෙනත් අය සමඟ බෙදා ගත යුතුද? එය තීරණය කිරීම ඔහුගේ අයිතියක්. කැඩූ කුරුම්බා සියල්ල දූපතේ සියල්ලන් අතර සමසමව බෙදීමෙන් ඔහුට සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එසේ කරයි. තමන්ට රුචි අයට පමණක් කුරුම්බා බෙදා දීමෙන් සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එසේ කරයි. කවර හෝ හේතුවක් නිසා කුරුම්බා වලින් කොටසක් විනාශ කර දැමීමෙන් සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එයත් කරයි. මේ කතා කරන්නේ ඔහුගේ අභ්‍යන්තර සතුට ගැනයි. එයට බාහිර කරුණු සමඟ සම්බන්ධයක් තිබුණත් එය වක්‍ර සම්බන්ධයක් පමණයි.

මේ ආකාරයට පොල් ගස් නැග දූපතේ කුරුම්බා කඩන පුද්ගලයෙකු විසින් කුරුම්බා බෙදා දීමේදී කුරුම්බා සමානව සියල්ලන් අතර බෙදනවා වෙනුවට තමන්ට කවර ආකාරයකින් හෝ තමන්ගේ සතුට වැඩි කර ගැනීම සඳහා බාහිර සාධකයක් සම්පාදනය කරන කෙනෙකු වෙනුවෙන් කුරුම්බා වැය කරන්න වැඩි ඉඩක් තිබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට ඔහු "කාන්තා සැප" ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් කුරුම්බා වැය කළ හැකියි. එහි ප්‍රතිඵලයක් විදිහට ඔහු දූපතේ සිටින වෙනත් අයට වඩා වැඩියෙන් කාන්තා සැප ලබනවා වෙන්න පුළුවන්. ඇතැම් විට මහළු හෝ රෝගී පුද්ගලයෙකුට හෝ කුඩා දරුවෙකුට කුරුම්බා ලබා දීමෙන් ඔහු සතුටක් ලබනවා වෙන්න පුළුවන්. එහිදී කුරුම්බා ලබා ගන්නා පුද්ගලයා විසින් හිතා මතා කරන සුවිශේෂී කාර්යයක් නැතත් කුරුම්බා ලබා දෙන පුද්ගලයා විසින් ඔහුගෙන් හෝ ඇයගෙන් "ලබා ගන්නා" යම් දෙයක් තිබෙනවා.

මෙහිදී අවධානය යොමු කළ යුතු වැදගත් දෙය වන්නේ කුරුම්බා හිමිකරු වෙතින් කුරුම්බා ලබා ගැනීමට සමත් වන්නේ කවර හෝ ආකාරයකින් ඔහුව සතුටු කිරීමට සමත් වන අය විසින් බවයි. එසේ කළ නොහැකි අයට කුරුම්බා හිමි කර ගැනීමේ ඉඩක් නැහැ.

තමන් විසින් පොල් ගස් නැග කුරුම්බා කඩන්නේත් නැති, එසේ ගස් නැග කුරුම්බා කඩන අයෙකු සතුටු කිරීමේ හැකියාවක්ද නැති අයත් කුරුම්බා වලින් සතුටට පත් වෙනවා. එවැනි අයෙකුට කුරුම්බා ලබා ගැනීමට හැකි එක් ක්‍රමයක් වන්නේ කුරුම්බා හොරකම් කිරීම හෝ මංකොල්ල කෑමයි. මෙහිදීත් පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු අතර අන්තර් ක්‍රියාවක් සිදු වන නමුත් එය නිදහස් ගණුදෙනුවක් මෙන් දෙපාර්ශ්වයටම සතුටු විය හැකි අන්තර් ක්‍රියාවක් නෙමෙයි. කුරුම්බා හොරකම් කරන හෝ මංකොල්ල කන පුද්ගලයා මේ වැඩෙන් සතුටු වුවත් කුරුම්බා වල අයිතිකරුට මෙයින් ලැබෙන්නේ අසතුටයි. ඒ නිසා, මෙවැන්නක් කිසි විටෙකත් එකඟතාවයකින් යුතුව සිදු වන්නේ නැහැ.  

කුරුම්බා වල අයිතිය ගස් නැග කුරුම්බා කැඩූ පුද්ගලයාටය යන සම්මුතිය පිළි නොගන්නා අයෙකු වගේම එය පිළි ගන්නා නමුත් එම සම්මුතියට ගරු නොකරන අයත් දූපතේ ඉන්න පුළුවන්. එවැනි අයෙකු කුරුම්බා හොරකම් කරන්න හෝ මංකොල්ල කන්න පෙළඹෙන්න පුළුවන්. මෙහිදී කුරුම්බා හිමිකරු මුහුණ දෙන්නේ සතුට වැඩි කර ගැනීමේ ප්‍රශ්නයට නොව අසතුට බැහැර කිරීමේ ප්‍රශ්නයටයි.

තමන්ගේ කුරුම්බා හොරුන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරුට නිදිමරන්න වෙනවා. තමන්ගේ කුරුම්බා මංකොල්ලකරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරුට සටන් කරන්න වෙනවා. මේ දෙකේදීම ඔහුට අසතුට මිසක් සතුට උරුම වන්නේ නැහැ. අනෙක් අතට මේ කිසිවක් නොකර තමන්ගේ කුරුම්බා අහිමි කරගැනීම තුළත් ඔහුට ලැබෙන්න අසතුටයි.

මෙහිදී කුරුම්බා හිමිකරුට සිදු වන්නේ අඩු නරක තෝරා ගන්නයි. කුරුම්බා ටික හොරුන්ට ගන්න ඉඩ හැර හොඳින් නිදාගත්තත්, කුරුම්බා ආරක්ෂා කර ගන්න නිදි මැරුවත් ඔහුට අන්තිමේදී ලැබෙන්නේ අසතුටයි. ඔහු කරන්නේ කුමක්ද කියා බලා සිටින කෙනකුට මේ දෙකෙන් ඔහු වඩා අසතුටු වන කාරණය දැන ගත හැකියි.

මේ වගේ වෙලාවක කුරුම්බා ආරක්ෂා කර දීමේ සේවාව සපයන්න යම් පිරිසක් ඉදිරිපත් වෙන්න පුළුවන්. එහි හිලවුවට ඔවුන්ට යම් කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් ලැබෙනවා. මෙය නිදහස් ගනුදෙනුවක්. දෙපාර්ශ්වයම එම ගනුදෙනුවෙන් සතුටු වෙනවා. කුරුම්බා හිමිකරු ආරක්ෂකයාට කුරුම්බා ගෙඩි කිහිපයක් දී හොඳින් නිදා ගන්නවා. ආරක්ෂකයා කුරුම්බා බී නිදි මරනවා.

දූපතේ කුරුම්බා හොරුන් විශාල ලෙස වැඩි වුනොත් කුරුම්බා හිමිකරුට ආරක්ෂකයින් වෙනුවෙන් විශාල කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් වෙන් කරන්න වෙනවා. මේ අතර දූපතේ ජනප්‍රිය දේශකයෙක් විසින් හොරකම් කිරීමේ "ආදීනව" ගැන මිනිසුන් දැනුවත් කරනවා. දේශකයා විසින් කියන කතාවේ සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කර ගැනීමේ හැකියාවක් නැතත් ඔහු කියන දෙය බොහෝ දෙනෙක් විසින් පිළිගන්නවා. ඒ නිසා දූපතේ හොරුන් අඩු වෙනවා. දේශකයාව උනන්දු කරවීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරු විසින් යම් කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් තමන්ගේ කැමැත්තෙන් ලබා දෙනවා.

දැන් දූපතේ කුරුම්බා මත පදනම් වූ ආර්ථිකයක් තිබෙනවා. බොහෝ දෙනෙක් එහි කොටස්කාරයන් වෙලා. ඒ කොටස්කරුවන් හැම දෙනෙකු විසින් වගේම කරන නිශ්චිත කාර්යයයක් තිබෙනවා. ඒ වෙනුවෙන් ඔවුන්ට ලැබෙන දෙයක්ද තිබෙනවා. නමුත්, ඒ හැම දෙයකම මූලාරම්භය අර කුරුම්බා කඩන මනුස්සයාගේ කුරුම්බා කැඩීමේ කුසලතාවයයි. දූපතේ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වෙන්නේ හෝ සංකෝචනය වන්නේ මූලික වශයෙන්ම ඔහු විසින් කඩන කුරුම්බා ප්‍රමාණය අඩු වැඩි වන ආකාරයටයි. එහෙත්, වෙනත් සාධක වලද බලපෑමක් තිබෙනවා.

එහෙත් දූපතේ සිටින හැම කෙනෙක්ම මේ ආර්ථිකයේ කොටස්කාරයෙක්ය යන්න එයින් අදහස් වෙන්නේ නැහැ. කුරුම්බා කඩන්නේත් නැති, කුරුම්බා කඩන පුද්ගලයා විසින් අගය කරන කවර හෝ සේවයක් කරන්නේත් නැති, එහෙත් කුරුම්බා කඩන්නාගේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් පිළිගන්නා අයෙකුට කුරුම්බා කන්න අවශ්‍යනම් කරන්න වෙන්නේ කුමක්ද? 

එවැන්නෙකුට පොල් ගස් නගින්න ඉගෙන ගන්න වෙනවා. එසේ නැත්නම් පොල් ගස් නගින කෙනෙකුව සතුටු කළ හැකි වෙනත් කිසියම් ආකාරයක් ගැන ඉගෙන ගන්න වෙනවා. දෙවැන්නෙක් පොල් ගස් නගින්න ඉගෙන ගෙන කුරුම්බා කඩන්න පටන් ගත් විට ඔහුටත් මුල් කුරුම්බා කඩන්නා මෙන් කටයුතු කරන්න පුළුවන්. එහිදී ආරක්ෂකයින්, කාන්තාවන් වැනි කොටස් වලට කුරුම්බා කඩන්නන් දෙදෙනෙකු සිටීමේ වාසිය ගනිමින් තමන්ගේ සේවාවන් වල වටිනාකම සම්බන්ධව හෙට්ටු කරන්නත් අවස්ථාව ලැබෙනවා.

පළමු කුරුම්බා කඩන්නාගේ අනුකම්පාවට ලක් නොවන්නේනම් දෙවැනි කුරුම්බා කඩන්නා පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වන තුරු ඔහුට කුරුම්බා කන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නෙම නැද්ද? 

ඔහු පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වන ආකාරය බලා සිටින ආරක්ෂක රැකියාවක් වැන්නක් කරන අයෙකුට මේ කරන්න යන වැඩේ සාර්ථක වන බවට විශ්වාසයක් ඇති වුනොත් තමන්ගේ කුරුම්බා කොටසින් ගෙඩියක් නිශ්චිත ගිවිසුමක් මත පුහුණු වන පොල් ගස් නගින්නාට දෙන්න පුළුවන්. ගිවිසුම අනුව ආධුනිකයා කුරුම්බා කඩා ගැනීමට සමත් වූ පසුව දැන් ලබා ගන්නා කුරුම්බා ගෙඩිය වෙනුවෙන් කුරුම්බා ගෙඩි දෙකක් ආපසු ලබා දෙනවා.

මේ ආකාරයේ සමාජ ක්‍රමයක් තිරසාර ලෙස පවතින්න පුළුවන්. බොහෝ දෙනෙකුට එවැනි ක්‍රමයක් පවත්වා ගැනීම වාසිදායක නිසා ඔවුන් එම ක්‍රමය ආරක්ෂා කර ගන්නවා මිස එය බිඳ වැටෙන්න ඉඩ අරින්නේ නැහැ. ක්‍රම විරෝධීන් ටික දෙනෙක් හිටියත් ඔවුන්ට පවතින ක්‍රමය වෙනස් කළ හැකි දේශපාලන බලයක් නැහැ.

කෙසේ වුවත්, දූපතේ මේ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමයම පැවතීමට පරම වූ හේතුවක් නැහැ. එහි වෙනත් ක්‍රමයක් වුවත් පවතින්න පුළුවන්.

අපි මේ දූපතට යාබද වෙනත් දූපතක් ගැන හිතමු. පළමු දූපතේ වගේම කුරුම්බා කඩන්නා කේන්ද්‍ර කරගත් ආර්ථිකයක් මෙහිද හැදෙනවා. එසේ තිබියදී එක්තරා දේශකයෙක් විසින් මෙවැනි අදහසක් සාර්ථකව ජනගත කරනවා.

"බලන්න කුරුම්බා කඩන්නා දිහා. ඔබට කුරුම්බා ලැබෙනවාද නැද්ද කියන එක තීරණය කරන්නේ ඔහුයි. ඔහු ඇසුරු කරන කාන්තාවන්ට, ඔහු වටා සිටින ආරක්ෂකයින්ට ඔහු ලෝබ නැතුව කුරුම්බා බෙදනවා. වෙන අයට කුරුම්බා ලැබෙන්නේ ඔහුගේ අනුකම්පාව මතයි. කොයි තරම් වැරදිද? කොයි තරම් අසාධාරණද? නැද්ද, හා?"

"ඉතිං ඔහු කඩන කුරුම්බා බෙදන විදිහ ඔහු විසින් තීරණය කරන එකේ වැරැද්ද මොකක්ද?"

"වැරැද්ද මේකයි. ඔහු කුරුම්බා කඩනවා තමයි. නමුත්, ඔහුට දැනෙන්නත් අනෙක් අයට දැනෙන බඩගින්නමයි. ඒ නිසා, කුරුම්බා දූපතේ ඉන්න හැමෝටම සමානව අයිති විය යුතුයි."

"ඒත් ඔහු දෙන්නේ නැත්නම් මොකද කරන්නේ?"

"කුරුම්බා හිමියෙක් කවදාවත් තමන්ගේ කුරුම්බා කැමැත්තෙන් අනෙක් අයට දෙන්නේ නැහැ. ඒ පවතින ක්‍රමයේ හැටි. කුරුම්බා කන්නනම් අපට මේ ක්‍රමය වෙනස් කරන්නම වෙනවා."

දේශකයා විසින් හොරකම, මංකොල්ලකෑම සාධාරණීකරණය කරන සදාචාරාත්මක පදනමක් හදනවා. දැන් කුරුම්බා හොරු තව දුරටත් හොරු, මංකොල්ලකාරයෝ නෙමෙයි. සාධාරණත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අය. වඩා සාධාරණ ලෝකයක් හැදීම වෙනුවෙන් පෙරමුණ ගන්න පෙරටුගාමියෝ. 

සත්‍යාසත්‍යතාවය පරීක්ෂා කරන්න පදනමක් නැතත් දූපතේ කිසියම් පිරිසක් විසින් ඔය කතාව විශ්වාස කරනවා. විශ්වාස නොකළත් කුරුම්බා කඩන්නාගේ කුරුම්බා තොගය පොදු අයිතියට යටතේ කර සමසමව බෙදා ගැනීම කියන අදහස ඇතුළේ මහන්සියක් නැතිව කුරුම්බා කන්න ලැබෙන එක පිළිබඳ බලාපොරොත්තුවක් තිබෙනවා. මේ පිරිස විසින් කුරුම්බා කඩන්නා විසින් කඩන කුරුම්බා සියල්ල තමන්ගේ අයිතිය යටතට ගෙන දූපතේ සියල්ලන්ටම සමානව හෝ සමාන සේ පෙනෙන ලෙස බෙදා දෙනවා.

දූපතේ බොහෝ දෙනෙක්ට දැන් සතුටුයි. ඒ අයට නිකම් ඉඳලා කුරුම්බා ලැබෙනවා. නමුත්, කුරුම්බා කඩන්නා සතුටු නැහැ. ඔහු කොයි තරම් මහන්සි වී කුරුම්බා කැඩුවත් ඔහුට ලැබෙන්නේ වෙනත් අයෙකුට ලැබෙන කුරුම්බා ප්‍රමාණයමයි. එහෙත්, ඔහුට කරන්න දෙයක් නැහැ. අකැමැති වුනා කියා ඔහුට කුරුම්බා නොකඩා ඉන්නත් බැහැ. අනෙක් එය එයට ඔහුට ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. ඒ පිරිස බලවත්. ඔහු තනි පුද්ගලයෙක්. ඉඳහිට ඔහු වෙනුවෙන් හඬක් නගන කෙනෙක්ව නිහඬ කරන්න වෙනම පිරිසක් ඉන්නවා. 

මේ ක්‍රමයත් සමතුලිතතාවයක් ලෙස කාලයක් තියෙන්න පුළුවන්. පළමු දූපතට සාපේක්ෂව දෙවන දූපතේ කුරුම්බා සමානව බෙදී යනවා. පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙක්ට කුරුම්බා නොලැබුණත් දෙවන දූපතේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. එහෙත් කාලයත් සමඟ තත්ත්වය ටිකෙන් ටික වෙනස් වෙනවා.

පළමු දූපතේ දෙවන කුරුම්බා කඩන්නෙකු බිහි වී සමස්ත කුරුම්බා නිෂ්පාදනය ඉහළ යනවා. දෙවන කුරුම්බා කඩන්නා පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වෙන්නේම පළමු පොල් කඩන්නා විසින් ගෙවන වඩා යහපත් ජීවිතය ඉලක්ක කරගෙනයි. එහෙත්, දෙවන දූපතේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. එහි කාටත් සමානව කුරුම්බා ලැබෙනවා. මහන්සි වී කුරුම්බා කඩන්න පුරුදු වුනා කියා අමුතුවෙන් ලැබෙන දෙයක් නැහැ. කඩන කුරුම්බා අනෙක් අය සමඟ බෙදාගන්නයි වෙන්නේ. එහි සමාජ සම්මතය අනුව සාධාරණ දෙය ඒ ආකාරයට කුරුම්බා ටික සමසමව බෙදාගැනීමයි.

පළමු දූපතේ දෙවන කුරුම්බා කඩන්නා කුරුම්බා කඩන්න පුහුණු වීමෙන් පසුව ඔහු වෙනුවෙන් කාලයක් තමන්ගේ කුරුම්බා කැප කළ පුද්ගලයාට පොලියත් එක්ක කුරුම්බා ලැබෙන්න ගන්නවා. එයින් දිරිමත් වන ඔහු තවත් අයව ගස් නැගීම සඳහා උනන්දු කරවනවා. ගස් නගින්න පුරුදු වන කෙනෙකුට පුහුණු වන කාලය ඇතුළත ඔහුගෙන් කුරුම්බා සංග්‍රහ ලැබෙනවා. කුරුම්බා කැඩීමේ කුසලතාවය ලබා ගැනීමෙන් පසුව ඒ වෙනුවෙන් ඔහුට කුරුම්බා ආපසු ලැබෙනවා. 

