ට්‍රම්ප් ජාතිය අමතයි!

මීට ටික වෙලාවකට පෙර ජනාධිපති ට්‍රම්ප් ජාතිය ඇමතුවා. එහිදී දැනුම් දුන් පරිදි ඉරාන බැලස්ටික් මිසයිල ප්‍රහාර වලින් කිසිදු ඇමරිකානුවෙකුට තුවාල සිදු වී නැහැ. ප්‍රහාරයකට පෙර සූදානම්ව සිටි නිසා හානියක් සිදුවීම වලක්වා ගත හැකි වූ බව ජනාධිපති ට්‍රම්ප් පැවසුවා.

ජනාධිපති ට්‍රම්ප් විසින් මේ කතාවේදීද කාසිම් සොලෙයිමානි ඝාතනය සාධාරණීකරනය කළා. එමෙන්ම, මෙය කලින්ම කළ යුතුව තිබුණු දෙයක් බවටද අදහස් පළ කළා. එමෙන්ම, ඉරානයට න්‍යෂ්ඨික අවියක් හැදීමට කිසි විටෙකත් ඉඩ නොතබන බවද අවධාරණය කළා.

මේ වන විට ඇමරිකාව ලෝකයේ විශාලතම ඉන්ධන හා ස්වභාවික වායු නිෂ්පාදකයා බවත්, ඇමරිකාවේ ඉන්ධන අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් දැන් වෙනත් රටවල් දෙස බලා සිටිය යුතු නැති බවත් මතක් කරන්නටත් ඔහු අමතක කළේ නැහැ.

කාසිම් සොලෙයිමානි ඝාතනය පිළිබඳව ඇමරිකානු ජනමතයේ බෙදීමක් දැකිය හැකි වුවත්, රිපබ්ලිකන් පාක්ෂිකයින් බහුතරය මේ සිද්ධියෙන් පසුව තවදුරටත් ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ දෑත් ශක්තිමත් කරමින් සිටිනවා. යම් හෙයකින් ඉරාන මිසයිල ප්‍රහාර වලින් ඇමරිකානුවන්ට හානි වී තිබුනානම් ඇමරිකාවට අනිවාර්යයෙන්ම ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරන්නට සිදු වෙනවා. එසේ වුනානම් මෙය දිගින් දිගටම ඇදෙනවා.

ඉරාන ප්‍රහාර වලින් ඇමරිකාවට හානි සිදු වී නැති නිසා ඇමරිකාවට නැවත ඉරානයට ප්‍රහාර එල්ල කිරීමේ අනිවාර්ය අවශ්‍යතාවයක් පැන නැගී නැහැ. එමෙන්ම, ඉරානය විසින්ද ප්‍රකාශ කර තිබුණේ ඇමරිකාව විසින් නැවත එකට එක කිරීමක් නොකළහොත් දිගින් දිගටම ප්‍රහාර එල්ල කිරීමට ඔවුන් යොමු නොවනු ඇති බවයි.

යුද්ධය පටන් ගත්තද?

කාසිම් සොලෙයිමානි ඝාතනයට එකට එක කිරීමක් වශයෙන් ඉරානය විසින් මීට පැය කිහිපයකට පෙර (ලංකාවේ වේලාවෙන් ජනවාරි 8 අළුයම 2:00ට පමණ) ඇමරිකානු හමුදා රැඳී සිටින ඉරාකයේ අල්-අසාද් සහ ඉර්බිල් හමුදා කඳවුරු වෙත බැලස්ටික් මිසයිල දොළහක් හෝ වැඩි ගණනක් යොදා ගනිමින් ප්‍රහාර එල්ල කර තිබෙනවා. සිදු වී ඇති හානිය තවමත් වාර්තා වී නැහැ.

ලංකාවේ වේලාවෙන් පසුගිය ජනවාරි 3 අළුයම 3:00ට පමණ කාසිම් සොලෙයිමානිව ඉලක්ක කරගත් ඩ්‍රෝන ප්‍රහාරයකින් ඔහු මිය යාමෙන් පසුව මේ වෙනුවෙන් ඇමරිකාවට දරුණු වන්දියක් ගෙවන්නට සිදු වනු ඇති බව ඉරානය විසින් සපථ කර සිටියා. මේ ප්‍රහාරය එම ඝාතනයට එකට එක කිරීමක් බව පැහැදිලියි. ප්‍රහාරයේ වගකීම ඉරානය විසින් භාර ගෙන තිබෙන අතර ඒ බව පෙන්ටගනය විසින්ද සනාථ කර තිබෙනවා.

කාසිම් සොලෙයිමානි ඝාතනයෙන් පසුව ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කර නොසිටිය හැකි තැනකට ඉරානය තල්ලු වුනා. කාසිම් සොලෙයිමානි ඝාතනය ආරක්ෂක පියවරක් ලෙස හැඳින්වූ ජනාධිපති ට්‍රම්ප් විසින් කියා සිටියේ ඉරානය ප්‍රති ප්‍රහාර එල්ල කිරීමට යොමු වුවහොත් ඉරානයට හා ඉරාන සංස්කෘතියට වැදගත් වන ස්ථාන 52කට ඇමරිකාව විසින් ඉතා ඉක්මණින්ම දරුණු ප්‍රහාර එල්ල කරනු ඇති බවයි. මේ ප්‍රකාශයට එල්ල වූ ප්‍රතිරෝධය හමුවේ තමන්ට අකැමැත්තෙන් වුවත් ජාත්‍යන්තර නීතියට ගරු කරන්නට සිදු වන බව පසුව ජනාධිපති ට්‍රම්ප් විසින් ප්‍රකාශ කර සිටියා.

ප්‍රහාරයෙන් අනතුරුව, ඇමරිකාවට හා ලෝකයට යුද්ධයක් දරා ගැනීමට අපහසු බව කතානායක නැන්සි පෙලෝසි විසින් ට්වීට් කර තිබෙනවා. ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රතිචාරය තවමත් අවිනිශ්චිතයි.

තාක්ෂනය හමුවේ දිය වී යන සන්නිවේදන අභියෝග

මුල් යුගයේ ලංකාවේ දේශපාලනයට ආපු බොහෝ ජාතික නායකයින්ට සිංහල හෝ දෙමළ භාෂා වලට වඩා හුරුපුරුදුව තිබුණේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවයි. නමුත්, රටේ වැඩි දෙනෙක් කතා කළ භාෂාව සිංහල. එහෙම නැත්නම් දෙමළ. සිංහල භාෂාවෙන් කතා කරන්නට සිදු වීම පසුගිය සියවසේ මුල් භාගයේදී ලංකාවේ බොහෝ දේශපාලනඥයින් විසින් මුහුණ දුන් අභියෝගයක්.

ඒ කාලයේදී ටෙලිප්‍රොම්ප්ටර් වැනි තාක්ෂනික මෙවලම් තිබුණේ නැහැ. ඒ නිසා, මුල් කාලයේ ජාතික නායකයින් වූ ඇතැම් අය සිංහල කතා ඉංග්‍රීසි අකුරෙන් ලියාගෙන පුරුදු වූ බව කියනවා. දැන්නම් ලංකාවේ දේශපාලනයේ නිරත බොහෝ දෙනෙකුට වඩාත්ම හුරුපුරුදු භාෂාව සිංහල හෝ දෙමළයි. මේ තමන්ට හුරුපුරුදු භාෂාවෙන් කතා කිරීමේදී පවා ඇතැම් අය ටෙලිප්‍රොම්ප්ටර් භාවිතා කරනවා. එහි කිසිදු වැරැද්දක් නැහැ.

දැන් ලංකාවේ රාජ්‍ය නායකයින් මුහුණ දෙන සන්නිවේදන අභියෝගය සිංහල නොත්රෙන දෙමළ ජනතාවට කතා කිරීමයි. මේ වැඩේට බොහෝ විට පරිවර්තකයෙකු යොදා ගැනුණත් එයින් කථිකයා සහ සවන් දෙන්නන් අතර කිසියම් දුරස්ථ බවක් ඇති වෙනවා. ඒ නිසා, පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ ඇතැම් රාජ්‍ය නායකයින් දෙමළ භාෂාවෙනුත් වාක්‍ය කිහිපයක් හෝ කතා කරන්න පෙළඹෙනු අප දැක තිබෙනවා. මෙය කළේ ටෙලිප්‍රොම්ප්ටරය දෙස බලාගෙන සිංහල අකුරෙන් ඇති දෙමළ වචන කියවමින් වෙන්න පුළුවන්. එවැනි දෙයක් වුවත් අගය කළ යුත්තේ එය සිංහල රාජ්‍ය නායකයෙකු දෙමළ ජනතාවට වඩා සමීප වීමට දරන උත්සාහයක් නිසයි.

ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙහි මනා පරිචයක් නැති රාජ්‍ය නායකයෙකුට ජාත්‍යන්තර සම්මේලන ආදියෙහිදීත් සන්නිවේදන අභියෝගයකට මුහුණ දෙන්න සිදු වෙනවා. මෙයට විසඳුමක් ලෙස කෙරෙන්නේ පරිවර්තකයෙකු යොදා ගැනීමයි.

මේ වගේ සන්නිවේදන අභියෝගයන්ට විසඳුමක් ලෙස කිසියම් කථිකයෙකු තමන්ට වඩාත්ම හුරුපුරුදු බසින් පවත්වන කතාවක් වෙනත් බසකින් එළෙසම කිරීමට ඔහුගේ හෝ ඇයගේ හොලෝග්‍රෑමයක් (ආලෝක කදම්බ මගින් මවන ත්‍රිමාණ රුවක්) යොදාගත හැකිනම්? කථිකයාගේ අභිනයන්, කඩහඬ, හඬ උස් පහත් කරන රටාවන් ආදී සියල්ලමද එළෙසම සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකිනම්?

මේ වගේ දෙයක් කරන එක තව දුරටත් අනාගතයට අයිති දෙයක් නෙමෙයි.

(Image: https://www.thegeniusworks.com/2019/07/microsofts-cvp-julia-white-uses-azure-ai-and-hololens-to-deliver-a-keynote-by-her-own-hologram-in-japanese/)

කිම බැදිවල යන්නේ?

