ඔබෙ සැප මගෙ සතුටයි...

මිනිස්සු ජීවත් වෙනවා කියලා කරන්නේ නිරන්තරයෙන් සතුට සොයා යාම හා අසතුට කෙරෙන් බැහැර වීම කියා මම කිවුවොත් එයට කවුරුවත්ම වාගේ විරුද්ධ වෙන එකක් නැහැ කියා මම හිතනවා. සතුට හෝ අසතුට කියන්නේ මොකක්ද කියන එක හා අදාළවනම් එක් එක් පුද්ගලයාට වෙන වෙන අර්ථකතන ඇති. ඒක ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි.

අපි සරලව හිතමු සතුට කියන්නේ කලින් ලිපියේ කතා කළ සංකේතාත්මක චරිතය වූ නිමල්ගේ සතුට මෙන් කෑම, බීම හා කාන්තා ඇසුර කියලා. කාන්තා ඇසුර කියන එක දේශපාලනිකව නිවැරදි නැහැ කියලා කාට හරි හිතෙනවානම් පුරුෂ ඇසුර කියා දමා ගත්තත් ප්‍රශ්නයක් නැහැ.

කවුරු හෝ අහඹු පුද්ගලයෙක් ගත්තොත් ඔහුගේ හෝ ඇයගේ සතුට තිබෙන්නේ සංගීතය, ජොයින්ට් එකක් ගැසීම, දේපොළ එක් රැස් කර ගැනීම, ආගමික කටයුතු වල යෙදීම, රට ජාතිය රැක ගැනීම ගැන හිතීම, කාට හරි ගේමක් දීම, බ්ලොග් ලිපියක් ලියා පළ කිරීම වගේ ඕනෑම දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. තවත් කෙනෙකුගේ අසතුට තියෙන්නේත් ඔය දේවල් වලින් එකක හෝ කිහිපයකම වෙන්නත් පුළුවන්. අපේ කතාවට මේ කරුණ ගොඩක් අදාළ නැහැ. 

අපේ පහසුවට අපි සතුට කියන්නේ කෑම, බීම හා කාන්තා ඇසුර කියලා සලකමු. සත්තු පවා කරන මේ දේවල් වෙනුවට උඩ ලැයිස්තුවේ තිබෙන ආකාරයේ වෙන ඕනෑම දෙයක් ආදේශ කරගත්තා කියලා කියන්න යන කතාව වෙනස් වෙන්නේ නැහැ. තේරුම් ගන්න අපහසු වෙනවා පමණයි.

කෙනෙකුට කෑමෙන් සතුටු වීම සඳහා මූලික කොන්දේසියක් විදිහට අවශ්‍ය පමණ කෑම තියෙන්න ඕනෑ. සතුට තිබෙන්නේ තමන් තුළ වුවත් සතුට ලබන්න අවශ්‍ය කෑම තිබෙන්නේ තමන්ගෙන් පිටත. ඒ නිසා, කෑම හරහා ලබා ගන්නා සතුට තමන්ගෙන් බාහිර ලෝකයෙන් ස්වායත්ත නැහැ. මෙහිදී බාහිර ලෝකය කියන එකෙන් අදහස් වෙන්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම තමන්ගේ මනාපය පරිදි පාලනය නොවන කියන අදහසින්. තමන්ගේ සතුට සඳහා අවශ්‍ය සාධක සියල්ලම තමන්ටම පාලනය කළ හැකිනම් සතුට සොයා යාම කිසිවෙකුටත් ගැටළුවක් බවට පත් වන්නේ නැහැ.

කෑමෙන් සතුටු වීම සඳහා මුලින්ම කෑම සොයා ගත යුතුයි. ඒ සඳහා මොනවා හෝ දෙයක් කළ යුතුයි. ඒ කරන දෙයෙහි සතුට නොතිබෙන්න පුළුවන්. අපි ඉතාම සරලව හිතමු කුරුම්බා ගෙඩියක් ගෙඩියක් කඩා ගැනීමට උස පොල් ගහකට නගින එක වගේ දෙයක්. බොහෝ විට මේ විදිහට කෙනෙක් පොල් ගහකට නගින්නේ පොල් ගස් නැගීමේ සතුට වෙනුවෙන් නෙමෙයි. එහි බොහෝ විට තිබෙන්නේ අසතුටක්. නමුත්, කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමේ සතුට විඳීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහට පොල් ගස් නැගීමේ අසතුට විඳින්න වෙනවා. 

වෙන ඕනෑම සංකීර්ණ ක්‍රියාවක් ගත්තත් බොහෝ විට මේ මූලික ලක්ෂණය පැහැදිලිව පෙනෙන්න තිබෙනවා. අපට කැමති තරමටම සතුට ලබන්න හෝ අසතුට මුළුමනින්ම බැහැර කරන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. ජීවත් වනවා කියා අප විසින් කරන්නේ හැකිතාක් දුරට අසතුට බැහැර කරමින් වැඩි සතුටක් ලබා ගැනීම සඳහා අරගලයක නිරත වෙන එකයි.

ධනවාදියෙකු විසින් පිළිගන්නා සහ ඇස් ඇර අවට බලන කෙනෙකුට පැහැදිලිව පෙනෙන මූලික කරුණක් වන්නේ මේ සතුට හා අසතුට පුද්ගලයාට සාපේක්ෂ බවයි. මා සතුටු වන දෙයකින් ඔබ අසතුටු වන්න පුළුවන්. මා අසතුටු වන දෙයකින් ඔබ සතුටු වන්න පුළුවන්. අපි මෙය රුචිකත්වයන්ගේ විෂමතාවය ලෙස හඳුන්වමු. 

පුද්ගල අන්තර් සම්බන්ධතා වලදී මේ රුචිකත්වයන්ගේ විෂමතාවය විසින් විශාල කාර්ය භාරයක් ඉටු කරනවා. කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමෙන් මම සතුටු වෙනවා. නමුත්, පොල් ගස් නැගීමෙන් මා සතුටු වන්නේ නැහැ. මා තනි පුද්ගලයෙක්නම් මා පොල් ගහට නැග කුරුම්බා ගෙඩියක් කඩා ගෙන කනවාද?

මෙය තීරණය වෙන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමෙන් මට ලැබෙන සතුට කුරුම්බා ගහට නගින්නට සිදු වීමේ අසතුටට වඩා අඩුද වැඩිද කියන කාරණය මතයි. එය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වෙනවා වගේම එකම පුද්ගලයෙක් හා අදාළව වුවත් අවස්ථාව අනුව වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. 

බාහිර පුද්ගලයෙක්ට තබා අදාළ පුද්ගලයාටම වුවත් කුරුම්බා ගෙඩියක් කෑමෙන් ලබන සතුට හා කුරුම්බා ගහට නගින්නට සිදු වීමේ අසතුට හරියටම මනින්න බැහැ. එසේ මැනිය හැකි මීටරයක් නැහැ. නමුත්, කිසියම් පුද්ගලයෙකුගේ හැසිරීම නිරීක්ෂණය කර මේ සතුට හා අසතුට පිළිබඳව ඇතැම් දේවල් නිශ්චිත ලෙසම කියන්න පුළුවන්. 

පොල් ගහක් සමඟ තනි වී සිටින පුද්ගලයෙක් ගහට නැග කුරුම්බා ගෙඩියක් කඩා ගන්නා බව පෙනේනම් එයින් අදහස් වෙන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමේ සතුට ගහට නැගීමේ අසතුටට වඩා වැඩි බවයි. එසේ කරන බවක් නොපෙනේනම් එයින් අදහස් වන්නේ කුරුම්බා ගෙඩිය කෑමේ සතුට ගහට නැගීමේ අසතුටට වඩා අඩු බවයි.

අදාළ පුද්ගලයා පොල් ගහට නොනැග්ගේ පොල් ගස් නගින්න දන්නේ නැති නිසා විය හැකි බව කාට හරි කියන්න පුළුවන්. වෙන්න පුළුවන්. එහෙමනම්, පොල් ගස් නැගීමේ අසතුටට හේතුව පොල් ගස් නගින්න නොදැනීමයි. ඒ හේතුව මත කතාව වෙනස් වෙන්නේ නැහැ.

දැන් අපි පාළු දූපතක් ගැන හිතමු. මෙහි ඉබේ වැවුණු පොල් ගස් ඕනෑ තරම් තිබෙනවා. ඒ පොල් ගස් වල තිබෙන කුරුම්බා සීමාකාරී සාධකයක් නෙමෙයි. එහෙත්, ගස් වල තිබෙන කුරුම්බා ගස් වලම තිබියදී ආහාරයට ගන්න බැහැ. ඒ නිසා, ගස් වල කුරුම්බා තිබුණු පමණින් කිසිවෙකුට සතුටක් ලබන්න බැහැ. ඒ සඳහා ගහකට නැග කුරුම්බා කඩා ගත යුතුයි. ගහකට නැග කඩා ගන්නා කුරුම්බා වල "සතුට" තිබෙනවා. එහෙත්, ඒ සතුට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය කෙනෙකුට ගහට නැගීමේ අසතුට විඳින්න වෙනවා.

මේ විදිහට ගහට නැගීමේ අසතුට විඳ කවුරු හෝ විසින් පොල් ගහට නැග කුරුම්බා කඩා ගැනීමෙන් පසුව ඒ කුරුම්බා වල සදාචාරාත්මක අයිතිය තියෙන්නේ කාටද? ඒ අයිතිය තිබෙන්නේ ගහට නැගපු පුද්ගලයාටයි. මොකද ඔහු ගහට නැග්ගේ නැත්නම් කුරුම්බා තවමත් ගහේ. කුරුම්බා බී සතුට ලබා ගැනීමේ විකල්පය බිහි වී තිබෙන්නේම ඔහු ගහට නැගපු නිසයි. 

ඔහු මේ කුරුම්බා වෙනත් අය සමඟ බෙදා ගත යුතුද? එය තීරණය කිරීම ඔහුගේ අයිතියක්. කැඩූ කුරුම්බා සියල්ල දූපතේ සියල්ලන් අතර සමසමව බෙදීමෙන් ඔහුට සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එසේ කරයි. තමන්ට රුචි අයට පමණක් කුරුම්බා බෙදා දීමෙන් සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එසේ කරයි. කවර හෝ හේතුවක් නිසා කුරුම්බා වලින් කොටසක් විනාශ කර දැමීමෙන් සතුටක් ලැබෙනවානම් ඔහු එයත් කරයි. මේ කතා කරන්නේ ඔහුගේ අභ්‍යන්තර සතුට ගැනයි. එයට බාහිර කරුණු සමඟ සම්බන්ධයක් තිබුණත් එය වක්‍ර සම්බන්ධයක් පමණයි.

මේ ආකාරයට පොල් ගස් නැග දූපතේ කුරුම්බා කඩන පුද්ගලයෙකු විසින් කුරුම්බා බෙදා දීමේදී කුරුම්බා සමානව සියල්ලන් අතර බෙදනවා වෙනුවට තමන්ට කවර ආකාරයකින් හෝ තමන්ගේ සතුට වැඩි කර ගැනීම සඳහා බාහිර සාධකයක් සම්පාදනය කරන කෙනෙකු වෙනුවෙන් කුරුම්බා වැය කරන්න වැඩි ඉඩක් තිබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට ඔහු "කාන්තා සැප" ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් කුරුම්බා වැය කළ හැකියි. එහි ප්‍රතිඵලයක් විදිහට ඔහු දූපතේ සිටින වෙනත් අයට වඩා වැඩියෙන් කාන්තා සැප ලබනවා වෙන්න පුළුවන්. ඇතැම් විට මහළු හෝ රෝගී පුද්ගලයෙකුට හෝ කුඩා දරුවෙකුට කුරුම්බා ලබා දීමෙන් ඔහු සතුටක් ලබනවා වෙන්න පුළුවන්. එහිදී කුරුම්බා ලබා ගන්නා පුද්ගලයා විසින් හිතා මතා කරන සුවිශේෂී කාර්යයක් නැතත් කුරුම්බා ලබා දෙන පුද්ගලයා විසින් ඔහුගෙන් හෝ ඇයගෙන් "ලබා ගන්නා" යම් දෙයක් තිබෙනවා.

මෙහිදී අවධානය යොමු කළ යුතු වැදගත් දෙය වන්නේ කුරුම්බා හිමිකරු වෙතින් කුරුම්බා ලබා ගැනීමට සමත් වන්නේ කවර හෝ ආකාරයකින් ඔහුව සතුටු කිරීමට සමත් වන අය විසින් බවයි. එසේ කළ නොහැකි අයට කුරුම්බා හිමි කර ගැනීමේ ඉඩක් නැහැ.

තමන් විසින් පොල් ගස් නැග කුරුම්බා කඩන්නේත් නැති, එසේ ගස් නැග කුරුම්බා කඩන අයෙකු සතුටු කිරීමේ හැකියාවක්ද නැති අයත් කුරුම්බා වලින් සතුටට පත් වෙනවා. එවැනි අයෙකුට කුරුම්බා ලබා ගැනීමට හැකි එක් ක්‍රමයක් වන්නේ කුරුම්බා හොරකම් කිරීම හෝ මංකොල්ල කෑමයි. මෙහිදීත් පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු අතර අන්තර් ක්‍රියාවක් සිදු වන නමුත් එය නිදහස් ගණුදෙනුවක් මෙන් දෙපාර්ශ්වයටම සතුටු විය හැකි අන්තර් ක්‍රියාවක් නෙමෙයි. කුරුම්බා හොරකම් කරන හෝ මංකොල්ල කන පුද්ගලයා මේ වැඩෙන් සතුටු වුවත් කුරුම්බා වල අයිතිකරුට මෙයින් ලැබෙන්නේ අසතුටයි. ඒ නිසා, මෙවැන්නක් කිසි විටෙකත් එකඟතාවයකින් යුතුව සිදු වන්නේ නැහැ.  

කුරුම්බා වල අයිතිය ගස් නැග කුරුම්බා කැඩූ පුද්ගලයාටය යන සම්මුතිය පිළි නොගන්නා අයෙකු වගේම එය පිළි ගන්නා නමුත් එම සම්මුතියට ගරු නොකරන අයත් දූපතේ ඉන්න පුළුවන්. එවැනි අයෙකු කුරුම්බා හොරකම් කරන්න හෝ මංකොල්ල කන්න පෙළඹෙන්න පුළුවන්. මෙහිදී කුරුම්බා හිමිකරු මුහුණ දෙන්නේ සතුට වැඩි කර ගැනීමේ ප්‍රශ්නයට නොව අසතුට බැහැර කිරීමේ ප්‍රශ්නයටයි.

තමන්ගේ කුරුම්බා හොරුන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරුට නිදිමරන්න වෙනවා. තමන්ගේ කුරුම්බා මංකොල්ලකරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරුට සටන් කරන්න වෙනවා. මේ දෙකේදීම ඔහුට අසතුට මිසක් සතුට උරුම වන්නේ නැහැ. අනෙක් අතට මේ කිසිවක් නොකර තමන්ගේ කුරුම්බා අහිමි කරගැනීම තුළත් ඔහුට ලැබෙන්න අසතුටයි.

මෙහිදී කුරුම්බා හිමිකරුට සිදු වන්නේ අඩු නරක තෝරා ගන්නයි. කුරුම්බා ටික හොරුන්ට ගන්න ඉඩ හැර හොඳින් නිදාගත්තත්, කුරුම්බා ආරක්ෂා කර ගන්න නිදි මැරුවත් ඔහුට අන්තිමේදී ලැබෙන්නේ අසතුටයි. ඔහු කරන්නේ කුමක්ද කියා බලා සිටින කෙනකුට මේ දෙකෙන් ඔහු වඩා අසතුටු වන කාරණය දැන ගත හැකියි.

මේ වගේ වෙලාවක කුරුම්බා ආරක්ෂා කර දීමේ සේවාව සපයන්න යම් පිරිසක් ඉදිරිපත් වෙන්න පුළුවන්. එහි හිලවුවට ඔවුන්ට යම් කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් ලැබෙනවා. මෙය නිදහස් ගනුදෙනුවක්. දෙපාර්ශ්වයම එම ගනුදෙනුවෙන් සතුටු වෙනවා. කුරුම්බා හිමිකරු ආරක්ෂකයාට කුරුම්බා ගෙඩි කිහිපයක් දී හොඳින් නිදා ගන්නවා. ආරක්ෂකයා කුරුම්බා බී නිදි මරනවා.

දූපතේ කුරුම්බා හොරුන් විශාල ලෙස වැඩි වුනොත් කුරුම්බා හිමිකරුට ආරක්ෂකයින් වෙනුවෙන් විශාල කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් වෙන් කරන්න වෙනවා. මේ අතර දූපතේ ජනප්‍රිය දේශකයෙක් විසින් හොරකම් කිරීමේ "ආදීනව" ගැන මිනිසුන් දැනුවත් කරනවා. දේශකයා විසින් කියන කතාවේ සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කර ගැනීමේ හැකියාවක් නැතත් ඔහු කියන දෙය බොහෝ දෙනෙක් විසින් පිළිගන්නවා. ඒ නිසා දූපතේ හොරුන් අඩු වෙනවා. දේශකයාව උනන්දු කරවීම සඳහා කුරුම්බා හිමිකරු විසින් යම් කුරුම්බා ප්‍රමාණයක් තමන්ගේ කැමැත්තෙන් ලබා දෙනවා.

දැන් දූපතේ කුරුම්බා මත පදනම් වූ ආර්ථිකයක් තිබෙනවා. බොහෝ දෙනෙක් එහි කොටස්කාරයන් වෙලා. ඒ කොටස්කරුවන් හැම දෙනෙකු විසින් වගේම කරන නිශ්චිත කාර්යයයක් තිබෙනවා. ඒ වෙනුවෙන් ඔවුන්ට ලැබෙන දෙයක්ද තිබෙනවා. නමුත්, ඒ හැම දෙයකම මූලාරම්භය අර කුරුම්බා කඩන මනුස්සයාගේ කුරුම්බා කැඩීමේ කුසලතාවයයි. දූපතේ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වෙන්නේ හෝ සංකෝචනය වන්නේ මූලික වශයෙන්ම ඔහු විසින් කඩන කුරුම්බා ප්‍රමාණය අඩු වැඩි වන ආකාරයටයි. එහෙත්, වෙනත් සාධක වලද බලපෑමක් තිබෙනවා.

එහෙත් දූපතේ සිටින හැම කෙනෙක්ම මේ ආර්ථිකයේ කොටස්කාරයෙක්ය යන්න එයින් අදහස් වෙන්නේ නැහැ. කුරුම්බා කඩන්නේත් නැති, කුරුම්බා කඩන පුද්ගලයා විසින් අගය කරන කවර හෝ සේවයක් කරන්නේත් නැති, එහෙත් කුරුම්බා කඩන්නාගේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් පිළිගන්නා අයෙකුට කුරුම්බා කන්න අවශ්‍යනම් කරන්න වෙන්නේ කුමක්ද? 

එවැන්නෙකුට පොල් ගස් නගින්න ඉගෙන ගන්න වෙනවා. එසේ නැත්නම් පොල් ගස් නගින කෙනෙකුව සතුටු කළ හැකි වෙනත් කිසියම් ආකාරයක් ගැන ඉගෙන ගන්න වෙනවා. දෙවැන්නෙක් පොල් ගස් නගින්න ඉගෙන ගෙන කුරුම්බා කඩන්න පටන් ගත් විට ඔහුටත් මුල් කුරුම්බා කඩන්නා මෙන් කටයුතු කරන්න පුළුවන්. එහිදී ආරක්ෂකයින්, කාන්තාවන් වැනි කොටස් වලට කුරුම්බා කඩන්නන් දෙදෙනෙකු සිටීමේ වාසිය ගනිමින් තමන්ගේ සේවාවන් වල වටිනාකම සම්බන්ධව හෙට්ටු කරන්නත් අවස්ථාව ලැබෙනවා.

පළමු කුරුම්බා කඩන්නාගේ අනුකම්පාවට ලක් නොවන්නේනම් දෙවැනි කුරුම්බා කඩන්නා පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වන තුරු ඔහුට කුරුම්බා කන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නෙම නැද්ද? 

ඔහු පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වන ආකාරය බලා සිටින ආරක්ෂක රැකියාවක් වැන්නක් කරන අයෙකුට මේ කරන්න යන වැඩේ සාර්ථක වන බවට විශ්වාසයක් ඇති වුනොත් තමන්ගේ කුරුම්බා කොටසින් ගෙඩියක් නිශ්චිත ගිවිසුමක් මත පුහුණු වන පොල් ගස් නගින්නාට දෙන්න පුළුවන්. ගිවිසුම අනුව ආධුනිකයා කුරුම්බා කඩා ගැනීමට සමත් වූ පසුව දැන් ලබා ගන්නා කුරුම්බා ගෙඩිය වෙනුවෙන් කුරුම්බා ගෙඩි දෙකක් ආපසු ලබා දෙනවා.

මේ ආකාරයේ සමාජ ක්‍රමයක් තිරසාර ලෙස පවතින්න පුළුවන්. බොහෝ දෙනෙකුට එවැනි ක්‍රමයක් පවත්වා ගැනීම වාසිදායක නිසා ඔවුන් එම ක්‍රමය ආරක්ෂා කර ගන්නවා මිස එය බිඳ වැටෙන්න ඉඩ අරින්නේ නැහැ. ක්‍රම විරෝධීන් ටික දෙනෙක් හිටියත් ඔවුන්ට පවතින ක්‍රමය වෙනස් කළ හැකි දේශපාලන බලයක් නැහැ.

කෙසේ වුවත්, දූපතේ මේ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමයම පැවතීමට පරම වූ හේතුවක් නැහැ. එහි වෙනත් ක්‍රමයක් වුවත් පවතින්න පුළුවන්.

අපි මේ දූපතට යාබද වෙනත් දූපතක් ගැන හිතමු. පළමු දූපතේ වගේම කුරුම්බා කඩන්නා කේන්ද්‍ර කරගත් ආර්ථිකයක් මෙහිද හැදෙනවා. එසේ තිබියදී එක්තරා දේශකයෙක් විසින් මෙවැනි අදහසක් සාර්ථකව ජනගත කරනවා.

"බලන්න කුරුම්බා කඩන්නා දිහා. ඔබට කුරුම්බා ලැබෙනවාද නැද්ද කියන එක තීරණය කරන්නේ ඔහුයි. ඔහු ඇසුරු කරන කාන්තාවන්ට, ඔහු වටා සිටින ආරක්ෂකයින්ට ඔහු ලෝබ නැතුව කුරුම්බා බෙදනවා. වෙන අයට කුරුම්බා ලැබෙන්නේ ඔහුගේ අනුකම්පාව මතයි. කොයි තරම් වැරදිද? කොයි තරම් අසාධාරණද? නැද්ද, හා?"

"ඉතිං ඔහු කඩන කුරුම්බා බෙදන විදිහ ඔහු විසින් තීරණය කරන එකේ වැරැද්ද මොකක්ද?"

"වැරැද්ද මේකයි. ඔහු කුරුම්බා කඩනවා තමයි. නමුත්, ඔහුට දැනෙන්නත් අනෙක් අයට දැනෙන බඩගින්නමයි. ඒ නිසා, කුරුම්බා දූපතේ ඉන්න හැමෝටම සමානව අයිති විය යුතුයි."

"ඒත් ඔහු දෙන්නේ නැත්නම් මොකද කරන්නේ?"

"කුරුම්බා හිමියෙක් කවදාවත් තමන්ගේ කුරුම්බා කැමැත්තෙන් අනෙක් අයට දෙන්නේ නැහැ. ඒ පවතින ක්‍රමයේ හැටි. කුරුම්බා කන්නනම් අපට මේ ක්‍රමය වෙනස් කරන්නම වෙනවා."

දේශකයා විසින් හොරකම, මංකොල්ලකෑම සාධාරණීකරණය කරන සදාචාරාත්මක පදනමක් හදනවා. දැන් කුරුම්බා හොරු තව දුරටත් හොරු, මංකොල්ලකාරයෝ නෙමෙයි. සාධාරණත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අය. වඩා සාධාරණ ලෝකයක් හැදීම වෙනුවෙන් පෙරමුණ ගන්න පෙරටුගාමියෝ. 

සත්‍යාසත්‍යතාවය පරීක්ෂා කරන්න පදනමක් නැතත් දූපතේ කිසියම් පිරිසක් විසින් ඔය කතාව විශ්වාස කරනවා. විශ්වාස නොකළත් කුරුම්බා කඩන්නාගේ කුරුම්බා තොගය පොදු අයිතියට යටතේ කර සමසමව බෙදා ගැනීම කියන අදහස ඇතුළේ මහන්සියක් නැතිව කුරුම්බා කන්න ලැබෙන එක පිළිබඳ බලාපොරොත්තුවක් තිබෙනවා. මේ පිරිස විසින් කුරුම්බා කඩන්නා විසින් කඩන කුරුම්බා සියල්ල තමන්ගේ අයිතිය යටතට ගෙන දූපතේ සියල්ලන්ටම සමානව හෝ සමාන සේ පෙනෙන ලෙස බෙදා දෙනවා.

දූපතේ බොහෝ දෙනෙක්ට දැන් සතුටුයි. ඒ අයට නිකම් ඉඳලා කුරුම්බා ලැබෙනවා. නමුත්, කුරුම්බා කඩන්නා සතුටු නැහැ. ඔහු කොයි තරම් මහන්සි වී කුරුම්බා කැඩුවත් ඔහුට ලැබෙන්නේ වෙනත් අයෙකුට ලැබෙන කුරුම්බා ප්‍රමාණයමයි. එහෙත්, ඔහුට කරන්න දෙයක් නැහැ. අකැමැති වුනා කියා ඔහුට කුරුම්බා නොකඩා ඉන්නත් බැහැ. අනෙක් එය එයට ඔහුට ඉඩ දෙන්නේ නැහැ. ඒ පිරිස බලවත්. ඔහු තනි පුද්ගලයෙක්. ඉඳහිට ඔහු වෙනුවෙන් හඬක් නගන කෙනෙක්ව නිහඬ කරන්න වෙනම පිරිසක් ඉන්නවා. 

මේ ක්‍රමයත් සමතුලිතතාවයක් ලෙස කාලයක් තියෙන්න පුළුවන්. පළමු දූපතට සාපේක්ෂව දෙවන දූපතේ කුරුම්බා සමානව බෙදී යනවා. පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙක්ට කුරුම්බා නොලැබුණත් දෙවන දූපතේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. එහෙත් කාලයත් සමඟ තත්ත්වය ටිකෙන් ටික වෙනස් වෙනවා.

පළමු දූපතේ දෙවන කුරුම්බා කඩන්නෙකු බිහි වී සමස්ත කුරුම්බා නිෂ්පාදනය ඉහළ යනවා. දෙවන කුරුම්බා කඩන්නා පොල් ගස් නගින්න පුරුදු වෙන්නේම පළමු පොල් කඩන්නා විසින් ගෙවන වඩා යහපත් ජීවිතය ඉලක්ක කරගෙනයි. එහෙත්, දෙවන දූපතේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. එහි කාටත් සමානව කුරුම්බා ලැබෙනවා. මහන්සි වී කුරුම්බා කඩන්න පුරුදු වුනා කියා අමුතුවෙන් ලැබෙන දෙයක් නැහැ. කඩන කුරුම්බා අනෙක් අය සමඟ බෙදාගන්නයි වෙන්නේ. එහි සමාජ සම්මතය අනුව සාධාරණ දෙය ඒ ආකාරයට කුරුම්බා ටික සමසමව බෙදාගැනීමයි.

පළමු දූපතේ දෙවන කුරුම්බා කඩන්නා කුරුම්බා කඩන්න පුහුණු වීමෙන් පසුව ඔහු වෙනුවෙන් කාලයක් තමන්ගේ කුරුම්බා කැප කළ පුද්ගලයාට පොලියත් එක්ක කුරුම්බා ලැබෙන්න ගන්නවා. එයින් දිරිමත් වන ඔහු තවත් අයව ගස් නැගීම සඳහා උනන්දු කරවනවා. ගස් නගින්න පුරුදු වන කෙනෙකුට පුහුණු වන කාලය ඇතුළත ඔහුගෙන් කුරුම්බා සංග්‍රහ ලැබෙනවා. කුරුම්බා කැඩීමේ කුසලතාවය ලබා ගැනීමෙන් පසුව ඒ වෙනුවෙන් ඔහුට කුරුම්බා ආපසු ලැබෙනවා. 

