වෙබ් ලිපිනය:

Wednesday, March 24, 2021

චීනයේ මොකද වෙන්නේ?


ජිනීවා යෝජනාව ගැන මම වැඩිපුර කතා කරන්න යන්නේ නැහැ. මෙය මට වැඩි දැනුමක් තිබෙන විෂයයක් නෙමෙයි. හැබැයි මේ යෝජනාව ලංකාවේ සුළු ජාතිකයින්ගේ මානව හිමිකම් කඩවීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් පමණක් නෙමෙයි කියන එක පැහැදිලි කරුණක්. 

දැන් ආණ්ඩුව මොනවා කියයිද දන්නේ නැතත් යෝජනාව සම්මත වීම වලක්වාගන්න ආණ්ඩුව සෑහෙන්න උත්සාහ ගත්තා. එහෙත් ඒ උත්සාහය සාර්ථක වුනේ නැහැ. යෝජනාවට පක්ෂව හෝ විපක්ෂව ඡන්දය දුන්, එහෙමත් නැත්නම් ඡන්දය නොදී සිටි කවර රටක්වත් එසේ කළේ යෝජනාවේ හොඳ නරක ගැන පමණක් සලකා බලා කියා කියන්න බැහැ. හැමතැනම තියෙන්නේ දේශපාලනය.

යෝජනාව ඉදිරිපත් කළේ බ්‍රිතාන්‍යය විසින්. බටහිර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවල් බොහොමයක් හිටියේ යෝජනාවට පක්ෂ ගොඩේ. කවර හෝ ආකාරයක ඒකාධිපති පාලනයක් ගෙන යන රටවල් බොහොමයක් හිටියේ යෝජනාවට විරුද්ධ ගොඩේ. යෝජනාව දෙපැත්තේ සිටි රටවල් වලින් මුළුමනින්ම නොවුනත් යම් තරමකින් නියෝජනය වුනේ වත්මන් ලෝක දේශපාලනයේ ප්‍රමුඛ බල කඳවුරු දෙක.

මේ බල කඳවුරු දෙකෙන් එකක් මේ වෙද්දී කේන්ද්‍රගත වී තිබෙන්නේ චීනය වටා. කාලයකට පෙර මේ ස්ථානයේ සිටියේ සෝවියට් දේශය. එහෙත් චීනය හා පැරණි සෝවියට් දේශය අතර සැලකිය යුතු වෙනස්කම් තිබෙනවා.

චීනය වගේම පැරණි සෝවියට් දේශයත් ගොඩ නැගුනේ මාක්ස්වාදය මත පදනම්වයි. මාක්ස්වාදය මිනිසුන් අතර සම්පත් බෙදීම හා සම්බන්ධව ධනවාදයට විකල්ප මතවාදයක්. එහෙත් එපමණක් නෙමෙයි. මාක්ස්වාදය මිනිසුන් අතර සම්පත් බෙදී යා යුතු ආකාරය පිළිබඳව වගේම මිනිසුන් අතර බලය බෙදීම සම්බන්ධවද විකල්පයක් යෝජනා කරනවා. ආර්ථික විද්‍යාවක් හෝ දේශපාලන විද්‍යාවක් ලෙස නොහඳුන්වා දේශපාලන ආර්ථික විද්‍යාවක් ලෙස මාක්ස්වාදය හඳුන්වන්නේ ඒ නිසයි.

