ආර්එම්වී එකට සේවකයෝ මදිද?

ජනාධිපති රාජපක්ෂ විසින් හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක යෙදෙන්න තෝරාගත් මුල්ම තැනක් වුනේ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවයි. කවුරුත් දන්න බාසාවෙන් ආර්එම්වී එක. මෙය අහම්බයක් නෙමෙයි. ලංකාවේ රජයේ ආයතන වල සිදුවන අක්‍රමිකතා ගැන කතා කරන අයට මුලින්ම මතක් වෙන්නේ රේගුව, ආර්එම්වී එක වගේ තැන්. මම කියන කතාවක් නෙමෙයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින්ම මේ කතාව කියනවා. ගෝඨාභය ආර්එම්වී එකට හදිසියේ යන්න ඇත්තේ කාටවත් හදන්න බැරි, අමාරු තැනින් වැඩේ පටන් ගන්නවා කියලා හිතලා වෙන්න ඇති.

ආර්එම්වී එක කියන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වගේ කෙනෙකුට තේරුම් ගන්න බැරි තරම් අමාරු සංකීර්ණ වැඩ ගොඩක් සිදු වෙන තැනක් නෙමෙයි. ඒ නිසා, ආර්එම්වී එකේ සේවකයින්ට ගෝඨාභයව අන්දන එක ටිකක් අමාරු වැඩක්. ඔවුන් ඉදිරිපත් කරපු සමහර නිදහසට කාරණා වලට ගෝඨාභය වහාම අනෙක් අතට පිළිතුරු දුන්නා. ඔහු ආර්එම්වී එකේ වැඩ කෙරෙන විදිහ දිහා බැලුවේ පාරිභෝගිකයාගේ පැත්තේ හිටගෙනයි.

ගෝඨාභයගේ විසිට් එක නිසා ආර්එම්වී එකේ වැඩ කටයුතු සිදු වන ආකාරය ගැන පිටත සිටින කෙනෙක්ට සෑහෙන අවබෝධයක් ලබා ගන්න අවස්ථාව සැලසුණා. මේ වෙද්දී ආර්එම්වී එක එහි කටයුතු සෑහෙන ප්‍රමාණයක් ස්වයංකරණය කර ඇති බව පේනවා. බොහෝ තොරතුරු ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල හා ප්‍රාදේශීය කාර්යාල වලින් අන්තර්ජාලය හරහා ලබා ගන්නා බවත්, දත්ත පරිගණකගත කිරීම සඳහා යතුරු පුවරු භාවිතා නොකර මෘදුකාංග ඇසුරෙන් ස්කෑන් ඡායාරූප වල අකුරු හඳුනා ගත හැකි තරමට ආර්එම්වී එකේ තාක්ෂණික යටිතලපහසුකම් වැඩි දියුණු වී ඇති බවත් පෙනෙන්න තිබෙනවා.

මේ සියල්ල වෙනුවෙන් පසුගිය කාලයේ සැලකිය යුතු මහජන මුදල් ප්‍රමාණයක් ආයෝජනය කෙරෙන්න ඇති. එය නරක දෙයක් නෙමෙයි. ගෝඨාභය වුනත් ආර්එම්වී එකට එනකොට හිතාගෙන එන්න ඇත්තේ තාක්ෂනය යොදාගෙන කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ දැමීම ගැන වෙන්න පුළුවන්. කොහොම වුනත් විසිට් එකෙන් පස්සේ ගෝඨාභය ආපහු යන්නේ ආර්එම්වී එකට තවත් සේවකයින් අනුයුක්ත කළ යුතු බව තීරණය කරගෙන බව පේනවා. ඒ කියන්නේ ඉන්න සේවකයෝ ටිකට මීට වඩා දෙයක් කරන්න අමාරු බව ඔහුට ඒත්තු ගන්වන්න ආර්එම්වී එකේ සේවකයින් සමත් වී තිබෙනවා.

අවශ්‍ය තරමට යටිතල පහසුකම් තියෙද්දී, ඇතැම් වැඩ පෞද්ගලික සමාගමකට අවුට්සෝස් කරලත් තියෙද්දී, පාරිභෝගිකයින්ට අවශ්‍ය මට්ටමේ සේවයක් සැලසෙන්නේ නැත්නම් කරන්න තියෙන්නේ තවත් සේවක පිරිස් අනුයුක්ත කරන එක කියලා ගෝඨාභයට හිතෙන්න ඇති. ඇත්තටම කියනවානම් වීඩියෝව බලමින් මනසින් ගෝඨාභය එක්ක ආර්එම්වී එකේ නිරීක්ෂණ චාරිකාවට සහභාගී වන ඕනෑම කෙනෙකුට ඕක හිතෙනවා.

කියන විදිහට එක සේවකයෙක් දවසකට ෆයිල් දෙසීයක් විතර ගොඩ දානවලුනේ. ගෝඨාභයනම් සමහර දවස් වල ෆයිල් දාහක වැඩ ඉවර කළා කියනවා. ඒ කියන්නේ ෆයිල් එකක වැඩ ඉවර කරන්න මිනිත්තුවක්වත් අරගෙන නැහැ වගේ. අනේ මන්දා! කොහොම වුනත් දවසකට ෆයිල් දෙසීයක් කියන්නේ ටිකක් ලොකු ගාණක්.

ආර්එම්වී එකේ ප්‍රශ්නය සේවකයෝ මදිකමද?

ආර්එම්වී එකේ ඉන්න මුළු සේවකයින් ගණන 876ක්. දෙපර්තමේන්තුවේ වියදම් වෙනුවෙන් 2019 වසරේදී වෙන් කර තිබෙන මුදල රුපියල් මිලියන 4,129ක්. 2018 වසරේදී වියදම් කර ඇති මුදල රුපියල් මිලියන 3,383ක්. මුළු වියදමෙන් 20%ක් පමණ වැය වී තිබෙන්නේ සේවක වැටුප්, අතිකාල දීමනා ආදිය වෙනුවෙන්.

මේ සේවකයින් විසින් අවුරුද්ද ඇතුළත කරල තියෙන වැඩ මොනවද?

ආර්එම්වී එකෙන් ප්‍රධාන වශයෙන්ම කරන්නේ පහත කටයුතු තුනයි.
- අලුත් වාහන ලියාපදිංචි කිරීම
- පාව්ච්චි කළ වාහන විකිණීමේදී අයිතිය වෙනස් කිරීම
- රියදුරු බලපත් නිකුත් කිරීම

ආර්එම්වී එකෙන් කෙරෙන වෙනත් කටයුතු බොහොමයක් ඉහත කටයුතු තුනටම සම්බන්ධ කටයුතුයි. මගේ අවබෝධය අනුව ඊට අමතරව ආර්එම්වී එකෙන් කෙරෙනවානම් කෙරෙන්නේ ඉතාම සීමිත කාර්යයන් ටිකක් පමණයි.

පසුගිය 2018 වසර ඇතුළත ආර්එම්වී එකෙන් අලුත් වාහන 479,340ක් ලියාපදිංචි කරලා තිබෙනවා. ඊට අමතරව වාහන හිමිකම් පැවරීම් 666,752ක් කරලා තිබෙනවා. රියදුරු බලපත් 806,600ක් අලුතෙන් නිකුත් කර හෝ අලුත් කරලාත් තිබෙනවා. මේ ටික කරලා තිබෙන්නේ සේවකයින් 876 දෙනෙක් විසින් කියා සැලකුවාම අවුරුද්දක් ඇතුළත එක සේවකයෙක් විසින්,
- රියදුරු බලපත් නිකුත් කිරීම් 921ක්;
- අලුත් වාහන ලියාපදිංචි කිරීම් 547ක්; සහ
- වාහන හිමිකම් පැවරීම් 761ක් ලෙස සාමාන්‍ය වශයෙන් ගණුදෙනු 2,229ක් කරලා තිබෙනවා. මේ ගණනය කිරීමේදී මේ කටයුතු වෙනුවෙන් හවුල් කරගෙන තිබෙන මෙට්‍රොපොලිටන් සමාගමේ සේවකයින් එකතු කරලා නැහැ. පෙනෙන විදිහට ප්ලාස්ටික් කාඩ්පත් මුද්‍රණය කිරීම කරන්නේ ඒ අයයි.

දැන් ප්‍රශ්නය මේ වැඩ ප්‍රමාණය මහා විශාල වැඩ කන්දරාවක්ද කියන එකයි. වෙනත් තැනක් සමඟ සැසඳීමක් නොකර මේ ගැන නිගමනය කරන්න අපහසු නිසා මම ඇමරිකාවේ දත්ත දිහා බැලුවා. ඇමරිකාව ලංකාවට වඩා ගොඩක් විශාල රටක් නිසා මම ලංකාව සමඟ සැසඳිය හැකි ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්තයක් තෝරා ගත්තා.

මා තෝරාගත් ඉන්දියානා ප්‍රාන්තයේ මෝටර් රථවාහන කාර්යාංශයේ එහෙමත් නැත්නම් බීඑම්වී එකේ සේවකයින් 1,564 දෙනෙකු ඉන්නවා. ඔවුන් විසින් පසුගිය 2018 වසර ඇතුළත අලුත් වාහන 933,108කට ඔප්පු නිකුත් කර තිබෙනවා. වාහන ලියාපදිංචි කිරීම් 7,335,106ක් කරලා තිබෙනවා. රියදුරු බලපත් (රිය පුහුණුවීමේ බලපත් හා ප්‍රාන්ත හැඳුනුම්පත්ද ඇතුළුව) 2,277,845ක් අලුතෙන් නිකුත් කර හෝ අලුත් කරලාත් තිබෙනවා. කරලා තිබෙන සියළුම ගණුදෙණු ප්‍රමාණය 13,806,802ක්.

මේ අනුව අවුරුද්දක් ඇතුළත එක සේවකයෙක් විසින් ගණුදෙනු 8,828ක් කරලා තිබෙනවා. ලංකාවේ ප්‍රමාණය මෙන් හතර ගුණයක්. ඉන්දියානා බීඑම්වී එකේ වැඩ ලංකාවේ ආර්එම්වී එකේ වගේ පෞද්ගලික සමාගම් වලට අවුට්සෝස් කරලත් නැහැ. මේ සියලු වැඩ කටයුතු කරන්නේ බීඑම්වී සේවකයින් විසින්මයි. මීට අමතරව ඉන්දියානා බීඑම්වී එකේ සේවකයින් විසින් පසුගිය වසර ඇතුළත පාරිභෝගිකයින්ගේ දුරකථන ඇමතුම් 1,809,244කටත් පිළිතුරු දී තිබෙනවා. බීඑම්වී එකට පැමිණි පාරිභෝගිකයෙකුට වැඩේ කර ගන්න ගත වී තිබෙන සාමාන්‍ය කාලය මිනිත්තු 18කුත් තත්පර 37ක් පමණයි.

ඇමරිකාවේ රජයේ කාර්යාල බොහොමයකම පාරිභෝගිකයින්ට තමන්ට ලැබුණු සේවාවේ තත්ත්වය ගැන දැනුම් දෙමින් බොත්තමක් එබීමේ අවස්ථාව තිබෙනවා. පිටවීමේ දොරටුව අසළ තිබෙන කොළ පාට හිනා මූණු බොත්තම හෝ රතු පාට ඇඹුල් වූ මූණ ඔබා ගෙන යන එකයි කරන්න තියෙන්නේ. ඇමරිකාවේ තිබෙන මේ මූණු බොත්තම් එබීම ගැන හොඳින් දන්නා ගෝඨාභය විසින් ආර්එම්වී එකට පැමිණ සිටින අයගෙන් අහන්නෙත් මේ මූණු ප්‍රශ්නයයි. හොඳ සන්නිවේදකයෙක් නොවන ඔහුට ප්‍රශ්නය හරියටම කටට එන්නේ නැහැ. ඉන්දියානා බීඑම්වී එකට පැමිණි පාරිභෝගිකයින්ගෙන් 96.83%ක්ම තමන්ට ලැබුණු සේවාව ගැන සතුටු වන බව පවසා තිබෙනවා.

ලංකාවේ ආර්එම්වී එකට එන කෙනෙකුට අඩුම වශයෙන් පැය තුන හතරක්වත් රස්තියාදු වෙන්න වෙන බව පේන්න තිබෙනවා. ඇමරිකාවේ මේ වැඩේ මිනිත්තු 18ක් ඇතුළත වෙන්නේ තාක්ෂනය වැඩිපුර යොදාගන්නා නිසානම් නෙමෙයි. ලංකාවේ තාක්ෂනය පේන හැටියට වඩා දියුණුයි. ඇමරිකාවේ බීඑම්වී සේවකයින් දත්ත පරිගණකයට ඇතුළු කරන්නේ යතුරු පුවරුව යොදාගෙනයි. ලංකාවේ ඇතැම් තොරතුරු කෙළින්ම ස්කෑන් කිරීමේ පහසුකම තිබෙන බව පේනවා. එහෙමනම් ලංකාවේ අකාර්යක්ෂමතාවයට හේතුව කුමක්ද?

මම හිතන විදිහට ප්‍රධාන හේතු දෙකක් තිබෙනවා. පළමු හේතුව සුළු වැඩක් පවා කරන්න නිලධාරීන් හත් අට දෙනෙකු සම්බන්ධ වීම. පෝරමය නිකුත් කරන්න එක්කෙනෙක්. මුදල් ගන්න තව කෙනෙක්. ලිය කියවිලි පරීක්ෂා කරන්න තවත් කෙනෙක් ආදී වශයෙන්. ඉතින් පාරිභෝගිකයා කවුන්ටරෙන් කවුන්ටරේට යන්න ඕනෑ. ඇමරිකාවේදීනම් ඔය කටයුතු සියල්ලම කරන්නේ එකම නිලධාරියා විසිනුයි. යම් හෙයකින් දෙවැන්නෙක් වෙත යා යුතුනම් එසේ යන්නේ එම නිලධාරියා මිස පාරිභෝගිකයා නෙමෙයි. ලංකාවේ ගොඩක් රාජ්‍ය ආයතන වල අකාර්යක්ෂමතාවයට හේතුව ඉංග්‍රීසින්ගෙන් ලැබුණු, දැන් ඔවුනුත් වෙනස් කරගෙන තිබෙන මේ ක්‍රමවේදයයි. මෙය වෙනස් විදිහටකට වෙන තැනක් ලෙස රාජ්‍ය බැංකුද ඇතුළු ලංකාවේ බැංකු පෙන්වන්න පුළුවන්. ලංකාවේ බැංකු වල සාපේක්ෂ කාර්යක්ෂමතාවයට මෙය ප්‍රධාන හේතුවක්.