මේ දිරිගැන්වීම නිසා තවත් කුරුම්බා කඩන්නන් බිහි වී පළමු දූපතේ කුරුම්බා නිෂ්පාදනය තවතවත් ඉහළ යනවා. දැන් එම දූපතේ හැමෝම එක්කෝ කුරුම්බා කඩනවා. නැත්නම් කුරුම්බා කඩන අයව සතුටු කළ හැකි වෙනත් දෙයක් කරනවා. ඔය දෙකම නොකරන්නේ එවැන්නක් කළ නොහැකි කුඩා ළමුන්, ආබාධිතයින්, මහළු පුද්ගලයින් වැනි අය පමණයි. අනෙක් අයගේ අනුකම්පාව මත ඒ අයටත් කුරුම්බා ලැබෙනවා. 

පළමු දූපතේ හැමෝගෙම ප්‍රධාන ඉලක්කය වෙනත් කාව හෝ හැකි තරම් සතුටු කිරීමයි. තමන්ගේ සතුට තමන්ට ලැබෙන්නේ වෙනත් අයව සතුටු කළ තරමට බව පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙකු විසින් තේරුම් අරගෙනයි ඉන්නේ. එය ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන්ම පෙනෙන්න තිබෙන දෙයක් නිසා කවුරුවත් බලහත්කාරයෙන් ඒ බව ඒත්තු ගන්වන්න අවශ්‍ය නැහැ. දෙමවුපියන් තමන්ගේ දරුවන්ට කුඩා කළ සිටම වෙනත් අයව සතුටු කරන්න පුරුදු කරනවා. ඒ දෙමවුපියන් තමන්ගේ දරුවන්ට ආදරේ නිසයි. දරුවන් සතුටු වනු දකින්න දෙමවුපියන් කැමති නිසයි. ඔවුන්ට සතුටු විය හැක්කේ ඔවුන්ටද වෙනත් අයව සතුටු කළ හැකිනම් පමණක් බව දෙමවුපියන් දන්නා නිසයි.

දෙවන දූපතේ මේ ආකාරයට "ඉබේටම" කටයුතු සිදු වන්නේ නැහැ. දෙවන දූපත පාලනය කරන "සමානතා පක්ෂය" විසින් නිෂ්පාදනය වැඩි කර ගැනීමේ අරමුණින් කුරුම්බා කැඩීම සඳහා තවත් අය යොදවන්න උත්සාහ කරනවා. එහෙත්, කඩන කුරුම්බා තමන්ට නොලැබෙන බව දන්නා නිසා බොහෝ දෙනෙකු ඒ ගැන උනන්දු වන්නේ නැහැ. මේ ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් විදිහට සමාජය වෙනුවෙන් තමන්ගේ යුතුකම ඉටු කළ යුතු බව අනෙක් අයට ඉගැන්වීමට සමානතා පක්ෂය විසින් පිරිසක් යොදවනවා. 

කුරුම්බා කඩන්න ගස් නගිනවාට වඩා මේ වැඩේ පහසු නිසා කට්ටිය හොයා ගන්න අමාරු වෙන්නේ නැහැ. ඒ පිරිස විසින්  සමාජය වෙනුවෙන් පුද්ගලයින් විසින් ඉටු කළ යුතු යුතුකම් ගැනත්, සමානතා මූලධර්මයේ විද්‍යාත්මක බව ගැනත් කුඩා කාලයේ සිටම අනෙක් අයට උගන්වනවා. දිගින් දිගටමත් මේ දැනුවත් කිරීම විවිධ මාධ්‍ය හරහා සිදු වෙනවා. මේ දැනුවත් කිරීම් නිසා බොහෝ දෙනෙක් පවතින ක්‍රමය ප්‍රශ්න කරන්නේ නැහැ. එම ක්‍රමය ඇත්තටම විශ්වාස කරනවා.

එහෙත්, වරින් වර පවතින ක්‍රමය පිළිබඳව ඇතැම් අයට සැක සංකා ඇති වෙනවා. එවැනි අය තමන්ගේ අදහස් පතුරවන්න පෙර හඳුනාගෙන "පුනරුත්ථාපනය" කිරීම සඳහා තවත් පිරිසක් යෙදවෙනවා. අවසානයේදී දෙවන දූපතේ ටික දෙනෙක් කුරුම්බා කඩද්දී වැඩි දෙනෙක් විසින් කරන්නේ පවතින ක්‍රමය පවත්වා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය විවිධ දේ කරන එකයි. 

ක්‍රමය පවතිනවා. එහෙත්, එය පළමු දූපතේ ක්‍රමය තරම් සාර්ථක නැහැ. දෙවන දූපතේ කාටත් සමානව කුරුම්බා ලැබුණත් ඒ හැමෝටම ලැබෙන්නේ සීමිත පිරිසක් විසින් කඩන කුරුම්බා ටිකක්. පළමු දූපතේ එවැනි සමාන බෙදී යාමක් නැතත්, කුරුම්බා කඩන්නන් වැඩි නිසා පහළම මට්ටමේ සිටින අයට පවා දෙවන දූපතේ එක් අයෙකුට ලැබෙනවාට වඩා වැඩියෙන් කුරුම්බා ලැබෙනවා. මේ බව බොහෝ දෙනෙකු විසින් දැන ගන්නා තුරු දෙවන දූපතේ ක්‍රමය නොවෙනස්ව පවතිනවා. එහෙත්, පළමු දූපත ගැන තොරතුරු ලැබෙන තරමට දෙවන දූපතේ ක්‍රමය එහි පවත්වා ගන්න අසීරු වෙනවා. කාලයක් යද්දී ඒ ක්‍රමය බිඳ වැටෙනවා.

දෙවන දූපතේ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමය මෙහෙයවන "සමානතා මූලධර්මය" විශ්වාසය මත පමණක් පදනම් වන සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කළ නොහැකි මූලධර්මයක්. එහෙත්, එය සැබෑවක් බව බොහෝ දෙනෙකු විසින් විශ්වාස කරන තාක් එම සමාජ ආර්ථික ක්‍රමය පවතින්න පුළුවන්. එවැනි විශ්වාසයක් පවත්වාගත හැක්කේ ඒ මූලධර්මය ඇත්තටම විශ්වාස කරන හෝ ඒ මූලධර්මය මත පදනම් වූ සමාජ ආර්ථික ක්‍රමයකින් වාසි ලබන පිරිසක් විසින් මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ, මාධ්‍ය වාරණ, සාහිත්‍යය, කලාව ආදිය යොදාගෙන එම මතවාදයේ ආධිපත්‍යය නඩත්තු කරන තාක් පමණයි. 

පළමු දූපතේ බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරන අනුන්ගේ දේ සොරකම් නොකළ යුතුය කියන මූලධර්මයත් ඒ වගේම සත්‍යාසත්‍යතාවය තහවුරු කළ නොහැකි මූලධර්මයක්. එම මූලධර්මය බොහෝ දෙනෙකු විසින් විශ්වාස කිරීමටද මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ, සාහිත්‍යය, කලාව ආදිය උපකාරී වෙනවා. එහෙත්, ඒ මාධ්‍ය ප්‍රචාරණ ආදිය නැතත් මේ මූලධර්මය පිළිගැනීම බොහෝ දෙනෙකුට අපහසු නැහැ. ඒ නිසා, පළමු දූපත ඇතුළේ පවතින ක්‍රමය දිගටම පවත්වා ගන්න විකල්ප මතවාද වාරණය කරන්න අවශ්‍ය නැහැ. සමානතා මූලධර්මය මෙන් නොව එය සැබෑවක් බව බොහෝ දෙනෙකුට ප්‍රත්‍යක්ෂයෙන් තේරෙනවා.

පෞද්ගලික දේපොළ අයිතිවාසිකම් පිළිගැනීම වසර දහස් ගණනක් පැරණි සමාජ සම්මතයක්. මේ සමාජ සම්මතය, සාපේක්ෂව මෑතකදී බිහි වූ මාක්ස්වාදය වැනි ආගම් වල හැර, ලෝකයේ හැම ප්‍රධාන ආගමික මතවාදයකම පිළිගැනෙන කාලයේ පරීක්ෂාවට ලක් වූ  මූලධර්මයක්. විවිධ ආගම් මගින් පෙන්වා දෙන අනුන්ගේ දේ සොරකම් කරන අයට මුහුණ දෙන්නට වෙන ප්‍රතිවිපාක අසත්කරණයට ලක් කර පරීක්ෂාවට ලක් කළ නොහැකි වුවත්, දේපොළ අයිතිය පිළිගැනීමේ හා නොපිළිගැනීමේ වෙනස සමාජ සංවර්ධනයට බලපාන ආකාරය අනුභූතික දත්ත ඇසුරින් පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි දෙයක්.

සැපේ ඉඳිමු අපි මල්ලී!

"මට නං ලොකු ආර්ථික විද්‍යා තේරෙන්නේ නෑ ඉකොනෝ. ඒ උනාට මම නං හිතන්නේ අපි මේ ජීවත් වෙන කාලේ රට සංවර්ධනය කරන්න ඕනි වගේ කතා කියලා පටි තද කරන් ඉන්නවට වඩා ණයට අරං හරි කාලා බිලා සැපේ ඉදිමු කියලයි. මොකද අහම්බක් විදියට ඉපදුනා. ජිවත් උනා. මැරුණා. මොකද ආයේ ඉපදෙනවා කියලා එකක් ඇයි. ඉතිං ඒ නිසා මේ වගේ ආර්ථිකය ගැන උනත් ඕනිවට වඩා හිතලා වැඩක් නැහැ. චීනෙන් දෙන තරමක් ණය ගත්තා. මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එකක් කරා. ගානක් හොයා ගත්තා. කෑවා, බීවා, කාන්තා ඇසුරේ නිරත උනා, විනෝද උනා. වෙන මොනවද? ඇත්තටම ඉකොනෝ මේ කියන දේවල් මට නං තේරෙන්නේ නැහැ. ඇයි අපි මෙව්වා ගැන මෙච්චර හිතන්නේ? අපිට පස්සේ මෙහෙට එන මිනිස්සුත් මොකක් හරි කරලා ඉදි. ඒ ගැන අපි කල්පනා කරලා වැඩක් නැහැ. අපේ විනෝදය අපි ගන්නවා මිසක් ඉකොනෝ."

මෙය මගේ බ්ලොග් එකේ මේ විදිහේ ප්‍රතිචාරයක් දකින්නට ලැබුණු දෙවන අවස්ථාවයි. මේ ප්‍රතිචාරය මම ටිකක් සීරියස් ගන්න කැමතියි. "බුදාම්මෝ! මෙහෙම හිතන එවුන්නේ මේ රටේ ඉන්නේ!" වගේ අර්ථයකින් නෙමෙයි. මේ විදිහට හිතන අය ඕනෑ තරම් ලංකාවේ ඉන්නවා කියන එක අපි කවුරුත් දන්නවා. ප්‍රසිද්ධියේ කියන අයයි අඩු. වෙන රටක් ගත්තත් එහි වෙනසක් නැහැ.

මේ ප්‍රතිචාරය දමපු පුද්ගලයා කවුද කියලා මම දන්නේ නැහැ. මට එහි වැදගත්කමකුත් නැහැ. අපි අපේ පහසුවට මේ අදහස දරන පුද්ගලයා නිමල් ලෙස හඳුන්වමු. 

දැන් මම මෙහි නිමල් ලෙස හඳුන්වන්න සංකේතාත්මක චරිතය මේ විදිහට හිතන්න ඉඩ තිබෙන යම් කිසි අහඹු පුද්ගලයෙක්. මගේ අදහස අනුව, මේ ප්‍රතිචාරය දමපු භෞතික පුද්ගලයා නිමල් කියන සංකේතාත්මක චරිතය වෙන්න විදිහක් නැහැ. මොකද ඔහු නිමල්නම් බොහෝ විට ඔහු (හෝ ඇය) මේ බ්ලොග් එක නිතිපතා කියවන පාඨකයෙක් වෙන්න විදිහක් නැහැ. ප්‍රතිචාරය දමපු පුද්ගලයා විසින් ඒ හරහා කරන්නේ සැබෑ නිමල්ලාව ප්‍රශ්න කිරීම වෙන්න පුළුවන්. ඒ හරහා ධනවාදය හෝ නිරාගමිකත්වය වැනි තමන් අකැමැති මතවාදයක් ප්‍රශ්න කිරීම වෙන්නත් පුළුවන්. එසේ නොවෙන්නත් පුළුවන්. මට එය වැදගත් නැහැ. මට වැදගත් මේ ප්‍රතිචාරයේ සාරය පමණයි.

සරලවම කියනවානම් නිමල් හිතන විදිහ සම්බන්ධව මට මූලධාර්මික ගැටළුවක් නැහැ. මම එසේ කියනවානම් මම මේ බ්ලොග් එක හරහා කතා කරන ආර්ථික විද්‍යාව, මම මෙහි කතා කරන ධනවාදය ගොන්පාර්ට් එකක් වෙනවා. ආර්ථික විද්‍යාවේ මූලික පදනම වන්නේම මිනිස්සු සතුට හඹා යනවා කියන එකයි. ධනවාදය කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ ඒ සතුට හඹා යෑමට හැකිතාක් දුරට ඉඩ දිය යුතුයි කියන එකයි. එහෙමනම්, ධනවාදය විසින් යෝජනා කරන පරමාදර්ශී පුද්ගලයා නිමල් වගේ කෙනෙක්ද? 

මම මේ බ්ලොග් එකේ ණයෙන් දුවන ලංකාවේ ආර්ථිකය ගැන බොහෝ විට කතා කරනවා. මම එසේ කරන්නේ ඒ කතා කිරීම තුළ මගේ සතුට තිබෙන නිසා. එහෙම නැතුව සමාජය දැනුවත් කිරීම, ලෝකයට සේවය කිරීම, මානව දයාව වගේ වෙන මගුලක් නිසා නෙමෙයි. මගේ සතුට වෙනුවෙන් මම කරන මේ කාර්යයේදී සමහර විට සමාජය දැනුවත් වීමක් වෙනවා ඇති. ලෝකයට සේවයක් වෙනවා ඇති. ඒ ගැනත් මම සතුටුයි. 

ඒ වගේම මෙහි චක්‍රීය ස්වභාවයකුත් තිබෙනවා. මගේ සතුට වෙනුවෙන් මම ලියනවා. කියවන අය එයින් සතුටු වෙනවා. කියවන අය සතුටු වනු දැකීමෙන් හෝ සතුටු වන්නේයැයි සිතීමෙන් මම සතුටු වෙනවා. ඒ නිසා මම ලියනවා. මම ලියන නිසා කියවන අය සතුටු වෙනවා. පටන් ගැන්මක් තිබුණත් දැන් මේ චක්‍රයේ අගක් මුලක් නැහැ. එසේ වුවත් යම් දවසක කිසියම් අවසානයක් තියෙයි.

නිමල් කෙනෙක් මේ බ්ලොග් එක කියවනවානම් එසේ කරන්නේ ඔහු එයින් සතුටක් ලබන නිසා. එහෙත්, ණය ගැන ඕනෑවට වඩා වද වීම අනවශ්‍යයයි ඔහු සිතනවා. එසේ වද වීමෙන් ඔහුට සතුටක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, මට කෙටි පිළිතුරක් දී ප්‍රශ්නයෙන් ගැලවෙන්න පුළුවන්.

"ඔබට රටේ ණය ගැන හිතන එකෙන් විනෝදයක් නොලැබෙනවානම් ඔබ ගාණක් හොයා ගෙන කාලා, බීලා, කාන්තා ඇසුරේ කාලය ගෙවලා ඔබ කැමති ආකාරයකින් සතුටු වෙන්න. ඔබ රටේ ණය ගැන හිතන්න අවශ්‍ය නැහැ!"

අවාසනාවට නිමල්ට මේ වගේ පිළිතුරක් දීලා මට සතුටු වෙන්න බැහැ. මට සතුටු වෙන්න පුළුවන් වෙන්නේ නිමල් විසින්ද මා මෙන්ම රටේ ණය ගැන සිතිය යුතුයි කියන එක ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න පුළුවන් වුනොත් පමණයි. එය කරන එක මා ඉදිරියේ තිබෙන අභියෝගයක්.

මෙහිදී මට නිමල්ට ආගමික හෝ සදාචාරාත්මක පිළිතුරු යෝජනා කරන්න බැහැ. මා විසින් ඉදිරිපත් කරන ආගමික හෝ සදාචාරාත්මක ආකෘති රාමුව පිළිගන්න කියා ඔහුට බල කිරීමේ හැකියාවක් මට නැහැ. "මොකද ආයේ ඉපදෙනවා කියලා එකක්යැ?" කියලා ඔහු කියන කොට නෑ එහෙම නෙමෙයි කියලා මැරුණට පස්සේ ඔහුව පිළිගන්න බලාගෙන ඉන්න ස්පැගටි මොන්ස්ටර් කෙනෙක්ව ඇඟිල්ල දික් කරලා ඔහුට පෙන්වන්න මට බැහැ.

ආගම හා සදාචාරය පැත්තකට දැම්මට පස්සේ රටේ නීතිය ඉතිරි වෙනවා. නමුත්, රටේ නීතිය පිළිගන්න කියලා මට ඔහුට බල කරන්නත් බැහැ. රටේ නීතිය පිළිගත යුත්තේ ඇයි කියන එක ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න මට සිද්ධ වෙනවා. නීති නොවන සම්මත පිළිබඳව කොහොමටත් තත්ත්වය ඒකයි. ඒ නිසා ඒ වැඩෙත් හරියන එකක් නෙමෙයි.

රටේ ණය ගැන නිමල් හිතිය යුත්තේ ඇයි කියන එක නිමල්ට පෙන්වා දෙන්න ධනවාදී ආර්ථික විද්‍යාඥයෙක්ට ඉතිරි වෙලා තියෙන්නේ එකම එක ආකාරයක් පමණයි. ඒ, ඔබ අද රටේ ණය ගැන නොහිතුවොත් ඔබේ විනෝදය ඔබට නැති වෙනවා කියන එක. ඒ බව පෙන්වා දුන්නොත් නිමල්ට තමන්ගේ ස්ථාවරය වෙනස් කර ගන්න වෙනවා. මොකද නිමල්ගේ තර්කයේ පදනම වන්නේම විනෝදය. ඔහු ණය ගැන නොහිතන්නේ එසේ සිතීමෙන් ඔහුට විනෝදයක් නොලැබෙන නිසා. වෙනත් ආකාරයකින් කිවුවොත් ණය ගැන හිතන්න යොදවන කාලය තුළ ලැබිය හැකි විකල්ප විනෝදය ඔහුට අහිමි වන නිසා. නමුත්, ණය ගැන නොහිතීම ඔහුගේ විනෝදයට බාධාවක් කියා තේරුම් ගියොත් ඔහුට තමන්ගේ අදහස වෙනස් කර ගන්න සිදු වෙනවා.

නිමල් විනෝද වෙන්නේ කොහොමද?

"කෑවා, බීවා, කාන්තා ඇසුරේ නිරත උනා, විනෝද උනා. වෙන මොනවද?"

කිසි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ඔය ටික කළාම හොඳටම ඇති. මෝසාර්ට්ගේ වාදනයක් අහන්න කියල හරි, සැබෑ මිනිසෙකුගේ කතාවක් කියවන්න කියලා හරි, පරිමිතත්වයෙන් පසු කියවන්න කියලා හරි, නෙට්ෆ්ලික්ස් ගිහින් ඩාර්ක් සීරීස් එක බලන්න කියල හරි, ඇවිලෙන සුළුයි බලන්න කියල හරි, පෝය දවසට පන්සල් යන්න කියල හරි, ඉරිදට පල්ලි යන්න කියල හරි, දවසකට පැය බාගයක් භාවනා කරන්න කියලා හරි, ඊළඟට එන මැතිවරණයේදී තමන් කැමති පක්ෂයකට හෝ අපේක්ෂකයෙකුට ඡන්දය දමන්න කියලා හරි මම මේ වෙලාවේ නිමල්ට යෝජනා කරන්නේ නැහැ. නිමල්ට විනෝදයක් ලැබෙනවානම් ඔය ඕනෑම දෙයක් කරන්න ඔහුට පුළුවන්. නැත්නම් නොකර ඉන්නත් පුළුවන්. එය ඔහුගේ නිදහස.

නිමල් සතුටු වන දේවල් කරන්නනම් ඔහුට යම් කැප කිරීමක්ද කරන්න වෙනවා.

"මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එකක් කරා. ගානක් හොයා ගත්තා."

නිමල් ඔය මොකක් හරි ප්‍රොජෙක්ට් එක කරන්නේ කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන හේතුවටම නෙමෙයි. කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන එකේ විනෝදය තිබෙනවා. එහෙත්, ප්‍රොජෙක්ට් එක කරන්නේ ගාණක් හොයා ගන්න. එහි විනෝදය නැහැ. එහි තිබෙන්නේ ප්‍රති-විනෝදයක්. නමුත්, ප්‍රොජෙක්ට් එක කිරීම ඔහු කැමති ආකාර වලින් විනෝදය ලබා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය වන පූර්ව කොන්දේසියක්. 

පුද්ගලයෙකුට කන, බොන, කාන්තා ඇසුර සොයන එකෙන් හරි, සිංදුවක් අහන එකෙන් හරි, දේශපාලනය කතා කරන එකෙන් හරි, බ්ලොග් එකක ලිපියක ලියා පළ කරන එකෙන් හරි, වෙන මොන විදියකින් හරි විනෝදයක් ලබා ගන්න පුළුවන් වුනත් ඒ විනෝදය ලබා ගැනීම සඳහා සම්පූර්ණ කළ යුතු පූර්ව කොන්දේසි එක්ක බොහෝ විට කිසියම් ආකාරයක ප්‍රති-විනෝදයක් ගැබ්ව තිබෙනවා. මේ ප්‍රති-විනෝදය විසින් පුද්ගලයෙකුට ලැබිය හැකි විනෝදයේ උපරිම සීමාවන් ලකුණු කරනවා. ඒ නිසා නිමල්ට බොහෝ විට කවදාවත් ඔහු කැමති තරමට කන්න, බොන්න, කාන්තා ඇසුර ලබන්න ඉඩ ලැබෙන්නේ නැහැ.

මෙහි කාන්තා ඇසුරු කියන වචනය ඇතුළේම තියෙන්නේ පුරුෂ කේන්ද්‍රීය සිතීමක්. ඒ ගැන අපි මෙහිදී වැඩිය වද නොවී ඉඳිමු. කොහොමටත් ගොඩක් පිරිමි වගේම ඇතැම් ගැහැණුන් පවා හිතන්නේ පුරුෂ මූලිකවනේ. අනිත් එක මෙය හරි වැරැද්ද හෝ සදාචාරය මත පදනම් ව කෙරෙන සාකච්ඡාවක් නෙමෙයිනේ.

කාන්තා ඇසුරෙන් විනෝදය ලබන පිරිමියෙක්ට ඒ විනෝදය කොයි තරම් දුරකට ලැබිය හැකිද? වැඩි ගැහැණු පිරිසක් ඇසුරු කරන තරමට නිමල්ට වැඩි විනෝදයක් ලැබෙනවා වෙන්න පුළුවන්. මෙහිදී නිමල් විසින් ලබන විනෝදය අනෙක් පාර්ශ්වයේ සිටින ගැහැණුන් විසිනුත් ලබනවද? 

"අනෙක් පාර්ශ්වයට විනෝදයක් ලැබෙනවද නැද්ද කියන එක මට අදාළ කරුණක් නෙමෙයි" කියලා නිමල්ට කියන්න පුළුවන්. ඔහු සිතන ආකාරය අනුව වලංගු තර්කයක්. මේ තර්කය අනුව, අසල්වැසි නිවසක වැඩිහිටියන් නැති අතරේ එහි වසන බාලවයස්කාර දැරියක්ව අපයෝජනය කරලා නිමල්ට සතුටු වෙන්න පුළුවන්. නිමල් විනෝදය සොයා යද්දී ඒ වගේ දෙයක් සිදු නොවන බවට සහතිකයක් ලැබෙන්නේ කොහොමද?

ඕකම අනෙක් පැත්තට වෙන්නත් පුළුවන්නේ. අල්ලපු ගෙදර ඉන්න සුනිල් නිමල්ගේ දරුවෙකුව හෝ සොහොයුරියකව අපයෝජනය කරනවා. මෙයින් නිමල්ගේ විනෝදය නැති වෙනවා. නමුත්, තමනුත් ඒ වැඩේම කරන අතර නිමල්ට සුනිල් කරපු වැඩේට මූලධාර්මික ලෙස විරුද්ධ වෙන්න බැහැ. තමන්ගේ දරුවන් හෝ සොහොයුරිය සුනිල් අතින් අපයෝජනය වීම වලක්වා ගැනීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහට නිමල්ටත් සුනිල්ගේ දරුවන් හෝ සොහොයුරිය අපයෝජනය කර විනෝදය ලැබීමේ අදහස අත හැර ගන්න වෙනවා. 

කාන්තා ඇසුර පැත්තකින් තියලා කන බොන එකම ගනිමුකෝ. සුනිල්ගේ වත්තේ රඹුටන් ටික හොරෙන් කඩා ගැනීමෙන් නිමල්ට සතුටක් ලබන්න පුළුවන්. නමුත්, සුනිල් විසින් නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල්කැන කපා ගත් දවසට ඔහුගේ විනෝදය නැති වෙනවා. ඒ නිසා, විනෝදය ලබා ගැනීමේ පූර්ව කොන්දේසියක් විදිහටම නිමල්ට අනෙකාගේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් ඇතුළු අයිතිවාසිකම් පිළිගන්න වෙනවා. 

නීති හා සම්මත හැදෙන්නේ මේ විදිහටයි. නීති හා සම්මත කඩා යම් විනෝදයක් යම් අයෙකුට යම් අවස්ථාවක ලබා ගන්න පුළුවන්. එහෙත්, බොහෝ දෙනෙක් බොහෝ අවස්ථා වල නීති කඩන්න ගියොත් හැමෝගෙම විනෝදය නැති වෙනවා. ඒ නිසා විනෝදය ලබා ගැනීම වෙනුවෙන්ම වුවත් යම් නීති හා සම්මත වලට එකඟ වෙන්න නිමල්ට සිදු වෙනවා.

නිමල්ට ඇතැම් විට තමන්ගේ කියා කිව හැකි දරු මල්ලෙක් හෝ සහෝදර සහෝදරියන් නැති වෙන්න පුළුවන්. තමන්ට කියලා මහ ලොකු පෞද්ගලික දේපොළක් නැති වෙන්න පුළුවන්. එවැනි අවස්ථාවක සම්මතය රැකීමට සුනිල්ට තිබෙන අවශ්‍යතාවය නිමල්ට නැති වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා, නිමල් විසින් සුනිල්ගේ වැට පැනලා සුනිල්ගේ දරුවෙක් අපයෝජනය කරන්න පුළුවන්. රඹුටන් ටික හොරෙන් කඩා ගන්න පුළුවන්. නමුත්, නිමල්ලාට වඩා සුනිල්ලා වැඩිනම් හෝ බලවත්නම් නිමල්ට පෞද්ගලිකව අවශ්‍ය නැති වුනත් සම්මතය හැදෙනවා. සම්මතය සමඟ එකඟ නැති නිසා නිමල්ට එය කඩන්න හැකි වුනත් ඒ එක්කම ඔහුට ඒ සඳහා දඬුවම් ලැබෙනවා. එහි ප්‍රතිඵලය ප්‍රති-විනෝදයයි. ඒ නිසා, නිමල්ට සම්මතය කැඩීම පිළිබඳව දෙවරක් හිතන්න වෙනවා.

නිමල්ට හැකිතාක් ණය අරගෙන කාලා, බීලා, කාන්තා ඇසුර ලබලා සතුටු වී මිය යන්න පුළුවන්. කිසි ප්‍රශ්නයක් නැහැ. නමුත්, ණය දෙන්නත් කෙනෙක් සිටිය යුතුයි. සුනිල් විසින් නිමල්ට ණය දිය යුත්තේ ඇයි?

