වෙබ් ලිපිනය:

Showing posts with label සමාජ චර්යා. Show all posts
Showing posts with label සමාජ චර්යා. Show all posts

Saturday, August 12, 2017

රෙදි හොරකමෙන් පසු...


පෙර ලිපියේ ලියූ පරිදි, ඉකොනොමැට්ටා පේරාදෙණියේ සිටි කාලයේදී ශිෂ්‍ය නේවාසිකාගාරයකට පැමිණි රෙදි හොරෙකුට ස්තුතිවන්ත වන්නට, එම සිදුවීමෙන් ටික කාලයක් යන තුරු ඉකොනොමැට්ටාට හෝදන්නට තිබුණු රෙදි ප්‍රමාණය විශාල ලෙස අඩු විය. කාලය ඉතිරි විය. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සිදු වූ තවත් ධනාත්මක දෙයක් වූයේ ඉකොනොමැට්ටාගේ සම්පත් උපයෝගීතාවය විශාල ලෙස ඉහළ යාමයි. රවී නිතරම කියන "පොසිටිව් තින්කින්" හෙවත් ශුභවාදී දැක්ම ගැන ඒ දවස්වලත් ඉකොනොමැට්ටා දැන සිටියේ ඩේල් කානගීගේ පොත් කියවා තිබුණු නිසා වන්නට ඇත. රවී කිවුවේ තවමත් මංගල සමඟ කටක රාශියේ සිටින රවී ගැන නොව නිදහස් සිතුවිලි රවී ගැනය.

ඩෙනිමක්, තවත් කලිසමක් හා ටී ෂර්ට් දෙක තුනක් එක දිගටම මාරුවෙන් මාරුවට අඳිමින් සිටි ඉකොනොමැට්ටාගේ සම්පත් උපයෝගීතාවය ඉහළ යවන්නට කිසියම් අදෘශ්‍යමාන බලවේගයක් විසින් මේ ඇඳුම් අතුරුදහන් කළාදැයි සිතෙන්නේ පේරාදෙණියේ නේවාසිකාගාරයක් ඇතුළට රිංගා ඇඳුම් හොරකම් කිරීම දුවගේ යාලුවෙක් අරන් දෙන නිවසක කුලියට ඉන්නවාටත් වඩා අවදානම් කටයුත්තක් බැවිනි.

පසුදින උදේ එළියට යන්නට පෙර ඉකොනොමැට්ටාට චීස්ද කන්නේ නැත්නම් බටර්ද කන්නේ කියා සිතමින් සිටින මීයෙක්ට මෙන් විශාල තේරීමක් කරන්නට නොතිබුණු නිසා ඒ කාලයද ඉතිරි විය. වෙනදාටනම් ඩෙනිමද අඳින්නේ නැත්නම් කාකි කලිසමද අඳින්නේ කියා හිතමින් තවත් තත්පර ගණනක් හෝ නාස්ති කරන්නට සිදු වේ. 

මිනිස්සුන්ට තේරීම් නැති වූ විට ජීවිතය සරලය. එවැනි මිනිසුන් තමන්ට නැති තේරීම් ගැන වද නොවී තියෙන දෙයින් සතුටු වීම නරක නැතත්, අඩුම වශයෙන් වැඩි තේරීම් ඇති අනාගතයක් ගැන සිහින දැකීම තමන්ගේ තේරීමක් කර ගැනීමට බැරිකමක් නැත. හැබැයි සිහින දකිමින්ම නොසිට ඒ සිහින සැබෑ කර ගන්නට මහන්සි වෙන්නටද අවශ්‍යය. වැඩි තේරීම් ඇති ජීවිතයකින් මිදී සරල ජීවිතයකට පලායන මිනිසුන්ද සිටින නමුත් එය බොහෝ මිනිසුන් හැසිරෙන සාමාන්‍ය තත්ත්වය නොවේ.

රෙදි නැතිවීමෙන් පසු ඉකොනොමැට්ටාට අඳින්නට හාල්පොත වගේ ඉතිරි වී තිබුණේ එක් කලිසමකි. මේ කලිසම ඉකොනොමැට්ටා අඳින්නට එතරම් ප්‍රිය නොකළ තරමක් පරණ කලිසමකි. එහි බොත්තම් පියවිය හැකි වුනේද තරමක් අසීරුවෙනි. මෙය ඒ දවස්වල ඉකොනොමැට්ටා අඳින්නට ප්‍රිය කළ (තවමත් අඳින්නට කැමති) ඩෙනිම් හෝ කාකි කලිසමක් නොවීය. අසූව දශකයේ අග කාලයේ ආ හාරා රෙද්දෙන් මැසූ කලිසමකි.

ඒ වගේම, ඒ දවස් වල ඉකොනොමැට්ටා කමිස වලට වඩා ප්‍රිය කළේ ටී ෂර්ට් වලටය. පේරාදෙණිය ඉංජිනේරු පීඨයේ අලිඛිත ඩ්‍රෙස් කෝඩ් එක අනුව, කිසිවකු කොලරය නැති ටී ෂර්ට් ඇන්දේ නැති නිසා නිතර ඇන්දේ රෙදි හොරා විසින් රැගෙන ගොස් තිබුණු කොලරය සහිත ටී ෂර්ට් දෙක හෝ තුනයි. රෙදි ෆෙස්ටිවල් එකකින් පසුව ඇරඹෙන රෙදි චක්‍රයේ පළමු දින මේ ටී ෂර්ට් දෙක තුන අතරින් තේරීමක් තිබුණේය. ඒවා හෝදන ගොඩට එකතු වන විට තේරීම් අඩු විය.

රෙදි අතුරුදහන් වීමෙන් පසුව, ටී ෂර්ට් කිසිවක් ඉතිරිව නොතිබුණු අතර අඳින්නට සිදු වුණේ එතරම් ප්‍රිය නොකල අත් දිග කමිසයකි. හානිය ප්‍රතිපූරණය කර ගන්නා තෙක් මේස්, යට ඇඳුම් ආදිය දිනපතා සෝදන්නට සිදු විය. එක අතකින් බැලූ විට රෙදි හොරා විසින් ඉකොනොමැට්ටාට පිළිවෙලකට වැඩ කිරීම ගැන පාඩමක්ද කියා දී තිබුණේය.

රෙදි හොරකම සිදු නොවුනේනම් ඉහත කී ඇඳුම් පාවිච්චියට ගනු ලැබිය හැකිව තිබුණේ ඉතා කලාතුරකිනි. දැන්නම් මෙවැනි ඇඳුම් සෑහෙන තොගයක් එකතු වී තිබේ. ලංකාවේදී අප පුරුදු වන්නේ එදිනෙදා භාවිතයේදී අවශ්‍ය නොවන කුණු කන්දල් සියල්ල කොහේ හෝ ගොඩගසාගෙන සිටින්නටය. මෙය ඇතැම් විට ලංකාවට පොදු නැති මා සමීපව ඇසුරු කර ඇති අයගේ පුරුද්දක් විය හැකිය. 

මගේ පියාගේ එක් පුරුද්දක් වන්නේ පාරේ හෝ මිදුලේ වැටී ඇති ඇතැම් දේවල් අහුලාගෙන විත් ඒවා එකතු කිරීමයි. මෙසේ එකතු කරන දේ වලට උදාහරණයක් ලෙස ඉස්කුරුප්පු ඇණ හෝ යකඩ ඇණ සඳහන් කළ හැකිය. කොහේ හෝ බිම වැටී ඇති ඇණයක් ඇත්නම් ඔහු ඒවා කිසියම් භාජනයක ඇති ඔහුගේ ඇණ එකතුවට එක් කරයි. මේ අයුරින් "කුණු ගොඩවල් එකතු කිරීම" බොහෝ විට අපේ විවේචනයට ලක් විය. එවිට ඔහුගේ ප්‍රතිචාරය වන්නේ "හදිස්සියට උඹලටමයි ඕව ඕනැ වෙන්නේ!" යන්නයි. 

ඔහු කියූ කතාවනම් සම්පූර්ණ ඇත්තකි. ඔහු එකතු කළ මේ "කුණු ගොඩවල්" වල තිබුණු දේ කොයි වෙලාවක හෝ ඕනෑ වුනෙත් අපටමය.

ලංකාවේ ගෙවල් වල පරම්පරා ගණනක් තිස්සේ ගොඩගසා ගත් අනවශ්‍ය දේ තිබේ. මෙසේ එදිනෙදා වැඩ කටයුතු වලට අවශ්‍ය නොවන දේ ගොඩගසා ගෙන සිටීම ඇමරිකානුවන්ගේ පුරුද්දක් නොවේ. මෙවැනි දේ එකතු වන විට "ගරාජ් සේල්" දැමීම ඇමරිකානුවන්ගේ පුරුද්දකි. (වෙනත් බටහිර රටවලද මෙය මේ අයුරින්ම හෝ තරමක් වෙනස් අයුරකින් සිදු වනවා විය හැකිය.)

ලංකාවෙන් පැමිණි කාලයේදී මේ ගරාජ් සේල් ක්‍රමයේ මට තේරුම් ගන්නට අමාරු ගොඩක් දේවල් තිබුණේය. එහෙත්, ටික කලක් යද්දී, මට පැහැදිලි වූයේ මේ ගරාජ් සේල් යනු බිම් මට්ටමේදී ඇමරිකාවේ ධනවාදය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ හොඳම නිදර්ශනයක්  බවයි.

ගරාජ් සේල් වලදී කෙරෙන්නේ යමෙකුට අනවශ්‍ය බඩු ඉතා අඩු මිලකට විකිණීමයි. ඇතැම් විට මේ මිල ඇමරිකන් ඩොලරයකටත් අඩු ඉතා සුළු මුදලක් වන්නට පුළුවන. එහෙත්, කිසියම් භාණ්ඩයක් මුදල් නොගෙන නොමිලේ දෙන්නේ ඉතා කලාතුරකිනි. 

අප ඇමරිකාවට පැමිණි කාලයේ මෙවැනි ගරාජ් සේල් එකකින් ඉතා හොඳ තත්ත්වයේ, 9"ක පමණ කුඩා තිරයක් සහිත රූපවාහිණී යන්ත්‍රයක් ඩොලර් තුනකට මිල දී ගත්තෙමු. ඒ අපේ දරුවෙකු වෙනුවෙනි. මේ කුඩා රූපවාහිණී යන්ත්‍රයට ඔහු ඉතා කැමති වූ අතර නිවස මාරු කරද්දී අප මෙය දමා ආවේ ඔහුගේ දැඩි අකැමැත්ත මධ්‍යයේය. ඔහු වසර කිහිපයක්ම ඔහුගේ කාමරයේ සිට කාටුන් බැලුවේ මේ කුඩා රූපවාහිණී යන්ත්‍රයෙනි. ඒ නිසා, ඒ කාලයේදී ඔහු වෙනුවෙන් රූපවාහිනියේ නාලිකා මාරු කරන්නට අවශ්‍ය නොවීය.

ඩොලර් තුනක් කියන්නේ ඒ කාලයේ ලංකාවේ මුදලින් බැලුවත් රුපියල් දෙසිය පණහකට මඳක් වැඩි, තුන් සීයකට අඩු මිලකි. මෙය ඇමරිකාවේ හැටියට ඉතාම සුළු මුදලකි. ඒ දවස් වල ලංකාවේදී මා විසින් මෙවැනි රූපවාහිණී යන්ත්‍රයක් විකුණන්නට සිතන්නේ අඩු වශයෙන් රුපියල් දෙතුන් දාහකවත් අතට ලැබෙන්නේනම් පමණි. එවැන්නක් රුපියල් තුන්සීයකට වඩා වැඩි මිලකට විකිණිය නොහැකිනම් බොහෝ විට මා විසින් කරනු හැකිව තිබුණේ එය නොවිකුණා පැත්තක තබා ගැනීමයි. එසේ නැත්නම් කාට හෝ නොමිලේ දීමයි. 

ඇමරිකානුවන් සිතන්නේ ඒ ආකාරයට නොවේ. 

ඉහත කී රූපවාහිණී යන්ත්‍රය මිල දී ගැනීමට මා විසින් ඩොලර් තුනක මුදලක් වැය කළේ එහි වටිනාකම මට ඩොලර් තුනකට වඩා බොහෝ වැඩි වූ නිසාය. මට සාපේක්ෂව එහි වටිනාකම හා මා ගෙවූ මිල අතර වෙනස මගේ පාරිභෝගික අතිරික්තයයි. මගේ පාරිභෝගික අතිරික්තය මා ලබන වාසියක් නිසා රූපවාහිණී යන්ත්‍රය මිල දී ගන්නට ඩොලර් තුනක් ගෙවන්නට වීම ගැන මට කිසිදු කණගාටුවක් නැත. 

අනෙක් අතට මේ රූපවාහිණී යන්ත්‍රය විකිණූ තැනැත්තිය ඒ වන විට එය ප්‍රයෝජනයට නොගෙන පැත්තකට කර තිබුණු නිසා ඇයට එහි වටිනාකම ශුන්‍යයක් හෝ ඇතැම් විට සෘණ අගයක් විය හැකිය. ඒ නිසා, ඇය ලද ඩොලර් තුන ඇගේ ලාභයකි. ඇගේ ආදායම් මට්ටම අනුව මේ මුදල ඉතා සුළු මුදලක් විය හැකි වීම වෙනම කරුණකි. ගනුදෙනුවෙන් අප දෙදෙනාටම සිදු වුණේ වාසියකි.

මේ ගරාජ් සේල් එක බලන්නට එහි ගිය පළමු තැනැත්තා මා නොවේ. මට පෙර බොහෝ දෙනෙකු එහි ගොස් තිබුණත් කිසිවකු විසින් ඩොලර් තුනක් ගෙවා මේ රූපවාහිණී යන්ත්‍රය මිලදී ගෙන නොතිබුණේ ඒ කිසිවකුට එහි ඩොලර් තුනකවත් වටිනාකමක් නොතිබුණු බැවිනි. එහෙත්, එය නොමිලේ ගෙන යන්නට ඉඩ දී එහි තබා තිබුණේනම්, එය ඇත්තටම අවශ්‍ය නොවූවත් කවරෙකු විසින් හෝ එය රැගෙන යා හැකිව තිබුණේය. 

සත විසිපහක් හෝ ගෙවන්නට සිදු වූ විට ඕනෑම කෙනෙකු දෙවරක් සිතයි. ඩොලර් තුනක් ගෙවා ඉහත කී රූපවාහිණිය රැගෙන ගියේ එය ලබාගත හැකිව තිබුණු පුද්ගලයින් අතරින්, එය වැඩියෙන්ම අවශ්‍ය කළ පුද්ගලයාය. එය නොමිලේ ගෙන යන්නට ඉඩ හැර තිබුණේනම් මා යන තුරු එය එහි ඉතිරි වන්නේ නැත. මිල සාධකයට කිසියම් භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් එය වඩාත්ම අවශ්‍ය පුද්ගලයා අතට පත් කිරීමේ හැකියාව තිබේ. එය කිසිවකුගේ සැලසුමකින් තොරව ස්වභාවික ලෙසම සිදු වන්නකි.

ලංකාවේදී බොහෝ විට සිදුවන්නේ මෙවැනි අනවශ්‍ය භාණ්ඩ "කවද හරි ප්‍රයෝජනයක් වෙයිනේ!" කියා ගොඩගසාගෙන සිටීමයි. එසේ නැත්නම් කාට හෝ නිකම් දීමයි. නිකම් දෙන මෙවැනි දේ රැගෙන යන්නට අය සොයා ගැනීම අපහසු නැත. එහෙත් එසේ නිකම් ගෙන යන අය බොහෝ විට කරන්නේද එය "කවද හරි ප්‍රයෝජනයක් වෙයිනේ!" කියා ගොඩගසාගෙන සිටීමයි.

ඇතැම් විටෙක, මෙවැනි එක් අයෙකුගේ දෙයක් ගෙන යන අයෙකු එයින් ලොකු ප්‍රයෝජනයක් ගන්නා අවස්ථාද තිබේ. එවැන්නක් දකින බොහෝ විට එය නොමිලේ දුන් පුද්ගලයා එය ලබාගත් පුද්ගලයාට ඊර්ශ්‍යා කරන්නට පටන් ගනී. නොමිලේ එය දීම ගැන දුක් වන්නටද පටන් ගනී. "අන්න තමුසෙ කැඩුන කියල නිකං දන්දුන්න ටීවී එක අර මනුස්සය හදාගෙන. ඔය යස අගට රූප පේන්නේ!" වැනි දෙබස් ලංකාවේ ගෙවල් වලට නුහුරු ඒවා නොවේ.

සත විසිපහක් හෝ ලබාගත් විට තමන් සතුව පෙර පැවති භාණ්ඩයේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් ගැන තිබුණු ආශාව අත හරින්නට පහසුය. එහෙත්, නිකම් දුන් විට හිතෙන්නේ තවමත් ඒ භාණ්ඩයට තමන්ටත් අයිතියක් තිබෙන බවයි. 

ඇමරිකාවේ ගරාජ් සේල් වල විකුණන දේවල් අතර පරණ ඇඳුම්ද සුලභය. ඇමරිකාව වැනි රටක මිනිසුන් අනුන් ඇඳපු ඇඳුම් අඳිනු දැකීම මුල් කාලයේ තරමක් අවුල් සහගත දෙයක් ලෙස පෙනුණත් මෙයද ඇමරිකානු ධනවාදයේ පැතිකඩකි.

ඇමරිකාවේ නිපදවෙන භාණ්ඩයක් කුණු බක්කියකට යන්නේ එය අතින් අත ගොස් විශාල පිරිසක් විසින් ප්‍රයෝජනයට ගැනීමෙන් අනතුරුවය. එසේ නැතුව සල්ලි තියෙන ඇමරිකානුවන් විසින් අවශ්‍ය සහ අනවශ්‍ය හැම කෙහෙම්මලම සල්ලි දී මිල දී ගෙන ගොඩ ගසාගෙන සිටීමක් හෝ ඒ නිසා සල්ලි නැති අයට ජීවත් වන්නට අවශ්‍ය මූලික දේවල්වත් නොලැබීමක් සිදු වන්නේ නැත. ඒ අර්ථයෙන් බැලූ විට ඇතැම් අය කියන "භාණ්ඩයක් හිමි කර ගැනීම සඳහා පමණක්ම එය මිල දී ගන්නා පරිභෝජනවාදීන්" ලංකාවේ තරම් ඇමරිකාවේ නැත. මොනවා හෝ නිකම් ලැබෙන නිසා එය ගොඩගසා ගෙන සිටීමද ඉහත අර්ථය අනුවනම් පරිභෝජනවාදයකි.

ඇමරිකාවේ මුදල් යහමින් ඇති අය අලුත් මාදිලියක මෝටර් රථයක් පැමිණි විට පරණ එක විකුණා අළුත් එකක් මිල දී ගනිති. පරණ කාර් එක තවත් කෙනෙක් අතට යයි. මෙය දිගින් දිගටම සිදු වේ. අන්තිමට මෝටර් රථයක මිල හිතන්නටත් බැරි තරමට පහළ වැටේ. ඒ නිසා ඉතාම අඩු ආදායමක් ලබන අයෙකුට වුවත් මෝටර් රථයක හිමිකරුවෙකු වන්නට පුළුවන. 

දැන් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය යටතේ ඇති ආයතනයක සේවය කරන මගේ තජිකිස්ථාන මිතුරෙක් ඔහුගේ ශිෂ්‍ය අවධියේදී මෝටර් රථයක් මිලදී ගැනීම සඳහා වැය කළේ ඩොලර් සීයක් පමණි. නිෂ්පාදිත වසර දශක කිහිපයක් පැරණි වුවත්, ඉතා හොඳ තත්ත්වයෙන් තිබුණු මේ මෝටර් රථය මුල් අයිතිකරු විසින් ඩොලර් පනස් දහසකට මිලදී ගෙන තිබුණු සුඛෝපභෝගී මෝටර් රථයකි. ඔහු රැකියාව සඳහා ස්විට්සර්ලන්තයට පිට වී යද්දී මේ මෝටර් රථය නැවතත් කිසියම් මිලකට අලෙවි කර ගියේය. 

මෝටර් රථ හා අදාළව ලංකාවේ සිදුවන්නේද මෙවැනිම දෙයක් නිසා මෙය තේරුම් ගැනීම අපහසු නැත. ඇඳුමක් වැනි දෙයක් හා අදාළව ලංකාවේදී මෙවැනි දේ ඉතා කලාතුරකින් හැර සිදු නොවෙතත් ඇමරිකාවේ එසේ වෙයි. ගෘහ භාණ්ඩ හා ඉලෙක්ට්‍රොනික භාණ්ඩ වැනි දේ විශාල ලෙස අතින් අත සංසරණය වෙයි. 

ගරාජ් සේල් දමා විකුණන්නට නොහැකි වන දේවල් නොමිලේ ලබාදෙන්නේනම් බොහෝ විට ඇමරිකානුවෙකු විසින් කරන්නේ එවැනි දේ පුණ්‍ය කටයුතු සදහා පවත්වාගෙන යන වෙළදසැලකට (charity shop) ප්‍රදානය කිරීමයි. මෙවැනි ආයතන ඇමරිකාවේ සෑම නගරයකම වාගේ තිබේ. ඒවායේ ලාබ යොදා ගැනෙන්නේ කිසියම් නිශ්චිත සුබසාධන කටයුත්තක් හෝ කිහිපයක් වෙනුවෙනි. උදාහරණයක් ලෙස ඇතැම් වෙළදසැල් වල ලාභ ඇමරිකානු පිළිකා සංගමයට යයි.

මෙවැනි තැනකට මුදල් නොගෙන ලබාදෙන දේ වෙනුවෙන්ද රිසිට් පතක් ලැබේ. ලබාදුන් භාණ්ඩ වල වටිනාකම එහි සඳහන් වන නිසා, වසර අවසානයේදී බදු ගොනුගත කිරීමේදී එමඟින් යම් මුදල් වාසියක් ලැබීමේ හැකියාවක්ද තිබේ. මේ ආකාරයේ වෙළදසැල් වල සේවය කරන බොහෝ දෙනෙක් එසේ කරන්නේ ස්වේච්ඡා පදනමිනි.

ඉහත කී චැරිටි ෂොප් වලින් මුදල් වැය නොකර ලබාගන්නා දේ විකුණන්නේ වෙනත් වෙළඳසැල් වල විකුණන මුදලට වඩා තරමක් අඩුවෙන් නිසා එවැනි තැන් වලින් බඩු මිලදී ගන්නා සැලකිය යුතු පාරිභෝගික පිරිසක්ද සිටිති. ඇතැම් විට වෙළඳපොළේ සොයා ගැනීමට අපහසු යල් පැනගිය උපකරණයක අමතර කොටසක් වැනි දෙයක් මෙවැනි තැනකින් සොයා ගන්නට පුළුවන.

බෞද්ධ භික්ෂුවක් විසින් සිවුරකින් ප්‍රයෝජන ගන්නා ආකාරය සද්ධර්ම රත්නාවලියේ විස්තර කර තිබේ. වෙනත් ප්‍රයෝජනයක් ගන්නටම නොහැකි තරම් දිරා ගිය පසු වැරහැලි වුනු රෙදි කැබලි අවසාන වශයෙන් මැටි සමඟ අනා බිත්තියට ගසන තුරු එය ප්‍රයෝජනයට ගන්නා ආකාරය  සද්ධර්ම රත්නාවලියේ අදාළ තැනින් උපුටා දක්වන්නට තිබුණානම් හොඳ වුවත් කාල වේලා මඳකම එයට බාධාවකි. එහිදී වෙන්නේ අදාළ සිවුර එකම අයෙකු විසින් හැකිතාක් ප්‍රයෝජනයට ගනු ලැබීමයි.