ආර්එම්වී එකේ අකාර්යක්ෂමතාවයට දෙවන හේතුව ලෙස මට පෙනෙන්නේ පරිගණක ඇසුරෙන් ස්වයංක්‍රීය ලෙස ලබා ගන්නා තොරතුරු නිලධාරියෙකු හෝ කිහිප දෙනෙකු විසින් නැවත පරීක්ෂා කරන්නට යාම. කිසියම් ක්‍රියාවලියක් පරිගණකගත කළාට පස්සේ නැවත එය පුද්ගලයෙකු විසින් පරීක්ෂා කරන්න යාම අනවශ්‍ය වැඩක්. එහෙම වෙනවානම් කොතැනක හෝ වැරැද්දක් තිබෙනවා.

මේ අඩුපාඩු දෙක හදා ගත්තොත් ආර්එම්වී එකේ දැනට ඉන්න සේවකයින් ප්‍රමාණය ඕනෑවටත් වැඩි වෙයි කියන එක මගේ අදහසයි.

අවුරුද්දත් ඉවරයිනේ. හැමෝටම සුබ නව වසරක්!

(Image: https://srilankamirror.com/news/15512-another-scam-at-rmv-this-time-4-billion)

හාල් කඩේට ගෝටා පැනීම

සතියකට පමණ පෙර (දෙසැම්බර් 18) ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කලින් නොදන්වා නාරාහේන්පිට ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක නිරත වී තිබුණා. ඉන් පසුව, ඒ ආකාරයටම මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවට හා කොතලාවල ආරක්ෂක විද්‍යා පීඨයේ රෝහලට ගිහින් තිබුණා.

ලංකාවේ සිටි ජනාධිපතිවරුන් අතරින් මේ ආකාරයේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා සඳහා ප්‍රසිද්ධව සිටියේ රණසිංහ ප්‍රේමදාසයි. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ගෝඨාභයගේ ප්‍රතිවාදියා වූ සහ රණසිංහ ප්‍රේමදාසගේ පුත් සජිත් ප්‍රේමදාස විසින්ද ජනාධිපතිවරණ ප්‍රචාරණ රැළියකදී කියා තිබුණේ තමන් බලයට පත් වූ පසු මෙවැනි හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වල නිරත වීමට බලාපොරොත්තු වන බවයි.

ජනාධිපති කියා කියන්නේ රටේ විධායකයේ ප්‍රධානියා. රටේ පවතින නීති පද්ධතිය නිසියාකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වන බවට වග බලා ගත යුත්තේ විධායකයයි. ලංකාවේ රාජ්‍ය ආයතන වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් සැලකිය හැක්කේ විධායකයේ කොටස් ලෙසයි. ඒ නිසා මේ ආයතන අකාර්යක්ෂමනම් එහි වගකීම මුලින්ම වැටෙන්නේ විධායක ජනාධිපතිටයි.

තමන් යටතේ තිබෙන රාජ්‍ය ආයතන ගණනාවක්ම ඉතා අකාර්යක්ෂම බව ජනාධිපති ගෝඨාභය විසින් විශ්වාස කරන බව පේනවා. ඔහු ඒ බව සෘජුවම කියනවා. රටේ බොහෝ දෙනෙක් හිතන්නේත් මේ ආකාරයටයි. තමන්ගේ යටතේ තිබෙන රාජ්‍ය ආයතන අකාර්යක්ෂමනම් එම ආයතන කාර්යක්ෂම කිරීමේ වගකීම විධායක ජනාධිපතිවරයා සතුයි.

ඉඳහිට මෙවැනි හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක යෙදීමේ වරදක් නැතත් තමන්ගේ යටතේ තිබෙන ආයතනයක් කාර්යක්ෂම කිරීම සඳහා විධායක ජනාධිපති විසින් "හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා" වල යෙදිය යුතුම නැහැ. ජනාධිපති හා රාජ්‍ය සේවයේ පහළම ස්ථරය අතර නිලධාරීන් ගණනාවක් සිටිනවා. විධායකයේ ප්‍රධානියා විසින් පහළ ස්ථර වලට නියෝග දිය යුත්තේ මේ ධුරාවලිය හරහායි. ඒ වෙලාවේ මොනවා කිවුවත්, ගෝඨාභයගේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වලින් පසුවත්, ජනාධිපතිවරයාගේ නිල විධාන  පහළට පැමිණෙනු ඇත්තේ මේ ධුරාවලිය හරහා කියා මම හිතනවා.

කොහොම වුනත් කිසියම් ධුරාවලියක ඉහළින්ම සිටින කෙනෙක් මේ ආකාරයට සඳළු තලෙන් කාණුවටම බහින්නේ ධුරාවලියේ අතරමැද ස්ථර පිළිබඳ විශ්වාසයක් නොමැති වූ විටයි. ගෝඨාභය විසින් පෙන්නුම් කර තිබෙන්නේ ඔහුට තමන්ගේ නිලධාරී තන්ත්‍රය හා කැබිනට් මණ්ඩලය පිළිබඳ වැඩි විශ්වාසයක් නැති බවයි. ජනාධිපතිවරයකුට කටයුතු කරන්න වෙන්නේ තමන් විසින් පත් නොකළ, තමන්ට "ලැබී තිබෙන" රාජ්‍ය නිලධාරීන් පිරිසක් එක්කයි. එහෙත්, එහි ඉහළම ස්ථර සඳහා පුද්ගලයින් තෝරා ගැනීමේ හැකියාව ජනාධිපතිවරයා සතුයි. අමාත්‍යවරුන් තෝරා ගැනීමේදී එය කරන්න වෙන්නේ ජනතාව විසින් තෝරා පත් කර ඇති පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් අතරින් නිසා ජනාධිපතිවරයා සතුව තිබෙන්නේ සීමිත තේරීමක්.

ලොක්කෙක්ට තමන්ගේ කණ්ඩායම ගැන විශ්වාසයක් නැති වෙන්න හේතු දෙකක් තිබෙනවා. එකක් කණ්ඩායම ඇත්තටම විශ්වාසය තැබිය නොහැකි එකක් වීම. දෙවැන්න ලොක්කා තමන් පිළිබඳව අධිනිශ්චයකට පැමිණීම. මේ තත්ත්ව දෙකම භයානකයි. දෙවැන්න වඩා භයානකයි.

ලොක්කෙක් තමන් පිළිබඳව අධිනිශ්චයට පැමිණුනු විට කරන දෙයක් වන්නේ අතරමැද ස්ථර සියල්ල බයිපාස් කර පහළ ස්ථර වලට සෘජුව නියෝග දීමයි. ආරම්භයේදී මේ වැඩේ නැගලා යනවා. කාලයක් තිස්සේ සිදු නොවුණු දේවල් ඉතා ඉක්මණින් සිදු වෙනවා. ගොඩක් අය ලොක්කාව අගය කරන්න පටන් ගන්නවා. පොඩි ලොක්කන් අප්‍රසාදයට පත් වෙනවා. හැබැයි සාමාන්‍ය නිරීක්ෂණය මේ වැඩේ පහු පහු වෙද්දී කොහු කොහු වෙන බවයි.

මේ වැඩේට ප්‍රසිද්ධව සිටි රණසිංහ ප්‍රේමදාස ඔය පුරුද්ද පටන් ගත්තේ අඩු වශයෙන් අගමැතිව සිටි කාලයේ සිටයි. රණසිංහ ප්‍රේමදාස විසින් හැම දෙයක් ගැනම සෘජුව පහළටම හොයා බලන බව දැන සිටි නිසා ඔහු යටතේ පැවති ආයතන වල සේවය කළ අයට හැම විටම මේ ගැන සැලකිලිමත්ව ඉන්න සිදු වී තිබුණා. "හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා" වලදී ඔහු ක්ෂණික විධාන ලබා දුන්නා. ඉන් පසු මේ විධාන ක්‍රියාත්මක වන්නේදැයි සොයා බැලුවා. ඒ නිසා, බොහෝ වැඩ කාර්යක්ෂම ලෙස කෙසේ වුවත් කාර්යක්ෂම සේ පෙනෙන ලෙස සිදු වුනා. ප්‍රේමදාසගේ වැඩ කිරීමේ පිළිවෙළ ප්‍රසාදයට ලක් වුනා.

කොයි තරම් විචක්ෂණශීලී පුද්ගලයෙකුට වුවත් හැම විටම හොඳම තීරණ ගන්න බැහැ. කාගේ වුවත් දැනුමේ හා තීරණ ගැනීමේ හැකියාවේ සීමාවන් තිබෙනවා. ඉංජිනේරුවෙක් කළ යුතු දෙයක් බාස් කෙනෙක්ට කළ හැකියි කියා ලොක්කෙක්ට හිතෙන්න පුළුවන්. ලොක්කා තමන්ගේ මතය ගැන අධිනිශ්චයක ඉන්නත් පුළුවන්. කලක් යද්දී වෙනත් අයට ලොක්කාගේ මේ සීමාවන් හඳුනා ගන්න ලැබෙනවා. ඉන් පසුව, ඕනෑම ලොක්කෙක්ව පහසුවෙන් අන්දන්න පුළුවන්. ලොක්කා අධිනිශ්චයක ඉන්නා තරමට වැඩේ පහසුයි.

ඒ දවස් වල රණසිංහ ප්‍රේමදාස කොහේ හෝ විවෘත කිරීමකට එන කොටස අවුරුදු ගණන් වලවල් හැදී තිබුණු පාරවල් එක සතියෙන් කාපට් වෙනවා. හරියට වෙස්සන්තර වංක ගිරියට යන කොට වගේ. හැබැයි ඔහොම හදිස්සියට හදන පාරවල් කිරි කිරියට තියෙන්නෙත් මාස දෙක තුනයි. ඒ නිසා ජනප්‍රසාදය වෙනුවට ලොක්කා ගොන්පාර්ට් එකක් වෙන එකයි වෙන්නේ.

හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකා වැඩි වුනොත් ඕක ගොඩක් අයට ඇණයක් වෙනවා. ඊට පස්සේ ඔය තැන් වල මිනිස්සු හිතන්නේ කොයි වෙලාවේ මොකා ආවත් කමක් නැහැ කියා තමන්ගේ වැඩේ පිළිවෙලට කරන්න නෙමෙයි. හදිසියේ ලොක්කා කඩා පනින එකට සූදානම් වන්නේ කොහොමද කියලයි. ඒ අනුව, ලොක්කා යන එන තැන් ගැන සහ ඊළඟට කඩා පනින්න වඩාත් ඉඩ තිබෙන තැන් ගැන හොයා බලා ඔත්තු සපයන්න යාන්ත්‍රණ හැදෙනවා. ගෝඨාභයගේ කතාවටම ආවොත් දේශීය ආදායම්, රේගුව වගේ තැන් දැනටමත් ගෝඨාගේ හදිසි නිරීක්ෂණ චාරිකාවකට මුහුණ දෙන්න සූදානම් වෙමිනුයි ඇත්තේ.

මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ හෝ කලින් ගිය හාල් කඩේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වගේ කෙනෙකුට තේරුම් ගන්න බැරි රොකට් සයන්ස් එකක් නැහැ. ඒ නිසා, ගෝඨා තමන් ගැන අධිනිශ්චයක ඉන්නවාද නැද්ද කියා එකවර නිගමනයකට එන්න බැහැ. බොහෝ විට ගෝඨාගේ ප්‍රශ්නය තමන්ගේ කණ්ඩායම ගැන සහතිකයක් නැති වීම වෙන්න පුළුවන්. ප්‍රශ්නය ඒකනම් මුලින්ම කරන්න තියෙන්නේ තමන්ගේ ටීම් එකේ අඩුපාඩු හදාගන්න එකයි. හොඳ පරිපාලකයෙක්, හොඳ විධායකයෙක් කියා කියන්න පුළුවන් එවැනි කෙනෙකුට මිසක් රෑට රෑට ජනතාවගේ දුක සැප හොයන්න ගෙවල් වලට රිංගන කෙනෙක්ට නෙමෙයි.

(Image: http://www.businessnews.lk/blog/2019/12/27/president-gotabaya-rajapaksa-visits-werahera-rmv-office-and-kdu-hospital/)

රාජ්‍ය බැංකු ලාබ ලබනවද?

පසුගිය දිනෙක මුදල් අමාත්‍යංශය විසින් නිවේදනය කර තිබුණේ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට ලබා දී තිබුණු බැංකු ණය කපා දැමීමට රජය තීරණය කර තිබෙන බවයි. මෙහි පිරිවැය කාගෙන්ද කියන එක එතරම් පැහැදිලි නැහැ.

ලංකාවේ බැංකු ව්‍යාපාරය තුළ රාජ්‍ය බැංකු වල කොටස තවමත් සෑහෙන තරම් විශාලයි. ආණ්ඩු විසින් වරින් වර ගන්නා සහන පොලී අනුපාතික යටතේ ණය ලබා දීම, ණය කපා දැමීම වැනි දේශපාලන තීන්දු බොහෝ විට සෘජුවම බලපාන්නේ රාජ්‍ය බැංකු වලටයි. ඒ නිසා, රාජ්‍ය බැංකු වලට පෞද්ගලික බැංකු සමඟ තරඟ කිරීමේදී යම් අවාසියක් වෙනවා කියා කියන්න පුළුවන්.

ලංකාවේ ප්‍රධාන රාජ්‍ය බැංකු තුන වන්නේ ලංකා බැංකුව, මහජන බැංකුව හා ජාතික ඉතිරි කිරීමේ බැංකුවයි. පසුගිය දශකයක පමණ කාලය තුළ මේ රාජ්‍ය බැංකු තුනේ ප්‍රතිලාභ අනුපාතික දෙස බැලූ විට පෙනී යන්නේ එම බැංකු අදාළ කාලය තුළ කොළඹ කොටස් වෙළඳපොළේ ලැයිස්තුගත ප්‍රධාන පෙළේ දේශීය සමාගම් වලට සාපේක්ෂව ඉහළ  ප්‍රතිලාභ අනුපාතික වාර්තා කර ඇති බවයි. 

එස් ඇන්ඩ් පී ශ්‍රී ලංකා 20 දර්ශකයට ඇතුළත් ලංකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ පෞද්ගලික වාණිජ බැංකු වන සම්පත් බැංකුව, කොමර්ෂල් බැංකුව හා හැටන් නැෂනල් බැංකුව සමඟ සංසන්දය කළත් රාජ්‍ය බැංකු විසින් උපයා තිබෙන ලාබ කැපී පෙනෙනවා.

