අත්වැරදීම්, පෞද්ගලිකත්වය සහ සමාජ ජාල

සරසවියක් අසල බස් නැවතුමක පෙරේරා යුවල බසයක් එන තුරු රැඳීසිටිති. එහි සිටින, අතේ ඇති පොත් වලින් සරසවි සිසුවෙකු බව පෙනෙන, කෙට්ටු තරුණයෙකු පෙරේරා මහත්තයා වෙත ලංවේ.

"අංකල්, වෙලාව කීයද?"

පෙරේරා මහත්තයා කතාවක් නැතුව බුම්මාගෙන සිටී.

"අංකල්, වෙලාව කීයද දන්නෑ?"

තරුණයා නැවතත් අසන්නේ තමාගේ ප්‍රශ්නය හරියට නොඇසුණේ හෝ නොපැහැදිලි වූයේයැයි සිතමිනි. ඒත් පෙරේරා මහත්තයා තවමත් බුම්මාගෙනය. දුර්මුඛ වන තරුණයා පැත්තකට වෙයි.

"මහත්තය මොකැයි අර ඉලන්දාරියට වෙලාව නොකිවුවේ? ඒක හරි නෑ නේද?"

ගෙදර ගොස් ටික වෙලාවකින් පෙරේරා නෝනා අසයි.

"නෝනට මේ දේවල් තේරෙනව මදි!"

"ඒ කිවුවේ?"

"ඒ කිවුවේ, දැන් මම වෙලාව කිවුවනං ඔය ඉලන්දාරියා අපිත් එක්ක කතාවට වැටෙයි. හොඳයි නැද්ද?"

"ඔවු, එහෙම වෙන්න පුළුවන් තමයි!"

"සමහර විට අපේ ගෙවල් දොරවල් තියෙන තැන් ගැන විස්තර උනත් අහන්න බැරි නෑ."

"ඔවු, සමහර විට!"

"ඕව අහගෙන අපේ ගෙදර උනත් වෙලාවක එන්න බැරිකමක් නෑ."

"මමනං හිතන්නේ නෑ. හැබැයි ඉතින් බැරිකමක් නෑ!"

"දැන් අපේ චූටි මැණිකේ ඇහැට කණට පේන කෙලී. ඔය ඉලන්දාරියගේ ඇහැවැටුණාම දුර දිග යන සම්බන්ධයක් ඇතිවෙන්න බැරිද?"

"ඔවු ඉතිං ගින්දරයි පුළුනුයි එකට තියන්න බෑ තමයි. ඒත් ඉතිං දීග දෙන වයසෙ ඉන්න ඒ ළමයට එහෙම හරි යමක් කෙරෙනවනං මොකක්ද තියෙන වැරැද්ද? කැම්පස් ළමයෙක්නේ..."

"නෝනනං කියයි! මං කොහොමද අතේ වෙලාව බලන්න ඔරලෝසුවක්වත් නැති ඉලන්දාරියෙකුට හිත හදාගෙන අපේ කෙලීව දෙන්නේ? දැන්වත් තේරුණාද ඇයි මං ඒ වෙලාවේ වෙලාව නොකීවේ කියලා"

(කතාවනම් බොහොම පරණ එකක් තමයි!)

මටනම් දීග දෙන වයසේ දූවරු නැත. පහුගිය දවස්වල ගුරුවරුන්ගේ දඬුවම් දීම් ගැන ඇති වූ සංවාදයටත්, එයට අදාලව පසුව ඇති වූ සංවාද වලටත් සක්‍රියව සහභාගී විය නොහැකි වූයේ කාර්යබහුල වූ නිසාය.

මා නිවසේ සිටින විට සාමාන්‍යයෙන් සම්පූර්ණයෙන් නිරුවත්ව ඉන්නේ නැත. එහෙත්, සරමක් පමණක් හැඳ උඩුකය නිරුවත්ව සිටින විට දැනෙන සැහැල්ලුවට මම කැමතිය. ශීත රටක, ශීත සමයක නිවෙස් උණුසුම් කිරීමේ ඉහළ පිරිවැය හමුවේ වුවද මේ සැහැල්ලුවට මගේ ඇති කැමැත්ත සම්පූර්ණයෙන් මැඬ පැවැත්විය නොහැක. කෙසේ වුවද, මේ අයුරින් අමුත්තෙකු හමුවන්නට මා සූදානම් නැත.