ධනවාදය මාක්ස්වාදය මෙන් දේශපාලන ක්‍රමයක් නෙමෙයි. එය මිනිසුන් අතර සම්පත් බෙදන ක්‍රමයක් පමණයි. ඒ නිසා ධනවාදී රටක මිනිසුන් අතර බලය බෙදීම සිදු විය යුතු ආකාරය තීරණය කරන්නට දේශපාලන ක්‍රමයක්ද අවශ්‍ය වෙනවා. බොහෝ ධනවාදී රටවල මේ තැන අරගෙන සිටින්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. ධනවාදය හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතර සහජීවනයක් බොහෝ විට ප්‍රායෝගිකව දැකිය හැකි වුවත් මේ දෙකේ මූලධර්ම සමාන නැතුවා වගේම එකිනෙක හා ගැටෙන අවස්ථාද තිබෙනවා. දේශපාලන ආර්ථික ක්‍රමයක් විදිහට සැලකුවොත් බොහෝ බටහිර රටවල තිබෙන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය විසින් නියාමනය කෙරුණු ධනවාදයක්. සංකල්පීය පූර්ණ ධනවාදයක් කොහේවත් ප්‍රායෝගිකව නැහැ. 

මාක්ස්වාදය මත පදනම් වූ ආර්ථික ක්‍රමයකට ධනවාදය මත පදනම් වූ ආර්ථික ක්‍රමයක් තරමට කාර්යක්ෂම වෙන්න බැහැ. සෝවියට් දේශය බිඳ වැටෙන්නට බොහෝ දුරට හේතු වුනේ මේ මූලධාර්මික ගැටළුවයි. එහෙත් චීනය සෝවියට් දේශය වැටුණු උගුලේ වැටුනේ නැහැ. මාක්ස්වාදී දේශපාලන ක්‍රමය පවත්වා ගන්නා අතරම ඔවුන් ක්‍රමයෙන් ධනවාදී ආර්ථික ක්‍රමයේ කාර්යක්ෂමතාවය ටිකෙන් ටික අවශෝෂණය කර ගත්තා. සෝවියට් සමාජවාදය අසාර්ථක බව පැහැදිලි වුවත් චීන සමාජවාදය අසාර්ථක වී ඇතැයි කියන්න බැහැ.

ගෙවුම් ශේෂ අර්බුදයක පැටලී ඉන්න ලංකාව චීනයෙන් යුවාන් බිලියන දහයක ණයක් අරගෙන තිබෙනවා. අවුරුදු තුනකට. මේ මුදලෙන් ලංකාවට ගෙවුම් ශේෂ අර්බුදයෙන් ගොඩ එන්න බැහැ. ඒ වගේම මේ සල්ලි චීනයේම රැඳෙනවා මිසක් ලංකාවට එන්නේවත් නැහැ. කොහොම වුනත් මේ ණය ජෙහාන්ගේ කෝල් එක වගේ "ගන්නම ඕනෑ ණයක්!". ඒ ගැනත් අපි දැනට වැඩිපුර කතා නොකර ඉඳිමු.

ජිනීවා යෝජනාව, යුවාන් බිලියන දහයේ ණය ආදිය හරහා ලංකාව චීනයට කිට්ටු වෙද්දී මේ දවස් වල චීනයේ ගොඩක් දේවල් සිදු වෙනවා. මේ වන විට පැවැත්වෙන චීන සංවර්ධන සමුළුව එවැන්නක්. චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ සියවස් සැමරුම් වැඩ සටහනේ ආරම්භය තවත් එකක්. ඒ අතර චීනයේ 14වන පස් අවුරුදු සැලැස්මද මේ වන විට ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ සියවසේ සිට චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවේ සියවස දක්වා වන ඉදිරි වසර තිහක කාලය තුළ චීනයේ අපේක්ෂිත ගමන් මග මේ සැලසුමේ තිබෙනවා.

සම්ප්‍රදායික සමාජවාදී දේශපාලන ආර්ථික ආකෘතිය ඇතුළේ චීනයට අත්පත් කරගත හැකි වූ ප්‍රගතියක් නැහැ. එහෙත් ධනවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ හරහා චීනයට වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනයක් අත් කර ගත හැකි වුනා. මේ වෙද්දී චීනය එම සංවර්ධන උපාය මාර්ගික ක්‍රියාවලියේ කඩඉමකට පැමිණ සිටිනවා.

