පුංචි බණ්ඩෝ පුංචි බණ්ඩෝ නිදිමතදෝ...

මගේ පෙර ලිපියකින් විස්තර කළ පරිදි ඇමරිකාවේ මා ජීවත් වන ප්‍රදේශයේ පොදු පාසැල් වර්ග හතරක් තිබේ. මේ වර්ග කිරීම කර ඇත්තේ ශ්‍රේණි අනුවය. ඒ නිසා, මගේ දරුවෝ පාසැල් දෙකක උගනිති.

මේ පාසැල් දෙකම පැවැත්වෙන්නේ දවසකට එකම පැය ගණනක් වුවත් පාසැල් ආරම්භ හා අවසන් වෙන්නේ එකම වෙලාවට නොවේ. එයට හේතුව මෙසේ පාසැල් වේලාවන් වෙනස් කිරීමෙන් එකම පාසැල් බස් රථ කට්ටලය දෙවරක් සිසුන් ප්‍රවාහනය සඳහා යොදා ගත හැකිවීමයි. මේ සැලසුම අනුව, මගේ එක් දරුවෙකුගේ පාසැල් බසය උදේ 6:44ටත්, අනෙක් දරුවාගේ පාසැල් බසය 8:31ටත් පැමිණේ. මේ බස් රථ නැවතුම තිබෙන්නේ අපේ නිවසේ සිට මීටර සියයක පමණ දුරිනි.

උදේ 8:31 වන විට සාමාන්‍යයෙන් ඉර පායා, කාලගුණය තරමක් උණුසුම් වී ඇතත් පාසැල් පැවැත්වෙන වාර දෙකේ වැඩි කාලයක් තුළ 6:44 යනු කළුවර හා ශීතල වේලාවකි. දැන් සති දෙකක පමණ සිට කාලගුණය උණුසුම් වී ඇතත්, පෙර සති වල මේ වෙලාවේ වැඩි වෙලාවක් එළිමහනේ සිටීම කළ හැකි දෙයක් නොවීය. ඒ නිසා, මාද ඇතුළු අපේ අසල්වැසියන් කරන්නේ බස් රථය පැමිණෙන මොහොත වන තුරු දරුවන් වාහනයේ තබාගෙන සිටීමයි. මේ සඳහා දරුවා මෙන්ම මාද අඩු වශයෙන් උදේ හයටවත් අවදි විය යුතුය.

උදේ හය කියන්නේ සාමාන්‍යයෙන් අවදි වන්නට අමාරු වෙලාවක් නොවේ. එහෙත්, ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ රෑ මැදියමද පසුවී පැය කිහිපයක් යන තුරු අවදි වී සිටීමට මා දිගු කලක සිට පුරුදු වී සිටීමයි. මේ පුරුද්ද මගේ දරුවන්ටද තිබේ. උදේට අයිපෑඩයේ එලාම් ඔරලෝසුව කණ ළඟින් කෑගසද්දීත් පොරෝණයට ගුලිවී සිටින්නට කැමති දරුවා අප ඉඩදෙනවානම් රෑ දෙක තුන වන තුරු වුවද කිසි අපහසුවක් නැතිව අවදිව සිටී. පාසැල් පැවැත්වෙන දවස් වලට පෙර ඔවුන් කලින් නිදාගන්නට යන්නේ ඉතාම අකැමැත්තෙනි.

සාමාන්‍ය සමාජ සම්මතය වන්නේ රාත්‍රී කාලයේ හොඳින් නිදාගෙන, දවල් කාලයේ නිද්‍රාශීලී නොවී සිටිය යුතු බවයි. පරාභව සූත්‍රය හරහා පෙන්වන නින්ද පිළිබඳ බෞද්ධ අදහසද මෙයට කිට්ටුය. "ඉක්මගිය යෞවන වයසේ ඉන්නා පුරුෂයෙක් තිඹිරි ගෙඩි වැනි පියොවුරු ඇති තරුණ දැරියක් ආවාහ කොට ගෙන ඇය පිළිබඳ ඊර්ෂ්‍යාවෙන් නො නිදා ගත කරයි ද එය පිරිහීමට කාරණයක් වේ" යැයි කියන අතරම "යම් මිනිසෙක් නිද්‍රාශීලී වේද, සභාශීලී වේද, උත්ථානවීර්‍ය්‍ය නැත්තේද, උපතින් අලස වේද, ක්‍රෝධය ලක්ෂණ කොට ඇති වේද,  එය පිරිහීමට දොරක් වේ" යැයි කියන්නේ එබැවිනි.

රාත්‍රියේ වැඩි වෙලාවක් අවදිව සිටීමින්, දවල් වන තුරු නිදාගන්නා නිශාචර ජීවිතය ඇතැම් අයගේ පුරුද්දකි. එහෙත් කලින් නින්දට ගොස් පාන්දරින් අවදි වී දවස අරඹන්නට පුරුදු වී සිටින්නෝද සිටිති. වඩා හොඳ පුරුද්ද ලෙස, අඩු වශයෙන් ලංකාවේ, සැලකෙන්නේ දෙවැන්නයි.

පොළොව සිය අක්ෂය වටා කැරකෙන වේගය අනුව අපේ සමාජ ජීවිතය හා ඔරලෝසු සැලසුම් වී ඇතත්, අපේ අභ්‍යන්තර යාන්ත්‍රණය පරිණාමිකව සැලසුම් වී ඇත්තේ හරියටම මේ ඔරලෝසුවට ගැලපෙන පරිදි නොවේ. මුල් කාලයේදී කල පර්යේෂණයක ප්‍රතිඵල අනුව, අපේ අභ්‍යන්තර ජීව විද්‍යාත්මක ඔරලෝසුවට අනුව දවසක් පැය විසිපහක් පමණ වන බව සිතා සිටියත්, හාර්වඩ් පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් පසුව මේ කාලය වඩා නිවැරදිව මනිමින් පැය 24 කුත් මිනිත්තු 11ක් ලෙස හඳුනා ගත්තේය. සාමාන්‍ය අගය මෙසේ වෙද්දී, විවිධ පුද්ගලයින්ගේ ජීව විද්‍යාත්මක දවස විනාඩි 16කින් පමණ අඩු වැඩි වන බව ඔවුන්ගේ පර්යේෂණ ප්‍රතිඵල අනුව පෙනී ගියේය. ඒ අනුව, වැඩි දෙනෙකුගේ ජීව විද්‍යාත්මක දවස පැය 24කට වඩා දිගය.

නිවුයෝර්ක්හි රොකර්ෆෙලර් සරසවියේ පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් සතියකට පමණ පෙර පළ කළ පර්යේෂණයකට අනුව, ඇතැම් අයගේ ජීව විද්‍යාත්මක දවස වඩා දිගු වීමට එක්තරා ජානයක් හේතුවේ. උපතින් මේ ජානය උරුම වී ඇති අයට වේලාසන අවදිවීම අනෙක් අයට වඩා අපහසුය. කෙසේවුවද, මේ ජානය තිබුණේ ඔවුන්ගේ පර්යේෂණ නියැදියෙන් 0.6%කට පමණි.

මත්පැන් ඇබ්බැහිය, තරබාරුකම, ලිංගික රුචිකත්වයන් වැනි සමාජ සම්මත අනුව වැරදි පුරුදු වල ප්‍රතිඵල ලෙස හඳුනාගන්නා වෙනත් බොහෝ දේ වලට මෙන්ම දවල් වන තුරු නිදාගැනීමට ඇති කැමැත්තටද ජීව විද්‍යාත්මක පදනමක් තිබේ. ටික කලකට පෙර සිතා සිටියාට වඩා බොහෝ දේවල් අප ඉපදෙන විටම අපේ ජාන වල ලියැවී තිබේ.

කෙසේ වුවද, මෙයින් අදහස් වන්නේ අපට අපේ ජාන වලින් ගැලවීමක් නැති බව නොවේ. පුහුණුව තුලින් අපේ ජාන තෙරපුම පාලනය කර ගැනීමට අපට පුළුවන.

අපේ ජාන යනු අපේ පූර්වජයින්ගේ ජීවන විලාසිතා වල ප්‍රතිඵලයකි. අපේ වත්මන් ජීවන විලාසිතා විසින් අනාගත පරම්පරා වලට අප උරුම කරන ජාන තීරණය කරයි.

අවුරුදු නැකැත් හා මීතොටමුල්ලේ ඛේදවාචකය

අවුරුද්ද දවසේ, මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදු වීමට පෙර, මම මගේ පියාට දුරකථන ඇමතුමක් ගත්තෙමි. ලෝක ගෝලයේ හරියටම අනිත් පැත්තේ පිහිටි ඇමරිකාවේ සිට ලංකාවේ සිටින්නෙකුට කතා කිරීමේදී දෙපාර්ශ්වයටම අපහසුවක් නොවන පරිදි මෙය කිරීමට හැක්කේ උදේ හා හැන්දෑවේ සීමිත කාල පරාසයන් දෙකක් තුළ පමණි. එදින මා සේවය සඳහා නිවසින් බැහැර යායුතු දිනයක් වූ අතර රාත්‍රී කාලයේද නවය පසුවන තුරු කාලසටහන පිරී තිබුණු බැවින් දුරකථන ඇමතුම සඳහා වෙන් කළ හැකි වූයේ උදය කාලයේ සුළු වේලාවක් පමණි.

මා ලංකාවට කතා කරන විට මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදුවී නොතිබුණා පමණක් නොව, නොනගතයද ඇරැඹී නොතිබුණේය. මෙවර අවුරුදු නැකැත් සම්බන්ධව ගැටළුකාරී තත්ත්වයක් පැවති බව මම ඒ වන විට සමාජ ජාල හරහා දැනුවත්ව සිටියෙමි. පෞද්ගලිකව මට වැදගත් කරුණක් නොවූවත්, මගේ පියා මා දන්නා කාලයේ සිට අවුරුදු නැකැත් වැරැද්දුවේ නැති අයෙකු වූ නිසා මම ඔහුගෙන් මේ අවුරුද්දේ නැකැත් වේලාවන් ගැන විමසුවෙමි.

"මේ පාර ආණ්ඩුව මහා අවුලක් කරගෙනනේ තියෙන්නේ. ලොකු පුතා පොඩ්ඩක් දන්න නිසා කියන්නේ. අටේ චන්ද්‍රයා නීච කරල නැකත හදල තියෙන්නේ. මෙහෙම නැකැත් හදන්නේ මිනී පෙට්ටි උස්සන්න."

ජීවිතයේ නවවන දශකය ගෙවන මගේ පියා සමඟ මෙවැනි දේවල් ගැන වාදකර මා දැන් ඔහුගේ හිත රිදවන්නේ නැත. "දැන්" කියා කීවේ බොහෝ කාලයක් එවැනි දේ කර ඇති බැවිනි.

මා කුඩා කාලයේ සිටම අපේ ගෙදර අවුරුදු චාරිත්‍ර හරියටම වෙලාවට සිදු කෙරුණේය. මෙය අද දක්වාම එසේම සිදුවේ. මේ කියන්නේ මගේ දෙමවුපියන් ජීවත්වන නිවස ගැන මිස දැන් මා ජීවත්වන නිවස ගැන නොවේ.

සාමාන්‍යයෙන් අපේ ජීවිත වලට කුඩා කාලයේදී වුවත් වැඩිපුර ඇඟිලි නොගැසූ මගේ පියා මේ චාරිත්‍ර අනුගමනය කළ යුතු බවට අපට නීති පනවා නොතිබුණත්, අඩු වශයෙන් අවුරුද්ද දවසේවත් නැකැත් පිළිපදිනු දැකීමෙන් සතුටු විය. මේ කාලයේදී අපට ඇසුරු කිරීමට ලැබුණු අපේ අසල්වැසි හෝ ඥාති නිවෙස් බොහොමයක අවුරුදු "සැමරීමට" මිස නැකැත් පිළිපැදීමට ප්‍රධාන තැනක් නොලැබුණේය. ඒ අතින්, මත්පැන් සාද ආදිය පවත්වමින් අවුරුද්ද සැමරුවේ නැති අපේ ගෙදර තරමක් වෙනස් විය.

අපේ ගෙදර තිබුණු මේ සුවිශේෂී තත්ත්වයට අමතරව, හැමදාමත් පොදු තැනක් වූ, තවමත් එසේම වන අපේ ගෙදර අවුරුද්ද දවසේද පොදු තැනක්ම විය. අපේ වෙනත් ඥාතීන් හෝ පවුලේ මිතුරන් කවුරු හෝ කිහිප දෙනෙකු සෑම අවුරුදු කාලයකම වාගේ අපේ නිවසේ ගත කළේය. අවුරුදු නැකැත් වෙලාවට මේ ටීම් එකට තවත් අසල්වැසියෝ කිහිප දෙනෙක්ද එකතු වූහ.

නොනගතය වෙලාවේ ආහාර ගැනීම අපට තහනම් කර තිබුණේ නැත. එහෙත්, මේ වෙලාවේ අපට වෙනදා මෙන් පිඟානට බෙදා බත් එකක් ලැබුණේ නැත. ගෙදර කුස්සියෙන් කාගෙවත් අතින් කෑම නොලැබුණත් අවශ්‍යනම් මේසය මත වූ රසකැවිල්ලක් හෝ කෙසෙල් ගෙඩියක් භුක්ති විඳීමට අපට බාධාවක් තිබුණේ නැත.

නොනගතය ලැබීමට නියමිතව තිබුණේ කෑම ගන්නා වෙලාවකට ආසන්නවනම් අපේ බත් පිඟන් වෙනදාට වඩා කලින්ම මේසයට ආවේය. මෙවැනි අවස්ථා වල මම බොහෝ විට හිතාමතාම ආහාර ගැනීම ප්‍රමාද කළෙමි.

"තාම කෑවේ නෑ නේද? කාල හිටියනම් හරිනේ?"

මගේ කාමරයට ඔළුව දැමූ දෙමවුපියන්ගෙන් කෙනෙකු එසේ කීවේ නොනගතය ලබන්නට ආසන්න බව කෙළින්ම ප්‍රකාශ නොකරමිනි. ඒ, එසේ කීවේනම් ලැබිය හැකිව තිබුණු ප්‍රතිචාරය දැනගෙන සිටි නිසාය. එහෙත්, මේ එන්නේ මොකාටදැයි දැන සිටි බැවින් මේ කියන කාලයේදී මා බඩගින්න තිබුණත් එය ඉවසාගෙන නොනගතය ලබන තුරුම බලා සිටියේ නොනගතය වෙලාවේ ආහාර අනුභව කොට සම්මතය බිඳීමෙන් සතුටක් ලැබීමටය.

නොනගතය තුළ ඒ අයුරින් ක්‍රියා කළත්, අඩුම වශයෙන් ගැටවර වියට පෙර කාලයේදී, පොතක පිටු කිහිපයක් කියවීමෙන් වැඩ අල්ලා පියාගේ අතින් ලැබෙන තල, හකුරු, ගිතෙල් වැනි මොනවා හෝ මිශ්‍ර කිරිබත් ගුලියක් කා දෙමවුපියන්ට වැඳීමනම් නොකර සිටි දෙයක් නොවේ. ඒ, මෙසේ වැඳුම් ලබන වැඩිහිටියන් සියළු දෙනාම කිසියම් මුදලක් අතේ තැබූ නිසාය. මේ මුදල් රැගෙන බොහෝ විට කළේ, පැරදී මුදල් අවසන් වන තුරු කැට ගැසීමයි. ඇතැම් අවුරුදු වල කලින්ම මුදල් ඉවර කරගෙන ගෙදර පැමිණ බුම්මාගෙන සිටින විට තවත් කීයක් හෝ අත මිට මෙලවුණේය.

මෙයට අමතරව පවුලේ වැඩිමලා වූ මට අපේම පවුලේ අනෙක් අයත්, මගේ පියාගේ අතින් අවුරුදු බත් ගුලිය කන්නට බලාසිටි ඥාති, හිතමිත්‍ර, අසල්වැසි කණ්ඩායමක් අතරින් පෝලිමේ මුල් තැන ලැබීමේද පොඩි ගතියක් තිබුණේය.

සම්මතය කඩා වැඩිහිටියන්ගේ හිත රිදවීමේ අරමුණින් හිතාමතා නැකැත් වැරැද්දීම ආසන්න වශයෙන් පාසැල් කාලය අවසන් වන තුරු කළත්, ඉන්පසුව මා එසේ කර නැත. නැකැත් වෙලාවට සිය දරුවන් සියළු දෙනාටම බත් කටක් කවන්නට ලැබීමෙන් මගේ පියා විශාල ලෙස සතුටු වූ අතර ඒ සතුට බිඳින්නට මට අවශ්‍ය නොවීය. මට පෙර විවාපත් වූ මගේ බාල සොයුරා ඇතැම් වසර වල අවුරුදු දවස ඔහුගේ බිරිඳගේ මහගෙදර ගත කිරීම ගැන වුවද මගේ පියා පහන් සිතකින් පසු නොවුණේය. ඒ නිසා, හැකි හැම විටකම අවුරුදු දවස මගේ දෙමවුපියන්ගේ නිවසේ ගතකිරීමට මම උත්සාහ කළෙමි.