පෙර ලිපියේ ලියූ පරිදි, සාමාන්‍ය පෙනීම ලෙස සැලකෙන්නේ 20/20 හෙවත් 6/6 පෙනීමයි. එහෙත්, පෙනීම මේ මට්ටමට නැති සියළු දෙනාවම දෘශ්‍යාබාධිත පුද්ගලයින් සේ සැලකෙන්නේ නැහැ. 6/12 මට්ටම ඉක්මවන පෙනීමක් ඇත්නම් එය සාමාන්‍ය පෙනීමක් ලෙස සැලකෙනවා. එහෙත්, පෙනීම 6/12 මට්ටමට වඩා අඩුනම්, එනම් සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට මීටර 12ක් ඈත සිට දැකිය හැකි දෙයක් මීටර 6ක දුරකදීවත් නොපෙනේනම් එය ඇස් පෙනීමේ දුර්වලතාවයක් ලෙස සැලකෙනවා.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව, අවම වශයෙන් බිලියන 2.2ක පිරිසක්, එනම් ලෝක ජනගහණයෙන් 28% ඉක්මවන ප්‍රතිශතයක් කිසියම් හෝ ඇස් පෙනීමේ දුර්වලතාවයකින් පෙළෙනවා. මෙයින් බොහෝ දෙනකු වයස අවුරුදු පණහ ඉක්මවූ අයයි. මේ අයගෙන් බිලියනයක පමණ පිරිසක් ඒ තත්ත්වයට පත් වීම වලක්වා ගත හැකිව තිබුණු බව ඇස්තමේන්තු කර තිබෙනවා.

ජාත්‍යන්තර රෝගාබාධ වර්ගීකරණය අනුව දුර පෙනීමේ දුර්වලතාවය මත පුද්ගලයින් වර්ග කරන්නේ පහත ආකාරයටයි.

6/12 සිට 6/18 දක්වා - සුළු දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්
6/18 සිට 6/60 දක්වා - මධ්‍යස්ථ දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්
6/60 සිට 3/60 දක්වා - දරුණු දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්
3/60ට අඩු- අන්ධ

දුර පෙනීම ඇමරිකානු ක්‍රමයට 20/200 මට්ටමට එහෙමත් නැත්නම් මෙට්‍රික් ක්‍රමයට 6/60 මට්ටමට වඩා අඩු පුද්ගලයින් ඇමරිකන් එක්සත් ජනපද නීතිය අනුව අන්ධ පුද්ගලයින් සේ අර්ථ දැක්වෙනවා. මෙසේ මනින්නේ උපැස් හෝ වෙනත් දෘශ්‍යධාර පැළඳීමෙන්ද පසුව වඩා හොඳින් පෙනෙන ඇසේ පෙනීමයි. ඇමරිකානුවන්ගෙන් මිලියන 1.1ක පමණ පිරිසක් නීත්‍යානුකූලව අන්ධ අයයි. ඒ අයට අන්ධ පුද්ගලයින්ට ලැබෙන විශේෂ පහසුකම් හා වරප්‍රසාද ලබා ගැනීමේ හිමිකම ලැබෙනවා. එහෙත්, ඔවුන් අතරෙන් වෛද්‍යමය ලෙස පූර්ණ අන්ධ සේ සැලකිය හැක්කේ 15%ක පමණ පිරිසක් පමණයි.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ 2010 ඇස්තමේන්තු අනුව ඒ වෙද්දී ලෝකයේ අන්ධ ජනගහණය මිලියන 39ක්. ලංකාවේ මෑතකාලීන සමීක්ෂණයකට අනුව, රටේ ජනගහණයෙන් තුනෙන් එකක් පමණ කිසියම් හෝ දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයකින් පෙළෙනවා. මේ උපැස් හෝ වෙනත් දෘශ්‍යධාර පැළඳීමෙන්ද පසු තත්ත්වයයි.

6/12ට වැඩි (සාමාන්‍ය පෙනීම) - 67.5%
6/12 සිට 6/18 දක්වා (සුළු දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්) - 13.6%
6/18 සිට 6/60 දක්වා (මධ්‍යස්ථ දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්) - 15.4%
6/60 සිට 3/60 දක්වා (දරුණු දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයක්) - 1.6%
3/60ට අඩු (අන්ධ) - 1.7%

රටේ එක් එක් ප්‍රදේශ වල ජනගහණයේ අන්ධ ප්‍රතිශතය සමාන නැහැ. බස්නාහිර, දකුණු හා සබරගමු පළාත් වල තත්ත්වයට  සාපේක්ෂව ඌව, වයඹ හා නැගෙනහිර පළාත් වල අන්ධ ප්‍රතිශතය දෙගුණයකටත් වඩා වැඩියි. ග්‍රාමීය, අඩුආදායම්ලාභී, අඩු අධ්‍යාපනයක් ඇති අය හා කාන්තාවන් අතර අන්ධ හා දෘශ්‍යාබාධී තත්ත්වයන් විශාල ලෙස සංකේන්ද්‍රනය වී තිබීමෙන් පෙනෙන්නේ නිදහස් සෞඛ්‍ය සේවයේ ප්‍රතිලාභ සමාජයේ එවැනි ප්‍රතිලාභ අවශ්‍යම කොටස් වෙත සමානුපාතිකව බෙදී නොයන බවයි. වළක්වාගත හැකි තත්ත්වයන් යටතේ අන්ධ හෝ දරුණු දෘශ්‍යාබාධිත තත්ත්වයට පත්ව සිටින අයගෙන් තුනෙන් දෙකක් පමණම සඳහන් කර තිබෙන්නේ අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම ඔවුන්ට මිල අධික කාර්යයක් වූ බවයි.

මග හොඳට පෙනේනම්
යන්ට දෑසත් පෙනේනම්
කිම බැදිවල යන්නේ
මං මුලා වූ එවුන් සේ

ඔහොම කියන්නේ මග හොඳට පේන අය ගැනයි. දෑස හොඳින් පෙනෙන ඇතැම් අයත් බැදි වල ගියත්, යන්ට දෑස නොපෙනෙන අයටත් මං මුලා වූ එවුන් සේ බැදි වල නොගොස් පාර දිගේම යන්න තාක්ෂනය විසින් ඉඩ සලසනවා. රටක සුළුතරයක් වන දෘශ්‍යාබාධිත ජනගහණයටත් අනෙක් අයගේ උදවු නැතිව ස්ව-උත්සාහයෙන් පාර දිගේ යන්න පහසු කරමින් පාරවල් හොඳින් එළි පෙහෙළි කිරීම ඇස් පෙනෙන බහුතරයකගේ යුතුකමක් හා වගකීමක්.

බටහිර රටවල පොදු ස්ථාන වල ඇති නාම පුවරු ආදියේ ඇති දෑ බ්‍රේල් අකුරින්ද ලියා තිබීම දෘශ්‍යාබාධිත පිරිස් වලට විශාල පහසුවක්. ලංකාවේද මෙසේ කළ හැකි වුවත් දෘශ්‍යාබාධිත පිරිස් වලට එහි වාසිය ලැබෙන්නේ ඔවුන්ට බ්‍රේල් අකුරු කියැවීමට හැකිනම් පමණයි. ඇතැම් මූලාශ්‍ර අනුව බ්‍රේල් අකුරු කියැවිය හැක්කේ ලංකාවේ දෘශ්‍යාබාධිත ජනගහණයෙන් 15%කට පමණයි.

අද (ජනවාරි 4) ලෝක බ්‍රේල් දිනයයි.

(Image: https://www.pharmabraille.com/wp-content/uploads/2014/11/World-Braille-Usage-Third-Edition-1.pdf)

විස්සයි විස්සේ දැක්ම

විස්සයි විස්සේ (20/20) දැක්ම කියා කියන්නේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුගේ ඇස් පෙනීමේ මට්ටමටයි. ඔබේ පෙනීම තිබෙන්නේ 20/20 මට්ටමේනම් එයින් අදහස් වෙන්නේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක්ට අඩි 20ක දුරකදී හොඳින් පෙනෙන දෙයක් ඔබටත් අඩි 20ක දුරකදී පේනවා කියන එකයි.

ඔබේ පෙනීම තිබෙන්නේ 20/40 මට්ටමේනම් එය සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුගේ පෙනීමේ මට්ටමට වඩා දුර්වල පෙනීමේ මට්ටමක්. ඔබට අඩි 20ක දුරක සිට හොඳින් දැකිය හැක්කේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක්ට අඩි 40ක දුරකදී හොඳින් පෙනෙන දෙයක් පමණයි. එහෙත්, එයත් නරකම මට්ටමක් නෙමෙයි. සාමාන්‍යයෙන් සැහැල්ලු වාහන රියදුරු බලපත් ලබා දීමේදී අවශ්‍ය සේ සැලකෙන අවම පෙනීමේ මට්ටම 20/40 මට්ටමයි.

මෙට්‍රික් ක්‍රමයට 20/20 මීටර් වලට හැරවී 6/6 වෙනවා. ඒ වගේම, 20/40 මෙට්‍රික් ක්‍රමයට 6/12 වෙනවා. 6/12 දැක්ම කියන එකෙන් අදහස් වෙන්නේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක්ට මීටර් 12ක දුරකදී හොඳින් පෙනෙන දෙයක් ඔබට මීටර් 6කදී හොඳින් පෙනෙන බවයි. ඒ මට්ටමට පෙනීම නැති අයෙකු රිය ධාවනය කරනවානම් උපැස් පැළඳිය යුතුයි. උපැස් වල කාච වක්‍රතාවය තීරණය කිරීමේදී ඉලක්කය වන්නේ 20/20 (හෙවත් 6/6) මට්ටමේ පෙනීමක් නැති අයෙකුගේ පෙනීම ඒ මට්ටමට ගේන එකයි.

විස්සයි විස්සේ එහෙමත් නැත්නම් මෙට්‍රික් ක්‍රමයට හයයි හයේ පෙනීම කියා කියන්නේ කෙනෙකුට තිබිය හැකි හොඳම මට්ටමේ පෙනීම නෙමෙයි. එය බොහෝ දෙනෙකුට පෙනෙන මට්ටමයි. ඊට වඩා හොඳින් පෙනෙන අයත් ඉන්නවා. 20/10 (මෙට්‍රික් ක්‍රමයට 6/3) පෙනීම කියා කියන්නේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක්ට අඩි 10ක දුරකදී හොඳින් පෙනෙන දෙයක් ඔබට අඩි 20ක දුරකදී පේනවා කියන එකයි. ඒ කියන්නේ එවැනි කෙනෙක් වෙනත් බොහෝ අයට වඩා දුර දකිනවා.

රිය පැදවීමේදී ප්‍රමාණවත් දුරක සිට ඉදිරිය පැහැදිලිව දකින්න හැකි වීම අත්‍යවශ්‍ය කරුණක්. ඊට අමතරව, පුළුල් පරාසයක් දැකිය හැකි වීම (දර්ශන ක්ෂේත්‍රය) හා එක් එක් තනි ඇසේ පෙනීම අවම මට්ටමක තිබීමත් අවශ්‍යයි. ඒ වගේම ද්විත්ව පෙනීම (ඩිප්ලෝපියාව), වර්ණ අන්ධතාව වැනි රෝගී තත්ත්වයන්ද ආරක්ෂාකාරී ලෙස රිය එළැවීමට බාධාවක්. ලංකාවේදී රියදුරු බලපතක් ලබා දීමේදී වර්ණ අන්ධතාව ප්‍රශ්නයක් සේ සලකන්නේ නැහැ.