අනෙකාගේ නහය කොන හඳුනාගැනීම (දෙවන කොටස)

භාෂණයේ නිදහස අනෙකාගේ නහය කොණෙන් අවසන් විය යුතු වුවත්, අනෙකාගේ නහය ඇඟිලි කොණටම ලං වූ විට මේ සම්මුතිය එළෙසම පවත්වා ගැනීම හිතන තරම්ම පහසු නැහැ. එවැනි අවස්ථාවක සම්මුතිය කඩ කිරීමේ වන්දිය මරණය විය හැකියි. තමන්ගේ හා අනුන්ගේ නිදහස උදෙසා ජීවිත වන්දිය වුවත් ගෙවන්න පසුබට නොවන මිනිස්සුත් ඉන්නවා. එවැනි වන්දියක් ගෙවූ මිනිසෙකුගේ උපන් දිනය ලොව පුරා සැමරෙන අද දිනයේ (මෙය ලියන දෙසැම්බර් 25), ජුනයිඩ් හෆීස්ට මරණ දඬුවම නියම කෙරුණු පසුබිම පිළිබඳව ඉස්රාල් අහමඩ් විසින් ලියා පළ කර ඇති බ්ලොග් ලිපියේ ඉතිරි කොටසට දැන් අපි යමු. ලිපියේ මේ කොටසින් පැහැදිලි වන පරිදි ලේඛකයාගේ ඇඟිල්ල මරණ දඬුවමට පාත්‍ර වී සිටින ජුනයිඩ් හෆීස් වෙත මෙන්ම ඔහුගේ අංශ ප්‍රධානියා වූ ආචාර්ය ශිරින් සුබයිර් වෙතද යොමු වෙනවා. ලිපිය කියවිය යුත්තේ මෙය ලියා තිබෙන්නේ ජුනයිඩ් හෆීස්ට මරණ දඬුවම නියම කිරීම සාධාරණීකරනය කරමින් බව මතක තබා ගෙනයි.

2013 මාර්තු 16 වන දින, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායම විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුම සහ ඔහුගේ විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුම නැවත විවෘත කළ විට පෙනී යන්නේ, ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් මුල්තාන් සිට ලාහෝරයට යන අතරතුරදී ඔහුගේ විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුමේ වූ ඔහුගේ අධ්‍යයන කටයුතු හා අදාළ නොවන සියලු විද්‍යුත් ලිපි මකා දමා ඇති බවයි. ඊට අමතරව, ජුනයිඩ් වෙත පිටපතක් එවමින් එක්සත් ජනපද කොන්සියුලර් ජනරාල් වෙත බෂීර් අසීස් විසින් යවා ඇති විද්‍යුත් තැපැල් ලිපියත්, ඔහුගේ ඇමරිකන් ශිෂ්‍යත්වය හා අදාළ විද්‍යුත් ලිපිත් ඔහු විසින් මකා නොදමා ඉතිරි කර තිබුණේය.

කෙසේ වුවත්, ඔහුගේ ෆේස්බුක් ගිණුම සහ කණ්ඩායම්  ගිණුම තවත් පැය ගණනක් සෝදිසි කිරීමෙන් පසුව, 2013 ජනවාරි සිට පෙබරවාරි දක්වා කාලය තුළ පළ කර තිබුණු අපහාසාත්මක පෝස්ට් 35 ක් පමණ සොයා ගැනීමට පරීක්ෂණ කණ්ඩායම සමත් වේ.

(විමර්ශනය තවදුරටත් ඉදිරියට ගිය අතර ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව සිසුන්ගෙන් ලිඛිත පැමිණිලි කිහිපයක්ම ලැබී තිබියදී ආචාර්ය ශිරිස් මේ කාරණය පරිපාලනයේ අවධානයට යොමු නොකළ බව අනාවරණය විය. ඈ විසින් මෙම කාරණය විසඳා ඇති බව පවසමින්  උපකුලපතිවරයා නොමඟ යවා ඇත.)

විශ්ව විද්‍යාල පරිපාලනය සහ උපකුලපති විසින් ජූලි මාසයේදී ජ්‍යෙෂ්ඨතම මහාචාර්යවරුන් සහ දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානීන්ගෙන්  සමන්විත කරුණු සෙවීමේ කමිටුවක් පත් කෙරුණු අතර එම කමිටුව විසින් 2013 පෙබරවාරි 25 වන දින අයිඑම්එස් ශාලාවේදී පැවති උත්සවයකදී ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් සර්ව බලධාරී දෙවියන් වහන්සේව සමච්චලයට ලක් කර ඇති බව ප්‍රථම වරට වාර්තා කළේය.

එදින, උත්සවයට සහභාගී වූ ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්යවරයෙකු විසින් කමිටුව හමුවේ සාක්ෂි දෙමින් පහත කරුණු ඉදිරිපත් කළේය.

“මම එදින උත්සවයට සහභාගී වුනා. අප සියලු දෙනා විසින්ම ප්‍රසන්න උත්සව අවස්ථාවක් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියා. සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි උත්සවයක් ආරම්භ කරන්නේ සර්වබලධාරී දෙවියන්ව සිහි කිරීමෙන් පසුවයි. එහෙත්, හදිසියේම වේදිකාවට පැමිණි ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් උත්සවය ආරම්භ කළේ වෙනත් අයුරකිනුයි."

"In the name of Allah who is always absent without any leave, who's omnipotent absence is always taken as his omnipotent presence"

"සැමවිටම නිවාඩු නොගෙන නොපැමිණ සිටින හා කිසි තැනක නොසිටීමම සෑම තැනකම සිටීම සේ සැලකෙන සර්වබලධාරී දෙවියන් වහන්සේගේ නාමයෙන්"

"මේ විකාර සහගත ප්‍රකාශය නිසා සහභාගී වූ අය මහත් විමතියට පත් වුනා. එහෙත්, පසුව පිරිස සන්සුන් වුනා. උත්සව සභාවේ කටයුතු දිගටම කරගෙන ගියා."

මේ සිද්ධිය පිළිබඳව අංශාධිපති ශිරින් කිසිවිටෙකත් ජුනයිඩ්ගෙන් ප්‍රශ්න කර නැත.

ජුනයිඩ් සමඟ දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරන සෙසු සිසුන්ගේ ප්‍රකාශයන් ද පටිගත කරන ලද අතර, විවේචනාත්මක න්‍යාය විෂය උගන්වන මුවාවෙන් ආචාර්ය ශිරින් විසින් ඇගේ පන්තියේදී අසභ්‍ය චිත්‍රපට පෙන්වා ඇති බවත් පසුව එම චිත්‍රපට හා අදාළව පැවරුම් ලබා දී ඇති බවත් එම ප්‍රකාශයන්ගෙන් අනාවරණය විය. එසේම, මෙම චිත්‍රපට නිවසේදී නැරඹීමට අපහසු ඒවා වූ බැවින්, සිසුන් විසින් බොහෝ විට ගූගල් හරහා බාගත කර ගත හැකි චිත්‍රපට වල තොරතුරු සොයාගෙන පැවරුම් සම්පූර්ණ කර තිබේ. එම සිසුන් විසින් ඉන්දියානු චිත්‍රපටයක් වන "The Dirty Picture" ඇසුරෙන් පැවරුම සම්පූර්ණ කර ඇතත් ආචාර්ය  ශිරින් විසින් ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටයක් ඇසුරෙන් පැවරුම සම්පූර්ණ කරන මෙන් දන්වා තිබේ.

දර්ශනවේදය හදාරන සිසුන් විසින් වාර්තා කර ඇති පරිදි ශිරින් සුබයිර් විසින් බොහෝ අවස්ථා වලදී පන්තියේදී විචාරය කළ යුතු කෘතිය තෝරා ගැනීමට ජුනයිඩ්ට අවස්ථාව ලබා දී තිබේ. විවේචනාත්මක විචාරයක් ලිවීම සඳහා වරක් ඔහු විසින් තෝරා ගෙන තිබෙන කවියක අවසන් පද දෙක මෙවැන්නකි.

"God is dead
God is dead"

“දෙවියන් මිය ගොස් ඇත
දෙවියන් මිය ගොස් ඇත"

මෙම කවිය අඩංගු පත්‍රිකාව මෙන්ම ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුමෙන් ලබාගත් සමහර තොරතුරු ද කමිටුව විසින් ලබාගෙන ඇති අතර ඒවා උසාවියේ ඇති ලිපිගොනුවෙහි ඇමිණුමකි.

ශිරින් සුබයිර්ගේ පංතියේ සිසුන් සහ ඉංග්‍රීසි දෙපාර්තමේන්තුවේ සිසුන්ගේ ප්‍රකාශ අනුව ඔවුන් කමිටුවට පවසා ඇත්තේ ශිරින් යනු ආගමට වෛර කරන්නියක් බව ආගම පිළිබඳ ඇගේ අදහස් වලින් පැහැදිලි වන බවයි.

මෙම සියලු චෝදනා මත පදනම්ව කමිටුව විසින් ශිරින්ගෙන් ප්‍රතිචාර දක්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියද ඇය දිගින් දිගටම නිදහසට කරුණු ඉදිරිපත් කළ අතර පසුව ප්‍රශ්න කිහිපයකට පමණක් පිළිතුරු සැපයුවාය.

කමිටුව සිය වාර්තාවෙන් නිගමනය කළේ ශිරින්ට ආගමට අපහාස කිරීම පිළිබඳව චෝදනා කළ හැකි සාක්ෂි නොමැති නමුත් ඇගේ පරිපාලනය යටතේ මෙම ඛේදජනක සිදුවීම සිදුවී ඇති බව හා ජුනයිඩ් හෆීස්ව නොවැලැක්වීමෙන් සහ ඔහුට පූර්ණ ආරක්ෂාව සැපයීමෙන් ඇය විශ්ව විද්‍යාලයේ කීර්ති නාමයට හානි කර ඇති බවයි.

කමිටුව පත් කිරීමට පෙර ශිරින් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් නිවාඩු ලබාගෙන ජර්මනියට ගොස් ඇති අතර මේ වන තෙක් නැවත විශ්ව විද්‍යාලයට පැමිණ නැත.

ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් ආරම්භක අවස්ථාවේදී පොලීසිය ඉදිරියේ පාපොච්චාරණය කළද පසුව තම පාපොච්චාරණය ඉල්ලා අස්කර ගෙන නඩුව ඉදිරියට ගෙනයාමට කටයුතු කළේය.

තමා 2013 මාර්තු 15 වන දින සිට ස්ථීර කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස පත් කිරීමට නියමිතව තිබුණු බවත් මෙය ඇතැම් කථිකාචාර්යවරුන් විසින් එයට එරෙහිව කරන කුමන්ත්‍රණයක් බවත් ජුනයිඩ් කියා සිටියේය. එහෙත්, විශ්ව විද්‍යාල වාර්තා පරීක්ෂා කර බැලූ විට පෙනී යන පරිදි මෙය පදනම් විරහිත ප්‍රකාශයක් වූ අතර විශ්ව විද්‍යාලය විසින් ඒ වන විට එවැනි පුරප්පාඩුවක් පිරවීම ගැන සලකා බලමින් නොසිටියේය. ජුනයිඩ් මේ වන විටද දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරමින් සිටි සිසුවෙකු වූ  අතර ඔහුගේ උපාධිය සම්පූර්ණ වීමට නියමිතව තිබුණේ 2014 වසර අවසානයේදී බැවින්  ඒ වන තුරු ඔහුට කිසිදු ආකාරයකින් ස්ථිර කථිකාචාර්යවරයකු වීමට හැකියාවක් තිබුණේ නැත. එමෙන්ම, ජුනයිඩ් හෆීස්ට ඔහුගේ ප්‍රකාශය තහවුරු කළ හැකි කිසිදු සාක්ෂියක් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට නොහැකි විය.

ඉන් පසුව චුදිත ජුනයිඩ් විසින් යළිත් වෙනත් ස්ථාවරයක් ගනිමින් මාස කිහිපයකට පෙර ඔහුගේ ෆේස්බුක් ගිණුම හැක් කර ඇති බව ප්‍රකාශ කර සිටියේය. 1400ක් පමණ වන ඔබේ ෆේස්බුක් මිතුරන්ගේ ලැයිස්තුවෙහි පංතියේ මිතුරන්, වෙනත් පෞද්ගලික මිතුරන් සහ සිසුන් සිටියදී, දිනපතාම පෝස්ට් වලට ඔවුන්ගෙන් ලයික් හා කමෙන්ට්ස් වැටෙද්දී මේ පිළිබඳව ඒ කිසිවෙකු ඔබට නොකීවේ ඇයි කියාත්, ඔබේ ෆේස්බුක් ගිණුම ඔබගේ ජංගම දුරකථනයට හා විද්‍යුත් තැපෑලට සම්බන්ධ වී තිබියදී මේ ගැන මාස ගණනක් යන තුරු දැනගත හැකි නොවූයේ ඇයි කියාත් විමසු විට චුදිතයාට උසාවියට ​​පිළිගත හැකි නිශ්චිත පිළිතුරක් ලබා දිය නොහැකි විය.

ඉන් පසුව චුදිත ජුනයිඩ් විසින් යළිත් වෙනත් තෙවන ස්ථාවරයක් ගනිමින් හැක් කර ඇති ෆේස්බුක් ගිණුම ඔහුගේ වුවත් ඊමේල් ගිණුම තමන්ගේ නොවන බව පැවසුවේය. ඊමේල් ගිණුම ඔබේ නොවේ නම් ඔබේ ඊමේල් සහ ෆේස්බුක් පරිශීලක නාමයන් සමාන වන්නේ කෙසේද කියාත් ඔබගේ අනෙක් ජංගම දුරකථන අංකය මෙම විද්‍යුත් තැපැල් ගිණුම හා සම්බන්ධ වන්නේ කෙසේද කියාත් ඇසූ විට ඔහුට එය පැහැදිලි කළ නොහැකි විය. එමෙන්ම, එම විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනයෙන් විශ්ව විද්‍යාල ගුරුවරුන් කිහිප දෙනෙකු සමඟ ඊමේල් පණිවුඩ හුවමාරු කර ගෙන ඇති බවත්, එක්සත් ජනපද ශිෂ්‍යත්වය හා අදාළ ලිපි එම ලිපිනයට ලැබී ඇති බවත් පෙන්වා දුන් විට චුදිතයාට කට උත්තර නැති විය.