රටින් බැහැරව සිටියදීද, හැකි හැම විටෙකම අළුත් අවුරුද්දේ වැඩ අල්ලන වෙලාවට ගෙදරට දුරකථන ඇමතුමක් දීමට මම උත්සාහයක් දැරුවෙමි. ඒ, ඒ වෙලාවේ ලංකාවේ අපේ ගෙදර සිදුවන දේ සිතින් මවාගෙන නොස්ටැල්ජික් වීමට නොවේ. එසේ කිරීමෙන් මගේ මුල් පවුලේ සමීපතමයින් බොහෝ දෙනෙකු සතුටු වූ බැවිනි.

බොහෝ විට මේ දුරකථන ඇමතුම දිගු එකක් වූයේ, අපේම පවුලේ අයට අමතරව ඒ අවුරුද්දේ මගේ මහගෙදර අවුරුදු නැකැත් ඇල්ලූ, සාමාන්‍යයෙන් මා දුරකථනයෙන් කතා නොකරන, වෙනත් ඥාතීන්, හිතමිතුරන් කිහිප දෙනෙකු සමඟද කථා කරන්නට මේ අවස්ථාවේදී ඉඩ සැලසෙන බැවිණි. කෙසේ වුවත්, මේ අවුරුද්දේ අවුරුදු නැකැත් යෙදී තිබුණු ආකාරය හා ඒ කාලය තුළ මා ඉතා කාර්ය බහුලව සිටීම නිසා මෙය කරන්නට ඉඩක් නොතිබුණේය. මෙවර අවුරුදු නැකැත් වලට කලින්ම ගෙදරට කතා කළේ එබැවිනි.

පියා සමඟ කළ කතාවෙන් පැහැදිලි වූ පරිදි ඔහු මෙවර ආණ්ඩුවේ නැකැත් වලට වැඩ ඇල්ලීමට සූදානම්ව නොසිටියේය. මට තේරුණු විදිහට ඔහු වැඩ අල්ලන්නට ලෑස්ති වී සිටියේ කලක් ලේක්හවුස් ආයතනය විසින් පළ කරන ජ්‍යෝතිෂ පුවත්පත්කද ප්‍රධාන කතෘ වරයාව සිටි පියසේන රතුවිතාන විසින් සකස් කළ නැකැත් වලටය. අවුරුදු නැකැත් සම්බන්ධව මගේ පියා මට කියූ කරුණු වලට බොහෝ සමාන කරුණු සතියකට පෙර පියසේන රතුවිතාන මහතා විසින් දිවයින පුවත්පතට ප්‍රකාශ කර තිබුණේය.

අද ඉරිදා මගේ නිවාඩු දිනයක් බැවින් හා මෙවර අවුරුදු නැකැත් වේලාවේ ගෙදරට කතාකරන්නටද නොහැකි වූ බැවින් ගෙදරට දුරකථන ඇමතුමක් ගත්තෙමි. මේ වේලාවේ මගේද හදවත දැඩි ලෙස සසල කළ පුවතක් වූ මීතොටමුල්ලේ ඛේදවාචකය ගැන මගේ පියා අදහස් පළ කළේ අවුරුදු නැකැත් වල පැවති අවුල ඒ සමඟ සම්බන්ධ කරමිනි. මා ඔහු සමඟ තර්ක කරන්නට නොගිය බව කිවයුතු නොවේ.

කෙසේවුවද, මීතොටමුල්ලේ ඛේදවාචකය ආණ්ඩුවේ අවුරුදු නැකැත් හැදිල්ලෙන් සම්පූර්ණයෙන් පරිබාහිර සිදුවීමක් නොවේ. මේ දෙක අතර පැහැදිලි සම්බන්ධතාවයක් තිබේ.

නැකැත් යනු ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකුගේ ජීවිත වල අවියෝජනීය කොටසකි. ඒ අයට නැකැත් කියන්නේ මොනවාද කියා මුල සිට කියා දෙන්නට අවශ්‍ය නැත. එහෙත්, මා කුඩා කාලයේදී මෙන්ම දැනුත් නැකැත් සතපහකට ගණන් නොගන්නා විශාල පිරිසක්ද ලංකාවේ සිටිති. මේ අය, වෙනුවෙන් මුලින්ම මේ නැකැත් යන වචනය පිළිබඳ ඉතා කෙටි පැහැදිලි කිරීමක් කළ යුතුය.

නැකැත් යන සිංහල වචනයෙන් මෙන්ම නක්ෂත්‍ර යන සංස්කෘත වචනයෙන්ද අඩුම වශයෙන් එකිනෙකට සම්බන්ධ වුවත් වෙනස් තේරුම් තුනක් හෝ හතරක් මතු කරයි. නක්ෂත්‍ර යන වචනය සම්භාව්‍ය සංස්කෘතය බිහිවන්නට පෙර එහි මුල් ස්වරූපය වූ වෛදික සංස්කෘත භාෂාවේද භාවිතා වී ඇති වචනයකි. ලිඛිත භාෂාවක් නොවූ, සම්භාව්‍ය සංස්කෘත භාෂාවේ මෙන් දැඩි ව්‍යාකරණ නීති නොතිබුණු, වෛදික සංස්කෘත භාෂාව භාවිතා වුණේ බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාව දියුණු වීමටද බොහෝ කලකට පෙරය. මේ භාෂාව නැගෙනහිර ඉරානීය භාෂා ප්‍රභේදයට අයත් ඉතා පැරණි මළ භාෂාවක් වන අවෙස්තා භාෂාවෙන් බිඳී ආවකි. ශරතුෂ්ත්‍ර ආගමික ගාථා ලියා ඇත්තේ මේ අවෙස්තා භාෂාවෙනි.

නක්ෂත්‍ර යන වචනයේ පළමු අදහස තාරකාව යන්නයි. ජ්‍යෝතිෂයේදී තාරකා අහසේ ස්ථිර තැන් වල පිහිටා ඇති සේ සලකා එම තාරකා වලට සාපේක්ෂව ඉර, හඳ හා ග්‍රහයින්ගේ පිහිටීම් හඳුනා ගැනේ. "න ක්‍ෂරති න සරති ඉති නක්‍ෂත්‍රඃ"  (न क्षरति न सरति इति नक्षत्रः) ලෙස විස්තර කෙරෙන පරිදි (අනෙකුත් තාරකා වලට සාපේක්ෂව) චලනය නොවන්නේද, (දීර්ඝ කාලයක්) ආලෝකය නැති වී නොයා ස්ථිරව පවතින්නේද නක්ෂත්‍ර නම් වේ. මේ අර්ථය අනුව, අහසේ පෙනෙන සියළුම තාරකා නක්ෂත්‍ර නමින් හැඳින්විය හැකිය. නැකැත් යන සිංහල වචනය වර්තමානයේදී මේ මුල් අර්ථයෙන් නොයෙදේ.

දෙවන අර්ථය අනුව මේ වචන අහසේ හඳුනාගත් සුවිශේෂී තාරකා හෝ තාරකා රාශි විසි හතක් වෙනුවෙන් භාවිතා වේ. මේ තාරකා වල සිංහල නම් එකවර පෙනෙන්නට තිබෙන අරුතින් තේරුම් ගැනීම අපහසු වුවත් ඒවායේ මුල් සංස්කෘත නම් වෛදික සාහිත්‍යය සමඟ මනාව ගැලපේ. 

ඇතැම් වචන අදාළ තාරකා පන්තියේ හැඩයට සම්බන්ධය. උදාහරණයක් ලෙස විසා යන නැකතේ නමත්, වෙසක් යන මාසයේ නමත් දෙකම හැදී ඇත්තේ විශාඛ යන වචනය මුල් වීමෙනි. විශාඛ යන්නෙන් අදහස් වන්නේ ගසක අතු වලින් බෙදුණු රිකිල්ලකි (ශාඛ → විශාඛ). අදාළ තාරකා පන්තියේ මේ හැඩය අදත් හඳුනාගන්නට පුළුවන.

තෙවනුව, රාශි චක්‍රය ලෙස අපට දැකිය හැකි අහස කොටස් 12කට බෙදා ඇති පරිදිම නක්ෂත්‍ර හෝ නැකැත් ලෙස හඳුන්වන කොටස් 27කටද බෙදා තිබේ. මේ නැකැත් හා ලග්න අතර ඇති සම්බන්ධයද, නැකැත් සංකල්පය විකාශනය වූ ආකාරයද දීර්ඝ ලෙස විස්තර කළ යුතු බැවින් මා එය දැන් කරන්නේ නැත. මේ තෙවන අර්ථදැක්වීම අනුව නක්ෂත්‍ර හෝ නැකැත් යනු කාලය මනින ඒකකයකි.

අවුරුදු නැකැත් ගැන කතා කරන විට අදහස් කරන අර්ථය ඉහත අරුත් තුනටම වඩා වෙනස්ය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ කිසියම් කටයුත්තක නිරතවීම සඳහා ශුභ මුහුර්ථයක් යන්නයි.

මේෂ සංක්‍රාන්තිය යනු නිශ්චිත වෙලාවක සිදුවන භෞතික සිදුවීමකි. ඒ නිසා, ගණනය කිරීමේ වැරැද්දක් නැත්නම් මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදුවන වෙලාව පිළිබඳ ගැටළු සහගත තත්ත්වයක් මතු නොවේ. මේ අයුරින්ම, කිසියම් පුද්ගලයෙකුගේ කේන්ද්‍රයේ ඇති බොහෝ තොරතුරු පදනම් වන්නේද නිශ්චිත භෞතික කරුණු මත නිසා කේන්ද්‍ර සටහනක් සැදීම ජ්‍යෝතිෂය විශ්වාස කිරීමට හෝ නොකිරීමට සම්බන්ධයක් නැති තාක්ෂණික කටයුත්තකි. එය පරිගණක වැඩසටහනක් යොදා ගනිමින් ඉතා පහසුවෙන් කළ හැකිය.

එහෙත්, ශුභ මුහුර්ත සෑදීම යනු භෞතික සිදුවීම් වන ග්‍රහ චලන මත පාදක වුවත්, ඉහත ආකාරයේ තාක්ෂණික කටයුත්තක් නොව විශ්වාස මත පදනම් වන්නකි. නැකැත් හැදීමේ ක්‍රමවේදය ජ්‍යෝතිෂ සිද්ධාන්ත මත පදනම් වූවත් එම සිද්ධාන්ත වල නිරවද්‍යතාවය කිසිවෙකු විසින් පර්යේෂණාත්මකව තහවුරු කර නොමැත. ඒ නිසා ඒ සිද්ධාන්ත පිළිගන්නා අය එසේ කිරීමේ පදනම වන්නේ මේ සිද්ධාන්ත දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ යොදාගෙන තිබීම හා පැරණි පොත් වල සටහන්ව තිබීමයි.

ජ්‍යෝතිෂයේ  තාරකා විද්‍යාත්මක කොටස බටහිර විද්‍යාව සමඟ ගැලපෙනවා පමණක් නොව බටහිර විද්‍යාව දියුණු වන විට ඒ සමඟ වෙනස් වේ. එසේ ගතික ලෙස වෙනස් නොවන සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ ජීවිත සමඟ සම්බන්ධ කොටස පදනම් වන්නේ සම්ප්‍රදායික දැනුම් මත නිසා විවිධ ගුරුකුල අතර පොදුවේ එකඟ වන කරුණු මෙන්ම මතභේදද තිබේ.

සිංහල අවුරුදු උත්සවය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ලංකාවේ පැවැත්වී ඇති උත්සවයක් වුවත්, ඓතිහාසිකව මේ උත්සවය පැවැත්වී ඇත්තේ එය අද පැවැත්වෙන ආකාරයෙන්ම නොවේ. අවුරුදු උත්සවයට සමගාමීව සිදුවී ඇති එක් වැදගත් දෙයක් වන්නේ චන්ද්‍ර දින දර්ශනය හා සූර්ය දින දර්ශනය අතර රිද්මය පවත්වා ගැනීමයි (synchronize). මේ ගැනද වැඩි විස්තර බොහෝ ලිවිය යුතු වුවත් දැනට නොලියමි. 

සිංහල අවුරුදු නැකැත් සීට්ටුවේ පළමුවෙන්ම ඇත්තේ අභිනව චන්ද්‍ර වර්ෂය සඳහා සඳ බැලීම හා අභිනව සූර්ය වර්ෂය සඳහා සඳ බැලීමයි. දිවා රාත්‍රී වෙනස නිසා දවස වෙනස් වීමත්, හඳේ රටාව අනුව මාසය වෙනස් වීමත් ඕනෑම කෙනෙකුට පහසුවෙන් හඳුනාගත හැකි වුවත් දැන් මෙන් අයිපෑඩ් තබා මුද්‍රිත දින දර්ශන හෝ නොතිබුණු කාලයේ අවුරුද්ද මාරුවීම ඒ තරම් පහසුවෙන් දැන ගත නොහැකිය. මාසයක් පුරා පැවැත්වුණු සිංහල අවුරුදු උත්සවය හේතුවෙන් අවුරුද්දක් ගත වුනු බව පහසුවෙන් මතකයේ රඳවා ගත හැකි විය.

ජුලියන් කැලැන්ඩරය හඳුන්වා දීමට පෙර අපරදිග රටවලද දින දර්ශනය දේශපාලනික කරුණක් වූ අතර අවුරුද්දක් ගෙවුණු බව හරියටම දැන ගැනීමට සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට ක්‍රමයක් නොතිබුණේය. මෙහි වාසිය ගත් පාලකයෝ දින දර්ශනය ගණනය කළ පූජකයින්ට සන්තෝෂම් දී තමන්ගේ අභිමතය පරිදි අවුරුද්දේ දිග අඩු වැඩි කළහ. ජුලියන් කැලැන්ඩරය හඳුන්වාදීමට පෙර බටහිර දින දර්ශන වල තිබුණේ මාස දහයක් පමණි. ඉන්පසුව එළඹුණු මාස දෙකක පමණ දීර්ඝ ශීත කාලයට නමක් තිබුණේ නැත. පෙරදිග දින දර්ශන වල ඒ තරම්ම අවුලක් නොතිබුණත් ඒවායේද ප්‍රශ්න තිබුණේය. ඒ කොටසද පසුවට තබමු.

මාසයක් පුරා පැවැත්වුණු අවුරුදු සැමරීම දැන් දිනකට හෝ දෙකකට කෙටි වී තිබේ. මේ සමඟම ඒ දින දෙක තුළ සිදු කරන කටයුතු වලට වැඩි වැදගත්කමක් ලැබී ඇත. නව සඳ බැලීම, රැකියා සඳහා පිටත් වීම වැනි දේ සඳහා සුබ නැකැත් අවුරුදු නැකැත් සීට්ටුවේ ඇතත් ඒවා භාවිතා කරන අය සිටින්නේද යන්න සැකයකි.

අවුරුදු දහස් ගණනක් පුරා ලංකාවේ සිංහල අවුරුදු උත්සවය සමරන්නට ඇතත් අද මෙන් රටම එක නැකතකට වැඩ ඇල්ලීමේ සිරිතක් ඉතිහාසයේ තිබුණේ නැත. එය දේශපාලනික හේතු මත මෑතකදී එකතු වූ දෙයකි. ඓතිහාසිකව මෙය අද මෙන් රජය විසින් කරන මධ්‍යගත කටයුත්තක් නොව ගම් මට්ටමින් විමධ්‍යගත ලෙස සිදුවූ කටයුත්තක් විය. කුල ක්‍රමය මත සංවිධානය වී සිටි ගම් වල සිටි නැකතියෝ අවුරුදු මාසය ඇරඹෙන්නට පෙර ගමේ ගෙවල් වලට නැකැත් සීට්ටුව බෙදා ගෙන ගියේය. එහි හිලවුවට ඔහුගේ මල්ලට වී සේරු කිහිපයක් වැටුණේය.

කේන්ද්‍රය යනු නිශ්චිත මොහොතක් හා නිශ්චිත ස්ථානයක් අනන්‍ය ලෙස හඳුනාගැනීමට උපකාරී වන සටහනකි. ඒ නිසා ඒ මත පදනම්ව හදන නැකැත්ද, එකම සිද්ධාන්ත අනුගමනය කළත් රටක හැම තැනකටම සමාන වන්නේ නැත. ලංකාව වැනි රටක මේ වෙනස්කම් විශාල නොවුණත්, උතුරේ හා දකුණේ ඉර පායන වෙලාවල් හරියටම සමාන නැත. ගමේ නැකතියා නව සඳ බැලිය යුතු දවස ඇතුළු නැකැත් හැදුවේ මේ කරුණු සැලකිල්ලට ගැනීමෙනි. ඒ නිසා එකම දින රටේ සියල්ලන්ටම නව සඳ බලන්නට නොහැකි වීම වැනි දේ ප්‍රශ්නයක් වුනේ නැත.