ගෝඨාභයගේ ආර්එම්වී විසිට් එකෙන් පසුව, ලංකාවේ සැහැල්ලු වාහන රියදුරු බලපත් ලබා දීමේදී අවශ්‍ය වන වෛද්‍ය පරීක්ෂණය ඇස් පරීක්ෂාවකට සීමා කිරීම පිළිබඳව සලකා බලමින් ඉන්න බව පේනවා. ඇමරිකාවේදී සැහැල්ලු වාහන එළැවීමේ බලපත්‍රයක් ගන්න අවශ්‍ය වන්නේ අක්ෂි පරීක්ෂාවක් පමණයි. ගෝඨාභයත් මේ බව දන්නා නිසා ඇමරිකාවෙත් නැති එකක් ලංකාවට අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි කියා හිතනවා ඇති.

මගේ පෞද්ගලික අදහසත් සැහැල්ලු වාහන එළැවීමට බලපත් නිකුත් කිරීමේදී අක්ෂි පරීක්ෂාවක් කිරීම ප්‍රමාණවත් කියන එකයි. එහෙත්, මේ වගේ දෙයක් තනි පුද්ගලයෙක් විසින් තීරණය කරන එක සුදුසුයි කියා මා හිතන්නේ නැහැ. මේ පිළිබඳ විශේෂඥතාවයක් තිබෙන අය සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකු නොදකින පැති දකිනවා වෙන්න පුළුවන්.

ජනාධිපතිවරයා විසින් හෝ රජයේ වෙනත් කවුරු හෝ ලොක්කෙක් විසින් රටේ බොහෝ දෙනෙකුගේ ජීවිත ආරක්ෂාවට බලපාන මේ වගේ තීන්දු තනිව ගන්නා හැම විටකම අවම වශයෙන් ඒ බව ප්‍රසිද්ධ කර මහජන අදහස් දැක්වීම සඳහා අවස්ථාව හා ප්‍රමාණවත් කාලයක් දී ඒ අදහස් ගැනද සලකා බැලීමෙන් පසුව අදාළ තීන්දු ක්‍රියාත්මක කරන එකයි වඩාත්ම යෝග්‍ය ක්‍රමය.

ගමනාගමන කොමිසමෙන් නිවේදක තෝරයි!

රූපවාහිණී සුලභ වෙන්න කලින් යුගයේ ගුවන් විදුලියේ ජනප්‍රිය සංගීත වැඩ සටහන් දෙකක් වුනේ "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" හා  "නිවේදක තෝරයි". ආර්ථික විද්‍යා වචන වලින් කියනවානම්  මේ දෙකෙන් පළමුවැන්නේදී ඉල්ලුම් සාධක වලටත්, දෙවැන්නේදී සැපයුම් සාධක වලටත් ප්‍රමුඛතාවය ලැබුණා.

නමෙන් කියන විදිහටම "නිවේදක තෝරයි" වැඩ සටහනක ගීත තේරුවේ අදාළ වැඩ සටහනේ නිවේදක විසිනුයි. එයින් වෙනස්ව "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" වැඩ සටහනේදී රසිකයින්ගේ කැමැත්තට ඉඩක් ලැබුණා. වැඩ සටහනක නිවේදකයා කිසියම් නිශ්චිත පුද්ගලයෙක් වූ නිසා "නිවේදක තෝරයි" වැඩ සටහනෙන් පිළිබිඹු වුනේ කිසියම් තනි පුද්ගලයෙකුගේ රුචිකත්වය. ඒ නිසා, "නිවේදක තෝරයි" ගීත තේරුණේ ඒකාධිකාරයක් යටතේ කියා කියන්න පුළුවන්.

මෙයින් වෙනස්ව "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" ගීත තේරුණේ තරඟකාරී පදනමකිනුයි. ඒ වුනත්, ප්‍රායෝගිකව "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" ගීත තේරීම සිදු වුනේ කතිපයාධිකාරී පදනමක කියා කියන්න පුළුවන්. මේ ගීත ඉල්ලා සිටි පිරිස සීමිත පිරිසක් වූ නිසා ඒ අතර සිටි ගාමා ගාමිණී සුබසිංහ, පත්මාවෝ මහේෂ්වරී, පර්ල් අයිරින් වගේ නම් නිතරම කියැවුනා. "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" යටතේ වුවත්, "නිවේදක තෝරයි" යටතේ වුවත්, ගුවන් විදුලියෙන් ප්‍රචාරය වූ ගීත අහන්න සිදු වුනේ ඒ ගීත වලට කැමති අයට පමණයි.

කලක සිටම ලංකාවේ පෞද්ගලික බස් මගීන්ට බොහෝ විට කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් සිංදු අහන්න සිදු වී තිබුණා. අද සිට මේ ගීත තෝරා දීමේ කාර්යයත් කරන්නේ ආණ්ඩුවෙනුයි. ජාතික ගමනාගමන කොමිසම විසින් අද (2020 ජනවාරි 01) දින සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි "මගීන්ට විවේක බුද්ධියෙන් යුතුව රස විඳිය හැකි ගීත දහසකින් සමන්විත සුභාවිත ගීත සමුච්ඡයක්" හඳුන්වා දීමට නියමිත අතර ඊට අමතරව බස්රථයේ ගමන්ගන්නා මගීන්ට වැදගත් වන පණිවුඩ රැසක් සහිත විඩීයෝ පට හඳුන්වා දීමට ද පියවර ගෙන තිබෙනවා. මේ අනුව, අද සිට ලංකාවේ බස් මගීන්ට කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් ආණ්ඩුව කැමති ගී අහන්න සිදු වෙනවා.

ජාතික ගමනාගමන කොමිසම කියන ආකාරයට ඔවුන් මෙය කරන්නේ "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" අනුවයි. එම කොමිසම විසින් සිංහල, ද්‍රවිඩ හා මුස්ලිම් මගී ජනතාවගෙන් 15,000ක නියැදියක් ආශ්‍රිතව සිදුකරන ලද අධ්‍යයනයක් අනුව එකී සියලුම දෙනා සියයට 100 ක්ම දැනට එම බස්රථවල අධික ශබ්දයෙන් යුතුව වාදනය කරන ගීත තමන්ට මහත් හිරිහැරයක් හා කන්කරච්චලයක් බව ප්‍රකාශ කර ඇති බව කියනවා. මේ අනුව, "අසන්නන්ගේ ඉල්ලීම්" මත ගීත තේරීම වෙනුවට ආණ්ඩුවේ තේරීම වී තිබෙන්නේ "නිවේදක තෝරයි" ක්‍රමයයි. නිවේදක රාජකාරිය කරන්න ආණ්ඩුව විසින් විද්වත් මණ්ඩලයක් යොදා ගැනීමට නියමිතයි.

මෙතෙක් කල් ලංකාවේ බස් රථ වල ප්‍රචාරය කෙරෙන ගීත නියාමනයකට ලක් වුණේ නැහැ. එහෙත්, මේ ගීත තේරුණේ එම බස් රථවල රියදුරු කොන්දොස්තරවරුන්ගේ රුචිකත්වය මත මිස බස් මගීන්ගේ රුචිකත්වය මත පදනම්ව නෙමෙයි. ආණ්ඩුවට මැදිහත් වීමට අවකාශයක් ලැබී තිබෙන්නේ මේ රියදුරු කොන්දොස්තරවරුන්ගේ හා බහුතර බස් මගීන්ගේ රුචිකත්වයන් අතර තිබෙන නොගැලපීමයි.

ලංකාවේ පෞද්ගලික බස් රථ වල නිතර ප්‍රචාරය වූ නිසාම "බස් සිංදු" ලෙස හඳුනා ගැනෙන ගීත කාණ්ඩයක් තිබෙනවා. මේ ගීත වලට පොදු ලක්ෂණ ගණනාවක් තිබෙනවා. බස් රථයේ හා පාරේ ඝෝෂාවන් නිසා හෝ බසය තැනින් තැන නවත්වද්දී හඬ අඩු වැඩි වීම් නිසා මේ සිංදු වල ගලා යාමට බාධාවීම ලොකු ප්‍රශ්නයක් නොවීම මූලික ලක්ෂණයක්. විවේක බුද්ධියෙන් යුතුව රස විඳිය යුතු සුභාවිත ගීත කියා හඳුන්වන ගීත ඔය විදිහට වාත වෙවී අහන්න අමාරුයි. අමරදේවගේ "උකුළ ළැම හස මලවි කරළිය" වාදනය වෙද්දී කොන්දොස්තර මළයා "ඔටුවා පිටෝටුවා" කියලා කෑගහන එකත් අහන්න වුනොත් ඒක හරියට ලුණුමිරිස් එක්ක අයිස්ක්‍රීම් කනවා වගේ වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා, මේ වැඩෙන් අන්තිමට ඔය සුභාවිත සිංදු කියන ඒවත් බස් සිංදු ගාණටම වැටෙන්න පුළුවන්.

ආණ්ඩුව කැමති ගී ගැන ඉතා ඉක්මණින් දැනගන්න ලැබෙයි. පහතින් තියෙන්නේ බස් සිංදු සේ හඳුනාගත හැකි ගීත කිහිපයක්.

1. සුදු අරලියා මල - අජිත් මුතුකුමාරණ

2. තනමල්විල මල් පිපුණත් - චාමර වීරසිංහ

3. වෙන් වී ගියත් පෙරදා - රුවන් හෙට්ටිආරච්චි

4. මට දුන්න දුක් ගින්න -දමිත් අසංක

5. මගෙ දුප්පත් ඇස් දෙක - චාමික සිරිමාන්න

6. ඩේලියා මලෙන් - කිංස්ලි පීරිස්

7. පාසැල් බිමේ හමු වූ - අජිත් මුතුකුමාරණ

ආර්එම්වී එකට සේවකයෝ මදිද?

ජනාධිපති රාජපක්ෂ විසින් හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක යෙදෙන්න තෝරාගත් මුල්ම තැනක් වුනේ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවයි. කවුරුත් දන්න බාසාවෙන් ආර්එම්වී එක. මෙය අහම්බයක් නෙමෙයි. ලංකාවේ රජයේ ආයතන වල සිදුවන අක්‍රමිකතා ගැන කතා කරන අයට මුලින්ම මතක් වෙන්නේ රේගුව, ආර්එම්වී එක වගේ තැන්. මම කියන කතාවක් නෙමෙයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින්ම මේ කතාව කියනවා. ගෝඨාභය ආර්එම්වී එකට හදිසියේ යන්න ඇත්තේ කාටවත් හදන්න බැරි, අමාරු තැනින් වැඩේ පටන් ගන්නවා කියලා හිතලා වෙන්න ඇති.