සුනිල් විසින් නිමල්ට ණය දෙනවා කියා කියන්නේ සුනිල්ගේ විනෝදය අහිමි වෙනවා කියන එකයි. සුනිල් කැමැත්තෙන්ම තමන්ගේ විනෝදය අහිමි කර ගන්නේ වෙනත් ආකාරයකින් ඒ අහිමි වූ විනෝදය ලබා ගත හැකි ක්‍රමයක් තිබේනම් පමණයි. මෙහිදී ඒ විනෝදය සුනිල්ට ආපසු ලැබෙන්නේ නිමල්ගෙන් ලැබෙන පොලී ආදායම නිසයි. සුනිල් විසින් අය කරන පොලිය තීරණය වෙන්නේ සුනිල්ට ගණුදෙනුවෙන් අවාසියක් නොවන ආකාරයටයි. එසේ නැත්නම් නිදහස් ගනුදෙනුවක් සිදුවෙන්න හේතුවක් නැහැ. ඒ නිසා, නිමල්ට සුනිල්ගෙන් ලබා ගන්නා ණය මුදලේ උදවුවෙන් කාලා, බීලා, කාන්තාවන් සමඟ විනෝද වෙලා, පාඩුවේ මැරිලා යන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ණය සමඟ ලැබෙන අමතර විනෝදය එක්කම පැකේජ් වෙලා අමතර ප්‍රති-විනෝදයකුත් එනවා.

මේ කතාව පොඩ්ඩක් වෙනස් වන තැනක් තිබෙනවා. අපි හිතමු නිමල් විසින් ලබන විනෝදය වෙනුවෙන් මිල ගෙවන්න වෙන්නේ නිමල්ගේ දරුවන්ට කියලා. මෙය සුනිල්ට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. ලබා දුන් ණය නිසා අහිමි වූ විනෝදය ඔහුට කෙසේ හෝ ආපසු ලැබෙනවා. නිමල් විසින් විනෝදය ලබා, එහි මිල නොගෙවා මැරිල යනවා. නිමල්ගේ දරුවන්ට ඔවුන් නොලැබූ විනෝදයක් වෙනුවෙන් සුනිල්ට ගෙවන්න වෙනවා. ලංකාවේ ණය අර්බුදය ඔය වගේ එකක්.

මේ වගේ එකක් පවතින්න පුළුවන්. මොකද නිමල්ගේ දරුවන්ට ඔවුන්ගේ පියා විසින් ඔවුන් ඉපදෙන්න පෙර හෝ කුඩා කාලයේ කළ දේ වෙනුවෙන් මැදිහත් වෙන්න අවස්ථාවක් කොහොමටවත්ම නැහැ. ගොඩක් පාරිසරික ප්‍රශ්න වල ස්වභාවයත් ඔය වගේ. දැන් මේ තත්ත්වය වෙනස් කෙරෙන මොකක් හරි ස්වභාවික යාන්ත්‍රණයක් තිබෙනවාද?

මේ කටයුත්තේදී මරණයෙන් පසු පැවැත්මක් ගැන හිතන මිනිසුන්ගේ ආගමික විශ්වාස විසින් සිදු කෙරෙන නිශ්චිත සාධනීය කාර්යයක් තිබෙනවා. නමුත්, නිමල්ට එවැනි විශ්වාසයක් නැහැ. කෑවා, බිව්වා. විනෝද වුනා. මැරිල ගියා. ඔයිට වැඩිය තව මොනවාද?

උපත, මරණය හා ඔය දෙක අතර තිබෙන පැවැත්ම කියන දෙය වැනි අපට පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න අමාරු බරපතල කාරණා සම්බන්ධව මම හිතන දේවල් ලියන්න ගියොත් ලිපි මාලාවක්ම ලියන්න වෙනවා. දැනට අපි බොහෝ දෙනෙක් මරණය ලෙස සලකන දෙය එලෙසම ගනිමු.

මේ ලේඛකයා ගත්තොත්, ඔහු මරණයෙන් පසු පැවැත්මක් ගැන විශ්වාස කරනවා වගේම ඒ පැවැත්මට ආදරය කරනවා. මේ පැවැත්ම ගැන විස්තර කරන්න ආගම් වලින් යෝජනා කරන බරපතල දේවල් අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. සරලව විස්තර කරන්න පුළුවන්.

ඔබ මේ ලිපිය කියවන විට සම්මත අර්ථයෙන් මා ජීවතුන් අතර නොසිටින්න පුළුවන්. අඩු වශයෙන් ඔබ ඒ බව දන්නෙවත් නැති වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, ඔබ කියවන මේ ලිපිය තුළ මගේ පැවැත්ම ඉතිරි වී තිබෙනවා. මගේ ඒ අපේක්ෂිත අනාගත පැවැත්ම විසින් මේ මොහොතේ මට විනෝදයක් සපයනවා. ඒ විනෝදයට මම කැමතියි. ඒ වගේම අනාගතයේ කිසියම් දවසක මා සම්මත අර්ථයෙන් ජීවත්ව සිටියත් නැතත්, මේ ලිපිය කියවන කෙනෙක් ඒ පිළිබඳව සතුටු වනු ඇතැයි යන අදහසින් මා මේ මොහොතේ සතුටු වෙනවා.

මගේ දරුවන් නිසා මා ලබන විනෝදයත් ඒ වගේ දෙයක්. මගේ සම්මත මරණයෙන් පසුවත් මගේ දරුවන් කාලයක් ජීවත් වීමට නියමිතයි. මගේ මේ මොහොතේ විනෝදය ගැන වගේම මගේ දරුවන්ගේ අනාගත විනෝදය ගැනත් මම මේ මොහොතේ හිතනවා. ඒ නිසා, මම මේ මොහොතේ තීරණ ගන්නේ මගේ සම්මත ජීවිතයේ ඉතිරි වී තිබෙන කාලය ගැන වගේම, අවම වශයෙන්, එයින් පසුවත් ජීවත්වන මගේ දරුවන් ගැනත් හිතලයි. මගේ දරුවන්ද මා ලෙසම හිතුවොත් ඔවුන් අනාගතයේදී තීරණ ගනු ඇත්තේත් මා දැන් ඔවුන් ගැන හිතා තීරණ ගන්නා ආකාරයටයි. ඒ කියන්නේ මා මේ මොහොතේ තීරණ ගන්න විට මගේ දරුවන්ගේ දරුවන් ගැනත් හිතනවා. ඔවුන් මේ වන විට ඉපදිලාද, කවදා හෝ ඉපදෙයිද වැනි කරුණු මෙහිදී අදාළ නැහැ.

මගේ සම්මත මරණයෙන් පසුව මේ බ්ලොග් එක තිබුණොත් ඒ හරහා මගේ පැවැත්මක් ඉතිරි වෙනවා. ඒ ආකාරයෙන්ම මා හිටවූ ගස්, මා විසින් ලියා පළ කළ පොත් හෝ නිමවූ කලාකෘති, ජයග්‍රහණය කළ යුද්ධ, මගේ නම ගහපු පාරවල් හා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාංගන ආදිය හරහාත් මගේ පැවැත්ම ඉතිරි වෙනවා. මේ සියල්ලටමත් වඩා මගේ දරුවන් තුළින් මගේ පැවැත්ම දිගටම පවතිනවා. මගේ දරුවන්, ඔවුන්ගේ දරුවන් ආදී ලෙස මෙය සන්තතික දිගුකාලීන පැවැත්මක්. ඒ අඛණ්ඩ පැවැත්මේ කොටසක් වන මට අද චීන ණය වගේ දේවල් ගැන අමතක කරලා පැත්තකට වෙන්න බැහැ.

මම මෙහෙම හිතුවත් නිමල් මම හිතන විදිහටම හිතන්න අවශ්‍ය නැහැනේ. නිමල් හිතන්නේ වෙනත් ආකාරයකට වෙන්න පුළුවන්.

"ඉතිං මට පාන්ද? මම අහම්බක් විදියට ඉපදුනා. දැන් ජිවත් වෙනවා. කවදා හරි මැරෙයි. මට විවාහ වෙලා ළමයි හදන්න බලාපොරොත්තුවක් නැහැ. ඒ නිසා මගේ මරණයෙන් පස්සේ ලෝකය මොන වගේ එකක්ද කියන එක මට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි!"

නිමල්ගේ තර්කයේ කිසි වැරැද්දක් නැහැ. ඔය විදිහට හිතන අය ඉන්නවා. හැබැයි නිමල් වගේ අයට පරිණාමික පැවැත්මක් නැහැ. මනුෂ්‍ය සංහතිය පවතින්නේ ගොඩක් අය නිමල් හිතන විදිහට නොහිතන නිසා. නිමල් විසින් මේ මොහොතේ තේරුම් නොගත්තත් බොහෝ දෙනෙක් දැන හෝ නොදැන තමන්ගේ සම්මත මරණයෙන් ඔබ්බට යන අඛණ්ඩ පරිණාමික පැවැත්මක් ඉතිරි කරනවා.

පවතින තත්ත්වය එහෙමයි කියලා ඒ තත්ත්වය එලෙසම පවතින්න පරම වූ හේතුවක් නැහැ. ඒ නිසා, නිමල් වගේ හිතන අය ලෝකයේ බහුතරය වුනොත් එහිත් කිසිදු වැරැද්දක් නැහැ. තමන්ගේ මේ මොහොතේ විනෝදයෙන් කොටසක් කැප කරලා මනුෂ්‍ය සංහතියේ පැවැත්ම ගැන හිතන්න කියලා මට නිමල්ට බලකරන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. මට එහෙම කරන්න පදනමක් නැහැ.

යම් කිසි මොහොතක නිමල් වගේ හිතන යම් පිරිසක් සමාජයේ ඉන්නවා. නමුත්, බොහෝ දෙනෙකුට නිමල් වගේ නොහිතන්න ජීව විද්‍යාත්මක පෙළඹුමක් ජාන වලින්ම එනවා. නිමල් කියා කියන්නේ ඒ ජීව විද්‍යාත්මක තෙරපුම පාලනය කර ගන්න සමත් වූ සුළුතරයක එක් අයෙක්. 

හැබැයි තමන්ගේ සම්මත මරණයෙන් පසු පැවැත්ම ගැන කිසිදු බරක් නොතබන බව කියන  නිමල්ට තමන් දරන මතවාදය තමන්ගේ මරණයෙන් ඔබ්බට ඉතිරි කරන්නත් කිසිදු තර්කානුකූල හේතුවක් නැහැ. ඔහු එහෙම කරනවානම් එයින් අදහස් වෙන්නේ ඔහු තමන්ගේ මරණින් පසු පැවැත්ම සම්බන්ධව බරක් තබන කෙනෙක් බවයි. එය විසංවාදයක්.

නිමල් තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම ගැන කිසිදු බරක් තියන්නේ නැත්නම්, ඔහුට දරුවන් හදන්න, රට ජාතිය ගැන හිතන්න හෝ චීන ණය ගැන හිතන්න කිසිදු හේතුවක් නැහැ. ඒ එක්කම ඔහුට තමන්ගේ මේ මතවාදය ව්‍යාප්ත කරන්නත් කිසිම හේතුවක් නැහැ. අනික් අයගේ පැවැත්ම ගැන ඔහු වද වෙන්නේ මොන කෙහෙම්මලකටද? ඒ නිසා, නිමල්ගේ ජාන වගේම නිමල්ගේ මතවාදයත් ඊළඟ පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය වීමේ සම්භාවිතාව ඉතාම අඩුයි. 

ඊළඟ පරම්පරාව බිහි කරන්නේ තමන්ගේ මරණයෙන් මතුවට ඉතිරි වන ලෝකය කෙරෙහි බලපෑමක් තිබෙන චීන ණය ගැන, රට ජාතිය ගැන, තමන්ගේ දරුවන්ගේ අනාගතය ගැන හෝ වෙන මොන කෙහෙල්මලක් ගැන හෝ හිතන අයයි. ඒ අය අතරිනුත් අලුත් නිමල්ලා කොටසක් බිහි වුනත් ඒ පිරිස හැමදාමත් අහඹු ලෙස බිහිවන සුළුතරයක් පමණයි.

මේ සිද්ධි දාමය මේ ආකාරයට වෙන්නේ හිතීමේ හැකියාවක් තිබෙන මිනිස්සු හා අදාළව පමණක් නෙමෙයි. වෙනත් සතෙක් ගත්තත්, ගහක් වැලක් ගත්තත් ඒ ඕනෑම ආකාරයක ජීවයකට වියහැකියාවක් ලෙස මරණයෙන් අවසන් නොවන පැවැත්මක් තිබෙනවා. ශ්‍රී මහා බෝධියට, රොබින් හුඩ්ගේ ඕක් ගහට වගේම නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් ගහටත්. මේ පැවැත්ම පිළිබඳව ඕනෑම ජීවයක් සංවේදීයි. එහෙත්, යම් ආකාරයකින් ඒ සංවේදීකම පාලනය කරගෙන මේ මොහොතේ පමණක් ජීවත් වන මිනිස්සු කලාතුරකින් ඉන්න බැරිකමක් නැහැ.

නිමල් වගේ හිතන වැඩි දෙනෙක් ඒ විදිහට හිතන්නේ තමන්ගේ දැනුමේ හෝ විශ්ලේෂණ හැකියාවේ අඩුවක් නිසා මිසක් සැබෑවටම මේ මොහොතේ ජීවත් වන නිසා නෙමෙයි. නිමල් මොන තර්ක ගෙනාවත් ඔහුගේ පැවැත්ම අවසන් වෙලා නැහැ. නිමල් වැනි අය බොහෝ විට පසුකාලීනව තමන් අතීතයේ කළ මෝඩකම් ගැන පසුතැවිලි වෙනවා. ගොඩක් කලාකාරයින්ට ජීවිතයේ අවසාන කාලයේ වෙන අවුල ඕකයි.

මරණයෙන් පසු ලෝකය ගැන තමන් වද නොවන බව නිමල් කිවුවත්, මරණය දක්වා ගෙවන ජීවිතයේ විනෝදය නිමල්ට අවශ්‍යයි. ඔහුට ජීවිතය දුකක් හෝ කවර හෝ පරම වූ අර්ථයක් නැති දෙයක් කියලා ඒ හේතුව මත ජීවිතය අවසන් කර ගන්න අවශ්‍ය නැහැ. මැරෙන තුරු ජීවත් වෙන්න නිමල්ට අවශ්‍යයි.

නිමල්ට මැරෙන තුරු ජීවත් වෙන්න අවශ්‍ය වුවත් මැරෙන දවසක් ගැන නිමල් දන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, මරණයෙන් එහා පැත්ත ගැන නොසිතුවත් මරණය තෙක් අනාගතය ගැන ඔහුට හිතන්න වෙනවා. මේ කාලය තුල තමන්ගේ විනෝදය සොයා යාමේදී අනාගත විනෝදය වෙනුවෙන් මේ මොහොතේ විනෝදය කැප කරන්න වන අවස්ථා නිමල්ට හමු වෙනවා. සමහර විට සිදු වන්නේ එහි අනෙක් පැත්ත, එනම් අනාගත විනෝදය පරදුවට තබා මේ මොහොතේ විනෝද වීම, වෙන්නත් පුළුවන්. 

ඔය චින්තන ධාරාව දිගේ යන ගොඩක් අය යම් මොහොතක පසු තැවෙනවා. මෙසේ කියන එකෙන් මම කරන්නේ අනුභූතික කරුණක් ඉදිරිපත් කිරීමක් මිස සදාචාරාත්මක හෝ වෙනත් අවවාදයක් දෙන එක නෙමෙයි. වරදවා තේරුම් ගන්න එපා.

මේ මොහොතේ විනෝදයට වැඩි බර තබන ගොඩක් අය පිළිබඳ ඇත්ත මෙයයි. ඒ ගොඩක් අයට මරණයට පෙරම තමන්ගේ මේ මොහොතේ විනෝදය වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු මිල ගෙවන්න වෙනවා. එවිට ආපසු හැරෙන්න ප්‍රමාද වැඩියි. මෙය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා කර්මය, දෙවියන්ගේ කැමැත්ත වගේ දේවල් වල සම්බන්ධයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ. අවශ්‍යනම් සම්බන්ධ කරගත්තා කියලා ප්‍රශ්නයකුත් නැහැ.

එසේ නැති, සැබෑවටම මේ මොහොතේ ජීවත් වන කෙනෙක් ඉන්න බැහැ කියලා මම කියන්නේ නැහැ. එවැනි කෙනෙක්ට පසුව පසු තැවෙන්න වෙන්නේ නැහැ. ඒ මේ මොහොතේ ජීවත් වනු හැර වෙනත් බලාපොරොත්තු එවැන්නෙකුට නැති නිසයි. හැබැයි එවැනි සුවිශේෂී පුද්ගලයෙකුට කාලා, බීලා, ගැහැණුන් සමඟ සතුටු වෙලා ලැබිය හැකි විශේෂ විනෝදයක් තියෙන්න විදිහක් නැහැ. ඒ මොනවා නැතත් ඒ මොහොතේ ජීවත්වීම තුළම විනෝදය තිබෙනවා. එය තිබෙන්නේ තමන් තුළමයි. 

නිමල් ඒ මට්ටටම ගිය කෙනෙක් නොවන බව ඉතා පැහැදිලියි. ඔහු මරණය තෙක් ජීවිතයේ විනෝදය සොයන්නේ තමන්ගෙන් බාහිර ලෝකය තුළයි. එම බාහිර ලෝකය සමඟ ගැටී නිමල්ට විනෝද විය හැක්කේ ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන පූර්ව කොන්දේසි ලෝකය තුළ අවශ්‍ය ආකාරයෙන් සකස් වී ඇත්නම් පමණයි. එය නිකම්ම සිදු වන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවෙන් නිමල් විසින් කළ යුතු කාර්ය භාරයක්ද තිබෙනවා.

සම්මත මරණයෙන් ඔබ්බට බලාපොරොත්තු නැතත් අඩු වශයෙන් නොදන්නා දිනක සිදු වන සම්මත මරණය දක්වා නිමල්ට සන්තතික පැවැත්මක් තිබෙනවා. ඒ පැවැත්ම තුළ ඔහුට විනෝදය අවශ්‍යයි. මේ විනෝදය සෙවීම තුළ ඔහුට තමන්ගේ වර්තමානය සහ අනාගතය අතර නිරන්තර ගනුදෙනුවක යෙදෙන්න වෙනවා. ඒ ගනුදෙනුව නැතුව ඔහුට විනෝදය සොයන්න බැහැ. කොරෝනා ආසාදනය වී ඇති බව දන්නා රූමත් කාන්තාවක් සමඟ යහන්ගත වෙන්න අවස්ථාවක් ලැබුණොත් නිමල් එය භාර ගන්නවාද? වස බව දැන දැනම ඉතා රසවත් ආහාරයක් බුදිනවාද? මේවා අන්තයේ තිබෙන උදාහරණ වෙන්න පුළුවන්. වැදගත් කරුණ නිමල්ට අනාගතය ගැන කිසිදු බරක් නොතබා මේ මොහොතේ විනෝදය සොයන්න බැහැ කියන එකයි.

නිමල්ට මේ විදිහට ගනුදෙනුවක් තිබෙන්නේ ඔහුගේම අනාගතය එක්ක පමණක් නෙමෙයි. අසල්වැසි සුනිල්ගේ වර්තමානය හා අනාගතය එක්කත් ඔහුට ගනුදෙනුවක් තිබෙනවා. ඒ ගනුදෙනුව විනෝදය සොයා යෑමේ අත්‍යාවශ්‍ය කොන්දේසියක්. නිමල්ට තමන්ගේ විනෝදය වෙනුවෙන් සුනිල් සමග ගනුදෙනුවක යෙදෙද්දී සුනිල්ගේ විනෝදය අමතක කරන්න බැහැ. ඔහුට තමන්ගේ විනෝදය සොයන අතරම අනෙකාගේ විනෝදය ගැනත් හිතන්න වෙනවා. මේ ආකාරයට නිමල්ගේ වර්තමානය හා අනාගතය වගේම ඔහුගේ අසල්වැසියන්, මිතුරන්, නෑදෑයින්, සුරතල් සතුන් ආදී සංරචක ගණනාවක් නිමල්ගේ සතුට සොයා යාමේ සමීකරණය ඇතුළේ තිබෙනවා. 

නිමල්ට මරණයෙන් ඔබ්බට යන පැවැත්මක් හෝ තමන්ගේම කියා දරු පවුලක් නැති වෙන්න පුළුවන්. ඔහුගේ එකම අරමුණ විනෝදය සොයායාම වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, ඒ ආකාරයට තමන්ගේම විනෝදය සොයා යාමේදී වුවත් නිමල්ට තමන්ගේම අනාගත විනෝදය හා අනුන්ගේ විනෝදය ගැන සිතා තමන්ගේ වර්තමාන විනෝදය කැප කරන්න සිදුවෙන අවස්ථා එළැඹෙනවා. එය විනෝදය සොයා යාම සඳහා අවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසියක්. 

ධනවාදය අනුව ඒකීය පුද්ගලයෙක් කියන්නේ තමන්ගේ විනෝදය හොයන පුද්ගලයෙක්. එහෙත්, මේ පුද්ගලයා ජීවත් වන ලෝකයක් තිබෙනවා. ඔහුට විනෝදය හමු වෙන්නේ ඒ ලෝකය ඇතුළේ. ඒ නිසා, තමන්ගේ විනෝදය වෙනුවෙන් ඒ ලෝකය වඩා යහපත් අයුරින් පවත්වා ගන්නත් ඔහුට සිදු වෙනවා. 

නිමල්ට තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම වැදගත් නැහැ. නමුත්, සුනිල්ට එය වැදගත්. නිමල්ට තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම වැදගත් නැතත් එතෙක් සුනිල් සමඟ කරන ගනුදෙනු වැදගත්. සුනිල් නිමල් සමඟ ගනුදෙනු වල යෙදෙද්දී තමන්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්මටත් බරක් තබනවා. ඒ නිසා, නිමල් සුනිල් සමඟ කරන ගනුදෙනු හරහා නිමල්ද නිමල්ගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්මක කොටස්කරුවෙක් වෙනවා. නිමල්ට ඔහුගේ මරණයෙන් පසු පැවැත්ම නොවැදගත් වුනා කියා මෙය වෙනස් වෙන්නේ නැහැ.

අපි මේ වගේ උදාහරණයක් ගනිමු. සුනිල් වැට පැන නිමල්ගේ කෙසෙල්කැන කපනවා. නිමල් එය දැක සුනිල්ට පිහියෙන් අනිනවා. සුනිල් මැරෙනවා. නිමල් හිරේ යනවා. නිමල්ට එය ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. පසුව හිරේ යන්න සිදු වුනත් ඒ මොහොතේ කළ දෙය ගැන නිමල් සතුටු වෙනවා. ඔහුට පසුතැවිල්ලකුත් නැහැ කියා කියමු. 

නිමල් සුනිල්ට පිහියෙන් අනිද්දී සුනිල් සිටියේ විනීතා සමඟ විවාහ වෙන්න සූදානමින්. දැන් ඒ විවාහය වැළකෙනවා. විවාහය සිදු වුනානම් ඔවුන්ට දරුවන් දෙදෙනෙකු ලැබෙනවා. නමුත්, දැන් ඒ දරුවන් උපදින්නේම නැහැ. නිමල් තමන්ගේ විනෝදය සොයා යාමේ ක්‍රියාවලිය ඇතුළේ සුනිල්ගේ අනාගත පැවැත්ම හොඳටම වෙනස් වෙලා.

මේ විදිහට සුනිල්ගේ අනාගත පැවැත්ම වෙනස් වුනේ නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් ගහක කෙසෙල් කැනක් වැටුණු නිසා. කෙසෙල් කැන නොතිබුණානම් සුනිල් තවම ජීවත් වෙනවා. විනීතා සුනිල්ට දාව දරුවන් වදනවා. 

නිමල්ගේ වත්තේ කෙසෙල් පඳුර හැදුණේ එහි වූ වලක කෙසෙල් පැලයක් සිටවූ නිසයි. ඒ වල හැදුණේ එහි වූ ලොකු කළු ගලක් කඩා ඉවත් කරනු ලැබීමෙන් පසුවයි. කළු ගල ඒ විදිහටම තිබුණානම් එතැන කෙසෙල් පැලයක් හිටවන්න වෙන්නේ නැහැ. කෙසෙල් පැලය නොතිබුණානම් කෙසෙල් කැනක් නැහැ. එසේ වූවානම් විනීතා සුනිල්ට දාව දරුවන් වදනවා. එහෙමනම් එම දරුවන් ලෝකයට බිහි නොවුනේ නිමල්ගේ වත්තේ වූ කළුගල කඩා ඉවත් කළ නිසාද? ගැඹුරින් හිතා බැලුවොත් කැකිල්ලේ රජ තුමාගේ නඩු තීන්දුවටත් දාර්ශනික පදනමක් තිබෙනවා. එය එක්තරා ආකාරයක ප්‍රතිපරිසිද්ධික විශ්ලේෂණයක්.

නිමල් වගේ අයටත් වෙනත් අයටත් තමන් විනෝද වන ක්‍රමයට තමන්ගේ සතුට සොයා යන්න තිබෙන අයිතිය ධනවාදය විසින් පිළිගැනෙනවා. එසේ සතුට සොයා යාමේ පූර්ව කොන්දේසියක් ලෙසම අනෙකාගේ සතුට ගැන වගේම, ගස් වැල් ඇතුළු ජීවී ලෝකය හා අජීවී ලෝකය ඇතුළු සමස්ත පරිසරය ගැනත් හිතන්න ධනවාදය විසින් ධනවාදීන්ට වගේම ධනවාදී ලෝකයක ජීවත් වන ධනවාදීන් නොවන අයටත් බල කර සිටිනවා. තම තමන්ගේ විශ්ලේෂණ හැකියාවන්ගේ හා දැනුමේ අඩුපාඩු නිසා මේ පූර්ව කොන්දේසි නොසලකන අයෙකුට කාල පමාවකින් පසුව හෝ තමන්ගේ අතීත අත්වැරැද්ද වෙනුවෙන් වන්දි ගෙවන්න සිදු වෙනවා. නිමල් කන, බොන, කාන්තාවන් සමග විනෝද වෙන අතරම චීන ණය ගැන හිතන්නත් කාලය යෙදවිය යුත්තේ ඒ නිසයි. 

ගෝටාට අසූව ඩබල් කළ හැකිද?

පෙර ලිපියකට ප්‍රතිචාරයක් දමමින් එක් පාඨකයෙකු විසින් සඳහන් කර තිබුණේ මේ ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ඡන්දය දුන් සියල්ලන්ම එසේ කළේ "ජාතිය බේරා ගැනීමට" නොවන බවයි. මේ කතාව බොරුවක් නෙමෙයි. ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ඡන්දය දුන් පිරිස විෂමජාතීය පිරිසක්. ඒ තුළ විවිධ අභිලාශ තිබෙන කණ්ඩායම් ගණනාවක් සිටිනවා. ආණ්ඩුවට මුහුණ දෙන්න වී තිබෙන ප්‍රධානම අභියෝගයක් වන්නේද එයයි. අප විසින් පහත ප්‍රතිචාරය තව දුරටත් විශ්ලේෂණය කරන්නේ මේ කරුණ පිළිබඳව සැලකිල්ලට ගනිමිනුයි.

"Only thing I know , we had GDP less than USD 20 Bil since 1948-2005 and it went up to 80 Bil USD by 2015. (Wijebahu)"

ඉහත ප්‍රතිචාරය අනුව 2005 වසර වන විට, එනම් පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව බලයට පත් වන විට, ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 20කට අඩුයි. 2015දී එම ආණ්ඩුව ගෙදර යන විට එම අගය ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 80 ඉක්මවලා. ඒ කියන්නේ, බැලූ බැල්මටම පෙනෙන පරිදි වසර දහයක් ඇතුළත රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි වෙලා. 

මේ ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් සහයෝගය දෙන බොහෝ දෙනෙක් එසේ කරන්නේ ආර්ථික සාධක වලට ප්‍රමුඛත්වය දෙමින් නෙමෙයි. එය පුද්ගල කැමැත්ත පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්. එහි වැරැද්දක් නැහැ. ඇතැම් විට ආර්ථිකයේ දරුණු කඩා වැටීමක් හමුවේ වුවත් එම පිරිස ආණ්ඩුව අත නොහැර සිටීමට ඉඩ තිබෙනවා.