1854 හෝ ආසන්න වසරකදී ඈපා පංචාංග ලිත මුද්‍රණය කිරීමට පටන් ගැනීමත්, පසුව ඈපා බිත්ති ලිත මුද්‍රණය කිරීමට පටන් ගැනීමත් සමඟ අවුරුදු නැකැත් සම්බන්ධව කිසියම් ඒකාධිකාරයක් ඇති වෙන්නට පටන් ගත්තත් වසර පණහකට හැටකට පෙර කාලයේත් ඇතැම් ගම්වල නැකැත් සීට්ටු බෙදා හැරුණේය. 1975 පමණ කාලයේදී දෛවය, ශ්‍රීධර ආදී වෙනත් පංචාංග ලිත් කරලියට ආවත් ඈපා ලිතට අවුරුදු නැකැත් සම්බන්ධව වූ ඒකාධිකාරිය නැති වුණේ නැත. රජයේ ගුවන් විදුලියේ ඒකාධිකාරය හරහා ගම්වල පැවති විමධ්‍යගත නැකැත් සීට්ටු ක්‍රමය නැත්තටම නැති වී ගියේය. කෙසේ වුවද, 1980 දශකයේ පමණ සිට වෙනත් පංචාංග ලිත් ඈපා ලිතට තරඟයක් දෙන්නට පටන්ගත්තේය.

ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයාගේ කාලයේ කිසියම් වසරක අවුරුදු නැකැත් සම්බන්ධව ලංකාවේ විශාල පිල් බෙදීමක් ඇති වුණේය. මේ අවුරුද්දේ ප්‍රධාන පංචාංග ලිත් දෙකකින් නැකැත් සීට්ටු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ අතර කණ්ඩායම් දෙක අතර විශාල විවාදයක් ඇති විය. පෞද්ගලික විද්‍යුත් මාධ්‍ය නොතිබුණු මේ යුගයේ අවුරුදු නැකැත් ජනගත කිරීමේ ඒකාධිකාරය හිමිව තිබූ රජයේ ගුවන් විදුලිය හා රූපවාහිණියද මේ වෙලාවේදී ප්‍රශ්නයකට මුහුණ පෑවා වන්නට පුළුවන.

දේශපාලනඥයින් බලා සිටින්නේ මේ ජාතියේ ප්‍රශ්නයක් එන තුරුය. ලේසියෙන් ගොඩ දැමිය හැකි මේ වගේ ප්‍රශ්නයක් අල්ලාගත් විට සැබෑ ප්‍රශ්න ගණනාවක් අමතක කර තමන් මහා ලොකු සේවයක් කරන බව පහසුවෙන් රටට ඒත්තු ගන්වන්නට පුළුවන. මේ කාලයේ සංස්කෘතික ඇමතිවරයා වූ වි.ජ.මු. ලොකු බණ්ඩාර විසින් ඒ අනුව රාජ්‍ය නැකැත් කමිටුවක් පිහිටුවා අවුරුදු නැකැත් හැදීමේ කටයුත්ත බදු ගෙවන ජනතාවගේ මුදලින් සිදුකරන රජයේ කටයුත්තක් බවට පත් කළේය. අද දක්වාම ඒ තත්ත්වය නොවෙනස්ව පවතී.

ලොකු බණ්ඩාර ඇමතිවරයාගේ මුල් අකුරු ඒ දවස්වල ඇතැම් අය කියෙවුවේ "විජ්ජාවෙන් ජනතාව මුලාකරන" යනුවෙනි. ඔහුට පෞද්ගලිකව කෙසේවුවත් පොදුවේ ලංකාවේ මෙන්ම වෙනත් රටවලද බොහෝ දේශපාලනඥයින්ට මේ යෙදුම ගැලපේ. රටේ වෙනත් මිනිසුන්ට තමන්ට හොඳම දෙය තෝරා ගැනීමට හැකියාවක් නැති බවත්, ඔවුන්ට හොඳම දේ තෝරා දෙන්නට දන්නේ තමන් බවත් ඔවුහු සිතති. ඒ වෙනුවෙන් ඔවුන් තමන්ගේ සුඛෝපභෝගී ජීවිතය නඩත්තු කළ යුතු බවද ඔවුහු සිතති. දේශපාලනඥයින් නොවන බොහෝ දෙනෙක්ද මේ අයුරින්ම සිතමින් තමන්ට තනිව හෝ සාමූහිකව කරගත හැකි දේ වෙනත් අය කර දෙන තුරු බලා සිටින නිසා එහි මිලද එය කර දෙන දේශපාලනඥයින්ට ගෙවීමට ඔවුන්ට සිදුවේ. පොඩි අවුලකට තියෙන්නේ එසේ නොසිතන අයටද මේ මිල ගෙවන්නට වී තිබීමයි.

රටේ සාමාන්‍ය ජනතාව දුම්වැටි භාවිතා කිරීමෙන් සිදුවන සෞඛ්‍යමය හානි ගැන නොදන්නා බැවින් දේශපාලනඥයෝ ඒ බව ඔවුන්ට පැහැදිලි වන පරිදි මිල වැඩි කරති. ඔවුන් ආරක්ෂාකාරී නොවන වාහන භාවිතා කරන නිසා එය වැළැක්වීමට ආනයන බදු වැඩි කරති. ඔවුන් ඖෂධ වෙනුවෙන් වැඩිපුර මුදල් වියදම් කරන නිසා මිල අධික ඖෂධ වෙළඳපොළට පැමිණීමේ ඉඩකඩ අහුරා ඒ තත්ත්වය වළක්වති. නිවැරදි අවුරුදු නැකැත් සීට්ටුව තෝරාගැනීමට මේ නැකැත් පිළිපදින අයට නොතේරෙන බැවින්, නැකැත් විශ්වාස නොකරන අය ඇතුළු සියළු දෙනා රජය නඩත්තු කිරීමට ගෙවන බදු මුදල් වැය කරමින් ඔවුන්ට නැකැත් තෝරා දෙති. මේ අතර ඔවුන් ජනතාව වෙනුවෙන් ගොඩගසන කුණු කඳු වලට යටවී මිනිස්සු මිය යති.

(Image: http://www.dailymail.co.uk/news/article-4414116/16-killed-Sri-Lankan-rubbish-mountain-collapse.html)

සෙනසුරු, බ්‍රහස්පති හා ඇමරිකාවේ දේශපාලනය

ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකු සූර්යයාගේ මේෂ සංක්‍රාන්තිය සමරමින් කාර්ය බහුල වී සිටියදී, මේෂ සංක්‍රාන්තියට දෙතුන් පැයකට පෙර, ඇමරිකාවේ නාසා ආයතනය විසින් සෙනසුරු හා බ්‍රහස්පති ග්‍රහයන්ගේ චන්ද්‍රයන් වෙත නුදුරු දිනක සිදුවිය හැකි නෑදෑ ගමන් ගැන ඉඟි පළ කරමින් විශේෂ පුවත් සාකච්ඡාවක් පැවැත්වුවේය.

සෙනසුරු ග්‍රහයාගේ කක්ෂයේ සිට තොරතුරු එවන මිනිසුන් රහිත කැසිනි අභ්‍යවකාශ යානය හා හබල් දුරේක්ෂය උපකාරයෙන් ලබාගත් අළුත් තොරතුරු මේ සාකච්ඡාවට පදනම් විය. මෙහිදී අනාවරණය කෙරුණු ප්‍රධාන කරුණ වූයේ ජලය යනු අපේ සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලයේ පෘථිවියට පමණක් විශේෂ වූ දුලබ දෙයක් නොවන බවයි.

කැසිනි අභ්‍යවකාශ යානය මඟින් සෙනසුරුගේ එන්සලඩස් චන්ද්‍රයා මත ජීවය පවතින බවට සාක්ෂි කිසිවක් සොයාගෙන නැතත්, ජීවය පැවතීමට අවශ්‍ය මූලික තත්ත්වයන් ගණනාවක් එහි පවතින බව හඳුනාගෙන තිබේ. පෘථිවියේ ඇති ආකාරයේ කාබනික ජීවයක පැවැත්ම සඳහා ද්‍රව තත්ත්වයේ පවතින ජලය, ආහාර ලෙස සුදුසු ශක්ති ප්‍රභවයක් හා කාබන්, හයිඩ්‍රජන්, ඔක්සිජන්, නයිට්‍රජන්, පොස්පරස් හා සල්ෆර් යන මූලද්‍රව්‍ය තිබිය යුතුය.

එන්සලඩස් චන්ද්‍රයා මත පොස්පරස් හා සල්ෆර් මූලද්‍රව්‍ය හැර අනෙකුත් අවශ්‍ය සාධක ඇති බව හඳුනාගෙන ඇති අතර චන්ද්‍රයාගේ මධ්‍යයේ මේ මූලද්‍රව්‍ය දෙකද ඇති බව නාසා විද්‍යාඥයෝ සිතති. එහි පෘෂ්ඨයේ සිට ඉහළට විදින වාෂ්ප විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පසුව එම වාෂ්ප වල 98%ක් ජලයද, 1%ක් හයිඩ්‍රජන් වායුවද, ඉතිරිය කාබන් ඩයොක්සයිඩ්, මීතේන් හා ඇමෝනියා ආදිය අඩංගු මිශ්‍රණයක් බවද හඳුනාගෙන තිබේ.

කැසිනි අභ්‍යවකාශ යානය සෙනසුරු වෙත යවන විට එන්සලඩස් මත ජීවය ඇති බව සොයා බැලීමේ අදහසක් නොවූ අතර එහි පෘෂ්ඨයෙහි වාෂ්ප විදින තැන් (Plumes) ඇති බව එහි යන තුරුම නොදැන සිටි දෙයකි.

මේ අතර, හබල් දුරේක්ෂය මඟින් ලබා ගත් ඡායාරූප අනුව බ්‍රහස්පතිගේ යුරෝපා චන්ද්‍රයා මතද මෙසේ වරින් වර සැතපුම් ගණනක් ඉහළට වාෂ්ප විදින නිශ්චිත උණුසුම් ස්ථාන ඇති බව හඳුනාගෙන තිබේ. ආතර් සී ක්ලාක්ගේ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ කිහිපයකමද බ්‍රහස්පතිගේ යුරෝපා චන්ද්‍රයා මත ජීවය පැවතිය හැකි බවට අදහස් පළ කෙරී තිබිණි.

මාස කිහිපයකට පෙර නාසා ආයතනය විසින් ආලෝක වර්ෂ 40ක දුරින් ජීවය පැවතීමේ ඉඩකඩ ඇති ග්‍රහලෝක තුනක් සහිත සූර්යයෙකු හඳුනාගත් බව නිවේදනය කළේය.  ආලෝක වර්ෂ හතළිහක් විශ්වයේ ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව ළඟ දුරක් වුවත්, දැන් අපට ජීවය ඇති බවට සාක්ෂි ලැබී ඇත්තේ අපේම අසල්වාසී ගෙදරකිනි.

සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලයේ වෙනත් ග්‍රහයෙකු වෙත යානයක් යැවීම ග්‍රහයන්ගේ සාපේක්ෂ චලනයන් සියුම් ලෙස හදාරමින් සිදු කළ යුතු සංකීර්ණ කාර්යයකි. කෙසේ වුවද, ග්‍රහයින්ගේ පිහිටීම් සැලකිය යුතු තරමින් නිවැරදිව හඳුනා ගැනීම මිනිසුන්ට වසර දහස් ගණනකට පෙරද  කරන්නට හැකි වූ දෙයකි. කැසිනි වැනි යානා සෙනසුරුගේ චන්ද්‍රයින් වෙත යැවීමට හැකි වී තිබෙන්නේ මේ දැනුම අවුරුදු දහස් ගණනක් තිස්සේ දියුණු කළ සියළු විද්‍යාර්ථීන්ගේ කැපකිරීම් නිසාය. 

අභ්‍යවකාශ නිරීක්ෂණය යනු වසර දහස් ගණනකට පෙරද වසර ගණනාවක පුහුණුවක් ලබා ප්‍රගුණ කළ යුතු විද්‍යාවක් විය. එවැනි කැප කිරීමක් කිරීමට මේ කටයුතු වල නිරත වූ ආදි විද්‍යාර්ථින්ට ලැබුණු මහජන සහයෝගය හා රාජ්‍ය අනුග්‍රහයද උදවු වෙන්නට ඇත.

තාරකා විද්‍යාවට සාපේක්ෂව මිනිසාගේ සම්භවය ගැන අපේ දැනුම බොහෝ අළුත් දැනුමකි. ජීවය බිහිවීම පැහැදිලි කිරීමට අවුරුදු දහස් ගණනක් තිස්සේ ගොඩ නැඟුණු විවිධ ප්‍රවාද අතර තාරකා විද්‍යා ප්‍රවාද වල තරම් ඒකමිතියක් දකින්නට නොලැබුනේය. එන්සලඩස් හා යුරෝපා චන්ද්‍රයින් මත අප ජීවය සොයන්නේද ජීවයේ සම්භවය පිළිබඳව වඩා හොඳින් තේරුම් ගැනීමටය.

ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ජනාධිපති වීමෙන් පසුව නාසා ඇතුළු බොහෝ පර්යේෂණ ආයතන වලට සපයන අරමුදල් කපා හැරීමට යෝජනා කර ඇතත් නාසාහි ග්‍රහලෝක අධ්‍යයන අංශය වෙනුවෙන් ලබාදෙන අරමුදල් ඩොලර් බිලියන 1.6 සිට 1.9 දක්වා වැඩි කර තිබීම විශේෂත්වයකි. මේ අරමුදල් වලින් කොටසක් බ්‍රහස්පතිගේ යුරෝපා චන්ද්‍රයා මත ජීවය ඇත්දැයි පිරික්සීම සඳහා වෙන් කෙරෙනු ඇත.


Image: http://www.politicalgarbagechute.com/donald-trump-says-president-hed-annex-jupiter/

සේනක බිබිලේ බොරුකාරයෙක්ද?

මේ වන විට පසුගිය 2016 වසර සඳහා වන ශ්‍රී ලංකා දුම්කොළ සමාගමේ වාර්ෂික වාර්තාව ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.

වාර්තාව අනුව පසුගිය වසරට සාපේක්ෂව දුම්කොළ සමාගමේ වාර්ෂික පිරිවැටුම රුපියල් මිලියන 121,525 දක්වා 14%කින්ද, ශුද්ධ ආදායම රුපියල් මිලියන 31,747 දක්වා 22%කින්ද, බදු ගෙවීමට පෙර ලාභය රුපියල් මිලියන 21,219 දක්වා 17%කින්ද, බදු ගෙවීමෙන් පසු ලාභය රුපියල් මිලියන 12,559 දක්වා 18%කින්ද, ශුද්ධ වත්කම් රුපියල් මිලියන 3,485 දක්වා 21%කින්ද වැඩි වී තිබේ.

දුම්කොළ සමාගම විසින් වසර තුළ රජයට ගෙවා ඇති බදු ප්‍රමාණය රුපියල් මිලියන 89,777ක් වන අතර මෙය පසුගිය වසරට වඩා රුපියල් මිලියන 9,386ක වැඩි වීමකි. දුම්කොළ සමාගමේ ඇස්තමේන්තු අනුව රජයේ සමස්ත බදු ආදායමෙන් 7%ක් ගෙවා ඇත්තේ දුම්කොළ සමාගමයි. 

රජය වාර්ෂිකව දුම්වැටි හා මත්පැන් මත අයකරන බදු වැඩි කළත්, එසේ කිරීමේදී බදු ආදායම් අඩු වන මට්ටමට බදු අනුපාතික ඉහළ නොදැමීමට සැලකිලිමත් වේ. මෙතෙක් කල් කිසිදු වසරක් තුළ මෙය වෙනස් ආකාරයකින් සිදුවූ බවක්, එනම් බදු අනුපාතික වැඩි කර රජයේ බදු ආදායම් අඩු කරගත් බවක්, මා දන්නේ නැත.

ලංකාවේ සිටින දුම්බොන්නන් ගණන මිලියන දෙකක් ලෙස සැලකුවහොත්, පසුගිය වසර තුළ එක් දුම් බොන්නෙකුගෙන් රජය විසින් රුපියල් 45,000ක පමණ මුදලක් එකතු කරගෙන තිබේ. මේ බොහෝ දෙනෙක් පහළ හා පහළ මැදි ආදායම්ලාභීන් විය යුතුය. බලාගෙන ගියාම  දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ වැඩ වලින් සෑහෙන කොටසක් කරන්නේද ලංකා දුම්කොළ සමාගමයි.

අද පළවී ඇති ලංකා සී නිවුස් පුවතකට අනුව "යහපාලන රජය ආරම්භ කළ වැඩපිළිවෙල හේතුවෙන් දුම්පානය සියයට 48 කින් අඩු වී" ඇති බව සෞඛ්‍ය ඇමති රාජිත සේනාරත්න විසින් පවසා තිබේ. ඖෂධ සමාගම් සමඟ සටන් කරන්නේය යන පදනමින්, පසුගිය නෙළුම්යාය බ්ලොග් සම්මාන ප්‍රදානෝත්සවයේදී ඇමති රාජිත සේනාරත්නව හඳුන්වා දී තිබුණේ නූතන සේනක බිබිලේ වශයෙනි.