සාක්ෂිකරුවන් පහළොස් දෙනෙකු පමණ ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව සිය ප්‍රකාශ ගොනු කළ අතර විත්තිකරුට ඔහුගේ ප්‍රකාශය වෙනුවෙන් කිසිදු සාක්ෂිකරුවෙකු හෝ ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීමට නොහැකි විය. ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුමෙන් ලබාගත් සියලු තොරතුරු පාකිස්තාන වෝහාරික පර්යේෂණාගාරයට යැවීමෙන් පසු එහි වාර්තාව ද ජුනයිඩ්ට එරෙහිව ඉදිරිපත් විය. ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව විශ්ව විද්‍යාල කමිටුවේ වාර්තාව ද එළියට ආවේය.

මේ කරුණු අනුව පෙනී යන්නේ  ජුනයිඩ් හෆීස් මේ සියළු දේ කර තිබෙන්නේ සරණාගතයෙකු ලෙස එක්සත් ජනපද පුරවැසිභාවය ලබා ගැනීමේ අරමුණින් බවයි. ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ හිටපු ගුරුවරයෙකු සහ ශිරින් සුබයිර්ගේ ස්වාමිපුරුෂයා වන මොයින් හයිඩර් නොහොත් ජාවාලා මුඛි ද විදේශීය පුරවැසිභාවය සහ දේශපාලන රැකවරණ ලබා ගත් අයෙකි.

අනෙක් අතට, ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ නඩුව අධිකරණය වෙත යාමෙන් පසුව ඔහු විසි වතාවකට වඩා උසාවියේ පෙනී සිටි නමුත් කිසිදු අවාසනාවන්ත සිදුවීමක් සිදු වූයේ නැත. නමුත් හදිසියේම වසරකට පසුව පැමිණිල්ලට එරෙහිව නඩු පැවරීමට උත්සාහ කරමින් සිටියදී ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයා වූ රෂීඩ් රෙහ්මාන්ව ඝාතනය කරනු ලැබුවේය. එයින් පසුවද සුළු ආරක්ෂාවක් යටතේ ජුනයිඩ්ව විසි වරකට වඩා මුල්තාන් වෙත ගෙන එන ලද අතර කිසිවෙකු ඔහුට පහර දුන්නේ නැත.

මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් ජුනයිඩ් හෆීස් නඩුවේ සියලු වියදම් හා නීතිඥ ගාස්තු ගෙවන බැවින් ජුනයිඩ්ගේ පියා මාධ්‍යයට කියා ඇති නඩුවේ අධික පිරිවැය කතාවද විශ්වසනීයත්වයක් නොමැති කතාවකි.

එමෙන්ම සාහිත්‍යයට ඇති කැමැත්ත නිසා ජුනයිඩ් හෆීස් කිං එඩ්වඩ් වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් ඉවත් වූ බව මෙම නඩුව හා සම්බන්ධ සමාජ මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන් වන නමුත් සත්‍යය වන්නේ ඔහුට වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් ඉවත් වීමට සිදු වුනේ විනය උල්ලංඝනය කිරීම නිසා බවයි. ඔහුව කිං එඩ්වඩ් වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් නෙරපා හරින ලද අතර පසුව ඔහුට එංගලන්තයේ සාහිත්‍යය හැදෑරීමට අවස්ථාව ලැබුණේය.

අධික ගාස්තු අය කරන ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයින් විසින් හා විවිධ වාසි ලබන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන විසින් මෙම නඩුවේ ඉතිහාසය හා කරුණු වෙනස් කරමින්, නඩුව හා සම්බන්ධ ව්‍යාජ කථා නිර්මාණය කරමින් නඩුවේ සත්‍ය කරුණු විකෘති කිරීමට උත්සාහ කරන අතර එම ව්‍යාජ කථා රට තුළ හා ජාත්‍යන්තරව ප්‍රචාරය කරමින් මෙම නඩු විභාගයට බලපෑම් කළෝය. හෆීස් නඩුව විභාග කිරීමට දීර්ඝ කාලයක් ගත වීමේ වගකීම ගත යුත්තේ ජුනයිඩ්ගේ නීතිඥයින් විසින්ය. ඔවුන් එක් සාක්ෂිකරුවෙකුව (තොරතුරු තාක්‍ෂණ විශේෂඥයාව) වසර තුනහමාරක පමණ කාලයක් තිස්සේ ප්‍රශ්න කළෝය. මෙවැනි දීරිඝ ප්‍රශ්න කිරීමක් සිදු වුනේ ඉතිහාසයේ පළමු වරටය.

රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන, එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය සහ කාදියානි පංතිය (අහමදියා මුස්ලිම්වරුන් හැඳින්වෙන නමකි) කෙතරම් බලපෑම් කළේද යත්, එක්සත් ජනපද උප ජනාධිපති මයික් පෙන්ස් විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ව නිදහස් කරන මෙන් 2019 ජූලි මාසයේදී පාකිස්තානයෙන් සෘජු ලෙසම ඉල්ලා සිටියේය. ඉම්රාන් ඛාන්ගේ එක්සත් ජනපද සංචාරයේදීද, ජුනයිඩ් හෆීස් නිදහස් කරන ලෙස ඉම්රාන් ඛාන්ගෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් සෘජුවම ඉල්ලා සිටි අතර, එක්සත් ජනපද ආධාර ලබා දීම සඳහා ජුනයිඩ් හෆීස්ව නිදහස් කිරීම කොන්දේසියක් ලෙස ඉදිරිපත් කෙරුණේය.

පකිස්ථානයයේ ආගමික අපහාස නීති දිගින් දිගටම උපුටා දක්වමින් විවේචනය කරන කාදියානි වරුන් (අහමදියා මුස්ලිම්වරුන්), එක්සත් ජනපදය හා බටහිර මාධ්‍ය විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ව වීරයෙකු ලෙස උලුප්පන්නේ ඔහු මුස්ලිම් වරුන්ට සහ ඉස්ලාම් ආගමට පහර දුන් නිසාය.

2019 නොවැම්බර් මාසයේ දී, කාදියානි ආටීෆ් මියන් ඇතුළු බටහිර හා කාදියානි විද්වතුන් 20 කට වැඩි පිරිසක් විසින්ද ජුනයිඩ් හෆීස් නිදහස් කරන ලෙස ඉල්ලා පාකිස්තාන අගවිනිසුරු අසීෆ් සයීඩ් කොසා වෙත ලිපියක්ද ලියා තිබේ.


Dawn පුවත්පත (පකිස්ථානයේ වැඩියෙන්ම කියවන සහ පැරණිම ඉංග්‍රීසි පුවත්පතකි) සහ අනෙකුත් පුවත්පත් ජුනයිඩ් හෆීස් සහ නඩුව පිළිබඳව අසත්‍ය ලිපි අඛණ්ඩව පළ කරමින් සිටී. නඩුවේ සත්‍ය කරුණු පිළිබඳව කිහිප වතාවක්ම මෙම පුවත්පත් සම්බන්ධ කර ගනිමින් කරුණු කාරණා ලබා දුන් නමුත් කිසි දිනෙක මේ පුවත්පත් සත්‍යයට ඉඩක් ලබා දුන්නේ නැත.

මෙම නඩුවේ සත්‍ය කරුණු විකෘති කරමින් සාමාන්‍ය ජනතාවද නොමඟ යවා ඇති අතර එය ඊනියා අහිංසක ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහි සමහර ආගමික සිසුන්ගේ කුමන්ත්‍රණයක් ලෙස නිරන්තරයෙන් හැඳින්වේ.

මෙම නඩුව කිසියම් විශේෂිත කණ්ඩායමක හෝ පන්තියක නොව සමස්ත ජාතියේම නඩුවකි. එබැවින්, මෙම නඩුවේදී බටහිර මාධ්‍ය, එක්සත් ජනපද රජය සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන විසින් අධිකරණය සහ රජය වෙත බලපෑම් කිරීම අපි තරයේ හෙළා දකිමු.

නඩුව සම්පූර්ණයෙන් විමර්ශනය කර සාක්ෂි සමාලෝචනය කිරීමෙන් හා දෙපාර්ශ්වයේම අවසාන තර්ක වලට දින තුනක් සහ රාත්‍රියක් සවන් දීමෙන් පසුව, ජුනයිඩ් හෆීස්ට අවසානයේදී 295 ඒ යටතේ වසර දහයක සිර දඬුවමක් සහ සහ රුපියල් ලක්ෂයක දඩයක්ද, 295 බී යටතේ ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් සහ 295 සී යටතේ රුපියල් ලක්ෂ 5 ක දඩයක් සහ මරණ දඬුවමද නියම විය. 

මේ තීන්දුව ලබා දී තිබෙන්නේ මීට පෙර වරදකරුවන් බව ඔප්පු නොවීම නිසා අපහාස කිරීමේ චෝදනාවට ලක් වූ පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු නිදොස් කොට නිදහස් කර ඇති විනිසුරුවරුන්ම විසින්ය.

ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ සිද්ධිය පාකිස්තාන ඉතිහාසයේ මෙවැනි ආකාරයේ පළමු අවස්ථාව වන අතර මේ සිද්ධියේදී ලේ වැගිරීම් කිසිවක් සිදු වුනේ නැත. ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් සිදු කළ වරද පිළිබඳව කිසිදු සැකයක් නොමැති අතර ඒ බව තහවුරු කිරීම පිණිස සාක්ෂිකරුවන් හා සාක්ෂි ඕනෑ තරම් තිබේ.

“අල්ලාහ්ට සහ ඔහුගේ දූතයාට පීඩා කරන අය වෙත අල්ලාහ්ගේ ශාපය මෙලොවදීද පරලොවදීද නියත වශයෙන්ම පැමිණෙනු ඇත. අල්ලාහ් ඔවුන් වෙනුවෙන් නින්දිත දඬුවම් සූදානම් කර තිබේ.”
- අල් අහ්සාබ්, 57 

(ලිවීම හා පර්යේෂණ: මුල්තාන් වක්ලා සමිතිය)

(සටහන: මෙම ලිපියේ විස්තර කර ඇති සිදුවීම් හා අදාළ ඕනෑම ලේඛනයක සහතික කළ පිටපතක් රුපියල් සිය ගණනක් ගෙවා උසාවියෙන් මිල දී ගත හැකිය.)

මේ බ්ලොග් සටහන පළ කර ඇති ලේඛකයාගේ බොහෝ අදහස් සමඟ එකඟ විය නොහැකි වුවත්, ලිපියේ ඇති කරුණු සෑහෙන තරමකින් නිවැරදි බව සිතිය හැකියි. ලේඛකයා උගත් තරුණයෙක්. ඔහු අන්තවාදියෙක් ලෙස සලකන්න බැහැ. මේ ලිපියෙන් නියෝජනය වන්නේ පකිස්ථානයේ බොහෝ දෙනෙක් මේ සිදු වීම ගැන හිතන ආකාරය වෙන්න පුළුවන්.

මධ්‍යස්ථ අදහස් කියන ඒවාත් සාපේක්ෂයි. පකිස්ථානය වැනි රටක හා බටහිර රටවල මධ්‍යස්ථ මතධාරීන් සේ සැලකෙන අයගේ අදහස් අතර පරතරය ඉතා පුළුල් එකක්. කිසියම් අදහසක් මධ්‍යස්ථ හෝ අන්තවාදී වන්නේ තවත් පුද්ගලයෙකුට සාපේක්ෂවයි. ප්‍රජනන සෞඛ්‍යය වැනි සරල දෙයක් ගැන කතා කිරීම පවා ඇතැම් විටෙක අනෙකාගේ නහයේ සීමාවේ වැදෙන්නක් වෙන්න පුළුවන්. මෙය පහසුවෙන් විසඳුම් සෙවිය හැකි ගැටලුවක් නෙමෙයි.

(Image: https://coolsandiegosights.com/2015/01/30/our-silences-and-precious-freedom-of-speech/)

අනෙකාගේ නහය කොන හඳුනාගැනීම (පළමු කොටස)

භාෂණයේ නිදහස තිබෙන්නේ අනෙකාගේ නහයේ නොවැදෙන සීමාව දක්වා කියන එක ප්‍රසිද්ධ කියමනක්. මේ ගැන දන්නා අයට වුවත් බොහෝ විට අනෙකාගේ නහය තිබෙන තැන හොයා ගැනීම පහසු නැහැ. තමන් ජීවත් වන රට අනුව අනෙකාගේ නහය තිබෙන තැන වෙනස් වෙනවා. ඇතැම් විට අනෙකාගේ නහය තිබෙන්නේ අත දිග අරින්නවත් බැරි තරම් කිට්ටුවෙන් වෙන්න පුළුවන්.

අනෙකාගේ නහය ඕනෑවට වඩා කිට්ටුවෙන් තිබෙන තැනක ජීවත් වෙන්න සිදු වූ විට එක්කෝ තමන්ගේ අත් අකුලාගෙන, දෙන දෙයක් කාගෙන, වෙන දෙයක් බලා ගෙන ජීවත් වෙන්න වෙනවා. එය අමාරුනම් අත දිග හැරිය හැකි තරම් දුරින් අනෙකාගේ නහය තිබෙන වෙනත් තැනකට සංක්‍රමණය වෙන්න සිදු වෙනවා. නමුත්, ඒ දෙවන අවස්ථාව හැමෝටම ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ වගේ වෙලාවක කෙනෙක්ට අත පය අකුලාගෙන දිගටම ජීවත් වීම අසීරු වී අත දිග හරින්න හිතෙන වෙලාවක් එන්න පුළුවන්. ඒ විදිහට දිග ඇරෙන අත් කාගේ හෝ නහයක වැදෙන්න පුළුවන්. සමහර විට සැලකිල්ලෙන් නොහිටියොත් කෙනෙක් නහය දිගු කර අතේ වද්ද ගන්න වුනත් පුළුවන්. ඒ වගේ වෙලාවකට ප්‍රතිඵලය භයානක වෙන්න පුළුවන්.

ජුනයිඩ් හෆීස් සිද්ධිය බටහිර ලෝකයට පෙනෙන ආකාරයේ පුද්ගලයකුගේ මානව අයිතිවාසිකම් කඩවීම පිළිබඳ සරල සිද්ධියක් නෙමෙයි. පකිස්ථානය ඇතුළේ ජීවත් වන බොහෝ දෙනෙක් මේ සිද්ධිය වෙනත් ආකාරයකට දකිනවා. ඒ අනෙක් පාර්ශ්වයට අපි සවන් දුන්නොත්, පකිස්ථානයේ නීතිය අනුව වරදක් කර තිබෙන ජුනයිඩ් හෆීස්ට සාධාරණ නඩු විභාගයකින් පසුව රටේ නීතිය අනුව ලැබිය යුතු දඬුවම නියම වී තිබෙනවා.