ආර්එම්වී එක කියන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වගේ කෙනෙකුට තේරුම් ගන්න බැරි තරම් අමාරු සංකීර්ණ වැඩ ගොඩක් සිදු වෙන තැනක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, ආර්එම්වී එකේ සේවකයින්ට ගෝඨාභයව අන්දන එක ටිකක් අමාරු වැඩක්. ඔවුන් ඉදිරිපත් කරපු සමහර නිදහසට කාරණා වලට ගෝඨාභය වහාම අනෙක් අතට පිළිතුරු දුන්නා. ඔහු ආර්එම්වී එකේ වැඩ කෙරෙන විදිහ දිහා බැලුවේ පාරිභෝගිකයාගේ පැත්තේ හිටගෙනයි.

ගෝඨාභයගේ විසිට් එක නිසා ආර්එම්වී එකේ වැඩ කටයුතු සිදු වන ආකාරය ගැන පිටත සිටින කෙනෙක්ට සෑහෙන අවබෝධයක් ලබා ගන්න අවස්ථාව සැලසුණා. මේ වෙද්දී ආර්එම්වී එක එහි කටයුතු සෑහෙන ප්‍රමාණයක් ස්වයංකරණය කර ඇති බව පේනවා. බොහෝ තොරතුරු ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල හා ප්‍රාදේශීය කාර්යාල වලින් අන්තර්ජාලය හරහා ලබා ගන්නා බවත්, දත්ත පරිගණකගත කිරීම සඳහා යතුරු පුවරු භාවිතා නොකර මෘදුකාංග ඇසුරෙන් ස්කෑන් ඡායාරූප වල අකුරු හඳුනා ගත හැකි තරමට ආර්එම්වී එකේ තාක්ෂණික යටිතලපහසුකම් වැඩි දියුණු වී ඇති බවත් පෙනෙන්න තිබෙනවා.

මේ සියල්ල වෙනුවෙන් පසුගිය කාලයේ සැලකිය යුතු මහජන මුදල් ප්‍රමාණයක් ආයෝජනය කෙරෙන්න ඇති. එය නරක දෙයක් නෙමෙයි. ගෝඨාභය වුනත් ආර්එම්වී එකට එනකොට හිතාගෙන එන්න ඇත්තේ තාක්ෂනය යොදාගෙන කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ දැමීම ගැන වෙන්න පුළුවන්. කොහොම වුනත් විසිට් එකෙන් පස්සේ ගෝඨාභය ආපහු යන්නේ ආර්එම්වී එකට තවත් සේවකයින් අනුයුක්ත කළ යුතු බව තීරණය කරගෙන බව පේනවා. ඒ කියන්නේ ඉන්න සේවකයෝ ටිකට මීට වඩා දෙයක් කරන්න අමාරු බව ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න ආර්එම්වී එකේ සේවකයින් සමත් වී තිබෙනවා.

අවශ්‍ය තරමට යටිතල පහසුකම් තියෙද්දී, ඇතැම් වැඩ පෞද්ගලික සමාගමකට අවුට්සෝස් කරලත් තියෙද්දී, පාරිභෝගිකයින්ට අවශ්‍ය මට්ටමේ සේවයක් සැලසෙන්නේ නැත්නම් කරන්න තියෙන්නේ තවත් සේවක පිරිස් අනුයුක්ත කරන එක කියලා ගෝඨාභයට හිතෙන්න ඇති. ඇත්තටම කියනවානම් වීඩියෝව බලමින් මනසින් ගෝඨාභය එක්ක ආර්එම්වී එකේ නිරීක්ෂණ චාරිකාවට සහභාගී වන ඕනෑම කෙනෙකුට ඕක හිතෙනවා.

කියන විදිහට එක සේවකයෙක් දවසකට ෆයිල් දෙසීයක් විතර ගොඩ දානවලුනේ. ගෝඨාභයනම් සමහර දවස් වල ෆයිල් දාහක වැඩ ඉවර කළා කියනවා. ඒ කියන්නේ ෆයිල් එකක වැඩ ඉවර කරන්න මිනිත්තුවක්වත් අරගෙන නැහැ වගේ. අනේ මන්දා! කොහොම වුනත් දවසකට ෆයිල් දෙසීයක් කියන්නේ ටිකක් ලොකු ගාණක්.

ආර්එම්වී එකේ ප්‍රශ්නය සේවකයෝ මදිකමද?

ආර්එම්වී එකේ ඉන්න මුළු සේවකයින් ගණන 876ක්. දෙපර්තමේන්තුවේ වියදම් වෙනුවෙන් 2019 වසරේදී වෙන් කර තිබෙන මුදල රුපියල් මිලියන 4,129ක්. 2018 වසරේදී වියදම් කර ඇති මුදල රුපියල් මිලියන 3,383ක්. මුළු වියදමෙන් 20%ක් පමණ වැය වී තිබෙන්නේ සේවක වැටුප්, අතිකාල දීමනා ආදිය වෙනුවෙන්.

මේ සේවකයින් විසින් අවුරුද්ද ඇතුළත කරල තියෙන වැඩ මොනවද?

ආර්එම්වී එකෙන් ප්‍රධාන වශයෙන්ම කරන්නේ පහත කටයුතු තුනයි.
- අලුත් වාහන ලියාපදිංචි කිරීම
- පාව්ච්චි කළ වාහන විකිණීමේදී අයිතිය වෙනස් කිරීම
- රියදුරු බලපත් නිකුත් කිරීම

ආර්එම්වී එකෙන් කෙරෙන වෙනත් කටයුතු බොහොමයක් ඉහත කටයුතු තුනටම සම්බන්ධ කටයුතුයි. මගේ අවබෝධය අනුව ඊට අමතරව ආර්එම්වී එකෙන් කෙරෙනවානම් කෙරෙන්නේ ඉතාම සීමිත කාර්යයන් ටිකක් පමණයි.

පසුගිය 2018 වසර ඇතුළත ආර්එම්වී එකෙන් අලුත් වාහන 479,340ක් ලියාපදිංචි කරලා තිබෙනවා. ඊට අමතරව වාහන හිමිකම් පැවරීම් 666,752ක් කරලා තිබෙනවා. රියදුරු බලපත් 806,600ක් අලුතෙන් නිකුත් කර හෝ අලුත් කරලාත් තිබෙනවා. මේ ටික කරලා තිබෙන්නේ සේවකයින් 876 දෙනෙක් විසින් කියා සැලකුවාම අවුරුද්දක් ඇතුළත එක සේවකයෙක් විසින්,
- රියදුරු බලපත් නිකුත් කිරීම් 921ක්;
- අලුත් වාහන ලියාපදිංචි කිරීම් 547ක්; සහ
- වාහන හිමිකම් පැවරීම් 761ක් ලෙස සාමාන්‍ය වශයෙන් ගණුදෙනු 2,229ක් කරලා තිබෙනවා. මේ ගණනය කිරීමේදී මේ කටයුතු වෙනුවෙන් හවුල් කරගෙන තිබෙන මෙට්‍රොපොලිටන් සමාගමේ සේවකයින් එකතු කරලා නැහැ. පෙනෙන විදිහට ප්ලාස්ටික් කාඩ්පත් මුද්‍රණය කිරීම කරන්නේ ඒ අයයි.

දැන් ප්‍රශ්නය මේ වැඩ ප්‍රමාණය මහා විශාල වැඩ කන්දරාවක්ද කියන එකයි. වෙනත් තැනක් සමඟ සැසඳීමක් නොකර මේ ගැන නිගමනය කරන්න අපහසු නිසා මම ඇමරිකාවේ දත්ත දිහා බැලුවා. ඇමරිකාව ලංකාවට වඩා ගොඩක් විශාල රටක් නිසා මම ලංකාව සමඟ සැසඳිය හැකි ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්තයක් තෝරා ගත්තා.

මා තෝරාගත් ඉන්දියානා ප්‍රාන්තයේ මෝටර් රථවාහන කාර්යාංශයේ එහෙමත් නැත්නම් බීඑම්වී එකේ සේවකයින් 1,564 දෙනෙකු ඉන්නවා. ඔවුන් විසින් පසුගිය 2018 වසර ඇතුළත අලුත් වාහන 933,108කට ඔප්පු නිකුත් කර තිබෙනවා. වාහන ලියාපදිංචි කිරීම් 7,335,106ක් කරලා තිබෙනවා. රියදුරු බලපත් (රිය පුහුණුවීමේ බලපත් හා ප්‍රාන්ත හැඳුනුම්පත්ද ඇතුළුව) 2,277,845ක් අලුතෙන් නිකුත් කර හෝ අලුත් කරලාත් තිබෙනවා. කරලා තිබෙන සියළුම ගණුදෙණු ප්‍රමාණය 13,806,802ක්.

මේ අනුව අවුරුද්දක් ඇතුළත එක සේවකයෙක් විසින් ගණුදෙනු 8,828ක් කරලා තිබෙනවා. ලංකාවේ ප්‍රමාණය මෙන් හතර ගුණයක්. ඉන්දියානා බීඑම්වී එකේ වැඩ ලංකාවේ ආර්එම්වී එකේ වගේ පෞද්ගලික සමාගම් වලට අවුට්සෝස් කරලත් නැහැ. මේ සියලු වැඩ කටයුතු කරන්නේ බීඑම්වී සේවකයින් විසින්මයි. මීට අමතරව ඉන්දියානා බීඑම්වී එකේ සේවකයින් විසින් පසුගිය වසර ඇතුළත පාරිභෝගිකයින්ගේ දුරකථන ඇමතුම් 1,809,244කටත් පිළිතුරු දී තිබෙනවා. බීඑම්වී එකට පැමිණි පාරිභෝගිකයෙකුට වැඩේ කර ගන්න ගත වී තිබෙන සාමාන්‍ය කාලය මිනිත්තු 18කුත් තත්පර 37ක් පමණයි.

ඇමරිකාවේ රජයේ කාර්යාල බොහොමයකම පාරිභෝගිකයින්ට තමන්ට ලැබුණු සේවාවේ තත්ත්වය ගැන දැනුම් දෙමින් බොත්තමක් එබීමේ අවස්ථාව තිබෙනවා. පිටවීමේ දොරටුව අසළ තිබෙන කොළ පාට හිනා මූණු බොත්තම හෝ රතු පාට ඇඹුල් වූ මූණ ඔබා ගෙන යන එකයි කරන්න තියෙන්නේ. ඇමරිකාවේ තිබෙන මේ මූණු බොත්තම් එබීම ගැන හොඳින් දන්නා ගෝඨාභය විසින් ආර්එම්වී එකට පැමිණ සිටින අයගෙන් අහන්නෙත් මේ මූණු ප්‍රශ්නයයි. හොඳ සන්නිවේදකයෙක් නොවන ඔහුට ප්‍රශ්නය හරියටම කටට එන්නේ නැහැ. ඉන්දියානා බීඑම්වී එකට පැමිණි පාරිභෝගිකයින්ගෙන් 96.83%ක්ම තමන්ට ලැබුණු සේවාව ගැන සතුටු වන බව පවසා තිබෙනවා.