මේ දිරිගැන්වීම නිසා තවත් කුරුම්බා කඩන්නන් බිහි වී පළමු දූපතේ කුරුම්බා නිෂ්පාදනය තවතවත් ඉහළ යනවා. දැන් එම දූපතේ හැමෝම එක්කෝ කුරුම්බා කඩනවා. නැත්නම් කුරුම්බා කඩන අයව සතුටු කළ හැකි වෙනත් දෙයක් කරනවා. ඔය දෙකම නොකරන්නේ එවැන්නක් කළ නොහැකි කුඩා ළමුන්, ආබාධිතයින්, මහළු පුද්ගලයින් වැනි අය පමණයි. අනෙක් අයගේ අනුකම්පාව මත ඒ අයටත් කුරුම්බා ලැබෙනවා. 

පළමු දූපතේ හැමෝගෙම ප්‍රධාන ඉලක්කය වෙනත් කාව හෝ හැකි තරම් සතුටු කිරීමයි. තමන්ගේ සතුට තමන්ට ලැබෙන්නේ වෙනත් අයව සතුටු කළ තරමට බව පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙකු විසින් තේරුම් අරගෙනයි ඉන්නේ. එය ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන්ම පෙනෙන්න තිබෙන දෙයක් නිසා කවුරුවත් බලහත්කාරයෙන් ඒ බව ඒත්තු ගන්වන්න අවශ්‍ය නැහැ. දෙමවුපියන් තමන්ගේ දරුවන්ට කුඩා කළ සිටම වෙනත් අයව සතුටු කරන්න පුරුදු කරනවා. ඒ දෙමවුපියන් තමන්ගේ දරුවන්ට ආදරේ නිසයි. දරුවන් සතුටු වනු දකින්න දෙමවුපියන් කැමති නිසයි. ඔවුන්ට සතුටු විය හැක්කේ ඔවුන්ටද වෙනත් අයව සතුටු කළ හැකිනම් පමණක් බව දෙමවුපියන් දන්නා නිසයි.

දෙවන දූපතේ මේ ආකාරයට "ඉබේටම" කටයුතු සිදු වන්නේ නැහැ. දෙවන දූපත පාලනය කරන "සමානතා පක්ෂය" විසින් නිෂ්පාදනය වැඩි කර ගැනීමේ අරමුණින් කුරුම්බා කැඩීම සඳහා තවත් අය යොදවන්න උත්සාහ කරනවා. එහෙත්, කඩන කුරුම්බා තමන්ට නොලැබෙන බව දන්නා නිසා බොහෝ දෙනෙකු ඒ ගැන උනන්දු වන්නේ නැහැ. මේ ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් විදිහට සමාජය වෙනුවෙන් තමන්ගේ යුතුකම ඉටු කළ යුතු බව අනෙක් අයට ඉගැන්වීමට සමානතා පක්ෂය විසින් පිරිසක් යොදවනවා. 

කුරුම්බා කඩන්න ගස් නගිනවාට වඩා මේ වැඩේ පහසු නිසා කට්ටිය හොයා ගන්න අමාරු වෙන්නේ නැහැ. ඒ පිරිස විසින්  සමාජය වෙනුවෙන් පුද්ගලයින් විසින් ඉටු කළ යුතු යුතුකම් ගැනත්, සමානතා මූලධර්මයේ විද්‍යාත්මක බව ගැනත් කුඩා කාලයේ සිටම අනෙක් අයට උගන්වනවා. දිගින් දිගටමත් මේ දැනුවත් කිරීම විවිධ මාධ්‍ය හරහා සිදු වෙනවා. මේ දැනුවත් කිරීම් නිසා බොහෝ දෙනෙක් පවතින ක්‍රමය ප්‍රශ්න කරන්නේ නැහැ. එම ක්‍රමය ඇත්තටම විශ්වාස කරනවා.

එහෙත්, වරින් වර පවතින ක්‍රමය පිළිබඳව ඇතැම් අයට සැක සංකා ඇති වෙනවා. එවැනි අය තමන්ගේ අදහස් පතුරවන්න පෙර හඳුනාගෙන "පුනරුත්ථාපනය" කිරීම සඳහා තවත් පිරිසක් යෙදවෙනවා. අවසානයේදී දෙවන දූපතේ ටික දෙනෙක් කුරුම්බා කඩද්දී වැඩි දෙනෙක් විසින් කරන්නේ පවතින ක්‍රමය පවත්වා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය විවිධ දේ කරන එකයි. 

ක්‍රමය පවතිනවා. එහෙත්, එය පළමු දූපතේ ක්‍රමය තරම් සාර්ථක නැහැ. දෙවන දූපතේ කාටත් සමානව කුරුම්බා ලැබුණත් ඒ හැමෝටම ලැබෙන්නේ සීමිත පිරිසක් විසින් කඩන කුරුම්බා ටිකක්. පළමු දූපතේ එවැනි සමාන බෙදී යාමක් නැතත්, කුරුම්බා කඩන්නන් වැඩි නිසා පහළම මට්ටමේ සිටින අයට පවා දෙවන දූපතේ එක් අයෙකුට ලැබෙනවාට වඩා වැඩියෙන් කුරුම්බා ලැබෙනවා. මේ බව බොහෝ දෙනෙකු විසින් දැන ගන්නා තුරු දෙවන දූපතේ ක්‍රමය නොවෙනස්ව පවතිනවා. එහෙත්, පළමු දූපත ගැන තොරතුරු ලැබෙන තරමට දෙවන දූපතේ ක්‍රමය එහි පවත්වා ගන්න අසීරු වෙනවා. කාලයක් යද්දී ඒ ක්‍රමය බිඳ වැටෙනවා.

දෙවන දූපතේ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමය මෙහෙයවන "සමානතා මූලධර්මය" විශ්වාසය මත පමණක් පදනම් වන සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කළ නොහැකි මූලධර්මයක්. එහෙත්, එය සැබෑවක් බව බොහෝ දෙනෙකු විසින් විශ්වාස කරන තාක් එම සමාජ ආර්ථික ක්‍රමය පවතින්න පුළුවන්. එවැනි විශ්වාසයක් පවත්වාගත හැක්කේ ඒ මූලධර්මය ඇත්තටම විශ්වාස කරන හෝ ඒ මූලධර්මය මත පදනම් වූ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමයකින් වාසි ලබන පිරිසක් විසින් මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ, මාධ්‍ය වාරණ, සාහිත්‍යය, කලාව ආදිය යොදාගෙන එම මතවාදයේ ආධිපත්‍යය නඩත්තු කරන තාක් පමණයි. 

පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරන අනුන්ගේ දේ සොරකම් නොකළ යුතුය කියන මූලධර්මයත් ඒ වගේම සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කළ නොහැකි මූලධර්මයක්. එම මූලධර්මය බොහෝ දෙනෙකු විසින් විශ්වාස කිරීමටද මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ, සාහිත්‍යය, කලාව ආදිය උපකාරී වෙනවා. එහෙත්, ඒ මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ ආදිය නැතත් මේ මූලධර්මය පිළිගැනීම බොහෝ දෙනෙකුට අපහසු නැහැ. ඒ නිසා, පළමු දූපත ඇතුළේ පවතින ක්‍රමය දිගටම පවත්වා ගන්න විකල්ප මතවාද වාරණය කරන්න අවශ්‍ය නැහැ. සමානතා මූලධර්මය මෙන් නොව එය සැබෑවක් බව බොහෝ දෙනෙකුට ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් තේරෙනවා.

පෞද්ගලික දේපොළ අයිතිවාසිකම් පිළිගැනීම වසර දහස් ගණනක් පැරණි සමාජ සම්මතයක්. මේ සමාජ සම්මතය, සාපේක්ෂව මෑතකදී බිහි වූ මාක්ස්වාදය වැනි ආගම් වල හැර, ලෝකයේ හැම ප්‍රධාන ආගමික මතවාදයකම පිළිගැනෙන කාලයේ පරීක්ෂාවට ලක් වූ  මූලධර්මයක්. විවිධ ආගම් මගින් පෙන්වා දෙන අනුන්ගේ දේ සොරකම් කරන අයට මුහුණ දෙන්නට වෙන ප්‍රතිවිපාක අසත්කරණයට ලක් කර පරීක්ෂාවට ලක් කළ නොහැකි වුවත්, දේපොළ අයිතිය පිළිගැනීමේ හා නොපිළිගැනීමේ වෙනස සමාජ සංවර්ධනයට බලපාන ආකාරය අනුභූතික දත්ත ඇසුරින් පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි දෙයක්.

සැපේ ඉඳිමු අපි මල්ලී!

"මට නං ලොකු ආර්ථික විද්‍යා තේරෙන්නේ නෑ ඉකොනෝ. ඒ උනාට මම නං හිතන්නේ අපි මේ ජීවත් වෙන කාලේ රට සංවර්ධනය කරන්න ඕනි වගේ කතා කියලා පටි තද කරන් ඉන්නවට වඩා ණයට අරං හරි කාලා බිලා සැපේ ඉදිමු කියලයි. මොකද අහම්බක් විදියට ඉපදුනා. ජිවත් උනා. මැරුණා. මොකද ආයේ ඉපදෙනවා කියලා එකක් ඇයි. ඉතිං ඒ නිසා මේ වගේ ආර්ථිකය ගැන උනත් ඕනිවට වඩා හිතලා වැඩක් නැහැ. චීනෙන් දෙන තරමක් ණය ගත්තා. මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එකක් කරා. ගානක් හොයා ගත්තා. කෑවා, බීවා, කාන්තා ඇසුරේ නිරත උනා, විනෝද උනා. වෙන මොනවද? ඇත්තටම ඉකොනෝ මේ කියන දේවල් මට නං තේරෙන්නේ නැහැ. ඇයි අපි මෙව්වා ගැන මෙච්චර හිතන්නේ? අපිට පස්සේ මෙහෙට එන මිනිස්සුත් මොකක් හරි කරලා ඉදි. ඒ ගැන අපි කල්පනා කරලා වැඩක් නැහැ. අපේ විනෝදය අපි ගන්නවා මිසක් ඉකොනෝ."

මෙය මගේ බ්ලොග් එකේ මේ විදිහේ ප්‍රතිචාරයක් දකින්නට ලැබුණු දෙවන අවස්ථාවයි. මේ ප්‍රතිචාරය මම ටිකක් සීරියස් ගන්න කැමතියි. "බුදාම්මෝ! මෙහෙම හිතන එවුන්නේ මේ රටේ ඉන්නේ!" වගේ අර්ථයකින් නෙමෙයි. මේ විදිහට හිතන අය ඕනෑ තරම් ලංකාවේ ඉන්නවා කියන එක අපි කවුරුත් දන්නවා. ප්‍රසිද්ධියේ කියන අයයි අඩු. වෙන රටක් ගත්තත් එහි වෙනසක් නැහැ.

මේ ප්‍රතිචාරය දමපු පුද්ගලයා කවුද කියලා මම දන්නේ නැහැ. මට එහි වැදගත්කමකුත් නැහැ. අපි අපේ පහසුවට මේ අදහස දරන පුද්ගලයා නිමල් ලෙස හඳුන්වමු. 

දැන් මම මෙහි නිමල් ලෙස හඳුන්වන්න සංකේතාත්මක චරිතය මේ විදිහට හිතන්න ඉඩ තිබෙන යම් කිසි අහඹු පුද්ගලයෙක්. මගේ අදහස අනුව, මේ ප්‍රතිචාරය දමපු භෞතික පුද්ගලයා නිමල් කියන සංකේතාත්මක චරිතය වෙන්න විදිහක් නැහැ. මොකද ඔහු නිමල්නම් බොහෝ විට ඔහු (හෝ ඇය) මේ බ්ලොග් එක නිතිපතා කියවන පාඨකයෙක් වෙන්න විදිහක් නැහැ. ප්‍රතිචාරය දමපු පුද්ගලයා විසින් ඒ හරහා කරන්නේ සැබෑ නිමල්ලාව ප්‍රශ්න කිරීම වෙන්න පුළුවන්. ඒ හරහා ධනවාදය හෝ නිරාගමිකත්වය වැනි තමන් අකැමැති මතවාදයක් ප්‍රශ්න කිරීම වෙන්නත් පුළුවන්. එසේ නොවෙන්නත් පුළුවන්. මට එය වැදගත් නැහැ. මට වැදගත් මේ ප්‍රතිචාරයේ සාරය පමණයි.

සරලවම කියනවානම් නිමල් හිතන විදිහ සම්බන්ධව මට මූලධාර්මික ගැටළුවක් නැහැ. මම එසේ කියනවානම් මම මේ බ්ලොග් එක හරහා කතා කරන ආර්ථික විද්‍යාව, මම මෙහි කතා කරන ධනවාදය ගොන්පාර්ට් එකක් වෙනවා. ආර්ථික විද්‍යාවේ මූලික පදනම වන්නේම මිනිස්සු සතුට හඹා යනවා කියන එකයි. ධනවාදය කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ ඒ සතුට හඹා යෑමට හැකිතාක් දුරට ඉඩ දිය යුතුයි කියන එකයි. එහෙමනම්, ධනවාදය විසින් යෝජනා කරන පරමාදර්ශී පුද්ගලයා නිමල් වගේ කෙනෙක්ද? 

මම මේ බ්ලොග් එකේ ණයෙන් දුවන ලංකාවේ ආර්ථිකය ගැන බොහෝ විට කතා කරනවා. මම එසේ කරන්නේ ඒ කතා කිරීම තුළ මගේ සතුට තිබෙන නිසා. එහෙම නැතුව සමාජය දැනුවත් කිරීම, ලෝකයට සේවය කිරීම, මානව දයාව වගේ වෙන මගුලක් නිසා නෙමෙයි. මගේ සතුට වෙනුවෙන් මම කරන මේ කාර්යයේදී සමහර විට සමාජය දැනුවත් වීමක් වෙනවා ඇති. ලෝකයට සේවයක් වෙනවා ඇති. ඒ ගැනත් මම සතුටුයි. 

ඒ වගේම මෙහි චක්‍රීය ස්වභාවයකුත් තිබෙනවා. මගේ සතුට වෙනුවෙන් මම ලියනවා. කියවන අය එයින් සතුටු වෙනවා. කියවන අය සතුටු වනු දැකීමෙන් හෝ සතුටු වන්නේයැයි සිතීමෙන් මම සතුටු වෙනවා. ඒ නිසා මම ලියනවා. මම ලියන නිසා කියවන අය සතුටු වෙනවා. පටන් ගැන්මක් තිබුණත් දැන් මේ චක්‍රයේ අගක් මුලක් නැහැ. එසේ වුවත් යම් දවසක කිසියම් අවසානයක් තියෙයි.

නිමල් කෙනෙක් මේ බ්ලොග් එක කියවනවානම් එසේ කරන්නේ ඔහු එයින් සතුටක් ලබන නිසා. එහෙත්, ණය ගැන ඕනෑවට වඩා වද වීම අනවශ්‍යයයි ඔහු සිතනවා. එසේ වද වීමෙන් ඔහුට සතුටක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, මට කෙටි පිළිතුරක් දී ප්‍රශ්නයෙන් ගැලවෙන්න පුළුවන්.

"ඔබට රටේ ණය ගැන හිතන එකෙන් විනෝදයක් නොලැබෙනවානම් ඔබ ගාණක් හොයා ගෙන කාලා, බීලා, කාන්තා ඇසුරේ කාලය ගෙවලා ඔබ කැමති ආකාරයකින් සතුටු වෙන්න. ඔබ රටේ ණය ගැන හිතන්න අවශ්‍ය නැහැ!"

අවාසනාවට නිමල්ට මේ වගේ පිළිතුරක් දීලා මට සතුටු වෙන්න බැහැ. මට සතුටු වෙන්න පුළුවන් වෙන්නේ නිමල් විසින්ද මා මෙන්ම රටේ ණය ගැන සිතිය යුතුයි කියන එක ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න පුළුවන් වුනොත් පමණයි. එය කරන එක මා ඉදිරියේ තිබෙන අභියෝගයක්.

මෙහිදී මට නිමල්ට ආගමික හෝ සදාචාරාත්මක පිළිතුරු යෝජනා කරන්න බැහැ. මා විසින් ඉදිරිපත් කරන ආගමික හෝ සදාචාරාත්මක ආකෘති රාමුව පිළිගන්න කියා ඔහුට බල කිරීමේ හැකියාවක් මට නැහැ. "මොකද ආයේ ඉපදෙනවා කියලා එකක්යැ?" කියලා ඔහු කියන කොට නෑ එහෙම නෙමෙයි කියලා මැරුණට පස්සේ ඔහුව පිළිගන්න බලාගෙන ඉන්න ස්පැගටි මොන්ස්ටර් කෙනෙක්ව ඇඟිල්ල දික් කරලා ඔහුට පෙන්වන්න මට බැහැ.

ආගම හා සදාචාරය පැත්තකට දැම්මට පස්සේ රටේ නීතිය ඉතිරි වෙනවා. නමුත්, රටේ නීතිය පිළිගන්න කියලා මට ඔහුට බල කරන්නත් බැහැ. රටේ නීතිය පිළිගත යුත්තේ ඇයි කියන එක ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න මට සිද්ධ වෙනවා. නීති නොවන සම්මත පිළිබඳව කොහොමටත් තත්ත්වය ඒකයි. ඒ නිසා ඒ වැඩෙත් හරියන එකක් නෙමෙයි.