ඇමරිකාවට එන අළුත් ඇඳුමක් බොහෝ විට අවසන් ගමන් යන්නේ කිහිප දෙනෙකුගේම විලි වැසීමට වරින් වර උදවු කිරීමෙන් අනතුරුවය. මෙය සිදුවන්නේ මිල යාන්ත්‍රනය හරහාය. මෙහි අවසාන ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ජීවත් වන්නට අවශ්‍ය බොහෝ පාරිභෝගික භාණ්ඩ මුදල් යහමින් ඇති අයෙකුට විශාල මිලක් ගෙවා මිල දී ගන්නටත්, අතේ වැඩි මුදලක් නැති අයටත් සුළු මුදලක් ගෙවා මිල දී ගන්නටත් ඇමරිකානු ධනවාදය විසින් ඉඩ සලසයි. මුදල් යහමින් ඇති අයෙකුට විශාල තේරීමක් ඇතත් මුදල් වැඩිපුර නැති අයෙකුට එවැනි තේරීමක් කිරීමේ හැකියාවක් නැත. එහෙත්, එවැන්නෙකුට වුවද බොහෝ විට අවශ්‍ය දෙය නොලැබී නොයයි.

ඇමරිකානුවන් අනවශ්‍ය බඩු හැකි ඉක්මණින් ඉවත් කිරීමත්, ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් එසේ නොකිරීමත් ලාංකිකයින් විසින් කරන "වැරැද්දක්" නොවේ. ඇමරිකාවේ ජීවත් වන අයෙකුට හදිස්සියකට යකඩ ඇණයක් හෝ ඉස්කුරුප්පු ඇණයක් අවශ්‍යනම් ලඟම ඇති සුපිරි වෙළඳසැලකට ගොස් මහ රෑ මැද්දේ වුවත් ඇමරිකානුවෙකුගේ ආදායමට සාපේක්ෂව ඉතා සුළු මුදලක් ගෙවා එය මිලදී ගැනීමේ හැකියාව තිබේ. වෙනත් බොහෝ දේ සම්බන්ධවද තත්ත්වය මෙසේය. එහෙත්, ලංකාවේදීනම් ප්‍රායෝගිකව කළ හැකි හොඳම දෙය ගෙදර යකඩ ඇණයක් හොයාගන්නට නැත්නම් අල්ලපු ගෙදර හෝ ඇත්දැයි සොයා බැලීමයි. 

ඉකොනොමැට්ටා අඳින්නට එතරම් ප්‍රිය නොකළ පරණ හාරා කලිසම ඇතුළු ඇඳුම් කෑලි දෙක තුන හෝ නොතිබුණානම් රෙදි හොරකමෙන් පසුව ඉකොනොමැට්ටාට සිදුවිය හැකිව තිබුණු සන්තෑසිය අමුතුවෙන් විස්තර කරන්නට අවශ්‍ය නැත. ඒ නිසා මගේ පියාගේ යකඩ ඇණ එකතු කිරීම වැනි පුරුදු සමාජ පරිණාමය සමඟ ස්වභාවික ලෙසම වෙනස් වීමට නියමිත පුරුදු මිස, ඇමරිකානු සමාජය හෝ වෙනත් බාහිර සමාජයක් දෙස බලා කෘතීම ලෙස වෙනස් කිරීම හැමවිටම අවශ්‍යම දේවල් නොවේ.

තමන්ට ඇති තේරීම් ගණන අඩු වන විට කරන්නට වෙන්නේ එසේ ඉතිරිව ඇති සීමිත තේරීම් අතරින් තේරීමක් කරන්නටය. රෙදි හොරකමෙන් පසුව ඉකොනොමැට්ටාට සිදු වුණේ එයයි. රටේ දේශපාලනය වැනි වඩා "බරපතල" තේරීමක් කිරීමේදී වුවත්, ඒ තේරීම කරන්නට වෙන්නේ තිබෙන විකල්ප අතරිනි. 

Thursday, August 10, 2017

මොන රෙද්දක්වත් නැතුව...


පසුගිය කාලයේ ඉකොනොමැට්ටා විසින් බ්ලොග් වල ලිපි පළ කර ඇති ආකාරය නිරීක්ෂණය කළ විට එහි කිසියම් රටාවක් දැකිය හැකිය. ඉකොනොමැට්ටා විසින් ටික කාලයක් දිනපතාම වාගේ බ්ලොග් ලිපි පළ කරයි. සමහර දවස් වල ලිපි දෙකක් අතර පරතරය පැය 24කටත් අඩුය. සමහර විට, මෙසේ ටික දවසක් ෆෙස්ටිවල් දමා ලිපි පළ කිරීමෙන් පසුව දවස් ගානක් යන තුරු ඉකොනොමැට්ටාගේ සද්දයක්වත් නැත.

අවුරුද්දකට පමණ කලින් ඉකොනොමැට්ටා බ්ලොග් යාවත්කාලීන කර ඇත්තේ මීට වඩා ක්‍රමවත් රටාවකය. පත්තරයක් එළියට දානවා හෝ ටෙලි නාට්‍යයක් විකාශනය කරනවාක් මෙන් පිළිවෙලකට සතියේ නිශ්චිත දවස් තුනක නියමිත වෙලාවක ඉකොනොමැට්ටා විසින් බ්ලොග් යාවත්කාලීන කළ කාලයක්ද තිබුණේය. එහෙත්, ඒ ඉතා ටික කාලයකි.

ඇත්තටම කියනවානම් මුල සිටම ඉකොනොමැට්ටා බ්ලොග් ලිපි ලිවුවේ දැන් ලියන ආකාරයටමය. ඒ කියන්නේ, වෙලාවක් ලැබුණු විට ලිපි ගණනාවක් ලිවීමත්, වැඩ වැඩි වූ විට කිසිවක් නොලියා දවස් ගණනක් සිටීමත් මුල සිටම කළ දෙයක් බවය. එහෙත්, සමහර කාල වලදී මෙය පාඨකයින්ට නොතේරුනේ ලිපි පළකලේ ලියන රටාව අනුවම නොවූ බැවිනි. 

ඉහත කී ආකාරයෙන් පිළිවෙලකට ලිපි පළ කරන කාලයේ ඉකොනොමැට්ටා විසින් කළේ ලියන ලිපි ඉදිරි දිනයක පළවන පරිදි පෝලිම්ගත කර තැබීමයි. ඒ නිසා, බොහෝ විට ලියා අවසන් කළ ලිපි තුන හතරක් හෝ ඇතැම් විට හත අටක් ඉදිරියට පළවන්නට නියමිතව පෝලිමේ තිබුණේය. සංචිතයේ ලිපි ප්‍රමාණය අඩු වන විට ඉකොනොමැට්ටා එයට එකවර ලිපි ගණනක් එකතු කළේය.

මේ කියන කාලයේ ඉකොනොමැට්ටාගේ පාඨකයින් වැඩි දෙනෙක් මෙහි පැමිණියේ බ්ලොග් සින්ඩිකේටර් හා බ්ලොග් රෝල් හරහාය. එවැනි තත්ත්වයක් යටතේ පිළිවෙලකට ලිපි පළකිරීමේ කිසියම් උපාය මාර්ගික වාසියක් තිබුණේය. කාලයක් ලිපි පළ නොකරන විට සින්ඩිකේටර් වල හා බ්ලොග් රෝල් වල ඉකොනොමැට්ටාගේ බොජුන්හල පහළට ගොස් නොපෙනී යයි. අනෙක් අතට, එක ළඟ ලිපි දෙකක් පළ කළ විට පළමුවැන්න වෙනුවට දෙවැන්න ආදේශ වන නිසා පළමුවැන්න පාඨකයින්ට මඟ හැරේ. ඒ නිසා, හොඳම උපාය මාර්ගය වූයේ දින 2-3කට වරක් ලිපියක් පළ කිරීමයි.

කෙසේ වුවත්, මේ වන විට ඉහත තත්ත්වය වෙනස් වී තිබේ. දැන් වැඩි දෙනෙකු මෙහි පැමිණෙන්නේ වත්පොත හෝ ගූගල් හරහාය. එසේ පැමිණෙන බොහෝ අය ලිපි එක දිගට පළවන විට අලුත් ලිපි ඇත්දැයි බැලීමට නැවත නැවත මෙහි පැමිණෙති. ලිපි පළ නොවන විට නොපැමිණෙති. මෙහි පළවන ලිපි කියවන්නට කිසියම් අයුරකින් "ඇබ්බැහි වී" සිටින අයට ඉකොනොමැට්ටාගේ අපිළිවෙළ රටාව බාධාවක් වුවත්, ඔවුන් වැඩි දෙනෙක් මෙහි අලුත් ලිපියක් පළවූ විට පසුව හෝ එය කියවති. ඇත්තටම කියනවානම් ඉකොනොමැට්ටාගේ බොහෝ ලිපි ලියූ වහාම කියවිය යුතු ඒවා නොවේ. ඇතැම් ලිපි වල කරුණු වසර කිහිපයකට පසුව කියවූවද ප්‍රශ්නයක් නැති ආකාරයේ ඒවාය. ඒ නිසා, ටික කාලයක සිට ඉකොනොමැට්ටා විසින් කරන්නේ ලියා අවසන් වූ වහාම ලිපි මෙහි පළ කිරීමයි. ලිපි ලියන්නේ ෆෙස්ටිවල් රටාවට නිසා ඒවා පළවන්නේද ෆෙස්ටිවල් රටාවටය.

මේ ෆෙස්ටිවල් රටාව ඉකොනොමැට්ටාගේ බ්ලොග් එකට පමණක් සීමා වුවක් නොවේ. දැන් අමාරුවෙන් තරමක් දුරට වෙනස් කරගෙන සිටියත්, ඉකොනොමැට්ටා කුඩා කාලයේ සිටම වැඩ කළේ මේ ෆෙස්ටිවල් රටාවටය. පාසැල් කාලයේ සාමාන්‍යයෙන් විභාග වලින් හොඳ ප්‍රතිඵල ලැබුණත් එය එසේ වුණේ දිනපතා පිළිවෙලකට එදිනෙදා කළ යුතු වැඩ කොටස කිරීම නිසා නොව විභාගය අත ළඟට පැමිණි විට එක දිගට දින ගණනක් ෆෙස්ටිවල් දමා විභාගයට සූදානම් වීම නිසාය. 

ඉකොනොමැට්ටා ප්‍රථම උපාධිය හදාරන කාලයේ අනුගමනය කළේත් මේ ෆෙස්ටිවල් රටාවමය. ඒ අනුව, වසර පුරා අනෙක් සියළු වැඩ කරමින් සිට විභාග වෙනුවෙන් වැඩ කරන්නට පටන් ගත්තේ අධ්‍යයන නිවාඩු ලැබුණු පසුවය. අධ්‍යයන වැඩ වලට අමතරව අනෙක් පෞද්ගලික කටයුතු කළේද මේ විදිහටමය. හොඳම උදාහරණය ඉකොනොමැට්ටා පේරාදෙණිය සරසවියේ නේවාසිකාගාර වල ජීවත් වෙද්දී රෙදි සේදූ ආකාරයයි.

ඒ කාලයේදීත් අපි අනිත් අයගේ රෙදි සේදුවේ නැතිවාක් මෙන්ම අපේ රෙදි සෝදන්නට වෙනත් අය සිටියේද නැත. අද මෙන්ම එදාත් අප කළේ අපේ රෙදි අපිම සෝදා ගැනීමයි. හැබැයි ඉතින් මේ වැඩේ කළේත් අර පෙර කී ෆෙස්ටිවල් රටාවටමය. 

අඳින්නට සේදූ ඇඳුම් තිබෙන තාක් රෙදි සේදීම පස්සට යයි. අන්තිමේදී ෆෙස්ටිවල් දමා රෙදි හෝදන්නට අතගහන්නේ එළියට බහින්නට සේදූ ඇඳුමක් නැති වන තැනටම වැටුණු පසුවය.

ඔහොම කිවුවාට සේදූ රෙදි නැත්තටම නැති වී ගියාමත් නොවේ. 

එදා මෙන්ම අදත් ඉකොනොමැට්ටා ඇඳුම් ගැන ලොකු සැලකිල්ලක් නැත. දැන් ජීවත් වන රටේත්, කරන රැකියාවේත් ඉකොනොමැට්ටාට ඇති එක් විශේෂ වාසියක් වන්නේ මොන රෙද්දක් ඇඳගෙන ගියත් ප්‍රශ්නයක් නැති වීමයි. 

මෙයින් අදහස් වන්නේ ඉකොනොමැට්ටා ඕනෑම රෙද්දක් ඇඳගෙන වැඩට යන්නට නොපැකිළෙන බව නොවේ. ලොකු තේරීම් නොකළත් ඉකොනොමැට්ටාට ඇඳුම් පිළිබඳ රුචිකත්වයන් තිබේ. ඒ නිසා ප්‍රායෝගිකව සිදුවන්නේ කොයි තරම් ඇඳුම් තිබුණත් බොහෝ විට ඇඳෙන්නේ වඩා කැමති ඇඳුම් කිහිපයෙන් එකක් වීමයි. ඉතිරි ඇඳුම් බොහෝ විට ඔහේ පැත්තක තිබේ.

සරසවියේ හිටි කාලයේ ඉකොනොමැට්ටාට අද තරම් ඇඳුම් නොතිබුණත්, ඒ කාලයේදීත් අඳින්නට එතරම් ප්‍රිය නොකළ ඇඳුම් තිබුණේය. කොහොමටත් ඉතින් අඳිනවා කියා ඕනෑම රෙද්දක් අඳින්නට නුපුළුවන. ඒ නිසා, ඇත්තටම වුනේ මෙසේ අඳින්නට අකමැති ඇඳුම හෝ දෙක අඳින තැනට වැටෙන තෙක් ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි සේදීම ප්‍රමාද වීමයි.

මේ කියන කාලයේදී අප නැවතී සිටියේ පේරාදෙණිය සරසවියේ ජේම්ස් පීරිස් ශාලාවේ දෙවන මහලේ කාමරයකය. නැවතී සිටියේ කියා කිවුවත් ගෙදර ගියේ මාසයකට වරක් පමණ බැවින් ජීවත්ව සිටියේ කියා කීම වඩා නිවැරදිය. ඒ නිසා, රෙදි සෝදා ගැනීම හා වේලා ගැනීම වැනි දේ කරන්නට වුනේ ඕක ඇතුළේමය.

පිටතින් දකින අයෙකුට අසුන්දර දසුනක් විය හැකි වුවත්, නේවාසිකාර කාමරයේ සඳලුතල කොටස ඇතුළේ වැලක් අදින්නට කාටවත් තහනමක් නොතිබුණේය. වැලක් කිවුවේ රෙදි වැලක් ගැනය. ඉකොනොමැට්ටා ෆෙස්ටිවල් දමා සෝදන රෙදි වනන්නට මේ නේවාසිකාගාර කාමරයේ සඳළුතලයේ ගැට ගසා තිබුණු රෙදි වැලද ප්‍රමාණවත් නොවූ අතර, බොහෝ විට එහි කොට බිත්තිය දිගේද රෙදි ඇතිරුණේය. මෙසේ වනන රෙදි වේලෙන්නට දිනක් හෝ දෙකක් ගත වෙයි.

මේ කියන දවසේත් ඉකොනොමැට්ටා ෆෙස්ටිවල් දමා වැල මෙන්ම කොට බිත්තියද පිරෙන්නට රෙදි අතුරා තිබුණු දවසකි. රාත්‍රියේ රෙදි සෝදා වැනීමෙන් පසුව උදේ පාන්දර සඳළුතලයට පිවිසි ඉකොනොමැට්ටාගේ ඇස ගැටුණේ ඉතා සුන්දර දසුනකි. රාත්‍රියේ වැලේ හා බිත්තිය මත වැනූ රෙදි කිසිවකුත් එහි නැත!

මේ හොරා විසින් කලිසම් කමිස පමණක් නොව අඩු වශයෙන් යට ඇඳුම්වත් ඉතිරි කර නොතිබුණේය. ඉකොනොමැට්ටාගේ සරම් කිහිපයෙන් ඉතිරිව තිබුණේ ඇඳගෙන සිටි සරම පමණි. ෆෙස්ටිවල් දමන සමහර දිනවල තුවායක් ඇඳගෙන අන්තිම සරමත් හෝදන නමුත් හොඳ වෙලාවට එදා එසේ කර නොතිබුණු නිසා ඒ සරම හෝ ඉතිරි විය. නැත්නම්, ඉතිරි වන්නේ තුවාය පමණි.

ඉකොනොමැට්ටාට සිදු වූ ඉහත අකරතැබ්බය ඒ දවස් වල පේරාදෙණියේ නේවාසිකාගාර කිහිපයකම ජීවත් වූ සිසුන් ගණනාවක් විසින්ම මුහුණ දුන් අකරතැබ්බයකි. කිසියම් පුද්ගලයෙක් විසින් හෝ පුද්ගලයින් කණ්ඩායමක් විසින් ඒ කාලයේ පේරාදෙණියේ නේවාසිකාගාර වල සිසුන්ගේ රෙදි හොරකම් කිරීම වාර ගණනක් දිගින් දිගටම සිදු විය. මෙය සිදු වුනේ හිතාගන්නටවත් අමාරු ආකාරයකිනි. 

පේරාදෙණිය සරසවිය කියන්නේ අද මෙන්ම එදාත් "මුදා නොගත්" භූමියකි. මෙහි පැමිණ රෙදි හොරකම් කරන්නට සිතන අයෙකු විසින් ගන්නේ සුළුපටු අවදානමක් නොවේ. යම් හෙයකින් මේ හොරකම කරන්නට ගොස් මාට්ටු වුනේනම් රටේ නීතිය ක්‍රියාත්මක වන්නට පෙර කැම්පස් නීතිය ක්‍රියාත්මක වන අතර, සිසුන් සිටි මානසික තත්ත්වය අනුව, හොරාගේ වෘෂණ කෝෂ දෙකවත් ඉතිරි නොවන බව ඉඳුරාම කිව හැකිය. ඒ දවස්වල එසේ හොරා මාට්ටු වූයේනම් නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ඉකොනොමැට්ටාද පෝලිමේ ඉදිරියෙන්ම සිටිය හැකිව තිබුණේය.

කොහොම වුවත් හොරා අහුවුනේ නැත.

ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි නැති වන විටත් අවස්ථා ගණනාවක මෙවැනි හොරකම් සිදුවී තිබුණු බව ඉකොනොමැට්ටා දැන සිටියේය. එහෙත්, ඒ එක්කෝ පළමු මහලේ කාමරයකය. එසේ නැත්නම්, දෙවන මහලේ එක් අන්තයකට වන්නට තිබුණු කාමරයකය. ඉකොනොමැට්ටාගේ කාමරය තිබුණේ දෙවන මහලේ මැද හරියේ නිසා හොරෙකුට එහි ළඟා විය හැකි බවක් පෙනෙන්නට නොතිබුණේය. රෙදි වැනීමේදී එතරම් සැලකිලිමත් නොවුණේ ඒ නිසාය. 

එහෙත්, ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි නැති විය. හොරා අහුවුනේ නැත.

රෙදි නැති වූ පසු ඉකොනොමැට්ටාට සමාජයට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ අපහසුව මෙහි විස්තර කරන්නට යන්නේ නැත. කෙටියෙන් කියන්නට තියෙන්නේ අඳින්නට රෙද්දක්වත් නැති වූ විට පත්වන අසරණ භාවය ගැන ඉකොනොමැට්ටාට පළමෝත අත්දැකීම් ඇති බවයි. ඉන්පසු ඔලුව උස්සන එක ලේසි නැත. කාට වුවත් ඒක එහෙමය.

මෙසේ රෙදි නැති වුනේ ඉකොනොමැට්ටාගේ පමණක් නොවේ. තවත් සිසුන් ගණනකට මේ අකරතැබ්බයට මුහුණ පාන්නට සිදු වූ අතර සමස්තයක් ලෙස සියළුම සිසුන්ට තමන්ගේ රෙදි පරිස්සම් කර ගැනීම ගැන නිබඳ සිතන්නට සිදු විය. සිසුහු  කණ්ඩායමක් ලෙස සාමූහිකව කාල වේලා වෙන් කරගෙන රෙදි හොරා අල්ලන්නට නිදි වැරීම පවා කළත් හොරා අහු වුණේ නැත. 

ඇස් පනා පිටම වාගේ රෙදි හොරකම දිගටම සිදු වුණේය. හොරාව අල්ලන්නට සිසුහු මහන්සි වූහ. එහෙත් හොරා අහු වුනේ නැත. හොරකම දිගටම සිදු වුණේය. හොරෙක් නැතුව හොරකමක් සිදු විය නොහැකි වුවත් හොරා අහු වුණේ නැත. 

තත්ත්වය මෙසේ තිබියදීම අධ්‍යයන වර්ෂය අවසන් වූ අතර ඉකොනොමැට්ටාගේ ඊළඟ නවාතැන වූයේ ජයතිලක ශාලාවයි. මේ ශාලාව පිහිටියේ විද්‍යා පීඨය ඉදිරිපිටය.

පේරාදෙණිය සරසවිය ලංකාවේ රජයේ සරසවි අතරින් වැඩිම නේවාසිකාගාර පහසුකම් ඇති සරසවිය ලෙස සැලකිය හැකි වුවත්, එහිද කාමර පහසුකම් සැපයුම ඉල්ලුමට වඩා බොහෝ අඩුය. ඒ නිසා, තමන් කැමති නේවාසිකාගාරයක කාමරයක් ලබාගැනීම පහසු කටයුත්තක් නොවේ. 

ශිෂ්‍ය සුබසාධනය භාරව සිටි නිලධාරියා විසින් ඉංජිනේරු පීඨ සිසුවෙකුට ජයතිලක ශාලාවේ කාමරයක් වෙන් කිරීමට දැක්වූයේ ඉතා අඩු උනන්දුවකි. ඔහුගේ තර්කානුකූල තීරණයට හේතුව වූයේ ජයතිලක ශාලාව ඉංජිනේරු පීඨයට ඈතින් පිහිටීම හා ඉංජිනේරු පීඨයට ආසන්නව අක්බාර්-නෙල් ශාලාව තිබීමයි. ඒ නිසා, ජයතිලක නේවාසිකාගාරයේ කාමර ලබා දීමේදී ප්‍රමුඛතාවය ලැබුනේ එයට ආසන්නව පිහිටි විද්‍යා පීඨයේ සිසුන්ට හා වෛද්‍ය, දන්ත වෛද්‍ය, කෘෂි විද්‍යා වැනි පීඨ වල සිසුන්ටය.

තමන්ගේ පීඨයට ආසන්නව පිහිටි නේවාසිකාගාරයක නවාතැන් ගැනීම බොහෝ සිසුන්ගේ කැමැත්ත වුවත් වෙනත් ප්‍රමුඛතා ඇති සිසුහු ඕනෑ තරම් සිටිති. එහෙත්, පේරාදෙණි ශිෂ්‍ය නේවාසිකාගාර වලට සිසුන් අනුයුක්ත කිරීම භාරව සිටි නිලධාරියා, මධ්‍යගත සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කරන වෙනත් බොහෝ අය මෙන්ම, සිතා සිටියේ එක් එක් සිසුවාට හොඳම නේවාසිකාගාරය කුමක්ද කියා ඔවුන්ට වඩා හොඳින් ඔහු දන්නා බවයි. මෙය ක්‍රමයේ ප්‍රශ්නයක් මිස ඔහුගේ පෞද්ගලික ප්‍රශ්නයක් නොවේ.