ඇත්ත මෙන් හැඟෙන්නට ඉංග්‍රීසි මූලාශ්‍ර උපුටා දක්වමින්, සිංහල පාඨකයින්ට ඒ මූලාශ්‍ර වල නැති බොරු ඉදිරිපත් කරන ලංකා සී නිවුස්හි පළවන දේවල් එතරම් විශ්වාසනීය නැත. කෙසේවුවද, යම් හෙයකින් රාජිත සේනාරත්න ඉහත ප්‍රකාශය කළේනම් එහි පදනම ගැටළු සහගතය. ඇතැම් විට, මේ කියන අඩුව සිදුවී ඇත්තේ ඉතාම මෑතකදී වන්නට පුළුවන.

එසේ නැත්නම්, ලාංකිකයින් දුම්වැටි මිලදී ගත්තද දුම්පානය නොකර ඒවා ගෙවල්වල ගබඩා කර තබා ගැනීමට පුරුදු වී ඇත්දැයි කියා අප දන්නේ නැත. දුම්වැටි වලට ඇති ඉල්ලුම ලේසියකට නැති නොවන නිසාත්, මිල ඉතාම වේගයෙන් දිගින් දිගටම වැඩි වන නිසාත් දුම්වැටි වල මුදල් ආයෝජනය කිරීමත් නරකම නැත!

පසු සටහන:
වැඩිදුර සොයා බැලීමේදී පෙනී ගිය පරිදි ඇත්තටම සිදුවී ඇත්තේ බදු ඉහළ දැමීමට පෙර වෙළඳ නියෝජිතයින් ලෙසින් විශාල ලෙස තොග මිල දී ගෙන ගබඩා කර ගැනීමයි. මාස ගණනකට අවශ්‍ය තොග කලින්ම මිලදී ගෙන අවසන් නිසා බදු වැඩි කිරීමෙන් පසු අලෙවිය පහත වැටී තිබේ. මේ තොග අවසන් වීමෙන් පසු අලෙවිය නැවත පෙර මට්ටමට පැමිණෙනු ඇත.

(Image: http://www.sundaytimes.lk/160925/news/vital-drug-prices-to-come-down-at-last-209805.html)

මේෂ සංක්‍රාන්තිය දැක තිබේද?

මෙය ලියන විට සූර්යයා මීන රාශියේ සිට මේෂ රාශියට පැමිණ සුළු වේලාවක් ගතවී තිබේ. මේ අවස්ථාව විශේෂ සිද්ධියක් ලෙස සලකා සමරන ලොව පුරා ජීවත්වන බොහෝ අය ඒ සඳහා දැන් සූදානම් වනවා විය යුතුය. මේ සමරන අය අතරින් කී දෙනෙක් මීන රාශිය හෝ මේෂ රාශිය දැක තිබේද?

පසළොස්වක පෝය යාන්තම් පහුවුනා පමණක් නිසා මේ දවස් වල අහසේ වැඩිපුර තාරකා දැකිය නොහැකිය. ඒ නිසා අද හෝ හෙට අහස දෙස බලා මීන රාශිය හෝ මේෂ රාශිය හඳුනා ගත හැකි නොවනු ඇත. එහෙත් තව දෙසතියකින් පමණ ඉර පායන්නට කිට්ටුව නැගෙනහිර ක්ෂිතිජය දෙස බැලුවොත් මීන රාශිය හඳුනාගැනීමට හැකි වනු ඇත.

© T. Credner & S. Kohle, AlltheSky.com

ඉහත පළමු ඡායාරූපයෙන් පෙනෙන්නේ මීන රාශිය ලෙස හඳුනාගන්නා තාරකා රටාවයි. හඳුනාගැනීමේ පහසුව සඳහා අදාළ තාරකා ඉරිවලින් යා කර තිබේ. මේ තාරකා රටාව නූලකින් බැඳුණු මාළුන් දෙදෙනෙකු ලෙස මුලින්ම බැබිලෝනියානුවන් විසින් හඳුනා ගනු ලැබූ අතර මීන යන සංස්කෘත නම මෙන්ම ඒ සඳහා බටහිර භාවිතා වන ලතින් නමද (Pisces) මාළුවා/ මාළු යන අරුත සපයයි.

මේ තාරකා එක් පොකුරක් ලෙස පොළොවට මෙසේ පෙනුණත් ඒවා ඇත්තටම තියෙන්නේ එකිනෙකට ආලෝක වර්ෂ ගණනක් දුරිනි. එම තාරකා වලින් දහයකම හඳුනාගත් ග්‍රහලෝක තිබේ. මීන රාශි මණ්ඩලයේ දීප්තිමත්ම තාරකාව වන ඊටා පිසියම් (Eta Piscium) ආලෝක වර්ෂ 294ක් ඈතින් පිහිටා ඇති කහ යෝධයෙකි. ඉර මෙන් 26 ගුණයක් විශාල, 3.5-4 ගුණයක ස්කන්ධයක් ඇති එහි දීප්තිය ඉරේ දීප්තිය මෙන් 316 ගුණයකි [1].

දෙවෙනියට දීප්තිමත්, ඉර මෙන් දහ ගුණයක් විශාල හා 61 ගුණයක් දීප්තිමත් ගැමා පිසියම් තාරකාවද කහ යෝධයෙක් වන අතර ආලෝක වර්ෂ 138ක් දුරින් පිහිටා ඇත. ආලෝක වර්ෂ 106ක් දුරින් පිහිටා ඇති ඔමේගා පිසියම් ඉර මෙන් 20 ගුණයක් විශාල වන අතර, අයෝටා පිසියම් තරුව ආලෝක වර්ෂ 44.73ක් දුරින් පිහිටා ඇති ඉරට වඩා තරමක් විශාල තරුවකි.

මේ තාරකා පද්ධතියේ ඉතිරි තාරකා ඔමික්රොන් පිසියොන්, ඇල්ෆා පිසියම්, එප්සිලෝන් පිසියම්, ඩෙල්ටා පිසියම්, තීටා පිසියම්, නියු පිසියම්, බීටා පිසියම් (අරාබි බසින් ෆුම් අල්-සම්මක් හෙවත් මාළු කට), කප්පා පිසියම්, ලැම්ඩා පිසියම්, සීටා (zeta) පිසියම්, 19 පිසියම් (TX පිසියම්), 107 පිසියම්, 96G පිසියම්, 54 පිසියම්, 6G පිසියම් හා වැන් මානන්ගේ තරුව ලෙස නම් කර තිබේ. තාරකා රටාවේ ෂඩාශ්‍රය සැදී ඇත්තේ ගැමා, කප්පා, ලැම්ඩා, අයෝටා, තීටා හා 19 පිසියම් තරු හයෙනි. ආලෝක වර්ෂ 148ක් ඈතින් පිහිටි සීටා පිසියම් (ζ Psc) යනු ජ්‍යෝතිෂයේදී රේවතී නැකත ලෙස හඳුනාගන්නා තාරකාවයි.

මේෂ රාශියට අදාළ තරු රටාව සාපේක්ෂව ඉතා සරල එකකි. මෙය බැබිලෝනියානුවන් විසින් මුලින්ම ගොවියෙකු ලෙස හඳුනාගත් නමුත් පසුව ගොවියා එළුවෙකු විය. 

මේ තාරකා මණ්ඩලයේ හඳුනාගත් ග්‍රහලෝක සහිත තාරකා පහක් තිබේ. මෙහි ප්‍රධාන තාරකා ඇල්ෆා ඒරියටිස්, බීටා ඒරියටිස්, ඩෙල්ටා ඒරියටිස්, ගැමා ඒරියටිස්, සී ඒරියටිස් හා එප්සිලෝන් ඒරියටිස් ලෙස හැඳින්වේ. බීටා හා ගැමා ඒරියටිස් ලෙස හැඳින්වෙන්නේ පළමු නැකත වන අස්විද නැකත ලෙස ජ්‍යෝතිෂයේදී හඳුනාගන්නා තාරකාවන්ය. 35 ඒරියටිස්, 39 ඒරියටිස් හා සී ඒරියටිස් හෙවත් 41 ඒරියටිස් ලෙස හැඳින්වෙන්නේ දෙවන නැකත වන බෙරණ නැකත ලෙස ජ්‍යෝතිෂයේදී හඳුනාගන්නා තාරකාවන්ය. 

අරාබි බසින් රාස්-අල්-හමාල් (එළු හිස) ලෙස හැඳින්වෙන ඇල්ෆා ඒරියටිස් තරුව ආලෝක වර්ෂ 66ක් දුරින්ද, බීටා ඒරියටිස් ආලෝක වර්ෂ 59.6ක් දුරින්ද, ගැමා ඒරියටිස් ආලෝක වර්ෂ 160ක් දුරින්ද, ඩෙල්ටා ඒරියටිස් ආලෝක වර්ෂ 168ක් දුරින්ද, සී ඒරියටිස් හෙවත් බෙරණ තරුව ආලෝක වර්ෂ 160ක් දුරින්ද, එප්සිලෝන් ඒරියටිස් ආලෝක වර්ෂ 293ක් දුරින්ද පිහිටා තිබේ.

මීන හා මේෂ රාශි ඇතුළු රාශි දොළහත්, නැකැත් ලෙස සිංහලෙන් හඳුන්වන නක්ෂත්‍ර තාරකා මණ්ඩල විසිහතත් අහසේ ස්ථානගත වී ඇති ආකාරය අනුව නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙන් චක්‍රීය රටාවකට මතු වේ. අද වැනි හඳ එළිය වැඩි දවසක නොහැකි වුවත්, තවත් සති දෙකකින් පමණ අහස නිරීක්ෂණය කළොත් මේ රාශි දොළහ මෙන්ම නැකැත් විසිහතද හඳුනාගැනීමට බැරිකමක් නැත.

මේෂ රාශිය මෙන්ම මීන රාශියද අපට පියවි ඇසින් නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. සූර්යයාද අපට නිරීක්ෂනය කළ හැකිය. එහෙත්, මේෂ සංක්‍රාන්තිය අපට පොළොවේ එක් නිශ්චිත තැනක සිට එසේ නිරීක්ෂණය කළ නොහැක. අද මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදු වන විට මා සිටින නගරයට හවස් කාලයයි. ඒ වෙලාවේ ඉර අහසේ පෙනෙන්නට තිබුණත්, ඉර එළිය නිසා මීන රාශිය හෝ මේෂ රාශිය පියවි ඇසින් දැකිය නොහැක. ලංකාවට මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදු වුණේ රාත්‍රී කාලයේදීය. ඒ වෙලාවේ, මීන හා මේෂ රාශි මෙන්ම ඉරද තිබුණේ පොළොවේ අනෙක් පැත්තේ නිසා මේෂ සංක්‍රාන්තිය දෑසින් දකින්නට කෙසේවත් ඉඩක් නැත.

වසර දහස් ගණනකට පෙර ජීවත් වූ විද්‍යාර්ථින්ටද මේෂ සංක්‍රාන්තිය පියවි ඇසින් දැකිය නොහැකි විය. එහෙත්, දිවා කාලයේ ඉරේ ගමනත්, රාත්‍රී කාලයේ තාරකා වල ගමනත් නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් මේෂ සංක්‍රාන්තිය සිදුවන වෙලාව හරියටම නිගමනය කිරීමට ඔවුන්ට හැකි විය. වසර දෙදහසකට පමණ පෙර ඔවුන්ට එසේ කිරීමට හැකි වීම අපූරු දෙයකි.

මේෂ සංක්‍රාන්තිය සමරන සියල්ලන්ටම සුබ අළුත් අවුරුද්දක්!

(Image: pinrest.com)

පහන් තරුව ඔබ...

මේ ලිපිය සමඟ පළවන්නේ දැන් ටික වෙලාවකට කලින් ගත් ඡායාරූප තුනකි. දිනය අප්‍රේල් 11 ලෙස සටහන්ව ඇත්තේ කැමරාවේ දිනය නිවැරදිව සකස් කර නැති බැවිනි. නිවැරදි දිනය අප්‍රේල් 12 විය යුතුය. එමෙන්ම, ඡායාරූප ගත් කැමරාව හොඳ එකක් නොවීමත්, ඉකොනොමැට්ටා හොඳ ඡායාරූප ශිල්පියෙකු නොවීමත් නිසා මේ ඡායාරූපනම් කිසිම කමකට නැත.

අද උදේ 6.45ට පමණ එළියට බහින විට නැගෙනහිර අහසේ ක්ෂිතිජයට ඉහළින් දීප්තිමත්ව දකින්නට ලැබුණු පහන් තරුව හෙවත් සිකුරු ග්‍රහයා මනරම් දසුනක් විය. සැලකිල්ලෙන් බැලුවොත් පළමු ඡායාරූපයේ මැද තරමක් දකුණට වන්නට කුඩා තිතක් ලෙස ඔබට සිකුරු ග්‍රහයා දැකිය හැකිය.

අද අපට ඉර උදාවුණේ උදේ 7.10 ටය. නැවත නිවසට පැමිණ කැමරාව එළියට ගෙන ඉහත පළමු ඡායාරූපය ගන්නා විට උදේ 6.50ට පමණ විය. ඒ අනුව, ඒ වන විට අපේ ඉර උදාව සිදුවීමට මිනිත්තු 20ක් පමණ තිබුණේය. පොළොව මිනිත්තු 20ක් තුළ අංශක 5ක් පමණ භ්‍රමණය වෙයි. ඒ නිසා ඉර උදාවීමටනම් පොළොව තවත් අංශක 5කින් භ්‍රමණය විය යුතුය. වෙනත් විදිහකින් කියනවානම් මේ වෙලාවේ ඉර තිබිය යුත්තේ නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයට අංශක 5ක් පමණ පහළිනි.

අප දන්නා පරිදි, ඉර මේ දවස්වල ගමන් කරන්නේ මීන රාශියේය. තවත් දින දෙකකින් ඉර මේෂ රාශියට ගමන් කිරීමට නියමිතය. මේ එක් රාශියකට අංශක 30ක් අයත් වේ. මේෂ රාශියේ මුල සිට ගණන් ගත් විට මීන රාශියට අයත් වන්නේ අහසේ අංශක 330-360 අතර කොටසයි.

ඉර තවමත් මීන රාශියේ ගමන් කළත් මේ වන විට එහි අවසන් කොටසට පැමිණ සිටී. ඉර ආසන්න වශයෙන් දිනකට එක් අංශකයක් ගමන් කරන අතර දින දෙකකින් මේෂ රාශියට සම්ප්‍රාප්ත වීමට නියමිත නිසා මේ වන විට ඉන්නේ 358වන අංශකයේ හෙවත් මීන රාශියේ 28 වන අංශකයේය.

මේ දවස් වල සිකුරු ග්‍රහයා සිටින්නේද මීන රාශියේය. එහෙත්, මීන රාශියේ මුලම හරියේ දෙවන අංශකයේය. එනම්, ඉරට අංශක 26ක් දුරින් 332 අංශකයේය. පළමු ඡායාරූපය ගත්තේ ඉර උදාවීමට මිනිත්තු 20කට පෙර හෙවත් ඉර නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙන් මතුවීමට අංශක 5ක් තිබියදීය. ඒ අනුව, මේ වෙලාවේ නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ තිබුණේ 353 වන අංශකය හෙවත් මීන රාශියේ 23 වන අංශකයයි.

මීන රාශියේ 28වන අංශකයේ සිටි ඉර මේ වන විටද තිබුණේ ක්ෂිතිජයට පහළින් වුවත්, මීන රාශියේ දෙවන අංශකයේ සිටි සිකුරු ඒ වන විට නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙහි අංශක 21ක් ගමන් කර අවසන්ය. ඒ අනුව, පළමු ඡායාරූපයේ සිකුරු ග්‍රහයා දක්නට ලැබෙන්නේ නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ සිට අංශක 21ක් ඉහළිනි.

මේ ඡායාරූපය ගෙන ආපසු හැරෙන විට දකින්නට ලැබුණු අනෙක් මනහර දසුන බටහිර ක්ෂිතිජයෙහි ගිලී යන්නට පෙර අහසේ බැබළෙමින් සිටි පූර්ණ චන්ද්‍රයාය. ඊයේ බක් පුර පසළොස්වක දිනයයි. පුර පසළොස්වක දින හඳ තිබෙන්නේ පොළොවෙන් ඉරට ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තේය. එනම් ආසන්න වශයෙන් අංශක 180ක දුරිනි. 

ආසන්න ලෙස වසරක් තුළ නක්ෂත්‍ර තාරකා හරහා වටයක් සම්පූර්ණ කරන ඉර දවසකට ගමන් කරන්නේ එක් අංශකයක් වුවත්, මසකට පමණ වරක් වටයක් සම්පූර්ණ කරන හඳ දිනකට අංශක 12කට මඳක් වැඩියෙන් ගමන් කරයි. ඊයේ 180 වැනි අංශකය අවසානයේ දැකිය හැකි වූ හඳ අද පෙනෙන්නේ 193 වන අංශකය එල්ලේය. මෙය හත්වන රාශිය වන තුලා රාශියේ 23 වන අංශකයයි.