බටහිර රටක අමුත්තෙකු නොදන්වා පැමිණීම සුලභ සිදුවීමක් නොවේ. එසේ පැමිණේනම්, බොහෝ විට ඒ පාර්සලයක් භාර දීමට පැමිණෙන ෆෙඩෙක්ස් වැනි සමාගමක සේවකයෙකු හෝ ආගම් ප්‍රචාරයට පැමිණෙන මිෂනාරියෙකි. මෙවැන්නෙකු අනපේක්ෂිත අවස්ථාවක දොර සීනුව නාද කළහොත් මට උඩුකය වසාගැනීමට අමතරව සරම වෙනුවට සුදුසු ඇඳුමක් ඇඳීමටත් සිදුවේ.

මට පෞද්ගලික ජීවිතයක් තිබේ. සමාජ ජීවිතයක්ද තිබේ. අතිපිහිතවීම් බහුල වුවද මේ දෙක දෙකකි. සමාජ ජීවිතය කියන්නේම එක්තරා රඟපෑමකි. මේ රඟපෑම හොඳින් කරන්නට මගෙන් බාහිර සමාජය මා තුලින් දැකීමට අපේක්ෂා කරන්නේ කවර ආකාරයේ පුද්ගලයෙක්ද යන්න දැන සිටිය යුතුය. එය දැනගෙන සමාජයට අවශ්‍ය පරිදි, වෙනස්ම පුද්ගලයෙකු ලෙස මා හැසිරෙන බව එයින් අදහස් නොකෙරේ. එහෙත්, සමාජය ඉදිරියේ හැසිරීමේදී යම් තරමකට නම්‍යශීලී වීමක් අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවේ. මගේ අදහස පරිදි සෑම පුද්ගලයෙකුටම වාගේ 'ස්වභාවික' පෞද්ගලික ජීවිතයක් සහ තරමක් දුරට හෝ ස්වභාවිකත්වයෙන් දුරස්ථ සමාජ ජීවිතයක් තිබේ.

පුද්ගලයෙකු බාහිර සමාජය ඉදිරියේ නිරාවරණය කරන ශරීර කොටස් මෙන්ම එසේ නොකරන කොටස්ද තිබේ. මේවා යම් නිශ්චිත කාල-අවකාශයකට සාපේක්ෂ, තැනින් තැනට සහ කලින් කලට වෙනස්වන සම්මුතීන්ය. (බුරිය වසා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවයක් මෙතෙක් කල් ලංකාවේ තිබුණේ නැත.) සමාජ සම්මුතියට යටත්ව කිසියම් පුද්ගලයෙකුගේ පෞද්ගලිකත්වය නිරාවරණය කරන ප්‍රමාණය ඒකීය පුද්ගල තෝරාගැනීමකි.

සමාජ ජීවිතය තුල, මේ ඒකීය පුද්ගලයින්ට වැරදීම් සිදුවේ. කෙනෙකුගේ පෞද්ගලිකත්වයේ අදාල පුද්ගලයාට සාපේක්ෂව සමාජයට නිරාවරණය නොකළ යුතු කොටසක් හදිසියේ නිරාවරණය වීම එවැනි වැරදීමකි. එසේ වූ විට, එවැන්නෙකු වහාම කරන්නේ අදාල කොටස නැවත ආවරණය කර ගැනීමයි. මේ සඳහා මුලින්ම වැරදීමක් වූ බව දැනගත යුතුය. ඇතැම්විට වෙනත් අයෙකු වැරැද්ද දකින්නට පෙර වැරදුනු බව තමන්ටම තේරේ. ඇතැම්විට වැරැද්ද අවබෝධ වන්නේ වෙනත් කෙනෙකු පෙන්වා දුන් විටය.