ලංකාවේ ආර්එම්වී එකට එන කෙනෙකුට අඩුම වශයෙන් පැය තුන හතරක්වත් රස්තියාදු වෙන්න වෙන බව පේන්න තිබෙනවා. ඇමරිකාවේ මේ වැඩේ මිනිත්තු 18ක් ඇතුළත වෙන්නේ තාක්ෂනය වැඩිපුර යොදාගන්නා නිසානම් නෙමෙයි. ලංකාවේ තාක්ෂනය පේන හැටියට වඩා දියුණුයි. ඇමරිකාවේ බීඑම්වී සේවකයින් දත්ත පරිගණකයට ඇතුළු කරන්නේ යතුරු පුවරුව යොදාගෙනයි. ලංකාවේ ඇතැම් තොරතුරු කෙළින්ම ස්කෑන් කිරීමේ පහසුකම තිබෙන බව පේනවා. එහෙමනම් ලංකාවේ අකාර්යක්ෂමතාවයට හේතුව කුමක්ද?

මම හිතන විදිහට ප්‍රධාන හේතු දෙකක් තිබෙනවා. පළමු හේතුව සුළු වැඩක් පවා කරන්න නිලධාරීන් හත් අට දෙනෙකු සම්බන්ධ වීම. පෝරමය නිකුත් කරන්න එක්කෙනෙක්. මුදල් ගන්න තව කෙනෙක්. ලිය කියවිලි පරීක්ෂා කරන්න තවත් කෙනෙක් ආදී වශයෙන්. ඉතින් පාරිභෝගිකයා කවුන්ටරෙන් කවුන්ටරේට යන්න ඕනෑ. ඇමරිකාවේදීනම් ඔය කටයුතු සියල්ලම කරන්නේ එකම නිලධාරියා විසිනුයි. යම් හෙයකින් දෙවැන්නෙක් වෙත යා යුතුනම් එසේ යන්නේ එම නිලධාරියා මිස පාරිභෝගිකයා නෙමෙයි. ලංකාවේ ගොඩක් රාජ්‍ය ආයතන වල අකාර්යක්ෂමතාවයට හේතුව ඉංග්‍රීසින්ගෙන් ලැබුණු, දැන් ඔවුනුත් වෙනස් කරගෙන තිබෙන මේ ක්‍රමවේදයයි. මෙය වෙනස් විදිහටකට වෙන තැනක් ලෙස රාජ්‍ය බැංකුද ඇතුළු ලංකාවේ බැංකු පෙන්වන්න පුළුවන්. ලංකාවේ බැංකු වල සාපේක්ෂ කාර්යක්ෂමතාවයට මෙය ප්‍රධාන හේතුවක්.

ආර්එම්වී එකේ අකාර්යක්ෂමතාවයට දෙවන හේතුව ලෙස මට පෙනෙන්නේ පරිගණක ඇසුරෙන් ස්වයංක්‍රීය ලෙස ලබා ගන්නා තොරතුරු නිලධාරියෙකු හෝ කිහිප දෙනෙකු විසින් නැවත පරීක්ෂා කරන්නට යාම. කිසියම් ක්‍රියාවලියක් පරිගණකගත කළාට පස්සේ නැවත එය පුද්ගලයෙකු විසින් පරීක්ෂා කරන්න යාම අනවශ්‍ය වැඩක්. එහෙම වෙනවානම් කොතැනක හෝ වැරැද්දක් තිබෙනවා.

මේ අඩුපාඩු දෙක හදා ගත්තොත් ආර්එම්වී එකේ දැනට ඉන්න සේවකයින් ප්‍රමාණය ඕනෑවටත් වැඩි වෙයි කියන එක මගේ අදහසයි.

අවුරුද්දත් ඉවරයිනේ. හැමෝටම සුබ නව වසරක්!

(Image: https://srilankamirror.com/news/15512-another-scam-at-rmv-this-time-4-billion)

හාල් කඩේට ගෝටා පැනීම

සතියකට පමණ පෙර (දෙසැම්බර් 18) ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කලින් නොදන්වා නාරාහේන්පිට ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක නිරත වී තිබුණා. ඉන් පසුව, ඒ ආකාරයටම මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවට හා කොතලාවල ආරක්ෂක විද්‍යා පීඨයේ රෝහලට ගිහින් තිබුණා.

ලංකාවේ සිටි ජනාධිපතිවරුන් අතරින් මේ ආකාරයේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා සඳහා ප්‍රසිද්ධව සිටියේ රණසිංහ ප්‍රේමදාසයි. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ගෝඨාභයගේ ප්‍රතිවාදියා වූ සහ රණසිංහ ප්‍රේමදාසගේ පුත් සජිත් ප්‍රේමදාස විසින්ද ජනාධිපතිවරණ ප්‍රචාරණ රැළියකදී කියා තිබුණේ තමන් බලයට පත් වූ පසු මෙවැනි හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වල නිරත වීමට බලාපොරොත්තු වන බවයි.

ජනාධිපති කියා කියන්නේ රටේ විධායකයේ ප්‍රධානියා. රටේ පවතින නීති පද්ධතිය නිසියාකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වන බවට වග බලා ගත යුත්තේ විධායකයයි. ලංකාවේ රාජ්‍ය ආයතන වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් සැලකිය හැක්කේ විධායකයේ කොටස් ලෙසයි. ඒ නිසා මේ ආයතන අකාර්යක්ෂමනම් එහි වගකීම මුලින්ම වැටෙන්නේ විධායක ජනාධිපතිටයි.

තමන් යටතේ තිබෙන රාජ්‍ය ආයතන ගණනාවක්ම ඉතා අකාර්යක්ෂම බව ජනාධිපති ගෝඨාභය විසින් විශ්වාස කරන බව පේනවා. ඔහු ඒ බව සෘජුවම කියනවා. රටේ බොහෝ දෙනෙක් හිතන්නේත් මේ ආකාරයටයි. තමන්ගේ යටතේ තිබෙන රාජ්‍ය ආයතන අකාර්යක්ෂමනම් එම ආයතන කාර්යක්ෂම කිරීමේ වගකීම විධායක ජනාධිපතිවරයා සතුයි.

ඉඳහිට මෙවැනි හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක යෙදීමේ වරදක් නැතත් තමන්ගේ යටතේ තිබෙන ආයතනයක් කාර්යක්ෂම කිරීම සඳහා විධායක ජනාධිපති විසින් "හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා" වල යෙදිය යුතුම නැහැ. ජනාධිපති හා රාජ්‍ය සේවයේ පහළම ස්ථරය අතර නිලධාරීන් ගණනාවක් සිටිනවා. විධායකයේ ප්‍රධානියා විසින් පහළ ස්ථර වලට නියෝග දිය යුත්තේ මේ ධුරාවලිය හරහායි. ඒ වෙලාවේ මොනවා කිවුවත්, ගෝඨාභයගේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වලින් පසුවත්, ජනාධිපතිවරයාගේ නිල විධාන  පහළට පැමිණෙනු ඇත්තේ මේ ධුරාවලිය හරහා කියා මම හිතනවා.

කොහොම වුනත් කිසියම් ධුරාවලියක ඉහළින්ම සිටින කෙනෙක් මේ ආකාරයට සඳළු තලෙන් කාණුවටම බහින්නේ ධුරාවලියේ අතරමැද ස්ථර පිළිබඳ විශ්වාසයක් නොමැති වූ විටයි. ගෝඨාභය විසින් පෙන්නුම් කර තිබෙන්නේ ඔහුට තමන්ගේ නිලධාරී තන්ත්‍රය හා කැබිනට් මණ්ඩලය පිළිබඳ වැඩි විශ්වාසයක් නැති බවයි. ජනාධිපතිවරයකුට කටයුතු කරන්න වෙන්නේ තමන් විසින් පත් නොකළ, තමන්ට "ලැබී තිබෙන" රාජ්‍ය නිලධාරීන් පිරිසක් එක්කයි. එහෙත්, එහි ඉහළම ස්ථර සඳහා පුද්ගලයින් තෝරා ගැනීමේ හැකියාව ජනාධිපතිවරයා සතුයි. අමාත්‍යවරුන් තෝරා ගැනීමේදී එය කරන්න වෙන්නේ ජනතාව විසින් තෝරා පත් කර ඇති පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් අතරින් නිසා ජනාධිපතිවරයා සතුව තිබෙන්නේ සීමිත තේරීමක්.

ලොක්කෙක්ට තමන්ගේ කණ්ඩායම ගැන විශ්වාසයක් නැති වෙන්න හේතු දෙකක් තිබෙනවා. එකක් කණ්ඩායම ඇත්තටම විශ්වාසය තැබිය නොහැකි එකක් වීම. දෙවැන්න ලොක්කා තමන් පිළිබඳව අධිනිශ්චයකට පැමිණීම. මේ තත්ත්ව දෙකම භයානකයි. දෙවැන්න වඩා භයානකයි.

ලොක්කෙක් තමන් පිළිබඳව අධිනිශ්චයට පැමිණුනු විට කරන දෙයක් වන්නේ අතරමැද ස්ථර සියල්ල බයිපාස් කර පහළ ස්ථර වලට සෘජුව නියෝග දීමයි. ආරම්භයේදී මේ වැඩේ නැගලා යනවා. කාලයක් තිස්සේ සිදු නොවුණු දේවල් ඉතා ඉක්මණින් සිදු වෙනවා. ගොඩක් අය ලොක්කාව අගය කරන්න පටන් ගන්නවා. පොඩි ලොක්කන් අප්‍රසාදයට පත් වෙනවා. හැබැයි සාමාන්‍ය නිරීක්ෂණය මේ වැඩේ පහු පහු වෙද්දී කොහු කොහු වෙන බවයි.

මේ වැඩේට ප්‍රසිද්ධව සිටි රණසිංහ ප්‍රේමදාස ඔය පුරුද්ද පටන් ගත්තේ අඩු වශයෙන් අගමැතිව සිටි කාලයේ සිටයි. රණසිංහ ප්‍රේමදාස විසින් හැම දෙයක් ගැනම සෘජුව පහළටම හොයා බලන බව දැන සිටි නිසා ඔහු යටතේ පැවති ආයතන වල සේවය කළ අයට හැම විටම මේ ගැන සැලකිලිමත්ව ඉන්න සිදු වී තිබුණා. "හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා" වලදී ඔහු ක්ෂණික විධාන ලබා දුන්නා. ඉන් පසු මේ විධාන ක්‍රියාත්මක වන්නේදැයි සොයා බැලුවා. ඒ නිසා, බොහෝ වැඩ කාර්යක්ෂම ලෙස කෙසේ වුවත් කාර්යක්ෂම සේ පෙනෙන ලෙස සිදු වුනා. ප්‍රේමදාසගේ වැඩ කිරීමේ පිළිවෙළ ප්‍රසාදයට ලක් වුනා.