රටේ ණය ගැන නිමල් හිතිය යුත්තේ ඇයි කියන එක නිමල්ට පෙන්වා දෙන්න ධනවාදී ආර්ථික විද්‍යාඥයෙක්ට ඉතිරි වෙලා තියෙන්නේ එකම එක ආකාරයක් පමණයි. ඒ, ඔබ අද රටේ ණය ගැන නොහිතුවොත් ඔබේ විනෝදය ඔබට නැති වෙනවා කියන එක. ඒ බව පෙන්වා දුන්නොත් නිමල්ට තමන්ගේ ස්ථාවරය වෙනස් කර ගන්න වෙනවා. මොකද නිමල්ගේ තර්කයේ පදනම වන්නේම විනෝදය. ඔහු ණය ගැන නොහිතන්නේ එසේ සිතීමෙන් ඔහුට විනෝදයක් නොලැබෙන නිසා. වෙනත් ආකාරයකින් කිවුවොත් ණය ගැන හිතන්න යොදවන කාලය තුළ ලැබිය හැකි විකල්ප විනෝදය ඔහුට අහිමි වන නිසා. නමුත්, ණය ගැන නොහිතීම ඔහුගේ විනෝදයට බාධාවක් කියා තේරුම් ගියොත් ඔහුට තමන්ගේ අදහස වෙනස් කර ගන්න සිදු වෙනවා.

නිමල් විනෝද වෙන්නේ කොහොමද?

"කෑවා, බීවා, කාන්තා ඇසුරේ නිරත උනා, විනෝද උනා. වෙන මොනවද?"

කිසි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ඔය ටික කළාම හොඳටම ඇති. මෝසාර්ට්ගේ වාදනයක් අහන්න කියල හරි, සැබෑ මිනිසෙකුගේ කතාවක් කියවන්න කියලා හරි, පරිමිතත්වයෙන් පසු කියවන්න කියලා හරි, නෙට්ෆ්ලික්ස් ගිහින් ඩාර්ක් සීරීස් එක බලන්න කියල හරි, ඇවිලෙන සුළුයි බලන්න කියල හරි, පෝය දවසට පන්සල් යන්න කියල හරි, ඉරිදට පල්ලි යන්න කියල හරි, දවසකට පැය බාගයක් භාවනා කරන්න කියලා හරි, ඊළඟට එන මැතිවරණයේදී තමන් කැමති පක්ෂයකට හෝ අපේක්ෂකයෙකුට ඡන්දය දමන්න කියලා හරි මම මේ වෙලාවේ නිමල්ට යෝජනා කරන්නේ නැහැ. නිමල්ට විනෝදයක් ලැබෙනවානම් ඔය ඕනෑම දෙයක් කරන්න ඔහුට පුළුවන්. නැත්නම් නොකර ඉන්නත් පුළුවන්. එය ඔහුගේ නිදහස.

නිමල් සතුටු වන දේවල් කරන්නනම් ඔහුට යම් කැප කිරීමක්ද කරන්න වෙනවා.

"මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එකක් කරා. ගානක් හොයා ගත්තා."

නිමල් ඔය මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එක කරන්නේ කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන හේතුවටම නෙමෙයි. කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන එකේ විනෝදය තිබෙනවා. එහෙත්, ප්‍රොජෙක්ට් එක කරන්නේ ගාණක් හොයා ගන්න. එහි විනෝදය නැහැ. එහි තිබෙන්නේ ප්‍රති-විනෝදයක්. නමුත්, ප්‍රොජෙක්ට් එක කිරීම ඔහු කැමති ආකාර වලින් විනෝදය ලබා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය වන පූර්ව කොන්දේසියක්. 

පුද්ගලයෙකුට කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන එකෙන් හරි, සිංදුවක් අහන එකෙන් හරි, දේශපාලනය කතා කරන එකෙන් හරි, බ්ලොග් එකක ලිපියක ලියා පළ කරන එකෙන් හරි, වෙන මොන විදියකින් හරි විනෝදයක් ලබා ගන්න පුළුවන් වුනත් ඒ විනෝදය ලබා ගැනීම සඳහා සම්පූර්ණ කළ යුතු පූර්ව කොන්දේසි එක්ක බොහෝ විට කිසියම් ආකාරයක ප්‍රති-විනෝදයක් ගැබ්ව තිබෙනවා. මේ ප්‍රති-විනෝදය විසින් පුද්ගලයෙකුට ලැබිය හැකි විනෝදයේ උපරිම සීමාවන් ලකුණු කරනවා. ඒ නිසා නිමල්ට බොහෝ විට කවදාවත් ඔහු කැමති තරමට කන්න, බොන්න, කාන්තා ඇසුර ලබන්න ඉඩ ලැබෙන්නේ නැහැ.

මෙහි කාන්තා ඇසුරු කියන වචනය ඇතුළේම තියෙන්නේ පුරුෂ කේන්ද්‍රීය සිතීමක්. ඒ ගැන අපි මෙහිදී වැඩිය වද නොවී ඉඳිමු. කොහොමටත් ගොඩක් පිරිමි වගේම ඇතැම් ගැහැණුන් පවා හිතන්නේ පුරුෂ මූලිකවනේ. අනිත් එක මෙය හරි වැරැද්ද හෝ සදාචාරය මත පදනම් ව කෙරෙන සාකච්ඡාවක් නෙමෙයිනේ.

කාන්තා ඇසුරෙන් විනෝදය ලබන පිරිමියෙක්ට ඒ විනෝදය කොයි තරම් දුරකට ලැබිය හැකිද? වැඩි ගැහැණු පිරිසක් ඇසුරු කරන තරමට නිමල්ට වැඩි විනෝදයක් ලැබෙනවා වෙන්න පුළුවන්. මෙහිදී නිමල් විසින් ලබන විනෝදය අනෙක් පාර්ශ්වයේ සිටින ගැහැණුන් විසිනුත් ලබනවද? 

"අනෙක් පාර්ශ්වයට විනෝදයක් ලැබෙනවද නැද්ද කියන එක මට අදාළ කරුණක් නෙමෙයි" කියලා නිමල්ට කියන්න පුළුවන්. ඔහු සිතන ආකාරය අනුව වලංගු තර්කයක්. මේ තර්කය අනුව, අසල්වැසි නිවසක වැඩිහිටියන් නැති අතරේ එහි වසන බාලවයස්කාර දැරියක්ව අපයෝජනය කරලා නිමල්ට සතුටු වෙන්න පුළුවන්. නිමල් විනෝදය සොයා යද්දී ඒ වගේ දෙයක් සිදු නොවන බවට සහතිකයක් ලැබෙන්නේ කොහොමද?

ඕකම අනෙක් පැත්තට වෙන්නත් පුළුවන්නේ. අල්ලපු ගෙදර ඉන්න සුනිල් නිමල්ගේ දරුවෙකුව හෝ සොහොයුරියකව අපයෝජනය කරනවා. මෙයින් නිමල්ගේ විනෝදය නැති වෙනවා. නමුත්, තමනුත් ඒ වැඩේම කරන අතර නිමල්ට සුනිල් කරපු වැඩේට මූලධාර්මික ලෙස විරුද්ධ වෙන්න බැහැ. තමන්ගේ දරුවන් හෝ සොහොයුරිය සුනිල් අතින් අපයෝජනය වීම වලක්වා ගැනීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහට නිමල්ටත් සුනිල්ගේ දරුවන් හෝ සොහොයුරිය අපයෝජනය කර විනෝදය ලැබීමේ අදහස අත හැර ගන්න වෙනවා. 

කාන්තා ඇසුර පැත්තකින් තියලා කන බොන එකම ගනිමුකෝ. සුනිල්ගේ වත්තේ රඹුටන් ටික හොරෙන් කඩා ගැනීමෙන් නිමල්ට සතුටක් ලබන්න පුළුවන්. නමුත්, සුනිල් විසින් නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල්කැන කපා ගත් දවසට ඔහුගේ විනෝදය නැති වෙනවා. ඒ නිසා, විනෝදය ලබා ගැනීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහටම නිමල්ට අනෙකාගේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් ඇතුළු අයිතිවාසිකම් පිළිගන්න වෙනවා. 

නීති හා සම්මත හැදෙන්නේ මේ විදිහටයි. නීති හා සම්මත කඩා යම් විනෝදයක් යම් අයෙකුට යම් අවස්ථාවක ලබා ගන්න පුළුවන්. එහෙත්, බොහෝ දෙනෙක් බොහෝ අවස්ථා වල නීති කඩන්න ගියොත් හැමෝගෙම විනෝදය නැති වෙනවා. ඒ නිසා විනෝදය ලබා ගැනීම වෙනුවෙන්ම වුවත් යම් නීති හා සම්මත වලට එකඟ වෙන්න නිමල්ට සිදු වෙනවා.

නිමල්ට ඇතැම් විට තමන්ගේ කියා කිව හැකි දරු මල්ලෙක් හෝ සහෝදර සහෝදරියන් නැති වෙන්න පුළුවන්. තමන්ට කියලා මහ ලොකු පෞද්ගලික දේපොළක් නැති වෙන්න පුළුවන්. එවැනි අවස්ථාවක සම්මතය රැකීමට සුනිල්ට තිබෙන අවශ්‍යතාවය නිමල්ට නැති වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා, නිමල් විසින් සුනිල්ගේ වැට පැනලා සුනිල්ගේ දරුවෙක් අපයෝජනය කරන්න පුළුවන්. රඹුටන් ටික හොරෙන් කඩා ගන්න පුළුවන්. නමුත්, නිමල්ලාට වඩා සුනිල්ලා වැඩිනම් හෝ බලවත්නම් නිමල්ට පෞද්ගලිකව අවශ්‍ය නැති වුනත් සම්මතය හැදෙනවා. සම්මතය සමඟ එකඟ නැති නිසා නිමල්ට එය කඩන්න හැකි වුනත් ඒ එක්කම ඔහුට ඒ සඳහා දඬුවම් ලැබෙනවා. එහි ප්‍රතිඵලය ප්‍රති-විනෝදයයි. ඒ නිසා, නිමල්ට සම්මතය කැඩීම පිළිබඳව දෙවරක් හිතන්න වෙනවා.

නිමල්ට හැකිතාක් ණය අරගෙන කාලා, බීලා, කාන්තා ඇසුර ලබලා සතුටු වී මිය යන්න පුළුවන්. කිසි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. නමුත්, ණය දෙන්නත් කෙනෙක් සිටිය යුතුයි. සුනිල් විසින් නිමල්ට ණය දිය යුත්තේ ඇයි?

සුනිල් විසින් නිමල්ට ණය දෙනවා කියා කියන්නේ සුනිල්ගේ විනෝදය අහිමි වෙනවා කියන එකයි. සුනිල් කැමැත්තෙන්ම තමන්ගේ විනෝදය අහිමි කර ගන්නේ වෙනත් ආකාරයකින් ඒ අහිමි වූ විනෝදය ලබා ගත හැකි ක්‍රමයක් තිබේනම් පමණයි. මෙහිදී ඒ විනෝදය සුනිල්ට ආපසු ලැබෙන්නේ නිමල්ගෙන් ලැබෙන පොලී ආදායම නිසයි. සුනිල් විසින් අය කරන පොලිය තීරණය වෙන්නේ සුනිල්ට ගණුදෙනුවෙන් අවාසියක් නොවන ආකාරයටයි. එසේ නැත්නම් නිදහස් ගනුදෙනුවක් සිදුවෙන්න හේතුවක් නැහැ. ඒ නිසා, නිමල්ට සුනිල්ගෙන් ලබා ගන්නා ණය මුදලේ උදවුවෙන් කාලා, බීලා, කාන්තාවන් සමඟ විනෝද වෙලා, පාඩුවේ මැරිලා යන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ණය සමඟ ලැබෙන අමතර විනෝදය එක්කම පැකේජ් වෙලා අමතර ප්‍රති-විනෝදයකුත් එනවා.

මේ කතාව පොඩ්ඩක් වෙනස් වන තැනක් තිබෙනවා. අපි හිතමු නිමල් විසින් ලබන විනෝදය වෙනුවෙන් මිල ගෙවන්න වෙන්නේ නිමල්ගේ දරුවන්ට කියලා. මෙය සුනිල්ට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. ලබා දුන් ණය නිසා අහිමි වූ විනෝදය ඔහුට කෙසේ හෝ ආපසු ලැබෙනවා. නිමල් විසින් විනෝදය ලබා, එහි මිල නොගෙවා මැරිල යනවා. නිමල්ගේ දරුවන්ට ඔවුන් නොලැබූ විනෝදයක් වෙනුවෙන් සුනිල්ට ගෙවන්න වෙනවා. ලංකාවේ ණය අර්බුදය ඔය වගේ එකක්.

මේ වගේ එකක් පවතින්න පුළුවන්. මොකද නිමල්ගේ දරුවන්ට ඔවුන්ගේ පියා විසින් ඔවුන් ඉපදෙන්න පෙර හෝ කුඩා කාලයේ කළ දේ වෙනුවෙන් මැදිහත් වෙන්න අවස්ථාවක් කොහොමටවත්ම නැහැ. ගොඩක් පාරිසරික ප්‍රශ්න වල ස්වභාවයත් ඔය වගේ. දැන් මේ තත්ත්වය වෙනස් කෙරෙන මොකක් හරි ස්වභාවික යාන්ත්‍රණයක් තිබෙනවාද?

මේ කටයුත්තේදී මරණයෙන් පසු පැවැත්මක් ගැන හිතන මිනිසුන්ගේ ආගමික විශ්වාස විසින් සිදු කෙරෙන නිශ්චිත සාධනීය කාර්යයක් තිබෙනවා. නමුත්, නිමල්ට එවැනි විශ්වාසයක් නැහැ. කෑවා, බිව්වා. විනෝද වුනා. මැරිල ගියා. ඔයිට වැඩිය තව මොනවාද?

උපත, මරණය හා ඔය දෙක අතර තිබෙන පැවැත්ම කියන දෙය වැනි අපට පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න අමාරු බරපතල කාරණා සම්බන්ධව මම හිතන දේවල් ලියන්න ගියොත් ලිපි මාලාවක්ම ලියන්න වෙනවා. දැනට අපි බොහෝ දෙනෙක් මරණය ලෙස සලකන දෙය එලෙසම ගනිමු.

මේ ලේඛකයා ගත්තොත්, ඔහු මරණයෙන් පසු පැවැත්මක් ගැන විශ්වාස කරනවා වගේම ඒ පැවැත්මට ආදරය කරනවා. මේ පැවැත්ම ගැන විස්තර කරන්න ආගම් වලින් යෝජනා කරන බරපතල දේවල් අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. සරලව විස්තර කරන්න පුළුවන්.

ඔබ මේ ලිපිය කියවන විට සම්මත අර්ථයෙන් මා ජීවතුන් අතර නොසිටින්න පුළුවන්. අඩු වශයෙන් ඔබ ඒ බව දන්නෙවත් නැති වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, ඔබ කියවන මේ ලිපිය තුළ මගේ පැවැත්ම ඉතිරි වී තිබෙනවා. මගේ ඒ අපේක්ෂිත අනාගත පැවැත්ම විසින් මේ මොහොතේ මට විනෝදයක් සපයනවා. ඒ විනෝදයට මම කැමතියි. ඒ වගේම අනාගතයේ කිසියම් දවසක මා සම්මත අර්ථයෙන් ජීවත්ව සිටියත් නැතත්, මේ ලිපිය කියවන කෙනෙක් ඒ පිළිබඳව සතුටු වනු ඇතැයි යන අදහසින් මා මේ මොහොතේ සතුටු වෙනවා.

මගේ දරුවන් නිසා මා ලබන විනෝදයත් ඒ වගේ දෙයක්. මගේ සම්මත මරණයෙන් පසුවත් මගේ දරුවන් කාලයක් ජීවත් වීමට නියමිතයි. මගේ මේ මොහොතේ විනෝදය ගැන වගේම මගේ දරුවන්ගේ අනාගත විනෝදය ගැනත් මම මේ මොහොතේ හිතනවා. ඒ නිසා, මම මේ මොහොතේ තීරණ ගන්නේ මගේ සම්මත ජීවිතයේ ඉතිරි වී තිබෙන කාලය ගැන වගේම, අවම වශයෙන්, එයින් පසුවත් ජීවත්වන මගේ දරුවන් ගැනත් හිතලයි. මගේ දරුවන්ද මා ලෙසම හිතුවොත් ඔවුන් අනාගතයේදී තීරණ ගනු ඇත්තේත් මා දැන් ඔවුන් ගැන හිතා තීරණ ගන්නා ආකාරයටයි. ඒ කියන්නේ මා මේ මොහොතේ තීරණ ගන්න විට මගේ දරුවන්ගේ දරුවන් ගැනත් හිතනවා. ඔවුන් මේ වන විට ඉපදිලාද, කවදා හෝ ඉපදෙයිද වැනි කරුණු මෙහිදී අදාළ නැහැ.

මගේ සම්මත මරණයෙන් පසුව මේ බ්ලොග් එක තිබුණොත් ඒ හරහා මගේ පැවැත්මක් ඉතිරි වෙනවා. ඒ ආකාරයෙන්ම මා හිටවූ ගස්, මා විසින් ලියා පළ කළ පොත් හෝ නිමවූ කලාකෘති, ජයග්‍රහණය කළ යුද්ධ, මගේ නම ගහපු පාරවල් හා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාංගන ආදිය හරහාත් මගේ පැවැත්ම ඉතිරි වෙනවා. මේ සියල්ලටමත් වඩා මගේ දරුවන් තුළින් මගේ පැවැත්ම දිගටම පවතිනවා. මගේ දරුවන්, ඔවුන්ගේ දරුවන් ආදී ලෙස මෙය සන්තතික දිගුකාලීන පැවැත්මක්. ඒ අඛණ්ඩ පැවැත්මේ කොටසක් වන මට අද චීන ණය වගේ දේවල් ගැන අමතක කරලා පැත්තකට වෙන්න බැහැ.

මම මෙහෙම හිතුවත් නිමල් මම හිතන විදිහටම හිතන්න අවශ්‍ය නැහැනේ. නිමල් හිතන්නේ වෙනත් ආකාරයකට වෙන්න පුළුවන්.

"ඉතිං මට පාන්ද? මම අහම්බක් විදියට ඉපදුනා. දැන් ජිවත් වෙනවා. කවදා හරි මැරෙයි. මට විවාහ වෙලා ළමයි හදන්න බලාපොරොත්තුවක් නැහැ. ඒ නිසා මගේ මරණයෙන් පස්සේ ලෝකය මොන වගේ එකක්ද කියන එක මට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි!"