වෙනත් කෙනෙකුගේ වැරැද්දක් මා දකින්නේ මගේ හරි-වැරදි රාමුවට සාපේක්ෂවය. ඇතැම් විට, වෙනත් අයෙකුට අත්වැරදීමක් වී ඇති බව මට පෙනීයයි. එහෙත්, එය අත්වැරදීමක් නොවන්නටත් පුළුවන.

උදාහරණයක් ලෙස කොට සායක් ඇඳ සිටින කාන්තාවක් කකුල් තරමක් පළල් කරගෙන වාඩිවී සිටී. බොහෝ දෙනෙක් මේ විවරය දෙස කට ඇරගෙන බලා සිටිනු මට පෙනේ. මා කළ යුත්තේ කුමක්ද? (පිරිමියෙකුගේ කලිසමේ සිපරය විවර වී තිබීම වුවද සැලකිය හැකිය.)

-මේ ඉරියවුව ප්‍රසිද්ධියේ විවේචනය කළ හැකිය. මෙය හොඳ හෝ නරක විවේචනයක් විය හැකිය.
-මෙය හිමිහිට තට්ටුවක් දමා පෙන්වා දිය හැකිය.

මා සිතන පරිදි, හොඳම දෙය ඇයට හිමිහිට තට්ටුවක් දමා වී ඇති දෙය පෙන්වා දීමයි. සිදුවී ඇත්තේ අත්වැරදීමක්නම් එය නිවැරදි කර ගැනීමට එයින් ඉඩක් ලැබේ. එහෙත්, මෙහි පොඩි පරහක්ද තිබේ. ඇගේ මේ ක්‍රියාව අත්වැරදීමක් නොවේනම්? ඇයට අවශ්‍ය මේ ඉරියවුවෙන් සිටිමින් අවධානය ලබාගැනීමටනම්?

ඉහත කරුණ නිසා මා මෙලෙස තට්ටුවක් දමා කෙනෙක්ව දැනුවත් කිරීම සිදුවන්නේ අදාල පුද්ගලයා සහ මා අතර ඇති සම්බන්ධතාවයේ හෝ බැඳීමේ ප්‍රමාණයටය.

මා අතින් සිදුවන අත්වැරදීමක් යමෙක් මෙසේ පෙන්වා දෙනවානම් මා කැමතිය. එවිට, එය නිවැරදි කරගැනීමට හෝ එය වරදක් නොවේයැයි මා සිතන්නේ ඇයිදැයි පැහැදිලි කිරීමට මට අවස්ථාවක් ලැබේ. දෙවන මාදිලියේ ප්‍රතිචාරයක් අවංක එකක් නොවේනම් එය හත්පොලේ ගාගැනීමකින් කෙළවර වන්නටත් පුළුවන.

කෙසේවුවද, උඩින් ඇති වීඩියෝවේ ඇති පරිදි ප්‍රසිද්ධ වේදිකාවකදී රෙද්ද ගැලවුණු විට ලැජ්ජාවට පත්වී හෝ වෙනත් හේතුවකට එය වසා ගන්නට කෙනෙකු හදනවානම් එයින් අදහස් වන්නේ සිදුවී ඇත්තේ අත්වැරදීමක් බවයි.

යසනාත් ධම්මික බණ්ඩාර ඔහුගේ විවේචනයට පාත්‍ර වූ සටහන ඉවත් කරගෙන තිබේ. ඔහුට සිදුවී ඇති අත්වැරැද්ද ඔහුගේ පෞද්ගලිකත්වයේ සමාජයට නිරාවරණය කරන්නට අවශ්‍ය නැති කොටසක් හදිසියේ නිරාවරණය වී තිබීමයි. ඔහුගේ සටහන ඔහු සැබෑවටම සිතන ආකාරය වුවද ඒ හේතුවෙන් එය අත්වැරැද්දක් නොවන්නේ නැත.