කොයි තරම් විචක්ෂණශීලී පුද්ගලයෙකුට වුවත් හැම විටම හොඳම තීරණ ගන්න බැහැ. කාගේ වුවත් දැනුමේ හා තීරණ ගැනීමේ හැකියාවේ සීමාවන් තිබෙනවා. ඉංජිනේරුවෙක් කළ යුතු දෙයක් බාස් කෙනෙක්ට කළ හැකියි කියා ලොක්කෙක්ට හිතෙන්න පුළුවන්. ලොක්කා තමන්ගේ මතය ගැන අධිනිශ්චයක ඉන්නත් පුළුවන්. කලක් යද්දී වෙනත් අයට ලොක්කාගේ මේ සීමාවන් හඳුනා ගන්න ලැබෙනවා. ඉන් පසුව, ඕනෑම ලොක්කෙක්ව පහසුවෙන් අන්දන්න පුළුවන්. ලොක්කා අධිනිශ්චයක ඉන්නා තරමට වැඩේ පහසුයි.

ඒ දවස් වල රණසිංහ ප්‍රේමදාස කොහේ හෝ විවෘත කිරීමකට එන කොටස අවුරුදු ගණන් වලවල් හැදී තිබුණු පාරවල් එක සතියෙන් කාපට් වෙනවා. හරියට වෙස්සන්තර වංක ගිරියට යන කොට වගේ. හැබැයි ඔහොම හදිස්සියට හදන පාරවල් කිරි කිරියට තියෙන්නෙත් මාස දෙක තුනයි. ඒ නිසා ජනප්‍රසාදය වෙනුවට ලොක්කා ගොන්පාර්ට් එකක් වෙන එකයි වෙන්නේ.

හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වැඩි වුනොත් ඕක ගොඩක් අයට ඇණයක් වෙනවා. ඊට පස්සේ ඔය තැන් වල මිනිස්සු හිතන්නේ කොයි වෙලාවේ මොකා ආවත් කමක් නැහැ කියා තමන්ගේ වැඩේ පිළිවෙලට කරන්න නෙමෙයි. හදිසියේ ලොක්කා කඩා පනින එකට සූදානම් වන්නේ කොහොමද කියලයි. ඒ අනුව, ලොක්කා යන එන තැන් ගැන සහ ඊළඟට කඩා පනින්න වඩාත් ඉඩ තිබෙන තැන් ගැන හොයා බලා ඔත්තු සපයන්න යාන්ත්‍රණ හැදෙනවා. ගෝඨාභයගේ කතාවටම ආවොත් දේශීය ආදායම්, රේගුව වගේ තැන් දැනටමත් ගෝඨාගේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවකට මුහුණ දෙන්න සූදානම් වෙමිනුයි ඇත්තේ.

මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ හෝ කලින් ගිය හාල් කඩේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වගේ කෙනෙකුට තේරුම් ගන්න බැරි රොකට් සයන්ස් එකක් නැහැ. ඒ නිසා, ගෝඨා තමන් ගැන අධිනිශ්චයක ඉන්නවාද නැද්ද කියා එකවර නිගමනයකට එන්න බැහැ. බොහෝ විට ගෝඨාගේ ප්‍රශ්නය තමන්ගේ කණ්ඩායම ගැන සහතිකයක් නැති වීම වෙන්න පුළුවන්. ප්‍රශ්නය ඒකනම් මුලින්ම කරන්න තියෙන්නේ තමන්ගේ ටීම් එකේ අඩුපාඩු හදාගන්න එකයි. හොඳ පරිපාලකයෙක්, හොඳ විධායකයෙක් කියා කියන්න පුළුවන් එවැනි කෙනෙකුට මිසක් රෑට රෑට ජනතාවගේ දුක සැප හොයන්න ගෙවල් වලට රිංගන කෙනෙක්ට නෙමෙයි.

(Image: http://www.businessnews.lk/blog/2019/12/27/president-gotabaya-rajapaksa-visits-werahera-rmv-office-and-kdu-hospital/)

රාජ්‍ය බැංකු ලාබ ලබනවද?

පසුගිය දිනෙක මුදල් අමාත්‍යංශය විසින් නිවේදනය කර තිබුණේ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට ලබා දී තිබුණු බැංකු ණය කපා දැමීමට රජය තීරණය කර තිබෙන බවයි. මෙහි පිරිවැය කාගෙන්ද කියන එක එතරම් පැහැදිලි නැහැ.

ලංකාවේ බැංකු ව්‍යාපාරය තුළ රාජ්‍ය බැංකු වල කොටස තවමත් සෑහෙන තරම් විශාලයි. ආණ්ඩු විසින් වරින් වර ගන්නා සහන පොලී අනුපාතික යටතේ ණය ලබා දීම, ණය කපා දැමීම වැනි දේශපාලන තීන්දු බොහෝ විට සෘජුවම බලපාන්නේ රාජ්‍ය බැංකු වලටයි. ඒ නිසා, රාජ්‍ය බැංකු වලට පෞද්ගලික බැංකු සමඟ තරඟ කිරීමේදී යම් අවාසියක් වෙනවා කියා කියන්න පුළුවන්.

ලංකාවේ ප්‍රධාන රාජ්‍ය බැංකු තුන වන්නේ ලංකා බැංකුව, මහජන බැංකුව හා ජාතික ඉතිරි කිරීමේ බැංකුවයි. පසුගිය දශකයක පමණ කාලය තුළ මේ රාජ්‍ය බැංකු තුනේ ප්‍රතිලාභ අනුපාතික දෙස බැලූ විට පෙනී යන්නේ එම බැංකු අදාළ කාලය තුළ කොළඹ කොටස් වෙළඳපොළේ ලැයිස්තුගත ප්‍රධාන පෙළේ දේශීය සමාගම් වලට සාපේක්ෂව ඉහළ  ප්‍රතිලාභ අනුපාතික වාර්තා කර ඇති බවයි. 

එස් ඇන්ඩ් පී ශ්‍රී ලංකා 20 දර්ශකයට ඇතුළත් ලංකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ පෞද්ගලික වාණිජ බැංකු වන සම්පත් බැංකුව, කොමර්ෂල් බැංකුව හා හැටන් නැෂනල් බැංකුව සමඟ සංසන්දය කළත් රාජ්‍ය බැංකු විසින් උපයා තිබෙන ලාබ කැපී පෙනෙනවා.

අනෙකාගේ නහය කොන හඳුනාගැනීම (දෙවන කොටස)

භාෂණයේ නිදහස අනෙකාගේ නහය කොණෙන් අවසන් විය යුතු වුවත්, අනෙකාගේ නහය ඇඟිලි කොණටම ලං වූ විට මේ සම්මුතිය එළෙසම පවත්වා ගැනීම හිතන තරම්ම පහසු නැහැ. එවැනි අවස්ථාවක සම්මුතිය කඩ කිරීමේ වන්දිය මරණය විය හැකියි. තමන්ගේ හා අනුන්ගේ නිදහස උදෙසා ජීවිත වන්දිය වුවත් ගෙවන්න පසුබට නොවන මිනිස්සුත් ඉන්නවා. එවැනි වන්දියක් ගෙවූ මිනිසෙකුගේ උපන් දිනය ලොව පුරා සැමරෙන අද දිනයේ (මෙය ලියන දෙසැම්බර් 25), ජුනයිඩ් හෆීස්ට මරණ දඬුවම නියම කෙරුණු පසුබිම පිළිබඳව ඉස්රාල් අහමඩ් විසින් ලියා පළ කර ඇති බ්ලොග් ලිපියේ ඉතිරි කොටසට දැන් අපි යමු. ලිපියේ මේ කොටසින් පැහැදිලි වන පරිදි ලේඛකයාගේ ඇඟිල්ල මරණ දඬුවමට පාත්‍ර වී සිටින ජුනයිඩ් හෆීස් වෙත මෙන්ම ඔහුගේ අංශ ප්‍රධානියා වූ ආචාර්ය ශිරින් සුබයිර් වෙතද යොමු වෙනවා. ලිපිය කියවිය යුත්තේ මෙය ලියා තිබෙන්නේ ජුනයිඩ් හෆීස්ට මරණ දඬුවම නියම කිරීම සාධාරණීකරනය කරමින් බව මතක තබා ගෙනයි.

2013 මාර්තු 16 වන දින, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායම විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුම සහ ඔහුගේ විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුම නැවත විවෘත කළ විට පෙනී යන්නේ, ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් මුල්තාන් සිට ලාහෝරයට යන අතරතුරදී ඔහුගේ විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුමේ වූ ඔහුගේ අධ්‍යයන කටයුතු හා අදාළ නොවන සියලු විද්‍යුත් ලිපි මකා දමා ඇති බවයි. ඊට අමතරව, ජුනයිඩ් වෙත පිටපතක් එවමින් එක්සත් ජනපද කොන්සියුලර් ජනරාල් වෙත බෂීර් අසීස් විසින් යවා ඇති විද්‍යුත් තැපැල් ලිපියත්, ඔහුගේ ඇමරිකන් ශිෂ්‍යත්වය හා අදාළ විද්‍යුත් ලිපිත් ඔහු විසින් මකා නොදමා ඉතිරි කර තිබුණේය.

කෙසේ වුවත්, ඔහුගේ ෆේස්බුක් ගිණුම සහ කණ්ඩායම්  ගිණුම තවත් පැය ගණනක් සෝදිසි කිරීමෙන් පසුව, 2013 ජනවාරි සිට පෙබරවාරි දක්වා කාලය තුළ පළ කර තිබුණු අපහාසාත්මක පෝස්ට් 35 ක් පමණ සොයා ගැනීමට පරීක්ෂණ කණ්ඩායම සමත් වේ.

(විමර්ශනය තවදුරටත් ඉදිරියට ගිය අතර ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව සිසුන්ගෙන් ලිඛිත පැමිණිලි කිහිපයක්ම ලැබී තිබියදී ආචාර්ය ශිරිස් මේ කාරණය පරිපාලනයේ අවධානයට යොමු නොකළ බව අනාවරණය විය. ඈ විසින් මෙම කාරණය විසඳා ඇති බව පවසමින්  උපකුලපතිවරයා නොමඟ යවා ඇත.)

විශ්ව විද්‍යාල පරිපාලනය සහ උපකුලපති විසින් ජූලි මාසයේදී ජ්‍යෙෂ්ඨතම මහාචාර්යවරුන් සහ දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානීන්ගෙන්  සමන්විත කරුණු සෙවීමේ කමිටුවක් පත් කෙරුණු අතර එම කමිටුව විසින් 2013 පෙබරවාරි 25 වන දින අයිඑම්එස් ශාලාවේදී පැවති උත්සවයකදී ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් සර්ව බලධාරී දෙවියන් වහන්සේව සමච්චලයට ලක් කර ඇති බව ප්‍රථම වරට වාර්තා කළේය.