රටක නීති පැනවීම, පනවා ඇති නීති අර්ථ දැක්වීම, යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රියාවලිය, දඩුවම් නියම කිරීම හා ක්‍රියාත්මක කිරීම ආදී සියල්ල තීරණය වන්නේ ඒ රටේ මිනිසුන් බොහෝ දෙනෙකු හිතන පතන ආකාරය මතයි. බොහෝ වෙලාවට රටක සුළුතරයට කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් බහුතරය හිතන ආකාරයට අනුගත වෙන්න වෙනවා. එය සුළුතරයට කොයි තරම් පීඩාකාරීද කියන එක තීරණය වන්නේ බහුතරය කොයි තරම් දුරකට අනෙකාගේ මතයට සංවේදීද කියන කරුණ මතයි. සරසවියක උගන්වන දේශකයෙකු විසින් තමන්ගේ විෂය කරුණු ඉගැන්වීමේදී වුවත් මේ කරුණ නොසලකා හැරීමේ ඉඩක් නැහැ. ඇතැම් විට උගන්වන විෂය කරුණක් වුවත් අනෙකාගේ නාසයේ අග වැදෙන්න පුළුවන්.

ජුනයිඩ් හෆීස් තීන්දුව සම්බන්ධව බටහිර රටවල් හා ජාත්‍යන්තර සංවිධාන පකිස්ථානය මත කිසියම් පීඩනයක් යොදනවා. බොහෝ පකිස්ථානුවන් මෙය දකින්නේ බටහිර රටවල් විසින් තමන්ගේ රටට, ආගමික විශ්වාස වලට හා ස්වාධීන නීති පද්ධතියට බලපෑම් කිරීමක් ලෙසයි. බටහිර කුමන්ත්‍රණ කතා ලෝකයේ බොහෝ රටවල ජනප්‍රියයි.

ඇතැම් අයට අනුව ජුනයිඩ් හෆීස් මේ හැම දෙයක්ම කර තිබෙන්නේ බටහිර රටකට සරණාගතයෙකු සේ ඇතුළු වෙන්නයි. මේ වගේ දේවල් සමාන්තර විශ්ව වලත් සිදු වන නිසා බටහිර මාධ්‍ය වාර්තා වල දැකිය නොහැකි කතාවේ අනිත් පැත්තටත් අප සංවේදී විය යුතුයි. පහත කොටස් උපුටා ගන්නේ ජනප්‍රිය ෆේස්බුක් ක්‍රියාකාරිකයෙකු හා කරච්චි නගරයේ ජීවත් වන තරුණ විදුලි ඉංජිනේරුවෙකු වන ඉස්රාර් අහමඩ් තනෝලිගේ බ්ලොග් ලිපියකින්. මෙය කියවිය යුත්තේ ලිපිය ලියා තිබෙන්නේ ජුනයිඩ් හෆීස්ට මරණ දඬුවම නියම කිරීම සාධාරණීකරනය කරමින් බව මතක තබා ගෙනයි.

ජුනයිඩ් හෆීස් නඩුවේ සත්‍ය කරුණු…

සර්වබලධාරි දෙවියන් වහන්සේට, ශුද්ධ වූ අල් කුර්ආනයට හා සර්වබලධාරි දෙවියන් වහන්සේගේ දූතයාණන් වන මුහම්මද් නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාට අපහාස කිරීම.

සටහන:

මෙහි ඇත්තේ අධිකරණ වාර්තා, සාක්ෂිකරුවන්ගේ සාක්ෂි, නඩු වාර්තා ආදිය මත පදනම් වූ සටහනක් මිස ආවේග මත හෝ වැරදි තොරතුරු මත පදනම් වූ ලිපියක් නොවේ. ලියකියවිලි, ප්‍රකාශ, සාක්ෂි, විමර්ශන වාර්තාව, විශ්ව විද්‍යාල කමිටු විමර්ශන වාර්තාව, පොලිස් වාර්තාව ආදිය විශ්වවිද්‍යාල නිල ලේඛණ වල සහතික කළ පිටපත් වලින් ලබාගෙන ඇත. මෙය මෙම සිද්ධිය පිළිබඳ පළමු සම්පූර්ණ සවිස්තර වාර්තාවයි.

2013 මාර්තු 13 වන දින ඇමරිකානු පුරවැසියෙකු වන බෂාරි අසීස් විසින් ලාහෝර්හි ඇමරිකානු කොන්සල් ජනරාල් වන ජේසන් රීෆ් මහතා වෙත පහත සඳහන් විද්‍යුත් තැපැල් පණිවුඩය යවනු ලැබේ.

Hello, Mr. Reiff,

I don’t know if you are still there or not, but I hope some responsible person will get my email. In Pakistan one of our family friend is accused of “Blasphemy”. He is on run to save his life. I just wonder if you folks can help him? And what is the procedure to get help from our embassy. Thank God I am a US citizen and living in USA, but he is Pakistani and in Pakistan.

Thank you!


රීෆ් මහත්තයා,

ඔබ තවමත් මේ ධුරයේ ඉන්නවාද නැද්ද කියා මම දන්නේ නැහැ. නමුත්, කවුරු හෝ වගකිවයුතු පුද්ගලයෙකුට මගේ විද්‍යුත් ලිපිය ලැබෙනු ඇතැයි මම බලාපොරොත්තු වෙනවා. පාකිස්තානයේ අපේ පවුලේ මිතුරෙකුට “ආගමික අපහාස” චෝදනා එල්ල වී තිබෙනවා. ඔහු තම ජීවිතය බේරා ගැනීම සඳහා පලා යමින් සිටිනවා. මම මෙය ලියන්නේ ඔබට ඔහු වෙනුවෙන් යම් පිහිටක් විය හැකිදැයි බලන්නයි. අපේ තානාපති කාර්යාලයෙන් උදව් ලබා ගැනීමේ ක්‍රියා පටිපාටිය කුමක්ද? දෙවියන්ගේ පිහිටෙන් මම ඇමරිකාවේ ජීවත් වන එක්සත් ජනපද පුරවැසියෙක්. නමුත්, මගේ මිතුරා පකිස්ථානයේ ජීවත් වන පකිස්ථානුවෙක්.

ඔබට ස්තුතියි!

මෙය පටන් ගැන්ම හෝ අවසානය නොවේ.

2013 පෙබරවාරි 22 දින උදෑසන බහඋද්දීන් සකරියා විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉංග්‍රීසි අධ්‍යනාංශයේ අංශාධිපති ආචාර්ය ශිරීන් සුබයිර්ගේ කාර්යාලයට පැමිණෙන සිසුන් පිරිසක් ඉංග්‍රීසි භාෂාව පිළිබඳ දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරන සිසුවෙකු හා සරසවියේ තාවකාලික දේශකයෙකු වන ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව පැමිණිලි කිහිපයක් සහිත ලියවිල්ලක් භාර දෙයි. ඔවුන්ගේ පැමිණිලි වලට අනුව ජුනයිඩ් හෆීස් දේශන අතරතුර ආගම හා අදාළ කරුණු ගැනද කතා කරයි. එසේම ඔහුගේ නමින් ඇති ෆේස්බුක් පිටුවේත්, ඔහු විසින් හදා තිබෙන ෆේස්බුක් පිටු වලත් මුස්ලිම් ආගම ගැන හා මුහම්මද් නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ගැන අදහස් පළ කරයි. සිසුන් ඉල්ලා සිටින්නේ ඔහුගේ මේ ක්‍රියාකාරකම් නැවැත්විය යුතු බවයි.

ඇය ලිපිය භාරගෙන නැවත කතා කරන තුරු සිසුන්ට කාර්යාලයෙන් පිටත ටික වේලාවක් රැඳී සිටින මෙන් ඉල්ලා සිටී. පැය භාගයකට පමණ පසු ආචාර්ය ශිරීන් සුබයිර් සිසු සිසුවියන් නැවත කාර්යාලයට කැඳවා ඔවුන්ට කෝපාවිෂ්ට ස්වරයකින් බැණ වැදී අදාළ පැමිණිල්ල ඔවුන් ඉදිරිපිටදීම ඉරා දමා එය කාමරයේ ඇති කුණු බක්කියට විසි කරයි. නැවත එවැනි පැමිණිල්ලක් රැගෙන පැමිණියහොත් කිසිදු උපාධියක් ලබා නොදී ඔවුන්ව සරසවියෙන් ඉවත් කරන බවට සිසුන්ට අනතුරු අඟවයි. සිසුහු ආපසු හැරී යති.

එයින් දින කිහිපයකට පසුව සිසුන් කිහිප දෙනෙකු විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව උපකුලපතිවරයාට සමාන පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කරමින්, 2013 පෙබරවාරි 25 වන දින සරසවියේ අයි.ජී.එස් ශාලාවේ පැවති ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් සංවිධානය කළ සම්මන්ත්‍රණයකදී දෙවියන්ගේ මහිමයට අපහාස වන කරුණු ඉදිරිපත් කෙරුණු බවත්, සර්ව බලධාරී දෙවියන්ව සමච්චලයට ලක් කෙරුණු බවටත් චෝදනා කළෝය.

සිසුන්ව හරවා යැවුණු අතර කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් නොගැනුනේය. උපකුලපතිවරයා විසින් අංශාධිපති ශිරීන් අමතා කරුණු විමසූ විට ඈ විසින් මෙවැනි අපහාස කිරීමක් සිදු නොවූ බව පැවසීම එයට හේතුවයි.

2013 මාර්තු 7 වන දින ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ "So called liberals of Pakistan" නම් වූ ෆේස්බුක් පිටුවේ ප්‍රශ්න තුනකින් සමන්විත පෝස්ටුවක් පළ වී තිබුණු අතර, ඒවායින් නබි (සල්) තුමාණන්ගේ මහිමයට හා ඔහුගෙන් පැවත එන්නන්ට ප්‍රසිද්ධියේ අපහාස කර තිබුණේය.

(ඉස්ලාම් ආගමික ඉතිහාසය හදාරා නැති අයෙකුට මේ ප්‍රශ්න නිසා අපහාසයක් සිදු වීමට ඉඩ ඇති ආකාරය තේරුම් ගැනීමට අපහසු නිසා එම කොටස මෙහි උපුටා දක්වා නැත.)

සිසු කණ්ඩායම විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ගෙන් එම පෝස්ටුව ඉවත් කරන මෙන් ඉල්ලා සිටියද ජුනයිඩ් හෆීස් එම පෝස්ටුව මකා නොදමයි. මෙම පෝස්ටුව පිළිබඳව සිසුන් දැඩි කෝපයට පත්වන අතර පසුව කණ්ඩායමේ කිහිප දෙනෙකුගේ යෝජනාව පරිදි මේ සිසුහු ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්යවරයකු හමු වෙති. මහාචාර්යවරයා මුලින්ම සිසුන්ව ප්‍රතික්ෂේප කරමින් අංශාධිපතිවරිය හමු වී ප්‍රශ්නය විසඳා ගන්නා මෙන් සේ දන්වා සිටී. අංශාධිපතිවරිය ඔවුන්ට ඇහුම්කන් දීමට අකමැති බවත්, නැවත මේ ගැන කතා කරන්නට ගියහොත් ඔවුන්ව විශ්ව විද්‍යාලයෙන් නෙරපා හරින බව දැනුම් දී ඇති බවත් එවිට සිසුහු පවසති.

මෙය ඇසූ මහාචාර්යවරයා ආචාර්ය ශිරීන් සමඟ කතා කර ජුනයිඩ් හෆීස්වද සිසුන්වද විශ්ව විද්‍යාලයේ පිහිටි ඔහුගේ නිවසට කැඳවයි. ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් අදාළ ෆේස්බුක් සටහන ගැන මහාචාර්යවරයාට පවසන්නේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස උදෙසා ඔහු මෙම ෆේස්බුක් පිටුව ආරම්භ කර ඇති බැවින් ඔහුට එහි පළ වී ඇති කිසිදු පෝස්ටුවක් මකා දැමිය නොහැකි බවයි. ඉන් පසු සිසුන් සහ ජුනයිඩ් හෆීස් පිටත්ව යති.

මෙම පළ කිරීම් මකා නොදැමෙන අතර දින දෙකකට පසුව තත්ත්වය වඩා දරුණු වේ. මුහම්මද් නබි (සල්) තුමාණන්ගේ නාමයට අපහාස කරමින් තවත් පෝස්ට් තුනක් පළ වේ. එයින් එකක මුහම්මද් නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ නාමයට පසුව සාමාන්‍යයෙන් යෙදෙන "peace be upon him" යන්න වෙනුවට ලියා තිබෙන්නේ "piss be upon him" යන්නයි. තවත් පෝස්ටු දෙකක "Muhammad the Rapist" හා "Muhammad the sex maniac" ලෙස සඳහන් වේ. මේවා කිසිදු මුස්ලිම් වරයෙකුට දරා ගත නොහැකි විස්තර කිරීමට පවා අපහසු අපහාසයන්ය.

මෙම කථාව නේවාසිකාගාර පුරා සහ විශ්ව විද්‍යාලය පුරා පැතිරෙන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස විවිධ දෙපාර්තමේන්තු වල සිසුහු පංති වර්ජනය කිරීමට එකඟ වෙති.

ජුනයිඩ් හෆීස්ට එරෙහිව දැඩි ක්‍රියාමාර්ගයක් ගන්නා ලෙස ඉල්ලා සිටිමින් හා එසේ නොකළහොත් පංති වර්ජනය කරන බව දැනුම් දෙමින් 2013 මාර්තු 12 වන දින සිසුහු උපකුලපතිවරයා වෙත ලිඛිතව ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කරති. ජුනයිඩ් හෆීස් මාර්තු 12 වන දින රාත්‍රියේ ඔහුගේ බඩු බාහිරාදිය රැගෙන නේවාසිකාගාරයෙන් ඉවත් වී ආචාර්ය ශිරින්ගේ නිවසට යයි.