ගැලවුණු රෙද්ද නැවත ඇඳගත් පසු ඒ ගැන නැවත නැවත කතා කිරීම (දැන් මා ඉහත වීඩියෝව කෙරෙහි නැවත අවධානය යොමු කරවන්නාක් මෙන්) ආචාර-ධාර්මිකව එතරම් සුදුසු නැතැයි මට සිතේ. එහෙත්, අනෙක් අතට මේ වීඩියෝව ඕනෑම කෙනෙකුට නැරඹිය හැකි එකක් නිසා එසේ කිරීමේ වරදක් නැතැයි මට තර්ක කරන්නටත් පුළුවන. ආචාර-ධාර්මික ගැලපීම කෙසේ වුවත් සමාජ ජාල වල කටුක යථාර්තය මෙයයි.

කලාකරුවන්, දේශපාලකයින් වැනි බොහෝ ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින්ට ඔවුන්ගේ සමාජ ජීවිතයෙන් පරිබාහිරව පෞද්ගලික ජීවිතයක් පවත්වා ගැනීම ඉතා අසීරුය. මෙහිදී ඔවුන් යම්තාක් දුරකට 'පොදු පුද්ගලයින්' බවට පත්වේ. යසනාත් නමැති දේශපාලන සත්ත්වයා හානියක් කරගත් විට යසනාත් නමැති ගේයපද රචකයාටත්, යසනාත් නමැති වෛද්‍යවරයාටත් තුවාල සිදුවේ. මේ තිදෙනා වෙන්කර ගැනීමට තරම් සමාජය පරිණත වී නැත.

ඉතා මැතක් වනතුරු සීමිත පිරිසකට පමණක් පැවති මේ ප්‍රශ්නය සමාජ ජාල මඟින් අප කාගේත් ප්‍රශ්නයක් බවට පත්කර තිබේ. සමාජ ජාල හා සම්බන්ධ වූ වහාම පුද්ගලයෙකු පොදු පුද්ගලයෙකු බවට පත්වේ.

බ්ලොග්කරුවෙකු හෝ කමෙන්ට් කරන්නෙකු විසින් සටහන් කළයුත්තේ ඒ පිටුපස සිටින රචකයා විසින් ප්‍රසිද්ධියේ කීමට සූදානම් දේවල් පමණක්යැයි මා සිතන්නේ නැත. මේ මාධ්‍යයේ ඇති විශේෂත්වයම ප්‍රසිද්ධියේ කිව නොහැකි අදහසක් වුවද ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති හැකියාවයි. එමෙන්ම, ලේඛකයෙකු විසින් තමන්ගේ පෞද්ගලිකත්වයෙන් වෙනස් අනන්‍යතාවන් එකක් හෝ කිහිපයක් ජීවත් කරවීමද සියවස් ගණනක සිටම සිදුවන්නකි.

මට පෞද්ගලිකව ප්‍රශ්නයක් ඇති වී නැතත්, බ්ලොග් සටහනක ලියවෙන දේවල් ලේඛකයාගෙන් වෙන්කර නොදැකීම නිසා ප්‍රශ්න මතුවන අවස්ථා ඕනෑතරම් මා දැක තිබේ. දැන් අපට අපේ 'අත්වැරදීම්' වලින් ගැලවෙන්නට පහසු නැත. දැනට අපට කළ හැක්කේ මේ අළුත් තත්ත්වයට ප්‍රතිචාර දක්වමින් සමාජය සකස්වන ආකාරය දෙස බලා සිටීමයි.

මා මේ සටහන ලිවුවේ ව්‍යංගයෙන් හෝ කිසිවකු ඉලක්ක කරගෙන නොවේ. මගේ කාර්ය බහුල කාලසටහන සමඟ මා බ්ලොග් සටහනක් ලියන්නේ ඉතා හදිසියෙනි. එය කිහිපවරක් කියවා නිවැරදි කිරීමට මට කාලය වැයකළ නොහැක. පසුගිය දිනවල සිදුවූ ඇතැම් සිදුවීම් මෙහි ඇති අවදානම ගැන සිතන්නට මාව පොළඹවා තිබේ.