නිමල්ගේ තර්කයේ කිසි වැරැද්දක් නැහැ. ඔය විදිහට හිතන අය ඉන්නවා. හැබැයි නිමල් වගේ අයට පරිණාමික පැවැත්මක් නැහැ. මනුෂ්‍ය සංහතිය පවතින්නේ ගොඩක් අය නිමල් හිතන විදිහට නොහිතන නිසා. නිමල් විසින් මේ මොහොතේ තේරුම් නොගත්තත් බොහෝ දෙනෙක් දැන හෝ නොදැන තමන්ගේ සම්මත මරණයෙන් ඔබ්බට යන අඛණ්ඩ පරිණාමික පැවැත්මක් ඉතිරි කරනවා.

පවතින තත්ත්වය එහෙමයි කියලා ඒ තත්ත්වය එලෙසම පවතින්න පරම වූ හේතුවක් නැහැ. ඒ නිසා, නිමල් වගේ හිතන අය ලෝකයේ බහුතරය වුනොත් එහිත් කිසිදු වැරැද්දක් නැහැ. තමන්ගේ මේ මොහොතේ විනෝදයෙන් කොටසක් කැප කරලා මනුෂ්‍ය සංහතියේ පැවැත්ම ගැන හිතන්න කියලා මට නිමල්ට බලකරන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. මට එහෙම කරන්න පදනමක් නැහැ.

යම් කිසි මොහොතක නිමල් වගේ හිතන යම් පිරිසක් සමාජයේ ඉන්නවා. නමුත්, බොහෝ දෙනෙකුට නිමල් වගේ නොහිතන්න ජීව විද්‍යාත්මක පෙළඹුමක් ජාන වලින්ම එනවා. නිමල් කියා කියන්නේ ඒ ජීව විද්‍යාත්මක තෙරපුම පාලනය කර ගන්න සමත් වූ සුළුතරයක එක් අයෙක්. 

හැබැයි තමන්ගේ සම්මත මරණයෙන් පසු පැවැත්ම ගැන කිසිදු බරක් නොතබන බව කියන  නිමල්ට තමන් දරන මතවාදය තමන්ගේ මරණයෙන් ඔබ්බට ඉතිරි කරන්නත් කිසිදු තර්කානුකූල හේතුවක් නැහැ. ඔහු එහෙම කරනවානම් එයින් අදහස් වෙන්නේ ඔහු තමන්ගේ මරණින් පසු පැවැත්ම සම්බන්ධව බරක් තබන කෙනෙක් බවයි. එය විසංවාදයක්.

නිමල් තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම ගැන කිසිදු බරක් තියන්නේ නැත්නම්, ඔහුට දරුවන් හදන්න, රට ජාතිය ගැන හිතන්න හෝ චීන ණය ගැන හිතන්න කිසිදු හේතුවක් නැහැ. ඒ එක්කම ඔහුට තමන්ගේ මේ මතවාදය ව්‍යාප්ත කරන්නත් කිසිම හේතුවක් නැහැ. අනික් අයගේ පැවැත්ම ගැන ඔහු වද වෙන්නේ මොන කෙහෙම්මලකටද? ඒ නිසා, නිමල්ගේ ජාන වගේම නිමල්ගේ මතවාදයත් ඊළඟ පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය වීමේ සම්භාවිතාව ඉතාම අඩුයි. 

ඊළඟ පරම්පරාව බිහි කරන්නේ තමන්ගේ මරණයෙන් මතුවට ඉතිරි වන ලෝකය කෙරෙහි බලපෑමක් තිබෙන චීන ණය ගැන, රට ජාතිය ගැන, තමන්ගේ දරුවන්ගේ අනාගතය ගැන හෝ වෙන මොන කෙහෙල්මලක් ගැන හෝ හිතන අයයි. ඒ අය අතරිනුත් අලුත් නිමල්ලා කොටසක් බිහි වුනත් ඒ පිරිස හැමදාමත් අහඹු ලෙස බිහිවන සුළුතරයක් පමණයි.

මේ සිද්ධි දාමය මේ ආකාරයට වෙන්නේ හිතීමේ හැකියාවක් තිබෙන මිනිස්සු හා අදාළව පමණක් නෙමෙයි. වෙනත් සතෙක් ගත්තත්, ගහක් වැලක් ගත්තත් ඒ ඕනෑම ආකාරයක ජීවයකට වියහැකියාවක් ලෙස මරණයෙන් අවසන් නොවන පැවැත්මක් තිබෙනවා. ශ්‍රී මහා බෝධියට, රොබින් හුඩ්ගේ ඕක් ගහට වගේම නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් ගහටත්. මේ පැවැත්ම පිළිබඳව ඕනෑම ජීවයක් සංවේදීයි. එහෙත්, යම් ආකාරයකින් ඒ සංවේදීකම පාලනය කරගෙන මේ මොහොතේ පමණක් ජීවත් වන මිනිස්සු කලාතුරකින් ඉන්න බැරිකමක් නැහැ.

නිමල් වගේ හිතන වැඩි දෙනෙක් ඒ විදිහට හිතන්නේ තමන්ගේ දැනුමේ හෝ විශ්ලේෂණ හැකියාවේ අඩුවක් නිසා මිසක් සැබෑවටම මේ මොහොතේ ජීවත් වන නිසා නෙමෙයි. නිමල් මොන තර්ක ගෙනාවත් ඔහුගේ පැවැත්ම අවසන් වෙලා නැහැ. නිමල් වැනි අය බොහෝ විට පසුකාලීනව තමන් අතීතයේ කළ මෝඩකම් ගැන පසුතැවිලි වෙනවා. ගොඩක් කලාකාරයින්ට ජීවිතයේ අවසාන කාලයේ වෙන අවුල ඕකයි.

මරණයෙන් පසු ලෝකය ගැන තමන් වද නොවන බව නිමල් කිවුවත්, මරණය දක්වා ගෙවන ජීවිතයේ විනෝදය නිමල්ට අවශ්‍යයි. ඔහුට ජීවිතය දුකක් හෝ කවර හෝ පරම වූ අර්ථයක් නැති දෙයක් කියලා ඒ හේතුව මත ජීවිතය අවසන් කර ගන්න අවශ්‍ය නැහැ. මැරෙන තුරු ජීවත් වෙන්න නිමල්ට අවශ්‍යයි.

නිමල්ට මැරෙන තුරු ජීවත් වෙන්න අවශ්‍ය වුවත් මැරෙන දවසක් ගැන නිමල් දන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, මරණයෙන් එහා පැත්ත ගැන නොසිතුවත් මරණය තෙක් අනාගතය ගැන ඔහුට හිතන්න වෙනවා. මේ කාලය තුල තමන්ගේ විනෝදය සොයා යාමේදී අනාගත විනෝදය වෙනුවෙන් මේ මොහොතේ විනෝදය කැප කරන්න වන අවස්ථා නිමල්ට හමු වෙනවා. සමහර විට සිදු වන්නේ එහි අනෙක් පැත්ත, එනම් අනාගත විනෝදය පරදුවට තබා මේ මොහොතේ විනෝද වීම, වෙන්නත් පුළුවන්. 

ඔය චින්තන ධාරාව දිගේ යන ගොඩක් අය යම් මොහොතක පසු තැවෙනවා. මෙසේ කියන එකෙන් මම කරන්නේ අනුභූතික කරුණක් ඉදිරිපත් කිරීමක් මිස සදාචාරාත්මක හෝ වෙනත් අවවාදයක් දෙන එක නෙමෙයි. වරදවා තේරුම් ගන්න එපා.

මේ මොහොතේ විනෝදයට වැඩි බර තබන ගොඩක් අය පිළිබඳ ඇත්ත මෙයයි. ඒ ගොඩක් අයට මරණයට පෙරම තමන්ගේ මේ මොහොතේ විනෝදය වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු මිල ගෙවන්න වෙනවා. එවිට ආපසු හැරෙන්න ප්‍රමාද වැඩියි. මෙය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා කර්මය, දෙවියන්ගේ කැමැත්ත වගේ දේවල් වල සම්බන්ධයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ. අවශ්‍යනම් සම්බන්ධ කරගත්තා කියලා ප්‍රශ්නයකුත් නැහැ.

එසේ නැති, සැබෑවටම මේ මොහොතේ ජීවත් වන කෙනෙක් ඉන්න බැහැ කියලා මම කියන්නේ නැහැ. එවැනි කෙනෙක්ට පසුව පසු තැවෙන්න වෙන්නේ නැහැ. ඒ මේ මොහොතේ ජීවත් වනු හැර වෙනත් බලාපොරොත්තු එවැන්නෙකුට නැති නිසයි. හැබැයි එවැනි සුවිශේෂී පුද්ගලයෙකුට කාලා, බීලා, ගැහැණුන් සමඟ සතුටු වෙලා ලැබිය හැකි විශේෂ විනෝදයක් තියෙන්න විදිහක් නැහැ. ඒ මොනවා නැතත් ඒ මොහොතේ ජීවත්වීම තුළම විනෝදය තිබෙනවා. එය තිබෙන්නේ තමන් තුළමයි. 

නිමල් ඒ මට්ටටම ගිය කෙනෙක් නොවන බව ඉතා පැහැදිලියි. ඔහු මරණය තෙක් ජීවිතයේ විනෝදය සොයන්නේ තමන්ගෙන් බාහිර ලෝකය තුළයි. එම බාහිර ලෝකය සමඟ ගැටී නිමල්ට විනෝද විය හැක්කේ ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන පූර්ව කොන්දේසි ලෝකය තුළ අවශ්‍ය ආකාරයෙන් සකස් වී ඇත්නම් පමණයි. එය නිකම්ම සිදු වන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවෙන් නිමල් විසින් කළ යුතු කාර්ය භාරයක්ද තිබෙනවා.

සම්මත මරණයෙන් ඔබ්බට බලාපොරොත්තු නැතත් අඩු වශයෙන් නොදන්නා දිනක සිදු වන සම්මත මරණය දක්වා නිමල්ට සන්තතික පැවැත්මක් තිබෙනවා. ඒ පැවැත්ම තුළ ඔහුට විනෝදය අවශ්‍යයි. මේ විනෝදය සෙවීම තුළ ඔහුට තමන්ගේ වර්තමානය සහ අනාගතය අතර නිරන්තර ගනුදෙනුවක යෙදෙන්න වෙනවා. ඒ ගනුදෙනුව නැතුව ඔහුට විනෝදය සොයන්න බැහැ. කොරෝනා ආසාදනය වී ඇති බව දන්නා රූමත් කාන්තාවක් සමඟ යහන්ගත වෙන්න අවස්ථාවක් ලැබුණොත් නිමල් එය භාර ගන්නවාද? වස බව දැන දැනම ඉතා රසවත් ආහාරයක් බුදිනවාද? මේවා අන්තයේ තිබෙන උදාහරණ වෙන්න පුළුවන්. වැදගත් කරුණ නිමල්ට අනාගතය ගැන කිසිදු බරක් නොතබා මේ මොහොතේ විනෝදය සොයන්න බැහැ කියන එකයි.

නිමල්ට මේ විදිහට ගනුදෙනුවක් තිබෙන්නේ ඔහුගේම අනාගතය එක්ක පමණක් නෙමෙයි. අසල්වැසි සුනිල්ගේ වර්තමානය හා අනාගතය එක්කත් ඔහුට ගනුදෙනුවක් තිබෙනවා. ඒ ගනුදෙනුව විනෝදය සොයා යෑමේ අත්‍යාවශ්‍ය කොන්දේසියක්. නිමල්ට තමන්ගේ විනෝදය වෙනුවෙන් සුනිල් සමග ගනුදෙනුවක යෙදෙද්දී සුනිල්ගේ විනෝදය අමතක කරන්න බැහැ. ඔහුට තමන්ගේ විනෝදය සොයන අතරම අනෙකාගේ විනෝදය ගැනත් හිතන්න වෙනවා. මේ ආකාරයට නිමල්ගේ වර්තමානය හා අනාගතය වගේම ඔහුගේ අසල්වැසියන්, මිතුරන්, නෑදෑයින්, සුරතල් සතුන් ආදී සංරචක ගණනාවක් නිමල්ගේ සතුට සොයා යාමේ සමීකරණය ඇතුළේ තිබෙනවා. 

නිමල්ට මරණයෙන් ඔබ්බට යන පැවැත්මක් හෝ තමන්ගේම කියා දරු පවුලක් නැති වෙන්න පුළුවන්. ඔහුගේ එකම අරමුණ විනෝදය සොයායාම වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, ඒ ආකාරයට තමන්ගේම විනෝදය සොයා යාමේදී වුවත් නිමල්ට තමන්ගේම අනාගත විනෝදය හා අනුන්ගේ විනෝදය ගැන සිතා තමන්ගේ වර්තමාන විනෝදය කැප කරන්න සිදුවෙන අවස්ථා එළැඹෙනවා. එය විනෝදය සොයා යාම සඳහා අවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසියක්. 

ධනවාදය අනුව ඒකීය පුද්ගලයෙක් කියන්නේ තමන්ගේ විනෝදය හොයන පුද්ගලයෙක්. එහෙත්, මේ පුද්ගලයා ජීවත් වන ලෝකයක් තිබෙනවා. ඔහුට විනෝදය හමු වෙන්නේ ඒ ලෝකය ඇතුළේ. ඒ නිසා, තමන්ගේ විනෝදය වෙනුවෙන් ඒ ලෝකය වඩා යහපත් අයුරින් පවත්වා ගන්නත් ඔහුට සිදු වෙනවා. 

නිමල්ට තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම වැදගත් නැහැ. නමුත්, සුනිල්ට එය වැදගත්. නිමල්ට තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම වැදගත් නැතත් එතෙක් සුනිල් සමඟ කරන ගනුදෙනු වැදගත්. සුනිල් නිමල් සමඟ ගනුදෙනු වල යෙදෙද්දී තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්මටත් බරක් තබනවා. ඒ නිසා, නිමල් සුනිල් සමඟ කරන ගනුදෙනු හරහා නිමල්ද නිමල්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්මක කොටස්කරුවෙක් වෙනවා. නිමල්ට ඔහුගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම නොවැදගත් වුනා කියා මෙය වෙනස් වෙන්නේ නැහැ.

අපි මේ වගේ උදාහරණයක් ගනිමු. සුනිල් වැට පැන නිමල්ගේ කෙසෙල්කැන කපනවා. නිමල් එය දැක සුනිල්ට පිහියෙන් අනිනවා. සුනිල් මැරෙනවා. නිමල් හිරේ යනවා. නිමල්ට එය ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. පසුව හිරේ යන්න සිදු වුනත් ඒ මොහොතේ කළ දෙය ගැන නිමල් සතුටු වෙනවා. ඔහුට පසුතැවිල්ලකුත් නැහැ කියා කියමු. 

නිමල් සුනිල්ට පිහියෙන් අනිද්දී සුනිල් සිටියේ විනීතා සමඟ විවාහ වෙන්න සූදානමින්. දැන් ඒ විවාහය වැළකෙනවා. විවාහය සිදු වුනානම් ඔවුන්ට දරුවන් දෙදෙනෙකු ලැබෙනවා. නමුත්, දැන් ඒ දරුවන් උපදින්නේම නැහැ. නිමල් තමන්ගේ විනෝදය සොයා යාමේ ක්‍රියාවලිය ඇතුළේ සුනිල්ගේ අනාගත පැවැත්ම හොඳටම වෙනස් වෙලා.

මේ විදිහට සුනිල්ගේ අනාගත පැවැත්ම වෙනස් වුනේ නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් ගහක කෙසෙල් කැනක් වැටුණු නිසා. කෙසෙල් කැන නොතිබුණානම් සුනිල් තවම ජීවත් වෙනවා. විනීතා සුනිල්ට දාව දරුවන් වදනවා. 

නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් පඳුර හැදුණේ එහි වූ වලක කෙසෙල් පැලයක් සිටවූ නිසයි. ඒ වල හැදුණේ එහි වූ ලොකු කළු ගලක් කඩා ඉවත් කරනු ලැබීමෙන් පසුවයි. කළු ගල ඒ විදිහටම තිබුණානම් එතැන කෙසෙල් පැලයක් හිටවන්න වෙන්නේ නැහැ. කෙසෙල් පැලය නොතිබුණානම් කෙසෙල් කැනක් නැහැ. එසේ වූවානම් විනීතා සුනිල්ට දාව දරුවන් වදනවා. එහෙමනම් එම දරුවන් ලෝකයට බිහි නොවුනේ නිමල්ගේ වත්තේ වූ කළුගල කඩා ඉවත් කළ නිසාද? ගැඹුරින් හිතා බැලුවොත් කැකිල්ලේ රජ තුමාගේ නඩු තීන්දුවටත් දාර්ශනික පදනමක් තිබෙනවා. එය එක්තරා ආකාරයක ප්‍රතිපරිසිද්ධික විශ්ලේෂණයක්.

නිමල් වගේ අයටත් වෙනත් අයටත් තමන් විනෝද වන ක්‍රමයට තමන්ගේ සතුට සොයා යන්න තිබෙන අයිතිය ධනවාදය විසින් පිළිගැනෙනවා. එසේ සතුට සොයා යාමේ පූර්ව කොන්දේසියක් ලෙසම අනෙකාගේ සතුට ගැන වගේම, ගස් වැල් ඇතුළු ජීවී ලෝකය හා අජීවී ලෝකය ඇතුළු සමස්ත පරිසරය ගැනත් හිතන්න ධනවාදය විසින් ධනවාදීන්ට වගේම ධනවාදී ලෝකයක ජීවත් වන ධනවාදීන් නොවන අයටත් බල කර සිටිනවා. තම තමන්ගේ විශ්ලේෂණ හැකියාවන්ගේ හා දැනුමේ අඩුපාඩු නිසා මේ පූර්ව කොන්දේසි නොසලකන අයෙකුට කාල පමාවකින් පසුව හෝ තමන්ගේ අතීත අත්වැරැද්ද වෙනුවෙන් වන්දි ගෙවන්න සිදු වෙනවා. නිමල් කන, බොන, කාන්තාවන් සමග විනෝද වෙන අතරම චීන ණය ගැන හිතන්නත් කාලය යෙදවිය යුත්තේ ඒ නිසයි. 

ගෝටාට අසූව ඩබල් කළ හැකිද?