2013 මාර්තු 13 වන දින උදෑසන ඉංග්‍රීසි හා යූජීඑස් (Undergraduate Studies in Social Sciences) දෙපාර්තමේන්තු ඉදිරිපිට විරෝධතා ආරම්භ වූ අතර එහිදී එම දෙපාර්තමේන්තු දෙකේ සිසුන් පහළොස් දෙනෙකු පමණ යූබීඑල් (United Bank Limited) මං සන්ධිය යාබද මාර්ගය අවහිර කළෝය. මේ සමඟ, වෙනත් දෙපාර්තමේන්තු වල සිසුන් විශාල සංඛ්‍යාවක්ද විරෝධතාවයට සම්බන්ධ වූහ.

ටික වේලාවකට පසු විශ්ව විද්‍යාලයේ ආරක්ෂාව භාරව සිටින නේවාසික නිලධාරියා (Resident Officer - RO) ආරක්ෂක නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු පිරිවරා සිසුන් වෙත පැමිණේ. ජුනයිඩ් හෆීස් අත්අඩංගුවට ගෙන ඔහුගෙන් විනිවිද පෙනෙන ආකාරයෙන් ප්‍රශ්න කරන ලෙස ඉල්ලා සිසුහු විරෝධය පළ කරති. මඳ වේලාවකට පසු පොලීසිය සහ දිස්ත්‍රික් බලධාරීහු එම ස්ථානයට පැමිණෙති.

ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් නිලධාරීන් විසින් පදික වේදිකාවේ සිටි සිසු සිසුවියන් අමතා අපහාස සිද්ධියට සම්බන්ධ ඕනෑම තරාතිරමක සැකකරුවෙකු කෆීර් වරයෙකු සේ සලකා ක්‍රියා කරන බවට සහතික වෙති. ඇතැම්  සිසුන්ගේ ප්‍රකාශ සටහන් කර ගැනෙන අතර, දේශන වලට සහභාගී වී දිගටම අධ්‍යයන කටයුතු කරගෙන යන ලෙස සෙසු සිසුන්ගෙන් පොලිසිය හා පරිපාලනය විසින් ඉල්ලා සිටී. ඉන්පසු සිසුන්ව විසුරුවා හරිනු ලැබේ. අදාළ පරීක්ෂණ කටයුතු කරගෙන යාම සඳහා පොලිස් නිලධාරීන්ගෙන් හා විශ්ව විද්‍යාල නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායමක් පත් කෙරේ.

පොලිස් නිලධාරීන් ජුනයිඩ් හෆීස්ව අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහා විශ්ව විද්‍යාලයේ ජුනයිඩ් නේවාසිකව සිටි නේවාසිකාගාරයට යන අතර එහිදී දැනගැනීමට ලැබෙන්නේ දිනකට පෙර ජුනයිඩ් හෆීස් තම අත්‍යාවශ්‍ය බඩු භාණ්ඩද රැගෙන නේවාසිකාගාරයෙන් පිටව ගොස් ඇති බවයි. නේවාසිකාගාරයේ නැවතී සිටින ඇතැම් කනිෂ්ඨ දේශකයින් නිර්නාමිකව පොලිසියට පවසා ඇත්තේ ජුනයිඩ් හෆීස් පෙර දින රාත්‍රියේ ආචාර්ය ශිරින් සුබයිර්ගේ නිවසට ගොස් ඇති බවයි. පොලීසිය මේ බව උපකුලපතිවරයාට දැනුම් දුන් පසු උපකුලපතිවරයා වහාම ශිරින් සුබයිර්ව තම කාර්යාලයට කැඳවන අතර එහිදී ඇය පවසන්නේ ජුනයිඩ් දැනටමත් ඩේවූ බස් රථයකින් (Daewoo Express) මුල්තාන් සිට ලාහෝර් බලා පිටත්ව ගොස් ඇති බවත් ඇගේ නිවසේ නැති බවත් ය.

ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් නිලධාරියෙකුගේ නායකත්වයෙන් යුත් පස් දෙනෙකුගේ කණ්ඩායමක් ජුනයිඩ් අත්අඩංගුවට ගැනීමට සඳහා වහා පිටත් විය. ඔවුහු වේගයෙන් රථය ධාවනය කරමින් ජුනයිඩ් හෆීස් ගමන් ගත් බස් රථය පසු කර ගොස් ජාවෙඩ් හෆීස්ට විනාඩි 15 කට පමණ පෙර ලාහෝර්හි කල්මා මං සන්ධිය අසල ඩේවූ බස් පර්යන්තය වෙත ළඟා වූහ.

ලාහෝර් ඩේවූ බස් පර්යන්තයේ නවතා තිබූ ඩේවූ බස් අංක LES/3873හි ආසන අංක 32හි සිටි ජුනයිඩ්ව එදින සවස් වරුවේදී පරීක්ෂණ කණ්ඩායම විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. ඔහු කොන්සියුලර් නිලධාරියෙකු සමඟ ඔහුගේ ලැප්ටොප් පරිගණකයේ දුරකථනයෙන් කතා කරමින් සිටියේය. ඒ අවස්ථාවේදී ජුනයිඩ් සතුව තිබූ ලැප්ටොප් පරිගණකයක්, සිම් කාඩ්පත් දෙකක් සමඟ ජංගම දුරකථනයක්, පාස්පෝට් ප්‍රමාණයේ ඡායාරූප දොළහක්, අන්තර්ජාලයට පිවිසීමට යොදාගන්නා උපාංගයක්, ඇමරිකානු ජැක්සන් රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයේ ශිෂ්‍ය හැඳුනුම්පත, රියදුරු බලපත්‍රය, හැඳුනුම්පත හා  ඇඳුම් ආදිය පොලීසිය භාරයට ගැනේ.

එදින රාත්‍රියේදීම ඔහුව අදාළ භාණ්ඩද සමඟ ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායම වෙත ඉදිරිපත් කෙරේ. ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායම විසින් සාමාන්‍ය ප්‍රශ්න කිරීමේ ක්‍රියාවලිය අනුගමනය කරමින් ජුනයිඩ්ව ප්‍රශ්න කෙරේ.

පළමු ප්‍රශ්නය: ඔබේ නම සහ ලිපිනය මට කියන්න පුළුවන්ද?

පිළිතුර: ඔව්. මගේ නම ජුනයිඩ් හෆීස් ව්ලැඩ් නසීර් අහමඩ්. ජාතිය රාජ්පුත්. මාතන්කෝට් ප්‍රදේශයේ පදිංචිකරුවෙක්. බහඋද්දීන් විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉංග්‍රීසි දර්ශනවේදී උපාධිය හදාරන ශිෂ්‍යයෙකු වන අතර මෙම දෙපාර්තමේන්තුවේ බාහිර කථිකාචාර්ය වරයෙකු ලෙසද සේවය කරනවා. මගේ ඉංග්‍රීසි ප්‍රථම උපාධිය ලබා ගැනීමෙන් පසුව ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා ඇමරිකා එක්සත්  එක්සත් ජනපදයට ගොස් ශිෂ්‍යත්වය අවසන් වූ පසු නැවත මවු රටට පැමිණියා.

2 වන ප්‍රශ්නය: ඔබේ ලැප්ටොප් පරිගණකය අප ඉදිරිපිට සක්‍රිය කළ හැකිද?

පිළිතුර: ඔව්. (ලැප්ටොප් පරිගණකය සක්‍රිය කර ෆේස්බුක් පිටුව විවෘත කරයි.)

3 වන ප්‍රශ්නය: ඔබේ පරිශීලක නාමය සහ මුරපදය සඳහන් කළ හැකිද?

පිළිතුර: ඔව්. පරිශීලක නාමය: xxx  මුරපදය: xxx

(පරීක්ෂණ කණ්ඩායමේ තොරතුරු තාක්ෂණ නිලධාරියා ජුනයිඩ්ගේ ෆේස්බුක් ගිණුම වෙත පිවිස ඒ හරහා එහි සම්බන්ධිත "So called liberals of Pakistan" පිටුවට පිවිසේ.)

4 වන ප්‍රශ්නය: මෙම ගිණුම ඔබේද?  ඔබ මෙම ෆේස්බුක් පිටුව පරිපාලනය කරනවාද?

පිළිතුර: ඔව්, මෙම ගිණුම මගේ.  මම මීට මාස කිහිපයකට පෙර මෙම පිටුව නිර්මාණය කළා. මම එහි එකම පරිපාලකයා.

5 වන ප්‍රශ්නය: මෙම පිටුවේ සාමාජිකයෙකු වීමට හෝ ඔබගේ අවසරයකින් තොරව කිසිවෙකුට එහි යමක් පළ කිරීමට හැකිද?

පිළිතුර: නොහැකියි. මගේ අවසරයකින් තොරව කිසිවෙකුට සාමාජිකයෙකු විය නොහැකියි. මගේ අවසරයකින් තොරව කිසිවෙකුට කිසිවක් පළ කළ නොහැකියි.

6 වන ප්‍රශ්නය: මෙම පිටුවෙහි සහ ඔබගේ ගිණුමේ පළ වී ඇති පෝස්ට් වලින් මුහම්මද් නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ, සර්වබලධාරි දෙවියන්ගේ සහ ඇදහිලිවන්තයන්ගේ මහිමයට අපහාසයක් වී ඇති බව ඔබ දන්නවාද?

පිළිතුර: ඔව්, මම ඒ ගැන කණගාටුව ප්‍රකාශ කරනවා.

7 වන ප්‍රශ්නය: ඔබ මෙම ලිපි මකා නොදැමුවේ ඇයි?

පිළිතුර: ඇත්ත වශයෙන්ම, මම මෙම සංසදය නිර්මාණය කළේම නිදහස් අදහස් ප්‍රකාශනය සඳහායි. ඕනෑම දෙයක් ප්‍රශ්න කිරීමට හෝ අදහස් දැක්වීමට හා ඕනෑම මතයක් දැරීමට නිදහසක් තිබිය යුතු බව මම විශ්වාස කරනවා.

8 වන ප්‍රශ්නය: මෙම පිටුවේ නබි (සල්) තුමාණන්ගේ මහිමය ගැන විවෘතව අදහස් පළ කෙරෙන බව ඔබ දන්නවාද?

පිළිතුර: ඔව්, එය මගේ දැනුමෙන් සිදු වන්නක්.

මෙසේ ඒකාබද්ධ පරීක්ෂණ කණ්ඩායමේ තොරතුරු තාක්ෂණ විශේෂඥයා විසින් ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ පරිශීලක නාමය හා මුරපදය ලබා ගෙන ඔහුගේ ෆේස්බුක් ගිණුම හා "So called liberals of Pakistan" ෆේස්බුක් පිටුව වෙත ප්‍රවේශ වීමෙන් අනතුරුව ඒවායේ අඩංගු අපහාසාත්මක පළ කිරීම්ද සමඟ සමස්ත ක්‍රියාවලියම සජීවීව පටිගත කර සංයුක්ත තැටි දෙකක තැන්පත් කිරීමෙන් අනතුරුව මෙම ෆේස්බුක් ගිණුම් අක්‍රිය කෙරේ.

පසු දින, විත්තිකරු අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කෙරේ.

(මතු සම්බන්ධයි)

ජුනයිඩ් හෆීස්

ඉස්ලාම් ආගමට අපහාස කිරීමේ චෝදනා මත වසර හතකට ආසන්න කාලයක් අත් අඩංගුවේ සිටි පකිස්ථාන සරසවියක දේශකයෙකු වූ ජුනයිඩ් හෆීස්ට පකිස්ථාන අධිකරණයක් විසින් මරණ දඬුවම නියම කර තිබෙනවා.

ජුනයිඩ් හෆීස් ෆුල්බ්‍රයිට් ශිෂ්‍යත්වලාභියෙකු ලෙස ඇමරිකාවේ මිසිසිපි ප්‍රාන්තයේ ජැක්සන් රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පශ්චාත් උපාධියක් ලබා ගත් අයෙක්. 2010 වසරේදී නැවත පකිස්ථානයට යාමෙන් පසුව ඔහු පන්ජාබයේ මුල්තාන් බහඋද්දින් සකරියා සරසවියේ දේශකයකු ලෙස සේවය අරඹනවා.

ජුනයිඩ් හෆීස්ගේ නිදහස් මතධාරී අදහස් හේතුවෙන් පකිස්ථානය ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයක් බවට පත් කිරීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ජමාතේ ඉස්ලාමී පක්ෂයේ ශිෂ්‍ය සංවිධානය ඇතුළු අන්තවාදී ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම් මුල සිටීම ජුනයිඩ් හෆීස්ව සරසවියට බඳවා ගැනීමට විරුද්ධ වෙනවා. මේ කණ්ඩායම් විසින් හෆීස්ට ඉස්ලාම් ආගමට අපහාස කිරීම පිළිබඳව චෝදනා කරන්නේ වත්පොත් පළ කිරීමක් ඉදිරියට දමමිනුයි.

චෝදනාවට හේතු වූ පළ කිරීම කර තිබෙන්නේ ජුනයිඩ් හෆීස් විසින් නෙමෙයි. එහෙත් එය පළ වූ වත්පොත් කණ්ඩායම් පිටුවේ ඇඩ්මින් වරයා ලෙස ඔහු එම පෝස්ටුව ඉවත් නොකිරීම මත ඔහුට චෝදනා නගා තිබෙනවා. ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම් වල චෝදනා වලට අනුව "So-Called Liberals of Pakistan" සහ "Mulla Munafiq" නම් ෆේස්බුක් පිටු පවත්වා ගෙන ගොස් තිබෙන්නේත්, එම නම් වලින් කමෙන්ට් දමා තිබෙන්නේත් ජුනයිඩ් හෆීස් විසිනුයි.  ජුනයිඩ් හෆීස් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අයට අනුව මෙය තහවුරු කළ කරුණක් නොවන අතර හෆීස්ව අත් අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසුවද මේ වත්පොත් පිටු සක්‍රියව ක්‍රියාත්මක වී තිබෙනවා. කුරානයේ ඇති දේ පැරණි මෙසපොතේමියානු ජනකතා මත පදනම් වන බව ප්‍රකාශ කිරීම ඔහුට එරෙහිව තිබෙන තවත් චෝදනාවක්.

ජුනයිඩ් හෆීස් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නීතිඥයින්ට ආගමික අන්තවාදීන්ගෙන් දිගින් දිගටම මරණ තර්ජන එල්ල වුනා. පකිස්ථානයේ ස්වාධීන මානව හිමිකම් කොමිසමේ මුල්තාන් කාර්යාලයේ අධ්‍යක්ෂ රෂීඩ් රෙහ්මන් විරෝධතාකරුවන්ට අවනත නොවී ජුනයිඩ් හෆීස් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම නිසා ඔහුට වසර කිහිපයකට පෙර ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවන්න සිදු වුනා.