මධ්‍යගත සැලසුම් වලින් පාරිභෝගික ඉල්ලුම නිසි පරිදි නොසැපිරෙන විට තමන්ගේ ප්‍රමුඛ තේරීම ලබා ගැනීම සඳහා පාරිභෝගිකයෝ තමන්ට හැකි දේ කරති. ජනප්‍රිය පාසැල් වලට දරුවන් ඇතුළු කර ගැනීම සඳහා දෙමවුපියන් විසින් දරන විවිධ ප්‍රයත්නයන් උදාහරණ වේ.

ඉකොනොමැට්ටා ඇතුළු ඉංජිනේරු පීඨයේ සුළුතර සිසු පිරිසකට අවසන් අධ්‍යයන වසර අරුණාචලම් හෝ ජයතිලක ශාලා දෙකෙන් එකක නේවාසිකව සිටින්නට අවශ්‍යව තිබුනේය. එහෙත්, ශිෂ්‍ය සුබසාධනය භාරව සිටි නිලධාරියා දැඩි ලෙස කියා සිටියේ එම නේවාසිකාගාර වල දැනට පුරප්පාඩු කිසිවක් නැති බවයි. පෙර වසරේ ජේම්ස් පීරිස් ශාලාව ඉල්ලා සිටි විට අපට ලැබුණේද මෙවැනිම පිළිතුරකි. ඒ නිසා, අපි දෙවන වසරේ සිටියදී සිටම මේ නිලධාරියා සමඟ ගනුදෙනු කර සාර්ථක වූ උපක්‍රමය නැවත වරක් යොදා ගත්තෙමු.

අපේ බලකිරීම නිසාත්, ඉංජිනේරු පීඨ ශිෂ්‍ය සංගමයේ නිලධාරීන් වූ (හා ඒ නිසාම මහා ශිෂ්‍ය සංගමයේ නියෝජිතයින්ද වූ) සිසුන් අපේ කණ්ඩායමේ සිටීමත් නිසා අදාළ නේවාසිකාගාර වල ඇති කාමර ගණන් හා එක් එක් පීඨ වලට අයත් සිසුන් ගණන් පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛණ අපට මේ නිලධාරියාගෙන් ලබා ගත හැකි විය. මේ කටයුත්ත අප දැන් මෙසේ කරන්නේ තෙවන වරටය. පෙර දෙවසරේදීමත් අප මෙය මෙලෙසම කළෙමු. මේ උපක්‍රමය මඟින්, සාමාන්‍යයෙන් නේවාසිකාගාර පහසුකම් නොලැබෙන දෙවන වසරේදීද අපට නේවාසිකාගාර පහසුකම් ලබාගත හැකි විය.

පෙර පළපුරුද්ද නිසා, අදාළ ශාලා වල නේවාසිකව සිටින එක් එක් පීඨ වලට අයත් සිසුන්ගේ එකතුවත්, නේවාසිකාගාරයක ඇති කාමර ගණන එක් කාමරයක සාමාන්‍යයෙන් සිටින සිසුන් ගණනින් වැඩි කළ විට ලැබෙන ගණනත් අතර වෙනසක් ඇති බව සොයා ගන්නට අපට වැඩි වෙලාවක් ගියේ නැත. ජයතිලක හා අරුණාචලම් ශාලා වල ඇති නීත්‍යානුකූල ලෙස නොපිරවූ කාමර පුරප්පාඩු ගණන අපේ කණ්ඩායමට ප්‍රමාණවත් බව අපට පෙනී ගියේය.

කෙසේ වුවද, අදාළ ශාලා වල මේ පුරප්පාඩු තිබෙන්නේ කුමන කාමර වලද යන්න අදාළ නිලධාරියා නොදන්නා බව ඔහු පවසන්නේ ඇත්තටම බවද මේ වන විට අප දැන සිටි නිසා අප විසින් ඊළඟ පියවර කරා යා යුතුය. මේ පුරප්පාඩු සාමාන්‍යයෙන් තිබෙන්නේ හිස් කාමර වල නොවේ. බොහෝ විට සිදු වන්නේ සහකාර නේවාසිකාගාර පාලක කෙනෙකු විසින් පුරප්පාඩු තුනක් ඇති කාමරයකට දෙදෙනෙකු පමණක් අනුයුක්ත කිරීමයි. එසේ කරන ඔහු කාමරයේ පුරප්පාඩුවක් ඇති බව ශිෂ්‍ය සුබසාධන නිලධාරියාට දැනුම් නොදී සිටියි. එවැනි දැනුම් දීමක් නොලැබෙන තාක් සුබසාධන අංශයේ දත්ත අනුව නේවාසිකාගාර වල පුරප්පාඩු නැත.

සහකාර නේවාසිකාගාර පාලකවරුන් විසින් මෙසේ කිරීමට හේතුවක් තිබුණේය. ඒ මේ කාමර වල ඇත්තටම කිසියම් සිසුවෙක් හෝ සිසු පිරිසක් ජීවත් වීමයි. එහෙත්, ඒ නීත්‍යානුකූල ලෙස නොවේ. එවැන්නෙක් එක්කෝ ශිෂ්‍ය දේශපාලනය හෝ වෙනත් කිසියම් පක්ෂයක දේශපාලනය කරමින් වසර ගණනක් තිස්සේ සරසවි ඇතුළේම ජීවත් වන අයෙකි. එසේ නැත්නම්, දේශපාලනය නොවන වෙනත් හේතු මත විභාග දිගින් දිගටම අසමත් වුවත් සරසවිය ඇතුළේම රැඳී සිටින අයෙකි. 

මේ කාණ්ඩ දෙකෙන් කවරකට අයත් වුවත් බොහෝ විට මෙවැනි සිසුවකු ජනප්‍රිය සිසුවෙකු වූ අතර සාමාන්‍යයෙන් කා සමඟත් හොඳින් සිටි අයෙකි. කෙසේ වුවත්, මෙවැන්නෙකු සිටින තැනක් අධ්‍යයන කටයුතු සඳහා සුදුසු තැනක් හෝ පෞද්ගලිකත්වයක් ඇති තැනක් නොවීය. ඒ නිසා, අවස්ථාවක් ලැබුණත් එවැනි කාමරයක සිටින්නට බොහෝ සිසුන් කැමති නොවුණේය. එවැනි විටක එවැනි කාමරයකට අනුයුක්ත කරනු ලබන සිසුවකු බොහෝ විට සහකාර නේවාසිකාගාර පාලක හමු වී වෙනත් කාමරයක් ඉල්ලා සිටී. මෙය දිගින් දිගටම සිදුවන විට එවැනි පුරප්පාඩුවක් නොපුරවා ප්‍රශ්නයෙන් බේරීමට සහකාර නේවාසිකාගාර පාලකවරු පෙළඹුණෝය.

මෙයට තවත් හේතුවක් තිබුණේය. මේ සහකාර නේවාසිකාගාර පාලකවරු බොහෝ විට වසර දෙක තුනකට පෙර උපාධිය ලබාගත් අයයි. ඒ නිසා, ඉහත කී ලෙස නේවාසිකාගාර කාමර වල නීත්‍යානුකූල නොවන ලෙස පැලපදියම් වී සිටි අය ඇතැම් විට ඔවුන්ගේ බැචාලාය. එසේ නැත්නම් යාලුවෝ හෝ ඇතැම් විට සීනියර්ස්ලාය. ඒ නිසා, මේ සහකාර නේවාසිකාගාර පාලකවරුන්ට එවැනි අයෙකුට එරෙහිව ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට උවමනාවක් හෝ ඇතැම්විට ප්‍රායෝගික හැකියාවක් හෝ නොතිබුණේය. නේවාසිකාගාර පාලකවරු ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්යවරුන් වුවත් ඔවුන් විසින් දැරුවේ නාමික තනතුරකි. නේවාසිකාගාර පරිපාලනය සිදුවුනේ ඉහත කී සහකාර නේවාසිකාගාර පාලකවරුන් අතිනි.

දැන් මේ පුරප්පාඩු තිබෙන කාමර සොයා ගැනීම පහසු දෙයක් නොවේ. ඒ සඳහා කාමරයෙන් කාමරයට තට්ටු කර එහි සිටින සිසුන් සමඟ සෘජුව හෝ වක්‍රව කතා කර කරුණු දැනගත යුතුය. මේ අසීරු කාර්යය හරහා එවැනි පුරප්පාඩු ඇති කාමර හඳුනා ගැනීමෙන් පසුව සහකාර නේවාසිකාගාර පාලක හමු වී එම කාමර වල නීත්‍යනුකූලව සිටින සිසුන් ගැන තොරතුරු විමසා සිටිය යුතුය. ඔහුට එවැනි පැහැදිලි කිරීමක් කළ නොහැකිනම් කාමරයේ පුරප්පාඩුවක් ඇති බව පිළිගන්නට සිදුවන අතර ඒ බව තහවුරු කර අදාළ තොරතුරු ශිෂ්‍ය සුබසාධන අංශයට යවන මෙන් ඔහුට බල කරන්නට පුළුවන. එසේ කිරීමෙන් පසුවද ප්‍රමුඛතාවය මත අදාළ කාමර වෙනත් අයෙකුට ලැබෙන්නට ඉඩ තිබෙන නිසා එය වැළැක්වීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ගද කලින්ම ගත යුතුය. අවුරුදු තුනක්ම අපට අවශ්‍ය තැන් වලින් අප කාමර සොයා ගත්තේ මේ සෙල්ලම කිරීමෙනි.

මෙසේ අමාරුවෙන් කාමරයක් ලබාගත්තත් මෙවැනි කාමරයක ජීවත් වීම ප්‍රායෝගිකව කළ නොහැක්කකි. මෙවැනි ඇතැම් කාමරයක, නීත්‍යානුකූල ලෙස නොවූවත්, සිසුහු හතර පස් දෙනෙක්ම සිටියහ. එවැනි තැනක ජීවත් වීම මාර ඇණයක් බව කියන්නට අවශ්‍ය නැත. පසුව වෙනත් කාමරයක් ඉල්ලාගෙන පැමිණියාට ඔහුට කරන්න දෙයක් නැති බව සහකාර නේවාසිකාගාර පාලක විසින් කලින්ම අවවාද කර තිබෙන නිසා ලබාගත් කාමරයෙන්ම ගොඩ යා යුතුය. ටික කාලයක් උත්සාහ කිරීමෙන් පසුව අන්‍යෝන්‍ය හුවමාරු වලට සිසුන් කැමති කරගෙන තැන් තැන් වල කාමර වල වෙනත් අය සමඟ සිටින අපේ කණ්ඩායමට නැවත එකතු වන්නට පුළුවන. එහෙත්, මෙය පහසු වැඩක් නොවේ. බොහෝ විට මෙවැනි කාමර වලදී හමුවන සිසුන් අපට වඩා දරාගැනීමේ ශක්තියක් ඇති ඇම්ඩන්ලා නිසා ඔවුන්ට කාමරය මාරු කිරීමට පෙළඹවීම පහසු නැත. 

හතරවන වසර මුලදී ජයතිලක ශාලාවෙන් හොයා ගත් කාමරයද මේ ජාතියේ කාමරයකි. පළමු මහලේ කැන්ටිම කිට්ටුව තිබුණු මේ කාමරය විද්‍යා පීඨයේ පොදු කාමරයක් වැනිය. වසර හත අටක සිටම සරසවියේ ඉගෙනුම ලබා තිබුණු, බොහෝ විට උපාධි පාඨමාලාව සම්පූර්ණ නොකළ, සිසුන්ගේ සටහන් පොත් මෙන්ම ඇඳුම් පවා මේ කාමරයේ නිරුපද්‍රිතව තිබුණේය. උපාධිය සම්පූර්ණ කර රැකියා විරහිතව සිටි, පෙම්වතිය සරසවි සිසුවියක වීම නිසාත් වෙනත් කරන්නට දෙයක් නැති නිසාත් සරසවිය ආශ්‍රිතවම සිටි සිසුන්ද මේ අතර වූහ. මෙවැනි කාමරයක ජීවත් වෙද්දී දත් බුරුසුව පවා පොදු දේපොළක් වන්නට පුළුවන. අනිත් ඒවා ගැනනම් කියන්නත් දෙයක් නැත.

විද්‍යා පීඨයේ සිසුන් ගණනාවක් ළඟ මේ ජයතිලක කාමරයේ යතුරු තිබුණු නිසා කාමරය වසා තිබීම තේරුමක් නැති දෙයකි. අනෙක් අතට සමහර සිසුන් හා ආදි සිසුන් උදේම කාමරයට පැමිණ කිසිදු ඇහිල්ලක් බැලිල්ලක් නැතිව කාමරයේ ඇති සබන් කෑල්ලක් ගෙන වොෂ් එකක් දමාගෙන, කොණ්ඩය පීරා, ගමන් මල්ලක් එහි දමා පෙම්වතිය බලන්නට යන්නේ නැවත පැමිණෙන විට දොර අගුළු නොදමා තබන මෙන් ඉල්ලීමක් කරමිනි. කොහේ හෝ ගොස් කාමරයට ආපසු එන්නට වැඩිපුර පරක්කු වුනොත්, එන කොට ඇඳේ කවුරු හෝ නිදාගෙනය. අල්ලපු ඇඳේ නිදා සිටින්නේ කලින් දැක නැති අයෙකු බව ඇතැම් විට දැනගන්නට ලැබෙන්නේ උදේ නැගිටින විටය. 

මේ තරම් ජනාකීර්ණ කාමරයටත් රෙදි හොරා ආවේය. ඒ වන විට ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි වරක් නැති වී තිබුණු නිසාත්, මේ දෙවන දිනය ඉකොනොමැට්ටා විසින් ෆෙස්ටිවල් දමා රෙදි සෝදා තිබුණු දවසක් නොවූ නිසාත් එවර ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි නැති නොවුණත්, රෙදි පමණක් නොව බයිසිකලයක් හා ගණක යන්ත්‍රයක් ඇතුළු කාමරයේ සිටි වෙනත් සිසුන්ගේ බඩු රැසක් එවර අතුරුදහන් විය. නැති වුනු බයිසිකලය මුලින්ම කෘෂි විද්‍යා සිසුවෙකුට අයිතිව තිබී කාමරයට උරුමයෙන් හිමිව තිබුණු අයිතිකරුවකු නොසිටි පොදු දේපොලක් විය. හොරා එවර කාමරය ඇතුළටම පැමිණ තිබුණේය. කාමරයේ සිසුහුද නිදා සිටියහ. එහෙත්, හොරා අහු වුණේ නැත.

මෙසේ ජයතිලක ශාලාවේ (කාමරය මාරු කර වෙනත් කාමරයක) සිටියදී පසුව අසන්නට ලැබුණේ පොලීසියට රෙදි හොරාව කොටු වී සිටින බවයි. එහෙත් ඒ පොලීසිය රෙදි හොරකම අල්ලන්නට සිදුකළ විමර්ශනයක් හේතුවෙන් නොව, වෙනත් වරදකට අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණු අයෙකු පාපෝච්චාරණය කිරීම හේතුවෙනි. අනෙක් අතට ඉකොනොමැට්ටා ඇතුළු රෙදි නැති කරගත් කිසිදු සරසවි සිසුවකු විසින් පොලීසියට පැමිණිලි කර නොතිබුණු බැවින් එවැනි විමර්ශනයක් කිරීම සඳහා පොලීසියට හේතුවක්ද නොතිබුණේය.

පොලීසිය විසින් හොරකම් කළ රෙදි සොයාගැනීමෙන් පසුව, හොරාට එරෙහිව නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා රෙදි නැති වූ සරසවි සිසුන්ට පොලීසියට පැමිණ පැමිණිල්ලක් දමන මෙන් මහනුවර ආසන්නව ජීවත් වූ සිසුවෙකු අතේ පොලීසියෙන් පණිවුඩයක් එවා තිබුණත් දන්නා තරමින් කිසිවකු ඒ සඳහා ඉදිරිපත් වූයේ නැත. ඒ නිසා, පොලීසියට රෙදි හොරාට විරුද්ධව චෝදනා ගොනු කරන්නට නොහැකි වූවා විය හැකිය. ඒ නිසා, හොරා නීතිය ඉදිරියේ වරදකරුවකු නොවූවා වන්නටද පුළුවන.

ලංකාවේ විවිධ ආකාරයේ හොරකම් විවිධ මට්ටම් වලදී සිදුවේ. හොරෙක් කියන්නේ මූලික වශයෙන් දේපොළ අයිතිවාසිකම් ගරු නොකරන්නෙකි. වෙනත් රටවලද හොරු සිටිති. අඩුම වශයෙන් ඇමරිකාව හා ලංකාව ගැන මගේ පෞද්ගලික සංසන්දනාත්මක අත්දැකීම වන්නේ ලංකාවේ ජීවත් වන්නේනම් හැම මොහොතේම හොරු ගැන ඇස ගසාගෙන සිටින්නට වන බවයි. සුදු රෙදි හොරු හා සිවුරු හොරු පමණක් නොව තවත් විවිධ වර්ග වල ආවේණික හොරුන්ගෙන් ලංකාව ස්වයංපෝෂිතය. ඇමරිකාවේත් හොරකම් සිදුවුවත්, මෙහි ජීවත් වීමේදී ලංකාවේදී මෙන් හැම මොහොතකම හොරු ගැන සිතමින් පරීක්ෂාවෙන් සිටීම අවශ්‍ය නැත.

හොරකම් නිසා මිනිස්සු විශාල ලෙස පීඩාවට පත් වෙති. ඉකොනොමැට්ටාගේ රෙදි නැති වූ දිනයේ ඉකොනොමැට්ටා පත් වූ අසරණ භාවය මෙන්ම ඉන් පසුව මුහුණ දුන් එවැනි අවස්ථා ගණනාවක සිටි මානසිකත්වය ඉකොනොමැට්ටාට අමතක නැත. හොරකමක් සිදුවී කාලයක් ගත වූ පසු හොරා අල්ලාගෙන දඬුවම් දීමෙන් හැම විටම වින්දිතයාගේ හානිය පූරණය වන්නේ නැත. රෙදි හොරාට එරෙහිව ඉකොනොමැට්ටා පොලීසියට පැමිණිලි කළේනම් දින ගාණක් උසාවියේ රස්තියාදු වීමෙන් පසුව ඉකොනොමැට්ටාට නැති වූ ඇඳුම් ටික ලබාගත හැකිවන්නට ඉඩ තිබුණේය. එහෙත්, ඒ වන විට ඉකොනොමැට්ටා රෙදි නැති වීමේ හානිය විඳ, ප්‍රශ්නයට මුහුණ දී එය විසඳාගෙන අවසන්ය. ඒ වන විට, පරණ රෙදි වලින් ඉකොනොමැට්ටාට වැඩක් නොතිබුණේය. 

නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම මඟින් හොරකම් යම් තරමකට පාලනය කළ හැකි වුවත් මිනිසුන්ට හොරකම් කිරීමට ඇති ස්වභාවික පෙළඹුම කාලයත් සමඟ පරිණාමය වීමෙන්ම අඩු විය යුත්තකි. මිනිසුන් අනෙක් අයගේ දේපොළ අයිතිවාසිකම් වලට ගරු කරන්නට පුරුදු වන තරමට හොරකම් කරන්නට ඇති ස්වභාවික පෙළඹුමද අඩු වේ. හොරකම් අඩුවීමත්, දේපොළ අයිතිවාසිකම් ගැන ඇති සැලකිල්ල වැඩි වීමත් රටකට ඉදිරියට යන්නට උදවු වේ.

(Image: https://www.rodalesorganiclife.com/home/organic-way-dry-your-clothes)

Saturday, March 18, 2017

අහසේ ලෝකය හා පොළොවේ ලෝකය

මිනිසුන් වන අපේ ලෝක දැක්ම සකස් වන්නේ අපේ දැනුමට සාපේක්ෂවය. අපේ දැනුම අපට ලැබෙන්නේ මූලිකවම අපේ ඉන්ද්‍රියයන් විසින් අපේ මොළයට ලබා දෙන සංඥාවන් හා අපේ මතකයේ තැන්පත්ව ඇති "පැරණි දැනුම" පාදක කරගෙන  අපට අළුතෙන් ලැබෙන සංඥා විශ්ලේෂණය කරමින් අපේ පැරණි දැනුම යාවත්කාලීන කිරීම යන ක්‍රියාවලිය හරහාය.

මිනිස් සත්ත්වයාට ඉන්ද්‍රියයන් කිහිපයක්ම තිබුණත් බොහොමයක් මිනිසුන්ට මේ ඉන්ද්‍රිය අතරින් ප්‍රධානම ඉන්ද්‍රිය වන්නේ පෙනීම හා අදාළ ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියයි. අපේ ඇස් අප රවටන බව අප සිතන්නේ කලාතුරකිනි. අපේ අනෙකුත් ඉන්ද්‍රියයන් ගැන අප විශ්වාසය තබන්නේ ඊට වඩා අඩුවෙනි.

පෙනීම හා අදාළ ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියෙන් පසුව දෙවන තැන ගන්නේ ස්පර්ශය හා අදාළ ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියයි. මිනිසාගේ ලෝක දැක්ම සකස් කිරීමට ස්පර්ශය හා අදාළ ඉන්ද්‍රිය පද්ධතියද විශාල දායකත්වයක් ලබා දේ. පෙනෙන බොහෝ දේ ස්පර්ශ කර බැලීමට අපට සහජ (පරිණාමීය) ආශාවක් තිබේ.

භෞතික මිනිස් සිරුර තුළින් "පුද්ගලයෙකු" බිහිවීමේ ක්‍රියාවලියේ මූලික අදියරක් වන්නේ පෙනීම ලබා දෙන සංඥාවන් හා ස්පර්ශය (සිරුරු අවයව චලනය) හා අදාළ සංඥාවන් සම්බන්ධීකරණය කරගැනීමට (hand-eye coordination) මොළය පුහුණු කිරීමයි. මේ සංඥාවන් දෙක හොඳින් සම්බන්ධීකරණය කරගැනීමට සාපේක්ෂව ඉතිරි ඉන්ද්‍රිය පද්ධතීන් වෙතින් ලබා දෙන සංඥාවන් සම්බන්ධීකරණය කර ගැනීම අපට අපහසු නැත. නැත්නම් එතරම් වැදගත් නැත.

මගේ ඇඟිලි යතුරු පුවරුවේ කිසියම් අකුරක් ස්පර්ශ කරන මොහොතේ එහි ඇත්තේ මා ඒ මොහොතේ දකින අකුරම නොවේනම් මා අපහසුතාවයට පත්වන නමුත් රූපවාහිනියේ පෙන්වන ටෙලි නාට්‍යයක රූප හා හඬ අතර සුළු එහෙත් හඳුනාගත හැකි තරමේ පරතරයක් තිබීම එතරම්ම ප්‍රශ්නයක් නොවේ. අකුණක් දකින්නට පෙර අකුණු හඬ ඇසීම කොහෙත්ම ප්‍රශ්නයක් නොවේ. ඒ දෙක සම්බන්ධීකරගෙන එක් සිදුවීමක් ලෙස ප්‍රත්‍යක්ෂ කර ගැනීමට අපේ පරිණාමීය ක්‍රියාවලිය තුළ අපි පුහුණු වී නොසිටිමු.

වසර දහස් ගණනකට පෙර සිට මිනිසුන් දුටු ලෝකයේ ප්‍රධාන කොටස් දෙකක් තිබුණේය. ඒ අහසේ ලෝකය හා පොළොවේ ලෝකයයි. අහසේ ලෝකයේ ඇති දේ දැකිය හැකිය. එහෙත් ස්පර්ශ කළ නොහැකිය. පොළොවේ ලෝකයේ ඇති දේ දකිනවාට අමතරව ස්පර්ශ කර අවබෝධ කර ගැනීමටද පුළුවන.