පෙර ලිපියකට ප්‍රතිචාරයක් දමමින් එක් පාඨකයෙකු විසින් සඳහන් කර තිබුණේ මේ ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ඡන්දය දුන් සියල්ලන්ම එසේ කළේ "ජාතිය බේරා ගැනීමට" නොවන බවයි. මේ කතාව බොරුවක් නෙමෙයි. ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ඡන්දය දුන් පිරිස විෂමජාතීය පිරිසක්. ඒ තුළ විවිධ අභිලාශ තිබෙන කණ්ඩායම් ගණනාවක් සිටිනවා. ආණ්ඩුවට මුහුණ දෙන්න වී තිබෙන ප්‍රධානම අභියෝගයක් වන්නේද එයයි. අප විසින් පහත ප්‍රතිචාරය තව දුරටත් විශ්ලේෂණය කරන්නේ මේ කරුණ පිළිබඳව සැලකිල්ලට ගනිමිනුයි.

"Only thing I know , we had GDP less than USD 20 Bil since 1948-2005 and it went up to 80 Bil USD by 2015. (Wijebahu)"

ඉහත ප්‍රතිචාරය අනුව 2005 වසර වන විට, එනම් පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව බලයට පත් වන විට, ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 20කට අඩුයි. 2015දී එම ආණ්ඩුව ගෙදර යන විට එම අගය ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 80 ඉක්මවලා. ඒ කියන්නේ, බැලූ බැල්මටම පෙනෙන පරිදි වසර දහයක් ඇතුළත රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි වෙලා. 

මේ ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් සහයෝගය දෙන බොහෝ දෙනෙක් එසේ කරන්නේ ආර්ථික සාධක වලට ප්‍රමුඛත්වය දෙමින් නෙමෙයි. එය පුද්ගල කැමැත්ත පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්. එහි වැරැද්දක් නැහැ. ඇතැම් විට ආර්ථිකයේ දරුණු කඩා වැටීමක් හමුවේ වුවත් එම පිරිස ආණ්ඩුව අත නොහැර සිටීමට ඉඩ තිබෙනවා.

කෙසේ වුවත්, පසුගිය රාජපක්ෂ දශකය තුළදී පෙනෙන්නට තිබුණු හා/හෝ මවා පෙන්වනු ලැබ තිබුණු "ආශ්චර්යය" හමුවේ දෑස් නිලංකාර කරගෙන සිටින, ඒ හේතුව නිසා මේ ආණ්ඩුවට සහයෝගය දෙන යම් පිරිසක්ද ඉන්නවා. එම පිරිස මේ ආණ්ඩුවට සහයෝගය දෙන අය අතරින් සුළුතරයක් යන්න මගේ අදහසයි. 

පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි කළේය ආදී කරුණු වලට බරක් තබන්නේ මේ පිරිසයි. මේ විශ්වාසය ඇතුළේ මේ ආණ්ඩුව විසින් ඉදිරි අවුරුදු පහ ඇතුළත රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය අවම වශයෙන් දෙගුණ කරනු ඇතැයි යන විශ්වාසය ගැබ්ව තිබෙනවා කියා මා හිතනවා. 

චන්ද්‍රිකා ආණ්ඩුවේ අවසන් කාලයේදී නිදහසින් පසු මුල් වරට ලංකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනා. ඉන් පසු බලයට පත් වූ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව පැවති කාලය තුළ රටේ ආර්ථිකය නැවත හිස එසෙවුවා. ඊට පෙර, 1970-77 සමාජවාදී පරීක්ෂණයෙන් දුර්වලව සිටි රටේ ආර්ථිකය ජේආර් ජයවර්ධන බලයට පත් වීමෙන් පසුව අළුත් පණක් ලබා නැගී සිටියා. මේ ආදී කරුණු නිසා රටේ ආර්ථිකය ගොඩ දැමිය හැක්කේ එජාපයටය යන ජනප්‍රිය මතයක් ඇති වී තිබුණා. 2015දී බලයට පත් වන විට එජාප ආණ්ඩුවේ හා එහි නායක රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආර්ථික කළමනාකරණ හැකියාව පිළිබඳව රටේ බොහෝ දෙනෙකුට අවිශ්වාසයක් තිබුණේ නැහැ. එහෙත්, ඒ බොහෝ දෙනෙක් දැන් කියන්නේ හොඳින් තිබුණු ආර්ථිකය යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් විනාශ කර දැමූ බවයි. 

ලංකාව නිදහස ලබන විට රටේ රාජ්‍ය මූල්‍ය කළමණාකරණය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් හෝ ගෙවුම් ශේෂ ප්‍රශ්නයක් තිබුණේ නැහැ. මේ ප්‍රශ්න දෙකම නිදහසින් පසුව ඇති වූ ප්‍රශ්න. නිදහස් වූ ලංකාවට ජාතික අභිලාශ තිබුණා. ජාතික අභිලාශ ඉටු කර ගැනීම වෙනුවෙන් ඇතැම් විට ආර්ථික අභිලාශ කැප කරන්න සිදු වෙනවා. එය බොහෝ විට රටක පුරවැසියන් කැමැත්තෙන් කරන දෙයක්. නැගෙනහිර ජර්මනිය නැවත බටහිර ජර්මනියට එකතු කර ගැනීම නිසා බටහිර ජර්මන් වැසියන්ගේ අනාගත අපේක්ෂිත ජාතික ආදායම් මට්ටම 10%කින් පමණ පහළ ගියත් ඒ පිළිබඳව කිසිවකු මැසිවිලි නගන්නේ නැහැ.

නිදහස ලැබූ ලංකාවේ ආර්ථික වටිනාකමක් ඇති සම්පත් හා ව්‍යවසායයන් බොහොමයක් විදේශිකයින් සතුව තිබුණා. ජාතික අභිලාශ අනුව යමින් එම සම්පත් රජය සතු කර ගනු ලැබුවා. එහෙත්, මෙසේ රජය සතු කරගැනීම් හැම විටම සිදු වුනේ ජාතික අභිලාශ පෙරදැරිව නෙමෙයි. සමාජවාදී අභිලාශ පෙරදැරිවයි. රටේ දේශීය ව්‍යවසායකයින් සතු සම්පත් හා ව්‍යවසාය රජය සතු කර ගැනීම නිසා දිගින් දිගටම රටක් වශයෙන් ගෙවන්න සිදු වුනේ නොගෙවිය යුතුව තිබුණු මිලක්. එවැන්නක් සිදු වුනේ සමාජවාදී අභිලාශ මත පදනම්ව මිස ජාතික අභිලාශ මත පදනම්ව නෙමෙයි.

රටේ සම්පත් ටිකෙන් ටික මධ්‍යම රජයේ පාලනයට නතු වීම නිසා එක පැත්තකින් පෞද්ගලික අංශයේ නිෂ්පාදන හැකියාව පහත වැටී රජයට අය කරගත හැකිව තිබුණු බදු ආදායම් ක්‍රමයෙන් අඩු වෙද්දී, අනික් පැත්තෙන් අකාර්යක්ෂමතාවය නිසා පාඩු ලබන්නට වූ රාජ්‍ය අංශය රජයේ අයවැයට බරක් වී රජයේ අයවැය හිඟය ටිකෙන් ටික පුළුල් වෙන්න පටන් ගත්තා. කාලයක් තිස්සේ ලංකාවට ආදායම් උපයා දුන් කෘෂි නිෂ්පාදන වල අපනයන තරඟකාරීත්වය අඩු වී ගෙවුම් ශේෂය මතද පීඩනයක් ඇති වන්නට වුනා. රටේ විදේශ වත්කම් වලට සාපේක්ෂව බැරකම් ඉහළ යන්න පටන් ගත්තා.

ලංකාවේ ආර්ථිකයේ මේ නිදන්ගත රෝග දෙකට විසඳුම් සෙවීමේ ඉතිහාසය අවම වශයෙන් සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව කාලය දක්වා පැරණියි. සමගි පෙරමුණේ උපාය මාර්ගය වූ ආනයන පාලනය හේතුවෙන් රටේ ආර්ථික වර්ධනය විශාල ලෙස සීමා වුනා වගේම රට තුළ විශාල භාණ්ඩ හිඟයක් ඇති වුනා. එවර ලංකාව සමාජවාදය පිළිබඳව ඉගෙනගත් පාඩම් රටේ සාමූහික විඥානය තුළ තවමත් රැඳී තිබෙනවා.

අසාර්ථක වූ සමගි පෙරමුණු පරීක්ෂණය කෙළවර වුනේ ජේආර් ජයවර්ධනට හයෙන් පහක බලයක් ලැබීමෙන්. නිදහස ලැබුණු කාලයේ සිටම ජේආර්ගේ සිහිනය වුනේ සිංගප්පූරු මාදිලියේ රාජ්‍ය ඒකාධිකාරයක් යටතේ මෙහෙයවෙන, ණයෙන් දුවන ආර්ථිකයක්. ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් ධනවාදය ලෙස හඳුනා ගන්නේත්, එතෙක් මෙතෙක් ලංකාවේ ආණ්ඩු විසින් අනුගමනය කරන මූලික ආර්ථික-දේශපාලන ආකෘතිය වන්නේත් ජේආර් විසින් හඳුන්වා දුන් ක්‍රමයයි. 

මේ පවතින ක්‍රමය තුළ ධනවාදී ක්‍රමයකදී මෙන් යම් පුද්ගලයෙකුට මුල සිට ආර්ථික හිණිපෙතේ ඉහළ නගින්න ඉඩකඩ ඇතත්, ඒ කවර ආකාරයකින් හෝ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රනය සමඟ බද්ධ වීමෙන් මිසක් තමන්ගේ ව්‍යවසායකත්වය මත පදනම්ව නෙමෙයි. ඒ නිසා, දිගින් දිගටම සිදුවන බලය හා ප්‍රාග්ධනය අතර වන කැත ගනුදෙනුවක් මේ ක්‍රමය ඇතුළේ තිබෙනවා. මතුපිටින් පෙනෙන්නට ඇති පරිදි නිදහස් වෙළඳපොළ ක්‍රියාකාරිත්වයක් තිබුණත්, ඒ වෙළඳපොළට නිදහසේ හැසිරීමේ සැබෑ ඉඩකඩක් විවරව නැහැ. මේ තිබෙන සීමිත වෙළඳපොළ නිදහසටද එරෙහි දේශපාලන ව්‍යාපාර තිබුණත් වෙළඳපොළ නිදහසට ඇති බාධා ඉවත් කිරීම වෙනුවෙන් හඬක් නොනැගෙන තරම්.

ජේආර්ගේ ආකෘතිය යටතේ රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය කැපී පෙනෙන ලෙස ඉහළ ගියා. එයට සාපේක්ෂව රජයේ අයවැය හිඟය හා රටේ ශුද්ධ විදේශ බැරකම්ද ඉහළ ගොස් අනාගත ආණ්ඩු වලට එම ප්‍රශ්න ඉතුරු වුනා. මේ ප්‍රශ්න වලට චන්ද්‍රිකා ආණ්ඩුවේ විසඳුම වුණේ රාජ්‍ය ව්‍යවසායයන් විකිණීමයි. එමගින් තාවකාලිකව රජය මුහුණ දෙමින් සිටි මූලික ප්‍රශ්න දෙකම විසඳාගත හැකි වුනා. ලැබුණු අරමුදල් වලින් අයවැය හිඟය පියවා ගැනීමට ඉඩ සැලසෙද්දී, විදේශ ව්‍යවහාර මුදලින් ලැබුණු අරමුදල් වලින් ගෙවුම් ශේෂ ප්‍රශ්නය තාවකාලිකව විසඳුණා. එහෙත්, මේ ප්‍රශ්න දෙකෙන් එකක්වත් ස්ථිරව විසඳුනේ නැහැ. ඒ ප්‍රශ්න අනාගතයට ඉතුරු වුනා.

රනිල් වික්‍රමසිංහ කියන්නේ ලංකාවේ මෑතකාලීන පාලකයන් අතරින් ජේආර් ජයවර්ධනගේ රාජ්‍යමූල්‍ය ආකෘතියෙන් යම් තරමකින් බැහැරව කටයුතු කළ කෙනෙක්. ප්‍රතිවිරුද්ධ දේශපාලන පක්ෂ වල ආණ්ඩු පවා ජේආර්ගේ ආකෘතිය ආදරයෙන් වැළඳගෙන සිටිත්දී ජේආර්ගේ බෑණාගේ තේරීම වුනේ කීනීසියානු පිම්බීමක් වෙනුවට රාජ්‍යමූල්‍ය විනය පිලිබඳව සැලකිලිමත් වීමයි. ඒ හරහා ආර්ථිකයේ නිදන්ගත ප්‍රශ්න වලට ප්‍රතිකාර කිරීමයි. 

ඔහුට ඒ සඳහා අවශ්‍ය ධෛර්යයද නොඅඩුව තිබුණා. 2001-2004 අතර වසර දෙකහමාරක කෙටි කාලයක් තුළදී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගයද එහි දිගුකාලීන සාමාන්‍ය අගයට වඩා ඉහළින් තබා ගනිමින්, රජයේ වියදම් විශාල ලෙස සීමා කිරීම මගින් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස අයවැය හිඟය ප්‍රතිශතාංක තුනකින් පමණ අඩු කර ගැනීම හරහා ණය ගැනීම සීමා කර උද්ධමනය හා පොලී අනුපාතික වාර්තාගත මට්ටමකට පහත හෙලීමටත්, ජංගම ගිණුම් ශේෂය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස හැත්තෑ හතෙන් පසු මෙතෙක් වාර්තා වී ඇති අවම මට්ටමට ගෙන එන්නටත්, ගෙවුම් ශේෂ අතිරික්තයක් පවත්වා ගන්නටත් රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව සමත් වුනා. ඒ අනුව, ආර්ථික කළමනාකරණය සම්බන්ධව බොහෝ දෙනෙක් රනිල් පිළිබඳව විශ්වාසය තැබීම හේතු සහගතව කළ දෙයක්.

පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව විසින්ද ඉහත කී රාජ්‍යමූල්‍ය විනය පවත්වා නොගත්තා නෙමෙයි. ඔවුන් බැනුම් අසාගෙන බදු වැඩි කරමින් හා රාජ්‍ය වියදම් සෑහෙන තරමකින් සීමා කරමින් ඉතා අසීරුවෙන් ප්‍රාථමික ශේෂය ධන පැත්තට හැරෙවුවා. ඇතැම් විට මෙවර ඔවුන් පෙර අවස්ථාවේදී ගියාටත් වඩා දුර ගියා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, 2005දී රනිල් වික්‍රමසිංහට භාර ගන්න වූ ආර්ථිකය 2001දී මෙන් වසර දෙකහමාරකින් ගොඩ දැමිය හැකි එකක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, පසුගිය ආණ්ඩුවට ආර්ථිකයේ ක්ෂණික කඩා වැටීමක් වලක්වා ගනු හැර වැඩිමනත් දෙයක් කළ හැකි වූයේ නැහැ.

පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂගේ ආණ්ඩුවට ආරම්භයේදීම හා මැද භාගයේදී සුවිශේෂී බෝනස් දෙකක් හිමි වුනා. පළමුව, මානව කේන්ද්‍රීයව බැලුවොත් විශාල ඛේදවාචකයක් වුවත්, රාජ්‍යමූල්‍ය කළමනාකරණය හා අදාළව විශාල පාරිතෝෂිකයක් වූ සුනාමිය පැමිණීමෙන් පසුව ගලා ආ විදේශාධාර හා ලැබුණු ණය සහන නිසා ශුද්ධ විදේශ විණිමය ප්‍රවාහ ඉහළ ගොස් රටේ බොහෝ ආර්ථික නිර්ණායකයන් තිබිය යුතුවාට වඩා හොඳින් පෙනෙන්න පටන් ගත්තා. පසුව දිගින් දිගටම විදේශ ණය ලබා ගනිමින් එම ණය වල උදවුවෙන් රුපියල ශක්තිමත්ව තියා ගැනීම සඳහා උත්තේජනයක් සපයන්න ඇත්තේ මේ සුනාමි ආධාර සුනාමියයි.

දෙවන පාරිතෝෂිකය යුද්ධය කෙමෙන් නිමාව දකිද්දී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය පෙර සිතාගත නොහැකි වූ තරමට ඉහළ යාමයි. යුද්ධය මුළුමනින්ම අවසන් වීමට පෙර, නැගෙනහිර බිම්පෙදෙස් නිදහස් වීමෙන් පසුව, මේ තත්ත්වය නිරීක්ෂණය කළ හැකි වුනා. ආර්ථික වර්ධන වේගය මෙතෙක් වාර්තා වී තිබුණු මට්ටම් ඉක්මවා ඉහළ නැංවීමේ හැකියාවක් තිබෙන බවට ආණ්ඩුවට විශ්වාසයක් ඇති කරන්න ඇත්තේත්, පසුව ණයෙන් දුවන මහා පරිමාණ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ආදිය හරහා ඉහළ ආර්ථික වර්ධන වේගයක් කෙසේ හෝ පවත්වා ගැනීමට ආණ්ඩුවට පෙළඹවීමක් ඇති කරන්න ඇත්තේත් මේ දෙවන පාරිතෝෂිකයයි.

දැන් මේ ආණ්ඩුව මුහුණ දී සිටින තත්ත්වය එක් අතකින් පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව මුහුණ දුන් තත්ත්වයට සමානයි. රනිල් වික්‍රමසිංහට මහින්ද රාජපක්ෂ භාර දුන් ආර්ථිකය ඔහුට ඊට කාලයකට පෙර චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග විසින් භාර දුන් ආර්ථිකය තරම් පහසුවෙන් ගොඩ දැමිය හැකි එකක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, 2002-2004 උපක්‍රම 2015දී ප්‍රමාණවත් වුණේ නැහැ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂට දැන් මුහුණ දෙන්න සිදු වී තිබෙන්නේත් එවැනිම ප්‍රශ්නයකටයි. රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් 2019දී ගෝඨාභයට භාර දුන් ආර්ථිකය පහළොස් වසරකට පෙර ඔහු විසින්ම ගෝඨාභයගේ වැඩිමල් සොයුරාට භාර දුන් ආර්ථිකයට වඩා බොහෝ සේ දුර්වල වී ඇති ආර්ථිකයක්. ඒ නිසා, මහින්ද රාජපක්ෂට ලැබුණු සාපේක්ෂ වාසි බොහොමයක් ගෝඨාභයට නැහැ. ඒ නිසා, ඇතැම් අය විශ්වාස කරන පරිදි මහින්ද විසින් වසර දහයකින් රටේ ආර්ථිකයේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයක් කළත්, මහින්දගේ සොහොයුරාට එවැන්නක් කිරීම පහසු වැඩක් නෙමෙයි. මැතිවරණයට පෙර කෙසේ වුවත්, මහින්ද යුගයේ ආර්ථික සෞභාග්‍යය ගැන මැතිවරණයෙන් පසුවත් දිගටම කතා කරන ආණ්ඩුවේ ආධාරකරුවන් විසින් දැන හෝ නොදැන කරමින් සිටින්නේ ගෝඨාභයගේ ආණ්ඩුවේ ගෙල සිර කිරීමක්.

