ඇමරිකාවේදී ගුරුවරයෙකු වන හැටි

ඇමරිකාවේදී වෙනත් බොහෝ වෘත්තීන් වගේම ගුරු වෘත්තියේ නියැලීම සඳහාත් බලපත්‍රයක් ලබා ගත යුතුයි. මෙවැනි බලපත්‍ර එක් එක් ප්‍රාන්තය විසින් නිකුත් කරනවා. බලපත්‍රය වලංගු වන්නේ අදාළ ප්‍රාන්තය තුළ පමණයි. වෙනත් ප්‍රාන්තයක ගුරුවරයෙකු ලෙස රැකියාව කරන්නනම් එම ප්‍රාන්තයෙන් බලපත්‍රයක් ලබා ගත යුතුයි.

බලපත්‍රය ලබා ගැනීම සඳහා සාමාන්‍යයෙන් අධ්‍යාපනය හා ඉගැන්වීම පිළිබඳ ප්‍රථම උපාධියක් තිබිය යුතුයි. නිශ්චිත විෂයයන් ඉගැන්වීම සඳහා අවම වශයෙන් අදාළ විෂය සම්බන්ධ ප්‍රථම උපාධියක්ද තිබිය යුතුයි. ඇතැම් විට පශ්චාත් උපාධියක් තිබිය යුතුයි. අධ්‍යාපනය හා ඉගැන්වීම පිළිබඳ ප්‍රථම උපාධියක් නැති, එහෙත් වෙනත් විෂයයක් සම්බන්ධ ප්‍රථම උපාධියක් තිබෙන අයෙකුට ඉගැන්වීම පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි පාඨමාලාවක් හදාරා ගුරු වෘත්තියට ඇතුළු විය හැකියි. 

බලපත්‍රයක් ලබා ගැනීම සඳහා කළ යුතු දේ ප්‍රාන්තය අනුව වෙනස් වෙනවා. බොහෝ විට ලබා ගන්නා බලපත්‍රයේ ස්වභාවය (උගන්වන විෂයයන් හා පන්ති) අනුව, අදාළ විෂයයන් පිළිබඳ දැනුම සම්බන්ධ හා ඉගැන්වීමේ හැකියාව සම්බන්ධ විභාග වලින් සමත් විය යුතුයි. ඊට අමතරව අපේ ප්‍රාන්තයේ ගුරුවරු ප්‍රථමාධාර පිළිබඳ පුහුණු පාඨමාලාවක් (හදිසි අවස්ථාවකදී හෘදය වස්තුව පණ ගැන්වීම) හා සිය දිවි නසා ගැනීමේ ලක්ෂණ කලින් හඳුනා ගෙන වැළැක්වීම පිළිබඳ පුහුණු පාඨමාලාවක්ද සම්පූර්ණ කළ යුතුයි. වෙනත් ප්‍රාන්ත වල අවශ්‍යතා මීට වඩා අඩු හෝ වැඩි විය හැකියි.

මේ සුදුසුකම් ඇත්නම් ඉගැන්වීමේ බලපත්‍රයක් සඳහා අයැදුම් කළ හැකියි. එහිදී මුලින්ම අයැදුම්කරුගේ පෙර වැරදි පිළිබඳ (criminal history) සොයා බැලීමක් කරනවා. පළමු වරට ලැබෙන්නේ ආධුනික බලපත්‍රයක්. එය වලංගු වන්නේ වසර දෙකක කාලයකට පමණයි. එහිදී පුහුණු ගුරුවරයෙකුගේ අධීක්ෂණය යටතේ තවත් අවශ්‍යතා සම්පුර්ණ කළ යුතුයි. ඉන් පසුව, පූර්ණ බලපත්‍රයක් ලබා ගත හැකියි. කිසියම් හේතුවක් මත අවලංගු කරනු නොලැබුවහොත් ගුරු බලපත්‍රයක් වසර පහකට වලංගුයි. ඉන් පසුව නැවත බලපත්‍රය අලුත් කළ යුතුයි. ඒ සඳහා, ඇතැම් පුහුණු පාඨමාලා නැවත සම්පූර්ණ කළ යුතුයි. මේ දේවල්ද ප්‍රාන්තය අනුව තීරණය වන දේවල්.