කෙසේ වුවත්, පසුගිය රාජපක්ෂ දශකය තුළදී පෙනෙන්නට තිබුණු හා/හෝ මවා පෙන්වනු ලැබ තිබුණු "ආශ්චර්යය" හමුවේ දෑස් නිලංකාර කරගෙන සිටින, ඒ හේතුව නිසා මේ ආණ්ඩුවට සහයෝගය දෙන යම් පිරිසක්ද ඉන්නවා. එම පිරිස මේ ආණ්ඩුවට සහයෝගය දෙන අය අතරින් සුළුතරයක් යන්න මගේ අදහසයි. 

පසුගිය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි කළේය ආදී කරුණු වලට බරක් තබන්නේ මේ පිරිසයි. මේ විශ්වාසය ඇතුළේ මේ ආණ්ඩුව විසින් ඉදිරි අවුරුදු පහ ඇතුළත රටේ ජාතික ආදායමේ ඩොලර් අගය අවම වශයෙන් දෙගුණ කරනු ඇතැයි යන විශ්වාසය ගැබ්ව තිබෙනවා කියා මා හිතනවා. 

චන්ද්‍රිකා ආණ්ඩුවේ අවසන් කාලයේදී නිදහසින් පසු මුල් වරට ලංකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනා. ඉන් පසු බලයට පත් වූ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව පැවති කාලය තුළ රටේ ආර්ථිකය නැවත හිස එසෙවුවා. ඊට පෙර, 1970-77 සමාජවාදී පරීක්ෂණයෙන් දුර්වලව සිටි රටේ ආර්ථිකය ජේආර් ජයවර්ධන බලයට පත් වීමෙන් පසුව අළුත් පණක් ලබා නැගී සිටියා. මේ ආදී කරුණු නිසා රටේ ආර්ථිකය ගොඩ දැමිය හැක්කේ එජාපයටය යන ජනප්‍රිය මතයක් ඇති වී තිබුණා. 2015දී බලයට පත් වන විට එජාප ආණ්ඩුවේ හා එහි නායක රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආර්ථික කළමනාකරණ හැකියාව පිළිබඳව රටේ බොහෝ දෙනෙකුට අවිශ්වාසයක් තිබුණේ නැහැ. එහෙත්, ඒ බොහෝ දෙනෙක් දැන් කියන්නේ හොඳින් තිබුණු ආර්ථිකය යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් විනාශ කර දැමූ බවයි. 

ලංකාව නිදහස ලබන විට රටේ රාජ්‍ය මූල්‍ය කළමණාකරණය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් හෝ ගෙවුම් ශේෂ ප්‍රශ්නයක් තිබුණේ නැහැ. මේ ප්‍රශ්න දෙකම නිදහසින් පසුව ඇති වූ ප්‍රශ්න. නිදහස් වූ ලංකාවට ජාතික අභිලාශ තිබුණා. ජාතික අභිලාශ ඉටු කර ගැනීම වෙනුවෙන් ඇතැම් විට ආර්ථික අභිලාශ කැප කරන්න සිදු වෙනවා. එය බොහෝ විට රටක පුරවැසියන් කැමැත්තෙන් කරන දෙයක්. නැගෙනහිර ජර්මනිය නැවත බටහිර ජර්මනියට එකතු කර ගැනීම නිසා බටහිර ජර්මන් වැසියන්ගේ අනාගත අපේක්ෂිත ජාතික ආදායම් මට්ටම 10%කින් පමණ පහළ ගියත් ඒ පිළිබඳව කිසිවකු මැසිවිලි නගන්නේ නැහැ.

නිදහස ලැබූ ලංකාවේ ආර්ථික වටිනාකමක් ඇති සම්පත් හා ව්‍යවසායයන් බොහොමයක් විදේශිකයින් සතුව තිබුණා. ජාතික අභිලාශ අනුව යමින් එම සම්පත් රජය සතු කර ගනු ලැබුවා. එහෙත්, මෙසේ රජය සතු කරගැනීම් හැම විටම සිදු වුනේ ජාතික අභිලාශ පෙරදැරිව නෙමෙයි. සමාජවාදී අභිලාශ පෙරදැරිවයි. රටේ දේශීය ව්‍යවසායකයින් සතු සම්පත් හා ව්‍යවසාය රජය සතු කර ගැනීම නිසා දිගින් දිගටම රටක් වශයෙන් ගෙවන්න සිදු වුනේ නොගෙවිය යුතුව තිබුණු මිලක්. එවැන්නක් සිදු වුනේ සමාජවාදී අභිලාශ මත පදනම්ව මිස ජාතික අභිලාශ මත පදනම්ව නෙමෙයි.

රටේ සම්පත් ටිකෙන් ටික මධ්‍යම රජයේ පාලනයට නතු වීම නිසා එක පැත්තකින් පෞද්ගලික අංශයේ නිෂ්පාදන හැකියාව පහත වැටී රජයට අය කරගත හැකිව තිබුණු බදු ආදායම් ක්‍රමයෙන් අඩු වෙද්දී, අනික් පැත්තෙන් අකාර්යක්ෂමතාවය නිසා පාඩු ලබන්නට වූ රාජ්‍ය අංශය රජයේ අයවැයට බරක් වී රජයේ අයවැය හිඟය ටිකෙන් ටික පුළුල් වෙන්න පටන් ගත්තා. කාලයක් තිස්සේ ලංකාවට ආදායම් උපයා දුන් කෘෂි නිෂ්පාදන වල අපනයන තරඟකාරීත්වය අඩු වී ගෙවුම් ශේෂය මතද පීඩනයක් ඇති වන්නට වුනා. රටේ විදේශ වත්කම් වලට සාපේක්ෂව බැරකම් ඉහළ යන්න පටන් ගත්තා.

ලංකාවේ ආර්ථිකයේ මේ නිදන්ගත රෝග දෙකට විසඳුම් සෙවීමේ ඉතිහාසය අවම වශයෙන් සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව කාලය දක්වා පැරණියි. සමගි පෙරමුණේ උපාය මාර්ගය වූ ආනයන පාලනය හේතුවෙන් රටේ ආර්ථික වර්ධනය විශාල ලෙස සීමා වුනා වගේම රට තුළ විශාල භාණ්ඩ හිඟයක් ඇති වුනා. එවර ලංකාව සමාජවාදය පිළිබඳව ඉගෙනගත් පාඩම් රටේ සාමූහික විඥානය තුළ තවමත් රැඳී තිබෙනවා.

අසාර්ථක වූ සමගි පෙරමුණු පරීක්ෂණය කෙළවර වුනේ ජේආර් ජයවර්ධනට හයෙන් පහක බලයක් ලැබීමෙන්. නිදහස ලැබුණු කාලයේ සිටම ජේආර්ගේ සිහිනය වුනේ සිංගප්පූරු මාදිලියේ රාජ්‍ය ඒකාධිකාරයක් යටතේ මෙහෙයවෙන, ණයෙන් දුවන ආර්ථිකයක්. ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් ධනවාදය ලෙස හඳුනා ගන්නේත්, එතෙක් මෙතෙක් ලංකාවේ ආණ්ඩු විසින් අනුගමනය කරන මූලික ආර්ථික-දේශපාලන ආකෘතිය වන්නේත් ජේආර් විසින් හඳුන්වා දුන් ක්‍රමයයි. 

මේ පවතින ක්‍රමය තුළ ධනවාදී ක්‍රමයකදී මෙන් යම් පුද්ගලයෙකුට මුල සිට ආර්ථික හිණිපෙතේ ඉහළ නගින්න ඉඩකඩ ඇතත්, ඒ කවර ආකාරයකින් හෝ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රනය සමඟ බද්ධ වීමෙන් මිසක් තමන්ගේ ව්‍යවසායකත්වය මත පදනම්ව නෙමෙයි. ඒ නිසා, දිගින් දිගටම සිදුවන බලය හා ප්‍රාග්ධනය අතර වන කැත ගනුදෙනුවක් මේ ක්‍රමය ඇතුළේ තිබෙනවා. මතුපිටින් පෙනෙන්නට ඇති පරිදි නිදහස් වෙළඳපොළ ක්‍රියාකාරිත්වයක් තිබුණත්, ඒ වෙළඳපොළට නිදහසේ හැසිරීමේ සැබෑ ඉඩකඩක් විවරව නැහැ. මේ තිබෙන සීමිත වෙළඳපොළ නිදහසටද එරෙහි දේශපාලන ව්‍යාපාර තිබුණත් වෙළඳපොළ නිදහසට ඇති බාධා ඉවත් කිරීම වෙනුවෙන් හඬක් නොනැගෙන තරම්.

ජේආර්ගේ ආකෘතිය යටතේ රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය කැපී පෙනෙන ලෙස ඉහළ ගියා. එයට සාපේක්ෂව රජයේ අයවැය හිඟය හා රටේ ශුද්ධ විදේශ බැරකම්ද ඉහළ ගොස් අනාගත ආණ්ඩු වලට එම ප්‍රශ්න ඉතුරු වුනා. මේ ප්‍රශ්න වලට චන්ද්‍රිකා ආණ්ඩුවේ විසඳුම වුණේ රාජ්‍ය ව්‍යවසායයන් විකිණීමයි. එමගින් තාවකාලිකව රජය මුහුණ දෙමින් සිටි මූලික ප්‍රශ්න දෙකම විසඳාගත හැකි වුනා. ලැබුණු අරමුදල් වලින් අයවැය හිඟය පියවා ගැනීමට ඉඩ සැලසෙද්දී, විදේශ ව්‍යවහාර මුදලින් ලැබුණු අරමුදල් වලින් ගෙවුම් ශේෂ ප්‍රශ්නය තාවකාලිකව විසඳුණා. එහෙත්, මේ ප්‍රශ්න දෙකෙන් එකක්වත් ස්ථිරව විසඳුනේ නැහැ. ඒ ප්‍රශ්න අනාගතයට ඉතුරු වුනා.

රනිල් වික්‍රමසිංහ කියන්නේ ලංකාවේ මෑතකාලීන පාලකයන් අතරින් ජේආර් ජයවර්ධනගේ රාජ්‍යමූල්‍ය ආකෘතියෙන් යම් තරමකින් බැහැරව කටයුතු කළ කෙනෙක්. ප්‍රතිවිරුද්ධ දේශපාලන පක්ෂ වල ආණ්ඩු පවා ජේආර්ගේ ආකෘතිය ආදරයෙන් වැළඳගෙන සිටිත්දී ජේආර්ගේ බෑණාගේ තේරීම වුනේ කීනීසියානු පිම්බීමක් වෙනුවට රාජ්‍යමූල්‍ය විනය පිලිබඳව සැලකිලිමත් වීමයි. ඒ හරහා ආර්ථිකයේ නිදන්ගත ප්‍රශ්න වලට ප්‍රතිකාර කිරීමයි. 

ඔහුට ඒ සඳහා අවශ්‍ය ධෛර්යයද නොඅඩුව තිබුණා. 2001-2004 අතර වසර දෙකහමාරක කෙටි කාලයක් තුළදී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගයද එහි දිගුකාලීන සාමාන්‍ය අගයට වඩා ඉහළින් තබා ගනිමින්, රජයේ වියදම් විශාල ලෙස සීමා කිරීම මගින් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස අයවැය හිඟය ප්‍රතිශතාංක තුනකින් පමණ අඩු කර ගැනීම හරහා ණය ගැනීම සීමා කර උද්ධමනය හා පොලී අනුපාතික වාර්තාගත මට්ටමකට පහත හෙලීමටත්, ජංගම ගිණුම් ශේෂය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස හැත්තෑ හතෙන් පසු මෙතෙක් වාර්තා වී ඇති අවම මට්ටමට ගෙන එන්නටත්, ගෙවුම් ශේෂ අතිරික්තයක් පවත්වා ගන්නටත් රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව සමත් වුනා. ඒ අනුව, ආර්ථික කළමනාකරණය සම්බන්ධව බොහෝ දෙනෙක් රනිල් පිළිබඳව විශ්වාසය තැබීම හේතු සහගතව කළ දෙයක්.

පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව විසින්ද ඉහත කී රාජ්‍යමූල්‍ය විනය පවත්වා නොගත්තා නෙමෙයි. ඔවුන් බැනුම් අසාගෙන බදු වැඩි කරමින් හා රාජ්‍ය වියදම් සෑහෙන තරමකින් සීමා කරමින් ඉතා අසීරුවෙන් ප්‍රාථමික ශේෂය ධන පැත්තට හැරෙවුවා. ඇතැම් විට මෙවර ඔවුන් පෙර අවස්ථාවේදී ගියාටත් වඩා දුර ගියා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, 2005දී රනිල් වික්‍රමසිංහට භාර ගන්න වූ ආර්ථිකය 2001දී මෙන් වසර දෙකහමාරකින් ගොඩ දැමිය හැකි එකක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, පසුගිය ආණ්ඩුවට ආර්ථිකයේ ක්ෂණික කඩා වැටීමක් වලක්වා ගනු හැර වැඩිමනත් දෙයක් කළ හැකි වූයේ නැහැ.

පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂගේ ආණ්ඩුවට ආරම්භයේදීම හා මැද භාගයේදී සුවිශේෂී බෝනස් දෙකක් හිමි වුනා. පළමුව, මානව කේන්ද්‍රීයව බැලුවොත් විශාල ඛේදවාචකයක් වුවත්, රාජ්‍යමූල්‍ය කළමනාකරණය හා අදාළව විශාල පාරිතෝෂිකයක් වූ සුනාමිය පැමිණීමෙන් පසුව ගලා ආ විදේශාධාර හා ලැබුණු ණය සහන නිසා ශුද්ධ විදේශ විණිමය ප්‍රවාහ ඉහළ ගොස් රටේ බොහෝ ආර්ථික නිර්ණායකයන් තිබිය යුතුවාට වඩා හොඳින් පෙනෙන්න පටන් ගත්තා. පසුව දිගින් දිගටම විදේශ ණය ලබා ගනිමින් එම ණය වල උදවුවෙන් රුපියල ශක්තිමත්ව තියා ගැනීම සඳහා උත්තේජනයක් සපයන්න ඇත්තේ මේ සුනාමි ආධාර සුනාමියයි.

දෙවන පාරිතෝෂිකය යුද්ධය කෙමෙන් නිමාව දකිද්දී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය පෙර සිතාගත නොහැකි වූ තරමට ඉහළ යාමයි. යුද්ධය මුළුමනින්ම අවසන් වීමට පෙර, නැගෙනහිර බිම්පෙදෙස් නිදහස් වීමෙන් පසුව, මේ තත්ත්වය නිරීක්ෂණය කළ හැකි වුනා. ආර්ථික වර්ධන වේගය මෙතෙක් වාර්තා වී තිබුණු මට්ටම් ඉක්මවා ඉහළ නැංවීමේ හැකියාවක් තිබෙන බවට ආණ්ඩුවට විශ්වාසයක් ඇති කරන්න ඇත්තේත්, පසුව ණයෙන් දුවන මහා පරිමාණ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ආදිය හරහා ඉහළ ආර්ථික වර්ධන වේගයක් කෙසේ හෝ පවත්වා ගැනීමට ආණ්ඩුවට පෙළඹවීමක් ඇති කරන්න ඇත්තේත් මේ දෙවන පාරිතෝෂිකයයි.

දැන් මේ ආණ්ඩුව මුහුණ දී සිටින තත්ත්වය එක් අතකින් පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව මුහුණ දුන් තත්ත්වයට සමානයි. රනිල් වික්‍රමසිංහට මහින්ද රාජපක්ෂ භාර දුන් ආර්ථිකය ඔහුට ඊට කාලයකට පෙර චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග විසින් භාර දුන් ආර්ථිකය තරම් පහසුවෙන් ගොඩ දැමිය හැකි එකක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, 2002-2004 උපක්‍රම 2015දී ප්‍රමාණවත් වුණේ නැහැ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂට දැන් මුහුණ දෙන්න සිදු වී තිබෙන්නේත් එවැනිම ප්‍රශ්නයකටයි. රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් 2019දී ගෝඨාභයට භාර දුන් ආර්ථිකය පහළොස් වසරකට පෙර ඔහු විසින්ම ගෝඨාභයගේ වැඩිමල් සොයුරාට භාර දුන් ආර්ථිකයට වඩා බොහෝ සේ දුර්වල වී ඇති ආර්ථිකයක්. ඒ නිසා, මහින්ද රාජපක්ෂට ලැබුණු සාපේක්ෂ වාසි බොහොමයක් ගෝඨාභයට නැහැ. ඒ නිසා, ඇතැම් අය විශ්වාස කරන පරිදි මහින්ද විසින් වසර දහයකින් රටේ ආර්ථිකයේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයක් කළත්, මහින්දගේ සොහොයුරාට එවැන්නක් කිරීම පහසු වැඩක් නෙමෙයි. මැතිවරණයට පෙර කෙසේ වුවත්, මහින්ද යුගයේ ආර්ථික සෞභාග්‍යය ගැන මැතිවරණයෙන් පසුවත් දිගටම කතා කරන ආණ්ඩුවේ ආධාරකරුවන් විසින් දැන හෝ නොදැන කරමින් සිටින්නේ ගෝඨාභයගේ ආණ්ඩුවේ ගෙල සිර කිරීමක්.

මා එසේ කියන්නේ ඇයි?

ලංකාවේ වත්මන් ඒක පුද්ගල ආදායම තුන් ගුණයකට මඳක් වැඩියෙන් වැඩි වුවහොත් ලංකාව සංවර්ධිත රටක්. 2005-2015 අතර කාලයේ ලංකාවේ ඒක පුද්ගල ආදායම හතර ගුණයකට ආසන්නව වැඩි වී තිබෙනවා. එහෙමනම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ වසර පහක ධුර කාලය අවසන් වන විට ලංකාව සංවර්ධිත රටක මායිමට ඇවිත් තියෙයිද? තව අවුරුදු හත අටක් යන කොට ලංකාව සංවර්ධිත රටක් වෙලා තියෙයිද?

මෙය පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා අපට මුලින්ම පෙර කී පරිදි රාජපක්ෂ පාලන කාලයේදී හතර ගුණයකින් පමණ වැඩි වුණු ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය එය සෑදී තිබෙන සංරචක වලට විසංයෝජනය කරන්න සිදු වෙනවා. මේ කාර්යයේදී ඉන් පසුව යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ සිදු වූ දේ වැදගත් නැතත් අපි සංසන්දනය පිණිස එම කාලයත් ගනිමු.

නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (ඩොලර් බිලියන)

2004      20.7

2014      79.4

2019      84.0

මේ අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය වසරකට 14.4% බැගින් ඉහළ ගොස් ඇතත් 2015-2019 කාලයේ එම ඉහළ යාම 1.1%ක් පමණයි.

මේ ආකාරයට නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය දෙස බලන එකේ තිබෙන එක් මූලික වැරැද්දක් වන්නේ ඇමරිකන් ඩොලරයේ වටිනාකම වසරින් වසර වෙනස් වල බව මෙහිදී සැලකිල්ලට ගෙන නොතිබීමයි. මා මේ කියන්නේ ඇමරිකන් ඩොලරයක රුපියල් අගය වෙනස් වීම ගැන නෙමෙයි. ඒ කරුණට අපි පසුව එමු. මේ කතා කරන්නේ ඇමරිකාවේ උද්ධමනය නිසා ඇමරිකානු ඩොලරයටම සාපේක්ෂව එහි අගය වෙනස් වීම ගැනයි. ඒ නිසා, අපට ඇමරිකාවේ උද්ධමනයේ බලපෑම ඉවත් කර මේ සංඛ්‍යා සංසන්දනය කරන්න වෙනවා. 

ආසන්න වශයෙන් 2004 ඇමරිකානු ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.36ක්ද, 2014 ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.08ක්ද, 2019 ඩොලරයක දැන් වටිනාකම ඩොලර් 1.01ක්ද වෙනවා. නියම අනුපාත යොදා ඉහත ගණන් 2020 මූර්ත ඩොලර් වලට (වසරේ මැද ජූනි මාසයේ අගය සලකමින්) පරිවර්තනය කළ විට ඉහත සංඛ්‍යා වෙනස් වෙන්නේ මේ ආකාරයටයි.

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (2020 ඩොලර් බිලියන)

2004      28.13

2014      85.88

2019      84.54

දැන් මේ ගණන් වල උද්ධමනයේ බලපෑමක් නැති නිසා හරිනම් සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය පෙන්විය යුතුයි. මේ ගණන් අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 13.1%ක් විය යුතුයි. 2015-2019 කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය වසරකට 0.2% බැගින් හැකිලී තිබිය යුතුයි. නමුත්, එය එසේ නොවූ බව අපි දන්නවා. එහෙමනම් මෙහි වැරැද්ද කුමක්ද? 

ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ගණනය කරන්නේ රුපියල් වලින් මිසක් ඩොලර් වලින් නෙමෙයි. එම ගණන් ඩොලර් වලට හරහා පෙන්වීම තුළ තිබෙන්නේ රැවටිල්ලක්. 2005-2014 අතර ලංකාවේ මූර්ත වර්ධන වේගය ඉහළ මට්ටමක වූ බව සැබෑවක් වුවත් එය 13.1% මට්ටමේ තිබුණේ නැහැ. එම වසර දහය තුළ ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගය වුනේ 6.4%ක් පමණයි. නමුත්, නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය 14.4% බැගින් ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. එයින්, 1.3%කට හේතුව ඇමරිකාවේ උද්ධමනයයි. එසේනම්, ඉතිරි 6.7% ආවේ කොහෙන්ද?

මෙය පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා අපට ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ රුපියල් අගයෙන් පටන් ගන්න වෙනවා. කොහොමටත් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ගණනය කරන්නේ රුපියල් වලින් බව මම කිවුවනේ.

නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (රුපියල් බිලියන)

2004        2,091

2014      10,361

2019      15,016

මේ අනුව, 2005-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ රුපියල් අගය වසරකට 17.4% බැගින් ඉහළ ගොස් ඇතත් 2015-2019 කාලයේ එම ඉහළ යාම 7.7%ක් පමණයි. රටේ ජාතික ආදායමේ සැබෑ වැඩිවීම, එහෙමත් නැත්නම් මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වාර්ෂික වර්ධන වේගය හොයාගන්න මේ ගණන් වලින් අදාළ කාල වල පැවති උද්ධමනයේ බලපෑම ඉවත් කරන්න වෙනවා. 2005-2014 කාලයේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 11.0%ක්. 2015-2019 කාලයේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 3.9%ක්. මේ අනුව, අදාළ කාලවල් වල සැබෑ ආර්ථික වර්ධනය පිළිවෙලින් 17.4% -11.0% = 6.4%ක් සහ 7.7% - 3.9% = 3.8%ක් වෙනවා.

දැන් මේ 6.4% ආර්ථික වර්ධනය ඩොලර් වලින් බැලූ විට 14.4% දක්වා වැඩි වී පෙනෙන්නත්, 3.8% ආර්ථික වර්ධනය 1.1% වී පෙනෙන්නත් හේතුව කුමක්ද? 2005-2014 කාලය තුළ ඇමරිකාවේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 2.3%ක්.  2015-2019 කාලය තුළ එය 1.5%ක්. ඒ නිසා, හරිනම් මේ ගණන් 6.4% + 2.3% = 8.7%ක් හා 3.8% + 1.5% = 5.3%ක් විය යුතුයි. එහෙත්, එය එසේ නොවූයේ ඇමරිකානු ඩොලරයට සාපේක්ෂව රුපියලේ විණිමය අනුපාතිකය ඇමරිකාව හා ලංකාව අතර උද්ධමන වෙනසට ගැලපෙන පරිදි වෙනස් නොවීම නිසයි.

ඇමරිකාවේ බඩු මිල 2.3% බැගින් ඉහළ යද්දී ලංකාවේ බඩු මිල 11.0% බැගින් ඉහළ යනවා කියා කියන්නේ ඇමරිකන් බඩු ලංකාවට සාපේක්ෂව වසරකට 8.7% බැගින් ලාබ වෙනවා කියන එකයි. පොදුවේ මෙය ආනයනික බඩු දේශීය නිෂ්පාදන වලට සාපේක්ෂව ලාබ වීමක් කියා කියන්න පුළුවන්. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ අපනයන සමඟ තරඟ කළ නොහැකිව දේශීය කර්මාන්ත වැසී යාමයි. එසේ නොවන්නටනම් රුපියල ඩොලරයට සාපේක්ෂව 8.7%කින් අවප්‍රමාණය වෙන්නට සලස්වන්න වෙනවා. එහෙත්, 2005-2014 කාලය තුළ රුපියල අවශ්‍ය පමණ අවප්‍රමාණය වුනේ නැහැ  අනෙක් අතට 2015-2019 කාලය තුළ රුපියල අවප්‍රමාණය විය යුතුව තිබුණේ 3.9% - 1.5% = 2.4%කින් පමණක් වුවත්, පෙර වසර වල රුපියල අවශ්‍ය පමණ අවප්‍රමාණය වී නොතිබුණු නිසා ඊට වඩා තරමක් හෝ වැඩියෙන් අවප්‍රමාණය වීමට ඉඩ හැරිය යුතු වුනා.

මේ අනුව පැහැදිලි වනු ඇති පරිදි ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය මෙසේ විශාල ලෙස වැඩි වී පෙනෙන්නට ප්‍රධානම හේතුව "වැරදි" විණිමය අනුපාතිකයක් යොදා ගනිමින් රුපියල් වලින් මනින අගයක් ඩොලර් වලින් පෙන්වීමයි. මේ ආකාරයෙන්ම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අනුපාතිකයක් ලෙස රාජ්‍ය ණය පෙන්වන විට ඩොලර් වලින් මනින විදේශ ණය රුපියල් වලට හැරවෙන්නේ "වැරදි" විණිමය අනුපාතිකයක් යොදා ගනිමින් නිසා එම ණය ප්‍රමාණය අඩුවෙන් පෙනෙනවා. වෙනත් නිර්ණායකද වැඩි කර පෙන්වන්නට අවශ්‍ය වූ විට රුපියල් ඩොලර් වලිනුත්, අඩු කර පෙන්වන්නට අවශ්‍ය වූ විට ඩොලර් රුපියල් වලිනුත් පෙන්වීමෙන් නැති සෞභාග්‍යයක් පෙන්විය හැකියි.

අපි නැවත මුල් ප්‍රශ්නයට එමු. මොන විදිහකින් හරි 2005-2014 කාලය තුළ රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය හතර ගුණයකින් වැඩි කරලා පෙන්නුවනේ. මේ ආණ්ඩුවටත් ඒ වැඩේ ඒ විදිහටම කරල පෙන්නන්න පුළුවන්කමක් තියෙනවද? 

අපි කතාව අවුරුදු පහකට සීමා කරමු. 2025 වෙද්දී ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඩොලර් අගය දෙගුණයක් කරලා පෙන්වන්න මේ ආණ්ඩුවට පුළුවන් වෙයිද? මේ වැඩේ කරන්නනම් වසරකට 14.9%කින් ඔය අගය වැඩි කරන්න වෙනවා. ඔය අවුරුදු පහේ රටේ ඇත්ත ආර්ථික වර්ධනය කොයි මට්ටමට උස්සගන්න පුළුවන් වෙයිද? 2005-2014 අතර ලැබුණු යුද්ධය අවසන් කිරීමේ බෝනස් එක නැවත ලැබෙන්නේ නැහැ. එය සුවිශේෂී තත්ත්වයක්. ඒ නිසා, කීනිසියානු පිම්බීම් වලින් පමණක් අපහසුවකින් තොරව ඒ දශකයේ ලබාගත් 6.4% සාමාන්‍යයට නැවත යන්න පුළුවන්කමක් ඇතැයි මම හිතන්නේ නැහැ. 