ජුනයිඩ් හෆීස් වැනි නිදහස් මතධාරී ඉස්ලාම් ආගමිකයින්ව එක අතකින් ඉස්ලාම් අන්තවාදීන්ගේ විරෝධයට පාත්‍ර වන අතරම අනික් පැත්තෙන් ඔවුන්ට ඉස්ලාම් වීම නිසාම ඉස්ලාම් නොවන ලෝකය තුළ වෙනස් ලෙස සැලකීමට භාජනය වෙන්න සිදු වී තිබෙනවා. ඉන්දියාවේ අලුත් පණත උදාහරණයක්. ඉස්ලාම් නොවන වෙනත් මධ්‍යස්ථ මතධාරීන්ට මුහුණ දෙන්න වී තිබෙන ගැටළුවත් මෙයමයි. ලෝකයේ හැම පැත්තේම වගේ මධ්‍යස්ථ මතධාරීන්ට වෙන් වුනු ඉඩකඩ එන්න එන්නම පටු වෙනවා.

(Image: https://www.voanews.com/south-central-asia/pakistani-scholar-sentenced-death-blasphemy)

බදු අඩු කළා කිවුවට එච්චරම නැතිලු!

පෙරේදා (දෙසැම්බර් 18) ෆිච් රේටින් සමාගම විසින් ලංකාවේ ජාත්‍යන්තර ස්වෛරිත්ව බැඳුම්කර වල ශ්‍රේණිගත කිරීම් ඉදිරි දැක්ම  B ස්ථායී තත්ත්වයේ සිට B සෘණ තත්ත්වය දක්වා පහත දැම්මා. එයින් කියැවෙන්නේ ඉදිරි කාලයේදී මේ බැඳුම්කර වල අවදානම් ශ්‍රේණිය B මට්ටමෙන් පහතට වැටෙන්න ඉඩ තිබෙන බවයි. මෙය ලංකාවට ඉදිරි කාලයේදී ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොළෙන් වාණිජ ණය ලබා ගැනීම වඩා අසීරු කරනවා.

ෆිච් රේටින් සමාගම මේ තීරණයට එළැඹ තියෙන්නේ රජය විසින් මෑතකදී ලබා දුන් බදු සහන හේතුවෙන් රාජ්‍ය ආදායම අඩුවී ඉදිරි කාලයේදී අයවැය හිඟය කලින් සැලසුම් කර තිබුණු මට්ටම ඉක්මවා පුළුල් වීමට තිබෙන ඉඩකඩ සලකා බලමිනුයි. මුදල් අමාත්‍යාංශය විසින් ඊයේ (දෙසැම්බර් 19) රජය වෙනුවෙන් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් මේ තීරණයට එරෙහිව කරුණු දක්වා තිබෙනවා. එම නිවේදනයෙන් පෙන්වා දෙන්න උත්සාහ කර තිබෙන්නේ ලබා දුන් බදු සහන ගණනාවක්ම නැවත වෙනත් අයුරකින් ආපසු ලබා ගන්නා නිසා රාජ්‍ය ආදායම් වලට විශාල බලපෑමක් සිදු නොවන බවයි. එම නිවේදනයෙහි පහත කරුණු වලට අවධානය යොමු කර තිබෙනවා.

- මූල්‍ය සේවා සඳහා වැට් බද්ද අඩු නොකර 15% මට්ටමේම තිබෙනවා

- දුම්වැටි හා මත්පැන් සඳහා වන විශේෂ බද්ද වැඩි කර ඇති නිසා දුම්වැටි හා මත්පැන් සඳහා වැට් බද්ද අඩු වීමේ අවාසිය සමනය වෙනවා

- ආනයන සඳහා වූ ජාතිය ගොඩනැගීමේ බද්ද අහෝසි කළත්, වරාය හා ගුවන් තොටුපොළ බද්ද වැඩි කර ඇති නිසා එම ආදායම වෙනත් ආකාරයකින් ලැබෙනවා

- උපයන විට ගෙවීමේ බද්ද අහෝසි කළත් ඉහළ ආදායම් මට්ටමකදී ඒ වෙනුවට ආදායම් බදු ගෙවිය යුතුයි

- රඳවා ගැනීමේ බද්ද ඉවත් කළත් එය ආදායම් බදු සේ ගෙවිය යුතුයි

මේ ආකාර වලින් අහෝසි කළ හා අඩු කළ බදු වල පාඩුව වෙනත් අයුරකින් එකතු වන නිසා 2020 වසරේ රජයේ අයවැය හිඟය ෆිච් රේටින් ආයතනය විසින් ඇස්තමේන්තු කර තිබෙන දදේනියෙන් 6.5% මට්ටමට වැඩි වන්නේ නැති බවත්, එය වැඩි වන්නේ දදේනියෙන් 5.5% මට්ටම දක්වා පමණක් බවත් මුදල් අමාත්‍යාංශය සඳහන් කරනවා.

ඒ සමඟ ශ්‍රී ලංකා රජය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් ලබා දී ඇති ඉලක්ක ළඟා කර ගනු ඇති බවද මුදල් අමාත්‍යාංශය පවසනවා.

කෙසේ වුවත්, ෆිච් රේටින් ආයතනයේ පුවත් නිවේදනය අනුව පෙනී යන්නේ එම ආයතනය විසින් අදාළ තීරණය ගැනීමට පෙර ඉහත සියලු කරුණු සලකා බලා තිබෙන බවයි.

(Image: https://siteselection.com/cc/missouri/2018/tax-reform-and-tax-policy-show-me-the-tax-cuts.cfm)

නව වෙනි පැය

මොරීසියෝ කැතලාන්ගේ ටේප් කළ කෙහෙල් ගෙඩිය ගැන ලිපි කීපයක්ම ලිවුවනේ. ඔය කෙහෙල් ගෙඩිය ඔය තරම් මිලකට අලෙවි වුනේ එය කැතලාන්ගේ නිර්මාණයක් නිසයි. ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ කැතලාන්ගේ තවත් කලා නිර්මාණ ගණනාවක්ම තිබෙනවා. ඒ අතරින් එකක් තමයි ලා නෝන ඕර (නව වැනි පැය) ලෙස නම් කර තිබෙන, උල්කාපාතයක් වැදී බිම වැටී සිටින දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප් තුමාගේ මූර්තිය.

නව වැනි පැය කලා කෘතිය පිළිබඳ විවිධ අර්ථකථන තිබෙනවා. එයින් එක් ප්‍රචලිත අර්ථකතනයක් අනුව කොයි තරම් බලවත් පුද්ගලයෙක් වුවත්, අවදානම් වලින් සම්පූර්ණයෙන්ම මිදී නැති බව මෙයින් පෙන්වා දෙනවා. අවම වශයෙන් කතෝලික ආගමිකයින්ට සාපේක්ෂව පාප් තුමා කියා කියන්නේ පෘථිවිය මත සිටින බලවත්ම පුද්ගලයෙක්. පෘථිවිය මත ඔහු කොයි තරම් සුරක්ෂිත වුවත්, අනපේක්ෂිත මොහොතක පෘථිවියට පිටත අභ්‍යවකාශයේ සිට පොළොවට වැටෙන උල්කාපාතයක් ඔහුගේ ඇඟේ වැදෙන්න පුළුවන්.

ඔහු (him) ලෙස නම් කර තිබෙන දණ ගසා සිටින හිට්ලර්ගේ මූර්තිය මොරීසියෝ කැතලාන්ගේ තවත් ප්‍රසිද්ධ කලා නිර්මාණයක්. මෙය නිර්මාණය කර තිබෙන්නේ දණ ගසා යාඥා කරමින් සිටින සාමාන්‍ය පිරිමි ළමයෙකුගේ පසුපස දර්ශනය ලෙස මුලින්ම පෙනෙන අයුරිනුයි. සමීප වී මූර්තියේ ඉදිරිපස බැලූ විට පමණක් ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර්ගේ බව පැහැදිලිව හඳුනා ගත හැකි පරිදි මුහුණ නිර්මාණය කර තිබෙනවා.

බඩු මිල, බදු හා උද්ධමනය

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති වී දැන් මාසයක් වෙනවා. මේ කාලය ඇතුළත අලුත් ආණ්ඩුව විසින් කළ කී දේ වලින් චම්පික රණවකව අත් අඩංගුවට ගන්නා තුරු වැඩිපුරම කතා බහට ලක් වුනේ බදු අඩු කිරීමයි. බදු අඩු කිරීම නිසා අලුත් ආණ්ඩුව විසින් කෙටිකාලීනව වගේම දිගුකාලීනවත් විශාල පාඩුවක් කර ගෙන අවසන්. නමුත්, ඒ පාඩුවට හරියන වාසියක් ආණ්ඩුවට ලැබී ඇති බවක් පෙනෙන්නේ නැහැ.

රාජපක්ෂ පවුල ඇතුළේ ආර්ථික විශේෂඥයින් නැහැ. රාජපක්ෂලාට බදු අඩු කරන්න උපදෙස් දෙන්න ඇත්තේ ඔවුන් වටා ඉන්න ආර්ථික විශේෂඥයින් විය යුතුයි. පසුගිය ආණ්ඩුව බදු අනුපාතික විශාල ලෙස වැඩි කළා. ඒ හේතුව මත රනිල්ව බොහෝ විට සමච්චලයට ලක් වුනා. එහෙත්, රනිල්ගේ බදු ගැන විවේචන ප්‍රචාරණය කළේ පොදුජන පෙරමුණේ හා ජවිපෙ පාක්ෂිකයින් විසිනුයි. ඒ හැර සාමාන්‍ය ජනතාව අතර ඇත්තටම බදු විරෝධයක් ඇති වී තිබුණේ නැහැ. පැවති ආණ්ඩුවට බොහෝ දෙනෙකුගේ තිබුණු අකැමැත්ත ප්‍රකාශ කිරීමේදී බදු ගැහීම ගැනත් විවේචන කළත්, රනිල්ගේ බදු නිසා ඇත්තටම බඩු මිල මිනිස්සුන්ට දැනෙන තරමට වැඩි වී තිබුණේ නැහැ.

මිනිස්සුන්ට බඩු මිල ප්‍රශ්නයක් වී නොතිබුණු නිසාම බදු කැපිල්ලත් මිනිස්සුන්ට ලොකුවට දැනී නැහැ. ඇත්තටම බදු කැපුවා කියා බඩු මිල අඩු වෙලත් නැහැ. බොහෝ ආහාර ද්‍රව්‍ය වල මිල පසුගිය මාසය තුළ වැඩි වී මිස අඩු වී නැහැ. එසේ මිල වැඩි වීමට ප්‍රධාන හේතුව බදු කැපීම කියා කියන්න පුළුවන්කමක් නැතත්, බදු අඩු කිරීම නිසා බඩු මිල අඩු වී නැති බවනම් පැහැදිලියි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂටම හාල් කඩ ගානේ රස්තියාදු වෙන්න වී තිබීමෙන් පේන්නේ වැඩේ හරි නොගිය බව ඔහුටත් තේරී ඇති බවයි.

උද්ධමනය හා ජීවන වියදම කියන්නේ එකම දේ නෙමෙයි. ආර්ථික විද්‍යාඥයින් උද්ධමනය ලෙස හඳුන්වන්නේ භාණ්ඩ හා සේවා වල වටිනාකමට සාපේක්ෂව රටේ මුදල් ඒකකයේ වටිනාකම අඩු වීමටයි. ඒ නිසා, ලංකාවේ උද්ධමනය රුපියල් වලින් ගනුදෙනු කරන කාටත් එක සේ දැනෙනවා. නමුත්, ජීවන වියදම කියන එක එක් එක් පුද්ගලයාගේ ජීවන විලාසිතා මත තීරණය වන දෙයක්. බෝංචි කිලෝවක් රුපියල් දාහට ගියත් බෝංචි නොකන කෙනෙකුගේ ජීවන වියදමට එය බලපාන්නේ නැහැ. එහෙත්, එය ඔහුගේ හෝ ඇයගේ අතේ තිබෙන රුපියල් වල වටිනාකමට බලපානවා.

සැපයුම් සාධක මත තාවකාලිකව බෝංචි මිල හෝ රතු ළූණු මිල ඉහළ ගියා කියා රටේ උද්ධමනය වැඩි වෙන්නේ නැහැ. උද්ධමනය වැඩි වෙන්නේ රටේ මුදල් සැපයුම වැඩි කළ විටයි. රටේ සෑම භාණ්ඩයකම හා සේවාවකම මිල ගණන් පරීක්ෂා කරන එක පහසු දෙයක් නොවන නිසා, උද්ධමනය මැනීම සඳහා යොදා ගන්නා මිල දර්ශකයක තිබෙන්නේ තෝරා ගත් භාණ්ඩ හා සේවා දෙතුන් සීයක් පමණයි. නමුත්, උද්ධමනය කියන සංකල්පයෙන් අදහස් වෙන්නේ මේ භාණ්ඩ දෙතුන් සීයේ මිල නෙමෙයි. රජයකට තෝරාගත් භාණ්ඩ වල මිල ටින්කරින් කරන්න පුළුවන් වුනත්, හොර පාරෙන් උද්ධමනය අඩු කරන්න බැහැ.

බදු අඩු කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් විදිහට රටේ මිනිස්සු අතේ රැඳෙන මුදල් ප්‍රමාණය ඉහළ ගියත්, රටේ භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනය සමානුපාතිකව ඉහළ යන්නේ නැහැ. ඒ නිසා, මිනිස්සුන්ගේ ආදායම් වැඩි වූ විට වැඩි වැඩියෙන් මිල දී ගන්න පෙළඹෙන භාණ්ඩ හා සේවා වල මිල මුලින්ම ඉහළ යනවා. මේ බොහෝ භාණ්ඩ ආනයනික භාණ්ඩ නිසා බදු අඩු කිරීමේ ප්‍රතිඵලය රටේ ගෙවුම් ශේෂයට නරක විදිහට බලපානවා. විණිමය අනුපාතිකය මත පීඩනය වැඩි වෙනවා.