මෙහි දෙවන ඡායාරූපය ගත්තේද පළමු ඡායාරූපය ගත් වහාම, උදේ 6.50ට පමණය. ඒ වෙලාවේ නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ තිබුණේ 353 වන අංශකය හෙවත් මීන රාශියේ 23 වන අංශකයයි. ඒ නිසා බටහිර ක්ෂිතිජයේ තිබුණේ එයට ප්‍රතිවිරුද්ධ 173 වන අංශකය හෙවත් හයවන රාශිය වන කන්‍යා රාශියේ 23 වන අංශකයයි. ඒ නිසා, 193 වන අංශකයේ වූ හඳ තිබෙන්නේ බටහිර ක්ෂිතිජයට අංශක 20ක් ඉහළිනි.

ඡායාරූප ගන්නා වෙලාවේ සිකුරු ග්‍රහයා හා හඳ අහසේ දෙපැත්තේ ආසන්නව සමාන ඉහළකින් පෙනුණේ සිකුරු ග්‍රහයා නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ අංශක 21ක් ඉහළිනුත්, හඳ බටහිර ක්ෂිතිජයේ අංශක 20ක් ඉහළිනුත් පැවති නිසාය. හඳ හා සිකුරු අතර අංශක 139ක කෝණයද මේ වෙලාවේ ඉතා පැහැදිලිව නිරීක්ෂණය කළ හැකි විය. මේ කෝණය එළෙසම පැවතෙද්දී, සිකුරු ග්‍රහයා ක්‍රමයෙන් නැගෙනහිර අහසේ ඉහළට නැඟීමත්, හඳ බටහිරින් බැස යාමත් ඡායාරූපය ගැනීමෙන් පසුව නිරීක්ෂණය කළ හැකි වුවත්, ඉර උදාව ආසන්න වෙද්දී ඉර එළිය හේතුවෙන් සිකුරු ග්‍රහයා නොපෙනී ගියේය.

හරියටම උදේ 7.10ට ඉර උදාව සිදු වූ අතර තෙවන ඡායාරූපය ගත්තේ ඒ මොහොතේය.

උදෑසන ව්‍යායාම පිණිස හෝ වෙනත් කටයුත්තක් සඳහා ඇවිදින්නට යන අයෙකුට අහස නිරීක්ෂණය කිරීම නරක විනෝදාංශයක් නොවේ. මෙය ලෝකයේ පැරණිම විනෝදාංශයක් ලෙසද සැලකිය හැකිය. මේ දවස්වල අනෙකුත් ග්‍රහයින්ද නිරීක්ෂණය කිරීම එතරම් අමාරු නැති අතර, විශේෂයෙන්ම බ්‍රහස්පති හා සෙනසුරු ග්‍රහයින් ඉර බැස යාමෙන් පසුව හඳ ආසන්නව දකින්නට පුළුවන.

පසු එකතු කිරීම:

අද අපේ ඉර බැස්සේ පස්වරු 8.20ටය. අද උදේ 358 වන අංශකයේ වූ ඉර බටහිර ක්ෂිතිජයෙන් බැස යන විට නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙහි ඇත්තේ 178 අංශකයයි. ඉර බැස පැයකට පසු මා අහස නිරීක්ෂණය කරන විට තවත් අංශක 17කින් පමණ රාශි චක්‍රය භ්‍රමණය වී ඇති නිසා නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ ඇත්තේ 195 අංශකය හෙවත් තුලා රාශියේ මැදයි. බටහිර ක්ෂිතිජයෙහි ඇත්තේ 15 අංශකය හෙවත් මේෂ රාශියේ මැදයි.

මේ දිනවල කන්‍යා රාශියේ 23 වන අංශකයේ හෙවත් මේෂ රාශියේ මුල සිට 173වන අංශකයේ සිටින බ්‍රහස්පති ග්‍රහයා නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ සිට අංශක 22ක් ඉහළින් ඉතා පැහැදිලිව දැකිය හැකිය. වෘෂභ රාශියේ මුල, 30 වන අංශකයේ සිටින අඟහරු ග්‍රහයාද බටහිර ක්ෂිතිජයේ අංශක 15ක් ඉහළින් රතු පැහැයෙන් දැකිය හැකිය. පියවි ඇසින් ඉතා පැහැදිලිව  හැකි වුවත් මගේ කැමරාව එතරම් හොඳ එකක් නොවන නිසා මේ ග්‍රහයින් දෙදෙනා ඡායාරූප වල පැහැදිලිව සටහන් වී නැත.

මීන රාශියේ හා මේෂ රාශියේ ඡායාරූප ගැනීමට බලාපොරොත්තු වුවත් පසළොස්වක පෝය අවසන් වුනා පමණක් නිසා අහසේ තරු රටා බොහොමයක් පැහැදිලිව දර්ශනය නොවේ.

ඔබ මේ ගැන උනන්දුවක් දක්වනවානම් හෙට දිනයේද ඉර පායන්නට ආසන්නව නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙන් තරමක් ඉහළින් සිකුරු ග්‍රහයාද, ඉර බැස ගොස් පැයකට පමණ පසුව නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙන් තරමක් ඉහළින් බ්‍රහස්පති ග්‍රහයාද, බටහිර ක්ෂිතිජය ආසන්නව රතු පැහැයෙන් අඟහරු ග්‍රහයාද දැක ගන්නට පුළුවන් වනු ඇත. තාරකා මෙන් නිවී නිවී නොදැල්වෙන බැවින් හා ප්‍රමාණයෙන් සාමාන්‍ය තාරකාවකට වඩා විශාල නිසා (පොළොවට පෙනෙන පරිදි) මේ ග්‍රහයින් පහසුවෙන් හඳුනාගත හැකිය. අඟහරු ග්‍රහයා ප්‍රමාණයෙන් විශාල නොවූවත් එහි වෙනස් පැහැය නිසා හඳුනාගත හැකිය. 

දෙවන පසු එකතු කිරීම:

අද උදේ ඉර උදාව ආසන්නව 193 අංශකයේ තිබුණු හඳ පැය 16කට පමණ පසුව ඉහත ඡායාරූපය ගන්නා විට 200 වන අංශකයට පැමිණ ඇත. ඉර බැස ගොස් දෙපැයක් ගෙවී ඇති බැවින් දැන් නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ ඇත්තේ 208 වන අංශකයයි. ඒ අනුව, නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයට අංශක 8ක් පමණ ඉහළින් හඳ දර්ශනය වේ. මේ වන විට බ්‍රහස්පති ග්‍රහයා දැකිය හැක්කේ අංශක 35ක් ඉහළිනි. ඡායාරූපයේ පැහැදිලිව සටහන් වී නැත. තවත් දෙපැයක් පමණ බලා සිටියහොත් සෙනසුරු ග්‍රහයාද දැකගන්නට පුළුවන් විය හැකිය.

වරාය සමඟ ඉඩම් තොගයක්!

පෙර ලිපියෙන් කතා කළ පරිදි, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය භූමි ප්‍රමාණය අනුව ලෝකයේ පස්වන විශාලතම රට නොවී තෙවන විශාලතම රට වන්නේ 1867 වසරේදී අක්කරය ඩොලර් සත දෙකකටත් අඩුවෙන් ඇලස්කාව මිල දී ගැනීම හේතුවෙනි. රුසියාවෙන් ඇලස්කාව මිල දී ගැනීම ඇමරිකාව විසින් සිදු කළ මේ ආකාරයේ පළමු හෝ එකම ගනුදෙනුව නොවේ.

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අද වන විට දැකිය හැකි විශාල රට බවට පත් වීමේදී ඇලස්කාව මිලදී ගැනීමට වඩා බොහෝ වැඩි බලපෑමක් සිදුවුණේ 1803 වසරේදී ප්‍රංශයෙන් ලුවිසියානා බිම් පෙදෙස් මිලදී ගැනීමයි. අක්කරයක් ඩොලර් සත තුනකටත් අඩුවෙන් ලංකාව මෙන් 33 ගුණයක් විශාල මේ බිම් පෙදෙස මිල දී ගැනීමට ඇමරිකාව ප්‍රංශයට ඩොලර් මිලියන 15ක් ගෙවුවේය.

මේ මිල අද වටිනාකම අනුව ඩොලර් මිලියන 309ක් පමණ වන අතර ඒ අනුව එක් අක්කරයක් වෙනුවෙන් අද වටිනාකම අනුව ඇමරිකන් සත 58ක් පමණ ගෙවා තිබේ. මේ අනුව, ලුවිසියානා ගනුදෙනුවේදී අක්කරයකට ගෙවා ඇති මිල ඇලස්කාවේ අක්කරයට ගෙවා ඇති මිල මෙන් දෙගුණයක් පමණ වේ. මේ මිලදී ගැනීම නිසා එවකට ඇමරිකාව සතු වූ භූමි ප්‍රමාණය දෙගුණ විය.

ලුවිසියානා ගනුදෙනුව නිසා ඇමරිකාව සතු වූ බිම් පෙදෙස් අද ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්ත 15ක හා කැනඩාවේ පළාත් දෙකක විසිරී තිබේ. මේ ගනුදෙනුව මේ ආකාරයෙන් සිදුවීම ඇමරිකාව බලාපොරොත්තු නොවූ, හදිසියේ ලැබුණු වාසියකි.

දාහත්වන සියවසේ අවසානයේ සිට දහඅට වන සියවසේ මැද දක්වා මිසිසිපි නදියේ දෙපස විශාල ප්‍රදේශයක පැතිරුණු වත්මන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ හා කැනඩාවේ විශාල ප්‍රදේශයක් පැවතියේ ප්‍රංශයේ අණසක යටතේය. ඒ වන විට උතුරු ඇමරිකාවේ ප්‍රධානම යුරෝපීය බලය වූයේ ප්‍රංශයයි. මේ බිම් පෙදෙස ප්‍රංශයේ ලුවී රජු නමින් ලුවිසියානා ලෙස නම් කෙරී තිබුණේය.

බ්‍රිතාන්‍යය හා ප්‍රංශය ඇතුළු රටවල් ගණනාවක් අතර සිදුවුණු හත් අවුරුදු යුද්ධය නිමා කරමින් 1763දී අත්සන් කෙරුණු පැරිස් සම්මුතියේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කැනඩාවේ හා මිසිසිපි නදියෙන් නැගෙනහිර බිම් පෙදෙස් බ්‍රිතාන්‍යයටත්, මිසිසිපි නදියෙන් බටහිර බිම් පෙදෙස් හා නිව් ඕර්ලියන්ස් නගරය ස්පාඤඤයටත් අයිති විය. ඇමරිකාවේ මුල් ජනපද බ්‍රිතාන්‍යයෙන් නිදහස් වෙද්දී මිසිසිපි නදියෙන් නැගෙනහිර කොටස් බොහොමයක් ඇමරිකාව සතු විය. මිසිසිපි නදිය භාවිතා කර නිදහසේ භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය කිරීමට ඇති හැකියාව මෙන්ම එවකට ස්පාඤඤය සතු වූ නිවු ඕර්ලියන්ස් වරාය ඇමරිකාවේ වර්ධනය වෙමින් පැවති වෙළඳ කටයුතු සඳහා ඉතාම වැදගත් විය. මේ වරාය භාවිතා කිරීම අදාළව ඒ වන විටද ප්‍රශ්න මතුවී තිබුණි.

ප්‍රංශ විප්ලවය අවසානය වී 1799දී නැපෝලියන් බලයට පත් වීමෙන් පසුව ස්පාඤඤය හා ප්‍රංශය අතර රහසිගතව අත්සන් කෙරුණු සැන් ඉල්දෙෆොන්සෝ සම්මුතිය අනුව ලුවිසියානා බිම්පෙදෙස් නැවතත් ප්‍රංශය සතු විය. උතුරු ඇමරිකානු භූමිය තුළ නැවතත් ප්‍රංශ බලය ගොඩනැඟීමට නැපෝලියන්ට වූ අපේක්ෂාවන් හා විභවය ඇමරිකාව කනස්සල්ලට පත් කළේය.

ඩොලර් මිලියන දහයක මුදලකට නිවු ඕර්ලියන්ස් නගරය හා උතුරු ෆ්ලොරීඩාවේ ප්‍රංශය සතුවූ බිම් පෙදෙස් මිල දී ගැනීම සඳහා උත්සාහයක් දැරීමට ඇමරිකන් ජනාධිපති තෝමස් ජෙෆර්සන් විසින් (පසුව ඇමරිකන් ජනාධිපති ධුරයට පත් වූ) ජේම්ස් මොන්රෝව ප්‍රංශයට පිටත් කර හැරියේය. මේ වන විට සෙන්ට් ඩොමිනික්හි (වත්මන් හයිටි) පැවති කැරැල්ල මර්දනය කිරීමට අසමත්ව උතුරු ඇමරිකාවේ සිය බලය නැවත ගොඩ නැඟීම පිළිබඳ වූ ප්‍රංශයේ අපේක්ෂා බිඳ වැටී තිබුණේය.

නිවු ඕර්ලියන්ස් නගරය විකිණීමට ප්‍රංශය එකඟ වනු ඇතැයි ඇමරිකාව විශ්වාසයෙන් නොසිටි අතර, අදාළ හෙට්ටු කිරීම් සාර්ථක නොවීනම් ගත යුතු ද්වීතියික ක්‍රියාමාර්ගය ලෙස මේ වන විට ඇමරිකාවේ දිගුකාලීන මිතුරෙකු වූ ප්‍රංශය අතහැර  බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ සන්ධානයකට යාම ගැන පවා තීරණය කර තිබුණේය.

කෙසේවුවද, සිදුවුණේ බලාපොරොත්තු නොවූ දෙයකි. ප්‍රංශය මිලියන පහළොවක මුදලකට ඔවුන් සතුව පැවති මුළු ලුවිසියානා බිම්පෙදෙසම ඇමරිකාවට විකිණීමට ඉදිරිපත් විය. ජේම්ස් මොන්රෝව යවා තිබුණේ නිවු ඕර්ලියන්ස් ආශ්‍රිත සාපේක්ෂව කුඩා බිම් පෙදෙසක් මිලදී ගැනීමට පමණක් වුවත්, අදහාගත නොහැකි තරම් වාසිදායක මේ ගනුදෙනුව ගැන නැපෝලියන්ගේ අදහස් වෙනස් වෙන්නට පෙර එය ඉක්මණින්ම අහවර කෙරුණේය.

බ්‍රිතාන්‍යය ආක්‍රමණය කර යටත් කරගැනීමේ අරමුණින් විශාල හමුදාවක් හැදීමට හා පුහුණු කිරීමට නැපෝලියන් විසින් මේ මුදල වියදම් කළත් ඒ ආක්‍රමණය කිසිදා සිදුවුණේ නැත. ඇමරිකාවට ඉතා වාසිදායක මිලකට විශාල බිම් පෙදෙසක් ලැබුණත් ප්‍රායෝගිකව ඇමරිකාවට ලැබුණේ ප්‍රංශය සතු වූ 'නිරවුල්' ඉඩමක් නොවේ.

ඉතා සුළු පෙදෙසක ජනපද පිහිටුවාගෙන සිටි යුරෝපීයයන්ගෙන් බදු අයකර ගැනීමේ අයිතිය ඇමරිකාවට ලැබුණත්, ඉතිරි බිම් පෙදෙස් ස්වදේශීය ඉන්දියානුවන් සමඟ සම්මුතියෙන් හෝ බලහත්කාරය යොදවා අයිතිකර ගත යුතු විය. මේ බොහෝ බිම්පෙදෙස් ප්‍රංශයෙන් මිලදී ගැනීමෙන් අනතුරුව, අයිතිවාසිකම් කී ස්වදේශීය ඉන්දියානු ගෝත්‍ර එකකින් හෝ ඇතැම් විට වැඩි ගණනකින් ඇමරිකාවට නැවත නැවතත් මිලදී ගැනීමට සිදුවී තිබේ.

කොහොම වුණත්, නිවු ඕර්ලියන්ස් වරායේ වටිනාකම සලකා එය මිලදී ගැනීමට සැලසුම් කළ ඇමරිකාවට අන්තිමේදී අර කළුහාමිගේ කතාවේදී මෙන් වරායට අමතරව අක්කර මිලියන 530ක්ද ඉතා අඩු මිලකට මිලදී ප්‍රංශයෙන් ගන්නට හැකි වෙද්දී ප්‍රංශය විසින් මේ ඉඩම් විකුණා ලබාගත් මුදල් නිකරුණේ නාස්ති කර දැම්මේය.