එදින, උත්සවයට සහභාගී වූ ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්යවරයෙකු විසින් කමිටුව හමුවේ සාක්ෂි දෙමින් පහත කරුණු ඉදිරිපත් කළේය.

“මම එදින උත්සවයට සහභාගී වුනා. අප සියලු දෙනා විසින්ම ප්‍රසන්න උත්සව අවස්ථාවක් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියා. සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි උත්සවයක් ආරම්භ කරන්නේ සර්වබලධාරී දෙවියන්ව සිහි කිරීමෙන් පසුවයි. එහෙත්, හදිසියේම වේදිකාවට පැමිණි ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් උත්සවය ආරම්භ කළේ වෙනත් අයුරකිනුයි."

"In the name of Allah who is always absent without any leave, who's omnipotent absence is always taken as his omnipotent presence"

"සැමවිටම නිවාඩු නොගෙන නොපැමිණ සිටින හා කිසි තැනක නොසිටීමම සෑම තැනකම සිටීම සේ සැලකෙන සර්වබලධාරී දෙවියන් වහන්සේගේ නාමයෙන්"

"මේ විකාර සහගත ප්‍රකාශය නිසා සහභාගී වූ අය මහත් විමතියට පත් වුනා. එහෙත්, පසුව පිරිස සන්සුන් වුනා. උත්සව සභාවේ කටයුතු දිගටම කරගෙන ගියා."

මේ සිද්ධිය පිළිබඳව අංශාධිපති ශිරින් කිසිවිටෙකත් ජුනයිඩ්ගෙන් ප්‍රශ්න කර නැත.

ජුනයිඩ් සමඟ දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරන සෙසු සිසුන්ගේ ප්‍රකාශයන් ද පටිගත කරන ලද අතර, විවේචනාත්මක න්‍යාය විෂය උගන්වන මුවාවෙන් ආචාර්ය ශිරින් විසින් ඇගේ පන්තියේදී අසභ්‍ය චිත්‍රපට පෙන්වා ඇති බවත් පසුව එම චිත්‍රපට හා අදාළව පැවරුම් ලබා දී ඇති බවත් එම ප්‍රකාශයන්ගෙන් අනාවරණය විය. එසේම, මෙම චිත්‍රපට නිවසේදී නැරඹීමට අපහසු ඒවා වූ බැවින්, සිසුන් විසින් බොහෝ විට ගූගල් හරහා බාගත කර ගත හැකි චිත්‍රපට වල තොරතුරු සොයාගෙන පැවරුම් සම්පූර්ණ කර තිබේ. එම සිසුන් විසින් ඉන්දියානු චිත්‍රපටයක් වන "The Dirty Picture" ඇසුරෙන් පැවරුම සම්පූර්ණ කර ඇතත් ආචාර්ය  ශිරින් විසින් ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටයක් ඇසුරෙන් පැවරුම සම්පූර්ණ කරන මෙන් දන්වා තිබේ.

දර්ශනවේදය හදාරන සිසුන් විසින් වාර්තා කර ඇති පරිදි ශිරින් සුබයිර් විසින් බොහෝ අවස්ථා වලදී පන්තියේදී විචාරය කළ යුතු කෘතිය තෝරා ගැනීමට ජුනයිඩ්ට අවස්ථාව ලබා දී තිබේ. විවේචනාත්මක විචාරයක් ලිවීම සඳහා වරක් ඔහු විසින් තෝරා ගෙන තිබෙන කවියක අවසන් පද දෙක මෙවැන්නකි.

"God is dead
God is dead"

“දෙවියන් මිය ගොස් ඇත
දෙවියන් මිය ගොස් ඇත"

මෙම කවිය අඩංගු පත්‍රිකාව මෙන්ම ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුමෙන් ලබාගත් සමහර තොරතුරු ද කමිටුව විසින් ලබාගෙන ඇති අතර ඒවා උසාවියේ ඇති ලිපිගොනුවෙහි ඇමිණුමකි.

ශිරින් සුබයිර්ගේ පංතියේ සිසුන් සහ ඉංග්‍රීසි දෙපාර්තමේන්තුවේ සිසුන්ගේ ප්‍රකාශ අනුව ඔවුන් කමිටුවට පවසා ඇත්තේ ශිරින් යනු ආගමට වෛර කරන්නියක් බව ආගම පිළිබඳ ඇගේ අදහස් වලින් පැහැදිලි වන බවයි.

මෙම සියලු චෝදනා මත පදනම්ව කමිටුව විසින් ශිරින්ගෙන් ප්‍රතිචාර දක්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියද ඇය දිගින් දිගටම නිදහසට කරුණු ඉදිරිපත් කළ අතර පසුව ප්‍රශ්න කිහිපයකට පමණක් පිළිතුරු සැපයුවාය.

කමිටුව සිය වාර්තාවෙන් නිගමනය කළේ ශිරින්ට ආගමට අපහාස කිරීම පිළිබඳව චෝදනා කළ හැකි සාක්ෂි නොමැති නමුත් ඇගේ පරිපාලනය යටතේ මෙම ඛේදජනක සිදුවීම සිදුවී ඇති බව හා ජුනයිඩ් හෆීස්ව නොවැලැක්වීමෙන් සහ ඔහුට පූර්ණ ආරක්ෂාව සැපයීමෙන් ඇය විශ්ව විද්‍යාලයේ කීර්ති නාමයට හානි කර ඇති බවයි.

කමිටුව පත් කිරීමට පෙර ශිරින් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් නිවාඩු ලබාගෙන ජර්මනියට ගොස් ඇති අතර මේ වන තෙක් නැවත විශ්ව විද්‍යාලයට පැමිණ නැත.

ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් ආරම්භක අවස්ථාවේදී පොලීසිය ඉදිරියේ පාපොච්චාරණය කළද පසුව තම පාපොච්චාරණය ඉල්ලා අස්කර ගෙන නඩුව ඉදිරියට ගෙනයාමට කටයුතු කළේය.

තමා 2013 මාර්තු 15 වන දින සිට ස්ථීර කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස පත් කිරීමට නියමිතව තිබුණු බවත් මෙය ඇතැම් කථිකාචාර්යවරුන් විසින් එයට එරෙහිව කරන කුමන්ත්‍රණයක් බවත් ජුනයිඩ් කියා සිටියේය. එහෙත්, විශ්ව විද්‍යාල වාර්තා පරීක්ෂා කර බැලූ විට පෙනී යන පරිදි මෙය පදනම් විරහිත ප්‍රකාශයක් වූ අතර විශ්ව විද්‍යාලය විසින් ඒ වන විට එවැනි පුරප්පාඩුවක් පිරවීම ගැන සලකා බලමින් නොසිටියේය. ජුනයිඩ් මේ වන විටද දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරමින් සිටි සිසුවෙකු වූ  අතර ඔහුගේ උපාධිය සම්පූර්ණ වීමට නියමිතව තිබුණේ 2014 වසර අවසානයේදී බැවින්  ඒ වන තුරු ඔහුට කිසිදු ආකාරයකින් ස්ථිර කථිකාචාර්යවරයකු වීමට හැකියාවක් තිබුණේ නැත. එමෙන්ම, ජුනයිඩ් හෆීස්ට ඔහුගේ ප්‍රකාශය තහවුරු කළ හැකි කිසිදු සාක්ෂියක් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට නොහැකි විය.

ඉන් පසුව චුදිත ජුනයිඩ් විසින් යළිත් වෙනත් ස්ථාවරයක් ගනිමින් මාස කිහිපයකට පෙර ඔහුගේ ෆේස්බුක් ගිණුම හැක් කර ඇති බව ප්‍රකාශ කර සිටියේය. 1400ක් පමණ වන ඔබේ ෆේස්බුක් මිතුරන්ගේ ලැයිස්තුවෙහි පංතියේ මිතුරන්, වෙනත් පෞද්ගලික මිතුරන් සහ සිසුන් සිටියදී, දිනපතාම පෝස්ට් වලට ඔවුන්ගෙන් ලයික් හා කමෙන්ට්ස් වැටෙද්දී මේ පිළිබඳව ඒ කිසිවෙකු ඔබට නොකීවේ ඇයි කියාත්, ඔබේ ෆේස්බුක් ගිණුම ඔබගේ ජංගම දුරකථනයට හා විද්‍යුත් තැපෑලට සම්බන්ධ වී තිබියදී මේ ගැන මාස ගණනක් යන තුරු දැනගත හැකි නොවූයේ ඇයි කියාත් විමසු විට චුදිතයාට උසාවියට ​​පිළිගත හැකි නිශ්චිත පිළිතුරක් ලබා දිය නොහැකි විය.

ඉන් පසුව චුදිත ජුනයිඩ් විසින් යළිත් වෙනත් තෙවන ස්ථාවරයක් ගනිමින් හැක් කර ඇති ෆේස්බුක් ගිණුම ඔහුගේ වුවත් ඊමේල් ගිණුම තමන්ගේ නොවන බව පැවසුවේය. ඊමේල් ගිණුම ඔබේ නොවේ නම් ඔබේ ඊමේල් සහ ෆේස්බුක් පරිශීලක නාමයන් සමාන වන්නේ කෙසේද කියාත් ඔබගේ අනෙක් ජංගම දුරකථන අංකය මෙම විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුම හා සම්බන්ධ වන්නේ කෙසේද කියාත් ඇසූ විට ඔහුට එය පැහැදිලි කළ නොහැකි විය. එමෙන්ම, එම විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනයෙන් විශ්ව විද්‍යාල ගුරුවරුන් කිහිප දෙනෙකු සමඟ ඊමේල් පණිවුඩ හුවමාරු කර ගෙන ඇති බවත්, එක්සත් ජනපද ශිෂ්‍යත්වය හා අදාළ ලිපි එම ලිපිනයට ලැබී ඇති බවත් පෙන්වා දුන් විට චුදිතයාට කට උත්තර නැති විය.

සාක්ෂිකරුවන් පහළොස් දෙනෙකු පමණ ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව සිය ප්‍රකාශ ගොනු කළ අතර විත්තිකරුට ඔහුගේ ප්‍රකාශය වෙනුවෙන් කිසිදු සාක්ෂිකරුවෙකු හෝ ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීමට නොහැකි විය. ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුමෙන් ලබාගත් සියලු තොරතුරු පාකිස්තාන වෝහාරික පර්යේෂණාගාරයට යැවීමෙන් පසු එහි වාර්තාව ද ජුනයිඩ්ට එරෙහිව ඉදිරිපත් විය. ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව විශ්ව විද්‍යාල කමිටුවේ වාර්තාව ද එළියට ආවේය.