හැත්තෑ හතෙන් පස්සේ ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය 5%කට කිට්ටුයි. පහුගිය අවුරුදු හතරේදී ආර්ථික වර්ධනය ඔය මට්ටමට පහළින් තිබුණු නිසා එහි වාසියකුත් තිබෙනවා. තව පුළුවන් උප්පරවැට්ටි හැම එකම දමලා 6%ක සාමාන්‍ය වර්ධනයක් ගත්තා කියලා අපි හිතමු. තව 8.9%ක් ඕකට එකතු කළ යුතුයි. ඒක කරන්න වෙන්නේ විණිමය අනුපාතිකය උද්ධමන වෙනස සමඟ ඉහළ යාම යටපත් කිරීමෙන්.

ඉදිරි අවුරුදු පහේ ඇමරිකාවේ උද්ධමනය 2%ක් පමණ වෙයි. ඇමරිකාව මේ ඉලක්ක මට්ටම ඒ තරම් වෙනස් වෙන්න ඉඩ හරින්නේ නැහැ. ඩොලරයක රුපියල් මිල මොන විදියෙන් හරි අවුරුදු පහක්ම දැන් මට්ටමේම තියා ගත්තා කියා හිතමු. එහෙම තත්ත්වයක් යටතේ මේ ඉලක්කයට යන්න ලංකාවේ සාමාන්‍ය උද්ධමනය 11% මට්ටමට යන්න ඉඩ දෙන්න වෙනවා. නමුත්, දැන් කාලයක් තිස්සේම මහ බැංකුව විසින් උද්ධමනය 5-6% මට්ටමේ තියාගෙනයි ඉන්නේ. උද්ධමනය ඉහළ ගියොත් ඊට අනුරූපව පොලී අනුපාතිකත් ඉහළ යනවා. එවිට, ආණ්ඩුවේ වියදම් ඉහළ ගොස් අයවැය හිඟය තවත් පුළුල් වෙන නිසා එය ආණ්ඩුවට ප්‍රශ්නයක් වෙනවා. අනෙක් අතට උද්ධමනය ඉහළ යා නොදී තියා ගන්න එකත් ආණ්ඩුවේ ඉලක්කයක්. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ උද්ධමනය 6% මට්ටමේවත් තියා ගන්න වෙනවා. 

මේ අනුව උද්ධමන වෙනස 4%ක්. ඩොලරයක අගය කිසිදු වෙනසක් නැතිව දැන් මට්ටමේම තියා ගත්තොත් ආර්ථික වර්ධනයේ ඩොලර් අගය ඉහළ යාම 10% මට්ටමට ගන්න පුළුවන්. එය 14.9% මට්ටමට ගන්නනම් අවුරුද්දකට 4.9% බැගින් ඩොලරයේ අගය පහළ දමා ගන්න වෙනවා. ඒක කවදාවත් කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයිනේ. ඩොලරය අවුරුදු පහක් දැන් තිබෙන මට්ටමේ තියාගන්න එකත් මොන විදිහකින්වත් කරන්න බැරි දෙයක්. ඒ නිසා, කලින් වතාවේ වගේ අවුරුදු පහකින් ජාතික අදායම දෙගුණ වෙයි කියලා කවුරු හරි බලා ඉන්නවානම් ඒක අර එළුවාගේ මොකක්ද වැටෙනකම් බලා ඉන්නවා වගේ වැඩක්!

(Image: https://srilankaequity.forumotion.com/t31351-real-reason-for-presnt-level-of-stock-market-in-sri-lanka)

චීන ආදරය

ගූගල් සිතියම් වල දැකිය හැකි හම්බන්තොට වරාය ආශ්‍රිත ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයක් ගැන සමාජ ජාලා වල කතා බහක් ඇති වී තිබෙනවා. මේ ගොඩනැගිලි සැලසුම් කර තිබෙන්නේ ගුවනට "CHINA SW" ලෙස පෙනෙන ආකාරයෙන් වීම ඊට හේතුවයි. කතාව බොරුවක් නෙමෙයි. අදාළ අක්ෂර සංකේත ගූගල් සිතියම් වල ඉතා පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබෙනවා.

මේ කතාබහ කෙරෙහි ලංකාවේ චීන තානාපති කාර්යාලයේද අවධානය යොමු වී තිබෙනවා. තානාපති කාර්යාලය විසින් ට්විටර් කර ඇති පරිදි ඔවුන් මේ ගොඩනැගිලි සංකීර්ණය සැලසුම් කර තිබෙන්නේ "CHINA ❤ SLK" ලෙස ගුවනට පෙනෙන ආකාරයටයි. පසුව, වරායේ ව්‍යාපාරික කටයුතු ඉහළ යද්දී ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයට අලුතෙන් කොටස් එකතු කිරීම නිසා ගුවනට පෙනෙන එහි හැඩය වෙනස් වී තිබෙනවා. තානාපති කාර්යාලයට අනුව මෙහි තිබෙන්නේ "සංවර්ධනය සහ ආදරය පිළිබඳ කතාවක්". 

සමහර විට ඇත්තටම සිදු වුනේ චීන තානාපති කාර්යාලය කියන දෙය වෙන්න ඇති. කෙසේ වුවත්, මේ වන විටනම් ආදරය සංකේතවත් කරන හදවත් ලකුණක් ගුවනට පෙන්වන ගොඩනැගිල්ලක් මෙහි පෙනෙන්නටවත් නැහැ. ඒ වගේම, "K" අකුරක නෂ්ඨාවශේෂද පෙනෙන්නට නැහැ. එහෙත්, "SW" අකුරු වල හැඩය පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබෙනවා. 

සාමාන්‍යයෙන් "SW" අකුරු වලින් අදහස් වෙන්නේ "South West" යන්නයි. එනම් නිරිත දිශාව යන්නයි. ඒ අනුව, "CHINA SW" යන්න නිරිතදිග චීනය ලෙස කියවන්න පුළුවන්. බෙයිජිං නගරයේ සිට නිරිත දිශාවට රේඛාවක් ඇන්දොත් එය හරියටම ලංකාව දක්වා දිගු වෙනවා. මෙය අපූරු අහම්බයක්.

කිසියම් රටක් විසින් වෙනත් රටකට මුදල් ප්‍රදානයක් කරන අවස්ථා වලදී දෙරට අතර මිත්‍රත්වය සංකේතවත් කෙරෙන මෙවැනි සංකේත පිහිටුවීම සාමාන්‍ය දෙයක්. එහෙත්, හම්බන්තොට වරාය එවැනි ප්‍රදානයක් නෙමෙයි. ප්‍රදානයක් කියා කියන්නේ MCC ආධාර මුදල වැනි ආපසු නොගෙවිය යුතු, ඒක පාර්ශ්විකව ලබා දෙන මුදලකටයි. හම්බන්තොට වරාය වෙනුවෙන් වැය කර තිබෙන්නේ ගිණි පොලියට හෝ සාමාන්‍ය පොලියකට ලබාගත් ණයයි. ගිණි පොලියට ණය දීම කිසිසේත්ම ආදරයේ ප්‍රකාශනයක් නෙමෙයි.

මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිව සිටි කාලයේදී ලබාගත් චීන ණය පිළිබඳව දේශපාලන වේදිකා වලදී බොහෝ සේ කතා කරනු ලැබ තිබෙනවා. හම්බන්තොට නගරය ආශ්‍රිත වරාය, ගුවන් තොටුපොළ හා මාර්ග පද්ධතිය සංවර්ධනය කෙරුණේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම චීන ණය යොදා ගනිමිනුයි. මේ ව්‍යාපෘති රටට බරක් බව තේරුම් ගැනීමේදී දේශපාලනය සම්බන්ධ කරගත යුතු නැහැ. එය කරුණු මත පදනම්ව නිශ්චිත ලෙස දැකිය හැකි දෙයක්.

ලංකාවේ රජය පොදු අරමුදල් වැය කිරීමේදී පවා එතරම් පාරදෘශ්‍ය ලෙස කටයුතු කරන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, අපට මේ ලිපිය ලියන්න වෙන්නේ පොදු අවකාශයෙන් සොයා ගත හැකි කරුණු මත පදනම්වයි. එම තොරතුරු වල කිසියම් වැරැද්දක් ඇත්නම් හා වඩා නිවැරදි නිල තොරතුරු ඇත්නම් අපට මෙහි ලියන දේ නිවැරදි කළ හැකියි.

හම්බන්තොට වරාය ඉදි කිරීම සඳහා පළමු අදියරේදී ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් 2007 ඔක්තෝබර් මාසයේදී චීනයේ එක්සිම් බැංකුවෙන් 6.3%ක පොලියට වසර පහළොවක කාලයකින් ආපසු ගෙවීමේ කොන්දේසිය මත ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 307ක වටිනාකමැති ණය මුදලක් මුලින්ම ලබා ගෙන තිබෙනවා. ණය වාරික හා පොලී මුදල් ආපසු ගෙවීම ආරම්භ වන්නේ වසර 4ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුවයි. මේ අනුව, මේ ණය මුදල 2012 සිට 2027 දක්වා කාලය තුළ ගෙවිය යුතුයැයි මා සිතනවා. 

ණය ලබා ගෙන ඇති ඉතා අධික පොලී අනුපාතය අනුව ලබාගත් මුදලටත් වඩා වැඩි මුදලක් පොලී වශයෙන් ගෙවන්නට සිදුවන බව පැහැදිලියි. ඉන් පසුව පසුව එක්සිම් බැංකුවෙන් 6.3% පොලියටම තවත් ඇමරිකන් ඩොලර් 147ක මුදලක් ලබා ගෙන තිබෙනවා. වසර 5ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුව වසර 20ක් තුළ ආපසු ගෙවිය යුතුයි. මෙම ණය මුදල් වෙනුවෙන් මුලදී 1.3%ක පොලියකට එකඟ වී ඇතත් පසුව පොලී අනුපාතිකය 6.3% දක්වා ඉහළ දැමීමට දෙපාර්ශ්වය එකඟ වී තිබෙන බව මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන්. ණය ගිවිසුම පිළිබඳ හෙට්ටු කිරීම් වලදී මතු වූ කිසියම් කරුණක් මෙයට හේතු වුනා විය හැකියි.

ඉන් පසුව, 2012 සැප්තැම්බර් මාසයේදී මෙම ව්‍යාපෘතියේ දෙවන අදියර වෙනුවෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 809.35ක ණය මුදලක් කොටස් තුනකට ලබා ගෙන තිබෙනවා. එයින් ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 158.35ක කොටසක් හා ඩොලර් මිලියන 600ක කොටසක් චීන රජය විසින් සහන පදනමක් යටතේ ලබා දී තිබෙනවා. සහන පදනමක් කියා කිවුවත්, මේ පොලියත් 3%ක පොලියක්. සය වසරක ප්‍රමාද කාලයකින් පසු වසර 19කින් ණය මුදල ආපසු ගෙවිය යුතුයි. මේ අනුව, 2019-2038 කාලය තුළ ලබා ගත් මුදල හා එම මුදලින් 75%ක පමණ පොලී මුදලක් ආපසු ගෙවන්නට සිදු වෙනවා.

තවත් ඩොලර් මිලියන 51ක් ලබා ගෙන තිබෙන්නේ සයමස් ලිබෝර් පොලී අනුපාතිකයට 5.6%ක් එකතු කළ විට ලැබෙන පොලී අනුපාතිකයටයි. දැනට පවතින ලිබෝ පොලී අනුපාතිකය අනුව 6%ක පමණ පොලියක්. වසර 4ක ප්‍රමාද කාලයකින් පසුව වසර 15ක් ඇතුළත ගෙවිය යුතුයි. ඒ කියන්නේ මේ ණය මුදල ආපසු ගෙවන්න වෙන්නේ 2017-2032 කාලය ඇතුළතයි. ගෙවිය යුතු පොලී මුදල ලබා ගත් ණය මුදලට වඩා වැඩි බව පැහැදිලියි.

පළමු හා දෙවන අදියර වලදී ලබාගත් ඉහත ණය මුදල් වල එකතුව අවම වශයෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් 1,308ක්. වරායේ ඉන්ධන සැපයීම් පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 77ක, පස් අවුරුදු පමා කාලයකින් පසු වසර 15කින් ගෙවිය යුතු ණය මුදලක් චීන එක්සිම් බැංකුවේ ලබා ගෙන ඇතත් ඒ සඳහා ගෙවීමට එකඟ වී ඇති පොලිය සොයා ගත නොහැකියි. සවුත් චයිනා මෝර්නින් පෝස්ට් අනුව, වරාය ඉදි කිරීම සඳහා ලබාගත් ණය වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු පොලිය මෙන්ම මත්තල ගුවන් තොටුපොළ ඉදි කිරීම සඳහා ලබාගත් ණය සඳහා වන පොලියද හෙට්ටු කිරීම් වලදී 1.3% සිට 6.3% දක්වා ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.

හම්බන්තොට වරාය, ගුවන් තොටුපොළ හා ආශ්‍රිත ව්‍යාපෘති වෙනුවෙන් ලබා ගෙන ඇති ණය මුදල ආසන්න වශයෙන් ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 2ක් පමණවත් විය යුතු අතර මේ වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු සාමාන්‍ය පොලී අනුපාතිකය ආසන්න වශයෙන් 4.5%-5% පමණ විය යුතුයි. එනම් වසරකට ඩොලර් මිලියන 100කට ආසන්න මුදලක්. මේ ණය බොහොමයක් ආපසු ගෙවීම ආරම්භ වුනේ පසුගිය වසර වලදී. 2005-2015 රාජපක්ෂ යුගයේදී කළේ ණය අරගෙන වියදම් කර ණය ගෙවීම අනාගතයට ඉතිරි කිරීමයි. එම ණය ගෙවීමේ ප්‍රශ්නයට නැවත රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවකටම මුහුණ දෙන්නට සිදු වීම දෛවයේ සරදමක්. 

රටක් ණය ගැනීම ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. ණය ගැනීම ප්‍රශ්නයක් වන්නේ එම ණය මුදල් වැය කරන ආකාරය අනුවයි. හම්බන්තොට ආශ්‍රිත ව්‍යාපෘති වෙනුවෙන් ලබා ගත් ණය ආපසු ගෙවිය හැකි ආදායමක් එම ව්‍යාපෘති වලින් නොලැබෙන බව ඉතා පැහැදිලියි. එවැනි ශක්‍යතාවයක් මෙම ව්‍යාපෘති ආරම්භ කරන අවස්ථාවේදී හෝ පෙනෙන්නට තිබුනේයැයි මා සිතන්නේ නැහැ. 

කොහොම වුනත් මේ ණය චීනයටනම් ආදායම් උල්පතක්. ඒ නිසා, චීනයට ලංකාව පිළිබඳ ආදරයක් ඇති වීම පහසුවෙන් තේරුම් ගත හැකියි.

References: AidData. 2017. Global Chinese Official Finance Dataset, Version 1.0. Retrieved from http://aiddata.org/data/chinese-global-official-finance-dataset.

කොරෝනාවෙන් වැසුණු ආර්ථිකයේ හෙළුව

මුළු රටම මහ මැතිවරණය වෙත අවධානය යොමු කර සිටිද්දී ජන හා සංඛ්‍යාලේඛණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 2020 පළමු කාර්තුව හා අදාළ ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කළා. මේ ඇස්තමේන්තු අනුව 2020 පළමු කාර්තුව තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය 1.6%කින් කුඩා වී තිබෙනවා.

සාමාන්‍යයෙන් ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කරන නිශ්චිත දිනයක් තිබෙනවා. 2020 පළමු කාර්තුව සඳහා වන ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් විය යුතුව තිබුණේ ජූනි 15 දිනයි. කොරෝනා හේතුවෙන් රට වසා දැමීම නිසා නියමිත දිනයට මෙම ඇස්තමේන්තු ප්‍රකාශයට පත් කළ නොහැකි වීම පිළිගත හැකි දෙයක් වුවත්, එය මහ මැතිවරණ දිනය තෙක් පමා වීම අහම්බයක්ම නොවිය හැකියි.

රටක ආර්ථිකය සාමාන්‍යයෙන් වසරින් වසර ප්‍රසාරණය වෙනවා. ජනගහණය වර්ධනය වීමත්, කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාම නිසා ඒක පුද්ගල නිෂ්පාදිතය ඉහළ යාමත් ඊට හේතු වෙනවා. එහෙත්, දිගුකාලීනව එසේ වර්ධනය වන ආර්ථිකයක් කෙටිකාලීනව සංකෝචනය වන අවස්ථා තිබෙනවා. ආර්ථික අවපාත ලෙස අප විසින් හඳුනාගන්නේ මෙවැනි අවස්ථා.

ආර්ථික අවපාත හැම විටම තාවකාලිකයි. ආර්ථික අවපාත වලින් රටක දිගුකාලීන වර්ධන වේගයට බලපෑමක් සිදු වන්නේ නැහැ. එය තීරණය වන්නේ කිසියම් රටක කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාමේ වේගය මතයි. මෙය වැඩි දියුණු වන තාක්ෂණය, නවෝත්පාදන බිහි වීම, ව්‍යවසායකත්වය වැනි කරුණු මත තීරණය වන දෙයක්. ඒ නිසා, ආර්ථික අවපාතයකින් ආර්ථිකයක් සංකෝචනය වන හැම අවස්ථාවකින් පසුවම ආර්ථිකයක් එහි සාමාන්‍ය වර්ධන වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් වර්ධනය වී තාවකාලිකව සිදු වූ හානිය පූරණය කර ගන්නවා. මෙය ස්වභාවිකවම සිදු වන නිසා ආර්ථික අවපාතයකින් ගොඩ යාමට  රජයේ හෝ මහ බැංකුවේ මැදිහත් වීම් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ. 

මැදිහත්වීම් මගින් දිගුකාලීනව සිදුවන වෙනසක් නැතත්, කෙටිකාලීනව ආර්ථික අවපාතයක හානිය අඩු කරගන්න පුළුවන්. ස්වභාවිකව ආර්ථික අවපාතයකින් ගොඩ යාමට ගත වන කාලය වගේම ආර්ථික අවපාතයක තීව්‍රතාවයත් මුදල් හා රාජ්‍යමූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති වල උපකාරයෙන් අඩු කරගන්න පුළුවන්. එහෙත්, මෙවැනි ක්‍රියාමාර්ග ඕනෑවට වඩා දුරදිග ගියොත් ලෙඩේ හානියට වඩා ප්‍රතිකාර වල හානිය වැඩි වෙන්නත් පුළුවන්.

ඇමරිකාව වැනි ආර්ථික සංවර්ධන හිණි පෙතේ ඉහළින් සිටින රටවලට ආර්ථික අවපාත දුලබ දේවල් නෙමෙයි. එහෙත්, ලංකාව වැනි ආර්ථික සංවර්ධන හිණි පෙතේ පහළින් සිටින රටවලට එසේ නිතර ආර්ථික අවපාත වලට මුහුණ දෙන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. කවර හෝ හේතුවක් නිසා ආර්ථික සංවර්ධනය අතින් ඉදිරියෙන් සිටින, මිනිස් ශ්‍රමයේ කාර්යක්ෂමතාවය ඉතා ඉහළ මට්ටමක තිබෙන රටකට එම කාර්යක්ෂමතාවය තව දුරටත් ඉහළ දමා ගැනීමට නොහැකි වන අවස්ථාවකදී පවා ලංකාව වැනි රටකට එසේ එය පහසුවෙන් කළ හැකියි. ඉදිරි පෙළේ ආර්ථිකයක් ඇති රටක් රෝදය සොයා ගත් විට ලෝකයේ අනෙක් හැම රටක්ම නැවත රෝදය හොයා ගන්න අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. රෝදය හයි කරගෙන ගමන යන එක පමණයි කරන්න තියෙන්නේ. ඒක පුද්ගල ආදායම අඩු රටවලට වැඩි වේගයකින් වර්ධනය විය හැක්කේ මේ නිසා.

මා හිතන විදිහට මීට පෙර ලංකාව ආර්ථික අවපාතයකට මුහුණ දී තිබෙන්නේ 2001 වසරේදී පමණයි. මේ දෙවෙනි අවස්ථාව.

නිදහසින් පසු මුල් වරට හා 2020 දක්වා අවසන් වරට ලංකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනේ 2001 වසරේදී. එම වසරේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 1.5%කින් සංකෝචනය වුනා. මීට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වුනේ එම වසරේ දෙවන භාගයේදී සිදු වූ ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියා දෙකක්. 

එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් 2001 ජූලි 24 දා කටුනායක ගුවන් තොටුපොළට හා ගුවන් හමුදා කඳවුරට එල්ල කළ ප්‍රහාරයෙන් පසුව ලංකාව තාවකාලිකව සංවෘත රටක් බවට පත් වුනා කියා කිව හැකියි. ඒ තත්ත්වය වැඩි කාලයක් නොපැවතියත් ඒ සිද්ධියෙන් පසුව ලංකාව මත පනවනු ලැබූ රක්ෂණ අධිභාර ආදිය නිසා ආර්ථිකයට විශාල බලපෑමක් සිදු වුනා.

කටුනායක ප්‍රහාරය මෑතකදී සිදු වූ පාස්කු ප්‍රහාරයට සංසන්දනය කළ හැකි එකක් නෙමෙයි. එහි හානිය හැම අතින්ම ඊට වඩා බොහෝ වැඩි එකක්. එහෙත්, කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුවද ලංකාවේ ආර්ථිකය ක්‍රමයෙන් හිස එසවූවා. 2001 සැප්තැම්බර් 11 දින අල්-කයිඩා සංවිධානය විසින් ඇමරිකාවේ නිවුයෝර්ක්හි ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය ඇතුළු ස්ථාන කිහිපයකට ප්‍රහාර එල්ල කළේ කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුව ලංකාවේ ආර්ථිකය හිස ඔසොවමින් සිටින විටයි. කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් තරම් නොවුනත් මෙයින්ද ලංකාවට යම් බලපෑමක් වුනා.

ලංකාවේ ආර්ථිකය 2001 වසර තුළදී සංකෝචනය වීමට ප්‍රධාන හේතුව ඉහත කී ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාර වුවත් එම ප්‍රහාර නිසා පහර වැදුනේ ඒ වන විට කොහොමටත් දුර්වල වී තිබුණු ආර්ථිකයකටයි. 2000 වසරේ සිට ලංකාව මුහුණ දෙමින් සිටි දරුණු නියඟය නිසා කෘෂිකාර්මික අංශය දුර්වල වෙමින් තියෙද්දී දිගින් දිගටම සිදුකළ විදුලි කප්පාදුව නිසා අනෙකුත් අංශද දුර්වල වෙමින් තිබුණා. ඒ වගේම, 2000 මැද භාගයේ සිට ඇමරිකාව ප්‍රධාන බටහිර රටවල ආර්ථික වර්ධන වේගයද සීඝ්‍ර ලෙස අඩු වී ලංකාවේ අපනයන ආදායම් වලට බලපෑම් කරමින් තිබුණා.

මුල් ඇස්තමේන්තු අනුව 2001 දෙවන කාර්තුවේ ලංකාවේ ආර්ථිකය වර්ධනයක් පෙන්වා තිබුණත් 2002දී ප්‍රකාශිත සංශෝධිත ඇස්තමේන්තු අනුව 2001 දෙවන කාර්තුවේදීද ලංකාවේ ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් (0.06%කින්) සංකෝචනය වී තිබුණා. කටුනායක ප්‍රහාරය එසේ පැවති හිඟන්නාගේ පාත්තරයට වැටුණු හෙනහුරෙක් වුනා. 2001 තෙවන කාර්තුවේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 3.89%කින්ද, සිවුවන කාර්තුවේදී 3.61%කින්ද හැකිලුනා. වසර තුළ ආර්ථික සංකෝචනය 1.5%කට සීමා වුනේ පළමු කාර්තුව සාපේක්ෂව හොඳ එකක් වීම නිසයි.

කාර්තු දෙකකින් හෝ තුනකින් පසුව ලංකාව 2001 ආර්ථික අවපාතයෙන් ගොඩ ගියා. 2002 වසරේදී ලංකාවේ ආර්ථිකය 4.0%කින් වර්ධනය වී පෙර වසරේ වූ හානිය ආවරණය කර ගත්තා. ඒ කටුනායක ප්‍රහාරයේ දැවැන්ත ආර්ථික බලපෑමට වගේම ඉතා අහිතකර ජාත්‍යන්තර තත්ත්වයන්ටද මුහුණ දෙමිනුයි. නැවත ලංකාව ආර්ථිකය අවපාතයක් කරා ගමන් කර තිබෙන්නේ එයින් වසර විස්සකට පසුවයි.

මෙවර ආර්ථිකය සංකෝචනය වීමට ප්‍රධාන හේතුව කොරෝනා වසංගතය හා එය මර්ධනය කිරීම සඳහා ගත් ක්‍රියාමාර්ග බවට සැකයක් නැහැ. එහෙත්, කොරෝනා වැළඳුනු ලංකාවේ ආර්ථිකය සනීපෙන් හිටි එකක් නෙමෙයි. කොරෝනා ආවේ නැතත් මේ අවුරුද්දේ ලංකාවේ ආර්ථිකයට උඩින් කණ කොක්කු පියාඹන්න ඉඩ තිබුණා. කොරෝනා නිසා වුනේ ආර්ථිකයේ හෙළුව වහගන්න ආවරණයක් ලැබුණු එකයි.

කොරෝනා බලපෑම ලංකාවේ ආර්ථිකයට දැනෙන්න ගත්තේ මාර්තු මැද සිටයි. ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ඉදිරිපත්ව තිබෙන්නේ මාර්තු 31න් අවසන් වන කාර්තුව සඳහායි. එම කාර්තුවේ අවසන් දෙසතිය දක්වා ලංකාවට කොරෝනා වල බලපෑමක් තිබුණේ නැහැ. ආර්ථික වර්ධනය සෘණ අගයක් ගත්තේ අවසන් දෙසතියේ රටේ ආර්ථික කටයුතු ඇණ හිටීම නිසා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත්, එසේ නොවුනානම් ආර්ථිකය ලොකු වර්ධනයක් පෙන්විය හැකිව තිබුණා කියා කවුරු හෝ කියනවානම් එය විශාල බොරුවක්. 

ඇමරිකාවට කොරෝනා බලපෑම දැනෙන්න පටන් ගත්තේත් මාර්තු මැද සිටයි. එහෙත්, 2020 පළමු කාර්තුවේදී ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය සංකෝචනය වුනේ නැහැ. ආර්ථික වර්ධන වේගය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වුනත් පෙර වසරේ පළමු කාර්තුවට සාපේක්ෂව ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය 0.6%කින් ප්‍රසාරණය වුනා. කෝවිඩ් බලපෑම ඇමරිකාවේ ආර්ථිකයට දරුණුවට දැනුනේ දෙවන කාර්තුවේදීයි. පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව දෙවන කාර්තුවේදී ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය 9.5%කින් සංකෝචනය වුනා. මෙය ඇමරිකානු ඉතිහාසය තුළ වාර්තා වී ඇති නරකම තත්ත්වයක්. ඇමරිකාව ගැන සඳහන් කළේ ඉදිරියට ලැබෙන්නට නියමිත 2020 දෙවන කාර්තුව සඳහා වන ලංකාවේ ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු ගැන අදහසක් ගන්නයි.

දෙවන කාර්තුව වගේම තෙවන කාර්තුවත් කෝවිඩ් බලපෑමෙන් නොතොර බව ඉතා පැහැදිලියි. සිවුවන කාර්තුවේදී මේ තත්ත්වය යථා තත්ත්වයට පත් වෙයි කියා හිතන්න අමාරුයි. ඒ අනුව, මේ අවුරුද්දේ ලංකාවේ නූතන ඉතිහාසය තුළ වාර්තා වී ඇති විශාලම ආර්ථික අවපාතයට රටට මුහුණ දෙන්න සිදු වන බව පැහැදිලියි.

වත්මන් ආණ්ඩුව විසින් මෙතෙක් ලංකාවේ කෝවිඩ් වසංගතය මනා සේ පාලනය කර තිබෙනවා. ඒ සඳහා ගෝඨාභයගේ නායකත්වය උපකාරී වුනා කියන එක බැහැර කළ හැකි කරුණක් නෙමෙයි. ඒ වෙනුවෙන්, ජනතාව මහ මැතිවරණයේදී කෘතගුණ සලකා ඇති බවත් පෙනෙනවා.