මා එසේ කියන්නේ ඇයි?

ලංකාවේ වත්මන් ඒක පුද්ගල ආදායම තුන් ගුණයකට මඳක් වැඩියෙන් වැඩි වුවහොත් ලංකාව සංවර්ධිත රටක්. 2005-2015 අතර කාලයේ ලංකාවේ ඒක පුද්ගල ආදායම හතර ගුණයකට ආසන්නව වැඩි වී තිබෙනවා. එහෙමනම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ වසර පහක ධුර කාලය අවසන් වන විට ලංකාව සංවර්ධිත රටක මායිමට ඇවිත් තියෙයිද? තව අවුරුදු හත අටක් යන කොට ලංකාව සංවර්ධිත රටක් වෙලා තියෙයිද?

මෙය පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා අපට මුලින්ම පෙර කී පරිදි රාජපක්ෂ පාලන කාලයේදී හතර ගුණයකින් පමණ වැඩි වුණු ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය එය සෑදී තිබෙන සංරචක වලට විසංයෝජනය කරන්න සිදු වෙනවා. මේ කාර්යයේදී ඉන් පසුව යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ සිදු වූ දේ වැදගත් නැතත් අපි සංසන්දනය පිණිස එම කාලයත් ගනිමු.

නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (ඩොලර් බිලියන)

2004      20.7

2014      79.4

2019      84.0

මේ අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය වසරකට 14.4% බැගින් ඉහළ ගොස් ඇතත් 2015-2019 කාලයේ එම ඉහළ යාම 1.1%ක් පමණයි.

මේ ආකාරයට නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය දෙස බලන එකේ තිබෙන එක් මූලික වැරැද්දක් වන්නේ ඇමරිකන් ඩොලරයේ වටිනාකම වසරින් වසර වෙනස් වල බව මෙහිදී සැලකිල්ලට ගෙන නොතිබීමයි. මා මේ කියන්නේ ඇමරිකන් ඩොලරයක රුපියල් අගය වෙනස් වීම ගැන නෙමෙයි. ඒ කරුණට අපි පසුව එමු. මේ කතා කරන්නේ ඇමරිකාවේ උද්ධමනය නිසා ඇමරිකානු ඩොලරයටම සාපේක්ෂව එහි අගය වෙනස් වීම ගැනයි. ඒ නිසා, අපට ඇමරිකාවේ උද්ධමනයේ බලපෑම ඉවත් කර මේ සංඛ්‍යා සංසන්දනය කරන්න වෙනවා. 

ආසන්න වශයෙන් 2004 ඇමරිකානු ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.36ක්ද, 2014 ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.08ක්ද, 2019 ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.01ක්ද වෙනවා. නියම අනුපාත යොදා ඉහත ගණන් 2020 මූර්ත ඩොලර් වලට (වසරේ මැද ජූනි මාසයේ අගය සලකමින්) පරිවර්තනය කළ විට ඉහත සංඛ්‍යා වෙනස් වෙන්නේ මේ ආකාරයටයි.

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (2020 ඩොලර් බිලියන)

2004      28.13

2014      85.88

2019      84.54

දැන් මේ ගණන් වල උද්ධමනයේ බලපෑමක් නැති නිසා හරිනම් සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය පෙන්විය යුතුයි. මේ ගණන් අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 13.1%ක් විය යුතුයි. 2015-2019 කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය වසරකට 0.2% බැගින් හැකිලී තිබිය යුතුයි. නමුත්, එය එසේ නොවූ බව අපි දන්නවා. එහෙමනම් මෙහි වැරැද්ද කුමක්ද? 

ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ගණනය කරන්නේ රුපියල් වලින් මිසක් ඩොලර් වලින් නෙමෙයි. එම ගණන් ඩොලර් වලට හරහා පෙන්වීම තුළ තිබෙන්නේ රැවටිල්ලක්. 2005-2014 අතර ලංකාවේ මූර්ත වර්ධන වේගය ඉහළ මට්ටමක වූ බව සැබෑවක් වුවත් එය 13.1% මට්ටමේ තිබුණේ නැහැ. එම වසර දහය තුළ ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගය වුනේ 6.4%ක් පමණයි. නමුත්, නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය 14.4% බැගින් ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. එයින්, 1.3%කට හේතුව ඇමරිකාවේ උද්ධමනයයි. එසේනම්, ඉතිරි 6.7% ආවේ කොහෙන්ද?

මෙය පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා අපට ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ රුපියල් අගයෙන් පටන් ගන්න වෙනවා. කොහොමටත් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ගණනය කරන්නේ රුපියල් වලින් බව මම කිවුවනේ.

නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (රුපියල් බිලියන)

2004        2,091

2014      10,361

2019      15,016

මේ අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ රුපියල් අගය වසරකට 17.4% බැගින් ඉහළ ගොස් ඇතත් 2015-2019 කාලයේ එම ඉහළ යාම 7.7%ක් පමණයි. රටේ ජාතික ආදායමේ සැබෑ වැඩිවීම, එහෙමත් නැත්නම් මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වාර්ෂික වර්ධන වේගය හොයාගන්න මේ ගණන් වලින් අදාළ කාල වල පැවති උද්ධමනයේ බලපෑම ඉවත් කරන්න වෙනවා. 2005-2014 කාලයේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 11.0%ක්. 2015-2019 කාලයේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 3.9%ක්. මේ අනුව, අදාළ කාලවල් වල සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය පිළිවෙලින් 17.4% -11.0% = 6.4%ක් සහ 7.7% - 3.9% = 3.8%ක් වෙනවා.

දැන් මේ 6.4% ආර්ථික වර්ධනය ඩොලර් වලින් බැලූ විට 14.4% දක්වා වැඩි වී පෙනෙන්නත්, 3.8% ආර්ථික වර්ධනය 1.1% වී පෙනෙන්නත් හේතුව කුමක්ද? 2005-2014 කාලය තුළ ඇමරිකාවේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 2.3%ක්.  2015-2019 කාලය තුළ එය 1.5%ක්. ඒ නිසා, හරිනම් මේ ගණන් 6.4% + 2.3% = 8.7%ක් හා 3.8% + 1.5% = 5.3%ක් විය යුතුයි. එහෙත්, එය එසේ නොවූයේ ඇමරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියලේ විණිමය අනුපාතිකය ඇමරිකාව හා ලංකාව අතර උද්ධමන වෙනසට ගැලපෙන පරිදි වෙනස් නොවීම නිසයි.

ඇමරිකාවේ බඩු මිල 2.3% බැගින් ඉහළ යද්දී ලංකාවේ බඩු මිල 11.0% බැගින් ඉහළ යනවා කියා කියන්නේ ඇමරිකන් බඩු ලංකාවට සාපේක්ෂව වසරකට 8.7% බැගින් ලාබ වෙනවා කියන එකයි. පොදුවේ මෙය ආනයනික බඩු දේශීය නිෂ්පාදන වලට සාපේක්ෂව ලාබ වීමක් කියා කියන්න පුළුවන්. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ අපනයන සමඟ තරඟ කළ නොහැකිව දේශීය කර්මාන්ත වැසී යාමයි. එසේ නොවන්නටනම් රුපියල ඩොලරයට සාපේක්ෂව 8.7%කින් අවප්‍රමාණය වෙන්නට සලස්වන්න වෙනවා. එහෙත්, 2005-2014 කාලය තුළ රුපියල අවශ්‍ය පමණ අවප්‍රමාණය වුනේ නැහැ  අනෙක් අතට 2015-2019 කාලය තුළ රුපියල අවප්‍රමාණය විය යුතුව තිබුණේ 3.9% - 1.5% = 2.4%කින් පමණක් වුවත්, පෙර වසර වල රුපියල අවශ්‍ය පමණ අවප්‍රමාණය වී නොතිබුණු නිසා ඊට වඩා තරමක් හෝ වැඩියෙන් අවප්‍රමාණය වීමට ඉඩ හැරිය යුතු වුනා.

මේ අනුව පැහැදිලි වනු ඇති පරිදි ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය මෙසේ විශාල ලෙස වැඩි වී පෙනෙන්නට ප්‍රධානම හේතුව "වැරදි" විණිමය අනුපාතිකයක් යොදා ගනිමින් රුපියල් වලින් මනින අගයක් ඩොලර් වලින් පෙන්වීමයි. මේ ආකාරයෙන්ම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අනුපාතිකයක් ලෙස රාජ්‍ය ණය පෙන්වන විට ඩොලර් වලින් මනින විදේශ ණය රුපියල් වලට හැරවෙන්නේ "වැරදි" විණිමය අනුපාතිකයක් යොදා ගනිමින් නිසා එම ණය ප්‍රමාණය අඩුවෙන් පෙනෙනවා. වෙනත් නිර්ණායකද වැඩි කර පෙන්වන්නට අවශ්‍ය වූ විට රුපියල් ඩොලර් වලිනුත්, අඩු කර පෙන්වන්නට අවශ්‍ය වූ විට ඩොලර් රුපියල් වලිනුත් පෙන්වීමෙන් නැති සෞභාග්‍යයක් පෙන්විය හැකියි.

අපි නැවත මුල් ප්‍රශ්නයට එමු. මොන විදිහකින් හරි 2005-2014 කාලය තුළ රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි කරලා පෙන්නුවනේ. මේ ආණ්ඩුවටත් ඒ වැඩේ ඒ විදිහටම කරල පෙන්නන්න පුළුවන්කමක් තියෙනවද? 

අපි කතාව අවුරුදු පහකට සීමා කරමු. 2025 වෙද්දී ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය දෙගුණයක් කරලා පෙන්වන්න මේ ආණ්ඩුවට පුළුවන් වෙයිද? මේ වැඩේ කරන්නනම් වසරකට 14.9%කින් ඔය අගය වැඩි කරන්න වෙනවා. ඔය අවුරුදු පහේ රටේ ඇත්ත ආර්ථික වර්ධනය කොයි මට්ටමට උස්සගන්න පුළුවන් වෙයිද? 2005-2014 අතර ලැබුණු යුද්ධය අවසන් කිරීමේ බෝනස් එක නැවත ලැබෙන්නේ නැහැ. එය සුවිශේෂී තත්ත්වයක්. ඒ නිසා, කීනිසියානු පිම්බීම් වලින් පමණක් අපහසුවකින් තොරව ඒ දශකයේ ලබාගත් 6.4% සාමාන්‍යයට නැවත යන්න පුළුවන්කමක් ඇතැයි මම හිතන්නේ නැහැ. 

හැත්තෑ හතෙන් පස්සේ ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය 5%කට කිට්ටුයි. පහුගිය අවුරුදු හතරේදී ආර්ථික වර්ධනය ඔය මට්ටමට පහළින් තිබුණු නිසා එහි වාසියකුත් තිබෙනවා. තව පුළුවන් උප්පරවැට්ටි හැම එකම දමලා 6%ක සාමාන්‍ය වර්ධනයක් ගත්තා කියලා අපි හිතමු. තව 8.9%ක් ඕකට එකතු කළ යුතුයි. ඒක කරන්න වෙන්නේ විණිමය අනුපාතිකය උද්ධමන වෙනස සමඟ ඉහළ යාම යටපත් කිරීමෙන්.

ඉදිරි අවුරුදු පහේ ඇමරිකාවේ උද්ධමනය 2%ක් පමණ වෙයි. ඇමරිකාව මේ ඉලක්ක මට්ටම ඒ තරම් වෙනස් වෙන්න ඉඩ හරින්නේ නැහැ. ඩොලරයක රුපියල් මිල මොන විදියෙන් හරි අවුරුදු පහක්ම දැන් මට්ටමේම තියා ගත්තා කියා හිතමු. එහෙම තත්ත්වයක් යටතේ මේ ඉලක්කයට යන්න ලංකාවේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 11% මට්ටමට යන්න ඉඩ දෙන්න වෙනවා. නමුත්, දැන් කාලයක් තිස්සේම මහ බැංකුව විසින් උද්ධමනය 5-6% මට්ටමේ තියාගෙනයි ඉන්නේ. උද්ධමනය ඉහළ ගියොත් ඊට අනුරූපව පොලී අනුපාතිකත් ඉහළ යනවා. එවිට, ආණ්ඩුවේ වියදම් ඉහළ ගොස් අයවැය හිඟය තවත් පුළුල් වෙන නිසා එය ආණ්ඩුවට ප්‍රශ්නයක් වෙනවා. අනෙක් අතට උද්ධමනය ඉහළ යා නොදී තියා ගන්න එකත් ආණ්ඩුවේ ඉලක්කයක්. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ උද්ධමනය 6% මට්ටමේවත් තියා ගන්න වෙනවා. 

මේ අනුව උද්ධමන වෙනස 4%ක්. ඩොලරයක අගය කිසිදු වෙනසක් නැතිව දැන් මට්ටමේම තියා ගත්තොත් ආර්ථික වර්ධනයේ ඩොලර් අගය ඉහළ යාම 10% මට්ටමට ගන්න පුළුවන්. එය 14.9% මට්ටමට ගන්නනම් අවුරුද්දකට 4.9% බැගින් ඩොලරයේ අගය පහළ දමා ගන්න වෙනවා. ඒක කවදාවත් කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයිනේ. ඩොලරය අවුරුදු පහක් දැන් තිබෙන මට්ටමේ තියාගන්න එකත් මොන විදිහකින්වත් කරන්න බැරි දෙයක්. ඒ නිසා, කලින් වතාවේ වගේ අවුරුදු පහකින් ජාතික අදායම දෙගුණ වෙයි කියලා කවුරු හරි බලා ඉන්නවානම් ඒක අර එළුවාගේ මොකක්ද වැටෙනකම් බලා ඉන්නවා වගේ වැඩක්!

(Image: https://srilankaequity.forumotion.com/t31351-real-reason-for-presnt-level-of-stock-market-in-sri-lanka)

චීන ආදරය

ගූගල් සිතියම් වල දැකිය හැකි හම්බන්තොට වරාය ආශ්‍රිත ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයක් ගැන සමාජ ජාලා වල කතා බහක් ඇති වී තිබෙනවා. මේ ගොඩනැගිලි සැලසුම් කර තිබෙන්නේ ගුවනට "CHINA SW" ලෙස පෙනෙන ආකාරයෙන් වීම ඊට හේතුවයි. කතාව බොරුවක් නෙමෙයි. අදාළ අක්ෂර සංකේත ගූගල් සිතියම් වල ඉතා පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබෙනවා.

මේ කතාබහ කෙරෙහි ලංකාවේ චීන තානාපති කාර්යාලයේද අවධානය යොමු වී තිබෙනවා. තානාපති කාර්යාලය විසින් ට්විටර් කර ඇති පරිදි ඔවුන් මේ ගොඩනැගිලි සංකීර්ණය සැලසුම් කර තිබෙන්නේ "CHINA ❤ SLK" ලෙස ගුවනට පෙනෙන ආකාරයටයි. පසුව, වරායේ ව්‍යාපාරික කටයුතු ඉහළ යද්දී ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයට අලුතෙන් කොටස් එකතු කිරීම නිසා ගුවනට පෙනෙන එහි හැඩය වෙනස් වී තිබෙනවා. තානාපති කාර්යාලයට අනුව මෙහි තිබෙන්නේ "සංවර්ධනය සහ ආදරය පිළිබඳ කතාවක්". 

සමහර විට ඇත්තටම සිදු වුනේ චීන තානාපති කාර්යාලය කියන දෙය වෙන්න ඇති. කෙසේ වුවත්, මේ වන විටනම් ආදරය සංකේතවත් කරන හදවත් ලකුණක් ගුවනට පෙන්වන ගොඩනැගිල්ලක් මෙහි පෙනෙන්නටවත් නැහැ. ඒ වගේම, "K" අකුරක නෂ්ඨාවශේෂද පෙනෙන්නට නැහැ. එහෙත්, "SW" අකුරු වල හැඩය පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබෙනවා. 

සාමාන්‍යයෙන් "SW" අකුරු වලින් අදහස් වෙන්නේ "South West" යන්නයි. එනම් නිරිත දිශාව යන්නයි. ඒ අනුව, "CHINA SW" යන්න නිරිතදිග චීනය ලෙස කියවන්න පුළුවන්. බෙයිජිං නගරයේ සිට නිරිත දිශාවට රේඛාවක් ඇන්දොත් එය හරියටම ලංකාව දක්වා දිගු වෙනවා. මෙය අපූරු අහම්බයක්.

කිසියම් රටක් විසින් වෙනත් රටකට මුදල් ප්‍රදානයක් කරන අවස්ථා වලදී දෙරට අතර මිත්‍රත්වය සංකේතවත් කෙරෙන මෙවැනි සංකේත පිහිටුවීම සාමාන්‍ය දෙයක්. එහෙත්, හම්බන්තොට වරාය එවැනි ප්‍රදානයක් නෙමෙයි. ප්‍රදානයක් කියා කියන්නේ MCC ආධාර මුදල වැනි ආපසු නොගෙවිය යුතු, ඒක පාර්ශ්විකව ලබා දෙන මුදලකටයි. හම්බන්තොට වරාය වෙනුවෙන් වැය කර තිබෙන්නේ ගිණි පොලියට හෝ සාමාන්‍ය පොලියකට ලබාගත් ණයයි. ගිණි පොලියට ණය දීම කිසිසේත්ම ආදරයේ ප්‍රකාශනයක් නෙමෙයි.

මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිව සිටි කාලයේදී ලබාගත් චීන ණය පිළිබඳව දේශපාලන වේදිකා වලදී බොහෝ සේ කතා කරනු ලැබ තිබෙනවා. හම්බන්තොට නගරය ආශ්‍රිත වරාය, ගුවන් තොටුපොළ හා මාර්ග පද්ධතිය සංවර්ධනය කෙරුණේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම චීන ණය යොදා ගනිමිනුයි. මේ ව්‍යාපෘති රටට බරක් බව තේරුම් ගැනීමේදී දේශපාලනය සම්බන්ධ කරගත යුතු නැහැ. එය කරුණු මත පදනම්ව නිශ්චිත ලෙස දැකිය හැකි දෙයක්.

ලංකාවේ රජය පොදු අරමුදල් වැය කිරීමේදී පවා එතරම් පාරදෘශ්‍ය ලෙස කටයුතු කරන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, අපට මේ ලිපිය ලියන්න වෙන්නේ පොදු අවකාශයෙන් සොයා ගත හැකි කරුණු මත පදනම්වයි. එම තොරතුරු වල කිසියම් වැරැද්දක් ඇත්නම් හා වඩා නිවැරදි නිල තොරතුරු ඇත්නම් අපට මෙහි ලියන දේ නිවැරදි කළ හැකියි.

හම්බන්තොට වරාය ඉදි කිරීම සඳහා පළමු අදියරේදී ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් 2007 ඔක්තෝබර් මාසයේදී චීනයේ එක්සිම් බැංකුවෙන් 6.3%ක පොලියට වසර පහළොවක කාලයකින් ආපසු ගෙවීමේ කොන්දේසිය මත ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 307ක වටිනාකමැති ණය මුදලක් මුලින්ම ලබා ගෙන තිබෙනවා. ණය වාරික හා පොලී මුදල් ආපසු ගෙවීම ආරම්භ වන්නේ වසර 4ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුවයි. මේ අනුව, මේ ණය මුදල 2012 සිට 2027 දක්වා කාලය තුළ ගෙවිය යුතුයැයි මා සිතනවා. 

ණය ලබා ගෙන ඇති ඉතා අධික පොලී අනුපාතය අනුව ලබාගත් මුදලටත් වඩා වැඩි මුදලක් පොලී වශයෙන් ගෙවන්නට සිදුවන බව පැහැදිලියි. ඉන් පසුව පසුව එක්සිම් බැංකුවෙන් 6.3% පොලියටම තවත් ඇමරිකන් ඩොලර් 147ක මුදලක් ලබා ගෙන තිබෙනවා. වසර 5ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුව වසර 20ක් තුළ ආපසු ගෙවිය යුතුයි. මෙම ණය මුදල් වෙනුවෙන් මුලදී 1.3%ක පොලියකට එකඟ වී ඇතත් පසුව පොලී අනුපාතිකය 6.3% දක්වා ඉහළ දැමීමට දෙපාර්ශ්වය එකඟ වී තිබෙන බව මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන්. ණය ගිවිසුම පිළිබඳ හෙට්ටු කිරීම් වලදී මතු වූ කිසියම් කරුණක් මෙයට හේතු වුනා විය හැකියි.

ඉන් පසුව, 2012 සැප්තැම්බර් මාසයේදී මෙම ව්‍යාපෘතියේ දෙවන අදියර වෙනුවෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 809.35ක ණය මුදලක් කොටස් තුනකට ලබා ගෙන තිබෙනවා. එයින් ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 158.35ක කොටසක් හා ඩොලර් මිලියන 600ක කොටසක් චීන රජය විසින් සහන පදනමක් යටතේ ලබා දී තිබෙනවා. සහන පදනමක් කියා කිවුවත්, මේ පොලියත් 3%ක පොලියක්. සය වසරක ප්‍රමාද කාලයකින් පසු වසර 19කින් ණය මුදල ආපසු ගෙවිය යුතුයි. මේ අනුව, 2019-2038 කාලය තුළ ලබා ගත් මුදල හා එම මුදලින් 75%ක පමණ පොලී මුදලක් ආපසු ගෙවන්නට සිදු වෙනවා.

තවත් ඩොලර් මිලියන 51ක් ලබා ගෙන තිබෙන්නේ සයමස් ලිබෝර් පොලී අනුපාතිකයට 5.6%ක් එකතු කළ විට ලැබෙන පොලී අනුපාතිකයටයි. දැනට පවතින ලිබෝ පොලී අනුපාතිකය අනුව 6%ක පමණ පොලියක්. වසර 4ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුව වසර 15ක් ඇතුළත ගෙවිය යුතුයි. ඒ කියන්නේ මේ ණය මුදල ආපසු ගෙවන්න වෙන්නේ 2017-2032 කාලය ඇතුළතයි. ගෙවිය යුතු පොලී මුදල ලබා ගත් ණය මුදලට වඩා වැඩි බව පැහැදිලියි.

පළමු හා දෙවන අදියර වලදී ලබාගත් ඉහත ණය මුදල් වල එකතුව අවම වශයෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් 1,308ක්. වරායේ ඉන්ධන සැපයීම් පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 77ක, පස් අවුරුදු පමා කාලයකින් පසු වසර 15කින් ගෙවිය යුතු ණය මුදලක් චීන එක්සිම් බැංකුවේ ලබා ගෙන ඇතත් ඒ සඳහා ගෙවීමට එකඟ වී ඇති පොලිය සොයා ගත නොහැකියි. සවුත් චයිනා මෝර්නින් පෝස්ට් අනුව, වරාය ඉදි කිරීම සඳහා ලබාගත් ණය වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු පොලිය මෙන්ම මත්තල ගුවන් තොටුපොළ ඉදි කිරීම සඳහා ලබාගත් ණය සඳහා වන පොලියද හෙට්ටු කිරීම් වලදී 1.3% සිට 6.3% දක්වා ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.

හම්බන්තොට වරාය, ගුවන් තොටුපොළ හා ආශ්‍රිත ව්‍යාපෘති වෙනුවෙන් ලබා ගෙන ඇති ණය මුදල ආසන්න වශයෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 2ක් පමණවත් විය යුතු අතර මේ වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු සාමාන්‍ය පොලී අනුපාතිකය ආසන්න වශයෙන් 4.5%-5% පමණ විය යුතුයි. එනම් වසරකට ඩොලර් මිලියන 100කට ආසන්න මුදලක්. මේ ණය බොහොමයක් ආපසු ගෙවීම ආරම්භ වුනේ පසුගිය වසර වලදී. 2005-2015 රාජපක්ෂ යුගයේදී කළේ ණය අරගෙන වියදම් කර ණය ගෙවීම අනාගතයට ඉතිරි කිරීමයි. එම ණය ගෙවීමේ ප්‍රශ්නයට නැවත රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවකටම මුහුණ දෙන්නට සිදු වීම දෛවයේ සරදමක්. 

රටක් ණය ගැනීම ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. ණය ගැනීම ප්‍රශ්නයක් වන්නේ එම ණය මුදල් වැය කරන ආකාරය අනුවයි. හම්බන්තොට ආශ්‍රිත ව්‍යාපෘති වෙනුවෙන් ලබා ගත් ණය ආපසු ගෙවිය හැකි ආදායමක් එම ව්‍යාපෘති වලින් නොලැබෙන බව ඉතා පැහැදිලියි. එවැනි ශක්‍යතාවයක් මෙම ව්‍යාපෘති ආරම්භ කරන අවස්ථාවේදී හෝ පෙනෙන්නට තිබුනේයැයි මා සිතන්නේ නැහැ. 

කොහොම වුනත් මේ ණය චීනයටනම් ආදායම් උල්පතක්. ඒ නිසා, චීනයට ලංකාව පිළිබඳ ආදරයක් ඇති වීම පහසුවෙන් තේරුම් ගත හැකියි.

References: AidData. 2017. Global Chinese Official Finance Dataset, Version 1.0. Retrieved from http://aiddata.org/data/chinese-global-official-finance-dataset.

කොරෝනාවෙන් වැසුණු ආර්ථිකයේ හෙළුව

මුළු රටම මහ මැතිවරණය වෙත අවධානය යොමු කර සිටිද්දී ජන හා සංඛ්‍යාලේඛණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 2020 පළමු කාර්තුව හා අදාළ ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කළා. මේ ඇස්තමේන්තු අනුව 2020 පළමු කාර්තුව තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය 1.6%කින් කුඩා වී තිබෙනවා.

සාමාන්‍යයෙන් ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කරන නිශ්චිත දිනයක් තිබෙනවා. 2020 පළමු කාර්තුව සඳහා වන ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් විය යුතුව තිබුණේ ජූනි 15 දිනයි. කොරෝනා හේතුවෙන් රට වසා දැමීම නිසා නියමිත දිනයට මෙම ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කළ නොහැකි වීම පිළිගත හැකි දෙයක් වුවත්, එය මහ මැතිවරණ දිනය තෙක් පමා වීම අහම්බයක්ම නොවිය හැකියි.

රටක ආර්ථිකය සාමාන්‍යයෙන් වසරින් වසර ප්‍රසාරණය වෙනවා. ජනගහණය වර්ධනය වීමත්, කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාම නිසා ඒක පුද්ගල නිෂ්පාදිතය ඉහළ යාමත් ඊට හේතු වෙනවා. එහෙත්, දිගුකාලීනව එසේ වර්ධනය වන ආර්ථිකයක් කෙටිකාලීනව සංකෝචනය වන අවස්ථා තිබෙනවා. ආර්ථික අවපාත ලෙස අප විසින් හඳුනාගන්නේ මෙවැනි අවස්ථා.

ආර්ථික අවපාත හැම විටම තාවකාලිකයි. ආර්ථික අවපාත වලින් රටක දිගුකාලීන වර්ධන වේගයට බලපෑමක් සිදු වන්නේ නැහැ. එය තීරණය වන්නේ කිසියම් රටක කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාමේ වේගය මතයි. මෙය වැඩි දියුණු වන තාක්ෂණය, නවෝත්පාදන බිහි වීම, ව්‍යවසායකත්වය වැනි කරුණු මත තීරණය වන දෙයක්. ඒ නිසා, ආර්ථික අවපාතයකින් ආර්ථිකයක් සංකෝචනය වන හැම අවස්ථාවකින් පසුවම ආර්ථිකයක් එහි සාමාන්‍ය වර්ධන වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් වර්ධනය වී තාවකාලිකව සිදු වූ හානිය පූරණය කර ගන්නවා. මෙය ස්වභාවිකවම සිදු වන නිසා ආර්ථික අවපාතයකින් ගොඩ යාමට  රජයේ හෝ මහ බැංකුවේ මැදිහත් වීම් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ. 

මැදිහත්වීම් මගින් දිගුකාලීනව සිදුවන වෙනසක් නැතත්, කෙටිකාලීනව ආර්ථික අවපාතයක හානිය අඩු කරගන්න පුළුවන්. ස්වභාවිකව ආර්ථික අවපාතයකින් ගොඩ යාමට ගත වන කාලය වගේම ආර්ථික අවපාතයක තීව්‍රතාවයත් මුදල් හා රාජ්‍යමූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති වල උපකාරයෙන් අඩු කරගන්න පුළුවන්. එහෙත්, මෙවැනි ක්‍රියාමාර්ග ඕනෑවට වඩා දුරදිග ගියොත් ලෙඩේ හානියට වඩා ප්‍රතිකාර වල හානිය වැඩි වෙන්නත් පුළුවන්.

ඇමරිකාව වැනි ආර්ථික සංවර්ධන හිණි පෙතේ ඉහළින් සිටින රටවලට ආර්ථික අවපාත දුලබ දේවල් නෙමෙයි. එහෙත්, ලංකාව වැනි ආර්ථික සංවර්ධන හිණි පෙතේ පහළින් සිටින රටවලට එසේ නිතර ආර්ථික අවපාත වලට මුහුණ දෙන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. කවර හෝ හේතුවක් නිසා ආර්ථික සංවර්ධනය අතින් ඉදිරියෙන් සිටින, මිනිස් ශ්‍රමයේ කාර්යක්ෂමතාවය ඉතා ඉහළ මට්ටමක තිබෙන රටකට එම කාර්යක්ෂමතාවය තව දුරටත් ඉහළ දමා ගැනීමට නොහැකි වන අවස්ථාවකදී පවා ලංකාව වැනි රටකට එසේ එය පහසුවෙන් කළ හැකියි. ඉදිරි පෙළේ ආර්ථිකයක් ඇති රටක් රෝදය සොයා ගත් විට ලෝකයේ අනෙක් හැම රටක්ම නැවත රෝදය හොයා ගන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. රෝදය හයි කරගෙන ගමන යන එක පමණයි කරන්න තියෙන්නේ. ඒක පුද්ගල ආදායම අඩු රටවලට වැඩි වේගයකින් වර්ධනය විය හැක්කේ මේ නිසා.

මා හිතන විදිහට මීට පෙර ලංකාව ආර්ථික අවපාතයකට මුහුණ දී තිබෙන්නේ 2001 වසරේදී පමණයි. මේ දෙවෙනි අවස්ථාව.

නිදහසින් පසු මුල් වරට හා 2020 දක්වා අවසන් වරට ලංකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනේ 2001 වසරේදී. එම වසරේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 1.5%කින් සංකෝචනය වුනා. මීට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වුනේ එම වසරේ දෙවන භාගයේදී සිදු වූ ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියා දෙකක්. 

එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් 2001 ජූලි 24 දා කටුනායක ගුවන් තොටුපොළට හා ගුවන් හමුදා කඳවුරට එල්ල කළ ප්‍රහාරයෙන් පසුව ලංකාව තාවකාලිකව සංවෘත රටක් බවට පත් වුනා කියා කිව හැකියි. ඒ තත්ත්වය වැඩි කාලයක් නොපැවතියත් ඒ සිද්ධියෙන් පසුව ලංකාව මත පනවනු ලැබූ රක්ෂණ අධිභාර ආදිය නිසා ආර්ථිකයට විශාල බලපෑමක් සිදු වුනා.

කටුනායක ප්‍රහාරය මෑතකදී සිදු වූ පාස්කු ප්‍රහාරයට සංසන්දනය කළ හැකි එකක් නෙමෙයි. එහි හානිය හැම අතින්ම ඊට වඩා බොහෝ වැඩි එකක්. එහෙත්, කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුවද ලංකාවේ ආර්ථිකය ක්‍රමයෙන් හිස එසවූවා. 2001 සැප්තැම්බර් 11 දින අල්-කයිඩා සංවිධානය විසින් ඇමරිකාවේ නිවුයෝර්ක්හි ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය ඇතුළු ස්ථාන කිහිපයකට ප්‍රහාර එල්ල කළේ කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුව ලංකාවේ ආර්ථිකය හිස ඔසොවමින් සිටින විටයි. කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් තරම් නොවුනත් මෙයින්ද ලංකාවට යම් බලපෑමක් වුනා.

ලංකාවේ ආර්ථිකය 2001 වසර තුළදී සංකෝචනය වීමට ප්‍රධාන හේතුව ඉහත කී ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාර වුවත් එම ප්‍රහාර නිසා පහර වැදුනේ ඒ වන විට කොහොමටත් දුර්වල වී තිබුණු ආර්ථිකයකටයි. 2000 වසරේ සිට ලංකාව මුහුණ දෙමින් සිටි දරුණු නියඟය නිසා කෘෂිකාර්මික අංශය දුර්වල වෙමින් තියෙද්දී දිගින් දිගටම සිදුකළ විදුලි කප්පාදුව නිසා අනෙකුත් අංශද දුර්වල වෙමින් තිබුණා. ඒ වගේම, 2000 මැද භාගයේ සිට ඇමරිකාව ප්‍රධාන බටහිර රටවල ආර්ථික වර්ධන වේගයද සීඝ්‍ර ලෙස අඩු වී ලංකාවේ අපනයන ආදායම් වලට බලපෑම් කරමින් තිබුණා.

මුල් ඇස්තමේන්තු අනුව 2001 දෙවන කාර්තුවේ ලංකාවේ ආර්ථිකය වර්ධනයක් පෙන්වා තිබුණත් 2002දී ප්‍රකාශිත සංශෝධිත ඇස්තමේන්තු අනුව 2001 දෙවන කාර්තුවේදීද ලංකාවේ ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් (0.06%කින්) සංකෝචනය වී තිබුණා. කටුනායක ප්‍රහාරය එසේ පැවති හිඟන්නාගේ පාත්තරයට වැටුණු හෙනහුරෙක් වුනා. 2001 තෙවන කාර්තුවේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 3.89%කින්ද, සිවුවන කාර්තුවේදී 3.61%කින්ද හැකිලුනා. වසර තුළ ආර්ථික සංකෝචනය 1.5%කට සීමා වුනේ පළමු කාර්තුව සාපේක්ෂව හොඳ එකක් වීම නිසයි.

කාර්තු දෙකකින් හෝ තුනකින් පසුව ලංකාව 2001 ආර්ථික අවපාතයෙන් ගොඩ ගියා. 2002 වසරේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 4.0%කින් වර්ධනය වී පෙර වසරේ වූ හානිය ආවරණය කර ගත්තා. ඒ කටුනායක ප්‍රහාරයේ දැවැන්ත ආර්ථික බලපෑමට වගේම ඉතා අහිතකර ජාත්‍යන්තර තත්ත්වයන්ටද මුහුණ දෙමිනුයි. නැවත ලංකාව ආර්ථිකය අවපාතයක් කරා ගමන් කර තිබෙන්නේ එයින් වසර විස්සකට පසුවයි.

මෙවර ආර්ථිකය සංකෝචනය වීමට ප්‍රධාන හේතුව කොරෝනා වසංගතය හා එය මර්ධනය කිරීම සඳහා ගත් ක්‍රියාමාර්ග බවට සැකයක් නැහැ. එහෙත්, කොරෝනා වැළඳුනු ලංකාවේ ආර්ථිකය සනීපෙන් හිටි එකක් නෙමෙයි. කොරෝනා ආවේ නැතත් මේ අවුරුද්දේ ලංකාවේ ආර්ථිකයට උඩින් කණ කොක්කු පියාඹන්න ඉඩ තිබුණා. කොරෝනා නිසා වුනේ ආර්ථිකයේ හෙළුව වහගන්න ආවරණයක් ලැබුණු එකයි.