මේ කරුණු අනුව පෙනී යන්නේ  ජුනයිඩ් හෆීස් මේ සියළු දේ කර තිබෙන්නේ සරණාගතයෙකු ලෙස එක්සත් ජනපද පුරවැසිභාවය ලබා ගැනීමේ අරමුණින් බවයි. ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ හිටපු ගුරුවරයෙකු සහ ශිරින් සුබයිර්ගේ ස්වාමිපුරුෂයා වන මොයින් හයිඩර් නොහොත් ජාවාලා මුඛි ද විදේශීය පුරවැසිභාවය සහ දේශපාලන රැකවරණ ලබා ගත් අයෙකි.

අනෙක් අතට, ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ නඩුව අධිකරණය වෙත යාමෙන් පසුව ඔහු විසි වතාවකට වඩා උසාවියේ පෙනී සිටි නමුත් කිසිදු අවාසනාවන්ත සිදුවීමක් සිදු වූයේ නැත. නමුත් හදිසියේම වසරකට පසුව පැමිණිල්ලට එරෙහිව නඩු පැවරීමට උත්සාහ කරමින් සිටියදී ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයා වූ රෂීඩ් රෙහ්මාන්ව ඝාතනය කරනු ලැබුවේය. එයින් පසුවද සුළු ආරක්ෂාවක් යටතේ ජුනයිඩ්ව විසි වරකට වඩා මුල්තාන් වෙත ගෙන එන ලද අතර කිසිවෙකු ඔහුට පහර දුන්නේ නැත.

මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් ජුනයිඩ් හෆීස් නඩුවේ සියලු වියදම් හා නීතිඥ ගාස්තු ගෙවන බැවින් ජුනයිඩ්ගේ පියා මාධ්‍යයට කියා ඇති නඩුවේ අධික පිරිවැය කතාවද විශ්වසනීයත්වයක් නොමැති කතාවකි.

එමෙන්ම සාහිත්‍යයට ඇති කැමැත්ත නිසා ජුනයිඩ් හෆීස් කිං එඩ්වඩ් වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් ඉවත් වූ බව මෙම නඩුව හා සම්බන්ධ සමාජ මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන් වන නමුත් සත්‍යය වන්නේ ඔහුට වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් ඉවත් වීමට සිදු වුනේ විනය උල්ලංඝනය කිරීම නිසා බවයි. ඔහුව කිං එඩ්වඩ් වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් නෙරපා හරින ලද අතර පසුව ඔහුට එංගලන්තයේ සාහිත්‍යය හැදෑරීමට අවස්ථාව ලැබුණේය.

අධික ගාස්තු අය කරන ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයින් විසින් හා විවිධ වාසි ලබන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන විසින් මෙම නඩුවේ ඉතිහාසය හා කරුණු වෙනස් කරමින්, නඩුව හා සම්බන්ධ ව්‍යාජ කථා නිර්මාණය කරමින් නඩුවේ සත්‍ය කරුණු විකෘති කිරීමට උත්සාහ කරන අතර එම ව්‍යාජ කථා රට තුළ හා ජාත්‍යන්තරව ප්‍රචාරය කරමින් මෙම නඩු විභාගයට බලපෑම් කළෝය. හෆීස් නඩුව විභාග කිරීමට දීර්ඝ කාලයක් ගත වීමේ වගකීම ගත යුත්තේ ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයින් විසින්ය. ඔවුන් එක් සාක්ෂිකරුවෙකුව (තොරතුරු තාක්‍ෂණ විශේෂඥයාව) වසර තුනහමාරක පමණ කාලයක් තිස්සේ ප්‍රශ්න කළෝය. මෙවැනි දීරිඝ ප්‍රශ්න කිරීමක් සිදු වුනේ ඉතිහාසයේ පළමු වරටය.

රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන, එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය සහ කාදියානි පංතිය (අහමදියා මුස්ලිම්වරුන් හැඳින්වෙන නමකි) කෙතරම් බලපෑම් කළේද යත්, එක්සත් ජනපද උප ජනාධිපති මයික් පෙන්ස් විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ව නිදහස් කරන මෙන් 2019 ජූලි මාසයේදී පාකිස්තානයෙන් සෘජු ලෙසම ඉල්ලා සිටියේය. ඉම්රාන් ඛාන්ගේ එක්සත් ජනපද සංචාරයේදීද, ජුනයිඩ් හෆීස් නිදහස් කරන ලෙස ඉම්රාන් ඛාන්ගෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් සෘජුවම ඉල්ලා සිටි අතර, එක්සත් ජනපද ආධාර ලබා දීම සඳහා ජුනයිඩ් හෆීස්ව නිදහස් කිරීම කොන්දේසියක් ලෙස ඉදිරිපත් කෙරුණේය.

පකිස්ථානයයේ ආගමික අපහාස නීති දිගින් දිගටම උපුටා දක්වමින් විවේචනය කරන කාදියානි වරුන් (අහමදියා මුස්ලිම්වරුන්), එක්සත් ජනපදය හා බටහිර මාධ්‍ය විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ව වීරයෙකු ලෙස උලුප්පන්නේ ඔහු මුස්ලිම් වරුන්ට සහ ඉස්ලාම් ආගමට පහර දුන් නිසාය.

2019 නොවැම්බර් මාසයේ දී, කාදියානි ආටීෆ් මියන් ඇතුළු බටහිර හා කාදියානි විද්වතුන් 20 කට වැඩි පිරිසක් විසින්ද ජුනයිඩ් හෆීස් නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලා පාකිස්තාන අගවිනිසුරු අසීෆ් සයීඩ් කොසා වෙත ලිපියක්ද ලියා තිබේ.


Dawn පුවත්පත (පකිස්ථානයේ වැඩියෙන්ම කියවන සහ පැරණිම ඉංග්‍රීසි පුවත්පතකි) සහ අනෙකුත් පුවත්පත් ජුනයිඩ් හෆීස් සහ නඩුව පිළිබඳව අසත්‍ය ලිපි අඛණ්ඩව පළ කරමින් සිටී. නඩුවේ සත්‍ය කරුණු පිළිබඳව කිහිප වතාවක්ම මෙම පුවත්පත් සම්බන්ධ කර ගනිමින් කරුණු කාරණා ලබා දුන් නමුත් කිසි දිනෙක මේ පුවත්පත් සත්‍යයට ඉඩක් ලබා දුන්නේ නැත.

මෙම නඩුවේ සත්‍ය කරුණු විකෘති කරමින් සාමාන්‍ය ජනතාවද නොමඟ යවා ඇති අතර එය ඊනියා අහිංසක ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහි සමහර ආගමික සිසුන්ගේ කුමන්ත්‍රණයක් ලෙස නිරන්තරයෙන් හැඳින්වේ.

මෙම නඩුව කිසියම් විශේෂිත කණ්ඩායමක හෝ පන්තියක නොව සමස්ත ජාතියේම නඩුවකි. එබැවින්, මෙම නඩුවේදී බටහිර මාධ්‍ය, එක්සත් ජනපද රජය සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන විසින් අධිකරණය සහ රජය වෙත බලපෑම් කිරීම අපි තරයේ හෙළා දකිමු.

නඩුව සම්පූර්ණයෙන් විමර්ශනය කර සාක්ෂි සමාලෝචනය කිරීමෙන් හා දෙපාර්ශ්වයේම අවසාන තර්ක වලට දින තුනක් සහ රාත්‍රියක් සවන් දීමෙන් පසුව, ජුනයිඩ් හෆීස්ට අවසානයේදී 295 ඒ යටතේ වසර දහයක සිර දඬුවමක් සහ සහ රුපියල් ලක්ෂයක දඩයක්ද, 295 බී යටතේ ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් සහ 295 සී යටතේ රුපියල් ලක්ෂ 5 ක දඩයක් සහ මරණ දඬුවමද නියම විය. 

මේ තීන්දුව ලබා දී තිබෙන්නේ මීට පෙර වරදකරුවන් බව ඔප්පු නොවීම නිසා අපහාස කිරීමේ චෝදනාවට ලක් වූ පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු නිදොස් කොට නිදහස් කර ඇති විනිසුරුවරුන්ම විසින්ය.

ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ සිද්ධිය පාකිස්තාන ඉතිහාසයේ මෙවැනි ආකාරයේ පළමු අවස්ථාව වන අතර මේ සිද්ධියේදී ලේ වැගිරීම් කිසිවක් සිදු වුනේ නැත. ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් සිදු කළ වරද පිළිබඳව කිසිදු සැකයක් නොමැති අතර ඒ බව තහවුරු කිරීම පිණිස සාක්ෂිකරුවන් හා සාක්ෂි ඕනෑ තරම් තිබේ.

“අල්ලාහ්ට සහ ඔහුගේ දූතයාට පීඩා කරන අය වෙත අල්ලාහ්ගේ ශාපය මෙලොවදීද පරලොවදීද නියත වශයෙන්ම පැමිණෙනු ඇත. අල්ලාහ් ඔවුන් වෙනුවෙන් නින්දිත දඬුවම් සූදානම් කර තිබේ.”
- අල් අහ්සාබ්, 57 

(ලිවීම හා පර්යේෂණ: මුල්තාන් වක්ලා සමිතිය)

(සටහන: මෙම ලිපියේ විස්තර කර ඇති සිදුවීම් හා අදාළ ඕනෑම ලේඛනයක සහතික කළ පිටපතක් රුපියල් සිය ගණනක් ගෙවා උසාවියෙන් මිල දී ගත හැකිය.)

මේ බ්ලොග් සටහන පළ කර ඇති ලේඛකයාගේ බොහෝ අදහස් සමඟ එකඟ විය නොහැකි වුවත්, ලිපියේ ඇති කරුණු සෑහෙන තරමකින් නිවැරදි බව සිතිය හැකියි. ලේඛකයා උගත් තරුණයෙක්. ඔහු අන්තවාදියෙක් ලෙස සලකන්න බැහැ. මේ ලිපියෙන් නියෝජනය වන්නේ පකිස්ථානයේ බොහෝ දෙනෙක් මේ සිදු වීම ගැන හිතන ආකාරය වෙන්න පුළුවන්.

මධ්‍යස්ථ අදහස් කියන ඒවාත් සාපේක්ෂයි. පකිස්ථානය වැනි රටක හා බටහිර රටවල මධ්‍යස්ථ මතධාරීන් සේ සැලකෙන අයගේ අදහස් අතර පරතරය ඉතා පුළුල් එකක්. කිසියම් අදහසක් මධ්‍යස්ථ හෝ අන්තවාදී වන්නේ තවත් පුද්ගලයෙකුට සාපේක්ෂවයි. ප්‍රජනන සෞඛ්‍යය වැනි සරල දෙයක් ගැන කතා කිරීම පවා ඇතැම් විටෙක අනෙකාගේ නහයේ සීමාවේ වැදෙන්නක් වෙන්න පුළුවන්. මෙය පහසුවෙන් විසඳුම් සෙවිය හැකි ගැටලුවක් නෙමෙයි.

(Image: https://coolsandiegosights.com/2015/01/30/our-silences-and-precious-freedom-of-speech/)