ලෝකයේ වගේම දකුණු ආසියානු කලාපයේ දැනට පවතින තත්ත්වය අනුව ලංකාවේ කෝවිඩ් පාලනය දිගටම පවත්වා ගැනීමට සැලකිය යුතු මිලක් ගෙවන්න වෙනවා. එයින් ආර්ථිකයට තුවාල සිදු වෙනවා. කෙසේ වුවත් මේ හානි තාවකාලිකයි. කෝවිඩ් වැනි හේතුවක් නිසා සංකෝචනය වන ආර්ථිකය කෝවිඩ් වලින් පසුව නැවත ප්‍රසාරණය වෙයි. ඒ නිසා, කෝවිඩ් වල ආර්ථික බලපෑම තාවකාලික එකක්. එසේ වුවත්, තාවකාලික හෝ හානි හානිම තමයි. 

කකුලක තුවාලයක් හැදුනාම තාවකාලිකව සුපුරුදු විනෝදය නැති වෙනවා වුනත් තුවාලය සනීප වුනාට පසුව නැවත පරණ පුරුදු ජීවිතයටම යන්න බාධාවක් නැහැ. ඒ නිසා, දිගුකාලීනව බලනවානම් වඩා වැදගත් වන්නේ දිගුකාලීනව සාමාන්‍ය ජීවිතය වඩා යහපත් කර ගැනීම මිසක් මේ වෙලාවේ කකුලේ තිබෙන තුවාලය සනීප කර ගැනීමට මුළු බර යොදවන එක නෙමෙයි. එහෙම කියලා මේ මොහොතේ තුවාලයේ වේදනාව විඳින්න කවුරුවත් කැමති වෙන්නේත් නැහැ.

මේ වෙලාවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේදී තුවාල වල වේදනාව අඩු කරන පිළියම් ගැන හිතන්න වෙනවා. එහෙත්, ඒ අතරම දිගුකාලීනව වද දෙන වේදනා කැක්කුම් නිට්ටාවටම සනීප කර ගන්න එක ගැනත් හිතන්න වෙනවා. තුවාල වී ඇඳට වී ඉන්න වෙලාව එවැනි දිගුකාලීන උපාය මාර්ග ගැන හිතන්න හොඳ අවස්ථාවක්.

පසුගිය වසර හතර තුළ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය ක්‍රමයෙන් පහළ ගිය බව කවුරුත් දන්නා කරුණක්. 2019දී ආර්ථිකය වර්ධනය වුනේ 2.3%කින් පමණයි. 2015-2019 වසර පහ තුළ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගය වසරින් වසර පහළ ගියා. මේ ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ බොහෝ දෙනෙක් එය දකින්නේ යහපාලන ආණ්ඩුවේ වැරැද්දක් ලෙසයි.

පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩුවෙන්න යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හේතු වුනා කියන එක බොරුවක් නෙමෙයි. එහෙත්, එය වැරැද්දක්ද නැද්ද කියන එක විෂයමූලික කරුණක්. යහපාලන ආණ්ඩුව මුල සිටම ඉහළ වර්ධන වේගයක් ඉලක්ක කළේම නැහැ. ඒ වෙනුවට ඔවුන් ඉලක්ක කළේ දිගුකාලීන ආර්ථික ස්ථාවරත්වයයි. එවැනි ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් අවශ්‍ය වුනේ මහින්ද රාජපක්ෂගේ ධුර කාලය තුළ ලංකාවේ ආර්ථිකය එහි විභවය ඉක්මවා ප්‍රසාරණය කරන්නට යාමෙන් අස්ථාවර තත්වයකට පත්ව තිබීම නිසයි.

පසුගිය වසරේ ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් බිලියන 84ක්. මාල දිවයිනේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් බිලියන 5.7ක්. කිසියම් ආකාරයකින් මාල දිවයින ලංකාවේ කොටසක් වුවහොත් ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය එක වරම 6.8%කින් ඉහළ යනවා. ඊට අමතරව ලංකාවේ ආර්ථිකය කොහොමටත් වර්ධනය වන ප්‍රමාණයක්ද තිබෙනවා. 

යම් හෙයකින් මාල දිවයින එක වරම ලංකාවේ කොටසක් නොවී වසර හතරක කාලයක් තිස්සේ එහි දූපත් ලංකාවේ කොටස් බවට පත් වුනොත් වසරකට 1.7%ක වර්ධන වේගයක් ලංකාවේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන වේගයට එකතු වෙනවා. සාමාන්‍ය වර්ධන වේගය 5%නම් එම වසර හතර ඇතුළත ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 6.7%ක් බවට පත් වෙනවා. නමුත්, එම වසර හතරෙන් පසුව ආර්ථික වර්ධන වේගය නැවත 5% මට්ටමටම යනවා.

උතුරේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වෙද්දී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය ඉහළ යන බව පෙනුනේත් මේ සංසිද්ධිය නිසා. නමට ලංකාවම වුනත් සිවිල් යුද්ධය පැවතුනු කාලයේ ලංකාව සහ එයින් පසු ලංකාව රටවල් දෙකක්. ආර්ථිකයේ සීමා පුළුල් වෙද්දී ආර්ථිකය එක වර වර්ධනය වීම කාර්යක්ෂමතාවය ඉහළ යාමෙන් සිදු වූ සාමාන්‍ය වර්ධනයක් නෙමෙයි. 

අපි හිතමු ලංකාවේ කොටසක් වෙන්න කලින් මාල දිවයිනේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය තිබුණේ 2% මට්ටමේ කියලා. ලංකාවේ එම මට්ටම 5%යි. දැන් මාල දිවයින ලංකාවේ කොටසක් වුනාට පස්සේ සාමාන්‍ය වර්ධනය වෙන්නේ 5%ද නැත්නම් 2%ද? මෙය බොහෝ විට 5%ට තරමක් අඩු ආර්ථික වර්ධනයක්. මොකද අලුතෙන් එකතු වූ කොටස මුල් කොටස තරම්ම වේගයෙන් වර්ධනය වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා එකවර සිදු වූ වාසිය දිගුකාලීන අවාසියකින් කෙළවර වෙන්න පුළුවන්. නැගෙනහිර ජර්මනිය බටහිර ජර්මනිය හා එක්වීමෙන් පසුව සිදු වුනේත් මෙවැන්නක්.

ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වෙන්න ආසන්න කාලයේදී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනය අනපේක්ෂිත ලෙස ඉහළ ගියා. ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් විසින් එය කියවා ගත්තේ යුද්ධය අවසන් වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලංකාවේ විභව වර්ධන වේගය ඉහළ යාමක් විදිහටයි. එහෙත් ඇත්තටම සිදුව තිබුණේ මා ඉහත විස්තර කළ සංසිද්ධිය මිසක් රටේ විභව ආර්ථික වර්ධන වේගය ඉහළ යාමක් නෙමෙයි.

මේ ආකාරයේ ප්‍රතිපත්ති අත්වැරදී ඉතාම සාමාන්‍යයි. වසර 26ක සිවිල් යුද්ධයක් අවසන් වීමෙන් පසුව ඇති වන තත්ත්වයන් එක වර පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න අමාරුයි. ඒ වෙලාවේ ලංකාවේ විභව වර්ධන වේගයේ ඉහළ යාමක් සිදු විය හැකිව තිබුණා. ඒ නිසා, මෙය ඒ අවස්ථාවේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් අතින් සිදු වූ අත් වැරැද්දක් මිස ඔවුන් විසින් කළ වැරැද්දක් නෙමෙයි.

සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසුව සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගිය ආර්ථික වර්ධන වේගය නිසා රටේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් ඇතුළු ආණ්ඩුවේ ඇස් නිලංකාර වුනා. ගිණිකන වැටුණා. ඔවුන් එම වර්ධන වේගය තවත් වැඩි කර ගැනීමට ඉලක්ක කළා. එය හොඳ චේතනාවෙන් කළ දෙයක්. 2010 පමණ වෙද්දී යුද්ධය අවසන් වීමේ බෝනස් එක ඉවර වුනා. ඉන් පසුව, අර බලාපොරොත්තු වූ ඉලක්ක සපුරා ගැනීම අමාරු බව පෙනෙද්දී රජය මැදිහත් වී අවශ්‍ය පමණ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය කිරීමට ආණ්ඩුව උත්සාහ කළා. ඒ සඳහා අනාගතය අස්ථාවර කරමින් ණය ගන්න සිදු වුනා. 

මෙසේ දෙවන අදියරේදී ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වුනේ එහි විභව මට්ටම ඉක්මවමින්. රටේ ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වූ තරමට එහි විභවය ප්‍රසාරණය වී තිබුණේ නැහැ. එවැනි තත්ත්වයක් කෘතීම හා අස්ථාවර තත්තත්වයක්.

මහින්ද රාජපක්ෂගේ කාලයේදී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය පෙර කාල වලට වඩා ඉහළ මට්ටමක තිබුණේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමේ අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි. සිවිල් යුද්ධය අවසන් වුනේ එම ආණ්ඩුවේ දේශපාලන නායකත්වය යටතේ නිසා ඒ හේතුවෙන් ඉහළ ගිය ආර්ථික වර්ධනය වෙනුවෙන්ද ඔවුන්ට ගෞරවය හිමි විය යුතුයි. නමුත්, මෙහිදී එම ආණ්ඩුව විසින් යුද්ධය අවසන් කිරීම හා ඒ අතරම ආර්ථිකය ගොඩ දැමීම ලෙස කටයුතු දෙකක් කළේ නැහැ. ඒ නිසා, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් වෙනම අමතර නම්බු දෙන්න අවශ්‍ය නැහැ. රටක විභව වර්ධන වේගය ඉහළ යාම හොඳ දෙයක් වුවත් රාජ්‍ය මැදිහත් වීම මත විභව මට්ටම ඉක්මවා ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වීම සැලකෙන්නේ නරක දෙයක් ලෙසයි. එවැන්නක් මගින් පිළිබිඹු වෙන්නේ දුර්වල ආර්ථික කළමනාකරණයක්.

යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් කළේ ඕනෑවට වඩා පිම්බී පුපුරා යාමට නියමිතව තිබූ ආර්ථිකයට තුවාල කර හෙමින් එහි හුලං බැස්සවීමයි. එය ජනප්‍රිය නොවන දේශපාලනික සිය දිවි නසාගැනීමක් වැනි වැඩක් වුවත් ඔවුන් එය කළා. පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩාල වීම යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති වල වැරැද්දක් කියා කිව නොහැක්කේ ඒ නිසයි. මේ කරුණ පිළිබඳව මේ ආණ්ඩුව එකඟ නොවනවානම් එයින් අදහස් වෙන්නේ පසුගිය ආණ්ඩුව ලංකාවේ විභව ආර්ථික වර්ධන වේගය පවත්වා ගැනීමට අසමත් වුනා කියන එකයි. එය එසේනම් දැන් මේ රජය කිසිවක් නොකළත් රටේ ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය විය යුතුයි.

කෙසේ වුවත්, යහපාලන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති පරිපූර්ණ නැහැ. ඔවුන් කෙටිකාලීනව ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීම සඳහා කළ යුතු දේ කළත් ආර්ථිකයේ නිදන්ගත රෝග සඳහා පිළියම් යෙදුවේ නැහැ. ඒ රෝග තවමත් එසේම තිබෙනවා. මේ වසරේ පළමු කාර්තුවේදී රටේ ආර්ථික වර්ධන වේගය සෘණ අගයක් වීමට කෝවිඩ් වලට අමතරව එම නිදන්ගත රෝගද හේතු වී තිබෙනවා.

පසුගිය වසරේ සිදු වූ පාස්කු ප්‍රහාරය නිසා ආර්ථිකයට බලපෑමක් සිදු වුනා. එම ප්‍රහාරය වලක්වා නොගැනීම පසුගිය ආණ්ඩුවේ වැරැද්දක්ද කියා මා හරියටම දන්නේ නැහැ. මට ආරක්ෂක කටයුතු හා අදාළ විශේෂඥ දැනුමක් නැහැ. එය එසේනම්  වක්‍ර ලෙස පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑමේ වගකීමද පසුගිය ආණ්ඩුව මත පැටවෙනවා. එහෙත්, එම බලපෑම මේ වසරේ පළමු කාර්තුව දක්වාම තිබෙනවා කියන එක පදනමක් නැති කතාවක්. 

එක පැත්තකින් පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑම 2001 කටුනායක ප්‍රහාරයට සාපේක්ෂව ඉතා අඩු මට්ටමක එකක්. කටුනායක ප්‍රහාරයෙන් පසුවත් ආර්ථිකය ඉතා ඉක්මණින් යථා තත්ත්වයට පත් වුනා. පාස්කු ප්‍රහාරයේ ආර්ථික බලපෑම තිබුණේ 2019 දෙවන කාර්තුවේදී. තෙවන හා සිවුවන කාර්තු වෙද්දී එම බලපෑම සමනය වී තිබුණා. පාස්කු ප්‍රහාරයේ බලපෑමක් නැවත 2020 පළමු කාර්තුවේදී පෙනෙන්න හේතුවක් නැහැ.

වැටී සිටින තැනින් නැගිටිනු පිණිස සැලසුම් හැදීමේදී ආණ්ඩුව විසින් මුල් තැන දිය යුත්තේ කෝවිඩ් නිසා ඇති වූ තුවාල ඉක්මණින් සනීප කර ගැනීමට වඩා කාලයක් තිස්සේ තිබෙන නිදන්ගත රෝග සුව කර ගැනීමටයි. කෝවිඩ් තුවාල කොහොමටත් සනීප වෙයි. නමුත්, අර නිදන්ගත රෝග එසේ සුව වෙන්නේ නැහැ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහ බැංකුවට ගොස් හැසිරුණු ආකාරය මම කිසිසේත්ම අනුමත කරන්නේ නැහැ. එවැනි හැසිරීම් රටේ බොහෝ දෙනෙක් අනුමත කිරීමෙන් නොනැවතී අගය කරනවා වෙන්න පුළුවන්. එය වෙනම කරුණක්. එම හැසිරීම මා අනුමත නොකළත් ආණ්ඩුවේ අදාළ යෝජනාව සාධනීය එකක්. මේ වෙලාවේ කළ යුතු හොඳම දෙය තෝරාගත් ක්ෂේත්‍ර වල සුළු හා මධ්‍යම පරිමාණ ආයෝජකයින් දිරිමත් කිරීමයි. මම හිතන්නේ එන්ටප්‍රයිස් ලංකා හරහා පසුගිය ආණ්ඩුව උත්සාහ කළේත් එවැන්නක්. වැඩේ කෙරෙනවානම් නම එන්ටප්‍රයිස්ද සෞභාග්‍යාද කියන එක වැදගත් නැහැ. 

එසේ නැතුව, පසුගිය රාජපක්ෂ දශකයේ ක්‍රමයට මහා පරිමාණ සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රම වෙනුවෙන් ආයෝජනය කරලා ආර්ථිකය ක්ෂණිකව පුම්බන්න ගියොත්නම් ලෝක විනාශය සිදු වෙන්න වැඩි කාලයක් යන එකක් නැහැ. දැන් නොපෙනුණත්, කෝවිඩ් ප්‍රශ්නය ඉවර වෙද්දී ෆේස් මාස්ක් වලින් වැහිල තිබෙන ආර්ථිකයේ හෙළුව පෙනෙන්න ගනියි.

පාර ක්ලියර්!

ලංකාවේ මහ මැතිවරණයට කිසිසේත්ම සම්බන්ධයක් නැති වෘත්තීය කටයුතු කිහිපයක් නිසා බ්ලොග් එක පැත්තේ එන්න වෙලාව හොයා ගන්න අසීරු වුනත් හැමදාම කරන පරිදි මැතිවරණ ප්‍රතිඵල පිළිබඳ යම් විශ්ලේෂණයක් නොකරත් බැහැනේ. මා හැම විටම කියන පරිදි මිනිස්සු වෙනස් වෙන විට ආණ්ඩු වෙනස් වෙනවා. ආණ්ඩු වලට වියුක්ත පැවැත්මක් නැහැ.

පෙර ලිපියක ලියූ පරිදි "1956, 1970, 1977, 1994, 2010, 2015, 2018, 2019 ආදී සෑම අවස්ථාවකම මහජන මතය ප්‍රබල ලෙස මතු වුනා". දැන් 2020දී නැවතත් ඒ දෙයම සිදු වී තිබෙනවා. මා හිතන්නේ මේ ප්‍රතිඵලය මැතිවරණයට පෙර කිසිවෙකුටත් මෙලෙසම පුරෝකථනය කළ නොහැකි වූ බවයි.

මේ මැතිවරණයෙන් ආණ්ඩුව ජයගනු ඇති බව කිසිදු සැකයක් තිබුණු කරුණක් නෙමෙයි. මගේ ඇස්තමේන්තුව වුනේ ආණ්ඩුව 125-130 අතර මන්ත්‍රී ධුර ප්‍රමාණක් ලබා ගනු ඇති බවයි. එමෙන්ම මගේ විශ්වාසය වූයේ ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියත්වය යම් තරමකින් හෝ අඩු වී ඇති බවයි. ඒ නිසා, පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් ඡන්දය භාවිතා කළ යම් පිරිසකට කෝවිඩ් අවදානම හමුවේ ඡන්දය දීමට තරම් ගැම්මක් මේ වන විට නැති විය හැකි බවයි. 

එජාපය දෙකට බෙදීම හේතුවෙන් සජිත් ප්‍රේමදාස වෙනුවෙන් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ඡන්දය භාවිතා කළ විශාල පිරිසක් මෙවර ඡන්දය භාවිතා නොකරනු ඇති බවත්, එජාපය ඉතා දරුණු පරාජයක් ලබනු ඇති බවත් මා පුරෝකථනය කළත් එජාපය නැත්තටම නැති වී යාම මා කිසිසේත්ම පුරෝකථනය කළ දෙයක් නෙමෙයි. මගේ අවම තක්සේරුව වූයේ එජාපයට අඩු වශයෙන් කොළඹින් හා ගම්පහින් මන්ත්‍රී ධුර දෙකක් බැගින්, කුරුණෑගලින් හා කළුතරින් මන්ත්‍රී ධුරය බැගින් හා ජාතික ලැයිස්තුවෙන් මන්ත්‍රී ධුර දෙකක් ලෙස මන්ත්‍රී ධුර 8ක් වත් ලැබෙයි කියා. උපරිම ඇස්තමේන්තුව වුනේ මන්ත්‍රී ධුර 15ක පමණ ප්‍රමාණයක්.

ජවිපෙ සම්බන්ධව මගේ අවම ඇස්තමේන්තුව වුනේ මන්ත්‍රී ධුර හතරක්. ඒ දැනට ලබා ගෙන ඇති මන්ත්‍රී ධුර තුන සහ මාතරින් තවත් මන්ත්‍රී ධුරයක් ලෙසයි. උපරිම ඇස්තමේන්තුව වුනේ මන්ත්‍රී ධුර 7ක පමණ ප්‍රමාණයක්. අපේ ජනබල පක්ෂය විසින් ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රී ධුරයක් හිමි කර ගැනීමට තිබුණු ඉඩකඩද මා විසින් පුරෝකථනය කළා. ශ්‍රීලනිපය වෙනම තරඟ කළ දිස්ත්‍රික්ක වලදී මන්ත්‍රී ධුර කිසිවක් හිමි කර ගනු ඇතැයි මා පුරෝකථනය කළේ නැහැ. 

සමගි ජන බලවේගය පිළිබඳ මගේ ඇස්තමේන්තුව වුනේ මන්ත්‍රී ධුර 50-60 අතර ප්‍රමාණයක්. එය එතරම් වැරදි නැහැ. එහෙත්. මා ඇස්තමේන්තු කළේ සජබ හා එජාප මන්ත්‍රී ධුර එකතුව 65-75 ආසන්න ප්‍රමාණයක් වනු ඇති බවයි. සමස්තයක් ලෙස ඡන්ද භාවිතය මා ඇස්තමේන්තු කළාට වඩා වැඩියි. මගේ ඇස්තමේන්තුව වූයේ 65%ක පමණ ප්‍රතිශතයක්. 

පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී අනුර කුමාර දිසානායක විසින් ලැබූ ඡන්ද ප්‍රමාණය අනුව එම පක්ෂයට ලැබිය හැකිව තිබුණේ එක් ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රී ධුරයක් පමණයි. එහෙත්, ඔවුන් එම ඡන්ද ප්‍රමාණයම ලබද්දී ප්‍රධාන පක්ෂ වල ඡන්ද භාවිතය අඩු වූවානම් ජවිපෙ ප්‍රතිශතය ඉහළ ගොස් ඔවුන්ට වැඩි මන්ත්‍රී ධුර ප්‍රමාණයක් හිමි වෙනවා. මෙය යම් තරමකට සිදු වුනත් මා ඇස්තමේන්තු කළ තරමටම සිදු වුනේ නැහැ. පොදුජන පෙරමුණේ ඡන්ද යම් ප්‍රමාණයකින් අඩු විය හැකි වුවත්, එජාප කඳවුරේ ඡන්ද භාවිතය ඊට වඩා වැඩියෙන් පහළ යන නිසා පොදුජන පෙරමුණේ ඡන්ද ප්‍රතිශත ඉහළ යනු ඇතැයි මා නිවැරදිව පුරෝකථනය කළත්, පොදුජන පෙරමුණේ ඡන්ද ඉහළ යනු ඇතැයි මා සිතුවේ නැහැ.

පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ලබාගත් ඡන්ද ප්‍රමාණය 69,24,255ක්. මෙවර ශ්‍රීලනිපය වෙනම තරඟ කර ලබාගත් ඡන්දද ඇතුළුව ශ්‍රී ලංකා පොදුජන නිදහස් සන්ධානය විසින් ලබා ඇති ඡන්ද ප්‍රමාණය 69,20,272ක්. මේ ගණන් ඉතාම ආසන්නයි. කරුණා අම්මාන්ගේ, පිල්ලෙයාන්ගේ, ඩග්ලස් දේවානන්දාගේ හා අතාවුල්ලාගේ පක්ෂ පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී සහාය දුන්නේත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂටයි. ඒ නිසා, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ලබාගත් ඡන්ද ප්‍රමාණයට එම පක්ෂ වල ඡන්දත් යම් ප්‍රමාණයක් ඇතුළත්. මහ මැතිවරණයේදී ශ්‍රී ලංකා පොදුජන නිදහස් සන්ධානය විසින් ලබා ඇති ඡන්ද වලට ඉහත පක්ෂ වල ඡන්දද එකතු කළ විට එකතුව 71,18,731ක්. මේ අනුව, කෝවිඩ් තර්ජනය මධ්‍යයේ වුවත් ගෝඨාභය කඳවුර විසින් 1,94,476ක ඡන්ද ප්‍රමාණයක් අලුතින් එකතු කර ගැනීමට සමත් වී තිබෙනවා. 

කෙසේ වුවත්, ගෝඨාභය කඳවුර විසින් සමස්තයක් ලෙස ලක්ෂ දෙකක පමණ ඡන්ද ප්‍රමාණයක් වැඩි කර ගෙන තිබීමෙන් එම කඳවුරේ ඡන්ද ගිලිහී නොමැති බවක් අදහස් වෙන්නේ නැහැ. ගෝඨාභය කඳවුරේ මූල කඳවුරු පිහිටි දකුණේ සිංහල බෞද්ධ නාගරික දිස්ත්‍රික්ක වන කොළඹ, ගම්පහ. කළුතර, රත්නපුර, ගාල්ල, මාතර, කුරුණෑගල හා පුත්තලම දිස්ත්‍රික්ක වලදී ශ්‍රී ලංකා පොදුජන නිදහස් සන්ධානයේ ඡන්ද වලින් ලක්ෂ දෙකක් පමණ, හරියටමනම් 1,96,287ක් අඩු වී තිබෙනවා. එයින් 1,82,404ක්ම අඩු වී තිබෙන්නේ බස්නාහිර හා දකුණු පළාත් වල නාගරික දිස්ත්‍රික්ක පහේදී.

මේ අඩුව ආවරණය වී තිබෙන්නේ දෙමළ ජනයා වැඩිපුර වෙසෙන උතුරු නැගෙනහිර පළාත් වලින් හා නුවරඑළිය බදුල්ල දිස්ත්‍රික්ක වලින් අමතර ඡන්ද 3,28,986ක් එකතු කර ගැනීමට එම කඳවුර සමත්ව තිබීම නිසයි. කඳුරට දෙමළ ජනතාව යම් ප්‍රමාණයක් වාසය කරන ඉතිරි දිස්ත්‍රික්ක වලදී හා පොළොන්නරුවේදී ගෝඨාභය කඳවුර විසින් තවත් ඡන්ද 61,777ක් එකතු කරගෙන තිබෙනවා. ලක්ෂ හතරකට ආසන්න මේ ඡන්ද වලින් 1,98,459ක් කරුණා අම්මාන්ගේ, පිල්ලෙයාන්ගේ, ඩග්ලස් දේවානන්දාගේ හා අතාවුල්ලාගේ පක්ෂ හරහා ලබා ගෙන ඇති ඡන්ද වුවත් ඉතිරි ලක්ෂ දෙකක පමණ ඡන්ද ප්‍රමාණය ශ්‍රී ලංකා පොදුජන නිදහස් සන්ධානය විසින් සෘජුවම ලබාගත් ඡන්දයි.

මේ මැතිවරණයේදී ජාතික ජන බලවේගයේ ඡන්ද අඩු වී නැහැ. ඇතැම් අය ජවිපෙ ගැන අහස උසට බලාපොරොත්තු තියාගෙන හිටියත් ජවිපෙ සතු ඡන්ද ප්‍රමාණය සීමිත ප්‍රමාණයක්. එම ප්‍රමාණය ඔවුන්ට ලැබී තිබෙනවා. මාතර හා කොළඹ හැර අනෙකුත් සියලුම දිස්ත්‍රික්ක වලදී ජාතික ජන බලවේගය විසින් මෙවර ලබාගෙන ඇති ඡන්ද ප්‍රමාණය 3,41,222ක් පමණයි. එම දිස්ත්‍රික්ක වලින් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී අනුර කුමාර දිසානායක විසින් ඡන්ද 3,41,311ක් ලබා ගත්තා. මේ ඡන්ද ප්‍රමාණ ඉතාම ආසන්නයි. ජාතික ජන බලවේගයේ ඡන්ද වල සැලකිය යුතු වැඩි වීමක් සිදු වී තිබෙන්නේ කොළඹ හා මාතර දිස්ත්‍රික්ක වලදී පමණයි. කොළඹදී වැඩිවීම 13,797ක් වන අතර මාතරදී වැඩිවීම 13,697ක්.

මෙවර මැතිවරණයේදී සුනිල් හඳුන්නෙත්ති පරාජය වීම ගැන බොහෝ දෙනෙක් කතා කරනවා. ඔහු පාර්ලිමේන්තුවේ සිටිය යුතු කෙනෙකු ලෙස පොදුජන පෙරමුණේ හා එජාප දේශපාලනඥයින් විසින් පවා හැඳින්වීම එයට හේතුවයි. සුනිල් හඳුන්නෙත්තිගේ ජයග්‍රහණය තකා බොහෝ දෙනෙකු බර දමන බව පෙනෙන්නට තිබුණා. 

මාතරින් ජාජබට මන්ත්‍රී ධුරයක් හිමි නොවුණත් මේ බර තැබීම් වලින් වැඩක් වී නැති බව කියන්න බැහැ. ජාජබ විසින් වැඩිම ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා තිබෙන්නේ මාතර දිස්ත්‍රික්කයෙන්. එමෙන්ම ප්‍රතිශතයක් ලෙස වැඩිපුරම ජාජබ ඡන්ද ඉහළ ගොස් තිබෙන්නේත් මාතරදී. එය 58.4%ක විශාල වැඩි වීමක්. එසේ තිබියදීත් මාතරින් ජාජබට මන්ත්‍රී ධුරයක් අහිමි වීමෙන් පිළිබිඹු වන්නේ උපක්‍රමයක් ලෙස කොටයෙන් ගොඩයන්න බලා සිටීමේ අවදානමයි. කොටය බොහෝ විට ජවිපෙ වාසියට හිටියත් හැමදාම නත්තල් නැහැ. 