උදාහරණයක් විදිහට උපයන විට ගෙවීමේ බද්ද ගත්තොත් මේ බද්ද අහෝසි කිරීමේ වාසිය ලැබුණේ රටේ මැදි ආදායම් ලබන ස්ථරයකට. මේ අය නොකා නොබී බඩගින්නේ සිටි අය නොවන නිසා හාල් පොල් ඉල්ලුම අමුතුවෙන් වැඩි වෙන්නේ නැහැ. නමුත්, දේශීය නිෂ්පාදන වලින් අළුත් මාළු, කුකුළු මස්, කැරට් බෝංචි වගේ "පොෂ්" එළවළු, බාස්මතී වගේ මිල අධික හාල් ආදියට ඉල්ලුම වැඩි වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම, චීස්, බටර්, කිරිපිටි වගේ ආනයනික ආහාර ඉල්ලුමත්, පෞද්ගලික වාහන සඳහා ඉන්ධන ඉල්ලුමත්, මත්පැන් ඉල්ලුමත් වැඩි වෙන්න පුළුවන්. මේ උදාහරණ කිහිපයක්. ආනයනික ද්‍රව්‍ය වලට ඉල්ලුම වැඩි වෙද්දී ආනයන වැඩි වැඩියෙන් රටට එන නිසා සැපයුමේ අඩුවක් සිදු නොවුණත් අළුත් මාළු, එළවලු වගේ දේවල් වල සැපයුම වැඩි නොවන නිසා මිල ඉහළ යාම වලක්වන්න අමාරුයි.

අයහපත් කාලගුණ තත්ත්වයක් නිසා මාළු සැපයුම අඩු වූ වහාම මේ කරුණ පැහැදිලිව පෙනෙයි. සැපයුම අඩුවෙන කොට කොහොමටත් මාළු මිල වැඩි වෙනවා තමයි. නමුත්, රටේ මුදල් සංසරණය වැඩි වී තිබෙන වෙලාවක මේ බලපෑම ගොඩක් වැඩියි. මොකද මිල ඉහළ ගියත් මාළු ගන්න අය ඉන්නවා. බෝංචි මිලට වුනත් යම් තරමකින් සිදු වී තියෙන්නේ මේ සන්තෑසියම තමයි.

අවසාන වශයෙන් මුළු පීඩනයම එන්නේ විණිමය අනුපාතිකයට. අයවැය හිඟය පුළුල් වෙමින් තියෙද්දී ස්වෛරීත්ව බැඳුම්කර නිකුත් කරලා මුදල් එකතු කරන එකත් වඩා අමාරු වෙනවා. පහුගිය ආණ්ඩුවත් මුලදීම රාජ්‍ය සේවකයින්ගේ පඩි වැඩි කරලා මේ වගේම අමාරුවක වැටුණා. ඉන් පසුව, බදු වැඩි කරන්න සිදු වුනේ ඒ වැටුණු වලෙන් ගොඩ යන්නයි.

බදු අඩු කිරීම හා එළවළු මිල

මේ දවස් වල එළවලු වර්ග ගණනාවක මිල ඉහළ ගිහින්. මහ බැංකුවේ දත්ත අනුව ඊයේ (දෙසැම්බර් 17) පිටකොටුවේ බෝංචි කිලෝවක සිල්ලර මිල රුපියල් 390ක්. එම දත්තම අනුව, හරියටම වසරකට පෙර (2018 දෙසැම්බර් 17) පිටකොටුවේ බෝංචි කිලෝවක සිල්ලර මිල රුපියල් 210ක් පමණයි. බෝංචි කිලෝවක් හිටිවනම මේ තරම් ගණන් ගිහින් තියෙන්නේ ඇයි?

බෝංචි මේ තරම් ගණන් ගිහින් තියෙන්නේ තාවකාලික සැපයුම් ප්‍රශ්නයක් නිසා මිසක් ආණ්ඩුවේ මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති නිසා නෙමෙයි. අයහපත් කාලගුණය හෝ වෙනත් හේතුවක් නිසා බෝංචි සැපයුම අඩු වී තිබෙන බව පේනවා. ඉල්ලුම නොවෙනස්ව තිබියදී සැපයුම අඩු වුණාම මිල ඉහළ යනවා. ගෝඨාභය රජ වීමෙන් පසුව ස්වයංජාත බෝංචි පහළ වුනානම් සැපයුම ඉහළ ගිහිං මිල අඩු විය හැකිව තිබුණා. නමුත්, එහෙම වුනේ නැහැනේ. කාලගුණය යහපත් වී බෝංචි සැපයුම නැවත මුල් තත්ත්වයට පැමිණි විට මිලත් අඩු වෙයි.

නිදහස් වෙළඳපොළේ බෝංචි මිල තීරණය වන ආකාරය ගැන ලිපියක් මා ඊයේ අනෙක් පැත්තේ ලියා පළ කළා.

බෝංචි ගණන් වැඩිද?

එම ලිපියේ මා ඉදිරිපත් කර තිබෙන උදාහරණයේ බෝංචි ඉල්ලුම හැදෙන්නේ තනි පුද්ගලයින් 15 දෙනෙකු විසින් බෝංචි කිලෝවකට ගෙවන්න කැමති උපරිම මිල මතයි.

අමල් - 1000
බිමල් - 700
චමල් - 550
දයාල් - 500
එමිල් - 450
ෆසල් - 420
ගයාන් - 400
හසන් - 390
ඉයන් - 375
ජෙයන් - 350
කෙවින් - 320
ලොහාන් - 300
මෝහන් - 280
නුවන් - 250
ඔෂාන් - 220

එක් එක් පුද්ගලයා විසින් බෝංචි කිලෝවකට ගෙවන්න කැමති උපරිම මිල සමාන නොවී මේ ආකාරයට වෙනස් වෙන්නේ මිනිසුන්ගේ රුචිකත්වයන් වගේම ආදායම් මට්ටමුත් වෙනස් නිසා. ලොහාන්ට සල්ලි තිබුණත් ඔහු බෝංචි වලට එතරම් කැමති නැති නිසා කිලෝවකට රුපියල් 300කට වඩා ගෙවන්න කැමති නොවනවා විය හැකියි. නුවන් බෝංචි වලට කැමති වුවත්, අතේ තිබෙන මුදලින් හාල් පොල් මිල දී ගැනීම ඔහුගේ ප්‍රමුඛතාවය නිසා බෝංචි කිලෝවකට රුපියල් 250කට වඩා නොගෙවනවා විය හැකියි. අමල්ට උතුරන්න සල්ලි තිබෙන නිසා ඔහු බෝංචි වලට මහා ලොකු කැමැත්තක් නැතත් කිලෝවකට රුපියල් 1000ක් ගෙවන එක ගැන දෙවරක් නොහිතනවා විය හැකියි.

හේතු මොනවා වුවත් වැදගත් කරුණ වන්නේ මෙහි සඳහන් එක් එක් පුද්ගලයා විසින් බෝංචි කිලෝවක් වෙනුවෙන් ගෙවන්න කැමති උපරිම මිල මෙහි තිබෙන මුදල බවයි. බෝංචි වල ඉල්ලුම් වක්‍රය හැදෙන්නේ මේ විදිහට එක් එක් පුද්ගලයා විසින් බෝංචි කිලෝවක් වෙනුවෙන් ගෙවන්න කැමති උපරිම මිල ගණන් වලිනුයි. මිල රුපියල් 1000ක් නම් ඉල්ලුම කිලෝවක් පමණයි. නමුත්, මිල රුපියල් 700 දක්වා අඩු වූ විට ඉල්ලුම කිලෝ 2 දක්වාත්, මිල රුපියල් 550 දක්වා අඩු වූ විට ඉල්ලුම කිලෝ 3 දක්වාත් ආදී වශයෙන් ඉහළ යනවා. මිල අඩු වෙද්දී බෝංචි වැනි බොහෝ පාරිභෝගික භාණ්ඩ වල ඉල්ලුම ඉහළ යාම සාමාන්‍ය තත්ත්වයයි.

මිල	ඉල්ලුම
1000	1
700	2
550	3
500	4
450	5
420	6
400	7
390	8
375	9
350	10
320	11
300	12
280	13
250	14
220	15

මේ දත්ත අනුව බෝංචි වල ඉල්ලුම් වක්‍රය පහත ආකාරයේ පහළට නැඹුරු වූ එකක්.

බෝංචි කිලෝවක වෙළඳපොළ මිල තීරණය වන්නේ ඉල්ලුම හා සැපයුම සමතුලනය වීම මතයි. කිසියම් නිශ්චිත සතියක බෝංචි සැපයුම තීරණය වන්නේ කාලගුණ සාධක වැනි කරුණු මතයි. මිල වැඩි වුනා කියා සැපයුම ක්ෂණිකව වැඩි වෙන්නේ නැහැ. මිල අඩු වුනා කියා සැපයුම ක්ෂණිකව අඩු වෙන්නේත් නැහැ. මිල කුමක් වුවත් හිටවා ඇති බෝංචි වැල් වල බෝංචි හැදෙනවා. ඒ නිසා, කෙටිකාලීනව බෝංචි වල සැපයුම් වක්‍රය සිරස් රේඛාවකට ආසන්න එකක්.

කිසියම් සතියක බෝංචි සැපයුම කිලෝග්‍රෑම් 12ක්නම් සමතුලිත මිල රුපියල් 300ක් වෙනවා. සැපයුම කිලෝග්‍රෑම් 7ක්නම් සමතුලිත මිල රුපියල් 400ක් වෙනවා. වාසුදේව යෝජනා කර තිබෙන "සමාජවාදී" විසඳුමෙන් මේ සමතුලිතතාවය වෙනස් කරන්න බැහැ. (ප්‍රශ්න තිබේනම් අහන්න. පැහැදිලි කරන්නම්.)

බදු අඩු කිරීම බෝංචි මිලට බලපාන්නේ කොහොමද?

බදු අඩු කිරීම නිසා මිනිස්සුන්ගේ අතේ පෙර තත්ත්වයට සාපේක්ෂව මුදල් ඉතිරි වීමක් සිදු වෙනවා. මිනිස්සුන්ට තමන් කලින්ට වඩා ටිකක් පෝසත් වුනා කියා දැනෙනවා. එවිට කලින්ට වඩා ටිකක් අත දිග හැර වියදම් කරන්න පෙළඹවීමක් ඇති වෙනවා. බෝංචි වලට තිබෙන කැමැත්ත වැඩි වී නැතත් බෝංචි වලට සාපේක්ෂව මුදල් වල වටිනාකම අඩු වී තිබෙන නිසා බෝංචි කිලෝවක් වෙනුවෙන් කලින් ගෙවුවාට වඩා මුදලක් ගෙවන්න කැමැත්තක් ඇති වෙනවා. බදු අඩු කිරීමෙන් පසුව කලින් උදාහරණයේ එක් එක් පුද්ගලයා බෝංචි කිලෝවක් වෙනුවෙන් ගෙවන්න සූදානම්ව සිටි උපරිම මිල පහත ආකාරයට වෙනස් වෙනවා.

අමල් - 1200
බිමල් - 850
චමල් - 650
දයාල් - 550
එමිල් - 500
ෆසල් - 475
ගයාන් - 450
හසන් - 425
ඉයන් - 400
ජෙයන් - 375
කෙවින් - 350
ලොහාන් - 325
මෝහන් - 300
නුවන් - 275
ඔෂාන් - 250

ඒ එක්කම වෙළඳපොළේ බෝංචි වල ඉල්ලුම් වක්‍රයත් වෙනස් වෙනවා. ආර්ථික විද්‍යා භාෂාවෙන් කියනවානම් දකුණට විතැන් වෙනවා. නිල් පාටින් තියෙන්නේ අලුත් ඉල්ලුම් වක්‍රය. දැන් සමතුලිත මිලට වෙන්නේ කුමක්ද? සැපයුම කිලෝග්‍රෑම් කීයක් වුවත් සමතුලිත මිල කලින් මිලට වඩා වැඩියි. කිසියම් සතියක බෝංචි සැපයුම කිලෝග්‍රෑම් 12ක්නම් සමතුලිත මිල රුපියල් 325ක් වෙනවා. සැපයුම කිලෝග්‍රෑම් 7ක්නම් සමතුලිත මිල රුපියල් 450ක් වෙනවා.

බදු අඩු කිරීම, රාජ්‍ය සේවක වැටුප් වැඩි කිරීම වගේ ක්‍රම වලින් ආර්ථිකය උත්තේජනය කළ විට වෙන්නේ ඔයාකාරයට භාණ්ඩ හා සේවා වලට තිබෙන ඉල්ලුම වැඩි වී මිල ඉහළ යන එකයි. මේ විදිහට මිල ඉහළ ගිය විට නිෂ්පාදකයින්ගේ ලාබ ඉහළ යන නිසා අලුත් නිෂ්පාදකයින් එකතු වී නිෂ්පාදනය ඉහළ ගොස් සැපයුමද වැඩි වීමේ ඉඩක් තිබෙනවා. එය එසේ සිදු වුවහොත් නැවතත් මිල පහතට වැටෙනවා. නමුත්, එය එසේ වෙන්නේ නිෂ්පාදන ධාරිතාවක් රටේ තිබියදී ප්‍රමාණවත් ඉල්ලුමක් නැති කමින් නිෂ්පාදනය අඩාල වී තිබේනම් පමණයි. එසේ නොවේනම් අන්තිමේදී වෙන්නේ භාණ්ඩ හා සේවා වල මිල ඉහළ යාම පමණයි.

බෝංචි නිෂ්පාදනය හා අදාළව කතා කරනවානම් දැන් බෝංචි මිල වැඩි වී තිබෙන නිසා මෙතෙක් කල් තමන්ගේ ගොවිපොළට නොගොස් ගෙදරට වී සිටි බෝංචි ගොවියෝ රාජ්‍යමූල්‍ය උත්තේජනයෙන් පසුව දැන් නැවතත් බෝංචි නිෂ්පාදනය ආරම්භ කළ යුතුයි. ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ එහෙම ගෙදරට වී සිටි බෝංචි ගොවීන් ලංකාවේ හිටියාද? සාමාන්‍යයෙන් බෝංචි වගා කළ වගා බිම් බෝංචි වලට ඉල්ලුමක් නැතිකම නිසා අත් හැර දමනු ලැබ තිබුණාද? එහෙම නැත්නම් වගා නොකරන බෝංචි ගොවීන් කියන්නේත් "කිසිදා ඡන්ද පොළට නොයන එජාප ඡන්දදායකයින්" වගේ පිරිසක්ද?

කිසිදා ඡන්ද පොළට නොයන එජාප ඡන්දදායකයින් ඡන්ද පොළට යවා දිනන්න බලා සිටි සජිත්නම් බර ගාණක් ණය වෙලා කියා ආරංචියි. බදු අඩු කිරීමේ ප්‍රතිඵලය ඊට වඩා වෙනස් එකක් වෙයිද?