රුසියානු ඇමරිකාව

ඇමරිකාවේ හතලිස් නවවන ප්‍රාන්තය වන ඇලස්කාව භූමි ප්‍රමාණය අනුව ඇමරිකාවේ ලොකුම ප්‍රාන්තයයි. එය ලංකාව මෙන් 26 ගුණයක් විශාල වන අතර ඇමරිකාවේ දෙවෙනියට විශාලම ප්‍රාන්තය වන ටෙක්සාස් ප්‍රාන්තය මෙන් 2.5 ගුණයක්ද, තෙවෙනියට විශාල කැලිෆෝර්නියාව මෙන් සිවුගුණයක්ද විශාලය. ඇලස්කාව නොවීනම් ඇමරිකාව චීනයට හා බ්‍රසීලයට වඩා කුඩා ඕස්ට්‍රේලියාවට වඩා යාන්තමින් විශාල රටකි. 

ඇලස්කාව මහාද්වීපික ඇමරිකාව ලෙස හැඳින්වෙන ඇමරිකාවේ මුල් ප්‍රාන්ත 48න් භූගෝලීය වශයෙන් වෙන්ව කැනඩාවේ බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා ප්‍රාන්තයට බටහිරින්ද, රුසියාවට නැගෙනහිරින්ද පිහිටියේය. ඇලස්කාවේ උතුරු කොටස් සමසකට වරක් දිවා රෑ මාරුවන ආක්ටික් වලයේ පිහිටා ඇති අතර ලෝකයේ බටහිර හා නැගෙනහිර වෙන් කරන රේඛාවද ඇලස්කාවට අයිති දිවයිනක් හරහා ගමන් කරයි. ඒ නිසා, ඇමරිකාව සතු වඩාත්ම උතුරට, වඩාත්ම නැගෙනහිරට හා වඩාත්ම බටහිරට වන්නට ඇති බිම්කඩවල් තිබෙන්නේ ඇලස්කාවේය.

ඇලස්කාව ඇමරිකාවේ කොටසක් බවට පත් වුණේ 1867 වසරේදී රුසියාව විසින් මෙම විශාල භූමි ප්‍රදේශය ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 7.2කට ඇමරිකාවට විකිණීම හේතුවෙනි. මෙය අද ඩොලරයක වටිනාකම අනුව වුවද ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 113ක මුදලකි. ඇලස්කාවෙන් අක්කරයක් මිලදී ගැනීමට ඇමරිකාවට වැය වී ඇත්තේ ඇමරිකන් සත දෙකකටත් අඩු මුදලකි. අද වටිනාකම අනුව වුවද, ඇලස්කාවේ අක්කරයකට ඇමරිකාව ගෙවා ඇත්තේ ඇමරිකන් සත විසිපහක පමණ මුදලකි.

ඇලස්කාව මිලදී ගැනීමට ගත් තීරණය ඒ දවස් වල  ඇතැම් ඇමරිකානුවන්ගේ හා මාධ්‍ය වල විවේචනයට හා සමච්චලයට හේතු වී තිබේ. රුසියාව විසින් සියළු සම්පත් ප්‍රයෝජනයට ගැනීමෙන් පසුව, වැඩකට නැති අයිස් ගොඩක් ඇමරිකාවේ ඇඟේ ගැසූ බව ඒ දවස්වල මේ විවේචකයින් විසින් පවසා තිබේ.

මෙවැනි විවේචන මධ්‍යයේ සිදුකළ ගණුදෙනුවක් වුවත්, ඇලස්කා ගණුදෙනුව ඇමරිකාවට ඉතාම වාසිදායක ගණුදෙනුවක් විය. ඇලස්කාව සතු වූ සත්ත්ව සම්පත් වලින් පමණක් වුවද ඇලස්කාව වෙනුවෙන් වැය කෙරුණු මුදල සොයාගන්නට ඇමරිකාවට වැඩි කාලයක් ගතවී නැත. එහෙත්, ඇලස්කා පොළොවේ හා ඇලස්කාවට අයත් මුහුදු ප්‍රදේශ තුළ සැඟවී තිබී මේ වන විට මුදල් කර ඇති ඇති ස්වභාවික සම්පත් වල වටිනාකම ඊට වඩා බොහෝ විශාලය. ඇලස්කාවේ දැනටත් ඉතිරිව ඇති ඇති හඳුනාගත් රන්, තඹ මෙන්ම ස්වභාවික වායු හා ඛනිජතෙල් සංචිත වල වටිනාකම පමණක් වුවද ඇලස්කාව වෙනුවෙන් ගෙවූ මිල මෙන් දහස් ගුණයකටත් වඩා වැඩිය.

එසේනම් රුසියාව විසින් ඇලස්කාව විකුණා දැමීම අදූරදර්ශී ක්‍රියාවක්ද?

ඇලස්කාව ඇමරිකාවට විකිණීමට ආසන්න කාලයේදී ඇලස්කාව මෙන්ම වත්මන් ඇමරිකාවේ බටහිර වෙරළ තීරයේ තවත් බිම් පෙදෙස්ද රුසියාව සතුවිය. මෙම ප්‍රදේශ පොදුවේ රුසියානු ඇමරිකාව ලෙස හැඳින්වුනේය.

ක්‍රිමියන් යුද්ධයෙන් හෙම්බත්ව සිටි රුසියාවට තමන්ගේ රටෙන් ඈතින් පිහිටි ඇමරිකන් බිම් ආරක්ෂා කරගැනීම අසීරු හා වියදම් අධික කාර්යයක් විය. ඉතිරි පෙදෙස් අතහැර දැමීමෙන් පසුව තවදුරටත් රුසියාව සතු වූ ඇලස්කාව කොයි වෙලාවක හෝ බ්‍රිතාන්‍යය විසින් පහසුවෙන් අල්ලා ගත හැකිව තිබුණේය. බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ සිදුවිය හැකිව තිබුණු යුද්ධයකදී ඇලස්කාව ආරක්ෂා කර ගැනීමේ හැකියාවක් රුසියාව සතු නොවීය.

මේ කාලයේ රුසියාවේ ප්‍රධාන සතුරා වූයේ බ්‍රිතාන්‍යය මිස ඇමරිකාව නොවේ. තමන්ගේ ප්‍රතිවාදියා විසින් යටත් කර ගැනීමට ඉඩ තිබුණු ඇලස්කාව, ස්වාධීන රටක් ලෙස එවකට රුසියාව විසින් සැලකූ ඇමරිකාව සතු වීම එක අතකින් රුසියාවට යුදමය ලෙස වාසිදායක වූ අතර අනෙක් අතින් මේ ගණුදෙනුව රුසියාවේ අහිතකර මූල්‍ය තත්ත්වයට පිළියමක්ද විය. වෙනත් විදිහකින් කියනවානම් රුසියාව විසින් ඒ වෙලාවේ මේ ගණුදෙනුව සිදු නොකළද ඇලස්කාව බොහෝ දුරට රුසියාවට අහිමි විය හැකිව තිබුණි. එවැනි පසුබිමක ඇලස්කාව විකිණීමෙන් ලැබුණු මුදල රුසියාවටද විශාල වාසියක් විය.

ඒ අතරම, රුසියාව ඇමරිකාවට විකුණුවේ "අනුන්ගේ ඉඩමකි". සියවස් එකහමාරක පමණ සිට රුසියානුවන් ඇලස්කාවේ ජනපද හදමින් සිටියත් මේ ගණුදෙනුව සිදුවන විටත් එහි වැඩිපුර ජීවත් වුණේ ඇලස්කාව නිජබිම කරගත් ඇස්කිමෝවරුන්ය. එවකට ඇලස්කාවේ පදිංචිව සිටි රුසියානුවන් හා රුසියන්-ඇස්කිමෝ මිශ්‍ර විවාහ වල දරුවන් ගණන දෙදහසක් පමණ වෙද්දී ඇලස්කාවේ රුසියාවේ පාලනයට නතුව නොපැවති පෙදෙස් වල ජීවත්වූ ඇස්කිමෝ ජනගහණය අඩු වශයෙන් පනස් දහසක් පමණවත් විය. මෙය සමාන කළ හැක්කේ ලංකාවේ වෙරළබඩ නගර කිහිපයක් අල්ලා ගැනීමෙන් පසු පෘතුගීසීන් විසින් මුළු ලංකාවම ඉංග්‍රීසින්ට හෝ ලන්දේසීන්ට විකුණා දැම්මේනම් ඇති විය හැකිව තිබුණු තත්ත්වයටය.

ඇලස්කා පොළොවේ සැඟව තිබුණු ස්වභාවික සම්පත් පිළිබඳව ඇලස්කාව විකිණූ රුසියාව මෙන්ම එය මිලදී ගත් ඇමරිකාවද දැන සිටියේ නැත. එවකට දැනසිටි පරිදි ඇලස්කාවෙන් ලබා ගත හැකිව තිබුණු ප්‍රධාන වාණිජ භාණ්ඩ වූයේ එහි විසූ දළ තල්මසුන්ගේ (walrus) දළ හා වලස් සම් වැනි දේවල්ය. ඇලස්කාව ඇමරිකාවට විකුණන කාලය වන විට රුසියානුවන් මේ සතුන් සෑහෙන දුරකට දඩයම් කර අවසන්ය.

ඇමරිකාව පැත්තෙන් ගත් විට ඇලස්කා ගණුදෙනුව නිසා රුසියාව ඇමරිකානු මහාද්වීපයෙන් ඈත්ව සිටීම තහවුරු වුණේය. ඇමරිකාව බලාපොරොත්තු වුණේ මේ උපක්‍රමික වාසියයි. ඒ අතරම, ඇමරිකාවට ආසියා පැසිෆික් කලාපය වෙත ව්‍යාප්ත වීමටත්, ලෝක බලවතෙකු ලෙස මතුවීමටත් මේ ගණුදෙනුව නිසා ඉඩක් සැලසුණේය.

මේ අතර ඇලස්කාවේ ජීවත් වූ ඇස්කිමෝ වරුන් විසින් දිගින් දිගටම කියා සිටියේ තමන් විසින් තමන්ගේ නිජ භූමිය වන ඇලස්කාව කිසිවෙකුට විකුණා නැති බවයි. සියවසකටත් පසුව, ඔවුන්ගේ දුක් ගැනවිලි ගැන සැලකිල්ලට ගැනුණේ 1971දී කොංග්‍රසයේ සම්මත කෙරුණු පණතක් මඟින් ඇලස්කා ඉඩම් සඳහා ඇස්කිමෝ වරුන්ට ඇති අයිතිය පිළිගැනීමෙන් පසුවය.

ඇමරිකාවේ ආර්ථිකය අර්බුදයට ලක්ව තිබුණු පසුගිය කාලයේ ඇලස්කාව විකුණා දමා ඇමරිකාවේ රාජ්‍ය ණය පියවිය යුතුයැයි යෝජනා කළ අයද සිටියේය.

වලිගය ගිලින තැනට වැටී ඇති ආණ්ඩුව

රජය විසින් රජය වෙනුවෙන් වාහන මිලදී ගැනීම පිළිබඳ කතිකාවේදී මතුවන එක් අදහසක් වන්නේ අමාත්‍යාංශ වෙනුවෙන් ගෙන්වන වාහන සඳහා වන බදු කොටස රජය තුළම එක් අමාත්‍යාංශයකින් තවෙකෙකට සිදුවන හුවමාරුවක් පමණක් බවයි. එමෙන්ම, මේ අයුරින් අදාළ වියදම් හා ආදායම් සටහන් කිරීම මෑතකදී පටන්ගත් භාවිතාවක් බවද කියැවේ.

කිසියම් භාණ්ඩයක් හිමි කර ගැනීම සඳහා වැය කළ යුතු පිරිවැයෙහි සැබෑ අගය වන්නේ ඒ වෙනුවෙන් කැප කළ යුතු දේවල වටිනාකම හෙවත් ආවස්ථික පිරිවැයයි. ගිණුම්කරණයේදී සටහන් කෙරෙන, තාක්ෂණික සම්මතයක් වන, සෘජු මූල්‍ය පිරිවැය ඉහත සැබෑ පිරිවැය සමඟ සමපාත වන්නට හෝ නොවන්නට පුළුවන. බොහෝ විට ගිණුම් වල සටහන් වන පිරිවැය සැබෑ පිරිවැයේ එක් සංරචකයක් පමණි. මේ ගැන පෙර ලිපි ගණනාවකම කතා කර ඇති නිසා මේ ලිපියේදී ඒ ගැන අවධානය යොමු කෙරෙන්නේ නැත. මෙහි අවධානය යොමුකෙරෙන්නේ ඉහත පරිදි ගිණුම් සටහන් කරන ක්‍රමවේදය වෙනස් කිරීමට රජය පෙළඹීමේ පදනමයි.

මේ ගැන විශේෂයෙන් කතා කරන්නේ ලංකාව මේ වන විට මුහුණ පා සිටින ආර්ථික අර්බුදයේ තවත් පැතිකඩක් ගැන අවධානය යොමු කිරීමටය. සම්මත යෙදුමක් නොවූවත්, මෙය රජය බදු උගුලක සිරවීමක් හා ඒ හේතුවෙන් ඇති වී ඇති ආදායම් අර්බුදයක් ලෙස හඳුන්වන්නට මා කැමතිය. තවත් පැහැදිලිව කියනවානම් රජයට බදු වැඩිකර සිය ආදායම් ඉහළ නංවාගත හැකි උපරිම සීමාවක් ආසන්නයට මේ වන විට පැමිණ තිබේ. මෙය කාලයක් තිස්සේ සිදුවූ රජය ප්‍රසාරණය කිරීමේ ක්‍රියාවලියේ ප්‍රතිඵලයකි.

කතාව පටන්ගන්නට වෙන්නේ පසුගිය රජය කාලයේ ලංකාවේ ආර්ථිකයේ සිදු වූ වර්ධනය හා රාජ්‍ය ආදායම් හා වියදම් වල සිදුවූ ඉහළයාම් වලිනි.

පසුගිය ආණ්ඩුව බලයේ සිටි 2004-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ ඒක පුද්ගල ආදායම රුපියල් 107,581 සිට රුපියල් 503,032 දක්වා සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි විය. රටේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය රුපියල් මිලියන 2,090,841 සිට රුපියල් මිලියන 10,448,479 දක්වා 500%කින් වර්ධනය විය මෙය 17.46%ක සාමාන්‍ය වාර්ෂික වර්ධනයකි. (නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වැඩිවීමට උද්ධමනය නිසා සිදුවන භාණ්ඩ හා සේවා මිල ඉහළ යාමේ බලපෑමද ඇතුළත් නිසා මෙය ආර්ථික වර්ධනය හෙවත් මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වැඩිවීමට සමාන නැත.)

සාමාන්‍යයෙන් රටක නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඉහළ යන විට රජයේ බදු ආදායමද සමානුපාතිකව ඉහළ යයි. නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඉහළ යාමට හේතුව මූර්ත ආර්ථික වර්ධනය වුවද, උද්ධමනය වුවද බදු ආදායම සමානුපාතිකව ඉහළ යා යුතුය.

උදාහරණයක් ලෙස අපි වැට් බද්ද ගනිමු. රටේ බදු ප්‍රතිපත්තිය වෙනස් නොවුනේනම්, රජයේ වැට් බදු ආදායම රටේ විකිණෙන භාණ්ඩ හා සේවාවන් වල පිරිවැටුමට සමානුපාතිකව ඉහළ යා යුතුය. උද්ධමනය නිසා මිල ඉහළ ගියද, ආදායම් වැඩිවීම නිසා ඉල්ලුම වැඩිවී විකිණෙන භාණ්ඩ හා සේවා ප්‍රමාණය වැඩි වුවද මෙය මෙසේ සමානුපාතිකව ඉහළ යා යුතුය.

ආදායම් බදු ගත්තද ඇත්තේ මෙවැනිම තත්ත්වයකි. උද්ධමනය සමඟ ගැලපීම හේතුවෙන් හෝ සමාගම් වල ලාභ වැඩි වීම නිසා සේවක වැටුප් වැඩි වුවද, එසේ සේවක වැටුප් ඉහළ නොයවා සමාගමේ කොටස් හිමියන් තමන්ගේ ආදායම වැඩි කර ගත්තද, අවසාන වශයෙන් රජයට ලැබෙන ආදායම් බදු සමානුපාතිකව වැඩි විය යුතුය. ආනයන බදු සැලකුවද ඇත්තේ මෙවැනිම තත්ත්වයකි.

කෙසේ වුවද, 2004-2014 කාලය තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය වැඩිවුණු 500% අනුපාතයට රජයේ බදු ආදායම් ඉහළ ගියේ නැත. බදු ආදායම් ඉහළ ගියේ 373%කින් පමණි. බදු ආදායම්, බදු නොවන ආදායම් හා විදේශ ආධාර වල එකතුව ඉහළ ගියේද 376%කිනි. මෙය 14.17%ක සාමාන්‍ය වාර්ෂික වර්ධන වේගයකි. එනම්, රටේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනයට වඩා 3.29%කින් අඩු වර්ධන වේගයකි.