මාතරදී සුනිල් හඳුන්නෙත්ති සාධකය මෙන් කොළඹදී අනුර කුමාර සාධකය බලපෑවා වෙන්න පුළුවන්. එසේ නැත්නම් ලැයිස්තුවේ සිටි විමල් කැටපේආරච්චි වැනි අලුත් මුහුණු වලට යම් ඡන්ද ප්‍රමාණයක් ආකර්ෂණය වුනා වෙන්න පුළුවන්. මාතර වැඩි වීමට ආසන්නව සමාන මේ වැඩි වීම නොවන්නට ජාජබ කොළඹ මන්ත්‍රී ධුරයත් ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ නැහැ. ජවිපෙ පදනම් ඡන්ද හැරුණු විට ජාජබ විසින් සුළු හා පාවෙන ඡන්ද යම් ප්‍රමාණයක් ලබාගෙන ඇත්නම් ඒ කොළඹදී හා මාතරදී පමණයි.

සජිත් ප්‍රේමදාස විසින් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ඡන්ද 55,64,239ක් ලබා ගත්තා. මෙවර සජබ හා එජාප ඡන්ද වල එකතුව 30,21,419ක් පමණයි. මෙයට ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාසට සහාය දුන් දෙමළ හා මුස්ලිම් දේශපාලන පක්ෂ වල ඡන්දද එකතු කළ විට එකතුව 35,96,422ක්. ඒ කියන්නේ ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාසට ලැබුණු ඡන්ද වලින් ලක්ෂ 20කට පමණ ආසන්න ප්‍රමාණයක් මෙවර භාවිතා වී නැහැ. මෙවර ප්‍රතිඵලය වෙනස් කිරීමට හේතු වුනානම් ඒ මෙසේ භාවිතා නොවුණු ඡන්දයි. මේ අඩු වීම සජිත් ප්‍රේමදාසගේ ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද වලට සාපේක්ෂව උතුරු නැගෙනහිරදී 20-30% අතරත් දකුණේදී 40% පමණත් බව පෙනෙනවා. උතුරු නැගෙනහිර පළාත් හා නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය හැර අනෙකුත් දිස්ත්‍රික්ක වලදී සජිත් ප්‍රේමදාස විසින් ලබාගත් ඡන්ද වලින් මෙවර සජබට ලැබී තිබෙන්නේ 54.6%ක් පමණයි. එජාපය විසින් තවත් 5.1%ක් ලබා ගනිද්දී ඉතිරි 40.3% වාෂ්ප වී ගොස් තිබෙනවා. එම ඡන්ද ගෝඨාභය කඳවුරට හෝ ජාජබටද ලබාගත හැකි වී නැහැ. මේ ඡන්ද මොනවාද?

රනිල් වික්‍රමසිංහ ප්‍රධාන එජාපය තීරණාත්මක ලෙස ප්‍රතික්ෂේප වීම මා මතුපිටින් කියවන්නේ නැහැ. මතුපිටින් බැලුවොත් රනිල්ව ප්‍රතික්ෂේප වී සජිත් මතු වී තිබෙනවා. එජාපය ප්‍රතික්ෂේප වී සමගි ජන බලවේගය මතු වී තිබෙනවා. එය යම් ආකාරයකින් ශ්‍රීලනිපය ප්‍රතික්ෂේප වී පොදුජන පෙරමුණ මතු වීමට සමානයි. එහෙත්, මේ මතුපිටින් පෙනෙන කාරණයෙන් මා බැරෑරුම් ලෙස ගන්නේ රනිල් වික්‍රමසිංහව ප්‍රතික්ෂේප වීම කියන කාරණය පමණයි.

එජාපය දෙකඩ වීමෙන් පසුව එජාපයේ ජනප්‍රිය චරිත වැඩි ප්‍රමාණයක් හිටියේ සමගි ජන බලවේගය සමඟයි. එහෙත්, මේ වැඩි දෙනෙක්ට සජිත්ව අවශ්‍ය වුනේ එජාපය ජයග්‍රහණය කරා මෙහෙයවීම සඳහා පහුරක් සේ යොදාගැනීමට පමණයි. එය රනිල්ට කළ නොහැකි බව කාලය විසින් තහවුරු කරද්දී එජාපය අත නොහැර ඉතිරිව සිටි අයට වූ විකල්පය වූයේ අලුත් මූණක් දමා බැලීමයි. එසේ නැතිව රනිල්ව එළවා ගැනීමට වූ උවමනාව නෙමෙයි. රනිල් යටතේ පක්ෂය ජයග්‍රහණය කරවීමේ හැකියාවක් තිබුනානම් ඔය ගොඩක් අයට රනිල්ව ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැහැ. පක්ෂයේ මහජන නියෝජිතයින්ට වගේම පහළ මට්ටමේ ඉතිරි වී සිටින සාමාජිකයින්ටත් අවශ්‍ය වුනේ පක්ෂය ජයග්‍රහණය කරා මෙහෙයවිය හැකි ජොකියෙක් මිස සජිත් ප්‍රේමදාස කියන විශේෂිත පුද්ගලයා නෙමෙයි. ඒ අර්ථයෙන් බැලු විට සමගි බලවේගය ඉතාම අසාර්ථක පරීක්ෂණයක්.

එජාපයේ ප්‍රශ්නය එහි නායකයා රනිල් වික්‍රමසිංහව සිටීම නෙමෙයි. එය ඊට වඩා මූලික මට්ටමේ ප්‍රශ්නයක්. එජාපය කලක සිට දිගින් දිගටම පැරදෙන්නේ එජාපයේ ප්‍රතිපත්ති වලට ඉල්ලුම අඩු වීම නිසා මිසක් එහි නායකයා පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නිසා නෙමෙයි. ජවිපෙට තිබෙන ප්‍රශ්නයත් මෙයමයි. එහෙම නැතුව මිනිස්සු ඇත්ත මිනිස්සුද බොරු මිනිස්සුද කියන එකේ අවුලක් නෙමෙයි. ප්‍රතිපත්ති අවුල්නම් ඇත්ත මිනිස්සු කරන්න ඉඩ තිබෙන්නේ ඒ අවුල් ප්‍රතිපත්ති ඇත්තටම ක්‍රියාත්මක කරන එක බව ඡන්දදායකයා දන්නවා. අවුල් ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් ඇත්තටම පෙනී සිටින මිනිස්සුන්ට වැඩිය වඩා හොඳ සේ පෙනෙන ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් බොරුවට හෝ පෙනී සිටින මිනිස්සු හොඳයි. පළමු තේරීමේ ප්‍රතිඵලය අනිවාර්යයෙන්ම අවුල්. දෙවැනි තේරීම හරියන්න යම්කිසි හෝ ඉඩක් තිබෙනවා.

සජිත් ප්‍රේමදාස විසින් එජාපයේ පාක්ෂික ඡන්ද වලින් විශාල ප්‍රමාණයක් ලබාගෙන තිබෙනවා. ඒවා කොහොමටත් පක්ෂයට ලැබෙන ඡන්ද.  මේ වෙලාවේ එජාපය කියා කියන්නේ අලියා නෙමෙයි ටෙලිෆෝනය කියා එජාප පාක්ෂිකයා තීරණය කර තිබෙනවා. හරියට පසුගිය පළාත් පාලන ඡන්දයේදී ශ්‍රීලනිපය කියන්නේ අත නෙමෙයි පොහොට්ටුව කියා තීරණය කළා වගේ. නමුත්, රනිල්ගේ නායකත්වය යටතේ ලැබිය හැකිව තිබුණු ඡන්ද සෑහෙන ප්‍රමාණයක් සජිත්ගේ පක්ෂයට ලබා ගත හැකි වී නැහැ. එහෙමනම් ඒ ඡන්ද රනිල්ට නොලැබුනේ ඇයි?

මගේ අදහසනම් මෙයට හේතුව මේ නොවැටුණු ඡන්ද එජාප ඡන්ද නොවීමයි. ඒ ඡන්ද 2015දී මෛත්‍රීපාලට ලැබෙන්න ඇති. 2019දී සජිත්ටත් ලැබෙන්න ඇති. එහෙත්, ඒ ඡන්ද රාජපක්ෂ විරෝධී පාවෙන ඡන්ද මිසක් එජාප ඡන්ද නෙමෙයි. රාජපක්ෂ විරෝධී ඡන්ද කිවුවත් ඒවා කොටස් දෙකකට දමන්න පුළුවන්. පළමු කොටස 2015ට පෙර තිබුණු රාජපක්ෂලාගේ ක්‍රමයට විරුද්ධ ඡන්ද. දෙවන කොටස ඒ පොදු විරෝධය ඉක්මවා ගිහින් පෞද්ගලිකව රාජපක්ෂලාට වෛර කරන මට්ටම දක්වා ගිය අයගේ ඡන්ද. පළමු කාණ්ඩයේ අයට මහින්ද හා ඔහුගේ කණ්ඩායම ප්‍රශ්නයක් වුනත් ගෝඨාභය ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. දෙවෙනි කණ්ඩායමට මහින්ද වගේම ගෝඨාභයත් අවුල්. සමහර විට ගෝඨාභය වැඩිපුර අවුල්.

මහින්දගේ ආණ්ඩුව එක්ක ප්‍රශ්න තිබුණු ඇතැම් අය 2015දී යහපාලනයට ඡන්දය දී දැන් ගෝඨාභය ගැන බලාපොරොත්තු තියාගෙන ඉන්නවා. එහෙත්, 2015දී යහපාලනයට ඡන්දය දුන් අයගෙන් යම් කොටසකට දැන් විකල්පයක් නැති වෙලා. එජාප පාක්ෂිකයින්ට සජිත් අලුත් බලාපොරොත්තුවක් වුනත් ඉහත කී පාවෙන ඡන්දායකයින්ට සජිත් විකල්පයක් නෙමෙයි. ඒ කොටස දැන් රනිල්ව වගේම ජවිපෙත් අත ඇරලා ඕනෑ මගුලක් කියා වෙන දෙයක් බලා ගෙන ඉන්නවා වගෙයි පෙනෙන්නේ. 

පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ප්‍රතික්ෂේප වී තිබෙන ඡන්ද ප්‍රමාණය 1,35,452ක් පමණයි. මෙවර මහ මැතිවරණයේදී 7,44,673ක්. මේ පස් හය ගුණයක වැඩි වීමෙන් පෙනෙන්නේත් මා කියන කාරණය වෙන්න පුළුවන්. ඡන්දදායකයින්ගේ සාක්ෂරතා මට්ටම අඩු ග්‍රාමීය දිස්ත්‍රික්ක වලට සාපේක්ෂව කොළඹ ඇතුළු නාගරික දිස්ත්‍රික්ක වල ඡන්ද වැඩිපුර ප්‍රතික්ෂේප වීමෙන් මේ කරුණ තවත් තහවුරු වෙනවා.

සමගි ජන බලවේගය හරහා චම්පික රණවකට ඊළඟ පියවරට යන්න පාර කපා ගැනීමේ උත්සාහයක්ද තිබුණු බව ගොඩක් දෙනෙක්ට රහසක් නෙමෙයි. ඒ ව්‍යාපෘතියද එතරම් සාර්ථක වී නැති බවයි පෙනෙන්න තිබෙන්නේ. මේ කරුණු සියල්ලම ගත්තහම එක දෙයක් පැහැදිලියි. ගෝඨාභය කඳවුරට බාධාවක් නැතුව වාහනය එළවන්න පාර ක්ලියර්!

විරුද්ධ දිශාවෙන් වාහන කිසිවක් එන්න නැහැ කියා කියන්නේ වාහනය එළවන්න විශාල නිදහසක් ලැබෙනවා කියන එකයි. හැබැයි එයින් කියැවෙන්නේ අනතුරු සිදු වෙන්න ඉඩක් නෑ කියන එක නෙමෙයි. ඉස්සරහ බලාගෙන එළෙවුවේ නැත්නම් වාහනේ පාරෙන් එළියට පනින්න පුළුවන්. 

ගෝඨාභය ඉදිරියේ තිබෙන ප්‍රධානම අභියෝගයත් මේ ලැබුණු ඡන්ද ප්‍රමාණයම තමයි. ඡන්ද කියා කියන්නේ බලාපොරොත්තු. රාජපක්ෂ විරෝධී කඳවුරේ ලොකු කොටසක් විකල්පයක් නැති වීම නිසා ඡන්දය දීමෙන් වැලකී සිට ඇතිවාක් මෙන්ම පොහොට්ටුවට ඡන්දය දුන් අයගෙන් සැලකිය පිරිසක් එසේ කර තිබෙන්නේද වෙනත් විකල්පයක් නැති නිසා බව මගේ අදහසයි. එක පැත්තකින් සරත් වීරසේකර, නාලක ගොඩහේවා, චන්න ජයසුමන වගේ අය මනාප වලින් ඉහළටම ඇවිත් තිබෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් මහින්දගේ පරණ ආණ්ඩුවේ සිටි බොහෝ විට විවේචන වලට පාත්‍ර වූ අයත් මනාප ලැයිස්තු වල උඩට ඇවිත් තිබෙනවා. 

යහපාලන ආණ්ඩුවට ආණ්ඩුවෙන් එළියේ වගේම ආණ්ඩුව ඇතුළෙත් බරපතල ප්‍රශ්න තිබුණා. මේ ආණ්ඩුවට එළියේ ලොකු ප්‍රශ්න නැතත් ඇතුළේ විසඳාගත යුතු ප්‍රශ්න තිබෙනවා. ඒ වගේම එළියේ දේශපාලන ප්‍රශ්න නැතත් විශාල අභියෝග තිබෙනවා. ඒ අභියෝග සුළුපටු නැහැ. ඒවාට සාර්ථකව මුහුණ දීම සඳහා ආණ්ඩුව මේ ලැබුණු ජනවරම ප්‍රයෝජනයට ගනු ඇතැයි ප්‍රාර්ථනා කරමින් අපි අළුත් ආණ්ඩුවට සුබ පතමු!

බ්‍රේක් නැති සුබසාධනය

ලංකාවේ ධනවාදය වෙනුවෙන් බය නැතිව, සෘජුව පෙනී සිටින හෝ පෙනී සිට ඇති දේශපාලන පක්ෂ කිසිවක් නැති බව මම කලින් ලිපියේ කිවුවා. සමහර විට ජන පදනමක් නැති, අප නම් අසා නැති කුඩා කණ්ඩායම් සිටියාද කියා මම දන්නේ නැහැ. ජන පදනමක් සහිත ධනවාදී දේශපාලන පක්ෂනම් කවදාවත්ම ලංකාවේ තිබී නැහැ.

ධනවාදී දේශපාලන පක්ෂ කිසිවක් ලංකාවේ නොහැදුනේ එවැනි පක්ෂයකට ලංකාවේ ඉල්ලුමක් නොතිබුණු නිසයි. ඉල්ලුමක් නොතිබුණේ ධනවාදය කියා කියන්නේ කුමක්ද කියා දැන ගන්න අවස්ථාවක් ලාංකිකයින්ට නොතිබුණු නිසයි. එවැනි අවස්ථාවක් නැති වුනේ විධිමත් අධ්‍යාපනය, කලාව, විධිමත් මාධ්‍ය ආදියේ ආධිපත්‍යය හිමිව සිටි සමාජවාදීන් විසින් ඉතා සාර්ථකව සමාජවාදය හා ධනවාදය පිළිබඳ මිථ්‍යාවන් සමාජගත කරන්නට සමත් වීම නිසයි.

මේ තත්ත්වය මෙසේ පැවතීමට ලෝක තත්ත්වයන්ද බලපෑවා. විශේෂයෙන්ම සෝවියට් කඳවුරට ලෝකයම සමාජවාදී කර ගැනීමේ අධිරාජ්‍යවාදී අභිලාශයන් තිබුණා. ඔවුන් ඒ වෙනුවෙන් ලෝබ නැතුව මුදල් වැය කළා. සෝවියට් ක්‍රමය දිගුකාලීනව පවත්වා ගැනීම සඳහා ලෝකයම බැරිනම් ලෝකයෙන් වැඩි කොටසක් සමාජවාදයට හරවා ගැනීම අනිවාර්යයෙන්ම කළ යුතුව තිබුණු දෙයක්. ප්‍රායෝගිකව වගේම සෛද්ධාන්තිකවත් සමාජවාදයේ ඉලක්කය වුනේ එයයි. ලෝකයෙන් හයෙන් එකක පැතිරුණු සෝවියට් දේශය එක් අවස්ථාවක් වන විට ලෝකයෙන් තුනෙන් එකක් දක්වා සමාජවාදය ව්‍යාප්ත කරන්න සමත්ව සිටියා.

එහෙත්, බටහිර රටවලට ඒ ආකාරයේ උවමනාවක් තිබුණේ නැහැ. එම රට වලට අනෙකුත් රටවල් සෝවියට් කඳවුරේ සමාජවාදය වෙත තල්ලු වීම වලක්වන්න උවමනාවක් තිබුණත් එතැනින් එහාට ගොස් ධනවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුන්වා දී ධනවාදය හරහා එම රටවල් ගොඩ දැමීමේ උවමනාවක් තිබුණේ නැහැ.

මේ වෙනසට ධනවාදයේ හා සමාජවාදයේ මූලධාර්මික වෙනස්කම් බලපෑවා. ධනවාදී විදිහට හිතුවොත් ලංකාව ගොඩ දමන එක එක්සත් රාජධානියේ හෝ ඇමරිකාවේ වැඩක් නෙමෙයි. එතැන තිබෙන්නේත් තරඟයක්. එහිදී තමන් ධනවාදය හරහා ලබා ගන්නා වාසිය අනෙක් අයත් ලබා ගැනීම ඇතැම් විට තමන්ට පාඩුවක් වෙන්නත් පුළුවන්. බොහෝ විට ධනවාදී රටක් විසින් වෙනත් රටකට උදවු කරන්නේ ධනවාදයේ මූලික නීති ක්‍රියාත්මක කරවා ගැනීම සඳහා පමණයි. ධනවාදී චින්තනය අනුව, ඒ නීති යටතේ ක්‍රීඩා කර ජය ගැනීම ඒ ඒ රටවල් විසින් කළ යුතු දෙයක්.

තවත් විදිහකින් කිවුවොත් එක් ධනවාදී රටකට තවත් ධනවාදී රටක් ගොඩ දමන්න බැහැ. කළ හැක්කේ පාර පෙන්වන එක පමණයි. ධනවාදය එතැනින් එහාට මැදිහත් වෙන්නේ නැහැ. ධනවාදී රටක ජීවත් වන ඒකීය පුද්ගලයින් හා සම්බන්ධව තත්ත්වයත් එහෙමයි. ධනවාදය විසින් කරන්නේ මාර්ගය එළි පෙහෙළි කිරීම පමණයි. ඉලක්කයක් ඇතිව අවශ්‍ය තැනට යන එක ඒකීය පුද්ගලයාගේ කාර්යයයක්. අවශ්‍ය කෙනෙකුට මාර්ගයේ යා හැකිවාක් මෙන්ම අනවශ්‍ය කෙනෙකුට මාර්ගයෙන් පිටතට පැන කැලෑ වදින්නත් නිදහස තිබෙනවා.

ලංකාවට සමාජවාදී අදහස් පැමිණියේ නිදහස ලැබෙන්න දශක එක හමාරකට පමණ පෙරයි. ලංකාවේ පැරණිම දේශපාලන පක්ෂ සමාජවාදය ඉලක්ක කළ පක්ෂ. එම පක්ෂ මුලින්ම රටේ ජනප්‍රිය වුනේ අධිරාජ්‍ය විරෝධය එක්කයි. ඒ වෙද්දී රටේ බහුතරයක් අධිරාජ්‍ය විරෝධීන්ව සිටියා.

තමන් රටින් පිටවීමෙන් පසුව වෙනස්ම නීති යටතේ ක්‍රීඩා කරන කණ්ඩායමක් බලයට පත් නොවී පරණ නීති යටතේම ක්‍රීඩා කරන කණ්ඩායමක් බලයට පත් වනු දකින්න බ්‍රිතාන්‍යය සතුටු වෙන්න ඇති. එහෙත්, එතැනින් එහාට ගොස් කණ්ඩායම ක්‍රීඩා කරන ආකාරය ගැන හොයා බලන්න බ්‍රිතාන්‍යයට හෝ වෙනත් කිසිදු බටහිර රටකට අවශ්‍ය වුනේ නැහැ.

මූලධාර්මික ලෙස ගත්තොත් ධනවාදය සම්පත් සමව බෙදී යාම වැදගත් සේ සලකන්නේ නැහැ. සම්පත් සමව බෙදී යා යුතුය යන්න සමාජවාදී අදහසක්. ඒ අදහස සෝවියට් ආකෘතියෙන් පිටත වෙනත් ආකෘති ඇතුළේත් දිගටම තිබුණු හා දැනටත් තිබෙන අදහසක්. අදටත් ඇමරිකාව වැනි රටක පවා පිළිගැනීමක් තිබෙන අදහසක්. නමුත්, සෝවියට් අර්ථයෙන් නෙමෙයි. බොහෝ විට සදාචාරත්මක අර්ථයකින්. ඇතැම් විට ආගමික අර්ථයකින්.

සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතාවයන් අවම කිරීම ජන පදනමක් තිබුණු ලංකාවේ හැම දේශපාලන පක්ෂයකටම මුල සිටම තිබුණු ප්‍රකාශිත ඉලක්කයක්. එක පැත්තකින් එක්සත් ජාතික පක්ෂයට හා එයින් කැඩී ගිය ශ්‍රීලනිපයට මුල සිටම පැරණි සමාජවාදී පක්ෂ වලට වඩා ඉදිරියෙන් ඉන්න පුළුවන් වුනේ එම පක්ෂ වල ප්‍රධානම ජනප්‍රිය සටන් පාඨ සියල්ලටම එජාපය හා ශ්‍රීලනිපය විසින්ද අනුගත වීමයි. එවිට සමාජවාදය වෙනුවෙන්ම කැප වී සිටි පක්ෂ හා එසේ නොවූ පක්ෂ අතර වෙනස ආගම් විරෝධය වැනි සීමිත දේවල් ටිකකට ලඝු වෙනවා.

එජාපය හා ශ්‍රීලනිපය විසින් මුල සිටම රටට පෙන්නන්න උත්සාහ කළේ අපිත් සමාජවාදීන් තමයි කියන එකයි. එහෙම නැත්නම් සමාජවාදී පැකේජ් එකේ තිබෙන ඔබ කැමති දේවල් සියල්ල අපේ පැකේජ් එකේත් තියෙනවා කියන එකයි. මෙහිදී ශ්‍රීලනිපය එජාපයට වඩා සමාජවාදයට බර වුනා. එජාපය සමාජවාදය කියන වචනය භාවිතා කළේ ඉතා සැලකිල්ලෙන්. සමාජවාදයට එරෙහි බටහිර රටවල් අමනාප කර ගන්න බය වුනු එජාපය විසින් බොහෝ විට සමාජවාදී ඉල්ලීම් වලට සානුකම්පික වුනේ සමාජවාදය කියන වචනය නැතුවයි. නිදහස ලැබෙන විට යම් තරමකට ස්ථාපිත වී තිබුණු ධනවාදී ආචාරධාර්මික නීති රාමුව කඩා දමා බටහිර රටවල් අමනාප කරගන්න එජාපය මැලි වෙද්දී ශ්‍රීලනිපය සමාජවාදී කඳවුරේ හයිය අරගෙන ඒ මූලික නීති පවා කඩන්න මැලි වුනේ නැහැ.

එජාපයේ ධනවාදය වුනේ හැකි පමණ ඒ නීති නැවත ස්ථාපිත කරන එකයි. එහෙත්, එතැනින් එහාට ගිහින් එම නීති අනුව සෙල්ලම් කර තරඟය දිනන්න පුළුවන්කමක් එජාපයට තිබුණේ නැහැ. එජාපයට තරඟයේ නීති ගැන බටහිරින් උගන්වා තිබුණත් ක්‍රීඩා කරන ආකාරය බටහිරින් පුරුදු කර තිබුණේ නැහැ. දැනටත් බටහිර රටක් විසින් බොහෝ විට කරන්නේ තමන්ට අවශ්‍ය තරමට මැදිහත් වී පැත්තකට වෙන එකයි.

පුද්ගලයින්ට ලේබල් අලවන්න මම එතරම් කැමති නැහැ. මොකද පුද්ගලයින් වගේම ලේබලුත් වෙනස් වෙනවා. ඒ පදනමින් දේශපාලන පක්ෂයකට වුවත් ලේබල් ඇලවීම මා එතරම් කැමති දෙයක් නෙමෙයි. එවැනි ලේබලයක් අලවනවානම් එජාපය හැඳින්විය හැක්කේ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පක්ෂයක් ලෙසයි. එය එසේ නොවනවානම් ඒ "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී" කොටසේ අඩුවක් නිසා මිසක් "සමාජ" කොටසේ අඩුවක් ඇති නිසා නෙමෙයි.

ශ්‍රීලනිපය කියා කියන්නේ මුල් කාලයේදී සෘජුවම සමාජවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ වෙනුවෙන් පෙනී සිටි පක්ෂයක්. එහෙත්, 1993 පමණ සිට ශ්‍රීලනිපයත් සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂයක්. සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුවේ සමාජවාදී පරීක්ෂණය දරුණු ලෙස අසාර්ථක වී එජාප ශ්‍රීලනිප තට්ටුමාරු ආණ්ඩු කිරීමේ යුගය අවසන් වීමත්, සෝවියට් දේශය බිඳ වැටීමෙන් පසුව ලෝක දේශපාලනයේ සිදු වූ වෙනස් වීමුත් එක්ක ශ්‍රීලනිපයට සමාජවාදය අත හරින්න වුනා. එසේ නොකළානම් එක්කෝ එජාපය තවත් කාලයක් ලංකාව ආණ්ඩු කරනවා. එසේ නැත්නම්, එජාපය දෙකඩ වී එජාපයේ කොටසක් විසින් පැරණි ශ්‍රීලනිපය සතු වූ තැන ලබා ගන්නවා. 1993න් පසුව ශ්‍රීලනිපයද එජාපය මෙන්ම තවත් සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂයක් බවට පත් වුනා.

මා මේ කතා කරන්නේ මූලික වශයෙන්ම ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධවයි. 1993න් පසුව එජාපය හා ශ්‍රීලනිපය අතර ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධව විශාල මූලධාර්මික වෙනස්කම් නැහැ. පක්ෂ දෙකම නිදහස් වෙළඳපොළ ක්‍රමය පිළිගන්නවා. ඒ අතරම සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතාවයන් අවම කිරීම කෙරෙහිද බරක් තබනවා. ප්‍රායෝගිකව සිදු වන දේ කුමක් වුවත් 1993 සිට අවම වශයෙන් මේ පක්ෂ දෙකේම ප්‍රකාශිත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය මෙවැන්නක්. මේ වන විට මේ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් කැඩී ගොස් සිටින පොදුජන පෙරමුණ හා සමගි ජන බලවේගය සිටින්නේත් මේ මූලික රාමුව තුළයි. පක්ෂ හතරෙන් එකක්වත් නිදහස් වෙළඳපොළ ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නැතුවාක් වගේම වෙළඳපොළට නිදහසේ හැසිරෙන්නට බාධා කරන්නට පැකිලෙන්නේත් නැහැ.

මහජන නියෝජිතයින් පක්ෂ මාරු කිරීම මහා අපරාධයක් සේ ඇතැම් අය පෙන්වා දුන්නත් එහිදී ඉහත සාධකය බැහැර කරන්න බැහැ. 1993ට පෙර යුගයට සාපේක්ෂව පක්ෂ මාරු කිරීම තව දුරටත් ප්‍රතිපත්ති මාරු කිරීමක් නෙමෙයි. පක්ෂ මාරු කරන පුද්ගලයින් මහජනතාව අතින් ප්‍රතික්ෂේප නොවීමට මෙයද එක් හේතුවක්.