අපේ ශරීර අවයව, අපට අයත් භාණ්ඩ, වෙනත් මිනිසුන් හා සතුන්, අප අවට පරිසරය ආදිය අයත් වුණේ පොළොවේ ලෝකයටය. ඉර, හඳ, තාරකා ආදිය අයත් වුණේ අහසේ ලෝකයටය. ඔලිම්පස් හෝ හිමාල කඳු පන්ති වැනි වලාකුළු වලට උඩින් පෙනුණු, මිනිසාට ළඟා වීම පහසු නොවූ කඳු පංති අයත් වුණේද අහසේ ලෝකයටය. මේ දෙක අතරමැද වූ, අහසේ ලෝකයට හා පොළොවේ ලෝකයට හවුලේ අයත් වුණු සීනායි හා ශ්‍රීපාද කඳු වැනි එතරම්ම උස් නොවූ කඳුද නොතිබුණා නොවේ.

අහසේ ලෝකයේ රිද්මයක් තිබුණේය. රටාවක් තිබුණේය. ඉතා පැහැදිලි පිළිවෙලක් තිබුණේය. මේ රිද්මය, රටාව හෝ පිළිවෙළ මිනිස් ජීවිත කාලයක් තුළ හෝ මිනිස් ජීවිත කාල සියගණනක් තුළ වුවද පැහැදිලිව පෙනෙන අයුරින් වෙනස් වුණේ නැත. අද අප දකින අහස වසර දසදහසකට පෙර අපේ මුතුන් මිත්තන් දුටු අහසට වඩා විශාල ලෙස වෙනස් නැත.

පොළොවේ ලෝකයේත් රිද්මයක් තිබුණේය. රටාවක් තිබුණේය. එහෙත් ඒ රිද්මය අහසේ ලෝකයේ තරම් පැහැදිලි රිද්මයක් නොවීය. අහසේ ලෝකයේ රිද්මය මෙන් නොව, පොළොවේ ලෝකයේ රිද්මය මුළුමනින්ම නොවූවත් මිනිසුන්ට ටිකෙන් ටික වෙනස් කරන්නට පුළුවන් විය. මේ ක්‍රියාවලියේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අද අප දකින පොළොවේ ලෝකය වසර දහසකට, දෙදහසකට හෝ පන්දහසකට පෙර අපේ මුතුන් මිත්තන් දුටු පොළොවේ ලෝකයට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් වී තිබේ.

පොළොවේ ලෝකය මිනිසාට ස්පර්ශ කළ හැකි වුවත්, පාලනය කළ හැකි වුවත් එය මුළුමනින්ම සිය අණසකට යටත් කරගැනීමට ඔවුන්ට නුපුළුවන් විය. අහසේ ලෝකයට පොළොවේ ලෝකය මත විශාල බලපෑමක් කළ හැකි විය. පොළොවේ ලෝකයට ආලෝකය ලැබුනේ අහසේ ලෝකයේ වූ ඉරෙනි. ඉර නැති විට ආලෝකයද නොවීය. අහසේ ලෝකයට අයත් වූ ඉර ස්පර්ශ කිරීමට හෝ පාලනය කිරීමට පොළොවේ ලෝකයේ සිටි මිනිසුන්ට නොහැකි විය. පොළොවේ ලෝකයේ කලින් කලට රටාවකට මෙන් ආ වැසි, ගං වතුර, නියඟ ආදියද පොළොවේ ලෝකයේ විසූ මිනිසුන්ට පාලනය කළ නොහැකි විය.

අහසේ ලෝකය පාලනය කළ නොහැකි වුවත් අහසේ ලෝකය තේරුම්ගත් මිනිසුන්ට අහසේ ලෝකයේ සිදුවන දේ පුරෝකථනය කරන්නට පුළුවන් විය. ඉර නොපෙනෙන රාත්‍රී කාලයේ ඉර තිබෙන තැන පොළොවේ ලෝකයේ මිනිසුන්ට නොපෙනුණේය. එහෙත්,  ඒ ගැන ප්‍රවාද ගොඩ නැඟූ මිනිසුන්ට එය ඇති තැන ගණනය කරන්නටත්, ඒ අනුව පසුදින නැවත ඉර දකින්නට ලැබෙන මොහොත නිවැරදිව කියන්නටත් හැකි විය.

ඉර, හඳ, තාරකා අහසේ පෙනෙන විටත්, නොපෙනෙන විටත් ඒවා අහසේ ඇති තැන කියන්නට මෙන්ම "අනාගතයේ" ඒවා දකින්නට ලැබෙනු ඇති තැන් හා වේලාවල් හරියටම කියන්නට හැකි වීම මිනිස් දැනුමේ සුවිශේෂී සන්ධිස්ථානයකි. මේ දැනුම හරහා මිනිසුන්ට අනාගතය දකින්නට හැකිවිය. ඒ අතරම, මේ දැනුම සමාජයක සියළු දෙනාගේම පොදු දැනුමක් නොවූ නිසා අහසේ ලෝකය සමඟ ගනුදෙනු කළ හැකි සුවිශේෂී පිරිසක් පොළොවේ ලෝකයේ මිනිසුන් අතරින් බිහිවිය.

පොළොවේ ලෝකයේ පැවති ඇතැම් රටාවන් පුරෝකථනය කිරීම එතරම්ම පහසු නොවීය. එහෙත්, පොළොවේ ලෝකයට වැසි, ගංවතුර හා නියඟ ආදිය ඇතිවන රටාව අවබෝධ කරගැනීමේ වටිනාකම ඉතා විශාල විය. පොළොවේ ලෝකයේ දිගුකාලීන නිරීක්ෂණ අනුව පෙනී ගියේ පොළොවේ රිද්මයත් අහසේ රිද්මයත් අතර සමානකම් ඇති බවයි. පොළොවේ ලෝකයේ කාලගුණ රටා අහසේ ලෝකයේ චලන රටා සමඟ කිසියම් අයුරකින් සම්බන්ධ විය.

අහසේ ලෝකය හා පොළොවේ ලෝකය අතර සම්බන්ධතා අවබෝධ කරගැනීමෙන් පසු අහසේ ලෝකය ගැන හදාරන්නට මිනිසාට වූ උනන්දුව තවත් වැඩි විය. ඒ, අහසේ ලෝකය තේරුම් ගැනීමෙන් පොළොවේ ලෝකය තේරුම් ගැනීමටද, පොළොවේ ලෝකයේ අනාගතය දැකීමටද හැකි වීමයි.

අහසේ ලෝකයත් පොළොවේ ලෝකයත් අතර පැවති ඇතැම් සම්බන්ධතා ඇත්තටම හේතුඵල සම්බන්ධතා (causal relationships) වුවත්, හැම සම්බන්ධතාවක්ම එවැනි එකක් නොවීය. ඇතැම් සම්බන්ධතා හේතුඵල සම්බන්ධතා නොවූ  සහසම්බන්ධතා (associations) පමණක් විය. ඒ නිසා, මේ දෙවන වර්ගයේ සම්බන්ධතා පාදක කරගත් පුරෝකථන පළමු වර්ගයේ ඒවා මෙන් ටක්කෙටම හරි ගියේ නැත.

අහසේ අනාගතය "සිදුවිය යුතු පරිදි" හැමවිටම ගලාගියත්, පොළොවේ අනාගතය හැමවිටම "සිදුවිය යුතු පරිදි" සිදු වුණේ නැත.  උදාහරණයක් ලෙස තරු රටා අනුව වැස්ස ලැබිය යුතු අවස්ථා බොහොමයකදීම පොළොවේ ලෝකයට වැස්ස ලැබුණේය. එහෙත් හැම අවස්ථාවකදීම එය එසේ වුණේ නැත. මෙය මිනිසුන් තේරුම් ගත්තේ පොළොවේ ලෝකයේ කිසියම් වරදකින් සිදුවන දෙයක් ලෙසිනි.

පොළොවේ ලෝකයේ ඇතැම් වැරදි වලට පොළොවේ ලෝකයේ දඬුවම් ලැබුණේය. ඒ දඬුවම් දීමට පොළොවේ ලෝකයේ දඬුවම් දෙන්නෝ සිටියහ. පොළොවේ ලෝකයේදී, දඬුවම් දෙන්නා සතුටු කිරීමෙන් ඇතැම් විට දඬුවමින් මිදෙන්නට හැකි විය.

මිනිසා තමන් නොදන්නා දේ තේරුම් ගන්නේ තමන් දන්නා දේ ඇසුරිනි. දඬුවම් ලැබේනම් වරදක් වී තිබිය යුතු අතර, දඬුවම් දෙන්නෙක්ද සිටිය යුතුය. මේ දඬුවම් දෙන්නා පොළොවේ ලෝකයේ පෙනෙන්නට නැත්නම්, අහසේ ලෝකයේ සිටිනවා විය හැකිය. අහසේ ලෝකයේ සිටිනු ඇතැයි සිතිය හැකි මේ දඬුවම් දෙන්නා සතුටු කිරීමෙන් ඇතැම් විට දඬුවමින් මිදෙන්නට හැකි වන්නට පුළුවන.


(Image:http://webpage.pace.edu/nreagin/f2005ws267/amyching/stepmother.html)

Saturday, February 18, 2017

ත්‍රිත්ව කාර්ය වාහන


පසුගිය 2016 වසර අවසානය වන විට ලංකාවේ මුළු වාහනගහණය 6,795,469 ක් විය. මෙයින් 54.4%ක් එනම් 3,699,630ක් මෝටර් සයිකල් වූ අතර තවත් 16.42%ක් එනම් 1,115,987ක් ත්‍රිරෝද රථ විය. ඒ අනුව, ජනගහණයෙන් දහසකට වාහන 327ක් තිබුණත් එයින් 178ක් මෝටර් සයිකල්ද තවත් 54ක් ත්‍රිරෝද රථද වූ අතර ට්‍රැක්ටර් හා ට්‍රේලර්, ලොරි හා බස්ද ඇතුළුව ඉතුරු වාහන තිබුණේ ජනගහණයෙන් දහසකට 95ක් පමණි.

කුඩා රටක් වන ලංකාවේ වාහන ඕනෑවට වඩා ඇති බව ඇතැම් අය සිතති. මෙසේ සිතන බොහෝ අය දැනට තමන් සතුව අඩු වශයෙන් මෝටර් සයිකලයක්වත් ඇති අයයි. මේ සිතුවිල්ලට හේතුවන්නේ පාරේ ඇති වාහන තොගය නිසා තමන්ට වාහනයක් තිබුණත් බොහෝ වෙලාවක් මහමඟ රස්තියාදු වෙන්නට සිදුවන නිසා වන්නට පුළුවන. මෙසේ සිතන අය අතර දැනට තමන් සතු කිසිදු වාහනයක් නැති අයද සිටින්නට පුළුවන.

වාහනයක් ගැනීම යනු තමන් සතු
වාහනයක් නැති අයගේ සිහින අතර උඩින්ම තියෙන සිහිනයකි. වඩා හොඳ වාහනයක් ගැනීම දැනට වාහනයක් තියෙන බොහෝ දෙනෙකුගේ සිහිනයකි. මෝටර් සයිකල්, ත්‍රීවීල්, පොඩි කාර්, ලොකු කාර්, ලොකුම කාර් යනු බොහෝ දෙනෙකුගේ සිහින දිගුවන පිළිවෙළයි. මෙසේ වාහන ගන්නා බොහෝ දෙනෙකු එය කරන්නේ කල්බදු වැනි ක්‍රමයකින් මූල්‍ය පහසුකමක් ලබා ගනිමිනි. මෙවැනි මූල්‍ය පහසුකම් වෙනුවෙන් ලංකාවේදී ගෙවිය යුතු පොලිය සැලකිය යුතු ලෙස විශාලය. එහෙත්, වෙනත් දේ කැප කරමින් වාහන සිහිනය සැබෑ කර ගැනීම සඳහා බොහෝ දෙනෙකු නොපැකිළෙති.

ලංකාවේ වාහන වැඩි බව සිතන්නේ මේ වාහන සිහිනය තුළ ජීවත් වන අයමය. එසේනම්, වාහන වැඩි වී ඇත්තේ තමන් හැර වෙනත් අය වාහන මිල දී ගැනීම නිසාය. ඒ නිසා, වාහන වැඩිවීම නිසා ඇති වන ප්‍රශ්න අඩු කරන්නට වෙනත් අය වාහන ගැනීම වැළැක්විය යුතුය.

ලංකාවේ වාහන මිල දී ගන්නා බොහෝ දෙනෙක් එසේ වාහන මිලදී ගන්නේ "තමන්ගේ" සල්ලි වලිනි. මේ සල්ලි ලැබෙන්නේ මූල්‍ය ආයතනයකින් විය හැකි වුවත් අවසාන වශයෙන් පොලියත් සමඟ මුල් මුදල ආපසු ගෙවන්නට සල්ලි හම්බ කරන්නේ වාහන සිහින දකින මේ මිනිස්සුන්මය. ඒ වෙනුවෙන් වෙනත් දේවල් කැප කරමින් මේ පිරිස් තමන් මහන්සියෙන් උපයන සල්ලි වැය කරන්නේ වාහනයක හිමිකරුවෙකු වීමෙන් ලැබෙන මුදල් හෝ මුදල් නොවන වාසි වාහනය වෙනුවෙන් කැප කරන වෙනත් දේ වලට වඩා ඔවුන් අගය කරනා නිසාය.

ඇතැම් අය හිතන්නේ ලංකාවේ අධික වාහන ඉල්ලුමට හේතුව පොදු ප්‍රවාහනයේ ඇති දුර්වලතා බවයි. පොදු ප්‍රවාහන සේවාවන්හි ඇති අඩුපාඩු වාහන ඉල්ලුමට බලපාන නමුත් එය එකම හේතුව නොවේ. වාහන ගෙදර තියාගෙන එදිනෙදා ප්‍රවාහන අවශ්‍යතා සඳහා පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිතා කරන විශාල ලාංකිකයින් පිරිස විසින් පෙන්වා දෙන්නේ ඔවුන් වාහන ගන්නේ ප්‍රවාහන අවශ්‍යතාවය සඳහා පමණක් නොවන බවයි. වාහනයක මූලික කාර්යය මඟී හා භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය වුවත් ලංකාවේ වාහන මිල දී ගන්නා බොහෝ දෙනෙකු මීට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් තවත් අවශ්‍යතාවයන් දෙකක්ද වාහන මඟින් සපුරා ගනිති.

ලංකාවේදී තමන් සතු වාහනය යනු සමාජ ධුරාවලියේ තමන් සිටින තැන පිළිබඳ සංකේතයකි. මෝටර් සයිකල්, ත්‍රීවීල්, පොඩි කාර්, ලොකු කාර්, ලොකුම කාර් ලෙස ධුරාවලිගත වන්නේ කිසියම් පුද්ගලයෙකු මේ ධුරාවලිය තුළ සිටින ස්ථානයයි. ඒ නිසා, ධුරාවලියේ උඩට යන්නට වඩා හොඳ වාහනයක් අවශ්‍ය වේ.

කෙසේ වුවද, මෙහි තවත් අවුලක් තිබේ. මූලික අවශ්‍යතාවය මඟී හා/හෝ භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය පමණක්නම් ඊළඟ අදියරේ වාහනයක් මිල දී ගත් විට ප්‍රශ්නය විසඳේ. එහෙත්, අවශ්‍යතාවය වන්නේ සමාජ ධුරාවලිය තුළ තමන් සිටින ස්ථානය ඉහළට  ගැනීමනම් තමන් ඊළඟ අදියරට යාම පමණක් ප්‍රමාණවත් නැත. අනෙත් අය එම අදියරට පැමිණීම වැළැක්වීමද අවශ්‍ය වේ. ත්‍රීවීල් පදින සියල්ලන්ම කාර් ගත් විට තමන් කාර් එකක් ගැනීම තව දුරටත් විශේෂ දෙයක් නොවේ. අන්තිමට සමාජ ධුරාවලියේ තමන් සිටින්නේ කලින් සිටි තැනමය. ලංකාවේ වාහන වැඩිය යන අදහස අවිඥානකවම එන්නේ මේ මනෝභාවයත් සමඟය.

ලාංකිකයෙකු වාහනයක් මිලදී ගැනීමට යොමුවන අනෙක් කරුණ වන්නේ ලංකාවේදී වාහනයක් යනු හොඳ මූල්‍ය ආයෝජනයක් වීමයි. ලංකාවේ ආයෝජන වෙළදපොළ (කොටස් වෙළඳපොළ හා රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් වෙළඳපොළ) රටේ බොහෝ දෙනෙකුගෙන් දුරස්ථ සීමිත පිරිසකගේ ක්‍රීඩා භූමියකි. දිගටම පවත්වා ගන්නා රාජ්‍ය අයවැය හිඟයත්, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දිගින් දිගටම පිරිහෙන විණිමය අනුපාතිකයත්, තනිකරම වාගේ ආයනයනික භාණ්ඩයක් වන වාහන මිල ඒවා නිෂ්පාදනය කරන රටවල මුදලින් සාපේක්ෂව ස්ථාවරව තිබීමත්, වාහන අලුත්වැඩියා කටයුතු කරන ශ්‍රමිකයින්ගේ ගාස්තු සාපේක්ෂව අඩු වීමත් නිසා ලාංකිකයෙකු මිල දී ගන්නා වාහනයක වෙළඳපොළ වටිනාකම අඩුවන්නේ ඉතා සෙමිනි. ඇතැම් විට මිල
වැඩි වන අවස්ථාද තිබේ. පසුගිය වසර කිහිපය තුළ වාර්ෂිකව ලංකාවේ අළුතින් ලියාපදිංචි කර ඇති වාහන ප්‍රමාණය වෙනස් වී ඇති ආකාරය පරික්ෂා කළ විට බොහෝ දෙනෙකු ආයෝජනයක් ලෙස සලකා වාහන මිලදී ගන්නේය යන කරුණ තහවුරු කර ගන්නට පුළුවන.

රටේ විදේශ විණිමය අනුපාතිකය මහ බැංකුවේ මැදිහත් වීමෙන් ස්ථාවරව තබාගත් වසර වලදී වාහන මිලදී ගැනීම වැඩි වී ඇත්තේ සෙමිනි. විණිමය අනුපාතිකය පහල වැටුණු 2009, 2013 වැනි වසර වලදී වාහන ඉල්ලුමද අඩු වී ඇත. අනෙක් අතට රටේ  විනිමය අනුපාතිකය නිදහස් කෙරෙන විට හෝ එවැනි අපේක්ෂාවන් වැඩිවන විට වාහන මිලදී ගැනීම් විශාල ලෙස ඉහළ යයි. බදු ප්‍රතිපත්ති වෙනස්කම් වැනි වෙනත් හේතුද තිබුණත්, වසර ගණනකට පසු විණිමය අනුපාතිකය නිදහස් කෙරුණු 2015 වසරේදී වාහන මිලදී ගැනීම් පෙර වසරට වඩා විශාල ලෙස ඉහළ යාමටද, ඊට පෙර 2012දී රුපියල සැලකිය යුතු ලෙස අවප්‍රමාණය වන්නට ආසන්න කාලයේදීද වාහන ඉල්ලුම විශාල ලෙස වැඩි වන්නටද හේතුවුණේ මේ ආයෝජන අවශ්‍යතාවයයි.

මේ කරුණු අනුව, ලංකාවේදී මෝටර් සයිකල් හා ත්‍රිරෝද රථ වල සිට සියළුම වාහන ත්‍රිත්ව කාර්ය වාහනයි. පළමුව, මේ වාහන මඟී හා භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය සඳහා යොදාගත හැකිය. දෙවනුව, ඒවා සමාජ ධුරාවලිය පවත්වාගැනීමට උදවු කරයි. තෙවනුව, වාහන යනු බොහෝ දෙනෙකුට මූල්‍ය ආයෝජනයකි. ඒ නිසා, මෙයින් එක් අවශ්‍යතාවයක් සඳහා පමණක් ආදේශකයක් වන පොදු ප්‍රවාහන සේවා දියුණු කළ පමණින් ලංකාවේ වාහන සඳහා ඇති ඉල්ලුම අඩු නොවනු ඇත.

Saturday, September 24, 2016

බවලත්තු හොයන බලවත්තු

දේශපාලන, ව්‍යාපාරික, වෘත්තීය, මිලිටරි හා කලා ක්ෂේත්‍ර ඇතුළු බොහෝ ක්ෂේත්‍ර වල සිවිල් බලයක් ගොඩ නඟාගෙන සිටින පුද්ගලයින්ගේ විවාහ සංස්ථාවෙන් පිට අනිසි සබඳතා ගැන තොරතුරු වරින් වර කරලියට පැමිණේ. එසේ නොපැමිණියද, මෙවැනි 'ලොක්කන්' බොහෝ දෙනෙකු මලින් මලට පියඹා තුඩින් තුඩග රොන් ගැනීම සිය ජීවිතයේ ප්‍රමුඛ කාර්යයක් බවට පත් කරගෙන සිටින බව බොහෝ දෙනෙකුට රහසක් නොවේ.

ලංකාවේදීනම් මෙවැනි හැසිරීම් සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි සිවිල් බලයක් ඇති ලොක්කන්ගේ වෘත්තීය ජීවිතය අවදානමට ලක් නොකරයි. ඒ නිසා, එවැනි චර්යාවන් පාලනය කිරීමට විශාල පෙළඹුමක් ඇති නොවීම පුදුම සහගත දෙයක් නොවේ.

ඇමරිකාවේදී මෙවැනි සිදුවීම් මෙවැනි 'ලොක්කෙකුගේ' වෘත්තීය ජීවිතය අවදානමෙහි හෙලීමේ වැඩි සාපේක්ෂ ඉඩකඩක් තිබේ. එහෙත්, එවැනි තත්ත්වයක් යටතේ වුවද තහනම් රස සොයමින් අන් මල් වල රොන් ගන්නට පෙළඹෙන්නෝ නොඅඩුය.

බිල් ක්ලින්ටන් හා මොනිකා ලෙවින්ස්කි ගැන නොදන්නා අය ඇත්නම් ඒ ඉතා අඩුවෙනි. ලෝක බැංකු සභාපතිව සිටි පෝල් වුල්ෆොවිට්ස්ට සිය තනතුරෙන් ඉල්ලා අස් වීමට බල කෙරුණු ශාහා රිසා සමඟ වූ සම්බන්ධතාවයද බොහෝ දෙනාට අමතකව තිබිය නොහැකිය. ව්‍යාපාරික ලෝකයෙහි, හැව්ලට්-පැකාර්ඩ්හි හිටපු ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී මාක් හර්ඩ් මෙන්ම, බෝයිංහි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී වූ හැරී ස්ටෝන්සයිපර්ටද රස්සා නැති කරගන්නට වුනේ මෙවැනිම අනියම් සම්බන්ධතා නිසාය. මේ කිසිවකු මේ අවදානම් නොදත්තෝ නොවූහ. එසේනම්, ඔවුන් අනියම් සබඳතාවක් වෙනුවෙන් මෙසේ සිය වෘත්තීය  අනාගතයම පරදුවට තබන්නට තරම් 'මෝඩ වෙන්නේ' ඇයි?

පළමුව, අප විමසා බැලිය යුත්තේ මෙය ඇත්තටම සිවිල් බලවතුන්ගේ සුවිශේෂී චර්යාවක්ද යන්නයි. ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයෙකුගේ මෙවැනි චර්යාවක් ගැන සමාජ ජාල වල පුවතක් සංසරණය වන බොහෝ විට දක්නට ලැබෙන සුලභ ප්‍රතිචාරයක් වන්නේ මෙවැන්නකි.

"දැන් ඕක ලොකු ප්‍රශ්නයක් වෙලා තියෙන්නේ xxx කරපු නිසා. ඕක සාමාන්‍ය කෙනෙක් කළානම් කවුරුවත් කතා කරන්නෙවත් නැහැ."