මේ වෙනසේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, 2004දී රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 15.3%ක්ව පැවති රජයේ ආදායම් 2014 වන විට 11.5% මට්ටම දක්වා අඩුවිය. රජයේ ආදායම් රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස මේ තරම් පහළ මට්ටමකට වැටුණේ නිදහසින් පසු (ලංකාවේ ජාතික ගිණුම් ගණනය කිරීම පටන් ගැනීමෙන් පසු) ප්‍රථම වරටය.

කෙසේ වුවද, 2004-2014 කාලය තුළ රජයේ වියදම් වර්ධනය වුනේද ආදායම් වර්ධනයට සමානුපාතිකව හරියටම 376%කිනි. ඒ නිසා, රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස රජයේ වියදම්ද 2014 වසරේදී ඉතිහාසයේ සටහන් වූ පහළම අගය වන 17.2% මට්ටමට වැටුණේය. ආදායම් හා වියදම් එකම අනුපාතයකින් වර්ධනය වූ නිසා, අයවැය හිඟය වැඩි වූයේද එම අනුපාතයෙනි. මේ අනුපාතය (376%)නාමික දළ දේශීය අනුපාතය වර්ධන වූ 500%න් හතරෙන් තුනක් පමණ වූ නිසා 2004-2014 කාලය තුළ රජයේ අයවැය හිඟයද දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අනුපාතයක් ලෙස 7.5% සිට 5.7% දක්වා හතරෙන් තුනකට අඩු විය.

පසුගිය ආණ්ඩුව කාලයේ රජයේ වියදම් වර්ධනය වුණේ ආදායම් වර්ධනය වුණු අනුපාතයෙන්ම වීමෙන් පෙන්වන්නේ ඒ කාලයේ රජයේ ආදායම් හා වියදම් සමතුලිතව පැවති බව නොවේ. 2004දී, රජයේ වියදම් රජයේ ආදායම් වලට වඩා 49%කින් වැඩි විය. ආදායම් හා වියදම් එකම අනුපාතයකින් වර්ධනය වීම නිසා 2014දීද රජයේ වියදම් රජයේ ආදායම් වලට වඩා 49%කින් වැඩි විය. කෙසේ වුවද, අඩුම වශයෙන් මේ කාලය තුළ රජයේ ආදායම් හා වියදම් අතර අනුපාතය තවදුරටත් පුළුල් වුණේ නැත.

රටක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සමානුපාතිකව රජයේ බදු ආදායම් වැඩිවන්නේ ආර්ථික වර්ධනයේ ප්‍රතිඵල රටේ ජනතාව අතර බෙදීයාම, ඔවුන්ගේ ආදායම් හා වියදම් වැඩිවීම හා ඒ මත අයකෙරෙන බදු ඉහළ යාම යන චක්‍රය අනුවය. මෙය මෙළෙස සිදුවී නැත්නම්, එයින් සාමාන්‍යයෙන් අදහස් වෙන්නේ රජය විසින් සිය බදු ප්‍රතිපත්ති ලිහිල් කර ඇති බවයි. 2004-2014 කාලයේදී, බදු ප්‍රතිපත්ති යම් තරමකින් ලිහිල් වූවා විය හැකිය. කෙසේ වුවද, මා සිතන පරිදි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සමානුපාතිකව රජයේ බදු ආදායම් වැඩි නොවීමට හේතුව බදු ප්‍රතිපත්ති ලිහිල් වීමම නොවේ.

රටේ ජාතික ආදායමේ වැඩිවීම හා රජයේ ආදායම වැඩිවීම අතර මේ වෙනසින්, පසුගිය කාලයේ සිදුවූ ආර්ථික වර්ධනයේ ප්‍රතිඵල බෙදී ගිය ආකාරයද පිළිබිඹු කරයි. රජයේ බදු ආදායම ඉහළ යන්නේ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයෙන් බැහැරව සිටින පෞද්ගලික අංශයේ සේවකයින්, ස්වයං රැකියා කරන්නන් හා ව්‍යාපාරිකයින් ආදී පිරිස් වල ආදායම් හා පරිභෝජනය ඉහළ යන විටය. ලංකාවේ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයේ කොටස්කරුවන් වන පිරිස් ආදායම් බදු නොගෙවති. එමෙන්ම, ජනමාධ්‍ය නියෝජ්‍ය ඇමති වෙනුවෙන් ගෙන්වන වාහනය වැනි රජය වෙනුවෙන් රජය කරන මිලදී ගැනීම් වලින්ද රජයට බදු ආදායමක් නොලැබේ. රාජ්‍ය පරිභෝජන වියදම් වෙනුවෙන් බදු අය නොකෙරෙන සන්දර්භයක, රජයේ බදු ආදායම් ඉහළ නංවා ගත හැක්කේ රටේ ජාතික ආදායම රජයේ වපසරියෙන් පිටතට සම්ප්‍රේෂණය වන තරමටය. එය ඒ අයුරින් සිදු නොවේනම් ජාතික ආදායම වර්ධන වන අනුපාතයට රජයේ ආදායම ඉහළ නොයයි.

පසුගිය දෙවසර තුළ මේ ආණ්ඩුව බදු ඉහළ දමමින් රජයේ ආදායම් වැඩි කරගැනීමට උත්සාහ කරන බව පෙනෙන්නට තිබුණේය. 2015 වසර තුළ රජයේ බදු ආදායම 29.1%කින් වැඩි වූ අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එම වසර තුළ රජයේ සමස්ත ආදායම 21.3%කින් ඉහළ ගියේය. 2015 වසර තුළ ලංකාවේ නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඉහළ ගියේ 7.0%කින් පමණි. මේ සංඛ්‍යාලේඛණ මඟින් පෙන්වන පරිදි, 2015 වසර තුළ රජයෙන් බාහිර පාර්ශ්වයන් මත පැනවෙන බදු බර විශාල ලෙස ඉහළ ගොස් තිබේ.

එහෙත්, මා සිතන පරිදි, රජයේ බදු ආදායම වසරක් තුළ මේ තරමින් ඉහළ ගොස් ඇත්තේ බදු අනුපාතික ඉහළ දැමීම නිසාම නොවේ. රජයේ ගිණුම්කරණ ක්‍රමවේදයන් වෙනස්කරමින් රජය වෙනුවෙන් මිලදී ගන්නා භාණ්ඩ හා සේවා වෙනුවෙන්ද බදු ආදායම් ගිණුම් වල සටහන් කිරීම මේ විශාල වැඩිවීමට හේතු වූවා විය හැකිය. මෙසේ ගිණුම්කරණ ක්‍රමවේදය වෙනස් කිරීමේ මූලික පරමාර්ථය ආණ්ඩුව විසින් රජයේ ආදායම් සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි කරගැනීමට සමත්වූ බව ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට පෙන්වීම වන්නට පුළුවන.

රජය වෙනුවෙන් මිලදී ගන්නා භාණ්ඩ හා සේවා වෙනුවෙන් අය විය යුතු බදු රජයේ ආදායමක් ලෙස ගිණුම් වල සටහන් කරන විට, එයට සමාන්තරව එම ආදායමට සමාන මුදලක් වියදම් ලෙසද සටහන් කරන්නට සිදුවේ. එහෙත්, 2015 ආරම්භයේදී රජයේ වියදම් රජයේ ආදායම් වලට වඩා 49%ක් වැඩි වූ නිසා, සමාන මුදලක් ආදායම් වියදම් දෙපැත්තේම සටහන් කළ විට වියදම ඉහළ යන ප්‍රතිශතයට වඩා 49%ක් වැඩියෙන් ආදායම ඉහළ යන නිසා බැලූ බැල්මට රජයේ මූල්‍ය කළමනාකරණය හොඳ අතට හැරී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබිය යුතුය. උදාහරණයක් ලෙස රජයේ ආදායම 21.3%කින් වැඩි වීමට එකම හේතුව ගිණුම්කරණ ක්‍රමවේදයේ සිදුකළ වෙනසනම්. රජයේ වියදම් වැඩි විය යුත්තේ 14.2%කින් පමණි.

සිදුවිය යුත්තේ ආදායමට වඩා අඩුවෙන් වියදම වැඩිවීම වුවත්, 2015 වසර තුළදී රජයේ වියදම ඇත්තටම 27.5%කින් වැඩි විය. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 2015දී රජයේ වියදම රජයේ ආදායමට වඩා 56.8%ක් මට්ටම දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ. පසුගිය 2016 වසර තුළදීද මේ තත්ත්වයේ යහපත් වෙනසක් සිදුවී තිබීම සැක සහිතය. රජයේ වියදම් මේ තරමින් ඉහළ ගොස් ඇත්තේ ගිණුම්කරණ ක්‍රමවේදය වෙනස්කිරීම නිසා වියදම් අඩුවෙන් පෙනෙන්නට තිබිය යුතුව ඇති පසුබිමකය.

එසේනම්, එක්කෝ රජයේ සැබෑ ආදායම් (ගිණුම්කරණ ක්‍රමවේදය නිසා සිදුවී ඇති බව පෙනෙන වැඩිවීම හැර) සැලකිය යුතු ලෙස අඩුවී තිබිය යුතුය. නැත්නම්, රජයේ වියදම් විශාල ලෙස වැඩි වී තිබිය යුතුය. අප දන්නා පරිදි, පසුගිය දෙවසර තුළ ආණ්ඩුවේ බදු ප්‍රතිපත්තිය දැඩි වූ නිසා ආදායම් අඩුවීමක් සිදුවීමට ඇත්තේ අඩු ඉඩකඩකි.

කෙසේවුවද, බදු අනුපාතික විශාල ලෙස ඉහළ දැමීම නිසා ක්ෂේත්‍ර ගණනාවකම රජයේ ආදායම් අඩු වී තිබේ. පරිභෝජනය මත අය කරන බදු අනුපාතික ඉහළ දැමූ විට පාරිභෝගිකයෝ පරිභෝජනය සීමා කිරීමට පෙළඹෙති. කිසියම් අංශයක බදු අනුපාතික ඉහළ ගිය වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් පරිභෝජනය පහත වැටුණොත් රජයේ බදු ආදායම් වැඩිවීම වෙනුවට සිදුවන්නේ අඩුවීමකි. ලොතරැයි හා වාහන ආනයනය හා අදාළව මේ අයුරින් රජයේ බදු ආදායම් අඩුවී ඇති බව පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තිබුණේය.

මෙයින් පෙනෙන්නේ බදු වැඩිකර රජයේ ආදායම් වැඩි කරගැනීමේ හැකියාව රජය විසින් මේ වන විට ප්‍රයෝජනයට ගෙන අවසාන බවයි. රටේ ආර්ථිකය විශාල ජවයකින් වර්ධනය නොවන නිසා රජයෙන් බාහිර පාර්ශ්වයන්ගේ ආදායම් වැඩිවන්නේ ඉතා සෙමිනි. එම ආදායම මත අය කරන බදු අනුපාතික ඉහළ යද්දී පෞද්ගලික අංශයේ සේවකයින්, ස්වයං රැකියා කරන්නන් වැනි බදු ගෙවන පිරිස් වලට සිය පරිභෝජනය සීමා කරනු හැර වෙනත් විකල්පයක් නැත. එසේ නොවිය හැක්කේ, අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ මත අය කෙරෙන බදු අනුපාතික ඉහළ යන්නේනම් පමණි.

අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ මත අය කෙරෙන බදු අනුපාතික ඉහළ දැමීමද රජයට කළ නොහැක්කකි. එක අතකින් එය දේශපාලන ප්‍රශ්න ඇති කරයි. ඒ පැත්ත අමතක කළත්, අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ වල මිල ඉහළ යාම උද්ධමනය වැඩි වීමටත්, ඒ හේතුවෙන් පොලී අනුපාතික ඉහළ යාමටත්, අවසාන වශයෙන් පොලී වියදම් වැඩිවීම හේතුවෙන් රජයේ වියදම් වැඩිවීමටත් හේතුවන නිසා රජයට ශුද්ධ වාසියක් අත් නොවේ. එමෙන්ම, බදු අනුපාතික ඉහළ යාම හා පොලී අනුපාතික වැඩිවීම අනාගත ආර්ථික වර්ධනය අඩාල කිරීම නිසා රජයේ අනාගත ආදායම් වර්ධනය කෙරෙහිද අහිතකර ලෙස බලපායි.

සරලවම කියනවානම් රජයට ගොදුරු කරගත හැකි සියල්ල ගොදුරු කරගනිමින් මේ වන විට පුළුවන් තරම් මහත් වී තිබේ. ඒ නිසා, බදු වැඩි කර ආදායම් වැඩි කරගැනීමද තව දුරටත් ශක්‍ය විකල්පයක් නොවන අතර, රජයේ නාස්තිකාර වියදම් සීමා කිරීම මේ වන විට ඉතිරි වී ඇති එකම විකල්පයයි. වෙනත් විදිහකින් කියනවානම් රජයට දැන් ගොදුරු කරගන්නට ඉතිරි වී ඇත්තේ තමාගේම වලිගය පමණි.

(Image: https://www.quora.com/Why-does-a-snake-eat-its-own-tail)

ගෑණු කේන්දර හා නොවරදින අනාවැකි

ලංකා හේතුවාදී සංගමයේ මූලාරම්භක හා පළමු සභාපති වූ ඒබ්‍රහම් ටී කොවූර් විසින් 1963 වසරේදී ප්‍රසිද්ධ අභියෝගයක් කරමින් සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට කළ නොහැකි, එහෙත් ඇතැම් පුද්ගලයින්ට කළ හැකියැයි බොහෝ දෙනෙකු සිතන දේවල් 23ක ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කරමින් මේ ලැයිස්තුවේ ඇති දේවල් වලින් එකක් පිළිගත හැකි තත්ත්වයන් යටතේ සිදු කර පෙන්වන අයෙකුට රුපියල් ලක්ෂයක ත්‍යාග මුදලක් ලබා දෙන බව ප්‍රසිද්ධ කළේය. 1978දී කොවූර් මියයන තුරුත් විවෘතව පැවති මේ අභියෝගය කිසිවකුට ජයගත නොහැකි විය.

කොවූර්ගේ ලැයිස්තුවේ අවසාන අයිතමය වූයේ ඔවුන් විසින් මිනිත්තුවක නිරවද්‍යතාවයක් සහිතව ලබාදෙන පුද්ගලයින් දහදෙනෙකුගේ (හෝ විසිදෙනෙකුගේ) උපන් වේලාවන් හා ඔවුන් උපන් ස්ථාන භාවිතා කරමින් එම පුද්ගලයින්ගේ කේන්ද්‍ර පිටපත් සාදා ඒ අනුසාරයෙන් (හෝ ඔවුන් විසින් ලබා දෙන හස්ත රේඛා සටහන් අනුසාරයෙන්) අදාළ පුද්ගලයින්ගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය හා ජීවත්ව සිටිනවාද නැද්ද යන්න 95%ක නිරවද්‍යතාවයක් සහිතව පැවසිය යුතු බවයි. මෑතකදී, කාලෝ ෆොන්සේකා විසින් ත්‍යාග මුදලද ඉහළ දමමින් මේ අභියෝගය නැවත අළුත් කළ බව වාර්තා වී තිබුණු අතර මා සිතන පරිදි එම අභියෝගය තවමත් විවෘතව පවතී.

පුද්ගලයෙකුගේ උපන් වේලාව ඇසුරෙන් එම පුද්ගලයාගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය 95%ක නිරවද්‍යතාවයකින් කියන්නට පුළුවන් කමක් නැත. මෙය දරුවන්ගේ උපන් වේලාවන් පරීක්ෂා කිරීමෙන් සංඛ්‍යානමය ලෙස තහවුරු කරගත හැකි දෙයකි. ඒ නිසා, අද වුවද මේ අභියෝගය භාර ගැනීමට කිසිදු ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු ඉදිරිපත් වේයැයි සිතිය නොහැකිය.

මේ සම්බන්ධව අද බොහෝ ජ්‍යෝතිර්වේදීන් විසින් ලබාදෙන ජනප්‍රිය පිළිතුරක් තිබේ. ඒ, තමන්ගේ සේවාදායකයින් කිසිවකු කේන්ද්‍රය හිමි පුද්ගලයාගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය දැන ගැනීමට ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු වෙත නොපැමිණෙන බවයි. මේ කතාව ඇත්තකි. එමෙන්ම, බොහෝ විට කේන්ද්‍ර සටහන සහිත ලේඛණයක උපන් වේලාව සමඟ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවයද සටහන් කරන නිසා ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට මෙය අනුමාන කරන්නට අවශ්‍යතාවයක්ද නැත.

කෙසේ වුවද, කොවූර්ගේ අභියෝගය මුලින්ම ප්‍රකාශයට පත් කරන්නට දශක කිහිපයකට පෙර කාලය දක්වාම ලංකාවේ ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට එම කාලයේ ජීවත්ව සිටි අයෙකුගේ කේන්ද්‍ර සටහන පරීක්ෂා කර අදාළ පුද්ගලයාගේ ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය සැලකිය යුතු තරම් නිවැරදිව අනුමාන කරන්නට පුළුවන්කම තිබුණේය. ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු වෙත පැමිණෙන සේවාදායකයෙකු එසේ පැමිණෙන්නේ කේන්ද්‍රහිමියාගේ ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය දැනගන්නට නොවූවත්, එය නිවැරදිව පැවසීම මඟින් ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට තමන් ප්‍රකාශ කරන අනෙකුත් අනාවැකි වල නිරවද්‍යතාවය පිළිබඳව සිය සේවාදායකයා තුළ විශ්වාසය තහවුරු කළ හැකිය.