කොරෝනා බලපෑම ලංකාවේ ආර්ථිකයට දැනෙන්න ගත්තේ මාර්තු මැද සිටයි. ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ඉදිරිපත්ව තිබෙන්නේ මාර්තු 31න් අවසන් වන කාර්තුව සඳහායි. එම කාර්තුවේ අවසන් දෙසතිය දක්වා ලංකාවට කොරෝනා වල බලපෑමක් තිබුණේ නැහැ. ආර්ථික වර්ධනය සෘණ අගයක් ගත්තේ අවසන් දෙසතියේ රටේ ආර්ථික කටයුතු ඇණ හිටීම නිසා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, එසේ නොවුනානම් ආර්ථිකය ලොකු වර්ධනයක් පෙන්විය හැකිව තිබුණා කියා කවුරු හෝ කියනවානම් එය විශාල බොරුවක්. 

ඇමරිකාවට කොරෝනා බලපෑම දැනෙන්න පටන් ගත්තේත් මාර්තු මැද සිටයි. එහෙත්, 2020 පළමු කාර්තුවේදී ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනේ නැහැ. ආර්ථික වර්ධන වේගය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වුනත් පෙර වසරේ පළමු කාර්තුවට සාපේක්ෂව ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය 0.6%කින් ප්‍රසාරණය වුනා. කෝවිඩ් බලපෑම ඇමරිකාවේ ආර්ථිකයට දරුණුවට දැනුනේ දෙවන කාර්තුවේදීයි. පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව දෙවන කාර්තුවේදී ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය 9.5%කින් සංකෝචනය වුනා. මෙය ඇමරිකානු ඉතිහාසය තුළ වාර්තා වී ඇති නරකම තත්ත්වයක්. ඇමරිකාව ගැන සඳහන් කළේ ඉදිරියට ලැබෙන්නට නියමිත 2020 දෙවන කාර්තුව සඳහා වන ලංකාවේ ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ගැන අදහසක් ගන්නයි.

දෙවන කාර්තුව වගේම තෙවන කාර්තුවත් කෝවිඩ් බලපෑමෙන් නොතොර බව ඉතා පැහැදිලියි. සිවුවන කාර්තුවේදී මේ තත්ත්වය යථා තත්ත්වයට පත් වෙයි කියා හිතන්න අමාරුයි. ඒ අනුව, මේ අවුරුද්දේ ලංකාවේ නූතන ඉතිහාසය තුළ වාර්තා වී ඇති විශාලම ආර්ථික අවපාතයට රටට මුහුණ දෙන්න සිදු වන බව පැහැදිලියි.

වත්මන් ආණ්ඩුව විසින් මෙතෙක් ලංකාවේ කෝවිඩ් වසංගතය මනා සේ පාලනය කර තිබෙනවා. ඒ සඳහා ගෝඨාභයගේ නායකත්වය උපකාරී වුනා කියන එක බැහැර කළ හැකි කරුණක් නෙමෙයි. ඒ වෙනුවෙන්, ජනතාව මහ මැතිවරණයේදී කෘතගුණ සලකා ඇති බවත් පෙනෙනවා.

ලෝකයේ වගේම දකුණු ආසියානු කලාපයේ දැනට පවතින තත්ත්වය අනුව ලංකාවේ කෝවිඩ් පාලනය දිගටම පවත්වා ගැනීමට සැලකිය යුතු මිලක් ගෙවන්න වෙනවා. එයින් ආර්ථිකයට තුවාල සිදු වෙනවා. කෙසේ වුවත් මේ හානි තාවකාලිකයි. කෝවිඩ් වැනි හේතුවක් නිසා සංකෝචනය වන ආර්ථිකය කෝවිඩ් වලින් පසුව නැවත ප්‍රසාරණය වෙයි. ඒ නිසා, කෝවිඩ් වල ආර්ථික බලපෑම තාවකාලික එකක්. එසේ වුවත්, තාවකාලික හෝ හානි හානිම තමයි. 

කකුලක තුවාලයක් හැදුනාම තාවකාලිකව සුපුරුදු විනෝදය නැති වෙනවා වුනත් තුවාලය සනීප වුනාට පසුව නැවත පරණ පුරුදු ජීවිතයටම යන්න බාධාවක් නැහැ. ඒ නිසා, දිගුකාලීනව බලනවානම් වඩා වැදගත් වන්නේ දිගුකාලීනව සාමාන්‍ය ජීවිතය වඩා යහපත් කර ගැනීම මිසක් මේ වෙලාවේ කකුලේ තිබෙන තුවාලය සනීප කර ගැනීමට මුළු බර යොදවන එක නෙමෙයි. එහෙම කියලා මේ මොහොතේ තුවාලයේ වේදනාව විඳින්න කවුරුවත් කැමති වෙන්නේත් නැහැ.

මේ වෙලාවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේදී තුවාල වල වේදනාව අඩු කරන පිළියම් ගැන හිතන්න වෙනවා. එහෙත්, ඒ අතරම දිගුකාලීනව වද දෙන වේදනා කැක්කුම් නිට්ටාවටම සනීප කර ගන්න එක ගැනත් හිතන්න වෙනවා. තුවාල වී ඇඳට වී ඉන්න වෙලාව එවැනි දිගුකාලීන උපාය මාර්ග ගැන හිතන්න හොඳ අවස්ථාවක්.

පසුගිය වසර හතර තුළ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය ක්‍රමයෙන් පහළ ගිය බව කවුරුත් දන්නා කරුණක්. 2019දී ආර්ථිකය වර්ධනය වුනේ 2.3%කින් පමණයි. 2015-2019 වසර පහ තුළ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගය වසරින් වසර පහළ ගියා. මේ ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ බොහෝ දෙනෙක් එය දකින්නේ යහපාලන ආණ්ඩුවේ වැරැද්දක් ලෙසයි.

පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩුවෙන්න යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හේතු වුනා කියන එක බොරුවක් නෙමෙයි. එහෙත්, එය වැරැද්දක්ද නැද්ද කියන එක විෂයමූලික කරුණක්. යහපාලන ආණ්ඩුව මුල සිටම ඉහළ වර්ධන වේගයක් ඉලක්ක කළේම නැහැ. ඒ වෙනුවට ඔවුන් ඉලක්ක කළේ දිගුකාලීන ආර්ථික ස්ථාවරත්වයයි. එවැනි ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් අවශ්‍ය වුනේ මහින්ද රාජපක්ෂගේ ධුර කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය එහි විභවය ඉක්මවා ප්‍රසාරණය කරන්නට යාමෙන් අස්ථාවර තත්වයකට පත්ව තිබීම නිසයි.

පසුගිය වසරේ ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් බිලියන 84ක්. මාල දිවයිනේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් බිලියන 5.7ක්. කිසියම් ආකාරයකින් මාල දිවයින ලංකාවේ කොටසක් වුවහොත් ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය එක වරම 6.8%කින් ඉහළ යනවා. ඊට අමතරව ලංකාවේ ආර්ථිකය කොහොමටත් වර්ධනය වන ප්‍රමාණයක්ද තිබෙනවා. 

යම් හෙයකින් මාල දිවයින එක වරම ලංකාවේ කොටසක් නොවී වසර හතරක කාලයක් තිස්සේ එහි දූපත් ලංකාවේ කොටස් බවට පත් වුනොත් වසරකට 1.7%ක වර්ධන වේගයක් ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගයට එකතු වෙනවා. සාමාන්‍ය වර්ධන වේගය 5%නම් එම වසර හතර ඇතුළත ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 6.7%ක් බවට පත් වෙනවා. නමුත්, එම වසර හතරෙන් පසුව ආර්ථික වර්ධන වේගය නැවත 5% මට්ටමටම යනවා.

උතුරේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වෙද්දී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය ඉහළ යන බව පෙනුනේත් මේ සංසිද්ධිය නිසා. නමට ලංකාවම වුනත් සිවිල් යුද්ධය පැවතුනු කාලයේ ලංකාව සහ එයින් පසු ලංකාව රටවල් දෙකක්. ආර්ථිකයේ සීමා පුළුල් වෙද්දී ආර්ථිකය එක වර වර්ධනය වීම කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාමෙන් සිදු වූ සාමාන්‍ය වර්ධනයක් නෙමෙයි. 

අපි හිතමු ලංකාවේ කොටසක් වෙන්න කලින් මාල දිවයිනේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය තිබුණේ 2% මට්ටමේ කියලා. ලංකාවේ එම මට්ටම 5%යි. දැන් මාල දිවයින ලංකාවේ කොටසක් වුනාට පස්සේ සාමාන්‍ය වර්ධනය වෙන්නේ 5%ද නැත්නම් 2%ද? මෙය බොහෝ විට 5%ට තරමක් අඩු ආර්ථික වර්ධනයක්. මොකද අලුතෙන් එකතු වූ කොටස මුල් කොටස තරම්ම වේගයෙන් වර්ධනය වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා එකවර සිදු වූ වාසිය දිගුකාලීන අවාසියකින් කෙළවර වෙන්න පුළුවන්. නැගෙනහිර ජර්මනිය බටහිර ජර්මනිය හා එක්වීමෙන් පසුව සිදු වුනේත් මෙවැන්නක්.

ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වෙන්න ආසන්න කාලයේදී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනය අනපේක්ෂිත ලෙස ඉහළ ගියා. ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් විසින් එය කියවා ගත්තේ යුද්ධය අවසන් වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලංකාවේ විභව වර්ධන වේගය ඉහළ යාමක් විදිහටයි. එහෙත් ඇත්තටම සිදුව තිබුණේ මා ඉහත විස්තර කළ සංසිද්ධිය මිසක් රටේ විභව ආර්ථික වර්ධන වේගය ඉහළ යාමක් නෙමෙයි.

මේ ආකාරයේ ප්‍රතිපත්ති අත්වැරදී ඉතාම සාමාන්‍යයි. වසර 26ක සිවිල් යුද්ධයක් අවසන් වීමෙන් පසුව ඇති වන තත්ත්වයන් එක වර පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න අමාරුයි. ඒ වෙලාවේ ලංකාවේ විභව වර්ධන වේගයේ ඉහළ යාමක් සිදු විය හැකිව තිබුණා. ඒ නිසා, මෙය ඒ අවස්ථාවේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් අතින් සිදු වූ අත් වැරැද්දක් මිස ඔවුන් විසින් කළ වැරැද්දක් නෙමෙයි.

සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසුව සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගිය ආර්ථික වර්ධන වේගය නිසා රටේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් ඇතුළු ආණ්ඩුවේ ඇස් නිලංකාර වුනා. ගිණිකන වැටුණා. ඔවුන් එම වර්ධන වේගය තවත් වැඩි කර ගැනීමට ඉලක්ක කළා. එය හොඳ චේතනාවෙන් කළ දෙයක්. 2010 පමණ වෙද්දී යුද්ධය අවසන් වීමේ බෝනස් එක ඉවර වුනා. ඉන් පසුව, අර බලාපොරොත්තු වූ ඉලක්ක සපුරා ගැනීම අමාරු බව පෙනෙද්දී රජය මැදිහත් වී අවශ්‍ය පමණ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය කිරීමට ආණ්ඩුව උත්සාහ කළා. ඒ සඳහා අනාගතය අස්ථාවර කරමින් ණය ගන්න සිදු වුනා. 

මෙසේ දෙවන අදියරේදී ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වුනේ එහි විභව මට්ටම ඉක්මවමින්. රටේ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වූ තරමට එහි විභවය ප්‍රසාරණය වී තිබුණේ නැහැ. එවැනි තත්ත්වයක් කෘතීම හා අස්ථාවර තත්තත්වයක්.

මහින්ද රාජපක්ෂගේ කාලයේදී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය පෙර කාල වලට වඩා ඉහළ මට්ටමක තිබුණේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමේ අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි. සිවිල් යුද්ධය අවසන් වුනේ එම ආණ්ඩුවේ දේශපාලන නායකත්වය යටතේ නිසා ඒ හේතුවෙන් ඉහළ ගිය ආර්ථික වර්ධනය වෙනුවෙන්ද ඔවුන්ට ගෞරවය හිමි විය යුතුයි. නමුත්, මෙහිදී එම ආණ්ඩුව විසින් යුද්ධය අවසන් කිරීම හා ඒ අතරම ආර්ථිකය ගොඩ දැමීම ලෙස කටයුතු දෙකක් කළේ නැහැ. ඒ නිසා, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් වෙනම අමතර නම්බු දෙන්න අවශ්‍ය නැහැ. රටක විභව වර්ධන වේගය ඉහළ යාම හොඳ දෙයක් වුවත් රාජ්‍ය මැදිහත් වීම මත විභව මට්ටම ඉක්මවා ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වීම සැලකෙන්නේ නරක දෙයක් ලෙසයි. එවැන්නක් මගින් පිළිබිඹු වෙන්නේ දුර්වල ආර්ථික කළමනාකරණයක්.

යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් කළේ ඕනෑවට වඩා පිම්බී පුපුරා යාමට නියමිතව තිබූ ආර්ථිකයට තුවාල කර හෙමින් එහි හුලං බැස්සවීමයි. එය ජනප්‍රිය නොවන දේශපාලනික සිය දිවි නසාගැනීමක් වැනි වැඩක් වුවත් ඔවුන් එය කළා. පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩාල වීම යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති වල වැරැද්දක් කියා කිව නොහැක්කේ ඒ නිසයි. මේ කරුණ පිළිබඳව මේ ආණ්ඩුව එකඟ නොවනවානම් එයින් අදහස් වෙන්නේ පසුගිය ආණ්ඩුව ලංකාවේ විභව ආර්ථික වර්ධන වේගය පවත්වා ගැනීමට අසමත් වුනා කියන එකයි. එය එසේනම් දැන් මේ රජය කිසිවක් නොකළත් රටේ ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය විය යුතුයි.

කෙසේ වුවත්, යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති පරිපූර්ණ නැහැ. ඔවුන් කෙටිකාලීනව ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීම සඳහා කළ යුතු දේ කළත් ආර්ථිකයේ නිදන්ගත රෝග සඳහා පිළියම් යෙදුවේ නැහැ. ඒ රෝග තවමත් එසේම තිබෙනවා. මේ වසරේ පළමු කාර්තුවේදී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය සෘණ අගයක් වීමට කෝවිඩ් වලට අමතරව එම නිදන්ගත රෝගද හේතු වී තිබෙනවා.

පසුගිය වසරේ සිදු වූ පාස්කු ප්‍රහාරය නිසා ආර්ථිකයට බලපෑමක් සිදු වුනා. එම ප්‍රහාරය වලක්වා නොගැනීම පසුගිය ආණ්ඩුවේ වැරැද්දක්ද කියා මා හරියටම දන්නේ නැහැ. මට ආරක්ෂක කටයුතු හා අදාළ විශේෂඥ දැනුමක් නැහැ. එය එසේනම්  වක්‍ර ලෙස පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑමේ වගකීමද පසුගිය ආණ්ඩුව මත පැටවෙනවා. එහෙත්, එම බලපෑම මේ වසරේ පළමු කාර්තුව දක්වාම තිබෙනවා කියන එක පදනමක් නැති කතාවක්. 

එක පැත්තකින් පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑම 2001 කටුනායක ප්‍රහාරයට සාපේක්ෂව ඉතා අඩු මට්ටමක එකක්. කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුවත් ආර්ථිකය ඉතා ඉක්මණින් යථා තත්ත්වයට පත් වුනා. පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑම තිබුණේ 2019 දෙවන කාර්තුවේදී. තෙවන හා සිවුවන කාර්තු වෙද්දී එම බලපෑම සමනය වී තිබුණා. පාස්කු ප්‍රහාරයේ බලපෑමක් නැවත 2020 පළමු කාර්තුවේදී පෙනෙන්න හේතුවක් නැහැ.

වැටී සිටින තැනින් නැගිටිනු පිණිස සැලසුම් හැදීමේදී ආණ්ඩුව විසින් මුල් තැන දිය යුත්තේ කෝවිඩ් නිසා ඇති වූ තුවාල ඉක්මණින් සනීප කර ගැනීමට වඩා කාලයක් තිස්සේ තිබෙන නිදන්ගත රෝග සුව කර ගැනීමටයි. කෝවිඩ් තුවාල කොහොමටත් සනීප වෙයි. නමුත්, අර නිදන්ගත රෝග එසේ සුව වෙන්නේ නැහැ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහ බැංකුවට ගොස් හැසිරුණු ආකාරය මම කිසිසේත්ම අනුමත කරන්නේ නැහැ. එවැනි හැසිරීම් රටේ බොහෝ දෙනෙක් අනුමත කිරීමෙන් නොනැවතී අගය කරනවා වෙන්න පුළුවන්. එය වෙනම කරුණක්. එම හැසිරීම මා අනුමත නොකළත් ආණ්ඩුවේ අදාළ යෝජනාව සාධනීය එකක්. මේ වෙලාවේ කළ යුතු හොඳම දෙය තෝරාගත් ක්ෂේත්‍ර වල සුළු හා මධ්‍යම පරිමාණ ආයෝජකයින් දිරිමත් කිරීමයි. මම හිතන්නේ එන්ටප්‍රයිස් ලංකා හරහා පසුගිය ආණ්ඩුව උත්සාහ කළේත් එවැන්නක්. වැඩේ කෙරෙනවානම් නම එන්ටප්‍රයිස්ද සෞභාග්‍යාද කියන එක වැදගත් නැහැ. 

එසේ නැතුව, පසුගිය රාජපක්ෂ දශකයේ ක්‍රමයට මහා පරිමාණ සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රම වෙනුවෙන් ආයෝජනය කරලා ආර්ථිකය ක්ෂණිකව පුම්බන්න ගියොත්නම් ලෝක විනාශය සිදු වෙන්න වැඩි කාලයක් යන එකක් නැහැ. දැන් නොපෙනුණත්, කෝවිඩ් ප්‍රශ්නය ඉවර වෙද්දී ෆේස් මාස්ක් වලින් වැහිල තිබෙන ආර්ථිකයේ හෙළුව පෙනෙන්න ගනියි.