චීන ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය වුනේ ඇමරිකන් ආර්ථිකයේ එල්ලිලා. ඒ උපාය මාර්ගය හරහා චීන ආර්ථිකය ඇමරිකන් ආර්ථිකය තරමටම වගේ ප්‍රසාරණය කර ගන්න චීනය සමත් වුනා. ඒ එක්කම ඇමරිකාව පැත්තෙන් ප්‍රශ්න මතු වුනා. ට්‍රම්ප් ගිහින් බයිඩන් ආවා කියලා මේ තත්ත්වය වෙනස් වෙන්නේ නැහැ. චීනයට තව දුරටත් ඇමරිකාවේ එල්ලිලා ඉස්සරහට යන්න බැහැ. ඒ වගේම දැන් සිටින තැන අනුව චීනයට එසේ කරන්න අවශ්‍යත් නැහැ.

චීනයේ 14වන පස් අවුරුදු සැලැස්මෙන් චීනය මෙතෙක් අනුගමනය කළ උපාය මාර්ගය සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් කර තිබෙනවා. එක පැත්තකින් මෙය නැවත සමාජවාදය වෙතට හැරීමක්. අනෙක් පැත්තෙන් ලෝක බලවතා ලෙස තමන්ගේ තත්ත්වය තහවුරු කර ගැනීමේ උත්සාහයක්.  චීනය කියන විදිහට චීනයේ සැලසුම වන්නේ සෑම අංශයකින්ම ඉදිරියෙන් සිටින නූතන සමාජවාදී රාජ්‍යයක් බවට චීනය පරිවර්තනය කිරීමයි. චීනයේ විශාල ජනගහණය හා පවතින ලෝක තත්ත්වයට අනුවර්තය වීමේ හැකියාව එක්ක පැරණි සෝවියට් දේශයට නොකළ හැකි වූ දේ කිරීමේ හැකියාව චීනය සතුව තිබෙනවා.

5 comments:

  1. Economatta, How we can see the details of money printing. Can it be understood by comparing M1 in weekly report of CBSL. Appreciate if you can guide. I am masters student in management

    ReplyDelete
    Replies
    1. The issue of money printing is somewhat complicated. The increasing vulnerability is hidden inside several numbers. In general, changes in M0 represents injection (or absorption) of new money which is linked to M1 and M2 through respective money multipliers. Even when the number stays stable, the composition in the assets side also matters, i.e., NFA, NDA and so-called "other assets" often not reported by CBSL.

      Delete
    2. During 1997 Asian financial crisis whole capitalist world said fixing currency value and printing money will will deepen the crisis. Mahathir Mohamad did exactly above, Malaysia was the 1st country to come out at the other end.

      IMF formula is designed to keep poor countries poor, so IMF direction will not fix us, but west will punish us for borrowing from China (we are between the devil and the deep blue sea)

      I am not sure if you have seen an enlightening video of an African lady talking about why Africa is poor and Europe is rich.

      Delete
    3. Thank you. is there a way I can share my write up with you, Economatta
      I can email.

      Delete

ඔබට කිසියම් ප්‍රතිචාරයක් දැමීමට අවශ්‍යනම් කරුණාකර මෙම ලිපියේ වෙබ් ලිපිනයෙහි econometta යන්න economatta ලෙස වෙනස් කර ප්‍රධාන වියුණුව වෙත යන්න. මෙය නිතර යාවත්කාලීන නොකෙරෙන ප්‍රධාන වියුණුවෙහි ඡායා වියුණුවක් පමණයි. ප්‍රධාන වියුණුවෙහි පළ කෙරෙන ප්‍රතිචාර පසුව මෙහිද යාවත්කාලීන කෙරෙනු ඇත.

වෙබ් ලිපිනය:

දවස් පහේ නිවාඩුව

මේ සති අන්තයේ ලංකාවේ බැංකු දවස් පහකට වහනවා කියන එක දැන් අලුත් ප්‍රවෘත්තියක් නෙමෙයි. ඒ දවස් පහේ විය හැකි දේවල් ගැන කතා කරන එක පැත්තකින් තියලා...