ඇත්තටම මෙතැන තියෙන්නේ සිවිල් බලවතුන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිත හාරා ඇවිස්සීමට සාමාන්‍ය පුද්ගලයින්ට ඇති කුතුහලය නිසා ජනමාධ්‍ය මඟින් එවැනි සිද්ධීන්ට වැඩි ප්‍රචාරයක් දීම නිසා ඇති වන තත්ත්වයක්ද?

නෙදර්ලන්තයේ ටිල්බර්ග් හා ග්‍රොනින්ගන් සරසවි වල ජොහිස් ලැමර්ස් ඇතුළු පර්යේෂණ කණ්ඩායමක් විසින් 2010දී පලකළ පර්යේෂණ පත්‍රිකාවකට අනුව මෙය එවැනි තත්ත්වයක් නොවේ. වෘත්තිකයින් 1,561 දෙනෙකු යොදාගෙන සිදු කළ මේ පර්යේෂණයෙන් පෙනී යන්නේ සිවිල් බලය වැඩිවන තරමට අනියම් සම්බන්ධතා සඳහා වන පෙළඹුම වැඩි වන බවයි. එහෙම වෙන්නෙ ඇයි?

මේ සඳහා පරිනාමීය මනෝවිද්‍යාවෙහි පැහැදිලි කිරීමක් තිබේ. පරිනාමීය මනෝවිද්‍යා විශ්ලේෂනයක් බොහෝ විට පදනම් වන මූලික ගොඩනැඟුම් වලින් එකක් වන්නේ වර්ගයා බෝ කිරීමේ කාර්යයහිදී ස්ත්‍රීන් හා පුරුෂයන් අතර ඇති ජීවවිද්‍යාත්මක හැකියාවන්ගේ අසමමිතියයි.

නිවුන් දරු උපත් සිදු නොවුවහොත්, ගැහැණියකට සාමාන්‍යයෙන් දස මසක් තුළ එක් දරුවෙකුට වඩා බිහිකළ නොහැක. දරුවෙකු පිළිසිඳගත් තැන් සිට එම දරුවා බිහිවන තුරුත්, තවත් කෙටි කාලයක් යන තුරුත් නැවත දරුවෙකු බිහි කිරීමට දායක වීමට ඇයට ජීව විද්‍යාත්මක බාධාවක් තිබේ. ඒ නිසා, ප්‍රශස්ත තත්ත්වයන් යටතේ වුවත් ගැහැණියකට සිය ජීවිත කාලය තුළ දරුවන් සියයකට වඩා බිහි කිරීමේ ජීව විද්‍යාත්මක හැකියාව නොගිණිය හැකි තරම් කුඩාය. දැනට පවතින වාර්තා අනුව මෙතෙක් වැඩිම දරුවන් ගණනක් බිහි කර ඇති ෆියදෝර් වසිලියෙව්ගේ පළමු බිරිඳ විසින් බිහිකර ඇති දරුවන් ගණන 69කි. ගැහැණියක ලිංගික සබඳතා පවත්වන සහකරුවන් ගණන කොපමණ වැඩි වුවද මේ සීමාව ඉහළ නොයයි.

පිරිමින් හා අදාළව ඇත්තේ මෙයට වඩා බොහෝ වෙනස් තත්ත්වයකි. පිරිමියෙකුට අවශ්‍ය පමණ ලිංගික සහකාරියන් සිටීනම් දිනකට දරුවන් ගණනාවක් වුවද බිහි කිරීමේ හැකියාව තිබේ. දරුවන් සියය ඉක්මවා බිහිකළ පිරිමින් ගැන වාර්තා සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් තිබේ. මොරොක්කෝවේ ඉස්මයිල් ඉබන් ශරීෆ් විසින් අඩු වශයෙන් දරුවන් 867 දෙනෙකුද, ජෙන්ගීස් ඛාන් විසින් දරුවන් 1000-2000 අතර ප්‍රමාණයක්ද බිහි කිරීමට දායක වී ඇත. මේ ජීව විද්‍යාත්මක වෙනස ගැහැණුන් හා පිරිමින්ගේ ඇතැම් චර්යාත්මක වෙනස්කම් පැහැදිලි කරයි.

වෙනත් ඕනෑම සතෙකුට මෙන්ම මිනිසෙකුටද සිය වර්ගයා වැඩි වැඩියෙන් බෝ කිරීම සඳහා ස්වභාවික ජීව විද්‍යාත්මක තෙරපුමක් තිබේ. එය ජාන වලින්ම එන්නකි. පිරිමියෙකුට මෙය වඩාත්ම සාර්ථක ලෙස කළ හැක්කේ හැකි පමණ කාන්තාවන් සමඟ කැමැත්තෙන් හෝ බලහත්කාරයෙන් ලිංගිකව එක් වීමෙනි. එහෙත්, ඒ සඳහා අවශ්‍ය පමණ සහකාරියන් නොමැති නිසා පිරිමින්ට අනෙක් පිරිමින් සමඟ තරඟ කිරීමට සිදුවේ.

ඉතිහාසයේ වැඩි කාලයක් සහකාරියන් ලබා ගැනීමේ තරඟයෙන් ජයගත්තේ ශරීර ශක්තියෙන් වැඩි අයයි. මේ නිසා ශරීර ශක්තිය වැඩි, උස මහත පිරිමින්ට දරුවන් හදන්නට එතරම් ශරීර ශක්තියක් නැති පිරිමින්ට වඩා වැඩි අවස්ථාවන් ලැබුණේය. ඒ නිසා කාලයත් සමඟ උස මහත පිරිමින්ගෙන් පැවතෙන්නෝ වැඩි වූහ. සාමාන්‍යයෙන් පිරිමින්ට වඩා ගැහැණුන් උසින් අඩු මේ නිසාය.

යම් ගහණයක සිටි ශක්තිමත් පිරිමි ගැහැණුන් හා එක්වූයේ හැමවිටම ඔවුන්ගේ කැමැත්තෙන්ම නොවේ. මෙය බොහෝ විට බලහත්කාරයෙන්ද සිදු විය. පිළිසිඳ ගැනීම සිදු වූයේ කැමැත්තෙන් එක්වීමෙන් වුවද, නොවුවද ගැබ්බර වන කාන්තාවකට දරුවා බිහි කර ලොකු මහත් කරන්නට සිදු වූ නිසා ස්ත්‍රී දූෂකයින්ගේ ජාන ගහණයෙන් ඉවත් නොවීය. ඒ නිසා, අඩු වැඩි වශයෙන් අප සියල්ලෝම ස්ත්‍රී දූෂකයන්ගෙන් පැවතෙන්නෝය.

ඉහත ප්‍රවාදය අනුව, මිනිස් ගහණයක තිබිය යුත්තේ කුකුළු කොටුවක වැනි තත්ත්වයකි. එය එසේ නොවී එක් සහකරුවෙකු සමඟ කුටුම්භයක් හදන තැනකට මිනිසුන් යොමු වුණේ ඇයි?

පිරිමින් හා අදාළ තත්ත්වය ඉහත පරිදි වුවත් ගැහැණුන් සම්බන්ධව එය එසේම නොවීය. සහකරුවන් වැඩි වූ පමණින් ගැහැණුන්ට ඉහත ආකාරයේ වාසියක් නොලැබේ.

පිරිමියෙකු විසින් ගැහැණියක ගැබ්බර කිරීමෙන් පසු ඔහුගේ කාර්යය අවසන් වුවද ඇයගේ කාර්යය එතැනින් අවසන් නොවේ. ඇගේ ජාන ඉදිරියට ගෙන යා හැක්කේ මේ කළලය ප්‍රවේශම් කරගෙන, නිරෝගී දරුවෙකු බිහි කර එම දරුවා දරුවන් බිහි කරන තෙක් රැක ගත හැකි වුවහොත් පමණි.

මේ තත්ත්වය පිරිමින්ටද අදාළ වුවත් එය බලපාන්නේ එකම අයුරින් නොවේ. ගැබ්බර කළ කාන්තාව නිරෝගී දරුවෙකු බිහි නොකළහොත් ඔහුගේ ආන්තික පිරිවැය විනාඩි පහක දහයක කාලයයි. එහෙත්, ගැහැණියට එය වසරක පමණවත් කාලයකි. ඒ නිසා, ගැබ්බර වූ පසු ගැබ රැක ගැනීමට ගැහැණියකට ඇති උවමනාව පිරිමියෙකුට නැත.

දරුවෙකු සැදීමේ ජීව විද්‍යාත්මක කාර්යයේදී ගැහැණියක ගෙවන මිල පිරිමියෙකු ගෙවන මිලට වඩා ඉතාම විශාලය. ඒ අතරම, සහකරුවන් තෝරා ගැනීමේ තරඟයෙන් ජය ගන්නා පිරිමින්ට සිය ජාන ඉදිරියට ගෙන යන්නට විශාල ඉඩකඩක් ඇතත් මේ තරඟයෙන් පැරදෙන බොහෝ පිරිමින්ට සිදු වන්නේ සහකාරියන් නොමැතිව වේලෙන්නටය. මෙවැනි තත්ත්වයක් දෙපාර්ශ්වයකටම වාසි සලසන ගණුදෙනුව
ට ඉඩකඩ සලසයි.

සහකාරියන් සඳහා ඇති ඉල්ලුම තරමට සැපයුමක් නැති නිසා ගැහැණුන්ට මිල ඉහළ දැමීමේ හෙවත් ගණන් ඉස්සීමේ හැකියාවක් තිබේ. මේ අනුව, ගැහැණිය පිරිමියාට මිලක් නියම කරයි. ඒ සිය දරුවා ලොකු මහත් කර ගැනීමට උදවුවකි. එසේ වැඩිපුර උදවු කරන, ගැහැණියට වැඩි සම්පත් සැපයීමේ හැකියාවක් ඇති පිරිමින්ට දැන් සහකාරියන් සොයා ගැනීමේ වැඩි අවස්ථා හිමි වේ.

කෙසේ වුවද, මෙතැනදීත් වැඩි අවස්ථා ඇත්තේ වඩා ශක්තිමත් පිරිමින්ටය. ඔවුන්ට දඩයම් කිරීමේ හෝ වෙනත් අයුරකින් සම්පත් ජනනය කිරීමේ හැකියාව වැඩිය. ඒ නිසා, ඔවුන්ට සහකාරියන් වැඩි ගණනක් හිමි වේ. නමුත්, සහකාරියන් ගණන වැඩි වෙද්දී සීමිත සම්පත් ප්‍රමාණය වැඩි දෙනෙකු අතර බෙදන්නට සිදුවන නිසා සහකාරියන් අසීමිත ලෙස වැඩි කර ගැනීමේ හැකියාවක් නැත. මේ හේතුවෙන්, වැඩි උසමහත නැති පිරිමින්ටත් සහකාරියක් සොයා ගැනීමට යම් ඉඩකඩක් සැලසේ.

කෙසේ වුවද, අවසාන වශයෙන්ද තමන් සතු සහකාරියන් ගණනින් පිරිමියා තෘප්තිමත් වීමක් සිදු නොවේ. සම්පත් හිඟය ඔහුව එතැනට තල්ලු කරයි. බොහෝ පිරිමින්ට වෙන්නේ තමන්ගේ සහකාරිය රැක ගැනීම සඳහා ඇයට විශ්වාසවන්තව සිටීමටය. වැඩිපුර හොයන්නට ගියොත් තියෙන එකත් නැති කර ගන්නට සිදු වේ.

ක්‍රීඩා, කලා, ව්‍යාපාරික හෝ දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයකින් ඉදිරියට ගොස්  'පොරක්' වූ විට මේ අවදානම අඩුය. සම්පත් හිඟයක් නැති නිසා සහකාරියන් සොයා ගැනීම අපහසු නැත. ඒ නිසා තියෙන එක නැති වීමේ අවදානමක්ද නැත. ජෝහිස් ලැමර්ස් ඇතුළු පිරිස පෙන්වා දෙන පරිදි, සිවිල් බලවතුන් අනියම් සබඳතා වලට පෙළඹෙන්නේ මේ අවදානම ඉතා අඩු බවට ඔවුන් තුළ ආත්ම විශ්වාසය තහවුරු වී ඇති බැවිනි.

එසේනම්, ඉහත ආත්ම විශ්වාසයේ හා එයට පාදක වන සිය සිවිල් බලයේත් පදනම වන සිය වෘත්තීය ජීවිතයේ අනාගතය පවා කැප කර මෙවැනි සබඳතා සඳහා යොමු වන්නේ ඇයි?

මේ සඳහාද සරල පිළිතුරක් තිබේ. මිනිස්සු සිවිල් බලය ගොනු කර ගැනීමට උත්සාහ කරන්නේම සම්පත් සීමාවන් ඉක්මවා වැඩි සහකාරියන් පිරිසක් ඇසුරු කිරීමට ඇති ජීව විද්‍යාත්මක පෙළඹුම නිසාය. එසේනම්, ඉතා මහන්සියෙන් ගොඩ නඟා ගත් මේ  සිවිල් බලය යොදා ගත යුත්තේ වෙන මොන කෙහෙම්මලකටද?


(Image: www.youtube.com)

Saturday, September 17, 2016

ඉංග්‍රීසි බෙහෙත් හා සිංහල බෙහෙත්

මා මගේ ජීවිතයේ මුල් මාස දෙක තුන ගත කර ඇත්තේ මගේ මවගේ මහ ගෙදරයි. මේ නිවස පිහිටියේ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයක වුවත් ඒ හේතුවෙන් මේ නිවස 'ග්‍රාමීය පසුගාමිත්වයේ ගිලී තිබුණු' නිවසක් ලෙස හැඳින්විය නොහැක්කකි. පසුගිය අඩ සියවස තුල ලෝකය හා සමාජය කිසියම් දියුණුවක් ලබා ඇතැයි සලකනවානම් එසේ සැලකීමට යොදාගන්නා බොහෝ නිර්ණායක අනුව, මගේ මවගේ මහගෙදර විසූවෝ ඉදිරිගාමීහුය. හැටේ දශකයේදී සිසේරියන් සැත්කමක් මඟින් මා මෙලොව එළිය දැකීම මෙන්ම තිහේ දශකය මුල මගේ මව රෝහලක උපත ලැබීමද ඒ කාල වකවානුවලදී ගැනුණු ඉදිරිගාමී පියවර ලෙස සැලකිය හැකිය.

මා කුඩා කළ මගේ මවගේ මහගෙදර මෙන්ම අපේ ගෙදරත් බිත්ති වල ප්‍රථමාධාර පෙට්ටි සවි කර තිබුණේය. මේවා ඇතුළේ  ජෙන්සන් වයලට්, හයිඩ්‍රජන් පෙරොක්සයිඩ්, ගෝස් රෝල් හා ප්ලාස්ටර් වැනි බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වලදී යොදාගන්නා දේවල් රැසක් තැන්පත් කර තිබුණේය. අප කුඩා කාලයේ තුවාලයක් කර ගත් විට වහාම එය විෂබීජ නාශකයකින් පිරිසිදු කර බෙහෙත් දැමීමේ මූලික දැනුම මගේ මවගේ සොහොයුරු සොහොයුරියන් කාටත් වගේ තිබුණේය. මගේ මවගේ පියා හැමදාම වාගේ හවසට පරීක්ෂණ නලයකට මුත්‍රා සාම්පලයක් දමා එයට තවත් මොනවාදෝ එකතු කර අමුතු ලාම්පුවකට අල්ලා රත් කරමින් පාට වෙනස් වනවාදැයි බැලූ අතර, එසේ කළේ දියවැඩියාවෙන් පෙළුණු ඔහුගේ සීනි පරීක්ෂා කිරීම සඳහා බව අපි දැන සිටියෙමු. මෙවැනි තත්ත්වයක් පැවතියද එවකට අපේ විස්තෘත පවුලේ කිසිදු සාමාජිකයෙකු හෝ සාමාජිකාවක සෞඛ්‍ය සේවයට සම්බන්ධ රැකියාවක නිරතව සිටියේද නැත.

අපේ මවු පාර්ශ්වයේ අය මෙසේ 'ඉදිරිගාමී' වූයේ ඔවුන් ලොකු සල්ලිකාරයන් වූ නිසා නොවේ. ඉඩකඩම් හා දේපල හිමිකාරිත්වය අතින් වඩා ඉදිරියෙන් සිටි මගේ පියාගේ මහගෙදර ඒ කාලයේම පැවතුණේ මෙවැනිම තත්ත්වයක් නොවේ. කෙසේ වුවද, එවැනි 'ඉදිරිගාමී' තැනක සිටි අපේ ගෙදර හෝ මගේ මවගේ මහගෙදර උදවිය වුවද ඒ කාලයේ හැම ලෙඩකටම බටහිර ප්‍රතිකාර ගත්තේ නැත. අර මා කිවූ ප්‍රථමාධාර පෙට්ටි ඇතුළේද පෙර කී 'ඉංග්‍රීසි බෙහෙත් බඩු' වගේම හදිසි අජීර්ණයකට දෙහි ඇඹුලෙන් දිය කර බොන්නට සුදු ගුලි වැනි දේද තිබුණේය.

මේ කාලයේ ඇතැම් අය 'ජීවිතේට ඉස්පිරිතාලෙකට ගිහින් නැති' බව කිවුවේ මහත් ආඩම්බරයෙනි. පොලීසියකට, උසාවියකට යාම වගේම ඉස්පිරිතාලෙකට යාමද ඒ කාලයේ නම්බුකාර දෙයක් ලෙස සැලකුණේ නැත. 'ඉස්පිරිතාලෙකට යන්න තරම් මට ඇති ලෙඩක් නෑ' කියා බොහෝ දෙනෙක් කිවුවේ රෝහල්ගත වීම මාරාන්තික ලෙඩක් ඇති අය විසින් පමණක් කළ යුතු දෙයක් ලෙස සලකමින් මෙනි.

ඒ කාලයේ අපේ ගමේ ඇතැම් ගෙවල් වල අයට මෙන් අපේ ගෙදර අයට බටහිර ප්‍රතිකාර අසාත්මික නොවූවත්, ඔය කාලයේ අපේ ගෙදර අයගේත් අදහස වුණේ ඇතැම් ලෙඩ වලට බටහිර වෙදකම හරියන්නේ නැති බවයි. ඒ නිසා, එවැනි ලෙඩක් හැදුණේනම් ඔවුන් ප්‍රතිකාර ගැනීමට ඉඩ තිබුණේ දේශීය වෛද්‍යවරයෙකුගෙනි. මෙසේ දේශීය ප්‍රතිකාර වඩා සාර්ථක ලෙස සැලකුණු රෝග ලැයිස්තුවේ කැඩුම් බිඳුම්, සර්ප දෂ්ඨ, අංශභාගය, පිස්සු බලු රෝගය ආදිය උඩින්ම තිබුණේය.

ගමේ හෝ ගමෙන් පිට විසූ දන්නා හඳුනන වයස්ගත අයෙකු මැරෙන්නට 'පණ අදින' බවට අවුරුද්දකට කිහිප වරක් අපට ආරංචි ලැබුණේය. මේ 'පණ ඇදිල්ල' දවස් දෙක තුනක සිට සතියක් දෙකක් දක්වා කල් ගත් දෙයකි. ඒ වගේ වෙලාවට ඒ ගෙවල් වල කිසිවකු එවැනි රෝගීන් රෝහල් වෙත රැගෙන ගියේ නැත. ඒ මැරෙන්න යන ලෙඩාට තවත් වද දෙන්නට අවශ්‍ය නැති බව කියමිනි. බොහෝ දෙනෙකුට ඕනෑ වුණේ එවැනි කෙනෙකුට 'මැරෙන්න කලින් බත් කටක් කවන්නට', 'වතුර ඩිංගක් පොවන්නට' හෝ එයත් කළ නොහැකිනම් 'දොඩම් ඉස්ම ඩිංගක්වත් තොලේ ගාන්නට'ය.

කුඩා කාලයේදී අපට පණු අමාරුවට 'ඇන්ටිපා' වැනි බටහිර බෙහෙත් මෙන්ම 'කළුදුරු අටවගේ කසාය' වැනි සිංහල බෙහෙත්ද ලැබුණේය. මේ ගැන 'දන්නා කියන' අයගේ මතය වුණේ ඇන්ටිපා වලට පණුවන් හැලෙන බවත්, සිංහල බෙහෙත් වලින් කරන්නේ පණුවන් 'හීන් කිරීම' පමණක් බවත්ය. හරියට කෑම දිරවන්නටනම් බඩේ පණුවන් යම් ප්‍රමාණයක් සිටීමද අවශ්‍ය කරුණක් නිසා නිතර ඇන්ටිපා බී බඩේ පණුවන් වඳ කර ගැනීම සුදුසු නැත.

කෙසේ වුවද, අපට වරින් වර ඉංග්‍රීසි පණු බේත් ලැබුණේය. වයස අවුරුදු තුන හතරක් වූ කාලයේ එසේ පණු බේත් පානය කළ ඇතැම් දවසකට අප මළපහ කළේ මිදුලේ හබරල කොළයකටය. වැඩිහිටියෙකු විසින් මේ මළ ඉවත් කළේ කෝටුවකින් අවුස්සා  පණුවන් සිටියේද නොසිටියේද යන්න පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුවය.

ඇන්ටිපා වුවද, කළුදුරු අටවගේ කසාය වුවද අපට පෝය දවස්වල දුන්නේ නැත. ඒ, පෝය දවසට පණුවන් මැරීම හෝ පණුවන්ට වදදීම නුසුදුසු නිසාය. එහෙත්, අපේ පවුලේ ඇතැම් වැඩිහිටියන් පෝය දිනවල අටසිල් හෝ දසසිල් සමාදන් වූ අතර ඒ අයගේ බඩවල්වල සිටි පණුවන්ට පෝය දවසට බඩගින්නේ ඉන්නට වීම ගැන ඒ කාලයේ මට පැහැදිලි පිළිතුරක් නොලැබුණේය. පාතරාසය සඳහා කිසියම් කැඳ වර්ගයක් පිළියෙළ කෙරුණු දවසටනම් අපට නොවරදවා හකුරු කෑල්ලක් හෝ මීපැණි ටිකක්ද ලැබුණේය. ඒ බඩේ සිටින කැඳ නොබොන පණුවෙකු වෙනුවෙනි. පැණිරස දෙයක් නොලැබුණහොත් කෝපයට පත්වන මේ පණුවා බඩවැල් හපා කන්නට පුළුවන.

බඩේ පණුවන් සිටිය යුතු කතාව කෙසේ වුවත් ඊට සංකල්පීය ලෙස සමාන කතාවක් මම පසු කාලයක ඉගෙන ගත්තෙමි. ඒ ආහාර මාර්ගයේ ආම්ලිකතාවය අවශ්‍ය මට්ටමේ පවත්වා ගැනීම සඳහා ආහාර මාර්ගය ආශ්‍රිතව වසන ඇතැම් බැක්ටීරියාවන්ගෙන් සිදුවන කාර්ය භාරයයි. එක දිගට ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ගන්නා විට මෙවැනි හිතකර බැක්ටීරියාවන්ද විනාශ වීම නිසා ආහාර මාර්ගයේ ආම්ලිකතාව ඉහළ යාම හා තුවාල ඇති වීමත්, ඒ හේතුවෙන් අධික පාචනය හා මළ සමඟ ලේ පිටවීමත් දක්වා තත්ත්වය උග්‍ර වීමත් සිදුවිය හැකිය.