මෙතෙක් මේ රාමුවෙන් පිටත සිටි, යම් ජන පදනමක් තිබුණු දේශපාලන පක්ෂය ජනතා විමුක්ති පෙරමුණයි. ජවිපෙ මුලින්ම 1971දී අවි බලයෙන් රාජ්‍ය බලය අල්ලා ගැනීමට උත්සාහ කරන අවස්ථාවේදී සමාජවාදී ලෝකය හිටියේ ජවිපෙට එරෙහිම සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව සමඟයි. ඒ වෙද්දී ලෝක සමාජවාදී කඳවුරට අවශ්‍ය වූ තරමේ සමාජවාදයක් සමගි පෙරමුණු පැකේජය ඇතුළේ තිබුණා. පසුව දැඩි ලෙස අසාර්ථක වී තීරණාත්මක ලෙස ප්‍රතික්ෂේප වුනත්, සමගි පෙරමුණු රජයේ සමාජවාදී ක්‍රියාකාරකම් වලට ආරම්භයේදී අවශ්‍ය පමණ මහජන සහයෝගයද තිබුණා. එයට සාපේක්ෂව ජවිපෙ සමාජවාදයට කවදාවත් පුළුල් මහජන සහයෝගයක් තිබුණේ නැහැ. 1971දීත් සාමාන්‍ය මිනිස්සු ජවිපෙ කැරලිකරුවන්ව පොලීසියට අල්ලා දුන්නා. 1988/89දී එසේ නොකළානම් ඒ මරණ බයට මිසක් ජවිපෙ කෙරෙහි වූ ආදරයක් නිසා නෙමෙයි.

දිගින් දිගටම සමාජවාදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ජවිපෙටත් මේ වෙද්දී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙත පසු බහින්න වී තිබෙනවා. ප්‍රසිද්ධියේ මාක්ස්වාදය අතහැර නැතත් ඔවුන් මේ වෙද්දී වැඩිපුරම හදාරන්නේ විගණන මූලධර්ම. ඔවුන්ට ඉල්ලුමක් ඇත්නම් ඒ තිබෙන්නේ පවතින සමාජ ක්‍රමය එහි මූලධර්ම අනුව හරියට ක්‍රියාත්මක වන බවට වග බලා ගැනීමේ කාර්ය භාරය වෙනුවෙනුයි.

කෙටියෙන් කියනවානම් මේ මොහොතේ ලංකාවේ ජන පදනමක් තිබෙන සියලුම දේශපාලන පක්ෂ පෙනී සිටින්නේ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආර්ථික වැඩ පිළිවෙලක් වෙනුවෙන්. වෙනස්කම් තිබෙන්නේ භාවිතාවන්හි පමණයි. ලෝක මට්ටමෙන් ගත්තත් සංකල්පීය ලෙස සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ජනප්‍රියයි. මෙහිදී ප්‍රාථමික මූලධර්මයක් විදිහට නිදහස් වෙළඳක්‍රමය පිළිගන්නා අතරම සමාජ සාධාරණත්වය වෙනුවෙන් සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතා යම් තරමකින් අවම කිරීම කියන කාරණයටත් බරක් තැබෙනවා. එහෙත්, ධනවාදයේ මූලික පදනම ආරක්ෂා කරනවා මිස සමාජ සාධාරණත්වය වෙනුවෙන් එම පදනම පුපුරවා හරින්නේ හෝ දුර්වල කරන්නේ නැහැ.

බටහිර රටවල ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයක්ම අඩු වැඩි වශයෙන් සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පක්ෂ. හැම සුළු දෙයක්ම වෙළඳපොළට නිදහසේ තීරණය වෙන්න ඉඩ දිය යුතුයි කියන මනෝරාජික අදහසේ ඉන්නවානම් ඒ ඉතා සුළු පිරිසක්. වෙළඳපොළ නිවැරදි නොවන අවස්ථා තිබෙනවා. හැබැයි පූර්ව උපකල්පනයක් ලෙස අපිට පටන් ගන්න වෙන්නේ වෙළඳපොළ නිවැරදියි කියන තැන ඉඳලා මිසක් වෙළඳපොළ වැරදියි කියන තැන ඉඳලා නෙමෙයි. වෙළඳපොළ නිවැරදි කරන්න යාම ඉතාම පරිස්සමෙන් කළ යුතු දෙයක්.

ගොඩක් වෙලාවට ධනවාදය හා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතර ගැටුමක් නැහැ. ධනවාදය විසින් පිළිගැනෙන්නේ සම්පත් වල අයිතිය ඒ සම්පත් නිපදවීමට දායක වන අයට ලැබිය යුතුයි කියන එකයි. එක් එක් පුද්ගලයා විසින් සම්පත් නිපදවීමට දක්වන දායකත්වය සමාන නොවන නිසා ධනවාදී බෙදීමකදී සම්පත් සමානව බෙදී යන්නේ නැහැ. එය ඉතා පැහැදිලියි. එහෙත්, තමන්ගේ දායකත්වයෙන් නිපදවන සම්පත් වලින් කොටසක් වෙනත් අයෙකුගේ පරිභෝජනය වෙනුවෙන් වෙන් කරන්න පුද්ගලයෙකුට තිබෙන අභිලාශ වලට ධනවාදය බාධාවක් නෙමෙයි.

ආගමික හෝ සදාචාරත්මක හේතු මත වෙනත් අයගේ පරිභෝජනය වෙනුවෙන් තමන් සතු සම්පත් වලින් කොටසක් වෙන් කිරීම බොහෝ දෙනෙකු විසින් කරන දෙයක්. සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතාවයන් අඩු විය යුතු බව සමාජයක් විසින් පොදුවේ කල්පනා කරන අවස්ථාවකදී ධනවාදය හා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දෙකක් නොවී එකක් වෙනවා. මොකද සමාජවාදයේදී මෙන් කාගේවත් දෙයක් බලෙන් උදුරා ගැනීමක් නැහැ.

බටහිර සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය එක්ක එක පැකේජ් එකක් විදිහට ලිබරල් ජාත්‍යන්තරවාදයත් යන එක පහුගිය කාලයේ දකින්න ලැබුණු දෙයක්. එහෙත්, එය එසේ සිදු විය යුතුම නැහැ. ලිබරල් ජාත්‍යන්තරවාදයෙන් වියුක්තව සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට පවතින්න පුළුවන්. ඇමරිකාවේ ඩිමොක්‍රටික් හා රිපබ්ලිකන් ප්‍රතිපත්ති අතර වෙනස ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ ලිබරල් ජාත්‍යන්තරවාදය රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ නැති වීමයි. සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලේබලයක් නැතත් ඔය පක්ෂ දෙකේම ප්‍රතිපත්ති වල අනෙකා ගැන සිතීමක් තිබෙනවා. නමුත්, ඩිමොක්‍රටික් අනෙකා රිපබ්ලිකන් අනෙකාම නෙමෙයි. ඩිමොක්‍රටික් පාක්ෂිකයා ඇමරිකාවේ ශ්‍රමිකයා ගැන වගේම චීනයේ හා ලංකාවේ ශ්‍රමිකයා ගැනත් වක්‍ර ලෙස හෝ හිතුවත් රිපබ්ලිකන් පාක්ෂිකයා චීනයේ හෝ ලංකාවේ ශ්‍රමිකයෙකුව තමන්ගේ වියදමින් සුබසාධනය වනවාට කැමති නැහැ.

ලංකාවේ දේශපාලන පක්ෂ සියල්ලම ආර්ථික තලයේදී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වුවත් හැකි අය විසින් රැක බලාගත යුතු අනෙකා කවුද කියන කාරණයේදී මේ පක්ෂ එකිනෙකින් වෙනස් වෙනවා. මෙහිදී රනිල්ගේ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ අනෙකා පිළිබඳ නිර්වචනය රාජපක්ෂලාගේ නිර්වචනයට වඩා පුළුල් එකක්. මූලධාර්මික හේතු මත ජීවිත කාලයම සමාජවාදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න වගේ කෙනෙක්ගේ නම එජාප ලැයිස්තුවක දැකිය හැක්කේ සමාජය විසින් රැක බලාගත යුතු අනෙකා පිළිබඳව රනිල්ගේ හා වික්‍රමබාහුගේ නිර්වචන සමපාත වී තිබීම නිසායි.

සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මූලික ලක්ෂණයක් වන්නේ ධනවාදී තරඟය ජයගෙන සාර්ථක වන පිරිස් විසින් එම තරඟයට මුහුණ දී අසාර්ථක වන අයව යම් තරමකින් රැක බලා ගැනීමයි. මෙය විවිධ සමාජ සුබසාධන වැඩසටහන් හරහා ඇමරිකාව ඇතුළු සෑම බටහිර රටකම සිදු වනු දැකිය හැකියි. එහෙත්, මෙහිදී වෙනත් බටහිර රටවල් ඇමරිකාවට වඩා ඉදිරියෙන් ඉන්නවා. විශේෂයෙන්ම ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල්.

සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තිරසාරව පවත්වා ගත හැකි ක්‍රමයක්. සමාජයේ පහළ ස්ථර වල සිටින පිරිස් සුබසාධනය කළා කියා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවල ආර්ථිකයන් කඩා වැටෙන්නේ නැහැ. එහෙත්, ඒ සඳහා සුබසාධනය නියාමනය වන යාන්ත්‍රණයක් තිබිය යුතුයි. එයින් අදහස් වන්නේ නියාමකයෙක් ඉන්නවා කියන එක නෙමෙයි. ස්වභාවික යාන්ත්‍රණයක්.

අවප්‍රසාදිත කණ්ඩායම් විසින් දිනාගෙන තිබෙන දේවල් බොහොමයක් දිනාගෙන තිබෙන්නේ අරගල හරහා බව කාට හරි කියන්න පුළුවන්. එය බොරුවක් නෙමෙයි. ඒ වගේම ධනවාදියෙකුට මූලධාර්මික ලෙස අරගල වලට විරුද්ධ වෙන්න බැහැ. නිෂ්පාදනය කෙරෙහි තමන්ගේ දායකත්වය වෙනුවෙන් වන කොටස ලබා ගැනීමේදී යම් හෙට්ටු කිරීමක් කරන්න වෙනවා. ධනවාදය විසින් ඒ හෙට්ටු කිරීමේ නීති වලට මිසක් හෙට්ටු කිරීමට සීමා පනවන්නේ නැහැ. කිසියම් පුද්ගලයෙකුට තමන්ගේ  සාපේක්ෂ වටිනාකම් වෙනත් අයෙකුට සන්නිවේදනය කළ හැක්කේ හෙට්ටු කිරීම් හරහා. ඒ නිසා, නිදහස් ගනුදෙනුවක් ඇතුළේ නෛසර්ගික ලෙසම හෙට්ටු කිරීම් තිබෙනවා. ගනුදෙනුවක පාර්ශ්වයන් කිසි විටෙකත් කට වහගෙන අනෙක් පාර්ශ්වයට අනුගත විය යුතු නැහැ.

අවප්‍රසාදිත කණ්ඩායමකට තමන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් අරගල කළ හැකි වුවත් ඒ අයිතිවාසිකම් දිනා ගත හැකි වන්නේ එහි සාධාරණත්වය සාර්ථක ලෙස අනෙක් පාර්ශ්වයට ඒත්තු ගැන්විය හැකිනම් පමණයි. අරගල කළ පමණින් අයිතිවාසිකම් හිමි වෙන්නේ නැහැ. කිසියම් අරගලයක් සමාජයේ බොහෝ දෙනෙකුට සාපේක්ෂව සාධාරණද විය යුතුයි. අයිතිවාසිකම් හෝ ඉල්ලීම් ලැබෙන මොහොත කියන්නේ අදාළ ඉල්ලීම් වල සාධාරණත්වය බොහෝ දෙනෙකුට ඒත්තු යන මොහොතයි. එහිදී කිසියම් ඉල්ලීමක් කරන කණ්ඩායමක වගේම ඒ ඉල්ලීම් පිළිගන්නා අයගේද දායකත්වය අවතක්සේරු නොවිය යුතුයි. එවැන්නක් අවසානයේදී පොදු එකඟතාවක් මිසක් එක් පාර්ශ්වයක් විසින් සැමරිය යුතු අනෙක් පාර්ශ්වයට එරෙහි ජයග්‍රහණයක් නෙමෙයි.

ධනවාදී තරඟය තුළ අසාර්ථක වන කිසියම් පිරිසක් ඉන්නවා. ප්‍රායෝගිකව ධනවාදය ක්‍රියාත්මක වන හැම රටකම වගේ ඒ පිරිස වෙනුවෙන් විවිධ සුබසාධන වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඒ වැඩ සටහන් ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ පොදු එකඟතාවයකින්. මේ වැඩ සටහන් වල මිල ගෙවන්නේ ධනවාදී තරඟය තුළ සාර්ථක වන අයයි. ඒ මිල ධනවාදී තරඟය තුළ අසාර්ථක වන අයවද ධනවාදී තරඟයේ මූලික කොන්දේසි වලට එකඟ කර ගැනීම සඳහා ගෙවන මිලක් කියා කියන්න පුළුවන්. ධනවාදී තරඟය තුළ අසාර්ථක වන අයට තරඟයේ මූලික කොන්දේසි ඉවත් කර ගැනීම වෙනුවෙන් මහන්සි වෙනවාට වඩා සුබසාධනයේ වාසිය අරගෙන පැත්තකට වෙන එක වාසියි. ඒ වගේම, සුබසාධනයේ මිල ගෙවන අයටත් මේ මූලික කොන්දේසි බිඳ වැටීමේ අවදානමට සාපේක්ෂව සුබසාධනයේ මිල ගෙවීම වාසියි.

සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාමුවක් ඇතුළේ සුබසාධනයේ වාසි ලබන කෙනෙකුට ධනවාදී තරඟය තුළ සාර්ථක වන අයට එරෙහි වීමේ හැකියාවක් නැහැ. සමාජයේ පහළ ස්ථර සුබසාධනය වන්නේ ඉහළ ස්ථර වල පිරිස් වල නිෂ්පාදන දායකත්වයෙන් නිසා තිරසාර සුබසාධනයක පැවැත්ම වෙනුවෙන් සම්පත් බෙදී යාමේ විෂමතාවයන්ගේ පැවැත්මද පිළිගන්න වෙනවා. සුබසාධනයේ බර දැරිය හැකි අවම පිරිසක් නැත්නම් සුබසාධනයට දිගුකාලීන පැවැත්මක් නැහැ. ඒ නිසා, සමාජයේ පහළ හා ඉහළ ස්ථර අතර තිරසාර සහජීවනයක් තිබෙනවා.

ලංකාවේ ප්‍රශ්නය සුබසාධනය නෙමෙයි. ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ ලංකාවේ සුබසාධන ආකෘතියේ. එක පැත්තකින් ලංකාවේ සුබසාධන ආකෘතිය නියාමනය වන යාන්ත්‍රණයක් නැහැ. අනෙක් පැත්තෙන් මේ සුබසාධන ආකෘතියේ වාසිය ලබන්නේ රජය කියන ආයතනික ව්‍යුහයට මොන ආකාරයෙන් හෝ බද්ධ වී සිටින පිරිස් මිසක් සමාජයේ පහළම ස්ථර වල ඉන්න අය හෝ අවවරප්‍රසාදිත කොටස් නෙමෙයි.

නිදහස ලැබූ ලංකාවේ මහා ලොකු "ධනපති පංතියක්" හිටියේ නැහැ. ඒ නිසා, සුබසාධනයේ බර දැරිය හැකිව තිබුණේ යම් සීමාවක් දක්වා පමණයි. සරල උදාහරණයක් ගත්තොත් සමාජ සාධාරණත්වය පැත්තෙන් හෝ මානුෂිකත්වය පැත්තෙන් බැලුවොත් අධ්‍යාපනය ලබන්න කැමති හා අධ්‍යාපනය හරහා ඉදිරියට යාමේ හැකියාවක් ඇති දරුවෙකුට ඒ අවස්ථාව අහිමි වීමේ වැරැද්දක් තිබෙනවා. නමුත්, ඒ වැරැද්ද හදන්නනම් එම දරුවාට අධ්‍යාපනය ලබා දීමේ මිල වෙනත් අයෙකුගෙන් අය කර ගන්න වෙනවා. මේ නිසා ඇති වන වෙළඳපොළ විකෘතිය එතැනින් අවසාන වෙන්නේ නැහැ. එකක් කඩතොළු මකා ගන්නට යාම අවසන් වෙන්නේ කඩතොළු ගොඩක් හැදිලා.

අධ්‍යාපනයේ මිල පෞද්ගලික ආයෝජනයක්නම් කෙනෙක් ඒ ආයෝජනය කරන්නේ එයින් තමන්ට ලැබෙන ප්‍රතිලාභ ගැන සිතීමෙන් පසුවයි. එහෙත්, මිල ගෙවන්නේ වෙනත් කෙනෙක්නම් මේ නිකම් ලැබෙන දේ ගන්න බොහෝ දෙනෙක් පෙළඹෙනවා. ඒ හේතුව නිසා තවත් ප්‍රශ්න ඇති වෙනවා. නිකම් ලැබෙන නිසා දේශපාලන විද්‍යාව ඉගෙන ගත්තත් එසේ ලබා ගත් දැනුමට වෙළඳපොළ වටිනාකමක් නැහැ. ප්‍රශ්නය ඇති වුනේ රජය මැදිහත් වී අධ්‍යාපනය නොමිලේ ලබා දීම නිසා බැවින් එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇති වූ ද්වීතියික ප්‍රශ්නයටත් රජයටම විසඳුමක් දෙන්න වෙනවා. රජය මැදිහත් වී රැකියා විරහිතව සිටින තරුණයාට හෝ තරුණියට ගුරු පත්වීමක් ලබා දෙනවා. රජයේ මුදලින් වැටුප් ගෙවනවා. ඔහු හෝ ඇය කොහේ හෝ පාසැලක දේශපාලන විද්‍යාව උගන්වන්න පටන් ගන්නවා. තවත් පිරිසක් දේශපාලන විද්‍යාව ඉගෙන ගන්නවා. ඒ අයටත් රස්සා නැහැ.

දැන් මේ දේශපාලන විද්‍යාව උගන්වන ගුරුවරු නිකම් ඉඳලා පඩි ගන්නවා කියා මම කියන්නේ නැහැ. ඔවුන් ඉතා උනන්දුවෙන් මහන්සි වී වැඩ කරනවා වෙන්න පුළුවන්. නමුත්, ඒ හේතුව නිසා ඔවුන් කරන සේවය කාර්යක්ෂම එකක් වෙන්නේ නැහැ. මැරීගෙන වැඩ කළත් කරන්නේ තේරුමක් නැති වැඩක්. අවසානයේදී ලැබෙන ප්‍රතිඵලයක් නැහැ.

සමහර විට වඩාත්ම අකාර්යක්ෂම පිරිස වඩාත්ම මහන්සි වී වැඩ කරන ගුරුවරුන් වෙන්න පුළුවන්. ඉතා හොඳින් හා කැප වීමෙන් වැඩ කරන ගුරුවරයෙකු විසින් වැඩි සිසුන් පිරිසක් ආකර්ෂණය කර ගන්නවා. එහි අවසන් ප්‍රතිඵලය වෙන්නේ වැඩි සිසුන් පිරිසක් අමාරුවේ වැටෙන එකයි. ඒ සිසුන්ටත් අන්තිමට වෙන්නේ රජයෙන් පිං පඩි ගන්නයි. ගුරුවරයා ගුරු හොරෙක්නම්, හරියට උගන්වන්නේ නැති කෙනෙක්නම් සිසුන් මේ විෂය හදාරන්න මැලි වෙන්න පුළුවන්. එහිදී මතුපිටින් පෙනෙන ගුරුවරයාගේ අකාර්යක්ෂමතාවය අවසාන වශයෙන් සිසුන්ගේ යහපතට හේතු වෙන්න පුළුවන්.

රජයේ අකාර්යක්ෂමතාවය කියන එක නාස්තිය හා දූෂණය වැනි වචන වලින් සරලව විස්තර කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි. නාස්තිය දූෂණය නැති කළ පමණින් රජයක් කාර්යක්ෂම වෙන්නේ නැහැ. අකාර්යක්ෂමතාවය තිබෙන්නේ මධ්‍යගත සැලසුමක මූලික ආකෘතිය ඇතුළේමයි. ඒ නිසා, ඔලු ගෙඩි මාරු කරලා ඒ අකාර්යක්ෂමතාවය නැති කරන්න බැහැ.

මම කියන්නේ ඔලු ගෙඩි මාරු කිරීම කිසිසේත්ම තේරුමක් නැති වැඩක් කියන එක නෙමෙයි. කොහොමටවත්ම තියා ගත නොයුතු ජාතියේ ඔලු ගෙඩිත් තිබෙනවා. පොලිස් මත්ද්‍රව්‍ය නාශක අංශයේ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන් ඉන්නවානම් ඔළුගෙඩි මාරු කිරීමත් අඩු වශයෙන් කෙටිකාලීන විසඳුමක්.

නිදහසින් පසු ලංකාව අධ්‍යාපනය හා සෞඛ්‍යය වැනි ක්ෂේත්‍ර වල සැලකිය යුතු ආයෝජනයන් කළා. එයට හේතු වුනේ සමාජවාදී අදහස් වල බලපෑමයි. ඇත්තටම අධ්‍යාපනය හා සෞඛ්‍යය වැනි ක්ෂේත්‍ර වල ආයෝජනය කිරීම අනාගතවාදී අදහසක්. එහෙත්, අනාගතවාදී ආයෝජන ඕනෑවට වඩා කලින් කිරීමෙන් හොඳකට වඩා වෙන්නේ නරකක්.

ලංකාවේ මානව සම්පත වර්ධනය වූ වේගයෙන් භෞතික ප්‍රාග්ධනය වර්ධනය වී නැහැ. මානව ප්‍රාග්ධනය වෙනුවෙන් කළ ආයෝජන වලට සාපේක්ෂව ව්‍යවසායකත්වය ප්‍රවර්ධනය කිරීමක් සිදු වී නැතුවාක් මෙන්ම ව්‍යවසායකත්වය අධෛර්යමත් කිරීමක් කාලයක් තිස්සේ සිදු වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වර්ධනය වන මානව සම්පත අවශෝෂණය කරගත හැකි ආර්ථික ව්‍යුහයක් ලංකාවේ නැහැ. ඒ නිසා, සුබසාධනයේ ප්‍රතිඵලයක් වූ මානව සම්පත ඇත්තමට සම්පතක් නොවී රටට බරක් වී තිබෙනවා. සිදු විය යුත්තේ වැඩි අධ්‍යාපනයක් ලැබූ අය විසින් අඩු අධ්‍යාපනයක් ලැබූ අයව සුබසාධනය කිරීම වුවත් සිදු වන්නේ එහි අනෙක් පැත්තයි. මුලින් සුබසාධනයේ වාසිය ලැබූ අය දිගින් දිගටම සුබසාධනයේ වාසිය ලබනවා.

ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපනය හරහා මේ වන විට වැඩිපුරම සිදු වන්නේ ගුරුවරුන්ව සුබසාධනය කිරීමක්. රජයේ පාසැලක උගන්වන රැකියාව නොකරන්නේනම් ඔවුන් බොහෝ දෙනෙකුට වෙළඳපොළ වටිනාකමක් නැහැ. සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයටත් මෙය අදාළයි. වෛද්‍යවරුන්ට පවා. ලංකාවේ රජයේ රෝහලක සේවය කරන වෛද්‍යවරයෙකුට විදේශ රටකට ගොස් හෝ පෞද්ගලික වෛද්‍ය සේවා සපයා වැඩි ආදායමක් ඉපැයිය හැකිය කියන කරුණ මම ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නැහැ. එහෙත්, ලංකාවේ රජයේ රෝහල් වල සේවය කරන වෛද්‍යවරුන් සියලු දෙනාවම එම රැකියා වලින් මුදා හැර පෞද්ගලික වෛද්‍ය සේවා සපයා ආදායම් හොයා ගන්න ඉඩ ඇරියොත් ඔවුන්ට ඔවුන්ගේ වත්මන් ආදායමවත් හොයා ගන්න බැරි වෙනවා. එවැනි වියදමක් සමස්තයක් ලෙස ලංකාවේ මිනිස්සුන්ට දැරිය නොහැකියි.

සමාජයේ ඉහළ ස්ථර වල වියදමෙන් පහළ ස්ථර සුබසාධනය කරන විට එක්තරා සීමාවකදී ඉහළ ස්ථර වලින් ප්‍රතිරෝධයක් එනවා. ඒ නිසා, සුබසාධනය අනවශ්‍ය දුරක් යන්නේ නැහැ. එහෙත්, ණයට ගත් මුදලින් සුබසාධනය නඩත්තු කරන විට සුබසාධනයට බ්‍රේක් නැහැ. වියදම් කරන්නේ මගේ සල්ලි නෙමෙයිනම් මම විරුද්ධ වෙන්නේ මොන මගුලකටද?

කොහොමටත් ලංකාවේ වැඩිපුරම සුබසාධනය වෙන්නේ සමාජයේ පහළම ස්ථර නෙමෙයි. මොන ආකාරයෙන් හෝ රජයට සම්බන්ධව ඉන්න විශාල පිරිස. එක් අයෙකුගේ ආදායමෙන් කොටසක් තවත් අයට යන සාමාන්‍ය ක්‍රමය බදු වුවත් ලංකාවේ ක්‍රමය වෙනස්. විණිමය අනුපාතිකය පාලනය කිරීමත් එක් ක්‍රමයක්.

ඩොලරයක මිල රුපියල් පණහක් පහළින් තියා ගත්තොත් එහි වාසිය ලබන්නේ කවුද? පහළ ස්ථර වල ඉන්න අයට පොඩ්ඩක් අඩු මිලකට තිරිඟු පිටි, පරිප්පු වගේ ආහාර ද්‍රව්‍ය කිහිපයක් ලැබෙනවා තමයි. නමුත්, ඒ වාසිය කුඩා වාසියක්. විදේශ සංචාර වල නිරත වන්නේ, අධ්‍යාපනය සඳහා දරුවන් පිටරට යවන්නේ, ආනයනික භාණ්ඩ වැඩිපුර පරිභෝජනය කරන්නේ සමාජයේ පහළ ස්ථර වල ඉන්න අය නෙමෙයි.

ඩොලරයක මිල රුපියල් පණහක් පහළින් තියා ගන්නවා කියා කියන්නේ ඩොලර් 30,000ක වාහනයක ආනයන මිල රුපියල් ලක්ෂ 15කින් අඩු වෙනවා කියන එකයි. නමුත්, අනෙක් අතට වාහනයේ මිල මෙන් තෙගුණයක මෙන් මිලක් බදු සේ අය කරන නිසා මේ වාසිය බොහෝ දෙනෙකුට නොලැබෙතත් බදු සහන හිමි ටික දෙනෙක් අනෙක් අයගේ වියදමෙන් සුබසාධනය වෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් විදේශ ශ්‍රමිකයින්ගේ පවුල් වලට ලැබෙන ප්‍රේෂණ වලින් සෑම ඩොලරයකටම රුපියල් 50ක් බැගින් වාෂ්ප වෙනවා. එතකොට ඇඟලුම්, තේ ආදී කර්මාන්ත වල ශ්‍රමිකයන්ගේ වැටුප් වලට තිබෙන බලපෑම.

ගොවියන්වත් විශාල ලෙස සුබසාධනය කරනවා තමයි. නමුත්, කා වෙනුවෙන්ද? සහල් මිල අවශ්‍ය පමණ ඉහළ යන්න දෙනවානම් සුබසාධනය අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. එසේ නොකරන්නේ ගොවීන් වෙනුවෙන් නෙමෙයි. ආනයන තරඟයේ ප්‍රශ්නය තියෙනවා තමයි. නමුත්, විණිමය අනුපාතය අවශ්‍ය මට්ටමට ගියොත් ආනයන තරඟය තවදුරටත් ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි.

විණිමය අනුපාතිකය පහළින් තබා ගැනීම කියන්නේ සමාජයේ පහළ ස්ථර වල වියදමින් ඉහළ මැදි ස්ථර සුබසාධනය කිරීමක්. ලංකාවේ දේශපාලන බලය තිබෙන්නේ ඒ ස්ථරය සතුවයි. දිගින් දිගටම විදේශ ණය ගනිමින් රුපියල පහළින් තියා ගන්නා ක්‍රමය මේ තරම් ජනප්‍රිය ඒ නිසයි. දැන් කෝවිඩ් හේතුවෙන් යටිබඩට වදින්නට නියමිතත් මේ පිරිසටයි.

නිහඬ කාලය ආරම්භ වෙන්න තව පැය කිහිපයක් තිබෙනවා. සුබ අනාගතයක්!