අඩ සියවසකට පමණ පෙරත් ලංකාවේ බොහෝ ජ්‍යෝතිර්වේදීන්ට තිබුණු ඉහත හැකියාව අද වන විට නැති වී ඇත්තේ ඇයි?

වසර දහස් ගණනකට පෙරද, ඉර හඳ හා අනෙකුත් ආකාශ වස්තූන්ගේ චලනයන් ගැන හොඳ දැනීමක් පෙර අපර දෙදිග විද්‍යාර්ථීන් සතු විය. එහෙත්, ඒ දැනුමට සාපේක්ෂව ජීව විද්‍යාව පිළිබඳව තිබුණේ ඉතා අඩු මට්ටමක දැනුමකි. අළුත ඉපදෙන දරුවෙකුගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය තීරණය වන ආකාරය තබා දරුවකු බිහිවීමේ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳවද ඉතා මෑතක් වන තුරු පෙර අපර දෙදිගම තිබුණේ සීමිත දැනුමකි.

ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය තීරණය වන ආකාරය පමණක් නොව, දෙමවුපියන්ගේ ලක්ෂණ දරුවන්ට ලැබීම, කාලයකට පෙර මියගිය පවුලේ වැඩිහිටියෙකුගේ ලක්ෂණ අළුත ඉපදෙන දරුවෙකුට ලැබීම මෙන්ම ඇතැම් දරුවන් උපතින්ම යම් රෝගාබාධ සහිතව බිහිවීම සඳහා හේතුවන කරුණු මිනිසුන් විසින් නිවැරදිව තේරුම් ගෙන සියවස් කිහිපයකය වඩා ගත වී නැත. මේ ඇතැම් දැනුම් තවමත් බහුතරයකගේ දැනුමක් බවට පත් වී නැත.

මිනිසාගේ ජීවී ක්‍රියාවලිය මිනිසුන් විසින් මෑතක් වන තුරුම නිවැරදි ලෙස අවබෝධ කරගෙන නොතිබුණත්, මේ කරුණු ගැන මිනිසාගේ කුතුහලය වසර දහස් ගණනක් තිස්සේම නොඅඩුව පැවතුණේය. ඒ නිසා, මේ නොදන්නා කරුණු ගැන පැහැදිලි කිරීම් කරමින් කලින් කලට ප්‍රවාද ඉදිරිපත් විය. ඒ ඇතැම් ප්‍රවාද කලින් කලට සමාජයේ පිළිගැනීමට ලක් විය. මෙසේ පිළිගැනුණු ප්‍රවාද වලින් ඇතැම් ඒවා පසුව ප්‍රතික්ෂේප විය. තවත් ඒවා වැඩි කාලයක් ප්‍රතික්ෂේප නොවී පැවතුණේය.

අළුත උපන් දරුවෙකුගේ ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය තීරණය වන ආකාරය උපන් වේලාව මත තීරණය වන බවට ප්‍රවාදයක් යම් අවස්ථාවක කිසිවෙකු අතින් ඉදිරිපත් වුණු අතර, මේ සංසිද්ධිය පැහැදිලි කළ හැකි වඩා හොඳ ප්‍රවාදයක් නොතිබුණු බැවින් එම ප්‍රවාදයට යම් පිළිගැනීමක් ලැබිණි.

පෙර ලිපියකින් විස්තර කළ පරිදි, කිසියම් පුද්ගලයෙකුගේ උපන් ලග්නය තීරණය වන්නේ ඔහු හෝ ඇය උපන් වේලාව ඇතුළත් වන ආසන්න වශයෙන් පැය දෙකක කාල පරාසය මතය. මේ කියන කාලයේදී, බොහෝ දෙනෙකුට කාලය අද මෙන් නිවැරදිව දැන ගැනීමට හැකියාවක් නොතිබුණත්, පැය දෙකක කාල වෙනසකට සමාජය සංවේදී විය. ඒ නිසා, පැය දෙකක කාලය තුළ, එකම ලග්නය හා ලග්න කේන්ද්‍රය සහිතව ගැහැණු හා පිරිමි දරුවන් ඉපදෙන බව බොහෝ දෙනෙකුට රහසක් නොවීය. එසේනම්, ගැහැණු පිරිමි උපත් තීරණය වීම ඊට වඩා කුඩා කාල පරාසයක් තුළ සිදුවන දෙයක් විය යුතුය.

පුද්ගලයෙකුගේ කේන්ද්‍ර සටහනක ලග්න කේන්ද්‍රයට අමතරව නවාංශක කේන්ද්‍රය නම් වූ තවත් සටහනක් තිබේ. මෙයින් කරන්නේ ආසන්න වශයෙන් පැය දෙකක් පමණ වන ලග්නයක කාලය තවත් කොටස් නවයකට බෙදීමයි. ඒ අනුව, නවාංශකයක් ගෙවීමට ගතවන කාලය ආසන්න වශයෙන් මිනිත්තු 13ක් පමණ වේ. ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය තීරණය වීම පිළිබඳව කිසියම් අයෙකු විසින් ඉදිරිපත් කළ ප්‍රවාදය අනුව කිසියම් නවාංශකයක් ගෙවීමට ගතවන විනාඩි 13කට මඳක් වැඩි කාලය තුළ ඉපදෙන්නේ ගැහැණු හෝ පිරිමි දෙවර්ගයෙන් එක් වර්ගයකට අයත් දරුවන් පමණි.

ඉහත ප්‍රවාදය ඉදිරිපත් වන කාලයේදී මෙන්ම, බොහෝ දරු උපත් නිවෙස් වලම සිදුවුණු පසුගිය සියවසේ මුල් කාලය දක්වාත් රෝහල් වලින් පිටත සිදුවූ ලංකාවේ දරු උපත් සිදුවූ වේලාවන් හරියටම සටහන් කර ගැනීමේ හැකියාවක් තිබුණේ නැත. ඒ නිසා, ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු වෙත යන අයෙකු ඉදිරිපත් කළේ ආසන්න වෙලාවක් මිස උපත සිදුවූ නිවැරදිම වෙලාව නොවේ. අද වුවත් අප බොහෝ විට වෙලාව සටහන් කරන්නේ මිනිත්තුවකට ආසන්නව මිස හරියටම තත්පරයට නොවේ. සියවසකට පෙර, ඔරලෝසු භාවිතා නොකළ ලංකාවේ බොහෝ නිවෙස් වල වෙලාව සටහන් වන්නට ඇත්තේ පැය භාගයකට පමණ ආසන්නව වන්නට පුළුවන.

ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය තීරණය වීම පිළිබඳව කලකට පෙර පිළිගැනුණු ප්‍රවාදය අනුව ස්ත්‍රී නවාංශක හා පුරුෂ නවාංශක මාරුවෙන් මාරුවට ගෙවෙන බව බොහොමයක් ජ්‍යෝතිර්වේදීහු විශ්වාස කළහ. තමන් වෙත වේලාපත්කඩයක් (තාවකාලික කේන්ද්‍ර සටහනක්) සාදා ගැනීමට එන අයෙකු බොහෝ විට දරුවාගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවයද දැනුම් දුන් බැවින් මෙය පරීක්ෂා කිරීම අපහසු නොවීය. සේවාදායකයා දැනුම්දෙන වෙලාවට අදාළ නවාංශකය ඇතැම් විට (50%ක සම්භාවිතාවකින්) දරුවාගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය සමඟ ගැලපුණේය. ඇතැම් විට එය එසේ නොවුණේය.

මේ කාලයේදී දරුවාගේ උපත සිදුවූ වේලාව ලෙස සේවාදායකයා දැනුම් දෙන වෙලාව හරියටම නිවැරදි නොවන බව පොදු දැනුමක් විය. ජ්‍යෝතිර්වේදියාගේ කාර්ය භාරයේ කොටසක් වූයේ මේ "වෙලාව සුද්ද කිරීමයි". තමන් පිළිගත් ප්‍රවාදය අනුව, දරුවාගේ ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය සම්බන්ධ නිරීක්ෂණ උපයෝගී කරගනිමින්, දරුවාගේ ලිංගය සමඟ ගැලපෙන නවාංශකයක් දරුවාට ලැබෙන පරිදි මිනිත්තු හතකට නොවැඩි කාලයක් සේවාදායකයා විසින් දැනුම් දුන් වෙලාවට එකතු කරමින් හෝ අඩු කරමින් ජ්‍යෝතිර්වේදියා දරුවා ඉපැදුණු වෙලාව "හරියටම" හොයාගත්තේය. දරුවා අඩු වයසින් මිය නොගියේනම්, පසුව  ස්ථිර කේන්ද්‍ර ලේඛණයක් පුස්කොළයක ලිවුවේ මුලින් මෙසේ "සුද්ද කරනු ලැබූ" දරුවාගේ "නිවැරදි" වෙලාව උපයෝගී කර ගනිමිනි.

ඉහත පරිදි ජ්‍යෝතිර්වේදීන් බහුතරයක් කේන්ද්‍ර සටහන් හැදුවේ දරුවන්ගේ උපන් වේලාවන් "නිවැරදි කිරීමෙන්" පසුව නිසා, බොහෝ විට ගැහැණු දරුවෙකු ඉපදී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබුණේ ස්ත්‍රී නවාංශකයක් තුළය. පිරිමි දරුවෙකු ඉපදී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබුණේ පුරුෂ නවාංශකයක් තුළය. ඒ නිසා, ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට තමන් අතට ලැබෙන කේන්ද්‍ර සටහනක් පරීක්ෂා කර අදාළ පුද්ගලයාගේ ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය හරියටම වාගේ කියන්නට පුළුවන් විය.

ඉහත පරිදි, කලාතුරකින් හෝ උපන් වෙලාවක් හරියට සුද්ද කර නොතිබුණේනම් ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය ගැන ජ්‍යෝතිර්වේදියාගේ අනාවැකිය වැරදුණු අතර, බොහෝ විට සේවාදායකයා එවිට කළේ වෙනත් ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු වෙත යාමයි. එහෙත්, දෙවැන්නාත් ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය තීරණය කරන්නේ වැරදියටය. එවිට, වැරැද්ද ඇත්තේ ජ්‍යෝතිර්වේදියාගේ නොව කේන්ද්‍රයේ බව මේ පුද්ගලයා අවබෝධ කරගනී. ඒ අනුව, ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු හමු වී පසුව හෝ කේන්ද්‍රය හරියට හදා ගනී. ඉන්පසුව, නැවත ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකු වෙත ගිය විට ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය නොවරදී.

ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය පිළිබඳ නවාංශක ප්‍රවාදය සෑහෙන කාලයක් සමාජයේ පොදු දැනුමක් වී තිබුණේය. මේ පොදු දැනුම ආධිපත්‍යය උසුලන තාක් කල්, ඒ ප්‍රවාදය මත පදනම්ව තීරණද ගැනුණු නිසා ප්‍රවාදය "වැඩ කළේය".  එහෙත්, දරුවකු ඉපදෙන වෙලාව වෙනස් කර ගැනීමේ වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක හැකියාවක් නොතිබුණු නිසා, රජෙකුට වුවද මේ  දැනුම උපයෝගී කරගෙන  දුවෙකු වෙනුවට පුතෙකු ලබා ගැනීමට හැකියාවක් නොතිබුණේය.

කොවූර්ගේ අභියෝගය පිළිගත් අයෙකු වෙත ඉදිරිපත් කෙරුණු උපන් වේලාවන් ලබා ගත්තේ පසුගිය සියවසේ මුල භාගයේ හෝ ඊට පෙර ඉපදුණු පුද්ගලයින්ගේ කේන්ද්‍ර සටහන් වලින්නම්, කොවූර්ගේ රුපියල් ලක්ෂය අහිමි වන්නට වුවද කිසියම් ඉඩක් තිබුණේය!

කේන්ද්‍ර සටහන පරීක්ෂා කර පුද්ගලයෙකු ජීවත්ව සිටිනවාද යන්න පැවසීම එතරම්ම සරල නැතත්, එහි ග්‍රහ පිහිටීම් අනුව පුද්ගලයෙකු මේ වන විට ජීවත්ව සිටීමට ඉඩක් නොමැති බව ස්ථිරව කියන්නට ඇතැම් විට බැරිකමක් නැත. ඒ, ග්‍රහ පිහිටීමක් නැවත ඒ ආකාරයෙන්ම ඇති වීමට ගත වන කාලය මිනිසෙකුගේ සාමාන්‍ය ජීවිත කාලයට වඩා බොහෝ වැඩි නිසාය.

මිනිසුන් හා සමාජය සම්බන්ධ අනාවැකි වල නිරවද්‍යතාවය කිසියම් සමාජයක මිනිසුන් හැසිරෙන ආකාරයට, පොදු දැනුමට හා සංස්කෘතියටද සාපේක්ෂය. බහුතරයක් විසින් නිදහස් වෙළඳපොළ ක්‍රමය පිළිබඳව විශ්වාසය තබන ඇමරිකාව වැනි රටක කිසියම් භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් සඳහා වන ඉල්ලුම හෝ එහි මිල ගැන පුරෝකථනය කළ හැකි තරම් පහසුවෙන් ලංකාවේදී එය කළ නොහැක්කේ ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකු අතාර්කික හා අහඹු තීරණ ගන්නා බැවිනි. (ඒ තීරණ ගන්නා අයට මේවා තාර්කික තීරණ ලෙස පෙනෙනවා විය හැකිය.) ඒ නිසා, ලංකාවේ පොලී අනුපාතික, විණිමය අනුපාතික ආදී සාර්ව ආර්ථික විචල්‍ය වල උච්ඡාවචනයන් සිදුවිය හැකි ආකාරය පිළිබඳව ඇත්තේ විශාල අවිනිශ්චිතතාවයකි.

මිනිසුන් බොහෝ දෙනෙකු කිසියම් විශ්වාසයක එලැඹ සිටින විට ඒ මත පදනම්ව ඇතැම් "අනාවැකි" කියන්නට පුළුවන. ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙකු දරුවන්ට නම් තැබීමේදී, උපන් වෙලාව අනුව ශුභ අකුරු තෝරා ගනිති. මේ පුරුද්ද නිසා දරුවෙකුගේ නම පරීක්ෂා කිරීමෙන් පමණක් වුවත්, එම දරුවා ගැන ඇතැම් දේ දැනගන්නට පුළුවන. සේතික සේනිය වැනි නමක් ඇති දරුවෙකු පුවපුටුප නැකතේ ප්‍රථම පාදයෙන් ඉපදී තිබෙන්නට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති අතර, ඒ ඔත්තුව ඔස්සේ තවත් දේවල් සොයාගන්නට පුළුවන. එහෙත්, දරුවෙකුට නම තබා ඇත්තේ උපන් වෙලාව නොසලකමින්නම් එවැන්නක් කිරීමේ හැකියාවක් නැත.

මේ වන විට ආසන්න මිනිත්තුවට වෙලාව දැනගැනීම සරල කරුණකි. ඒ නිසා දරුවෙකු උපන් වෙලාව නිවැරදි නොවන බව සිය සේවාදායකයාට තහවුරු කිරීමට ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට නුපුළුවන. ඒ නිසා, ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය පිළිබඳ නවාංශක ප්‍රවාදය තවදුරටත් වැඩ නොකරන අතර කේන්ද්‍ර පිටපතක් පරීක්ෂා කර ස්ත්‍රී-පුරුෂ භාවය නිවැරදි ලෙස පැවසීමේ හැකියාවක් දැන් ජ්‍යෝතිර්වේදියෙකුට නැත.

කෙසේවුවද, ඇතැම් මිනිසුන් ඇතැම් දේ විශ්වාස කිරීම මතම ඇතැම් සිදුවීම් ගැන නිවැරදි අනාවැකි පළ කරන්නට පුළුවන. යාපනය සරසවියේ මානව හිමිකම් සඳහා වන සරසවි ඇදුරු සංසදයේ නිරීක්ෂණ අනුව, එල්ටීටීඊ සංවිධානය විසින් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ක්‍රියාන්විත අරඹා ඇත්තේ 5, 14, 23 වැනි එකතුව පහක් වන දින වලදීය. රජයේ ආරක්ෂක හමුදා විසින් එසේ කර ඇත්තේ 8, 17, 26 වැනි එකතුව අටක් වන දින වලදීය. ඒ නිසා, උතුරේ සාමාන්‍ය ජනතාව එවැනි දින වල වඩා සුපරීක්ෂාකාරීව සිට "මාරක වලින් බේරී" තිබේ.

(Image: www.123rf.com/)