මෙවැනි තත්ත්වයක් ඇති වීම වලක්වා ගැනීම සඳහා කළ හැකි එක් දෙයක් වන්නේ ආම්ලිකතාවය නිසි මට්ටමේ පවත්වාගැනීම මඟින් කෑම දිරවීමට උදවු වන එවැනි හිතකර බැක්ටීරියා ආහාර මාර්ගයට නැවත එකතු කිරීමයි. යෝගට් හා මීකිරි ආදියේ ඇති ලැක්ටෝබැසිලස් කාණ්ඩයේ බැක්ටීරියා හා වෙනත් ඇතැම් කිරි නිෂ්පාදන වල ඇති බිෆිඩොබැක්ටීරියම් කාණ්ඩයේ බැක්ටීරියා 'බඩේ තිබිය යුතු' මෙවැනි හිතකර බැක්ටීරියා සඳහා උදාහරණයි. මේ කාණ්ඩ වල සජීවී බැක්ටීරියා අඩංගු 'ප්‍රෝබයෝටික්ස්' ද කලක සිට වෙළඳපොළේ අළෙවි කෙරේ.

ලෙඩ ගැන මෙන්ම ප්‍රතිකාර ක්‍රම ගැනද දැනුම කාලයත් සමඟ අළුත් වේ. මේ දැනුම සමාජයේ විවිධ ස්ථර වෙත සම්ප්‍රේෂණය වන්නේ එකම වර නොවේ. වෛද්‍ය සේවා සඳහා ඇතිවන ඉල්ලුමේ ස්වභාවය තීරණය වන්නේ ලෙඩ හා ප්‍රතිකාර ක්‍රම ගැන දැනුම  පොදු සමාජය වෙත සම්ප්‍රේෂණය වී ඇති තරම අනුවය. 

මීළඟ ලිපිය: අක්ෂි වෛද්‍ය විශේෂඥ ගල්පියද්දේ මද්දුං අප්පෝ

(Image: http://www.canadianfamily.ca/parents/health-and-fitness/fine-balance/)

Friday, August 26, 2016

කිකිළිද? බිත්තරේද?


පිරුණු කළේ දිය නොසැලෙන බව සිංහල ප්‍රස්තා පිරුළකින් කියවේ. මෙයින් මතු කරන මුඛ්‍ය අදහස වෙනකක් වුවත් දැනුම එකතු කරගෙන, දැනුමෙන් පිරිපුන් වූවන් අගය කිරීමක්ද මේ ප්‍රස්තා පිරුළේ තිබේ. තවත් ප්‍රස්තා පිරුළකින් කියවෙන්නේ පෙරළෙන ගලේ පාසි නොබැඳෙන බවයි. මෙහි අදහස වෙනස් නොවන දැනුමෙහි අගය කාලයත් සමඟ ක්ෂය වන බවයි.

අපේ කළගෙඩි හිස්ව තබා ගන්නවාට වඩා වැඩි වැඩියෙන් පුරවා ගැනීම හැම අතින්ම හොඳය. එහෙත්, කළේ කටටම පුරවාගෙන එලෙසම තබා ගැනීමේද ලොකු අවුලක් තිබේ. එසේ කළ විට, එහි අළුතින් තවත් යමක් දමන්නට ඇති ඇති අවස්ථාව අපට අහිමි වේ. මෙසේ ඉඳහිටවත් වතුර මාරු කරගත්තේ නැත්නම් කළේ වතුර පල් වී ගඳ ගසන්නට ගනී. ඇතැම් විට ඒ ගඳ අහල පහළින් යන අයටත් දැනෙන්නට පුළුවන.

අපට ඉගෙන ගන්නට ඇති ලොකුම බාධාවක් වන්නේ අළුත් දැනුම ලබා ගැනීමට ඇති ඉඩ ප්‍රස්තා නැති කමට වඩා අප දැනටමත් 'දන්නා' දේ වලින් අපේ ඔළු ගෙඩි පිරී තිබීමයි. ඒ නිසා මෙසේ අප දන්නා දේ ගැනද ඉඳහිට හෝ පසු විපරමක් කිරීම වැදගත්ය. එසේම, කලින් කලට අපේ පවතින දැනුමෙන් කොටසක් ඉවත් කිරීමද (unlearning) දැනුම එකතු කරගැනීම මෙන්ම වැදගත් දෙයකි. කුඩා කාලයේදී (අපේ මනස විසින් 'මා' නමැති ඉපදෙන හා මැරෙන පුද්ගලයා මැවීම සම්පූර්ණ කරන තුරු) මෙය සැලකිය යුතු ගැටළුවක් නොවේ. මේ කාලයේදී, අපේ කළයේ මැටි වේලී නැති නිසා වැඩිපුර වතුර වැටෙන කොට කලයේ පරිමාව තරමක් ලොකු කරගන්නට වුවත් බැරි නැත. එහෙත්, මේ අයුරින් ටික ටික වතුර පුරවා ගනිමින් කාලය ගෙවද්දී, එක්තරා අවස්ථාවක අපට 'කළය පිරී ඇති බව' දැනෙන්නට පුළුවන. අවුල පටන් ගන්නේ එදාය!

බොහෝ කලක් තිස්සේ මා මෙසේ 'දැනගෙන සිටි' බව සිතා සිටි දෙයක් වූයේ පහත ප්‍රශ්නය හා ඒ ප්‍රශ්නයට පැවති සම්මත විසඳුමයි.

"ඉස්සෙල්ල හැදුනේ කිකිළිද? බිත්තරේද?"

මෙතැන බිත්තරේ යන්නෙන් අදහස් වෙන්නේ කටුසු බිත්තරයක් හෝ වටු බිත්තරයක් වැනි ඕනෑම බිත්තරයක් නොවේ. කිකිළියක විසින් දමන බිත්තරයකි.

බිත්තරයක් දමන්නට කිකිළියක සිටිය යුතුය. එහෙත්, ඒ කිකිළිය හැදෙන්නටනම් බිත්තරයක් තිබිය යුතුය. මේකේ කෙළවරක් නැත. අගක් මුලක් නැත. ඒ නිසා, මේ ප්‍රශ්නයට තර්කානුකුල උත්තරයක් නැත. මේ ප්‍රශ්නය හා මේ ප්‍රශ්නයට උත්තරයක් නැති බව මා 'දැන ගත්තේ' වයස අවුරුදු හතරක් හෝ පහක් වන කාලයේදී විය යුතුය. ලෝකයේ සිදුවන බොහෝ දේ මට 'හරියටම' 'දැනගතහැකි බව' මම ඒ කාලයේදී විශ්වාස කළෙමි. දැනුමෙහි ඇති සාපේක්ෂ බව හා ඒ නිසාම දැනුමෙහි ඇති අවිනිශ්චිත බවත්, දැනුම හා විශ්වාස අතර ඇති වෙනස හා සම්බන්ධතාවය ගැන මා අද 'දන්නා' හා විශ්වාස කරන දේ ඒ කාලයේදී දැන නොසිටියෙමි. 

ඇතැම් ආකෘතීන්හි ප්‍රශ්න වලට උත්තර නොමැති බවට මා දැන සිටි හොඳම උදාහරණයක් වූයේ "ඉස්සෙල්ල හැදුනේ කිකිළිද? බිත්තරේද?" යන්නයි. මේ ප්‍රශ්නයට නිවැරදි පිළිතුර 'කිකිළිය' හෝ 'බිත්තරය' යන්න නොවන බව මම ඉතා මෑතක් වන තුරුම විශ්වාස කළෙමි.

මගේ ඉහත විශ්වාසය මත පදනම්ව, ඉතා මෑත දිනක මගේ දරුවෙකුගේ ගැටළුවකට මගේ පිළිතුර ඔහුට විස්තර කිරීමේ ප්‍රවේශයක් ලෙස මම ඔහුගෙන් මේ ප්‍රශ්නය ඇසුවෙමි.

"ඔයාට පුළුවන්නනම් කියන්න ඉස්සෙල්ල හැදුනේ කිකිළිද? බිත්තරේද?"

කොල්ලා කල්පනාවට වැටෙනු ඇතැයි මම සිතුවෙමි. එහෙත්, එය එසේ සිදු නොවීය.

"බිත්තරේ!"

උත්තරය ප්‍රශ්නය ඇසූ පමණින්ම ඇවිත් ඉවරය. මා එක්වරම හිතුවේ මේ පිළිතුර දුරදිග නොසිතා දුන් පිළිතුරක් බවයි.

"කොහොමද ඔයා එහෙම කියන්නේ?"

"කාලෙකට කලින් කුකුළෝ හිටියේ නැහැ. හිටියේ කුකුළන්ගේ පූර්වජයින් වන මූල-කුකුළන් (proto-roosters) විතරයි. මූල-කිකිළියකගේ බඩේ බිත්තරයක් හැදුණා. ඒක මූල-කුකුළෙකු විසින් සංසේචනය කළා. කෙසේ වුවත්, අළුත් ජනිතයෙක් බිහිකිරීම සඳහා මේ මූල-කුකුළාගේත් මූල-කිකිළියගේත් ජාන එක් වීමේදී කිසියම් විකෘතියක් (mutation) සිදුවුනා. ඒ නිසා, මේ මූල-කිකිළිය දැමූ බිත්තරයෙන් එළියට ආවේ දැන් අප දකින විදිහේ කිකිළියක්!"

මෙය මා ඔහුගෙන් බලාපොරොත්තු වූ පිළිතුරක් නොවීය. ඔහුගේ විශ්ලේෂණ හැකියාව ඒ වෙලාවේ මාව විමතියට පත් කළේය. කෙසේ වුවද, මේ ලිපිය ලිවීම පටන් ගැනීමට මොහොතකට පෙර අන්තර්ජාලය පිරික්සීමේදී මා දුටුවේ මේ පිළිතුර අන්තර්ජාලයේ සටහන්ව ඇති පිළිතුරක් බවයි. ඇතැම් විට ඔහු මෙය අන්තර්ජාලයෙන් දැක තිබුණා විය හැකිය.

කෙසේවුවද, වැදගත් කරුණනම් කිකිළිද බිත්තරයද ප්‍රශ්නයට විකල්ප පිළිතුරක් සොයන්නට මා මෙතෙක් නොපෙළඹුනේ ප්‍රශ්නයට පිළිතුර මා දැන සිටි බව මා විශ්වාස කළ නිසාය.

***
මගේ ඉහත ප්‍රශ්නයට මගේ දරුවා දුන් පිළිතුර අඩු වශයෙන් ඒ මොහොතේ මා අමන්දානන්දයට පත් කළ 'නිවැරදි' පිළිතුරකි. කෙසේවුවද, මේ පිළිතුර නිවැරදි පිළිතුරක් වන්නේ ඔහුගේ දැනුමට සාපේක්ෂවය. ඔහු 'දන්නා' හා විශ්වාස කරන පරිණාමවාදයට අනුව, එක්වරම මූල-කිකිළියක විසින් දමන බිත්තරයකින් ඒ මූල-කිකිළියට මෙන්ම බිත්තරය සංසේචනය කළ මූල-කුකුළාටද වඩා වෙනස් අළුත් සතෙකු වන අප දන්නා කුකුළෙකු බිහි විය හැකිය.

මගේ දරුවා පරිණාමවාදය විශ්වාස කරයි. ඔහු මේ වන තුරු පාසැලේදී පරිණාමවාදය ඉගෙනගෙන නැත. ඒ පිලිබඳ ඔහුගේ දැනුම ඔහුගේ ස්ව-කැමැත්තෙන් බාහිරව ලබාගත් දැනුමකි. පරිණාමවාදය විශ්වාස කරන්නට ඔහුට පාසැලේදී හෝ නිවසේදී කිසිවකු කිසිම බලකිරීමක් කර නැත. පරිණාමවාදය ගැන මෙන්ම ලෝකයේ ප්‍රධාන ආගම් හා දර්ශන ගැනද ඔහු කියවා ඇත. ඒ කියවා ඇත්තේද විෂය බාහිර කියවීම් වශයෙනි. එහෙත්, මේ ආගම් හා දර්ශන වල කියැවෙන පරිණාමවාදය හා ගැටෙන්නේයැයි ඔහු සිතන ඇතැම් දේ වෙනත් බොහෝ අය විශ්වාස කරන බව ඔහු දන්නා නමුත් ඔහු විශ්වාස නොකරයි. එය තනිකරම ඔහුගේ තෝරා ගැනීමකි.

මෙහි යම් දුරකට මාධ්‍ය මඟින් පතුරුවන දැනුම් ආධිපත්‍යයේ බලපෑම තිබීමේ ඉඩක් ඇතත්, මාධ්‍ය වල ඇති තොරතුරු වලින් තමන්ට අවශ්‍ය දේ නිදහසේ තෝරාගැනීමට ඔහුට පුළුල් ඉඩකඩක් තිබීමත්, ඔහු එසේ කිරීමත් සැලකූ විට මේ ඉඩකඩ විශාල නැත. මා මගේ වයස දහයක් හෝ එකොළහක් වූ කාලයේදී කොවූර්ගේ පොත් දෙකක් කියවූ පමණින් 'බොක්කෙන්ම' හේතුවාදියෙක් වූයේත්, අඥෙයවාදියෙකු ලෙස වෙනස් වන තුරු එතැන් සිට වසර හයක් පමණ සමාජ ක්‍රියාකාරකම් වලදී කෙසේ වුවත් මගේ පෞද්ගලික විශ්වාස තුළ හේතුවාදියෙක් ලෙස සිටියේත්, නිවසේදීත්, පාසලේදීත්, දහම් පාසලේදීත් කොවූර් ඉදිරිපත් කළ හේතුවාදය සමඟ දැඩිව ගැටෙන මතවාදී, සංස්කෘතික හා දැනුම් ආධිපත්‍යයකට යටත්ව සිටියදීය.

පරිණාමවාදය අනුව ඇත්තටම මූල-කිකිළියක විසින් දමන බිත්තරයකින් එක පාරටම වෙනස්ම සතෙක් බිහි වෙන්නේ නැත. ජාන විකෘතියක් නිසා කිසියම් වෙනස්කමක් ඇති සතෙක් බිහි වී ඒ වෙනස්කම පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට යාමත්, මෙවැනි වෙනස්කම් ගණනාවක් වරින් වර සිදු වීමත් හේතුවෙන් අන්තිමේදී සිය පූර්වජයාගේ ලක්ෂණ ඒ විදිහටම ඇති සතෙකු සමඟ එක් වී සරු ජනිතයෙකු බිහි කළ නොහැකි වෙනස් සතෙක් බිහි විය හැකි බව පරිණාමවාදයෙන් විස්තර කෙරේ.

යුරෝපයේ කෙසේ වෙතත් ඇමරිකාව තුළ අදටත් පරිණාමවාදය ප්‍රමුඛ මතවාදය නොවේ. පසුගිය 2014දී සිදු කළ අවසන් ගැලප් ජනමත සමීක්ෂණය අනුව ඇමරිකානුවන්ගෙන් 42%ක් තවමත් සිතන්නේ වසර 10,000කට පමණ පෙර දෙවියන් විසින් වත්මන් ස්වරූපයෙන් මිනිසා මැවූ බවයි. ඇමරිකානුවන්ගෙන් තවත් 31%ක් වසර මිලියන ගණනක් තිස්සේ මිහිමත ජීවය පරිණාමය වූ ආකාරය ගැන ඩාවින්ගේ සිට වැඩිදියුණු වූ ප්‍රවාදය පිළිගන්නා නමුත් ජීවී පරිණාමය මෙසේ සිදුවන්නේ දෙවියන්ගේ කැමැත්ත අනුවයැයි සිතති. පරිණාමය සිදුවන්නේ දෙවි කෙනෙකුගේ සම්බන්ධයකින් තොරව බව සිතන්නේ ඇමරිකානුවන්ගෙන් 19%ක් පමණි. (ඉතිරි 8% පිළිතුරු නොදුන් අය විය හැකිය.)

මා ඉහතින් ඉදිරිපත් කළ මගේ දරුවාගේ පිළිතුර නිවැරදි පිළිතුරක් වන්නේ පරිණාමවාදය 'දේව කැමැත්තට යටත්ව' යන සංශෝධනය සහිතව හෝ විශ්වාස කළ හැකි පදනමකදී පමණි. දෙවියන් විසින් වසර දසදහසකට පෙර එක් වර (දින හතක් ඇතුළත) ලෝකයත්, මිනිසා ඇතුළු අනෙකුත් සියළු සතුනුත් මැවුවේය යන මැවුම්වාදය විශ්වාස කළ හැකි පදනමකදී ඉහත ප්‍රශ්නයට නිවැරදි පිළිතුර වන්නේ බිත්තරය නොව කිකිළිය යන්නයි. (අවශ්‍යනම් චක්‍රීය චින්තනයක මේ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් නැති බව හෝ මෙහි අඩු වශයෙන් ප්‍රශ්නයක්වත් නැති බව කෙනෙකුට කියන්නට පුළුවන.)

ප්‍රශ්නයකට නිවැරදි පිළිතුරක් පවතින්නේ කිසියම් දැනුම් පද්ධතියක් (knowledge system) හා විශ්වාස පද්ධතියක් (belief system) තුළය. ඒ නිසා, එක් දැනුම් හා විශ්වාස පද්ධතියක් තුළ නිවැරදි වන දෙය වෙනත් දැනුම් හා විශ්වාස පද්ධතියක් තුළ නිවැරදි නොවිය හැකිය. ඇතැම් විට වැරදි විය හැකිය.

මගේ දැනුම සාපේක්ෂ දැනුමක් බව මා දන්නා නිසා කිසියම් ප්‍රශ්නයකට මා 'දන්නා' පිළිතුර නිවැරදි වීමේ සම්භාවිතාව එකට වඩා අඩු බව මගේ විශ්වාසයයි. ඒ බව මා 'දන්නා' නමුත්  ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාකිරීමේදී බොහෝ විට මා උපකල්පනය කරන මේ සම්භාවිතාව මත කිසියම් 'ඔට්ටු ඇල්ලීමක්' කිරීමට මට සිදුවේ. එහිදී, යමක් නිවැරදි වීමේ සම්භාවිතාව ලෙස මා විශ්වාස කරන අගය ඉතා අඩුනම් මා ප්‍රායෝගිකව කරන්නේ එම සම්භාවිතාව නොසලකා හැරීමයි.

දැනුම බොහෝ දුරට බාහිරින් ලැබෙන දෙයක් වුනත් විශ්වාස යනු අපේ 'ඇඟේම තියෙන' දේවල් බව මගේ අදහසයි. ඒ නිසා, දැනුම ලබාගත් පමණින් විශ්වාස වෙනස් නොවේ. එහෙත්, දැනුම පුළුල් වූ තරමට විශ්වාස යාවත්කාලීන කරගැනීම සඳහා ඇති වන අභ්‍යන්තර තෙරපුම වැඩි වේ.


(Image: www.headlinesciencenow.com)

Wednesday, August 3, 2016

සුදු සහ කළු


ලංකාවේ ගත කළ කාලය තුළ අපට සුදු සහ කළු වේදිකා නාට්‍යයේ නව නිෂ්පාදනය නැරඹීමට අවස්ථාවක් ලැබුණේය. මා මෙම නළුව මෙවර නැරඹුයේ තෙවන වරටය.

සයිමන් නවගත්තේගමගේ සුදු සහ කළු මුල් නිෂ්පාදනය අසූව දශකයේ දෙවන අර්ධයේ කිසියම් දිනෙක මම ලුම්බිණි රඟහලෙහිදී හෝ ලයනල් වෙන්ඩ්ට්හිදී නැරඹුවෙමි. එවකට එහි ප්‍රධාන චරිතය රඟපෑවේ නැසී ගිය ප්‍රවීණ රංගන ශිල්පියෙකු වන එච් ඒ පෙරේරාය. පසු කලෙක, මම එච්ඒගේ ආයතන ප්‍රධානියා ලෙසද කටයුතු කළෙමි.

දෙවන වරට මා මේ වේදිකා නළුව නැරඹුවේ එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රංගපීඨයේදී හෙවත් පේරාදෙණිය වලේදීය. ඒ 1991දී හෝ ආසන්න වසරකදීය. මා පේරාදෙණියේ ගතකළ කාලය තුළ වලේ පෙන්වූ එකදු නාට්‍යයක් හෝ මගෙන් ගිලිහී නැත. පේරාදෙණිය ගවේෂණ සංගමය මුල් වී මේ වසර මුලදී ශ්‍රියන්ත මෙන්ඩිස්ගේ  සුදු සහ කළු නව නිෂ්පාදනයද වලේ පෙන්වා තිබුණේය.

මෙවර මා මේ නාට්‍යය නැරඹුවේ කොළඹින් පිටත නගරයකදීය. අවසන් වරට පේරාදෙණියේ වලේදී සුදු සහ කළු නරඹා සියවස් කාලක් ගෙවී ඇති බැවින් එම නළුව පිළිබඳව මගේ පැරණි මතක එතරම්ම පැහැදිළි නොවීය. අළුත් නිෂ්පාදනයේ ප්‍රධාන චරිතය රඟපෑවේ දක්ෂ නළුවකු වන ශ්‍රියන්ත මෙන්ඩිස් විසිනි. දෙබස් වැරදීම් දෙකක් හැරුණු විට ඔහුගේ රඟපෑම් ඉතා හොඳ මට්ටමක පැවැතිණි. එවැනිම ප්‍රතිභාපූර්ණ රංගධරයෙකු මෙන්ම මොරටුව සරසවියේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය වරයෙකුද වන ජයලාල් රෝහණ තවත් ප්‍රධාන චරිතයකට පණ පෙවුවේය.

මේ නාට්‍ය දර්ශනය නැරඹීමට අප පෙළඹුණේ එහි ප්‍රධාන සංවිධායකයකු වූ අප හිතවතෙකු අපේ පැමිණීම විශේෂයෙන් බලාපොරොත්තු වෙමින් ඉදිරි පෙළ ප්‍රවේශපත්ද අප වෙනුවෙන් වෙන් කර තිබුණු බැවිනි. මට මගේ දරුවන් නිවසක රඳවා මෙම නාට්‍යය නැරඹීම ප්‍රායෝගිකව අපහසු කරුණක් වූ බැවින් නාට්‍යය දරුවන් සඳහා යෝග්‍යද යන ප්‍රශ්නය පළමුව මතු විය. මෙහිදී, මගේ සොයුරිය විසින් පෙන්වා දුන්නේ එහි පාසැල් දර්ශනයක්ද ඇති බැවින් දරුවන් රැගෙන යාමෙහි වරදක් තිබිය නොහැකි බවයි. ඒ අනුව, අපි පෙර කී සංවිධායක හිතවතා අමතා ඔවුන් වෙනුවෙන්ද ආසන වෙන් කරවා ගත්තෙමු. මේ අවස්ථාවේදී, මගේ සොයුරිය යෝජනා කළේ පළමු පෙළ අසුනකට වඩා දෙවන පෙළ අසුන් යෝග්‍ය බවයි.

"කලින් ඔතනම ලෝරන්ස්ගේ මනමාලි පෙන්නුවා. අපි හිටියේ ඉස්සරහම පේළියේ. අන්තිමට දුලීකා ස්ටේජ් එක අතුගාන කොට දුවිලි ඔක්කොම අපේ ඇඟේ!"

ඒ අනුව, අපි දර්ශනය ඇරඹීමට නියමිත වෙලාවට විනාඩි පහකට පෙර දෙවන පේලියේ අසුන් ගත්තෙමු. නියමිත වෙලාව පසුවී විනාඩි විස්සකින් රංගනය ඇරඹුණු අතර මෙම දර්ශනයට විවේක කාලයක් නොමැති බව ශ්‍රියන්ත මෙන්ඩිස් විසින් මුලින්ම නිවේදනය කළේය.