ගුරු බලපත්‍රයක් ඇති අයෙකුට එම බලපත්‍රයෙන් ආවරණය වන විෂයයන් හා පංති වල ඉගැන්වීම සඳහා ප්‍රාන්තය තුළ පාසැල් වල තිබෙන පුරප්පාඩු වලට අයැදුම් කළ හැකියි. කිසියම් පාසැලක තිබෙන පුරප්පාඩුවක් සඳහා තෝරා ගනු ලැබුවහොත් රැකියාව භාර ගැනීමට පෙර තමන්ගේ වැටුප සම්බන්ධව හෙට්ටු කළ හැකියි. එසේ හෙට්ටු කිරීම සඳහා පෙන්විය හැකි සුදුසුකම්, කුසලතා හෝ කාර්ය සාධන වාර්තා තිබිය යුතුයි.

යම් හෙයකින් ප්‍රාන්තය මාරු කළහොත් අලුත් ප්‍රාන්තයෙන් බලපත්‍රයක් ලබා ගත යුතුයි. මෙහිදී හැම දෙයක්ම මුල සිටම කළ යුතු නැහැ. බලපත්‍රය ලබා ගැනීම සඳහා කළ යුතු දේ මුල් බලපත්‍රය ලබාගත් ප්‍රාන්තය හා අලුත් ප්‍රාන්තය කුමක්ද යන්න මත තීරණය වෙනවා. ඇතැම් විට මුල් බලපත්‍රය පෙන්වා අලුත් බලපත්‍රය ලබා ගන්න හැකි විය හැකි නමුත් සමහර විට නැවතත් අලුතෙන්ම ඇතැම් පාඨමාලා හදාරන්න සිදු වෙන්නත් පුළුවන්.

විදේශ උපාධි තිබෙන අයටද ගුරු බලපත්‍ර සඳහා අයැදුම් කළ හැකියි. එහිදී විදේශ සුදුසුකම් ඇමරිකානු පාඨමාලා අවශ්‍යතා හා ගැලපේනම් එවැනි පාඨමාලා නැවත හැදෑරිය යුතු නැහැ. ඉතිරි සුදුසුකම් සම්පූර්ණ කළ යුතුයි.

ගුරුවරයෙකු වන අයෙකු සාමාන්‍යයෙන් ආධුනිකයෙකු ලෙස වෘත්තියට පිවිසෙන්නේ වසර පහක පමණ කාලයක්වත් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් ආයෝජනය කිරීමෙන් පසුවයි. ගුරුවරයෙකු ලෙස ලබන ප්‍රතිලාභ වලින් එම ආයෝජන වල වියදම් ආවරණය විය යුතුයි. වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රනය විසින් හැම විටම මෙය සිදුවන බවට වග බලා ගන්නවා. එහෙත්, ගුරුවරයෙකු "නිෂ්පාදනය වීමට" වසර පහ හයක කාලයක් ගත වන නිසා කෙටිකාලීනව වෙළඳපොළ අසමතුලිතතා තිබිය හැකියි. මෙය වෛද්‍ය වෘත්තීය වැනි වෙනත් වෘත්තීන් හා අදාළවද සිදු වන දෙයක්.  මෙවැනි තත්ත්වයන් ඇති විට තාවකාලිකව විදේශිකයින්ට ඇමරිකානු රැකියා වෙළඳපොළ විවෘත වෙනවා.

පහත රූප සටහනේ පෙන්වා ඇති පරිදි ඇමරිකාවේ එක් එක් ප්‍රාන්තයේ සාමාන්‍ය ගුරු වැටුප විශාල ලෙස වෙනස් වෙනවා. ප්‍රාන්තයක් තුළ පාසැල් දිස්ත්‍රික්ක අතරත්, පාසැල් වල ගුරුවරුන් අතරත් මෙවැනිම වෙනස්කම් දැකිය හැකියි.