නාට්‍යය අතරතුර ජයලාල් රෝහණගේ රඟපෑම් අපව මහත් අපහසුතාවයකට පත් කළේය. ඒ ඔහු තමා රඟපෑ චරිතය ඕනෑවටත් වඩා තාත්ත්වික ලෙස රඟ පෑ බැවිනි. නාට්‍ය දර්ශනය අතරතුර දෙවරක්ම (නිරූපණය කළ චරිතය තුළ) ලොකු කළු සුරුට්ටු පත්තු කරගෙන පැමිණි ඔහු මේ සුරුට්ටු උරමින් (හෝ උරන බව පෙන්වමින්) එහි දුම ප්‍රේක්ෂකාගාරය වෙතට වරින් වර පිට කළේය. මා සිගරැට් හා සුරුට්ටු දුම අප්‍රිය කළත් දුම්පානය කරන මිතුරන් සමඟ ටික වෙලාවක් ගත කිරීම මට ලොකු ප්‍රශ්නයක් නොවේ. එහෙත්, මගේ බිරිඳ, සොහොයුරිය හා දරුවෝ මෙයින් මහත් අසීරුතාවයකට පත් වූහ. මා පෙර ලිපියෙන් අවධානයට ලක් ක, පෙනහළු ආශ්‍රිත රෝග තත්ත්වයන්ගෙන් පීඩා විඳින අයද මේ ප්‍රේක්ෂකාගාරයේ සිටින්නට ඇත.

කොටු කරන ලද පොදු ස්ථානයක් වන නාට්‍ය රඟහලක් තුළ දුම්පානය කිරීම වසර දහයක පටන්ම ලංකාව තුළ නීතිමය වරදක් බව ජයලාල් රෝහණ නොදන්නවාදැයි නොදනිමි. 2006 අංක 27 දරන දුම්කොළ හා මධ්‍යසාරය පිලිබඳ ජාතික අධිකාරිය පණතේ 39 වන වගන්තියේ මේ ගැන සඳහන්ව ඇත්තේ පහත පරිදිය.

"යම් කොටු කරන ලද පොදු ස්ථානයක් ඇතුළත කිසිම තැනැත්තෙකු විසින් යම් දුම්කොළ නිෂ්පාදන පානය කිරීම හෝ යම් තැනැත්තෙකුට එසේ කිරීමට ඉඩදීම නොකළ යුතුය."

"මේ වගන්තියේ කාර්යය සඳහා පොදු ස්ථානයක් යන්නෙන් මහජනයාට අයිතියක් වශයෙන් හෝ අන්‍යාකාරයකට ප්‍රවේශ විය හැකි වූද යම් ස්ථානයක් අදහස් වේ."

"කොටු කරන ලද පොදු ස්ථානයක් යන්නට රජයේ දෙපාර්තමේන්තුවක්, ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩලයක් හෝ අධිකාරියක් හෝ රජයේ ආයතනයක්, කාර්යාල පරිශ්‍ර, බැංකු, අධිකරණ ශාලා, ශ්‍රවනාගාර, ක්‍රීඩා සංකීර්ණ, ආරෝග්‍ය ශාලා, සායන, බෙහෙත් ශාලා, විද්‍යාගාර, පාසල්, විශ්ව විද්‍යාල හෝ වෙනත් අධ්‍යාපනික ආයතන, පුස්තකාල, කෞතුකාගාර, ආගමික ස්ථාන, හෝටල්, ආගන්තුක නිවාස, තාවකාලික නවාතැන්පොළ (ලොජ්), නේවාසිකාගාර, ආපනශාලා, සමාජශාලා, අන්තර්ජාල මධ්‍යස්ථාන, චිත්‍රපටිශාලා, නාට්‍ය රඟහල්, සුපිරි වෙළඳසැල්, ගුවන් තොටුපළ, දුම්රියපළ වල හෝ බස් නැවතුම්පළ වල විවේකාගාර, යම් පොදු වැසිකිළි, ගොඩනැඟිලි, ගොඩනැඟිලි තනා ඇති ස්ථාන හා විදුලි සෝපාන ඇතුළත් වේ."


මෙයට අමතරව, ඉහත නාට්‍යයේ ආකෘතිය අනුව ඉවත් කළ නොහැකියැයි මා සිතන නමුත්, ප්‍රදර්ශනාත්මකව මත්පැන් හා දුම්වැටි පානය කිරීමද වරදක් විය හැකිය.

නීතිමය තත්ත්වය අමතක කළත්, සරසවි කථිකාචාර්ය වරයෙක්ද වන, ජයලාල් රෝහණ වැනි ජනතාවට සමීප (මා පෞද්ගලිකවද ප්‍රිය කරන) කලාකරුවෙකු මෙවැනි කරුණක් ගැන මීට වඩා සැලකිලිමත් හා සංවේදී විය යුතුයැයි සිතමි.

Tuesday, August 2, 2016

නිකං ලැබෙන හුළං ටික?


ලංකාවේ සමහර අය මේ දවස්වල කියන ආකාරයට ආණ්ඩුව බදු ගහන්නේ නැත්තේ හුස්ම ගන්න හුළං ටිකට විතරය. සාමාන්‍යයෙන් කිසිම රටක හුස්ම ගන්න හුළං ටිකට කෙළින්ම මිලක් අය කරන්නේ හෝ බදු ගහන්නේ නැත. එහෙත්, වක්‍ර ලෙස අපි නිකං ලැබෙනවාක් මෙන් පෙනෙන හුස්ම ගන්න හුළං ටිකට මිලක් ගෙවනවාට අමතරව බදුද ගෙවන්නෙමු.

හුස්ම ගන්න
හුළං ටිකට අපට මිලක් ගෙවන්නට සිදුවන ආකාර කිහිපයකි. එක පැත්තකින් වායු දූෂණය වැඩි වන තරමට සෞඛ්‍ය වියදම් ඉහළ යන අතර මේ වියදම් මත බදු ගෙවන්නට සිදු වේ. අනෙක් අතෙන්, අනෙක් සියළුම සාධක සමාන තත්ත්වයන් යටතේ වායු දූෂණය අඩු තැන්වල නිවාස හා දේපළ වෙනුවෙන් එසේ නැති තැනක ගෙවනවාට වඩා වැඩි මිලක් ගෙවන්නට සිදුවන අතර මේ වැඩි මිල මතද බදු අය කෙරේ.

වායු දූෂණය විශාල සෞඛ්‍යමය ප්‍රශ්නයකි. මාස කිහිපයකට පෙර නේචර් සඟරාවේ පළ වූ අධ්‍යයනයකට අනුව, ආශ්වාස කරන වාතයේ තත්ත්වය හේතුවෙන් වසරක් තුළ සිදු වන ඇති අකල් මරණ ගණන මිලියන 3.3ක් වන අතර එයින් වැඩි ගණනක් සිදු වන්නේ ආසියානු කලාපයේය.

ලෝකයේ බොහෝ කලාප වල අපේක්ෂිත ආයු කාලය වැඩි වීමේදී මුලින්ම එය සිදුවන්නේ මාතෘ හා ළදරු මරණ අඩු වීම හේතුවෙනි. විශේෂයෙන්ම ළදරු මරණයක් වලක්වාගත් විට ජනගහණයේ සාමාන්‍ය අගයක් වන අපේක්ෂිත ආයු කාලයට සැලකිය යුතු තල්ලුවක් ලැබේ. කෙසේවුවද, ළදරු මරණ අනුපාතිකය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරගැනීමෙන් පසු රටක අපේක්ෂිත ආයු කාලය කිසියම් ස්ථාවර මට්ටමකට පත්වන අතර එය තවදුරටත් ඉහළ නංවා ගැනීම වඩවඩාත් අපහසු වෙයි. මේ උගුලෙන් ගැලවිය හැකි එක් ක්‍රමයක් වන්නේ වායු ගෝලයේ තත්ත්වය දියුණු කර ගැනීමයි.

මා පසුගිය කාලයේ ජීවත්වීම සඳහා තැනක් තෝරාගන්නා අවස්ථා වලදී, වැඩිම ප්‍රමුඛතාවයක් දුන්නේ එක් එක් ප්‍රදේශයේ පාසැල් වල අධ්‍යාපන තත්ත්වය හා අපරාධ අනුපාතය වැනි කරුණු වලට වුවද වායුගෝලයේ තත්ත්වය ගැනද යම් සැලකිල්ලක් දැක්වූයෙමි. අවි ආයුධ පරිහරණය කිරීමේ නිදහස ඇති ඇමරිකාවේ ගෙවන ජීවිතය ගිණි අවි වලට බියෙන් ගෙවන දිවියක්යැයි ඇමරිකාවෙන් පිටත සිටින ඇතැම් අය සිතති. එහෙත්, සැබෑ තත්ත්වයනම් මෙවැනි සුරක්ෂිත නොවන තත්ත්වයක් පවතින්නේ රටේ ඇතැම් සීමිත භූගෝලීය කලාප වල පමණක් වීමයි. ජාතික සංඛ්‍යාලේඛණ නරක ලෙස පෙනෙන්නේ එවැනි පෙදෙස් නිසාය. මා ජීවත් වූ පෙදෙසක පසුගිය වසරේ මිනීමැරුමක් සිදු වූ අතර ඉහළ මධ්‍යම පන්තියේ වැදගත් පවුලක පාසැල් දරුවකු විසින් කවර හෝ හේතුවක් මත සිදුකළ එම මිනීමැරුම සඳහා උපයෝගී කරගෙන තිබුණේ ගිණි අවියක් නොව පෑන පිහියකි. මා පෙර ජීවත් වූ වෙනත් පෙදෙසක අවසන් වරට මිනීමැරුමක් සිදුවී තිබුණේ හැත්තෑව දශකයේදීය. ඇමරිකාවේ විවිධ පෙදෙස් වල පාසැල් වල අධ්‍යාපන තත්ත්වයේද සැලකිය යුතු වෙනස්කම් ඇති අතර එයට ප්‍රධාන හේතුව පාසැල් වල පහසුකම් වල ඇති වෙනස්කම් හෝ ගුරුවරුන්ගේ තත්ත්වයේ ඇති වෙනස්කම් නොවේ. විවිධ පෙදෙස් වල ජීවත්වන සිසුන්ගේ ඇති වෙනස්කම්ය.

අප ජීවත්වන හා ජීවත්වූ පෙදෙස්වල වායුගෝලයේ තත්ත්වය අපට නිතර අවධානයට ලක් නොවන කරුණකි. එහෙත්, එහි වටිනාකම එක වරම අවබෝධ වන්නේත්, ලංකාවේ වායුගෝලයේ තත්ත්වය පසුගිය කාලය තුළ සැලකිය යුතු ලෙස නරක අතට හැරී ඇති බව පසක් වන්නේත් කලකට පසු ලංකාවට පැමිණි විටය. ඇත්ත වශයෙන්ම කිවහොත්, බොහෝ කලක් ලංකාවේ ඇති තත්ත්වයෙන් වඩා අයහපත් වාතය ආඝ්‍රාණය කරමින් ජීවත්වී, ඒ තත්ත්වයට ආඝ්‍රානේන්ද්‍රිය සංවේදීව ඇති මට හෝ මගේ බිරිඳට මේ වෙනස්කම් එතරම් සංවේදී නොවේ. එහෙත්, වඩා හොඳ වාතය ආඝ්‍රාණය කරමින් ජීවත්වී පුරුදු වී සිටින අපේ දරුවන් හා අදාළ තත්ත්වය එසේ නොවේ.

ලංකාවේ සිටි කාලයේදී අසල්වැසි නිවසක දල්වන ගිණි ගොඩකින්, වාහන දුමින් හෝ වෙනත් එවැනි දෙයකින් අපේ දරුවන් අපහසුතාවයට පත්වූයේ වරක් දෙවරක් නොවේ. මැජස්ටික් සිටි වැනි වායු සමීකරණය කර ඇති, එහෙත් හඳුන්කූරු හෝ කට්ටකුමන්ජල් දුමින් අපිරිසිදු වුනු තැන් වලදීද ඔවුන් සිටියේ ඉතා අසීරුවෙනි. ලංකාවේ වාහන ලියාපදිංචි කිරීමේදී මේ වන විට දුම් පරීක්ෂාවද අනිවාර්යයෙන්ම කළ යුතුය. මේ ඒ ගැන අයෙකු මට කියූ දෙයකි.

"ඕවට ක්‍රම සහ විධි තියෙනවා. ටෙස්ට් එකට කලින් ගාණක් අරන් වැඩේ ගොඩ දාල දෙන තැන් තියෙනවා. වාහනේ රේස් කරගෙන ඉන්න ගමන් සයිලන්සරේට ප්‍රෙෂර් කරලා වතුර පාරක් ඇල්ලුවහම හරි. කළු පාටට ඇතුළේ බැඳිලා තියෙන ඔක්කොම කැඩිලා යනවා. ටෙස්ට් එක ගොඩ."

ඇතැම් දේවල් නීති වලින්ම වෙනස් කරන්නට නුපුළුවන. මෙවැනි දේ නිසි ලෙස සිදුවීම සඳහා රටේ සාමාන්‍ය ජනතාවට නිසග පෙළඹවීමක්ද අවශ්‍යය. එසේ නොවූ විට එහි මිල ගෙවන්නට වෙන්නේද ඔවුන්ටමය. මේ මිල ලංකාවේ බොහෝ දෙනා දැනටම ගෙවති.

ලංකාවේ ජීවත්වන මගේ ඥාතීන්ගේ හා මිතුරන්ගේ කුඩා දරුවෝ බොහෝ දෙනෙකු කිසියම් හෝ පෙනහළු ආශ්‍රිත රෝග තත්ත්වයකින් පීඩා විඳිති. ඔවුන්ට මෙය ඉතා සාමාන්‍ය තත්ත්වයකි. කුඩා දරුවන් සිටින ලංකාවේ බොහෝ ගෙවල් වල ආනනක (ඉන්හේලර්) යනු සීනි තේකොළ මෙන් එදිනෙදා පාවිච්චියට ගන්නා පාරිභෝගික භාණ්ඩයකි !


පෙනහළු ආශ්‍රිත රෝග ඉදිරි කාලයේදී වකුගඩු රෝග මෙන් ලංකාවේ බරපතල සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්නයක් බවට පත් වීමට ඉඩ ඇතැයි මට සිතේ. 

(Image: www.allergyclinical.com)

Wednesday, June 29, 2016

අලින්ට කිරි අපිට කැකිරි...


පසුගිය සතියේ අපි උඩවලව ඇත් අතුරු සෙවණේ  'අලි පැටවුන්ට කිරි පොවනු බලන්නට' ගියෙමු. ලංකාවේ අලි ගැනත්, ලංකාවේ අලි දඩයම් ගැනත්, ලංකාවේ අලි වෙළඳාම ගැනත්, අලි පැටවුන්ට මිනිසුන්ගෙන් කිරි බීමට සිදු වී තිබීම ගැනත් මෙන්ම  සද්දන්ත හස්ති රාජයින් මෙන් පෙනී සිටි අය කිරි බොන අලි බබාලා වී සිටීම ගැනත් කියන්නට බොහෝ දේ ඇතත් මේ ලිපිය ඒ එකක්වත් ගැන නොවේ.

මේ ලිපිය උඩවලව ඇත් අතුරු සෙවණේ අලි පැටවුන්ට කිරි පොවනු පෙන්වීමේ සේවාව හා ඒ වෙනුවෙන් අය කරන මිල ගැන සරල සටහනකි. මේ හුදෙකලා වෙළඳපොළ ගැන කතා කරන්නේ ලංකාවේ වෙනත් බොහෝ වෙළඳපොළ වල ඉල්ලුම හා සැපයුම සමතුලිත වන ආකාරයද මෙහි එය සිදුවන ආකාරයට සමාන බැවිනි.

වසර දහයකට පමණ පෙර උඩවලව ජාතික වනෝද්‍යානය නරඹන්නට යනවිට මේ කිරි පෙවීමේ කටයුත්ත නැරඹීමට මුදලක් අය කළ බවක් මතකයේ නැත. එහෙත්, දැන් ඒ සඳහා දේශීය වැඩිහිටියෙකුගෙන් රුපියල් විස්සක මුදලක් හා දරුවෙකුගෙන් රුපියල් දහයක මුදලක් අය කෙරේ. මේ මුදල් අයකිරීමෙහි කිසිදු වරදක් නැත. ජාතික වනෝද්‍යාන නඩත්තු කිරීමේ පිරිවැය බදු මඟින් පොදුවේ මහජනතාවගෙන් අයකරගන්නවාට වඩා ඒවා නරඹන්නට පැමිණෙන අයගෙන් අය කර ගැනීම සාධාරණය. එවිට එම පිරිවැය දරන්නේ රජය විසින් මෙවැනි තැන් නඩත්තු කිරීම හේතුවෙන් සතුටක් ලබන අය පමණක් බැවිනි. එයට අමතරව මිලක් නියම කිරීම මඟින් ඉල්ලුම කළමනාකරණය කිරීමේ හැකියාවද උද්‍යාන පාලකයින්ට ලැබේ.

දේශීය නරඹන්නන්ගෙන් එවැනි මිලක් අය කළද විදේශිකයින්ගෙන් අය කරන මුදල ඊට වඩා බොහෝ වැඩිය. මේ ස්ථානයේදී එසේ අය කරන මුදල මට හරියටම මතක නැතත් එම මුදල 37.5 ගුණයකින් පමණ වැඩි යැයි සිතමි. පසුගිය දිනවල අප නැරඹු කෞතුකාගාර, වනෝද්‍යාන වැනි බොහෝ තැන්වල දේශීය හා විදේශීය ප්‍රවේශපත්‍ර ගාස්තු අතර අනුපාතය බොහෝ විට රුපියල් 4කට ඩොලරයක් විය. මේ අනුපාතය වැඩි විය හැකි වුවත්, විදේශීය නරඹන්නන්ගෙන් වැඩි මිලක් අය කිරීම මම වරදක් ලෙස නොදකිමි.

එයට හේතුව බටහිර රටවල මෙවැනි තැනක් නැරඹීමට ගෙවිය මිල ඩොලර් පහළොවක් විස්සක්වත් වීම හෝ විදේශික සංචාරකයින්ට ගෙවන්නට ඇති තරම් සල්ලි තිබීම නොවේ. පළමු තර්කය බටහිර රටවලින් පැමිණෙන සංචාරකයින්ට අදාළ වුවත් ඉන්දියාව වැනි රටවලින් පැමිණෙන්නට අදාළද නැත.

ලංකාවේ කෞතුකාගාර, වනෝද්‍යාන වැනි තැන් බොහොමයක්ම නඩත්තු කරන්නේ රජය විසිනි. එය බොහෝ විට ලාභ ලබන කාර්යයක් නොවන බැවින් ආදායම් හා වියදම් අතර පරතරය පියවෙන්නේ මහජන මුදලිනි. බදු ගෙවීම් හරහා රටේ ජනතාව මේ පරතරය පියවන බැවින් ඔවුහු එවැනි තැනක් නරඹන්නට පැමිණෙන්නට පෙරම එහි නඩත්තු වියදමින් කොටසක් ගෙවා අවසන්ය. විදේශික නරඹන්නන් එවැනි දායකත්වයක් දක්වා නැත. ඒ නිසා වඩා සාධාරණ වන්නේ මෙවැනි මිල වෙනසක් තිබීමයි. වඩාත්ම සාධාරණ වන්නේ දේශීය හා විදේශීය නරඹන්නන්ගෙන් අය කරන මුදලින් පිරිවැය හැකිතාක් කලමනාකරණය කරගෙන බදු මුදල් යෙදවීම තවදුරටත් අඩු කිරීමයි. මේ සඳහා, දේශීය නරඹන්නන්ගෙන් අයකරන ප්‍රවේශ ගාස්තුද යම් තරමකින් ඉහළ දමන්නට සිදු විය හැකිය.

කෙසේ වුවද, බටහිර රටකදී මෙවැනි තැනක් නැරඹීමට වැඩි මිලක් අය කළත් සාමාන්‍යයෙන් ගෙවන මිලට සැලකිය යුතු යමක් ලැබෙන බව මගේ අත්දැකීමයි. කිසියම් සේවාවක් සඳහා මුදල් අය කරන්නේනම් එම මුදලට සරිලන සේවයක් සැපයීම සේවා සපයන්නෙකුගේ යුතුකමකි.

මුදල් ගෙවා අලින්ට කිරි පොවනු බලන්නට අප ගියද කිරි තබා අලි බැලීම හිතූ තරම් පහසු නොවීය. අතුරු සිදුරු නැතිව පිරී සිටි සෙනඟ අතර අලියෙකුගේ හොඬවැලක්වත් නොපෙනේ. මම මගේ බාල දරුවා කරට ගත්තෙමි. දැන් මට අලි නොපෙනුනත් ඔහුට පෙනේ. එහෙත්, වඩා නොඋස් මගේ බිරිඳට හෝ වැඩිමල් දරුවාට කිසිවක් නොපෙනේ.

"මොන කෙහෙම්මලක්ද සල්ලි ආපහු ඉල්ලගන්න ඕනෑ!" මගේ බිරිඳට මළ පැනලාය. ඇය මගේ වැඩිමල් දරුවාද රැගෙන ආපසු යන්නට සැරසුණේය.

රුපියල් විස්සක් යනු විශාල මුදලක් නොවේ. ඒ මුදලට වායු සමීකරණය කළ කුටියක සුව පහසු අසුනක දිගාවී අලි බලන්නට නොහැකිය. එහෙත්, ලැබෙන මොනවා හෝ දෙයක් තිබිය යුතුය. අප ප්‍රවේශපත් මිල දී ගත්තේ කිසියම් සේවාවක් අපේක්ෂාවෙනි.

අප නැරඹු කෞතුකාගාර කිහිපයක්ම සෙනඟ නැතිව පාළුවට ගොස් තිබුණත් මෙහි පැවතියේ එහි ප්‍රතිවිරුද්ධ තත්ත්වයයි. සැපයුමට වඩා ඉල්ලුම බොහෝ වැඩිය. ආර්ථික විද්‍යා න්‍යාය අනුව එය එසේ වන්නේ මිල 'නියම මිලට' වඩා අඩු වූ විටය. මෙසේ මිල නියම මිලට වඩා අඩුවෙන් නියම කර ඇති බැවින් නරඹන්නෙකුට සේවාව ලබාගැනීම සඳහා තවත් අමතර මිලක් ගෙවන්නට සිදු වේ.

ඉහත කී අමතර මිල ගෙවිය හැකි ක්‍රම දෙකකි. පළමුවැන්න, සෑහෙන වෙලාවකට පෙර පැමිණ තැනක් අල්ලා ගැනීමයි. එවිට, ගෙවන්නට සිදුවන අමතර පිරිවැය මේ නාස්ති වන කාලයේ ආවස්ථික පිරිවැයයි. එදින අපේ වැඩසටහනට උඩවලව වනෝද්‍යානය, සංඛපාල රජමහා විහාරය, සීනි කර්මාන්ත ශාලාව හා ඉස්කාගාරය ඇතුළු තැන් කිහිපයක්ම ඇතුළත්ව තිබූ බැවින් අපට මේ කාලයේ ආවස්ථික පිරිවැය ඉතා විශාල විය. දෙවන ක්‍රමය වූයේ බාහු බලය ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් බලු පොරයට වැටී සෙනඟ තෙරපාගෙන ඉදිරියට රිංගීමයි. අපට හා අපේ දරුවන්ට මේ දෙවැනි ක්‍රමයද නුහුරුය.

අප පත් වූ තත්ත්වයට පත්ව සිටි, වැඩි මිල ගෙවා පැමිණි විදේශීය නරඹන්නන්ද කිහිප දෙනෙකුම අපි දුටුවෙමු.


කෙසේ වුවද, නරඹන්නන් අතර සිටි එක් පරාර්ථකාමී මිනිසෙකු නිසා අපේ ප්‍රශ්නය යම් තරමකින් විසඳුණේය. සෙනඟ අතරින් කෙසේ හෝ ඉදිරියට රිංගා යාමේ ප්‍රවීණතාවය තිබුණු අනෙකුත් දරුවන් අතර දුර්වලයෙකු ලෙස කැපී පෙනුණු, පැත්තකට වී බලාපොරොත්තු කඩ කරගෙන සිටි මගේ වැඩිමල් දරුවාව බලෙන්ම වාගේ ඔසවාගෙන අලි පෙන්වන්නට අයෙකු ඉදිරිපත් විය. ඔහු එසේ කළේ ඔහුගේ එක් අතෙක තවත් දරුවෙකුද සිටියදීය.

මේ නොදන්නා පුද්ගලයා විසින් කළේ පහසු වැඩක් නොවේ. මගේ වැඩිමල් දරුවා කුඩා දරුවෙකු නොවේ. මා වසර ගණනකින් ඔහුව මෙසේ ඔසොවාගෙන නැත. මගේ ඇවිටිලි වලින් පසු ඔහු දරුවා බිම තැබුවේ දරුවාට අලින්ට කිරි පොවන හැටි යාන්තමින් වුවත්, ප්‍රමාණවත් තරමට බලා ගන්නට ඉඩ සැලැස්වීමෙන් පසුවය. ඉන්පසුව ඉදිරිපත් වූ ඔහුගේ බිරිඳ "මේ ළමයෙක් ඉන්නවා. පොඩ්ඩක් ඉඩ දෙන්න!" යැයි කියමින් ඔහුට ඉදිරියට යන්නට ඉඩකඩ සකස්කර දුන්නේය. අප පසුගිය දිනවල ආගිය තැන් වලදී තවත් මෙවැනි පරාර්ථකාමී මිනිසුන් අපට හමු වූ බව කිව යුතුය.

මිල නිසි පරිදි ඉහළ නැංවීම මඟින් මෙවැනි තැනක ඉල්ලුම හා සැපයුම පහසුවෙන් කලමණාකරණය කළ හැකි අතර එමඟින් ආදායම වැඩි කරගෙන මහජනතාව මත පැටවෙන බදුබර මඳකින් හෝ අඩු කිරීමටත්, මිල ගෙවා
නරඹන්නෙකුට ගෙවන මිලට වටිනා සේවයක් ලබාදීමටත් පුළුවන.

එවැනි වැඩි මිලක් අඩු ආදායම්ලාභියෙකුට දරා ගැනීමට අපහසු වේයැයි යමෙකුට කියන්නට පුළුවන. ඒ සඳහාද පහසු විසඳුම් තිබේ. අවශ්‍යනම් අඩු ආදායම්ලාභීන්ට නොමිලේම මෙවැනි තැන් නැරඹීම සඳහා කිසියම් ප්‍රවේශපත්‍ර සංඛ්‍යාවක් වෙන් කරන්නට පුළුවන. එමෙන්ම, කාලයේ ආවස්ථික පිරිවැය ගෙවා මුලින් එන අයට අඩු මිලකටත් අවසන් මොහොතේ එන අයට වැඩි මිලකටත් ප්‍රවේශපත්‍ර විකුණන්නටද පුළුවන. ඇතැම් විට මේ ඉල්ලුම සැමදා එක ලෙස නොපවතිනවා විය හැකිය. එසේනම්, සතිඅන්තයේදී ප්‍රවේශපත්‍ර මිල සතියේ දිනවල මිලට වඩා වැඩි කිරීම වැනි ක්‍රමයක් විසඳුමක් ලෙස යොදාගත හැකිය. මේ සියල්ල ක්ෂණිකව වුවද ක්‍රියාත්මක කළ හැකි දේවල්ය. තරමක් කල් ගතවන කාර්යයක් ලෙස ඇත් අතුරු සෙවණ නරඹන පීඨිකාව ක්‍රමයෙන් උස්වන පඩිපෙළක් ලෙස සෑදීමෙන් වැඩි පිරිසකට එකවර නරඹන්නට ඉඩ සැලැස්විය හැකිය.

අලින්ට කිරි පෙවීම ගැන කතා කළද, ලංකාවේ බොහෝ සේවාවන් සම්බන්ධ තත්ත්වය මෙයයි. නියම මිලට වඩා අඩුමිලට සැපයෙන බොහෝ සේවාවන් ලබා ගැනීමට වක්‍ර ලෙස අමතර මිලක් ගෙවන්නට එවැනි සේවාවන් ලබා ගන්නා බොහෝ දෙනෙකුට සිදුවේ. මේ නිසා ඇති වන ආතතියෙන් කොටසක් අතරින් පතර සිටින පරාර්ථකාමී මිනිසුන් නිසා සමනය වේ. බොහෝ දෙනෙකු එවැනි හොඳ මිනිසුන් වූ දිනෙක ලෝකය වඩා යහපත් වනු ඇතත්, එය එසේ සිදුවන්නට පෙරම මිල නිවැරදි කිරීම් මඟින් පමණක් වුවද බොහෝ අවුල් ලිහන්නට පුළුවන. 


(Image: www.sundaytimes.lk

Wednesday, March 16, 2016

අයියා නංගිලාගේ දරුවෝ


මිනිසුන්ගේ ඇති වෙනත් අයෙකුට හානියක් නොවන ආකාරයේ විවිධ විශ්වාස ගැන කතාකිරීම ඒ තරම්ම තේරුමක් නැති දෙයකි. ආගමික, සංස්කෘතික මෙන්ම ඇතැම් විට විද්‍යාත්මක ලේබල් යටතේද එන එවැනි විශ්වාස වලින් අප බොහෝ දෙනෙකු ඉඳහිට හෝ සිඟිති ආතල් එකක් ගන්නෙමු. කිසිවෙකුගේ ආගමික විශ්වාස වලට ගැරහීමේ අදහසක් නැතත්, යමෙකුට එසේ සිතෙනවානම් ඒ ගැන කණගාටුව ප්‍රකාශ කරමින් මේ ලිපිය ලියන්නට හේතු වූ මූලික අදහස පහළ වුනේ රසිකගේ ලිපියක ඇති කරුණක් දැකීමෙනි.

රසිකගේ ලිපියේ හරය නොවූවත්, ඔහු එහි අවසානයේ "සිංහබාහු-සිංහසීවලි" පමණක් නොව, "ජීවහත්ත-දිසාලා" අතීතයක් ද අපට ඇති බව මතක් කර ඇත. ඔහු මෙහිදී කියන්නේ අපේ ජනප්‍රිය ඉතිහාස කතාව අනුව සිංහලයින් වගේම වැද්දන්ද පැවතෙන්නේ අයියා-නංගී එකතුවකින් බවයි. ඔහු කෙළින්ම කියා නැතත්, අයියා-නංගී එකතුවක් නුසුදුසු දෙයක් බව එයින් අදහස් වේ. මෙය ඔහු කියන දෙයක්ම නොවේ. අප මත බලෙන් පැටවූ රෝම-ලන්දේසි නීතිය අනුවත්, එවකට රටේ පැවති උඩරට නීතිය ලෙස පසුව හැඳින්වුණු නීතිය අනුවත් අයියා-නංගී විවාහයක් යනු නොගැලපෙන, තහනම් විවාහයකි.

සදාචාරය කියන සංකල්පය වගේම නීතිරීතිත් තැනින් තැනට කලින් කලට වෙනස් වේ. අයියා-නංගී විවාහ නුසුදුසු ලෙස ලංකාවේ සාමාන්‍යයෙන් සැලකුනත් මවගේ සොහොයුරෙකුගේ හෝ පියාගේ සොහොයුරිකගේ විරුද්ධ ලිංගික දරුවෙකු සමඟ කරන විවාහයක් ලංකාවේ නීතියෙන් මෙන්ම සමාජ සම්මත අනුවද අනුමත විවාහයකි. පරම්පරා කිහිපයකට පෙර කාලය දක්වාම සිදුවුණු සම්ප්‍රදායික විවාහ බොහොමයක්ම මේ ආකාරයේ නෑනා-මස්සිනා විවාහයි. කෙසේ වුවද, පියාගේ සොහොයුරෙකුගේ හෝ මවගේ සොහොයුරියෙකුගේ විරුද්ධ ලිංගික දරුවෙකු සමඟ කරන විවාහයක් සැලකෙන්නේ අසම්මත, තහනම් විවාහයක් වශයෙනි. ලංකාවේදී අසම්මත සම්බන්ධතා ලෙස පිළිගැනෙන පියාගේ සොහොයුරෙකුගේ හෝ මවගේ සොහොයුරියෙකුගේ විරුද්ධ ලිංගික දරුවෙකු සමඟ කරන විවාහ බොහෝ මුස්ලිම් රටවල ජනප්‍රිය සම්ප්‍රදායකි.

ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්ත වලින් අඩකම මේ ආකාරයේ ළඟම ඥාතීන් අතර විවාහයක් සිදුකිරීම නීති විරෝධීය. තවත් ප්‍රාන්ත හතක ඒ සඳහා ඉඩ ලැබෙන්නේ වයස හෝ වෙනත් හේතුවක් මත දරුවන් බිහි කිරීමේ ඉඩකඩක් නැත්නම් පමණි. මෙහි අරමුණ ඉපදෙන දරුවන් නිරෝගී දරුවන් වීම තහවුරු කිරීමයි. චාල්ස් ඩාවින් පවා ඔහුගේ නෑනා හා විවාහ වූ නමුත් බටහිර සංස්කෘතිය තුළ සාමාන්‍යයෙන් ළඟ නෑයන් අතර විවාහ අනුමත නොකෙරේ.

ළඟ නෑයන් අතර විවාහ පිලිබඳ සම්මත රටින් රටට විශාල ලෙස වෙනස් වුවද, එක පවුලේ අයියා-නංගී විවාහ ලෝකයේ සෑම සංස්කෘතියක මෙන්ම පිළිකුල් කෙරෙන දෙයකි. මෙයට ආගමික පසුබිමක්ද තිබේ. බයිබලයේ පැරණි ගිවිසුමේ මේ ගැන කියවෙන්නේ මෙසේය.


"නුඹලාගෙන් කිසිවෙකු කිට්ටු ඥාතියෙකුගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය. මම සමිඳාණන් වහන්සේ ය.

නුඹේ මවගේ නිරුවත අනාවරණය කොට නුඹේ පියාට නින්දා නොකළ යුතු ය. ඈ නුඹේ මව බැවින් ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ පියාගේ බිරිඳකගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය. එසේ කිරීම නුඹේ පියාට කරන නින්දාවකි.

ගෙදර උපන් හෝ අන් තැනක උපන් හෝ නුඹේ පියාගේ හෝ මවගේ හෝ දුව වන නුඹේ සහෝදරියගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ පුතෙකුට උපන් හෝ දුවකට උපන් හෝ නුඹේ මිණිබිරියකගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය. එය නුඹට ම කරගන්න නින්දාවකි.

නුඹේ පියාට දාව උපන්, ඔහුගේ වෙන කසාදයක දුව, නුඹේ සොහොයුරිය වන බැවින්, ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ පියාගේ සොහොයුරිය, නුඹේ පියාගේ කිට්ටු නෑයෙකු බැවින් ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ මවගේ සොහොයුරිය, නුඹේ මවගේ කිට්ටු නෑයෙකු බැවින්, ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ පියාගේ සහෝදරයාගේ බිරිඳ නුඹේ කුඩම්මා වන බැවින් ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ ලේලි, නුඹේ පුතාගේ බිරිඳ වන බැවින්, ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය.

නුඹේ සහෝදරයාගේ බිරිඳගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය. එය ඔහුට කරන නින්දාවකි.

නුඹ යම් ස්ත්‍රියකගේ නිරුවත අනාවරණය කළ පසු ඇගේ දුවගේ හෝ ඇගේ මිණිබිරියගේ හෝ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය. ඔවුන් කිට්ටු නෑයන් වන බැවින් එසේ කිරීම දුෂ්ටකමකි.

නුඹේ භාර්යාව ජීවත් ව සිටිය දී, ඇගේ සහෝදරිය තවත් භාර්යාවක වශයෙන් පාවාගෙන ඇගේ නිරුවත අනාවරණය නොකළ යුතු ය."

ලෙවි ව්‍යවස්ථාව 18 (6-18).


මේ වන විට විද්‍යාත්මක පදනමක් තිබුණද ළඟ ඥාතීන් අතර විවාහ පිලිබඳ බටහිර සදාචාර අදහස් වර්ධනය වන්නේ මේ බයිබල් පාඨ වල සිට බව මගේ අදහසයි.

මේ බයිබල් මතය ගැන මා මුලින්ම දැනගන්නා විට මගේ වයස අවුරුදු දොළහක් පමණ වන්නට ඇත. ඒ දිනවල අප වාසය කළ ප්‍රදේශයේ සතියක් පුරා යම් ක්‍රිස්තියානි නිකායක සුවකිරීමේ මෙහෙයක් පැවැත්වුනේය. ගම්සභා පිට්ටනියේ පැවැත්වූ මේ සුවකිරීමේ මෙහෙය මෙහෙයවූයේ ඇමරිකානුවෙකු විය යුතුයැයි මා දැන් සිතන 'සුද්දෙකි'. පරිවර්තකයින් දෙදෙනෙකු විසින් ඔහු කියන දේ සිංහලට හා දෙමළට හැරෙව්වේය.

සුද්දා කියන දේ දෙමළට හැරවූ නමුත්, මේ අවස්ථාවට දෙමළුන් කිසිවෙකුත් පැමිණියාද යන්න සැක සහිතය. මේ කියන ප්‍රදේශය තනිකරම වාගේ සිංහල බෞද්ධ ගමකි. එහි සැලකිය යුතු මුස්ලිම් ජනගහණයක්ද සිටි නමුත් යාබද ගමක සිට පැමිණ වෙදකම් කළ ඇපොතිකරි කෙනෙකු හැරුණු විට කිසිදු ක්‍රිස්තියානි, කතෝලික හෝ දෙමළ පවුලක් සිටි බවක් මට මතක නැත. ඇත්තටම කියනවානම් අපේ නිවසට යාබද නිවසේ සිටියේත් දෙමළ ක්‍රිස්තියානි පවුලක් වුවත් ඒ වන විට ඔවුන් සිංහල බෞද්ධයින් වී සිටියහ.

සුව කිරීමේ මෙහෙය සඳහා සැලකිය යුතු සෙනඟක් දිනපතා පැමිණියේ මූලික කටයුත්තට අමතරව චිත්‍රපට පෙන්වීම හා ජනප්‍රිය සිංහල හා හින්දි සිංදු වල තාලයට ආගමික ගීත ගැයීමද සිදුවූ බැවිනි. මේ දෙකටම වඩා මට අවශ්‍ය වූයේ මගේ පොත් රාක්කයට නොමිලේ දෙන පොත් හැකි තරමක් එකතු කර ගැනීමටය.

මුල් දවස්වලම සැලකිය යුතු පොත් ප්‍රමාණයක් එකතු කර ගත හැකි වුවත් මට අවශ්‍ය වූයේ තරමක් ලොකු ඉලක්කයකට ලඟා වීමටය. ඒ සම්පූර්ණ බයිබලයක් අයිති කර ගැනීමයි. සම්පූර්ණ බයිබල් සීමිත ප්‍රමාණයක් තිබෙනු මා දුටුවද, මා එයින් පිටපතක් ඉල්ලා සිටියද මට එය ලැබුණේ නැත. පොත් බෙදා දුන් ශ්‍රී ලාංකික පුද්ගලයා දවසකට බයිබලයේ එක් පරිච්ඡේදයක් වන සුභාරංචි පොත් පිංචක් වැනි යමක් දී තවත් පොත් අවශ්‍යනම් ඊළඟ දිනත් පැමිණෙන ලෙස දන්වයි. මේ වැඩේ මට ඇල්ලුවේ නැත.

තෙවන හෝ සිවුවන දින පමණ වෙද්දී මම බයිබලයක් කෙසේ හෝ ලබා ගැනීමට සැලසුමක් හැදුවෙමි. සුවකිරීමේ මෙහෙය අවසන් කිරීමෙන් පසු මේ කටයුත්තට සම්බන්ධ වන සුද්දා ඇතුළු සියල්ලෝම වේදිකාවෙන් බැස පොත් බෙදීමත්, ප්‍රශ්න වලට උත්තර දීමත් කරයි. මට අවශ්‍ය වුනේ කෙසේ හෝ සුද්දාවම අල්ලා ගන්නටය.

මම සුද්දා කිට්ටුවටම ගියෙමි. එහෙත්, ලාංකික පුද්ගලයෙක් මට බාධා කළේය.

"මට අරයට පොඩ්ඩක් කතා කරන්න ඕනෑ. ප්‍රශ්නයක් තියෙනව අහන්න."

"ඇයි? මොකක්ද දැනගන්න ඕනෑ? මගෙන් අහන්න"

"දැන් ඔය ඕගොල්ලන්ගේ ආගමේ හැටියට අයියලා නංගිලා කසාද බඳින එක හරිද?"

"නෑ. ඒක පාපයක්!"

මා සිතන පරිදි, මීට පෙර දිනද මොහුගෙන් මේ ආකාරයේ අණ්ඩර ප්‍රශ්න ගණනක් අසා සිට ඇති නිසා ඔහු මට උත්තර දෙන්නේ එතරම් කැමැත්තකින් නොවේ. අඩි හතරක්වත් උස නැති බටු කොල්ලෙකු විසින් වැඩිහිටියෙකු ලස්සනට මඩවන මේ අවස්ථාව බලා ගැනීමට තවත් ළමයින් හා වැඩිහිටියන් රැසක් වටවී සිටින්නේ මෙය මෙසේ සිදුවන පළමු දිනය නොවූ බැවිනි.

"ඒක පාපයක් කියල බයිබලේ තියෙනවද?"

"ඔවු, තියෙනව."

"මට දීපු කොටස් ටිකනම් ඔක්කොම කියෙවුව. ඒවයෙනම් තිබුනෙ නෑ. හරියටම පෙන්නන්න පුලුවන්ද තියෙන තැන?"

වටේ පිටේ අයත් දැන් සිනාසෙති. තමන්ගේ සහායකයාව පොඩි එකෙක් බයිට් එකට ගෙන ඇති බව සුද්දා කෙසේ හෝ නිරීක්ෂණය කළේය. සුද්දා කඩිමුඩියේ මා සිටි තැනට ආවේය. ඔහුගේ අතේ බයිබලයක්ද ඇති බව මම දැක්කෙමි. දැන් මගේ ඇහැ එතැනය.

"යර්ස් සන් වට්ස් ද ප්‍රොබ්ලම්?"

ඔහු ඇමරිකානුවෙකු බව මා සිතන්නේ ඔහුගේ උච්ඡාරණය තේරුම් ගැනීම මට බොහෝ අසීරු වූ බව මතක ඇති නිසාය.

"මෙයාගෙන් අහන්න අයියා-නංගි කසාද බඳින එක වැරැද්දක් කියල බයිබලේ තියෙනවද කියල?"

ඔහු සමඟ සිටි ඔහුගේ පරිවර්තකයා එය ඉංග්‍රීසියට හැරෙවුවේය.

"හරි, තියෙනව කියල මම දන්නව. මට ඕනෑ ඒකේ තියෙන දෙයයි තැනයි හරියටම දැනගන්න."

ඔහු සහායකයාට යමක් කිවුවේය. සහායකයා ඔහු අත වූ සිංහල බයිබලයක් පෙරලා ඉහතින් ඇති පාඨ විය යුතුයැයි මා දැන් සිතන කොටසක් කියවාගෙන ගියේ මේ කරදරෙන් බේරෙන්නේ කෙසේද කියා හිතමින් විය යුතුය.

"යම් මිනිසෙකු තම පියාගේ දුව හෝ තම මවගේ දුව වන තමාගේ සහෝදරිය හෝ පාවාගෙන ඇගේ නිරුවත අනාවරණය කළොත්, එය දුෂ්ටකමකි. ඔවුන් ප්‍රසිද්ධියේ නින්දාවට පත් කර තම සෙනඟ අතරෙන් නෙරපනු ලැබිය යුතු ය. ඔහු තම සොහොයුරියට නින්දා කළ බැවින්, ඒ දුෂ්ටකම ගැන වගකිව යුතු ය."

ලෙවි ව්‍යවස්ථාව 20 (17).


"එතකොට ඔයගොල්ලන්ගේ දෙවියෝ අයියා-නංගි කසාද බඳින එකට විරුද්ධයි. ඒක හරි. තව ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා..."


"දැන් ඔයගොල්ලන්ගේ දෙවියෝ ඉස්සෙල්ලම මැවුවේ ආදම්ව නේද?"

"ඔවු"

"ඊට පස්සේ එයාගේ ඉල ඇටයක් අරන් ඒවව මැවුවනේ?"

"ඔවු"

සහායකයා අපට පරිවර්තයෙන් උදවු කරයි.

"දෙවියන් වහන්සේ වෙන කවුරුවත්ම මිනිස්සු මැවුවේ නැද්ද?"

"නෑ"

ඇතැම් විට පිළිතුර මීට වඩා දිග, බයිබල් උපුටාගැනීම් සහිත එකක් වූවා විය හැකිය.

"එතකොට ඒ අයගෙන් තමයි මිනිස්සු ඔක්කොම පැවතෙන්නේ?"

"ඔවු"

"ඒක එහෙම වෙන්නනම් ආදම්ගෙයි ඒවගෙයි ළමයින්ට කසාද බඳින්නම වෙනවනේ. මැවුවේ දෙන්නෙක් විතරනම් ඒක වෙන බව දෙවියෝ දැනගෙන ඉඳල තියෙනව. ඒ කියන්නේ ඔයගොල්ලන්ගේ දෙවියෝ අයිය-නංගි විවාහ අනුමත කරල තියෙනවා"

මම ජයග්‍රාහකයෙකු මෙන් කියාගෙන ගියෙමි. වටේට රැස් වී සිටින පිරිස හයියෙන් හිනාවේ.

සුද්දාට කට උත්තර නැති වුනේයැයි කීම අතිශයෝක්තියක් වන්නේ මේ ප්‍රශ්නයටද ඔහුට පැහැදිලි පිළිතුරක් තිබුණු බැවිනි. ඔහු කීවේ ඒ දවස්වල දෙවියන්ගේ කැමැත්ත එසේ වූ බවත් පසුව එය වෙනස් වූ බවත්ය. මගේ බයිට් කිරීම එතැනින් අවසන් වුනේත් නැත. අන්තිමේදී සුද්දාගේ අතේ තිබුණු බයිබලය ගන්නට මරිසියක් දැම්මත් ඒක හරිගියේත් නැත.

කෙසේවුවද, මට කියන්නට අවශ්‍ය වන්නේ තමන් අයියා-නංගී විවාහයකින් පැවත එන බව සිතන්නේ සිංහලයින් පමණක් නොවන බවයි. පරණ ගිවිසුම මත පදනම් වූ ආබ්‍රහමික ආගම් අදහන ලෝක ජනගහණයෙන් අඩකට වැඩි පිරිසක්, ඔවුන් විශ්වාස කරන පරිදි, පැවතෙන්නේ අයියා-නංගී සම්බන්ධතාවයක ප්‍රතිඵල ලෙසින්ය.


(Image: https://en.wikipedia.org/wiki/Tutankhamun)

වෙබ් ලිපිනය:

දවස් පහේ නිවාඩුව

මේ සති අන්තයේ ලංකාවේ බැංකු දවස් පහකට වහනවා කියන එක දැන් අලුත් ප්‍රවෘත්තියක් නෙමෙයි. ඒ දවස් පහේ විය හැකි දේවල් ගැන කතා කරන එක පැත්තකින් තියලා...